ORGAAN DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ.
Alles voor en door het volk
Ook voor Ladysmith
A. De Backer.
Aflezing der Bisschoppelijke Nota.
Arrondissement Brussel.
DE BOERENALMANAK
HET LANDELIJK WETBOEK
Twee voorbeelden.
Verloren moeite.
3:srseis d°kandidai-o'pTos!.
NEGENDE JAARGANG, Mr 31
5 CENTIEMEN «ET NUMMER.
ZONDAG 19 NOVEMBER 1899.
KLOKKE
ROELAND
Mijn naam is Roeland,
Als ik klep is het brand.
Als ik luid, o heil en glorie,
Is 't victorie,
Li Vlaanderenland
ABONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar.
Een jaar 2,5o fr., 6 maanden i,5o fr.; 3 maanden 0,80 fr. (Voor 't buitenland 4,60 'sjaars).
Men schrijft in bij P. Van Schuylenbergh,
uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantooren van het land.
ANNONCENPRIJS per drukregel:
Gewone annoncen o,i5 dikwijls herhaalde bij overeenkomst; vonnissen o,5o reklamen 0,75.
Alle briefwisseling, vrachtvrij.
Ongeteekende brieven worden geweigerd. Men zende alles vóór donderdag middag.
De inschrijvers op Klokke Roeland
voor't jaar 1900 ontvangen het blad
van nu tot Nieuwjaar gratis.
Vrienden, bezorgt ons abonnementen.
Proefnummers worden gestuurd.
staan wij nu, evenals onze taalbroeders uit Trans-
vaal.
Vóór den beslissenden slag van negentien
honderd
Wij zijn de woestijn door, den kruisberg over.
Negen jaren lang hebben wij gekampt in wan
hoop, negen jaren lang vervolgd geweest, in hin
derlagen aangevallen, gehoond, gelasterd en ge
banvloekt
Maar eindelijk a betdaghet in het Oosten
De toekomst hoort ons toe, wanneer we
willen.
En willen zullen we Willen moeten we 1!
Wat hoeft er gedaan, Waarde Lezers en
strijdgenoten, om ons in 't bezit dier toekomst te
zetten
Vooreerst, we moeten den sleutel veroveren
van de oude conservatieve sterkte, van de be
houdsgezinde Bastille.
Het zuiver algemeen stemrecht.
Indien wij dit in negentien honderd en twee
niet reeds hebben moeten wij op de borst kloppen
en nostra culpa roepen.
Immers, 1 iets kan nog de intrede der vrije
cnnsten demokraten in de kamer verhinderen,
zelf de hemeltergende Simonie niet die wij gacsch
Vlaanderen door zagen plegen.
i.e Jrthouasge&nQè pruiLcnUoei- üioel bit zelt
reeds bekennen... met bloedend hart, natuur
lijk.
Wanneer elk zijn plicht doet, zal dit getal veel
grooter zijn dan wellicht de oude pruiken mee-
nen.
De christene demokratie zal, wanneer er tot
aan de stemming met hardnekkigheid gewerkt
wordt, - de balance in de Kamer vormen, hijge
volg over de sociale richting op wetgevend gebied
beschikken.
Dit vreezèn reeds de meest dweepzieke achter
uitkruipers, en die vrees drukken ze uit op hun
politieke smulpartijen.
Wat moet er nu gedaan om dit geducht cata
clysme (voor de oudjes) te zien verwezenllijken
Er moet 'u onverpoosde propaganda worden
gemaakt door al de aanhangers onzer politieke
en maatschappelijke strekking^
Duizenden en duizenden zouden onze denk
beelden deelen indien zij de gelegenheid hadden
ze te leeren kennen.
Noch Paus van Rome, noch Bisschoppen, noch
priesters, weten op ons prog-amma af te wijzen
als strijdig zijnde met onze geloofsprinciepen en
voort maakt men het volk wijs dat onze strijd niet
strookt met de christene leering.
Daartegen moet elk zich aanstellen als propa
gandist
Ons jonge mannen moeten als sprekers optre
den.
Wij hebben uit dien hoofde den Boerenalma
nak uitgegeven die hem leest met aandacht,
vindt er stof in voor minstens vijf meetingen.
Bevreesd moet men niet zijn, die waarheid vsfc
dedigt, hoe onervaren hij in den beginne ook we
zen mag, zal altijd de verdedigers van privilegiën
het onderspit doen delven.
Elk moet lezers aanwerven op de democra
tische bladen nu, vóór nieuwjaar, moet ieder
een 'nen vitend of familielid of kennis ertoe over
tuigen.
Die onze bladen leest ziet onmiddellijk in hoe
laag we belasterd worden ziet in dat die dolle
razernij waarmee men ons bevecht niets is dan
een berekend komediespel om voort op den rug
van het volk te kunnen leven.
Onder dit opzicht doen wij 'nen bijzonderen
oproep tot ODze jonge lezers uil west en zuid van
het arrondissement Brussel.
Daar ook zullen wij optreden met afzonderlijke
lijst... en zetels veroveren.
Zondag laatst is in d& algemeene vergadering
der partij eenparig den sirijd beslist.
Immers, overal moet voor de laatste maal he
mei en aarde worden bewogen om een zoo groot
mogelijk gei al vertegenwoordigers naar de Ka
mers tc sturtn.
Ik zeg voor de laatste maal na de kiezing
van 4900 zullen de verkozei.en zelve voor de ver
hooging van dit getal zorgen.
Altijd, wanneer er stemming zijn zal, zullen ze
in andere arrondissementen den strijd belpeu
voeren en nieuwe leden doen verkiezen.
De heeren Coremans en Heuvelmans zijn iD
Aalst aan mijnheer Woeste komen een haDdje
tots leken tijdens kering waarin hij geballo
teerd werd dit t'Oórgaande door de conservateurs
gewaagd zal als algemeenen regel worden inge
voerd door de christene demokraten.
De tegenstanders van het zuiver algemeen
stemrecht, van welke kleur zij ook zijn zouden,
zullen gansch Vlaanderen door de christene de
mokraten die nu verkozen worden, op hunne
kiestournées ontmoeteq.
Het zal eene gelegenheid zijn om overal, tot in
de meest achteruit zijnde kiesomschrijvingen ons
program te doep kennen, en ooic een on-
faalbaar middel pm na de tweede kiezing reeds
eene meerderheid voor de afschaffing der vier
eerloosheden in ök> Kamers te hebben.
Zij is afgelezen, in de kerken van Aalst, 16 da
gen nadat zij door Mgr Stillemans aan de Be-
waardersgazetloD twee dagen vöorde gemeente-
kiezing als laatste kieswapen werd overgeleverd;
zij is afgelezen 14 dagen na de kiezing, als de
menschen ze reeds hadden gelezen in gazetten,
manifesten en strooibriefjes, nadat ze was aan
geplakt geweest op de muren der huizen en in al
de cafés, kringen, kroegen en holen dei Woes-
ten-Partij.
Elkeen vraagt zich met verwondering af,
waarom die Nota In de kerken van Aalst, in al
de missen werd .afgelezen 16 dagen na haar ver
schijnen
Is 't om een laatsten triomf, eene onvergete
lijke vreugd te schenken aan de Woesten-partij
Dat doel is bereikt<-
Onder het aflezen der Bisschoppelijke Nota en
gedurende het heilig Misoffer, de Bewaarders^e,
T, 'f" .hl?n!^n v,an bnite-ncewone, bbyisoffim V
in piaaio van in den tompol Gods ingetogen Pv-i
zijn en te bidden, lachten zij en lonkten op el
kander en hielden vrolijke gesprekken.
En niet zonder reden de Bisschop had nu al
gedaan wat hij kon, en hunne wraaklust was
eindelijk verzadigd Hij had aan Priester Daens
eene ongehoorde straf opgelegd, de wezentlijke
degradatie die, volgens al de schrijvers van Ker
kelijk Recht, volgens de leering van 't Seminarie
van Gent.enkelijk toepasselijk is op moordenaars,
valschmunters, vruchtafdrijvers en andere schel
men van dien kaliber die onder 't Priesterkleed
zouden gevonden worden.
Sinds de Katholieke Kerk bestaat, is nog nooit
die maatregel toegepast op de feiten, waarvan
Priester Daens is beticht, te weten gaan spreken
in woelige vergaderingen, waar het Priesterkleed
zou blootgesteld zijn aan den oneerbied der me-
,!Q het volk te misleiden op wegen door
de Kerkelijke Overheid afgekeurd.
(En elkeen weet dat Priester Daens overal,
zelfs in protestantsche landen, niets anders heeft
gedaan dan de Pauselijke Encycliek Reium No
varum verkondigd en toegepast).
Ziedaar de twee feiten waarom de uiterste ker
kelijke straf zou vallen op Priester Daens
Dat is oogehoord in de kurkeliike geschiedenis.
Daarenboven, al de vormen van billijke rechts
pleging zijn gansch vergeten geweest, om niet te
zeggen onder de voeten getrapt.
Heeft men wel ooit gehcord dat een rechter
van eersten aanleg, (zooals de Bisschoppen zijn),
zegt aan den persoon dien hij veroordeelt a Het
is Dutteloos dat gij in beroep gaat bij de hooge
Rechtbank, ik heb hier in mijn hand, op voor
hand, de uitspraak van dit hooge Tribunaal. Die
uitspraak wil ik u aflezen, maar gij zelf moogt ze
niet zien, nog veel minder afschrijven. Uw pleit is
verloren en uw beroep nutteloos. Zoo iets ge
beurde nog nooit.
Toen de Apostel Paulus voor eene heidensche
Rechtbank verscheen, riep hij uit a Weihoe
ge zoudt een romeinsch burger veroordeelen,
zonder hem aanhoord te hebben
Nu, volgens de verzekering van Mgr. Stille
mans. zou ik door de Romeinsche Rechtbank
veroordeeld zijn, en ik ben niet aanhoord geweest,
ik wist zelfs niet dat mijne zaak vóór die Recht
bank werd onderzocht
In waarheid, een moordenaar wordt beter be
handeld dan, en nooit heeft men de eerste regels
van alle rechtvaardigheid en menschelijkhuid op
zulke wijze miskend en veracht gezien.
Derhalve blijft er mij niets anders over dan hel
woord af ie wachten van den Oppersten Rechter
in de Kei k, den Paus an Rome.
Indien de Paus uitdrukkelijk verklaart Jat ik,
Priester, aan mijn burgerrecht te weten kiezer
en kiesbaar te zijn verzaken moet, op pene
als ik dat recht hindhaaf van gestrafi ie wor
den met de groosle kerkelijke straf—de wezen
lijke degradatie volgens 't kauooi-ch Recht
voorbehouden aan eenige afschuwelijke en be
paalde misdaden indien Paus Leo die ver
klaring doet, alsdan verzaak ik aan mijn burger
recht.
Zoo doende ga ik nog zoo ver niet in Je ver
dediging van mijn recht al3 de Katholieke Priester
van Polen, Stojalowsky, die in name der Christene
Volkspartij van zijn Land, deze dubbele verkla
ring te Rome deed.
1° dat de Christene Democraten bereid waren te
schrabben uit hun Programa alles wat tegenstrij
dig was met de katholieke Geloofs- en Zedeleer
en ook met de rechten der Kath. Kerk
2° doch, moest men van Priester Stojalowsky
vereischen zoo ais de bewaarders het begee-
ren en uitstrooiendat hij zoo verzaken aan zijne
politieke vrijheid en aan de leidiDg der Christen
Volkspartij, dat kan niet ingewilligd worden,
omdat het eene zaak is, niet van Godsdienst,
maar van politiek belang.
Een laatste woord
Ware de maatregel van Mgr. Stillemans ge
bleven tusschen Bisschop en Priester, ik zou
over die droeve zaak gezwegen hebben en er het
publiek niet meê bemoeid maar 't is Mgr. Stille-
mans zelf die zijn maatregel in 't worstelperk
der politieke driften heeft geworpen met hem te
verkondigen in de Bewaardersgazetten alvo-
-ens ik zelf er iets van wist om te dienen als
kieswapen voorde gemeente kiezing.
2° Die maatregel is tegen mij uitgelegd in vele
kerken op een hoonende en smaadvolle wijze,
zoodanig dat een Pastoor van 't kanton Sottegem
In de stoel van waarheid predikte dat die straf nog
niet erg genoeg was dat Z. H. Bisschop Stillemans
mij moest ontrekken, niet alleen mijn priester
kleed, maar ook mijn broek Op zulke wijze
word soms het woord Gods gepredikt
3° Die maatregel is voor veel Bewaarders-ga
zetten de oorzaak of gelegenheid geweest van
smaadartikels tegen mijte Aalst en In veel dor-
■v n heeft hij oorsprong gegeven aan vuile, wal-
LÏT "'vften sP°c"0QJes, ptakaie^ en irans-
.pm a' die redens moest ik in 't openbaar, vóór
jfiijne medeburgers, mijne eer verdedigen.
Ik heb het gedaan met rede en bedaardheid, en
ik vertrouw ten volle in't vonnis van alle eer-
ij ke lieden.
Priester Daens.
In de algemeene vergadering der afgevaardig
den zondag laatst gehouden te Brussel in het ge-
•voon lokaal op den Vlaamschen steenweg, werd
net eenparige stemmen beslist
1' Dat de vrije chr istene demokraten in de aan
staande kiezing zullen strijden met volledige lijst
Dat na de stemming der evenredige verte
genwoordiging de strijd onmiddellijk geopend
3° Dat al de afgevaardigden als woordvoerder
n de meetingen moeten optreden zooniet zich
zich buiten den kring der reeds ingeschreven
leden 'nen plaatsvervanger aanschaffen moeten.
Het bestuur richt 'nen dringenden oproep tot
al de vrienden, jong en oud, van gansch het west-
det. van Brussel, 't is te zeggen uit de streek tus
schen den Dender van de eene zijde, Opwyck.
Brussel, Hal en Edingen van de andere zijde,
om onmiddellijk hunne aansluiting te sturen, 't
zij aan den algemeenen secretaris L. Lontings,
Philomenastraat, 82, te Schaerbeek, 't zij aan den
voorzitter, A. De Backer, te Denderhautera
Sterrebeek, St Pieters- en Sl Lambrechts'Wo-
luwe, Saventhem, Dieghem eo Vilvoorde worden
aanzocht onmiddellijk hunne afgevaardigden te
verkiezen.
Eerstdaags zal eene beslissende algemeene ver
gadering belegd worden.
- Liedekerke, Pamele, Goyck, Oetiogeo, Volie-
zele, Thollsmbeek, Teralpheue, Hekelgem Es-
sebene-Lombeek en Ha], waar de partij reeds
vroeger een begin van inrichting bezat moeten
hun voorlooptg bestuur samenstellen of het be-
staande volledfgen.
Wij aanzoeken hen insgelijks de namen van
eentge overtuigde mannen uit de aanpalende ge-
meenten ons te doen kennen.
Op grond der uitslagen op een twintigtal mee
tingen in t arrondissement al gegeven, zijn wij
reeds volstrekt zeker van twee verlegenwoordi-
gers te kunnen doen verkiezen.
Het hangt van ons af dit getal verdubbeld te
zie 1, wanneer wij stevig de hand aan 't werk
slaan.
Dus allen op post.
Namens het Bestuur.
Leest en verspreidt
°°<ier vorm van Catechismus
foJnu f synthesis van het program
der Christene Volksparty.
LEEST
60 centiemen.
Dit jaar hebben 140,000 vreemdelingen en in
landers onze badstad Oostende bezocht eo er den
overvloed op allerhande wijze geweest verbras
sen zij hebben het goud laten zwieren en spel
en zedelooze vermaken racer dan ooit gevolgd
het kursaal dat zoo wat een miljoen en half be
lastingen enz., moet betalen, heeft prachtige za
ken gemaakt, hetgeen een klein gedacht geeft
van de fabelachtige sommen, welke de bloem der
aristocratie en een deel der naapende burgerij er
heeft binnengebracht en aan den speelduivel ce-
offerd. B
En terwijl
geeft men ons de statistiek van dezen die naar het
kursaal ofte toevluchtshuis van Hoogstraeten zijn
gezonden en met deze van Merxplas tot zeven
duizend beloopt.
Zeven duizendwier eenige misdaad dik
wijls is, gecnen steen te bezitten om hun hoofd
op te rusten O wat is Ons Heer gelukkig nu
niet ter wereld te zijn gekomen, want Hij ook
bevond „zich onder laatstgenoemde, terwijl ziine
trouw volgelingen zich te Spa, Oostende of
Blanl snberghe zouden bevinden. Fr. L.
Een Gentseh weekblad, weikin 't kanton Her-
v^dlü00g6 eer eeniet- spijts Denderbode,
Volksstem, enz., door de geestelijken onder
steund te worden, gif zondag eene zoogezegde
briefwisseling uit Aalst, die meldde, als zou de
verschijning der bisschoppelijke nota eene ver
plettering der democraten in 't arrondissement
lebben verwekt.
DBlor"wa men hi :i uoeVi
zien, dat de briefwisselaar niemand antfei* <va°
^hlT U"j f .bekl'0lllp"h redacteur ren van
heM heZ.ftgènomemV°°r WeMnli'k-
Eene verplettering voor de straf onzen gelief,
den hoofdman Priester Daens aangedaan, wiens
eenige m'sdaadti te strijden voor den kleinen
man terwijl men hter en overal langs om meer
de geestelijkheid ziet propaganda mak-n dag en
è°°r Wa' maar mee doet om ons stem
recht, ons pensioen, enz. te bevechten, al waren
hel mannen die o ver 20 jaar de trappen van een
kloos erdeden afbreken zooals le Aspelare, dat
ware toch een wonder.
Doch het tegendeel is waar bij geen enkelen
democraat kan het anders, of door die partijdige
bande wijze klimt Priester Daens meer en meer
In achting en noch Monseigneur Stillemans of
wie het ook ZIJ, zal beletten, dat in zake van po
litiek ze hun eigen oordeel volgen
tetreft, we waren voornemens dit
onopgemerkt te laten voorbiigaan overtuigd
zijnde dat ons volk reeds aan die brietkens en
uilireksels uit bewaardersgazetten gewoon en
onverschillig Is geworden doch we zuil™
eens met eenige feiten bewijzen, op welke wi ze
we dooi t aflezen der nola zijn verpletterd ge-
dWpen »et fa-
TeSteenhuyse werd den morgen der kiezing
m de vroegmis 't briefken afgelezen en werd er
zei fa een heele litanie bijgevoegd om aan de goed-
geloovige parochianen wijs ?e maken, da® hel
zou zonde geweest zijn voor de eene lijs te s em-
men, gezien er een kandidaat bij was dte met
zijne, bediening in de kerk, de stoutheid htd het
miOVffn Vdiï burgemeester te bekampen.
o elnu, du heeft nochtans niet belet dat de
kiezers van Jieenhuize bunnen burgemeester en
schepene omverwierpen en 180 stemmen meer
derheid gaven aan den koster-democraat
Te St-Lievens-Esschene, waar onze vrienden
i'i h i en Meerenl>oek ter stembus trol ken
SfliHd glhene vaa°del aa" bh' hoofd, behaalde
dêrheld vin kan d™ B°^he eéne meer
aerneiu vau J00 stemmen tegenover de arrhi-
woestisten Vos-Van Petegem en Cie. En nochtans
niets was verwaarloosd in al de diensten om
door bedreiging en huichelende smeekredens de
nota eene zekere kracht bij te zeilen en teel!
Hetzelfde feit heeft zich voorgedaan to
tenberghe, te Audenhove, le sfrltn en° en
we zijn overtuigd, had men. in plaats san «lhk
nu in enkele kerken'tbr,eiken af te lezen dm ïS
October,het overal gedaan, wij o,, I:
gemeenten.60 ver,roklten w'arenin onze buL,'6
hebben,a Gé^unt n^nwTn^uïsterechenbrteHvts1
selaareensopd, duimen kló^vmr de tul
&nr«" wees'"verzeker'b'dai''o
ïom p j gaan 'indien te "Brussel
seniUek nnt d00r aal3t0^'>e 3s-
senJoiek ontnomen. F. L.\.wtüsoar.