Leven en Dood.
A. De Backer.
Priester DAENS-Penning
Partijaangelegenheden.
Feest te Brugge.
De besluiten van het Congres.
TEMSCHE.
Kozijntjeswinkel.
Het nieuw ministerie
De Kieswet.
Een nootlottig man.
niet duizendmaal opgemerkt, dat ze
nooit hunne denkbeelden in de tegen
spraak dorsten verdedigen
Hebt ge niet opgemerkt dat het vol
doende was, datgij' werkman, gij
landbouwer, gij ambachtsman, in een
herberg den voet zettedet waar 'ne be-
houdsgezinden klepper peroreerde om
hem onmiddellijk te doen vluchten
Gij nederige werkman zonder school-
banksleet in uw broeken, tegenover 'n
vergulde sommiteit der reactie, waart
ge niet in staat om hem het hazenpad
te doen kiezen
Hebt gij niet honderdmaal de botsing
der gedachten (waar 't licht uit voort
vloeit) betracht en gezocht zelfs, en al
tijd vruchteloos, omdat de tegenstan
ders schuilhielden
En ook altijd, wanneer ze niet
ontsnappen konden, of gevoel van ei
genliefde hun weerhield, niet ver
wonderd geweest over de eindelooze
bekrompenheid hunner denkbeelden
en de broosheid hunner bewijsvoering
zelfs van die vroegere herbergpredi-
kanten en mannen met «vijf scholen».
Dit hebt ge ondervonden, dit is u
voorgevallen. Zelfs wanneer de oudjes
door meeting of tegenspraak in bijzon
dere lokalen zondagscholen, aange-
nomene scholen, lokalen van kloos
ters, of in persoonlijke kringen,het volk
hunne slaapdranken kwamen opgie
ten, altijd stond veldwachter en kan
tonier aan de deur om u den weg te
versperren.uit vrees voor tegenspraak
dus uit vrees voor licht.
Waarin lag nu uwe verhevenheid
boven hen onder opzicht van gedachte
en redeneering, en wederkeerig hunne
minderheid, en wat meer nog is,
't zelfgevoel dat ze hadden van die
minderheid
Dit lag voorzeker eerst en vooral in
de waarheid der princiepen van ons
program.
'n Leugen, hoe kundig ze verdedigd
worde, moet altijd de vlagge strijken
voor waarheid.
Nochtans er hoelt iets meer nog dan
waarheid (afgetrokken wezen). Men
moet ze vatten, men moeter door ge
troffen zijn, ze moet indruk gemaakt
op den geest van wien ze voelt, men
moet de wapens aan
naimister te doen uitschijnen.
Ge hebt ze gevat, gij zijt er door ge
troffen geweest, g hebt haren indruk
ondergaan, g haat de wapens aan d'
hand om haren zegepraal te vestigen
en te handhaven.
En juist daarvoor was het dat de con
servatieve aanvoerders de vlucht na
men, voor u, werkman, voor u,boeren
zoon
Gij waart dus niet alleenlijk in bezit
der sterkte (de waarheid) ge waart bo
vendien in bezit van het noodig strijd-
materieel om die sterkte te verdedigen
en de aanvallen al te weeren met de
de vereischte overtuiging uwer over
macht.
Hewel, wie heelt dit onontbeerlijk
strijdmateriaal te uwer beschikking
gesteld?
Wie heeft u die uitrusting geschon-
33
OP
door
JULES MARY.
Het gevloekte huis.
Eenige dagen waren voorbij gegaan. George was
weer hersteld van zijn val, Claudine kwam eiken dag,
en het scheen alsof de zieke herleefde wanneer hij haar
zag, zijn bleeke wangen werden dan door een blosje
gekleurd, zijn doffe oogen verhelderden. Spreken deed
hij zeer weinig tegen haar, maar zijn blik wendde zich
geen second van haar gelaat af. Zij gevoelde diep
medelijden met den zwakken, hulpeloozen man en
govoelde zich, ondanks haar zelve tot hem aangetrok
ken.
De gedachten aan zelfmoord is niet meer bij George
gekomen.
Lucienne was de oude vrouw de Montmayeur be
hulpzaam in de huishouding, s'avonds las zij haar het
een of andere voor. De oude vrouw toonde zich hoogst
ingenomen met haar aanstaande schoondochter, zij
zij werd zelfs spraakzaam en vertrouwlijk. Alleen
wanneer het|gesprek op den oorlog en Baizeilles kwam,
dan zweeg zij en werd weer somber als vroeger, voor
dat Lucienne in huis gekomen was.
De onderofficier, die George ter hulp gekomen was
toen hü in den hooiwagen lag, kwam nu en dan eens op
tij «kamer.
George was twee jaar op een kostschool te Bazel ge-
ken om al die bestuiverde en bedag-
wande monopoolbezitters van oordeel
en kennis en grootspraak steeds in t
zand te doen bijten
Dit is de lezing, de aandachtige le
zing van Klokke Roeland en andere
echte demokratische bladen Land van
Aelst, Recht, Volksrecht en Werk
man, over de grondbegrippen van staat
huishoudkunde die verhandeld wer
den.
Nu, dat de kolossale stronkeisteen
der reactie bepaald uit den weg naar
vooruitgang is weggeruimd, en weg
geruimd voor eeuwig gaan wij die
weerom aanvatten.
Wij vragen in vergelding slechts
aandachtige en herhaalde lezing.
voriy bedrag fr. 738.84
NINOYE. Omdat onze Voorzitter, met
zijne twee vrienden, maandag morgend door
nat is l'huis gekomen. Proficiat 0,10
TURNHOUT. Omdat Minister Liehaort
het pensioen van den afgerioofdcn werkman
vooruit mag zetten 0,50
Want hij zucht in onverdiende ellende. 0*50
Omdat het vuige nieuws van den dag steeds
den achtbaren Priester Daens wil bekladden 0,50
Doch het baat u niet vuilblek, want het zijn
de beste vruchten waaraan de wespen knagen 0,50
Uit al onze harten Leve Priester Daens 1,00
Sottegem. Omdat Zef reeds zes maanden
aan mijnen trap werkt en deze nog niet
gemaakt is. 0,25
Had Noé niet neerstiger gewerkt, zijn arke
duurde wel 200 jaar. 0,25
De eerste plaats van leugenaar staat open, Zef
heeft veel kanse. 0,25
MECHELEN. Leve Priester Daens de
vader van het werkvolk 0,10
MECHELEN. Heden zaterdag, te 9 ure
's avonds, maandelijksclxe vergadering, bij Mus
Smet, Wagonstraat. Dagorde propagandamid
delen, gemeentek iezing, enz.
Nieuwe leden worden aanvaard. Vrienden, ge
denkt den strijdpenning 1
SAVENHTEM. Heden 13 Oogst, om 4
uren namiddag, in de zaal van Van Ham Groote
Meeting, door Adv. De Backer, LontiDgs en Ver-
raes.
BOOM. Heden 13 dezer, om 6 uren namid
dag, Openbare Meeting bij Eduard De Proft,
voorzitter van den bond der Steenbakkers-Werk
lieden, op Noevcrcn. Spreker P. Van Schuylen-
bergh.
NINOVE. Maandag 14 dezer, om 8 uren
's avonds, alfi-emeene vergadering voor den
uiïrisièu TUi&soouu, len xu&<tio nerKpieiij. De
erde Bespreking en stemming van 't reglement.
De harlelijkheid der vrienden van Brugge en
de geestdrift der samengestroomde democraten
in 't algemeen, hebben zich zondag weer eetis
kunnen lucht geven, ter gelegenheid van de in
huldiging der vlag van St-Salvator.
Wij zouden geerne in bijzonderheden treden,
doch 't ware te lang voor ons blad.
Wij mogen nochtans de indrukwekkende rede
niet vergeten, die Priester Daens, aan den Hol
lander, heeft uitgesproken.
't Is telkens, zegde hij, met een nieuwe
vreugde, met een vrolijk hert dat de demokra-
ten te Brugge aankomen, in de bakermat van
het vrije Vlaanderen, waar de Lelieaarts en
volksverdrukkers den kop worden ingeslagen.
(Toej.)
Het bloed uwer voorvaderen heelt in de
straten gevloeid, en de grond is van dit bloed
doordrongen, welke vergoten werd in den strijd
voor die kostbare panden welke zij ons nalieten
weest en hij kende bet Duitsoh als zijn moedertaal.
De onderofficier hield een dagboek waarin hij alle
merkwaardigheden omtrent den oorlog opteekende.
Dit dagboek had Frans Shuller, zoo heette de
onderofficier, aan George ten leen gegeven. Hij wees
hem de plaats, aan, op den zolder boven zijn matras,
waar hij het dagboek borg en nu en dan ging Gegorge
naar boven om er wat in te lezen.
o De oorlog is aan Frankrijk verklaard begon het
a dagboek, wij zijn opgeroepen en marcheren naar het
spoorwegstation waar wij onze wapenen, ammunitie
en mondvoorraad in de wagons worden gestopt, ik
mag niet zeggen dat wij plaats nemen, want waar
ruimte is voor vijf moeten er minstens zeven instap-
r pen. Catbariena, mijn lieve vrouw, staat op 't perron,
met Frits en Wihelm naast haar klein Anna op haar
arm. Ik heb niet geweend, ik ben zelfs vroolijk ge-
r weest bij bet afscheid nemen, alleen om Catharina,
o want toen ik de kinderen kuste, welden de tranen in
mijn oogen op. Wie weet of ik hun ooit terugzie 1
r Wij stoppen te Keulen, daar zullen wij de Frau-
schen afwachten.Zullen wij de grenzen overtrekken,
of zullen zij in ons vaderland komen 1
Hier volgde do bcschrijveDg van de overwinningen,
die de Duitschers slag op slag behaald hadden; ook
sprak het dagboek van den beroemden slag bij Sedan
George las
r Welk een eerlijke dag voor ons Duitscbland I
r Welk een groote overwinning1 De keizer is met zijn
geheel leger gevangen genomen. Terwijl ik dit
r schrijf, zit ik bij het wachtvuur, nog vermoeid
van den veldslag. lE ben niet gewond, allo kogels
zijn mij voorbij gegaan, links en rechts heb ik mijne
kameraden zien vallen, en telkens dacht ik: Thans
<i kan het mijn beurt worden.
Nu is de zon ondergegaan, de geweeren en
r kanonen zwijgen, de vijand bestaat niet meer. Wjj
't katholiek geloof en de rechtmatige vrijheid.
(Donderende toejuichingen).
Wij zijn vrije christenen, getrouwe zonen
der H. Kerk en oadanks alle laster en ver
volging willen wij in dit geloof leven en
sterven
Wij zijn geen katholiek uit eigenbaat, maar
omdat wij kinderen zijn der Kerk en christen.
Ik had M. Neut uitgedaagd.
Is hier geen verdediger van Het Brugsciie
Vrije
Geroep Die lafaards durven niet.
Dat zij komen, ik vraag niets beter.
Ach welke modderpoel van leugen en laster
zijn zij nog niet te vreden Is hunne wraak
zucht nog niet voldaan nadat zij onze families
hebben geiuineerd, onze kinderen hebben be
spot en gefolderd, zulke groote straf tegen mij
te hebben komen
Ha ik ken de booze plannen dier lage zielen
zij zouden willen, en zij vragen het gedurig
dat ik mijn priesterkleed allegge zij zouden
willen dat ik doe als een Charbonnel en anderen
en dat ik apostaat worde.
Maar die voldoening zullen zij niet smaken.»
Ik wil als priester sterven, in het katho
liek geloof, en met mijn priesterkleed
begraven worden. (Douderende toej
De strijd, die ws voeren, is lang en lastig,
wij strijden tegen de geldmacht, teggen het
gulken kalf waarvoor zooveel menschen in aan
bidding liggen wij strijden tegen de opeensta
peling der fortuinen, die zooveel bitier armoede
na zich sleept.
Wij hebben voor ons de Waarheid het Recht
en het vrije Woord. Daarmede zullen wij over
winnen.
De Christene Volkspartij
in Congres te Brugge vergaderd op 6 Oogst 1899,
1. Oordeelt dat de E. V. goed en rechtveerdig
is, onder welkdanig stelsel van stemrecht
2. Beslist diensvolgens elk loyaal ontwerp van
toepassing der algeheele E. V. te stemmen'en te
verdedigen, tegen wie ook
3. Drukt den wensch uit dat de kiesomschrij
vingen zoo uitgestrekt mogelijk worden gemaakt;
4. Beslist de propaganda voorhet zuiver Alge
meen Stemrecht met meer kracht dan ooit voort
te zetten
Beslist dat geene lokale afdeelingen politieke
kiesbonden mogen sluiten met andere Partijen,
zonder de voorafgaandelijke goedkeuring van
het Middenbestuur.
Dat de haat van eenige kwezelaars tegenover
onzen vriend Frans Van Borm groot moet zijn,
blijkt uit het volgende feit
Er bestaat alhier eene zondagschool, waar
men den zondag namiddag van een tot twee
en half uren les geeft aan kinderen van 7 lot
18 jaar.
F.i-r. nnrtftrsviiïorVpn mpt ruvme F,. R nonlderc.
gast, had het goed gevonden zijnen haat ten vollo
lucht te geven in plaats van de kinderen hun
ne les en catechismus te leeren, hield zich
drie weken geleden met niets anders onledig
dan met politieke persoonlijkheden te maken
doch een leerling die ik uit voorzichtigheid niet
noem, deed den onderwijzer eene opmerking
welke aan zijne ribben hing De school is
geene plaats om iemand slecht ot politiek te
maken, zegde hij, wij komen hierom te leeren,
daarvoor zenden onze ouders ons hier naartoe.
Niettegenstaande die wijze opmerking ging
de kwezelaar maar voort. Wat mag Van Borm
toch misdaan hebben
Zie M. B. op uwe gemeene taal zal Ik niet
antwoorden; wij kennen V. B. dit is genoeg;
ten tweede V. B. heeft op politiek gebied nooit
onder de vlag de bewarende katholieken gestre
den; toen het algemeen stemrecht werd uitge
roepen schaarde hij zich onder de groene vlag
welke hij heden nog verdedigt.
M. B., maak op straat politiek zooveel ge
wilt, dat staat u vrij, maar in de school tegen
uwe leerlingen, zie dit is eene lathertigheid en
schande. Z.
vieren het feest der overwinning, vroolijk klinkt de
muziek, maar somtijds wordt zij overstemd door het
üoerahgeroep. Nu en dan komen er escortes met
krijgsgevangenen voorbij; zij zien er ellendig uit,
hun kleederen zijn gehavend en gescheurd, de
r meeste hebben hun képi (zoo noemen de Franschen
r hun hoofddeksel) verloren. De gevangenen werpen
ons verwoede blikken toe. Onze officieren slaan
r voor hen aan, de schildwachten presenteeren liet
geweer. Zij zijn thans immers geen vijand meer,
waarom zouden wij die menschen haten 1 Zij hebben
a voor hun vaderland gestreden evenals wij. Do oorlog
r is nu gedaan, de strijd is beslist en weldra zal de
vrede gesloten worden. Goddank, ik zal mijn goede
r Catharina, mijn lieve kinderen weerzien.
r FraDS Schuller bedroog zich, toen hij meende dat
a dostryd beslist was. Te Garches vervolgde hij zijn
dagboek.
r Wij zijn in het gezicht van Parijs. De toren van
Notre-Damc kan ik duideljjk onderscheiden. Onze
Keulsche domtoren vind ik veel mooier. Ook kan ik
do toren der Invalides zien. Dat is eene kerk waar
Napolion I begraven is. Op Napoleon III wreken
r wij de overwinningen, die zijn voorganger op ons be
haald heeft.
Ik ben met twaalf manschappen ingekwartierd op
een villa, bij een fabriekant. De fabriek ligt op
korten afstand. Zij staat stil, zooals alle fabrieken in
Frankrijk, althans in het gedeelte waar wij zijn. Het
huigsgezin bestaat uit twee broeders, benevens een
r oude dame hun moeder. Die oude dame is niet wel bij
liet hoofd, zij spreekt bijna nooit en zit altijd met ge-
bogen hoofd strak naar den grond te sturen. Een van
de broeders is een forsch gebouwd man, de andere is
n altijd ziek. Hij komt zelden buiten en dan nog nooit
a verder dan den tuin.
r Er is nu nog een bewoonster gekomen, Een jong
Vooraleer naar Leuven terug te keeren, heeft
M. Schollaert den neef van zijnen zwager Helle-
putte voor goed in den kaas gedraaid. Die jonge
ling welke na twee jaar bureeloverste ten per
soonlijken titel geworden was, is het nu in wer
kelijkheid geworden. Alles voor de vriendjes en
de kozijnijes van volksvertegenwoordigers en
senators.
is alsvolgt samengesteld
M. De Smet-de Nayer, minister van financiën
M. Van den Heuvel, professor bij de hooge-
school van Leuven, buiten de .kamer, minister
van justitie
M. De Favereau, minister van buitenlaDdsche
zaken, lid van 't vorig cabinet
M. De TrcoZj^minister van buitenlandsche za
ken en openbaar onderwijs
M. Liebaert, minister van nijverheid en arbeid
tijdelijk minister van spoorwegen, post enz.
Generaal-majoor Cousebant [d'Alkemade, mi
nister van oorlog.
Het kieswetontvverp der Regeering
is gegrond op het stelsel D'Hondt. Even
als in het voorstel van den heer Theo-
door wordt de orde van verkiezing der
kandidaten door de peters, dat is door
de verschillige politieke vereenigingen
die de kandidaturen voordragen vast
gesteld. Alzoo met van boven voor ge
heel de lijst te stemmen aanvaardt men
de volgorde van verkiezing der kandi-
didaten zooals zij" voorgedragen zijn.
Nochtans kan men door achter en
kele namen der lijst te stemmen zijn
voorkeur bepalen op die kandidaten,
aldus is de volledige vrijheid van den
kiezer gewaarborgd. Die lijsten tellen
evenwel mede om de getalsterkte der
kiezerslijsten vast te stellen.
Het kiescijler is het natuurlijke of
volgens het stelsel D'Hondt. Het gou
vernement zal er zich tegen verzetten
dat dit veranderd worde.
Er zullen ook bijgevoegde represen
tanten mogen gekozen worden, om in
gevallen van overlifdens, ontslagen of
te weinig voorgestelde kandidaten deze
te vervangen. Zij volgen op naar dat zij
door de Voorkeurstemmen of de orde
van;voordracht verkozen zijn.
Men mag tevens werkelijken kandi
daat en bïjgv. legden zijn. Er mogen iri
de groote arrondissementen vijf bijge
voegde kandidaten zijn.
De arrondissementen die een of twee
vertegenwoordigers kiezen en een se
nator zullen vereenigd worden.
Wij lezen in De Gazet van Antwerpen, j
een katholiek blad der Scheldestad, het volgende
artikel, dat onze lezers met verwondering zal
slaan en aanleiding geven tot vele bedenkingen.
Voor ons. is 't de wettiging van onzen strijd,
de reiniging onzer laf gekrenkte eer.
't ls ten tweede, een teel en des tijds de domo-
ki atie onmisbaar erkend.
Die twee feiten verheugen ons te zeer, opdat
wij de walgelijke manier zouden bedillen waarop
de ouJe partij hare dooden begraaft.
Ziehier nu het artikel, letterlijk overgedrukt
uit dit katholiek blad
Wij hadden dikwijls gelegenheid het talent en i
r meisje zij is zeer schoon, hoewel ik veel liever de
blauwe oogen on blonde lokkon van mijn Catharina
zie. Ik geloof dat zij met den eenen broer verloofd is.
r Hij heeft baar in buis gebracht.
Op den zelfden dat het meisje in huis is gekomen
was er bijna een ongeluk gebeurn. De zwakke
broeris uit bet venster van zijne kamer gevallen; lxij
zou bepaald dood gevallen zijn, maar er stond ge-
r lukkig een hooiwagen, waarop hij is neergekomen. Ik
r zelf heb hem niet zien vallen, maar ik werd ge-
roepen door een jong meisje waarsuhij olijk de zuster
van de andere, want zij gelijkt sprekend op haar.
Met een paar manschappen heb ik hem naar zijne
kamer gebracht.
Het tweede meisje komt dagelijks aan huis, soms
r loopt zij laDgen tijd met haar zuster in den tuin en
r dan spreken zij druk met elkaar, terwijl zij voort-
a durend rondzien of er ook iemand hen beluisterend
a kon.
Heden is er een van onze manschappen, een artil
lerist, dood in het bosch van Saint-Cucufa gevonden.
I)e dokter heeft hem onderzocht, hij had een wond
r in den rug. Hij was met een karabijn gewapend en
r had een revolver in zijn holster, maar beide wapenen
r waren nog geheel geladen. Ilij is dus onverwachts
k gedood, zonder dat hij gelegenheid had zich te ver-
dedigen. De dokter heeft den kogel uit de wond ge
it sneden. Het is een Dreyser kogel, dus moet hij uit een
v Duitsch geweer gekomen zijn. Er wordt een onder-
r zoek ingesteld, er is onlangs een geweer hij ons ge
it stolen. Wanneer de moordenaar niet spoedig ontdekt
r wordt, zal Garches in brand gestoken werden
vervolgt).
