ORGAAN DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ.
Alles voor en door het volk!
Meetings.
Zondag 28 December.
STRIJDPENNING.
Christene demokratie.
A. De Backer.
Eeuwige Vooruitgang
De Backer.
Olieslagerijen.
Conservatieve Zeden.
TIENDE JAARGANG, Nr 4
5 CENTIEMEN HE? NUMMER.
ZONDAG 28 JANUARI 1900.
KLOKKE
ROELAND
Mijn naam is Roeland,
Als ik klep is het brand,
Als ik luid, o heil en glorie,
Is 't victorie,
In Vlaanderenland I
ABONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar.
Een jaar 2,5o fr.6 maanden i,5o fr.; 3 maanden 0,80 fr. (Voor 't buitenland 4,60 'sjaars).
Men schrijft in bij P. Van Schuylenbergh,
uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantooren van het land.
ANNONGENPRIJS per drukregel:
Gewone annoncen 0,15 dikwijls herhaalde bij overeenkomst; vonnissen o,5o reklamen 0,75.
Alle briefwisseling, vrachtvrij.
0ngeteekende brieven worden geweigerd. Men zende alles vóór donderdag middag.
Massemen bij Wetleren, om 4 uur namiddag
Woubrechtegem, om 3 uur, namiddag, bij
Dooatus De Smedt, Predestraat. Spreker, Petrus
Van Schuylenbergh.
Zeilick om 6 uur 'savoids, ter herberg a Au
Due de Brabant,» bij Vanden Plas over de nood
zakelijkheid van het bestaan eener vrije Kristene
Volkspartij in 't arrondissement Brussel. Spre
kers Advokaat De Backeren Verraes.
Releghem l ij Isidore Van Roy, In de Gul
den kroon, om 4 uur. Zeilde dagorde en sprekers
als te Zeilick.
AALST. Opdat dc overtuigde Democraten
mijn voorbeeld zouden volgen. 0,25
NINOVE. Rondgebaald in Het. Recht na het
zwijgen van een lied door den democraat
Eduard Van Bellinghen. 0,57
BRUSSEL. Van een Brusselaar gewezen
Aalstenaar. 1}00
Wij moeten van die woorden eens voor al
eene juiste, adequate bepaling geven.
Nu nog, zult ge misschien zeggen, nu, de be-
teekenis der woorden nog bepalen wanneer
sedert tien jaren reeds de zaak zelve, 't voor
werp ie van zoo.'n aanhoudende, hardnekkige
werking
Ho, lezers, 't is zoo dringend noodig, er be
staan zoovele verkeerde opvattingen van die
woorden! en die verkeerde opvattiogen geven
aanleiding tot zoo nadeelige gevolgen Zigmen
in de christen demokratische bladen den jongsten
pennetwist niet over verbond of geen ver
bond. Dil was volgens mij een eerste gevolg van
verkeerde opvatting dier woorden.
Onze demokratie is christen, dit wil zeggen
gesteuad op de grondbeginselen van het Roomsch
katholiek geloof.
Dus, wanneer zij. 0111politiek, maatschap
pelijk, stoffelijk, of om het even welk ander, 't zij
tijdelijk of brstendig voordeel, zich met partijen
aansluit die de grondbeginselen van dit geloof
niet aannemen, houdt ze door dit feit zelve op,
christen le zijn.
Bijgevolg 't is nog enkel eene demokratie,
maar geenszins een christene demokratie.
Wij zijn leden eeoer geloovige partij.
Onze rede vau bestaan is niet de socialisten en
de liberalen te verchris'enen, maar wel integen
deel van de bewarende katholieke partij te demo-
kratiseeren.
Dit was ons oorspronkelijk doel (niet eene
der stichters zal dit betwisten durven.) Samen
gaan met antigodsdienstige partijen, ware lood-
reent inwerken legen dit oorspronkelijk doel.
Men zegt de bewarende katholieke partij
noopt ons zelf lot dit verbond, op haar dus alle
veranwoordelijkheid.
Zq die deze beweegreden lot verontschuldiging
invoeren bekennen onrechtstreeks dat de han
delwijze die ze op die wijze wettigen en ver
ontschuldigen willen, niet juist is, niet gevolg-
trekkig is met den geest van ons zijn.
Ik vraag hen, sedert wanneer de fout van an
deren ODze fouten verrechtvaardigt van ons
Christenen Ook nog, 't is 't eenige raiddel
om demokratische wetten te bekomen.
Ik vraag sedert wanneer wettigt het doel de
middelen? voor hen, die zich christen noemen
Nochtans, hier voeg ik bij
Wanneer wij 't gansch 't vlaarasche land door
afzonderlijk optreden, en nergens de groene vlag
met 'n onuitwischbare vlek bezoedelen, zal
volgens sommigen de katholieke bewarende
partij eene meerderheid behouden van vijf of
zes zetels.
Hewel, wanneer zij eene meerderheid had
van vijftig, zestig zetels, was ze verplicht de
vlagge te strijken voor den volkswil, krachtda
dig en gemeenzaam uitgedrukt. En nu, met vijf
of zes zou ze hardnekigkig zijn in hare weige
ringen 1 1
Zulke veronderstelling, volgens mij, paalt aan
onzin.
Bovendien niels getuigt, ik bewees dit vroeger,
dat ze die meerdeiheid behouden zal.
Nochtans, moest hel zou zijn, dan nog vor
men we geene christene democratie meer, indien
wij medewerken, rechtstreeks of onrechts'reeks
om een enkelen zetel te doen overgaan naar eene
niet geloovige partij.
Wij hebben alleen het recht, uitdö bewarende
politiek zooveel zetels mogelijk te doen overgaan
paar de christene of geloovige demokratie, de
partij der toekomst. Dit wil zeggen van de eene
geloovige fraktie naar de andere.
Anders te werke gaan is handelen als de hond
uit de fabel de prooi verlaten om de schaduwe
nateja;en; de christene demokratie den dood
slag geven om 'nen parlementairen zetel te win
nen.
Een tijdelijk, voorbijgaan 1 en broos voordeel
verkiezen, op den noodzakslijken en duurzamen
zegepraal eener jarenlange werking.
Men zegt nog elk behoudt zijn program
ongeschonden.
Die zoo spreekt, of 700 wel, spreekt niet recht
zinnig of zoowel kent het menscbelijk hart niet.
Dit zou kunnen waarheid zijn voor hen wier
politieke overtuiging gesteund is op grondige
kennis van het gansche program en strekking.
Hoevelen zijn er zoo, om het even in welke
partij
Ho, dit getal is beperkt 1
Vraag aan duizend socialisten, wat het socia
lism is en wil. a Weg met de rijken zullen
negen honderd negentig u antwoorden.
Vraag het aan evenveel liberalen.
A bas la calotte zal het u toekliaken
meer niet
Vraag het aan die duizenden landbouwers en
werklieden die, tegen hun belang in, de behouds
gezinde strekking aankleven.
Zo zullen antwoorden Wij moeten stemmen
zoo onze pastoor het verkiest. Zij verwisselen
godsdienst met een maatschappelijk vraagstuk,
dat enkel inwerkt op louter stoffelijk gebied
En zoo ook telt de christene demokratie dui-
zende leden die geen berededeneerd gedacht
koesteren van het program der partij.
MeDschen, wie het ontslaan der christene
volkspartij gevrijwaard heeft .-oor- ial.jvjng
(vroeg of laai) bij 't kamp der socialisten. Dezen
zijn het voor wie het verbond onherstelbare ge
volgen hebben kan.
Immers, is de tegenwerking der pries'ers dan
niet gewettigd en moeten die menschen
christene demokraat uit enkel misnoegen en ver
bittering tegen de bestaande ordening der samen
leving niet veronderstellen, dat de priester
zijne stoffelijke heropfruring benijdt en verhin
dert, uit vooriDgenomeuheid voor de behouds-
gezinden, voor de grooten
En moet hij dan ook niet overhellen tot de
stelling der socialisten De godsdienst verhin-
deit den welstand der minderen en dien ten
gevolge voor altijd blijven, waar de aanhangers
van een verbond hem slechts tijdelijk en voorbij
gaand wilden inlijven
Daarom volgens mij die dit willen, ne
men op zich eene groote veiantwoordelijkheid en
houden op christen demokraat le zijn.
Nagenoeg dezelfde verkeerde opvattingen be
staan nopens het woord demokratie, en die op-
vatliDgeo lelden noodzakelijk van onzen kant,
tot overdre\ene gevolgtrekkingen en van den
kant des tegenstrevers tot ongerijmde aanvallen.
Ook daarop wil ik terugkomen.
In de maatschappelijke ordenlog
Noodzakelijke, onve.htnderbare, onophouden
de Vooruitgang.
Dien met den vinger doen voelen, is eene op
lossing geven aan de groote X van het maat-
schappehik vraagstuk.
Zonderling verschijnselelk erkent dien be
stendigen vooruitgaog op 't gebied der voort
brenging elk erkent hem op 't gebisd der
wetenschappenevenzoo wordt hij algemeen
aangenomen op 't kunstgebied, enz., eoz.
Alleen op 't maatschappelijk gebied, 't is te
zeggen op dit gebied waar de vruchten vau dien
vooruitgaog aan iedereen, dus aan elk lid der
samenleving voordeel aanschaffen moeten, daar
alleen tracht men hem te verloochenen.
Zeker soort van menschen wil alleen vooruit
gang erkennen, waar vooruitgang het voorwerp
worden kan van privatief bezit, van toeëigening
der voordeelen met uilsluiling van anderen.
Het zijn de behouders ofte coDservateurs.
In alle eeuwen trof men ze aan, bij eiken nieu
wen stap naar vooruitgang, stonden ze strijd
vaardig, om tegen 't onverbiddelijk noodlot te
kampen.
't Mag ons dus niet verwonderen en nog min
verbitteren, dat nu weerom, wanneer de maat
schappelijke ordening overstapt van 't individua-
lismus naar 't altruïsmus, ze weerom huDne
gelederen dicht sluiten om de eeuwigdurenden
zegepraal van vooruitgang, eenige oogenblikken
te vertragen.
't Eenige wat ze vroeger konden, ook 't eenige
wat nu nog ze weerom kunnen zullen 1
Ze willen in 't bezit blijven van de voorrechten
die de oude staDd van zaken hun aanschaft, en
om 't leger dat hen rugsteunt niet te ontmoedi
gen in dien hopeloozen kamp, trachten ze dit
leger !e doen gelooven, dat in alle eeuwen en
alle tijden immer na een tijdvak van strijd en
vooruitstreven men noodlottig terugkwam op
't zelfs te standpunt.
Dit is waarheid in al de natuurverschijnselen,
waar alleen de onverbiddelijke wet door den
Schepper aan zijn werk gegeven, de beweging
regelt.
De omloop der hemellichamen, de gang der
jaargetijden, de bouw der organieke wezens, de
groei der planten, de tij der zeeën, enz., 't is te
zeggen, in alles waar enkel stof in werking treedt,
beperkte zich de werking bij 'nen afgeteekenden
omloop, in 'nen a kring
Integendeel, waar rede en vrije wil bestaat
(alleen bij den menscb) is de onvei poosde besten
dige vooruitgang oogenschijnlijk. het is geen
KRiN'j, het is eene immer vooruitloopende lijn
die wordt gevolgd.
Wij zullen dit bewijs aanvangen met de be-
zondorste. tegenwerpingen te weerleggen, die
door ile behouders worden ingebracht tegen dien
eeuwigen EXCELSIOR.
Bfiftfogen, dat zij die dien vooruitgang looche
nen, ipso facto, de verhevenheid der ziel op de
logge stof miskennen, en zich in strijd zetten met
de christene leering, die ons het oneindige en
volmaakte als opperste doel aanwijst, en bijgevolg
eeuwige vooruitgang en toenadering tot dit vol
maakte oplegt en beveelt, dit zou tot niets strek
ken.
Voor het geringste afgetrokken denkbeeld zijn
onze hedendaagsche conservateurs onvatbaar.
Zoodaoig zijn ze verstompt door hunDe vooringe
nomen opvatting en louter lasterende proza.
M' ter zake.
-VV-\» z:j-:-Ue traander.<-fo
Het grootste deel wordt getrokken uit de ge
schiedenis.
a Zag men die beweging van heden ook niet
plaats hebben in Griekenland zeggen ze
strijd om gelijkheid, strijd om politieke rechten
strijd om welstaLd en om broodwinning, en
en zelfs meer nog strijd om daarstei'ling
van 't coMMUNiSMUs, en zelfs op praktisch
gehied de verwijdering van goud en zilver
uit den geldhandel met vervangiag door ijze-
ren muntspeciën om zoo trapsgewijze op een
verminkt socialistisch stelsel aan le landen
En is die grootsche beweging niet schipbruik
geloopen op eene straalmachl die op hare
0 beurt, uitliep op de schandigste dwingelandij
een echt schrikbew nd
Bij de Arabiërs is de hinderpaal van meer stof-
felijken aard, doch niettemin ook vau 't gebied
der individuëole vrijheid de slavernij bestaat
nog, en bovendien de vrouw en het kind worden
aanschouwd als enkele voorwerpen en handels
waar.
Nen socialen stoot, het optreden van 'nen
enkelen durver zal eeDS dien dam verbreken.
De Japaneezen zijn vau zelfden bloede en 'van
zelf Jou oorsprong, zij hebb de vrijheid dei-
wetenschappen en de vrijheid van den persoon
gehuldigd, en in eene eeuw tijds hebben zij die
eeuwenlange verachtering teenemaal ingewon
nen. zij staan reeds opgelijken voet met de meest
beschaafde volken van Europa.
Achtcruitwijking bestaat niet, stilstand is uit
zondering vooruitgang is de regel.
Later meer daarover.
De talrijke olieslagers, 800 in getal, der slreek
klagen over den doorslechten toestand hunner
nijverheid. Verleden jaar is een nationale bond
van olieslagers tot stand gekomen met het doel
die belangrijke nijverheid van ondergang te be
vrijden. Tot nu toe is er niets bekomen. Men zal
zich herinneren dat M. De Bruyn, die zelf eene
oliefabriek te Baesrode bezit, waar olie voor mar
garine gefabriceerd wordt, voor de kiezing van
1898 beloofd had de olieslagerijen te helpen. De
belanghebbenden hebbsn nog eens ondervonden
wat albelover de minister tegen den landbouw
was.
Ziehier den toestand de vreemde olie komt
hier vrij binnen, terwijl alle vreemde landen
die olie voortbrengen, hooge en verbodsrechten
op de onze leggen. De Belgische olieslagers vra
gen eeu inkomrecht van 0 fr. per 100 kilos De
lijnolie wordt meest gebruikt om zeep te maken
Moest dat recht geheven worden, dan zou de zeep
een cent of anderhalve cent per kilo duurder
kosten. Dit is eene kleinigheid als meu inziet dat
men ten dien prijze eene nijverheid van ouder
gang kan redden die duizende werklieden ge
bruikt. Aldus zouden de olieslagerijen de vreemde
mededioging niet meer moeten vreezen. De land
bouwer zou aldus lijnkoeken kunnen koopen aan
dezelfde prijzen als du aan vieemde gegeven
Voor wat de koolzaadolie betreft, moest het In
komrecht geheven worden, dan zou de olie voor
schilders en verlichting ook wat opslaan, doch
nog eens, dit recht zou de olienijverheid opbeu
ren. Dit geldt geene verbruiksbelasting als b, v.
de rechten op den suiker, wal voor gevolg heeft
dat wij onzen suiker 45 fr. de 100 kilos meer be
talen dan Engeland, hoewel Belgische suiker
ginder geëten wordt
Een andere griefvolgens de wet van 1896
wordt toezicht gehouden op de fcoeken. Op
vreemde koeken wordt de wet niet toegepast. De
olieslagers vragen met reden dat men te Gent en
te Antwerpen eon toeziener aanstelle bijzonderlijk
gelast de vreemde koeken 'e onderzoeken. 80,000
ton koeken worden hier ingevoerd en van die
schromelijke hoeveelheid wordt niets geëischt
als waarborg op faktuur. Is dat redelijk
De derde grief geldt het vervoer. De olieslagers
ragen dat het zaad, de olie en de koeken aan
denzelfden tarief vervoerd worden als graan,
bloem en gruis. Al die grieven zijn gegrond. En
toch is de deputatie die ze bij den minister is gaan
blootleggen enkel met gewijd water besproeid
geworden, maar daar is geen komaf gemaakt
geweest. lulusschen sluit de eene olieslagerij na
de audere.
Komaan, olieslagers, waarom laat gij u als
kleine kindereu behandelen die men met beloften
paait Handelt liever. Gebruikt uwen invloed
bij het naderen der kiezingen en zendt de albe
lovers naar... uwe plettersleenen
Leonce Du Catillon.
De behoudsgezinde vereeniging van Luik, die,
onder de bescherming van M. Woeste, de meest
-'V«r?c> taw'» |g van p.»o I V -! Ir or,..' i-wn
staalken te geven van haren zucht tot eendracht
met de democraten.
Men weet dat met het stemmen der evenredige
vertegenwoordiging de Luiksche dompers ook
gaan hunne vertegenwoordigers in de Kamers
hebben. Nu, volgens de uitgebrachte stemmen -
der laatste kiezing zouden ze recht hebben op 3
vertegenwoordigers^maar dan moeten ze met de
democraten strijden, zooniet daalt het cijfer tot 2.
Welnu, in algemeene vergadering is er bij die
minzame kaiholieken verleden week besloten al
leen te strijden en in plaats van een christen
democraat liever een liberaal te laten kiezen En
0111 tot het verwerpen van de overeenkomst met
de democraten te kunnen overgaan, had het bu
reel zijnen toevlucht genomen tot de lezing van
liet fameus artikel uit L'jltoile Belge, een oude
liberale sloor, T eeuigste blad vau ons land, dat
in den Traüsvaalschen oorlog de zijde der Eogel-
sche moordenaars kiest, en waarin de eune of
andere doctrinair beweerde, dal het socialism
geen gevaar opleverde voor 's lauds instellingen,
maar wei de werking der christene democratie
van allen geur Daensisme, Poltiérisme, Ren-
kiuisme, enz., daar die leerstelsels bij de lande
lijke bevolking doordringen, welke tot hiertoe
altijd de zekerste steunpilaar van Vorst en Vader
land was geweest.
En ziedaar de reden waarom mijn goede oude
vriend E. H. Pottier is afgescheept door zijne
geloofsgenooten, hij die nochtans altijd gedwee
't hoofd in den schoot der conservateurs legde en
die door zijne besluiteloosheid al de werklieden,
op weinige uitzonderingen na, in de rangen van
tegenstrevers wist te verdrijven, zelfs deze die
van zijne instellingen deelmaken.
Hij, die ons nochians opofferde en in zijnen
Bien du Peuple zoo dikwijls sene soort vaa
afteuriDg naar ons hoofd slingerde, ten einde
toch wel te staan met de groote bazen uit den
Gercle Catholique, ondervindt nu weerom eens,
wat er van die mannen te verwachten is en men
wel naïef moet zijn om te gelooven, dut het belang
van den godsdienst nog eenigen invloed heett bij
de bewarende partij, eenige aanbidder van den
geldzak.
Wat ons betreft, dit 4feit, 'tgeen we sinds lang
voorzien hadden, doet ons genoegen. Het zal aan
dezen onzer partij, die nog droomen vau ons aan
den conservatieven wagen te spannen, misschien
de oogen openen en hun doen zien, dat benevens
de verachting van eiken vrijen werkman, de ha
telijke spot der bewaarders het loon van hun ver
raderswerk zal wezen.
En die voorkeur welke de katholieken van
Luik en elders geven aan eeneu ongeloovlge
liever dan aan eea volksgezindeii priester, zal
ons een machtig wapen in de hand zijn 0111 het
volk van onzen buiten de waarde van hunne ban
bliksems te leeren kennen eu het zal geene
moeite kosten om te bewijzen, dat alle werkers,
't is gelijk lot wat klasse zij behooren, voor eer
sten plicht hebben elkander te steunen in den
akeligen strijd voor 't leven, in plaats van ons te
laten verdeelen door een hoop kluchtspelers.
1 Lambrecht.
Leest en verspreidt DE KLOK
