Leven en Dood.
Priester DAENS-Petining
Temsche.
Briefwisseling uit Mechelen.
The English Club.
De boerkens van Transvaal
ting- eener Vlaamsche hoogeschool niet mede le
werken, zullen wij ditzelfde terrein betreden en
zoo positief mogelijk de zaak bespreken zooals
het orgaan der Genlsche socialisten doel.
Vooreerst geven wij Vooruit volkomen gelijk
als hij beweert dat het volk de parade-flamingan
ten wantrouwt die altijd spreken over Vlaatn-
sche taal, duurbare voorouders, grootsch ver-
leden en nooit over Vlaamsch brood, Vlaam
sche loonen, Vlaamsche ellende
Die flaminganten missen, evenals de socialisten
van Vooruit, die wol van brood spreken maar
geen rekening houden van taal en volkskarakter,
verleden en staraeigen, die niet kunnen weggecij
ferd worden, maar op zich zelf een deel van 't
volkswezen uitmaken. Doch niet iedereen is pa
radeflamingant en Vooruit zal wel willen toege
ven dat menig flamingant betracht ei bewerkt
wat het blad schrijftDe Vlaamsche beweging
zal volop democratisch zijn of ze zal niet zijn
De christene Volkspartij van Vlaanderen be
tracht dit doel. Hare stichters waren rechtzin
nige vlamln£en en flaminganten, die do stoffelijke
en zedelijke heropbeuriug van het Vlaamsche
volk voor doel hebbende, dit doel niet konden
doen vrfrwezentlijken door een der bestaande
partijen en daarom de Christene Vlaansche Volks
partij tot stand hebben gebracht, die beter dan
eenige andere rekening houdt van de wijsgee
rige Vlaamsch- en volksgezinde gevoelens der
Vlamingen.
Was bet dan zoo verwonderbaar dat baron Sur
montalle flaminganten als christene demok raten
aanzag* Oe man sloeg er niet ver nevens. Want
onder '!chters der Chr. Volkspartij tellen wij
hoofdi der Vlaamsche beweging als PlaDC-
quaert, .„..er De Beucker, Pauwels, want de
christene Volkspartij is ten deele uitgebreid door
eene provinciale kiezing le Waarschoot vaar
Plancquaert tegen een opgedrongen franskiljon
te velde was getrokken, verdedigd door het...
Fondsenblad
Aan hunoe zijde stondeD de andere gekende
vlaamsche strijders als PetiusDaens, De Backer,
Schillz, terwijl Leboü, Beun, Moeyaert, Jul. Van-
neste de partij kwamen versterken die de sympa
thie van alle rechtzinnige Vlaamschgezinden ge
niet. Deze hopen terecht dat de democraten, door
hoogleeraar Vercouilliede vervolgers van Maer-
lanis werk geheeten, eens Vlaanderen zullen
verlossen van verfransching, ontaarding, karak
terlafheid en stoffelijke ellende. Pit echter hopen
zij niet van wege de Genlsche socialisten die meer
genegenheid toonen voor de toekomende Cude-
mieofliciers en Cambrodjeridders der Socikté de
vulgarisation... hoe heet nu v/eer dat ding,
waarvan M. Ar.seelezelf zou deelmakeD, naar mij
verzekeid is geworden... maar wij gelooven het
niet.
Vooruit heeft dus gelijk de paiadeflaraingan-
ten af te rossen, zooals alle vlaamschgezinden
hem ook zijne lauwheid in zake taalstrijd en
Vlaamsche beweging met recht en reden ver
wijten.
Vooruit heeft rog gelijk wanneer hij de con
servatieve en doctrinaire llaminganfen bij de le
pels pakt oirdat zij het zuiver algemeen stem
recht beslrijden, doch hij bedriegt zich ook als hij
alle flaminganten als tegenstrevers van die nood
zakelijke hervorming aanziet. Een flamingant is
in 't algemeen een vooruitstrever en 't is de alge-
mecne regel niet wanneer een flamingant wordt
aangetroffen die de gelijkheid van Waal en Vla
ming wil en gelijkheid op politiek gebied ver
werpt. Dit is onzin.
Maar Vooruit heeft geen gelijk meer als hij be
weert dat de flaminganten in de woestijn preken,
voor wat de deelnemlDg der werklieden aan
hunnen strijd betreft.
Dit is misschien hel geval te Gent en wel door
de schuld van de kopstukken van Vooruit en
Volk, maar ga eens naar Antwerpen of naar
Brugge, ga eens in de Kempen of op den buiten
van Vlaanderen, Vooruit, en- ge zult seffens
hooren dat de werkman en de landbouwer
vlaamschgezlnd zijn, eenvoudig omdat zij geene
verkeerde gedachten en gevoelens meer koesle
ren over de Vlaamsche beweging maar bij middel
van woord en schrift zijn ingelicht en wakker ge
schud, en nu het bewustzijn hebben hunner zelf-
Ga nu op dezen oogenblik naar den Vlaam-
OP
door
JUpES MARY.
Ik zal u breedvoerige aanwijzingen geven, hoe
de zieke moet behandeld worden, zoowel voor het
geval zij beier of slechter wordt.
o Koint gij dan Diet terug
Onmogelijk. Ik ben eigenlijk geen dokter voor
zieken, maar voor gewonden en gij begrijpt wel, dat
ik mijn handen vol heb, om onze soldaten te helpeD.
Claudine was inmiddels gekomen, George had haar
gezegd wat er gebeurd was. Zij snelde naar het
bed en omhelsde de lijderes. Zij had de laatste woor
den van dee dokter gehoord.
O 1 mijnheer,smeekte zij, help mijn zuster,
laat haar niet sterven,
o Ik zal voorschrijven hoe de zieke behandeld
moet worden, Herhaalde de dokter, maar terug
komen is eene onmogelijkheid.
o Ik bid u, mijnheer, verlaat haar niet, ik smeek
ar u om iD naam der menschelijkheid.
a Het is juist in naam der menschelijkheid dat ik
■weigeren moet, juffrouw. De Fransche kogels doen
dagelijks onze soldaten vallen en ik ben een solda
ten-dokter. Die mannen zijn mijn landgenooten, mijn
plicht gebiedt mij, hen te helpen, wanneer ik hen
zou verwaarloozen voor een ziek meisje, dan zou ik
■)\jn plicht verzakeo. In de ambulance maak ik geen
andarsaheid tusschen Fransche en Duitsche solda-
schen buiteD, Vooruit, en gij zult er hoortn
partij trekken voor de BoEhEN,manne-i \&a
ons bloed, dio onze taal spreken wordt er dair
gezegd. Niet alleen uit rechtvaardigheidsgevoel,
maar ook door de geheime aantrekkingskracht
die menschen van denzelfden stam tot elkander
brengt, zijn onze Vlaamsche boeren voor Trans
vaal.
Eindelijk de beweging ten voordeele der wet
De Vriendt is toch geen parade geweest, Vooruit,
geen gerucht van holle vaten, aangezien uwe
vrienden haar gestemd hebben in gezelschap vin
M. Woeste
Meent Vooruit dal de Vlamingen die zich niet
laten opwinden voor abstracties, idealen en
droombeelden, het integraal collecllvismus inbe
grepen, geer. stoffelijk profijt zien in de oplossing
der Vlaamsche quiestie?
Nu de stiijd om het leven zoo scherp is en do
tijd zooveel waaide heeft, weten onze vlaamscte
volksklassen die kuunen tellen wat de verfrat
selling hun gekost heeft en nog kosten zal. Waie
de misdaad van 18 0 niet gepleegd geweest, Gert
ware nu de rijkste stad van 't land, doch na 1830
zijn de kapitalen der Socikté générale naar l
Walenland gegaan. Vandaar die verbazende ont
wikkeling van vroeger arme gewesten die kapi
talen in overvloed uitlokten alsook den uiur
van duizende Vlaamsche weiklieden, die cef
hongersnood ontvluchten om in de geheur.a dér
mijnen om te komen. Steeds is Vlaanderen arm,
nog zijn de loonen er lager dan in welkdanig
land van Europa die nog dagelijks afg^pitst wor
den door de concurrenten uit Engeland en
Üuitschland,inaar isdit descbuld van den flamin
gant ?Neen, want de gespierde stalen arm vim
den Vlaming valt ontzenuwd neder voor het ver
nuft der vreemde werklieden. Alleen het ver-
staud kan hem redden. Daarom vragen wij, volks
gezinde flamingaclen, den leerplicht en een de
gelijk onderwijs toegepast op den landbouw, nij
verheid en handel, maar in eigen taal, opdat de
volksj jngeus geen jaren zouden verliezen door
het aanleeren van een tweede taal, die laler altijd
kan bijgeleerd worden in degelijke avondscholen
met andere vreemde talen als Engelsch en Duitsvh
die noodzakelijker worden dan Frar.sch.
Eens een flink vakonderwijs genoten hebbende
zullen onze werklieden voor niemand moeten
onderdoen in vlugheid van begrijp, in aanleg,
vlijt en leerzucht.
Doch is dat voldoende Moet het werkmans
kind verstoken blijven van hooger onderwijs'?
Mag het kruim der volksklas de hoogeschool dan
niet binnentreden om eens, een vrij beroep uit
oefenende, het proletariaat naar omhoog te lei
den en het bekwaam te maken om de regeering
van het volk door het volk uit le oefenen V Welnu
de brusseische sociaiislen belrachlou dit geleide
lijk. Hun Instituut van hoogere studiën en hun
zoogenaamd a Inslitut de fermentation s duiden
genoeg aan waar zij naartoe willen.
In Vlaanderen kan hetzelfde doel nu zeer
moeielijk bereikt worden, omdat de burgersklas
sen, zcoals Vooruit getuigt, a uit klassenhaat bet'
fransch voorstaan en het onderwijs fransch K
of beter menschen kweekt die geens enkel#*
kennen.
Dit is zoo waar dat de verstandigste en leer
zuchtigste volksjongens van Gent en Brugge ge
dwongen zijn de Universiteitsuiibreiding te
volgen om wat. wetenschap op te rapen, wat ook
bewijst dat liet vlaamsche land geleerden lelt die
bekwaam zijn in sierlijk Nederlandsch een cur
sus bij eene Vlaamsche hoogeschool te geven. -
Vooruit ontkent dit niet, maar die inrichting
is onvolledig en onvoldoende. Er is dus maar
eene uilkomst mogelijkde Vlaamsche hooge
school.
Het democralisch nut barer inrichiiüg ligt
hierin dat de Vlaamsche jongens nletmeer zou
den verplicht zijn tijd en geld le besteden om
eene voertaal van hooger onderwijs aan te lee-
ren, dat zekere speciale scholen diensten zouden
bewijzen aan nijverheidsarbeiders en landbou
wers, die zich in hun vak zouden kunnen be
kwamen dat de volksjongens op hunne beurt
plaaisen in de magistratuur, middenbestuur,
middelbaar of hooger onderwijs zouden kunnen
bekleeden, thans het monopolium van fils de fa
milie of geruïneerde cobiljors dat de volksjon
gens die eer: vrij bsroep zouden uitoefenen, hunne
verkregen wetenschap g-makkelijker ten pande
zouden stellen dan i.u en li t voorbeeld van ge
zegd Instituut van Brussel en University exten
sion zouden navolgen ton einde ons volk dat zelts
geen cultuurvolk mag heeten te verlichten. Is
dat geen democratie Zal het kwaad doen aan de
volkszaak dat nevens boeren en wcklieden die
Vlaamsch in het Parlement zouden spreken ook
Vlaamsche burgers-of volksjongens zetelen die
zich door hoogere studiën hebben ontwikkeld,
diezelfde taal gebruikten en uén boerken Van
Brussel of een Vlaamschen werkmansafgevaar
digde ter zijde sprongen En als die mannen
van hooger cultuur democraat of socialist zouden
zijn Zijn we niet tegenwoordig bijr.a allen auto
didacten om wetenschap in onze eigen taal te
verwerven ten koste van groote studie, omdat
wij een vlaamsch hooger onderwijs missen
Wij begrijpen dan niet waarom Vooruit na
mens de werklieden zooveel koele en misprij
zende onverschilligheid aan den dag legt als het
cr op aankomt eene hoogesehool aan het be
schaafde vlaamsche volk te verleenen, dat het
eenige beschaafde volk van Europa ;s w, lk van
eene Universiteit verstoken is. Vooruit heeft het
recht niet in naam van de werklieden te spre
ken. Hij mag verzekerd zijn dat een veldtocht in
den aard van 'dien ten vooideele der Gelijkheids-
wel eene onweerstaanbare volksbeweging zou
verwekken, die de socialistische partij zou ver
plichten de taalrechten weeral van den vlaam
schen slam te eerbiedigen.
Leónce Du Catillon.
Schrijver van het bijzonder Comiteit tot stich
ting eener Nederlandsche hoogeschool.
der der Encycliek Rerum Novarum, en aan wien
hij zich ootmoedig onderwerpt.
Wij zullen dus krachtdadig zijne verdediging
nemen en blijven nemen, latende de verantwoor-
delijkh' i 1 eener botsing aan diegenen die hun laf
werk van bihedlging en oiuechtvcerdiphi ld
zullen vooitzetten.
Dat is de beteekenis onzer houding, Salvator,
en w ij wedden het geweten van een misnoegden
i atholit k tegen een slechten halven frank, dat
het na r uwe goesting niet is.
Wat petst gVr af? Fl. H.
Zaïeidag avond, 11" dezei, ten 9 1/2 ure, ver-
jadering bij Mus Sraets, Wagonslraat. Zeer be
langrijke punten slaan er aan het dagorde. Uit-
noodigingen zijn gestuurd.
vorig bedrag fr. 777,34
UIT TURNHOUT. Leve Priester Daens 1,
Weg met Woeste 1,
Leve het Algemeen stemrecht I 1,
UIT NINOVE. Omdat Fl... hem te Den
der windeke zondag zoo good vermaakt had
gaat hij nu alle ztndagen raeö met Boeikén te
vr... 0,10
Dit comiteit werd door het Nederlandsch Con
gres van Antwerpen benoemd en bestaat uit de vol
gende heeren Voorzitter, Max Rooses, letterkundige
Schrijvers, Pol De Mont on L. Ducatillon, letterkun
digen leden Jul. I)e Vriendt, Jul. Van der Linden
Heuvelmans, volksvertegenwoordigers, Jan Van Rijs-
wijck, burgemeester van AntwerpeD, hoogleeraars
Obrie, Boucqué en Mac Leod, ingenieur Fabri, advo-
kaat Leonard Willems en professor Jul. Sabbe.
Gilde Ouderlingen Bijstand o Troost
in Nood. Heden Zondag, om 4 en half uren,
algemeene vergadering In de Rubenszaal, waar
de heer advokaat De Backer het woord zal
vo-Ten.
DAGORDE 1. Verslag over de werkzaamhe
den. 2. De strijd.
Wij rekenen op de tegenwoordigheid van alle
werkende leden en eereleden.
Personen vreemd aan de maatschappij, hebben
mits toelating van het bestuur, toegang tot de
vergadering. Wij verwittigen onze leden en de
belangstellende personen, dat de ingang langs
de deur der herberg geschiedt.
HET BESTUUR.
Onlangs bracht Salvator huldp aan ce Sussen
voor hunne dappere werking bij de laatste kie
zing nu zijn wij h^t, christene democraten, die
door hem getroeteld worden.
Onder ons gezegd, Salvator, laat dat maar
gaan, wij weten waar het pantoefelije u nijpt.
Voor ons paart, wij hebben uwe schoone com
plimenten niet van noode en wijzen zo van de
hand met al d°n spoed welken ze verdienen, i -i
steê van te doen zooals de Gazet van Mechelen, die
daags na uwen lof ontvangen te hebben, zich
haastte uwe a H ulde aan de Sussen in te lasschen.
Haddet gij maar durven rechtzinnig zijn, dan
zou it gii uw artikel ons aangaande getiteld heb
ben Kiss kiss kiss
Hewel, daar zijt ge ook in mis
Waar gij twisten tweedracht aast, zoeken wij
enkel Rechtveerdigheid. 'tls niet om oneenig
heid te stichten in de katholieke partij, dat we
willen dat pastoor Daens geëerbiedigd wordt,
maar wel om rede, dat er eerbied den edelen
priester toekomt. Onze weerdige hoofdman Is en
blijft Roomsch katholiek priester, vermits hij het
laatste woord geeft aan Z. H. den Paus, den Va
ten maar hier geldt het geen soldaat. Wanneer ik
menschelijk was voor u, zou ik onmenscbelijk zijn
voor anderen.
De dokter bad op llinken, maar tevens zacht-
moedigen toon gesproken. Hetgeen bij zeide was waar.
men kon er niets tegen aanvoeren.
Hij schreef breedvoerige aanwijzingen op een vel
papier, dat hij daarop aan Claudine overhandigde.
De vrouwen zijn meestal knappe ziekenverpleeg
sters, vooral wanneer het eene zieke geldt, die zij
liefhebben. Volg deze voorschriften letterlijk op, en
ik kan u hoop geven, dat uwe zuster genezen zal.
De geneesmiddelen kunt gij aan mijn kwartier kfj
men halen.
Hij wierp nog een laatsten blik op de zieke en
verwijderde zich toen.
Claudine boog zich over Lucienne heen en kustte
haar gelaat, dat gloeide van koortshitte.
a Arme, lieve Lucienne zeide zij, ik zal u niet
verlaten. Uw dood zou ik niet overleven.»
Mevrouw de Montmayeur spreidde een bed voor
Claudine op den grond.
Tweo dagen hield de kcorts van Lucienne aan.
Nu en dan ijldo zij.
Vloekt mij niet broeders I riep zij in hare
koorts. Ik ben niet schuldig. Montmayeur is de wa
re moordenaar van Bourreille, het is om vader te
redden dat ik hier ben.
Gedurig kwam mevrouw de Montmayeur in de ka
mer, om te vragen of zij Claudine ook helpen kon,
maar deze deed haar best om de oude vrouw zou
spoedig mogelijk te verwijderen. Zij vreesde dat
Lucienne in haar koorts het geheim zou verraden.
Deze ijlende koorts-m hielden gelukkig slechts we.-
nige dagen aan. Lucienne kwam weer tot zich zelve,
maar zij gevoelde zich zeer zwak. Het gevaar was
nog lang niet geweken.
Herhaaldelijk kwam Montmayeur naar haar vra-
Niet beter, maar ook niet slechter.
Is de koorts verminderd 1
a Neen, maar ook niet heviger geworden
Eens toen George met Jean alleen was, zeide hij
a Het is de straf, die reeds begint.Lucienne zal ster
ven.
Jean sprong woest op.
a Zwijg, zeg ik u, zwijg ongeluksprofeet.
Het is de straf, herhaalde George, en wan
neer Lucienne niet sterft, dan wacht u een nog
vreeselijker straf.
Montmayeur ontvluchtte zijn broeder. Hij vreesde,
dat George waarheid sprak, maar zijn vrees wilde
hij verbergen.
Luoienne ijlde weer.
Ik was zoo gelukkig, zeide zij, Ik had ner
gens behoefte aan, ik beminde, ik werd bemind, en
nu heb ik alles verloren. Wat zal ik winneD, in
ruil van dit alles Zal ik in mijn onderneming ge
lukken! Wie zal het mij zeggen Als ik niet slaag,
zal niemand gelooven, welk doel ik voor oogen had.
Ik moet overwinnen of sterven, lk strijd op leven en
dcud. Gelukkkig weet mijn vader van niets. Hij zal
vrij zijn, en dan is ook mijn eer gered, of hij zal
sterven zonder mij gevloekt te hebben zooals Pascal
en Henri.
Oldie vervloeking van mijn broeders, van mijn
moeder Loodzwaar drukt zij mij op het hart. Het
was toch voor haar, voor ons allen, dat ik mij opof
ferde. j>
Claudine greep de haoden van de lijderes, noemde
haar bij de teederste namen en bevochtigde daar
na haar verhit gelaat.
Dat bracht Lucienne tot kalmte. Zij zweeg, haar
Wij mogen niet nalaten de aandacht onzer
lezers te vestigen op de Engelsche lessen, welke
alle zoudagen, te. Aalst, in de Trouwzaal van het
Stadhuis, door M. Jan Wanoyn, van Gent, wor
den gegeven.
Niet alleen labrikanten en nijveraars, maar al
len die eenigszins in den handel betrokken zijn,
gevoelen dagelijks meer en meer de strenge
noodzakelijkheid van de kennis der Engelsche
taal.
Doch eenieder weet ook, hoe gebrekkig en
onvoldoende zij in vele onderwijsgestichten
wordt aangeleerd, voornamelijk wat do hoofd
zaak betreftde uitspraak.
Welnu, in die leemte wil de English Club voor
zien.
Volgens eene gansch nieuwe methode, die
totaal afbreekt met het vervelend en geesldoo-
dend thema-maken en regels-leeren die het
eigen maken eener vreemde taal verspert, plant
leeraar Wannyn u de Engelsche taal in den kop,
met een gemak en eene handigheid, die dooi al
de leerlingen hoog wordt geschat.
De lessen beginnen te 9 uren 's morgens, om
te eindigen te 40 u. 45 m. en men betaalt slechts
50 centiemen per les.
De inwoners van Ninove en omliggende ge
meenten hebben dus alle gemak om deze buiten
gewone gelegenheid waar te nemen, en op een
jaar tijd zoo verzekeren de uitslagen de
Engelsche taal tamelijk machtig te worden.
P. V. S.
slaan er dapper op.
'Us waarlijk WO- der hoe die hra'-a, c'te-
vende, maar moedige borsten de sympathie
van heel de beschaafde wereld wegdragen.
Er bestaat bijna geen land waar geene comi-
teiten worden gesticht om de boerkens to hel
pen.
Zelf Rusland offert geld en mannen op voor
den zegepraal van het wakkere Transvaal.
De Engelschen zijn dan ook het hart in, hij het
aanschouwen van 'die algemeene u t de ziel op
wellende sympathie.
Zij weten niet waar zich gewend van schaam
te.
Het eenige middel om zich le (roosten blijft
nog de groote dagbladen uitte koopen om over
de boeren leugens te vertellen.
Zoo gaat hel overal
Het geld dat slom is,
Maakt recht wat krom is
De demokraten weten er ook genoeg van le
spreken
't Is te hopen dal onze moedige taalgenooten,
de boerkens van Transvaal, de Engelschen zul
len kloppen als stokvisch.
Ze verdienen wat
ademhaling werd weer regelmatig.
Claudine ging den gang in en keek in de aangren
zende kamer. Wanneer Jean de Montmayeur daar ge
weest was zou hij alles hebben gehoord en dan wa
ren zij verloren. Zij vreesde steeds dat de schurk
haar zuster zou beluisteren wanneer deze ijlde.
Nergens ontdekte zij echter iets, wat de aanwe
zigheid van Jean verried. Ook kon zij uit zijne hou
ding uit zijn gelaat wanneer hij de ziekenkamer be
trad, niet opmaken, dat hij iets van het geheim der
beide zusters bemerkt had.
Zijn oogen rustten vol liefde op het marmerbleeke
gelaat van Lucienne, en zijn stem klonk zacht en
vriendelijk, wanneer hij aan Claudine vroeg, hoe het
met de zieke was.
Op zekeren dag was Claudine naar den dokter ge
gaan, om medicijnen te halen. Bij haar terugkeer zag
zij Jean de Montmayeur voor het bed staan.
Zij zag hem angstig aan.
o Zou hij iets gehoord hebben 1 vroeg zij zich af.
Zijn oogen stonden vol tranen, zijn gelaat teekende
diepe smart. Neen bij wist nog niets.
«Ik heb haar zoo innig lief, fluisterde hij, kan
ik dan niets doen om haar leven te redden 1 moet ik
haar dan voor mijn oogen laten sterven 1
Claudine antwoordde niet, maar schudde het hoofd
kussen van Lucienne op.
Zijt gij hier lang geweest 1 vroeg zij ten slotte
aan Montmayeur.
Gij waart juist heengegaan toen ik kwam.
Lucienne ijlt somtijds en in haar koortswaanzin
zegt zij allerlei vreemde dingen. Hebt gij niets ge
hoord
Neen, zij is altoos rustig geweest.
Vervolgt.
