ORGAAft Dtft CHRISTENE VOLKSPARTIJ.
Alles voor en door het volk!
Opgelet
De werkman is te dom om zijnen
stand te vertegenwoordigen
He ¥rouw.
Wai moet de belgische
voortbrenger zijn
Wn-MIIIIIIIHI Mmnw&tmMtw,
5 CENTIEMEN HET NUMMER.
ZONDAG 8 OCTOBER 1899.
KLOKKE
ROELAND
Mijn naam is Roeland,
Als ik klep is het brand,
Als ik luid, o heil en glorie,
Js 't victorie,
Jn Vlaanderenland
ABONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar.
Een jaar 2,5o fr.; 6 maanden i,5o fr.; 3 maanden o,8o fr. (Voor 't buitenland 4,60 'sjaars).*
Men schrijft in bij P. Van Scliuylenbergh,
uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantooren van het land.
Beste vrienden, 't is zondag- stemming.
Waar er strijd is, oog in 't zeil.
Niet geslapen van gansch de week.
De laatste dagen bijzonderlijk, of juister de
laatste nachten, allen op post de belioudsge'
ziude pruiken ziju als uilen en jakhalzen, 't is in
'tduister dat ze azen, 'tis in '1 duister dat ze
rondloopen met liuzenpap en dagelijksche zou
den, om onafhankelijkheid en vrijheid aan band
te leggen.
Vier jaarlang zien ze neer met verachting op
die kleine stemmers, wier recht ze bekampten
en wanneer ze dit recht dan vannoodo hebben,
kruipen ze, smeeken ze, strelen ze, schoouscha
ven ze, wijken zo niet terug voor de laagste plat
heden, om die zoo verafschuwde slem te gaan
afbedelen.
Vier jaar lang verachten ze de herbergen, ze
mogen geen bier «z'hebben dit in hui3 maar
in de week voor de stemming wordt het strop
ontknoopt; met gelagen en Braspartijen trrcklen
ze zielen te winnen. Vol^t ze, vergezelt ze,
dwarsboomt hun verraderlijke plannen.
Ziet ge ze bij nachle rond straaijes en huizen
en hagen zwei ven als schuchtere weerwolven,
griipt ze bij de kraag en vraagt hun wie ze zijn
Ilo! g'bebt niets tevreezep, ze schrikken af
voor hun schaduwe, zo voelen zich plichtig «au
zielemoord, aan verraad en aan valschheid.
Viéivjaar lang eerbiedigen ze de vrijheid van
pachte.'s en schuldpiichligen pachtsom island
waard en 0 intrest is geld waard naar ze Ie
hooren, bewijst de pachter 'nen dienst aan den
schieter. I11 de week voor de stemming loopen ze
rond met echlé en valsche brieven van grond
bezitters, met echte en valsciie hypolheeken
lijsten, en ze plegen 'non afschu-velij ken dwang
op de gewetens a Uw land kwijt, deu honger
dood uwe schuld aflossen, de uitschudding».
Schopt die verdi ukkers met de voeten
Vier jaar lang wordt de verscheidenheid van
gezindheid op politiek gebied gedoogd, allen
zijn Christenen a allen zon kinderen van den
zelfden God a bemin uwen naas'e als u zelve
a vergeef uwe schuldenaren u loon het kwaad
met goed maar in de week voor de stemming,
die niet knielen wil voor 't een of ander gouden
kalf was het zelfs maar verguld en heel on
langs, de zaligheid wordt onmogelijk, het
stervensuur zal wreed zijn, do stembrief vau
1899 zal u martelen, uw leenen komen pellen.
In de laatste stemming zei aan mij persoonlijk
zekere Gonstanlinus Iiuyl van Denderhoutem,
wijk Ilerlinckhove Vriend, ik mag u niet
stemmen, ik mag niet! ik mag niet!., ik ben
oud, ik voel mijn einde naderen, en de onder
pastoor heeft het mij stellig verboden, ik mag
niet
Vier jaar lang in den winter, azijn de dageu
te kort «de Iepels worden niet droog het
werk moet wachten», en de eenvoudige stemmer
in 't hart van 'nen aartsvijand omdat hij nu
nevens hem mag gaan voozen mag honger
lijden met vrouw en kinderen, mag werkeloos
rondzwerven, dit geeft niets, dit is i.iet uitdruk
kelijk voorzien in de tten geboden drij we
ken voor de stemming is er werk in overvloed
metsers, timmerlieden, kalseiders, aardewerkers,
er zijn er geene genoeg in de gemeerde alles
moet vernieuwd worden en alles hersteld.
Kunst- en schoonheidsgevoel bespotten ze
't volk ka>. niet le dom zijn a geleerdheid is
nadeelig voor 'nen werkman die noch lezen
noch schrijven kan, melkt best de koeien a die
wat onderwezen is, is niet tevreden met zijn lot»;
z'hooren veel liever 't geloei hunner koeien dau
de tonen van een muziek maar in de week voor
de stemming zouden zo de jongens van '3 mor
gens tot 's avonds met den tire tire-tire willen
op gang hebben en dan in elke herberg zeggen:
a Die een glas bier gratis wil, heeft maar te spre
ken
Daarom, let op, let op 11
In de toepassing der evenredige vertegenwoor
diging gelden alleen de zuivere lijsten, '1 is te
zeggen, alleen die stembrieven, waar slechts on
der een en zelfde uummer wordt gekozen.
Juist dit weten de bewaardeis uit le buiten ze
vragen de stem voor een hunner mannen (waar-
ze niet alh s krijgen kunnen), en zoo bewerken
ze de minderheid der tegenpartij in de volledige
lijsten.
Z-gtdit' roept er de aandacht op 1,,
Die niet alles geeft, is juist of hij niets gaf.
Hij geeit en hij neemt, bijgevolg doel niets.
En daarop snoeren ze rond, de laatste nachten.
De tijden moeien voorbij zijn, dat wij ons zoo
laten foppen en bestelen.
Dit nachtwerk inoet einde nemen '1 pregram
der Christene Deraokraten is daartegen in 't alge
meen, bijgevolg we moeten dit in kiezingstijd ook
toepassenen beletten, zonder genade voor
niemand.
Waar er strijd is, moet er gestreden worden,
ridderlijk en eerlijk niet in 't duister die zulks
doet, is een verrader, en mag als dief ea verra
der worden behandeld.
Dus nog eens, men griipe ze bij de kraag en
onderteekene hun paspoort.
A. DE BACKER.
Over 15 jaar kon men zulke dwaas
heden nog vertellen, zonder gevaar van
uitgeschuileld te worden.
Wij leefden toen onder 't cijnsstelsel.
't Verstand zat in den zak.
Doch nu, nu dat het volk eene macht
vormt nu dat wij vermomde bewaar
ders als Vcrhaegcn en consoorten. de
werkmans-kandidaturen zien verdedi
gen cn de oppergod der oude pruiken
zien vallen onder de slagen van t volk
nu, zulken vioek nog durven naar
't hoofd van het volk slingeren, noe
men wij, (om een zacht woord te ge
bruiken) eene kolossale domheid... die
bewijs geeft van een bekrompen ge
moed.
En nochtans dat woord is uitgespro-
Te Ninove
Door een werklieden-kandidaat on
zer Denderstad
Let op
Door M. De Clercq
In de kiesvergadering der conserva
tieven heeft hij dat schaamteloos woord
over dc lippen laten gaan.
En de slaven hebben toegejuicht
Daaraan ziet men waartoe blind la-
natismus leidt
Verminderde diezelfde M. De Clercq
in zitting van 4 Decemeber 1895 (dus
eenige dagen nadat ze van't stadhuis
gedonderd zijn) niet de armen-bijlage
van 4000 fr. op 500 b., uit wraak tegen
dc werklieden 'die hem gebuisd had
den
En dat is de BESTE van de lijst
Op HEM bouwen de bewaarders
hunne hoop
Werklieden-kiezers, zijn zulke man
nen uwe stem waardig
ANNONCENPRIJS per drukregel:
I Gewone annoncen o,i5 dikwijls herhaalde bij overeenkomst; vonnissen o,5o reklamen o,j5.
r Alle briefwisseling, vrachtvrij.
Oiigelctken-le brieve- v c. «Cvjerd. Men zonde idles 6C. dwudetliag ndddag.
De man maakt dc wetten,
De vrouw vormt de zeden.
In haar hebben d© achteruitkruipers en volks
verdrukkers de beste steun gevonden en zonder
bewust lezijn van hel nadeel aan hen en hunne
nakomelingen berokkeud, dwarsboomt zij ia de
meeste gevallen de beste en ed ilmoedigste po
gingen tot zedelijke volksverheffing en eigen
waarde.
't is iels wat wij dagelijks in onzen strijd moe
ten aanstippen, en die ons herte bedroeft.
De Vlaamsehe vrouw is deze niet meer van
weleer.
De trotsche blik heeft plaits gemaakt voor
eene lijdzame verduldigheid, waarmede zij het
onrecht niot alleenlijk verdraagt, maar zelfs
voorslaat; het lierheidsgevoel en het vuur voor
deu strijd van het Goede en het Ware is uitge
doofd; gcenodenk- of wilskraeht meer, alleenlijk
is zij nog eene bedrukte schoone...
Ach hoe moeten de aartsvijanden van 't volk
in de vuisten lachen, op zulke schijnheilige zelfs
barbaarsche manier eriu gelukt te zijn den aard
van dit iiere Yhamsche ras gans. li en geheel le
niete le doen.
Doch eens zal men het oneindige kwaad be
seffen b ngs dezen kant gesticht.
Immc-rs, wanneer men al het heilige en ver
hevene onder de voelen heeft getrapt, de wetten
der n i'uur en van God over het hoofd ziende,
kan bet wel zij" (zooals nu bijvoorbeeld) dat ze
voor 't oogenblik een schutsel is van de verdi uk-
king, een beletsel aan de verheffing van een
geheel volk, doch met den tijd komt eeu gan-
sche ommekeer in den aard der geslachten de
dwingelandij versmachten.
Vroeger was de Vlaamsehe vrouw eene huis
vrouw, in den vollen zin des woords, eene brave
i.-n deugdzame huismoeder, die de grootheid ha
rei- rot wélke ze in de samenleving- le vervullen
had, in volle geweten opnam.
IJunnc telgen waren fiere rnapneu, gelaafd en
gespijsd met de gevoelens van ei ge o weerde, en
Waren immer een sterke dam Voor het vader
land, maat lerzelfdcrtijd eeno nachtmerrie voor
roze die het wagen diert iets tegen hen le ple
gen.
Nu echter vinden wij geene huismoeders meer;
dooi bandelooze schelmen zijn ze in de fabrieken
cf werkhuizen geslooten, waar zo een leven na
z'.cii slepen, vol ellende en verbittering.
Geen zórg kan zo toewijden aan haar kind,
hn'welk geboren met de kiemen eener doodelijke
zjekte van da moedor overgeërfd, een ware last is.
Geen klank komt de ooren s'.reelen van die
ki. ine onterfden der broedermoordende samen
leving...
\Y al is bet gevolg- daarvan en welke zullen de
gevolgen zijn voor later
Op de eerste vraag werd duizendmaal geant
woord 't is de verbastering van ons volk, coder
a'ie opzichten, zoowel zedelijke als stoffelijke.
Maar heeft men ooit gedacht op later
Die kinderen, als toomelooze paarden aan zich
zr.lven overgelateu, zonder toezicht, zonder les
sen, enkel slechte voorbeelden ontvangen heb-
b.mde, zullen, eens man geworden, rekening
vragen aan do samenleving. Enkel haat en wrok
li.'-11,1 ^6 hei-ten; van godsdienst, komt ze daar-
V/N' niet spreken, want gij gunda ze zelfs den
lr-d niet aan hunnen God te denken en zij zullen
i'-sV w phariseeërswezen slaan dal gij geen gods-
Vji- c:j v».TSJti2ii-UVT.acu: wr i iwdv#
tqi-edeneeren zulleu ze öq schuldigen èa onschul-
di.ren le lijve vallen. Eene bloedige omwenteling
st.-.at voor de deur, en dit is het gevolg van den
bA'staanden staat van zaken hel ontrekken van
don huiselijkcn haard.
Ik zegde daar straks, dat de vrouw eén beletsel
is aan de volksverheffing. Wie is er d e niet da
gelijks den oenen of anderen ziji er gezellen ziet
vt rllauwen, waarom omdat hij legengewc-rkt
wordt door zijne vrouw, door zijne moeder of
zusier
Men komt van de flauwheid van hun karakter
gebruik maken om ze to bedreigen en sein ik aan
to jagen, ze de grofste leugens vertellen e hislo-
licrt uit de schrikbeelden van Daoto. Wilt ge niet
dal de heiligste familiebanden verbroken, alle
overeenkomst onmogelijk wordt, men gevit tc.\
Of is het niet waar misschien, dal men gansebe
fa 'libën tegen elkander hoeft opgejaagd, en zelfs
zooverre drijft mem hot iu'rkarnp dei tegen
strevers, zooals h-. t mot mij g beurde, dal mon
gebruik maakt van i 1 un 11 -?;"s invloed cm een fami
lielid te verplichten ons den doodsteek (zedelijk
wel te verslaan) too le brengen, ja te hrcodroo
ven, om zich do handen te kunnen wasschen
evenals Pilatus.
Ia do bewarende dagbladen steunt men er ook
op, dat men de vrouwen langs hunnen kant
moet trekken j doelmatige pogingen worden
aangewend door onlhoudersbjuden enz. doch
ze verliezen veelal uit het oog, de vrouw hare
eigenweerde in te planten voor wat de sociale
kwestie betreft, of liever men zal, zooals ik hel
reeds hierboven schreef met opzet lot de vrouw
gaan om door bedreigingen de werking in dien
zin gedaan door de man te dwarsboomen.
Mier cog men lastert men broodrooft, men
moord!, on dan is men nog zoo schaamteloos
aa-s die gefolterde moeders, die de handen wrin
gend van wanhoop omhoog steken, te vragen:
Waar zijn nu die vrienden, en wat heeft do chi is
tone volkspartij le weeg gebracht, of ze de pen
ningen van Judas aau te bieden.
IJa! ik herinner mij de diepe verontweerdiging
die zich van d,t edel karakter mees'er maakte, als
men aan haar 't zelfde kwam in de ooren tuiten,
wanneer men mij op den dompel joeg en 't arm
stuk brood van die schuldeloo s schepsels uil de
mond wilde rukken.
Ik herinner mij uog de vervloeking over die
aartsschelmen die met de eene hand hol hoofd
zegenen van eene moeder, om ze met de andere
de moederliefde uit den boezem terukken en ze
aanzetten om hunne kinderen te folteren lot in
't diepste der ziel, enkel en alleen omdat ze de-
mqk ra al zijn, of in betrekking met eenen.
Doch klein is gelal dier edele figuren, verge
len in de wodigen strijd, die alles opjlllren en
enkel hoop jen betrouwen op Goden de toe
komst hebben.
Toen onze voorvaderen ten strijde trokken
tegen de dwingelanden, kusten ze vooraleer te
voltrekken den dierbaren vaiergrond, doorweekt
met het bloed van hunne voorgangers; de vrou
wen en kinderen waren ooggetuigen en hielpen
den duren eed bezegelen, van trouw aau hunne
rechten.
Ze waakten in hunne afwezigheid over 't va
derland en t was met eene mannelijke fierheid
dat ze de overwinnaars te gemoet gingen.
Ia deu strijd van de beroemde Kerels van
Vla vnderen vond men die edele maagden, die
de verraders met hen meesleepten van boven
den toren onder het jubelend gejuich der mach-
teloozo toeschouwers.
OVlaamsehe vrouwen, wanneer beseft gij eens
het akeligo van uwen toestand, wanneer denkt
ge aan de toekomst uwer kiuders
Steunt, 0 moeders, uwe kinderen, helpt o zus
ters uwe broeders, moedigt o vrouwen uwe man
nen aan, 't geldt uw bestaan eu dit uwer kinde
ren, gekneld en gekneusd door een moordenaars
ras; weest lier op hen die lijden en strijden voor
hunne verdrukte broeders en dan wanneer de
klok zege zal luiden, zult ge in uw hert diezelfde
zalige gevoelens voelen opwellen, die fiere blik
zal uweoogen ontvlammen, en de achteruitkrui-
pende reactionaire kliek zal uw blik ontvluchten,
ze zullen machteloos zijn.
VVerda 1 ten strijde Van Cleven.
Demokraat.
Waarom
Omdat alleen de christene democratie met hare
vooruitstrevende voornemens op wetenschappelijk
gebied België in deu reuzenstrijd tusschen ae lan
den voor oudergang kan redden.
Waarin bestaat die reuzenstrijd t
malkander voor^"U)ogenblik aandoen op de*"we
reld merkt, om den voorrang voor hunne waren
en stoffen en produkten te wimien.
Behoudt België zijne vroegere bevoorrechte
standplaats niet
Neen, het wordt langzamerhand verdrongen
door Noord- en Oosterburen. Denemarken, Zwe
den en Noorwegen verdringt ons van de Engel-
sche botermarkt, de boeren zijn 't slachtoffer.
Duitschland en Engeland verdringt ons in de lan
den van jonge ontwikkeling op de markt der ma
ch ionen en Duitsch Silezië, Zwitserland en het
zuiden van Rusland verdringt ons op de wereld
markt der geweefsels.
Wat doel ons gouvernement om dien onder
gang le beletten
Het werkt uit al zijn krachten om dien onder
gang te... bespoedigen I
Leg dit uit
In plaats van door aanmoediging en ondersteu
ning en doelmatige richting den vooruitgang in
d'hand te werken, on zoodoende de verworvene
standplaats te behouden, gaat het ten koste van
bloed en miljoenen en menschenlevens 'nen uitwe"
in den Congo zoeken.
Welk zal de uitkomst zijn
Is bij slecht, wij zullen hun behouden, en 's
lands financiën zal iiij opslorpen.
Is hij goed, hij zal ons ontnomen worden, wij
zien hot met Cuba, Philipplnen, Transvaal, enz.
En intusschen zal onze nijverheid berusten in
gebrekkige voortbrengst, voor wilden goed ge -
uocg, bijgevolg in Europa aan den voet van den
muur staan overal.
Spanje sliep op 't bezit zijner coloniön het
verliest zijne coloniën maar behoudt zijne lamlen
digheid.
Welk is het middel volgens u
Verplichtend onderwijs en ontwikkeling van
kunst- ou schoonheidsgevoel. De vooruitgang moet
eerst in den kopen langs den kop in het werk.
Is uw oordcel ïn die zaak niet le streng
Niet streng genoeg in al de groote nijverheden
zijn hot reeds Engelsche en Duitscho toezichters
die het werk besturen.
Dit geldt voor ingenieursis dit de waarheid
ook voor werklieden 1
Ja Wanneer er verbetorde graanmolens en
bloompelderijen worden aangericht is men ver
plicht duitsche metsers en duitscho timmermans
te doen overkomen die hebben den passer in
't oog zegt men.
In de belgische verworijen, bleekerijon, groote
brouwerijen, stokerijen en suikerraffineerderijen,
staan vreemden aan de geheimen van 't vak.
Dit is 't gevolg der hoogere ent wikkeling van
't onderwijs bij die werkende klassen.
Immers, waartoe strekt het dat onze ingenieurs
het werk goed leiden kunnen, wanneer de werk
man onbevoegd is oin den geest van 't werk to vat
ten, bij die het uitvoeren moet
Waartoe strékt liet dat onze boeren hooron pe-
roreeren over scheikundige stollen en ontledingen,
wanneer ze geen begrip hebben van den aard dier
werkingen, of hot verband niet vatten tusschen
oorzaak en gevolg 1
Hoe moet men te werke gaan
Verplichtende schoolgang onmiddellijk, tot den
ouderdom van twaalf jaarna o{jf jaren tot den
