}}M$
P i E T E R
Zondag II Januari
Eeu-en-Twintigste Jaargang.
©oösöumsi, - fóaöerl&nb, - thrijljeiö.
Gemengdheden.
Bureel Achterstraat.
Gewoono Annoncen, 20 centiemen per regel. Annoncen op de Tweede Bladzijde. 50 centiemen
den regel, Berichten ODder 't Nieuwe. 1 frank den kleinen regel
LAND
A feu >»!-
-S)K*fP
5 fr. 's jaars, vooraf bet. Inschrijvingen worden op alle tijd
stippen genomen rechtstreeks bij ons of door post of briefdragers.
AELST
Paus-Leo XIII, op Kersdag de Kardinalen ont
vangende, heeft zijne vreugd uitgedrukt over de
groote eendracht en over de volkomene overeen
komst die- er>cstaat tusschen Roomen en de Bis
schoppenGe zl. t dus wel dat de geuzen weeral
leugens verkoopén, in alles wat ze zeggen en schrij
ven over den Paus en de nieuwe schoolwet. De
Schoolwet wordt te Roomen zoowel afgekeurd en
veroordeeld als hier, omdat zi) tegenstrijdig is aan
EEN GRONDBEGINSEL DER H. KERK. En
al wat de princiepen der Kerk bestrijdt, is van rechts
wege veroordeeld, de gansche wereld door.
D'hooveerdigaards zullen vernederd worden
We zien dit weeral in onze liberale ministers, die als
trotsche pyramiden te voorschijn kwamen, met be
loften zonder maat of getal, en die zoo eilendiglijk
besturen, dat zelfs de vrije liberale gazetten hunne
stem verheffen tegen de onbekwaamheden van hun
ministerieWij vragen aan dc koppigste liberalen
of die ministers al iets goeds hebben verricht; ze
verklaarden dat 't Land door hun moest verbeterd en
gered worden; en wat hebben zij verbeterd? wat
hebben zij gered? z'hebbcn een schoolwet gemaakt,
welke zij zelve tot nu toe niet DURVEN g'heel en
gansch uitvoerenz'hebben talrijke afstellingen ge
daan; z'hebbcn laten hooren dat het voor de bedien
den al genoeg is, als zij liberaal en geus zijn. De be
dienden moeten Belgcnland niet dienen, maar 't
liberalismus; al de machten des lands moeten dienen
om 'l liberalismus aan 't Bestuur te houdenis 't
daar d'oorzaak niet der wanorde die in sommige be
sturen is? de deftige bedienden betreuren dien toe
stand en zeggen dat het een wezenlijke ramp is voor
Belgenland en voor al de personen die door kennis en
deftigheid willen vooruitkomen.
Als Wasseige en Beernaert Ministers waren,bij
't minste ongeval, dc liberale gazetten hadden het
woord onbekwaamheid in den mondnu zijn er
zondag 7 rampen op den ijzerenweg geweestZE
VEN, mijnheerenl Eene ramp op de linie van Brus
sel naar Antwerpeneen reizigerstrein werd ter zij
getroffen door een lokomotief die manoeuvreerde de
machinist zijn hand werd verpletterd gelukkig dat
de lokomotief op 't midden van den trein niet geloo-
pen is.
Een tweede grootere ramp is gebeurd te Lembecq,
de exprestrein van 4,5o uit Galais naar Brussel is in
tweëen gesneden door cenen trein-marchandise, de
machinist is op den slag gedood, de stoker is er afge
sprongen en gered; talrijke reizigers zijn gekwetst
anderen zijn met de dood op 't lijf thuis gekomen 't
materieel is er^beschadigd.
D'ander ''N.zijn min gewichtig, maar bewijzen
oar> bestaat, dat er bijzonderlijk
Bii al d- r.',:,'an^er feestdagen, een scherp toe-
.•■iiuBY"' d'-'f Wntaw".-,
p ia /ii SC1-H-- -^esters te zenden,waar zeniet noo-
betcrs.hu doen met de machinisten, excen-
- \iieken, treinwachters, enz., bijtijds te doen aflossen;
dat is een zaak die 't algemeen belang, d'algemeene
veiligheid aangaatliberaal, zoo wel als katholiek,
zou tegenwoordig verschrikt moeten zijn van op 't
convoi te gaan.
DE TELEGRiWS EK DES IJZEREN-WEG.
De ministers hebben dees Jubilé-jaar goed inge
steld
OPSLAG der telegrams; vroeger was 't 5o centie
men voor 20 woorden, ?5 voor 3o en 1 fr. voor 40;
nu is 't 75 voor 20 woorden, 1 fr. voor 3o en i,25
voor 40.
OPSLAG der telegrams en zoodanige verandering
en verwarring, dat minister Sainctelette maar be-
wierrookt kan worden, door gasten gelijk 't VER
BOND; bij al d'ander loopt hij door de biezen en
wordt schrikkelijk overgeesseld!
Hij moet die veranderingen gedaan hebben zonder
aan iemand raad te vragen, gelijk de schoolwet ge
maakt werd, zonder dat d'inspckteurs of dc meesters
een woordeken te zeggen hadden
OPSLAG DER IJZEREN-WEGEN, op al de
kleine afstanden, dat zijn nu dc volksmannenze
gingen de derde klassen verwarmen er is niets ver
warmd en er komt opslag die bijzonderlijk den wer
kenden man, den landbouwer en den burger zal tref
fen.
In plaats van, voor heên en weer, 3o centiemen te
betalen, 't is nu 45 en overal vermeerdering in de
zelfde preportie.
En dit gebeurt in dezen harden winter, in dezen
tijd van krisis, als de kleinhandel lijdt en als iedereen
zijn censkes zoo zeer van doen heeft.
En waarom heeft 't Gocvernement al dat geld
noodig?
Verscheide duizende van zijn schoolmeesters zijn
bij 't vrij onderwijs gekomen dus item zooveel winst
voor den Staat.
Op duizende plaatsen moeten er geen schoolbe-
hoeften geleverd worden
Op duizende plaatsen zal de prijsdeeling der offi-
cieele school niets kosten, ten ware men aan de ge-
nlwongene scholierkes een karre prijzen wilde zenden.
En met al die verminderingen van uitgaven,zonder
buitengewone openbare werken te verrichten, het
goevernement moet zijn telegrams, ijzeren-wegen op
slaan moet regelrecht opkomen tegen de belangen
van Landbouw, Koophandel en Nijverheid.
Dit gedrag verwekt groote opspraak.
De geuzen-meesters, de geuzen-inspekteurs, die
zonder werken duizende franken trekken, kunnen
daarmee te vrede zijnmaar de Volkeren die moeten
betalen, de Volkeren zien nu dat 't liberalismus
een groote uitbuiterij is, die uit 3clgenland het
laatste briezelken vreugd en kracht zal halen
En de grofste brokken zijn nog te komen:
Verzwaring der krijgslasten
Alleman soldaat;
Meevechten.
De werkstaking in do koolputten is eindelijk aan
't beteren; z'is lang en hardnekkig geweest en juist te
midden van 't saisoen als er meest kolen noodig zijn
d'ander week waren 2000 werkstakers met vrouw en
kinderen naar Bergen getrokken, om den GooTerneur
te spreken. Nq gaan do Waalscho Volkeren stillokens
naar hun werk.
Over de wreede Ramp in Schotland wordt ge
schreven: dat de duikelaars reeds oenjge lijken gevonden
hebben; do zakhorlogien stonden op 7 ure 17 m.; dat de
brug met to veel spoed was opgebouwd, dat er niemand,
van al die op do trein zaten, aan do dood is ontsnapt.
Wij lezen in 't Recht van Antwerpen:
HET LEGER VAN VRIJWILLIGERS.
Pa woorden waarmede hot volk vaster en vas
zijnen wil uitdrukt, in eenen oogenblik dat men liet d
de soldaterij wil ten onder brengen. rijn .- EEN IJST
VAN 7RMWILJ IGERS ten NIEMAN,0 GEÖV.i
GENLSOLDAAT
Hoe zal, hoe kan er dat komen
Het antwoord ligt in ieders mond
Onzo vertegenwoordigers afvragen of zij hun woord
van eer verpanden willen die groote zaak in de Kamers
door te drijven, on van dit punt do voorwaarde over
kiesstemming te maken, zonder uitzondering van wie
het ook zij geeno Thonisserjj
Dat deze of gene vertegenwoordiger veel diensten
bewezen hebbondo, men voor hem eeno zijdeur moet
openlaten, en andero uitvluchten, zijn paaimiddelen,
waaraan wij altijd van het onzo verliezen.
De grootste dienst die er ooit zal bewezen worden zal
de afschaffing zijn van den gedwongen soldatenplicht.
Het springt immers tegen het hoofd dat een volksver
tegenwoordiger, die wezentlijko diensten bewezen heeft,
deze verdiensten zou willen begraven, diep begraven
onder de rampen, waarin de gedwongen soldatendienst
duizenden huisgezinnen stort.
Dat verbiedt de gezonde rede, en op dat punt geven
wij geenen duim breedte toe.
Men zou kunnen beweren dat. iemand met zijn verleden
niet kan afbreken. Le Hardy de Beaulieu heeft het on
langs wel gedaan bij de nieuwe stemming van weer
2,(it man meer voor het contingent.
Men zou ook kunnen inbrengen, dat dc Koning, van
zin zijnde bet militarism zoo zwaar mogelijk uit te brei
den, nooit voor minister een volksvertegenwoordiger
zal aannemen, dio tegen het ALI.EMAN SOLDAAT
het NIEMAND GEDWONGEN SOLDAAT zou stel
len, en dat men daarom moet zien eenen ministerszetel
mcc"elijk te houden.
J^ou men eenen slavendienst moeten laten stemmen en
ëi jho'K' eenen minislersstoel
Hst is niet met gedurig toe te geven dat men eenen
stoel van minister beklimtMalou is cr door toegeving
afgevallen. Niet den Koning inwilligen, men moet
i cen t en vooral zijr.e plichten doen tegenover zijno bo-
stuarden en dan komt do gepaste plaats op tijd en stond.
Laat zulk een volksvertegenwoordiger zich in oeno
j verzekerde gemeente voordragen, daar zal hij op een
oogonbiik onmogelijk v/orden want het NIEMAND
G1a£«3!ONGEN SOLDAAT zal eene algemeene zaak
I wo.-den en het vuur in gansch het land ontsteken. Tal
rijke nieuwsbladen, bij de Walen eoo wel als bij de Vla-
j mingen, springen reeds voor die zaak op de bres en hun
galei zal grootcr en grooter wordon.
j Lii toch, men hoeft de gestoordheid van den Koning
j zoo hard met lo vroezen, als men Communards, nous
j :.e i endrons, bonovens eigen Paus en eigen Konino,
j me lintjes van hem in hun knopsgat ziet loopen.
j Mocht voor de vuist! is het woord on Niemand ge-
dv.. ngen soldaat! zij onze leuze.
Voor personen geeno ganscho bevolking meer opge-
oü'-.rd
'ij moeton ons recht, onze belangen doen gelden
iiet heugt ons nog hoe eene bevriende bestendige
Deputatie, het bedrog der geteekendo briofkens erkende
cn och goedkeurdo, en zoo onzo mannen, echte Vlamin
gen, van het Stadhuis wierp,
Het hengt ons hoe Malou met zijne gedurige toegevin
gen noch zelfs het belachelijke jtèkil der emolumenten
vei..- den kiescijns niet afschafts, aio hij de macht in ban-
de" had
-in wij zouden niet eens onze tanden laten zien, land-
i geriuoten
I Wij zouden onze jongelingen voor personen of minis-
i tersstoelen laten onder den ransel rtsken
j ..Neen, dat nooit
IValle wie met ons niet zegt
1 Niemand gedwongen soldaat, maar een leger van
vrijwilligers!
IETS UIT GESIST.
Hat volgende is ons van eenen vriend uit Gent gezon
den mot verzoek van opneming
Volgms beval van zijne Hooytvcerdigheid den Bisschop
moot er, to beginnen van Januari 1C80, 's zondags in
k ;rken on kapellen onder alle missen eeno onderrichting
gegeven worden.
/Dit hevel verplicht do Eorwoerde Pators te Gent zoo
j*el en zoo streng als do hoeren pastors en onderpas-
x Er zal dan voortaan in de stedon even gelijk op do
ftdlengemeenton onder alle missen geprodikt worden.
yEv zullen voor het uitvoeren van des? gewichtig be-
tttapa yerMwI^nngjji ia^o .so.hik:.u-,.
-eusion ini- ngèBëüren.
hi ic( ij" vsrr iieide kerken en k&pollen waar or op de
en alle halve uren mis gedkan wordtdit kan
4 -(/eiriigeiijk geene plaats meer hebben,
- .611 zal zich moeten bepalen aan eene mis par uur
ojidat alles eerbiedig en ordentelijk zou geschieden en
opdat de geloovigen, die toch geene geesten zijn, gevoe
gelijk do kerken of kapellen zouden kunnen in- en uit
gaan.
Velen zeggen dat de missen in do kloosters en open-
baro bidplaatsen zouden moeten beginnen op slag van de
halve uren en in de parochiale kerken op slag van d'u-
ren. Deze schikking is eenvoudig en elkeen zou er zich
gemakkelijk konden naar schikken.
Zeker is hot dat de Geestelijken nauwkeuriger dees
bevel zullen volgen dan menigo onderwijzers het bevel
volgen hetwelk de Bisschoppen gegeven Lobben jegens
het officieel onderwijs. Het is insgelijks vast en zeker dat
er geene oude privilegiën of exemption zuilen bijgebracht
worden om zich aan dit wijs, nuttig en noodzakelijk ho
vel niet te moeten onderwerpen. Moest dit gebeuren,
het zou onder de geloovigen veel op spraak verwekken
cn groote verergenis veroorzaken.
Men hoort overal klappen en r -iienceronovor de plich
ten der geloovigen, aangaande dc scholen. Omdat ieder
een hierom een klaar gedacht zou h bbon en getrouwe
lijk zijne plichten kunnen volbrengen, gaan wij in
korte woorden de bevelen van de zes Bisschoppen van
ons land nog' eens afgevon Ziehier hoe onze geestelijke
Overheden spreken aan de Goesfelijkheid en aan de Go-
loovigen van Belgenland.
Steunende op het gezag van den Hoiligon Steel, en
in vereeniging met de Bisschoppon van de gansche
katholieke werold verklaren wij dat do schoolinrich-
ting (officieële) gevaarlijk en nadeelig van aard
- iswij verklaren dat zij de voortplanting
van het ongeloof en van de onverschilligheid
- bevoordeellgt en een aanslag is op het geloof,
de godvrucht en de godsdienstige rechten
van het Belgisch Volk En, ora die redens, keu-
ren wij ze af en doemen ze.
De zes Bisschoppen zeggon nog het volgende ons
schikkondo naar de leering van den Heiligen Stoel,
- vermanen wij alle geloovigen en verklaren
- wij hun dat men volgens consciëntie naar
dergelijke scholen niet kan gaan. vermits
- zij ingericht zijn tegen de katholieke kerk.
Verders zeggen de zes Bisschoppen nog het volgende
geen huisvader, geeno huismoeder mogen volgens
consciëntie hunne kindoren plaatsen op eeno openbare
school die aan liet behoor dor ontworpouo wet ondcr-
worpen is, indien in de plaats zelf eone katholieke
school bestaat, cf, m do nijbijheid. dergelijke school
voor hunne kinderen toegankelijk is.
Deze woorden en voorschriften zijn klaar, zij vor-
plichton alie geloovigen de geestelijken gelijk do we
reldlijken, do kinders gelijk de ouders
Bemerkt wel achtbare lezers, dat de leering en do
voorschriften van onze Bisschoppen en van den Paus
vloeien uit eenen grondregel en toepasselijk zijn aan alle
landen en natiën der wereld, aan de steden ou dorpen
gelijk aan do gemeenten en guchten.
Leest en Oordeelt, Rekent en Telt.
Onder een Katholiek Ministerie zouden wij nu op den
avond niet zijn van verzwaringen der krijgslasten en op
wog naar den algemeen verphehtenden dienst.
Onder een Katholiek Ministerie zouden wij al de belastin
gen niet zien vermeerderen gelyk nu, d'ijzerenwegon
opslaan, de marchandise, de telegrams, enz. enz.
Onder een Katholiek Ministerie zouden wij met die slechte
schoolwot zitten en die algemeene vordeeldheid in 't
Land niet zion.
Onder een Katholiek Ministerie zouden wij d'armbesturon
niet ongestraft al die wraakroepende daden zion
plegen, zouden wij de penningen der Burgers niet zion
verkwisten dat al die menschelijk gevoel bezit, er pijn
aan zijn hert van heeft.
De vroegere katholieke ministeriën, niemand kan hot
loochenen, waren voor iedereen met goede inzichten be
zield, ea hebben kloekmoedig gewerkt ora 't kwaad te be
letten.
Maar kwaad beletten is niet genoeg
Er OIO-t «du* word-n 'i mauiaw
Daarom mm atfpamdeoo roep: I lefTR 7^.
Ministerie, liever geene Katholiek Meerderheid, als
oen Ministerie of oen Meerderheid die niet vast van zin
is
1' De krijgslasten te verminderen; behouden wat or be
staat, is vijand gelijk de vermeerdering;
2- 'l Onderwijs vrij maken. Een Katholiek Ministerie,dat
in zake van Onderwijs, akkoord zou maken met Staat en
Vrijmetselarij, zoo een ministerie is meer te vreezen als
een ministerio van Barassen en Jansons. 't Onderwijs
volkomen vrij; van over 10 jaren werd dit gezien en go-
schroven door eenigen; nu is het de algemeene roep in
do Katholieko Partij, en van 't wolpeizendo deel der
liberalen.
3' De la'ten verminderd, de Kiezers van Stad en Buiten op
gelijken voet gezetde Vrijheden en Rechten van 1830
hersteld
God beware Belgenland van een Katholiek Ministerie
te krijgen, dat deze drij punten niet in zijn hert en op
zijn voorhoofd geschreven heeft.
Er moet gewerkt wordon, gewaakt en opgepast. De
slag is half gewonnen; de Belgen kunnen zich vrijvech-
ten, als zij krachtdadig, zonder omzien, vooruitgegaan
wij weten stellig dat er op eenige hooge Katholieken
gewerkt wordtdaarom vermanen wij eeniegelijk.
don wonderbaren timmermansgast, (Vervolg 10.)
De baillu wierp d'oogen op zijn gewapende macht, om tc zien
'wat zij van die wondere antwoord peisden, maar ziende dat ze bots
stil bleven staan, ontrolde hij zijn papieren, sloeg er d'oogen over
en sprak tot den Rus
Primo, ge zijt beschuldigd van dikwijls 't bezoek te ontvangen
van zekere vreemde en verdachte personnagiën, die maar in uw huis
komen, als 't gaat nacht worden. Daarbij,iets dat de zaak verzwaart,
die personen zijn gewinteld in lange mantels en verbergen er den
helft van hun wezen is.... bi|zoo
Maar de Rus liet hem niet voortzeggen en riep half spottende:
Asa, mijn goede baillu, met wie komt ge den zot houden? Wat!
mijn bezoekers schijnen u verdacht, omdat ze maar s avonds ko-
«•.mcn, wetende dat ik den ganschen dag werk Verdacht, omdat ze
lange frakken dragen is cr dan in uw land eén wet, die de lengte
der kleedercn bepaalt?
Wat 'ne vieze kerel! fluisterde de Staatsman in 't oor van zij
nen klerkdoch hij ging niettemin voort en sprak
Secundo, M. Pieter, g'hebt de gewoonte van tijd tot tijd, rijke
traktementen te geven aan uw gezellen ge laat wekelijks uw winst
over aan de familie Wydemancn ge doet nog ander groote kosten.
Van waar haalt gij al dit geld?
De antwoord daarop is gemakkelijk, antwoordde de jongeling
op spottenden toon; ik trakteer mijn gezellen, omdat ik daar mijn
behagen in vind; ik laat mijn pree over aan wie ik wil. Wat mijn
geld aangaat, ik haal het uit mijn zakken.
De baillu hoestte 'ne keer of drij, om toch iets te antwoordden,
waarop hij niets anders te zeggen vondt; een oogenblik nadien ver
volgde hij zijne beschuldigingsrede.
Tertio, zegde hij, een feit waarop ik uwe ernstige aandacht ver
zoek, M. Pieter, een feit ons aangehaald door meester Blondwyk
hier aanwezig en presentgelief ons te zeggen, waarom de naam
des koopers der fregat in blanko is gelaten op den verkoopakt?
waarom die voorzorg, welke ons tamelijk verdacht schijnt?
Op het hooren van dit ernstig feit, begon Michaelovv uit ganscher
hert te lachen.
Meester Blondwyk, zegde hij, zich tot zijnen baas richtende,
ge moet wel te vrede zijn van drij honderd duizend gulden ontvan
gen te hebben voor een schip dat nog niet gansch bereid is. Ik heb
zooveel te meer rede van te gelooven dat gij dezen koop niet wilt
breken, daar ge mij zelfs den naam van den kooper niet gevraagd
hebt, als ik u de stukken behandigde. Nogtans, ik beloof het u, voor
dat de fregat afreist,zult gij den naam des koopers weten.
Wij zijn nu aan 't vierde punt gekomen, sprak de baillu, zijn
hand leggende op numero vier van zijn kwestorium, en 't zou mij
zeer aangenaam zijn te zien dat gij een ernstige rede hebt tegen wat
aangaande U wordt ingebracht. M. Pieter, kunt gij loochenen van
te Saardam en in d'omstreken, bijmiddel van schoonebeloften, g'en-
gageerd te hebben om u te volgen, een groot getal werklieden,
scheepstimmermans, gareelmakers, zeilwevers, matroozen, smeders,
koperslagers, ijzergieters en andere? Kunt ge dat loochenen?
't Is ook niet noodig, antwoorde Pieter alleenelijk gelief te
bemerken dat de arbeiders door mij aangewerfd, om mij naar Rus
land te volgen, dat zij niet gewonnen zijn of meegesleept door be-
driegelijke beloften, maar door echte voordeden want mijn land
heeft zulke mannen noodig en verzuimt niets om er te krijgen.
Nu, al de vragen voorgesteld zijnde, zoo ging de officier van
Justicie voort, nu, laat ons recapituleerenTen eersten, gij ont
vangt laat in den avond geheimzinnige personen, die zich in groote
mantels wentelen ten tweeden, gij leeft met 't geld, alsof de schat
ten der vijf werelddeclen u ten dienste stonden; ten derden, gij
hebt agenten, die, geld op d'hand, s^herocn koopen van een half
millioen guldens; en ten vierden, ge rarfiasseert een gansch legioen
werklieden voor Rusland. Wat moeten wij daarvan besluiten? Ge
wis en zeker dat gij iels meer zijt dan een eenvoudige timmermans-
gast... Gij kunt niets anders zijn als een geheime agent, een bespie
der, een gevaarlijk sujekt.en 't is hetgeen wij moeten klaar brengen.
Bijgevolg, in naam van de wet, wij somméeren u van ons liberen
entree in uw huis te laten, opdat wij alles zouden kunnen onder
zoeken, ten ware dat gij verkiezen zoudet ons zelf, vrijwilliglijk, dc
volledigste inlichtingen ;e geven over uwen persoon, uwe titels en
uwe kwaliteiten.
Heort, mijn lieve baillu, zegde Pieter die begon ongeduldig
te worden over de lange litanie van den Justicie-man; hoort, ik
schik hier maar eenige dagen meer te blijven, want ik zal cr van
daan trekken, zoodra de fregat bereid is, welke meester Blondwyk
verkocht heefl. Dan begeef ik mij naar Amsterdam, om dit vaartuig
zijn oorlogswapenen te geven. Wilt gij. voor dit tijdstip, inlichtin
gen over mijnen persoon, titels en kwaliteiten hebben, ge kunt u
wenden tot den Ambassadeur van Rusland in den Haag, die u des-
aangaande zal voldoen. Maar u toelaten van in mijne woning te
komen, van mijn papieren te doorsnuffelen, neen, dat zal niet En
nu doe volgens uw goeddunken.
Dit gezegd hebbende, ging de jongeling de deur zijnerkamer voor
den neus der bezoekers sluiten. Maar terzelvertijde hoorde hij aan
de serfcanten van zijn gevolg deze dreigwoorden toesturen
Er-blijft ons niets over dan dc gew.ipende macht te gebruiken.
Opgepast en vooruit
Aanstonds hernam Pieter zijne bijl. en cr ging een dof gemor op
uit de rangen dergenc die achter der. balju cn zijne agenten ston
den 'ant al de werklieden der zaat wart n komen toegeloopen op
't gerucht dat hun brave cn middadige go :el door 't Gerecht onder
vraagd werd. Als zij vernamen dat er kwestie was de gewapende
macht tegen hem te gebruiken, gaven zij luidruchtig hunne afkeu
ring te kennen en stonden bereid om hem te helpen en bij te staan.
Desalniettemin ging de balju zijne zending uitvoeren, toen nieuwe
en onverwachte bezoekers op het toonecl verschenen.
X. Erkend en eere bewezen
W7illem Wydeman en zijne zuster kwamen toegesneld,gansch bui
ten adem,want 't waren kleine maar moedige kinderen; zij plaatsten
zich nevens M. Pieter: M. Pieter, zegde Willem, wees niet be
vreesd; er zal u geen kwaad gedaan worden vader zalgaan komen;
moeder ook, met nog veel andere; ze zullen u bijstaan en niet toe
laten dat u eenigen hinder worde toegebracht.
Inderdaad, korte oogenblikken nadien kwam Wydeman toe, leu
nende op den arm zijner vrouw«Kameraden, riep hij met aide
kracht zijner nog zieke stem, kameraden, ge weet het, M. Pieter
heelt mijn leven gered hij heeft mij aan de gezondheid, aan 'twerk,
aan mijn familie teruggegeven. En zullen wij ondankbaar zijn? zul
len wij hem niet verdedigen? vroeg Wydeman van onder zijn kleed
eenen hamer halende.
't Is den braafstcn man, die ooit op de zaat verschenen is,
riep vrouw Wrydeman iedereen heeft er preuven van
Iedereen bevestigden de kleine Willem en Anna.
Het geroep der Wydemans had al d'ander tongen losgemaakt en
nu klonk het van alle kanten in d'oorcn der Justicie-mannen:
Als ik gekwetst was, heeft hij mij verzorgd
Verleden jaar heeft hij mijn zes kinderen in 't nieuw gekleed
Mijn man was overleden 't is hij die ons langen tijd den kost
heeft bezorgd
De bailju stond verwonderd en vergramd dat men zijn gezag
durfde miskennen; dit was hem nog nooit gebeurd; ook, als Wyde
man, na dit concert van loftuigingen geroepen had: En is 't mis
schien omdat hij ons zoo dikwijls getrakteerd heeft, dat die brave
ziel als schelm en dief moet weggeleid worden? Nu, onzen braven
gezel verlaten, zou dit geen laihcid zijn
Toen werd er geroepen: Ja, ja, 't zou een lafheid zijn de vuis
ten gingen omhoog't gedrom rond den bailju vermeerderde, n
hij, de stem hoog en statig verheffende, sprak: Mijne Vnendcn, dit
gelijkt aan oproer, aan revolutiePast opwant ge weet dat de wet
zal meester blijvenBijgevolg, om te beginnen, ik verklaar hier,
met luide en duidelijke stem, dat van dezen oogenblik af, de Zaat
van meester Bondwyk in staat van beleg is gesteld. Wij vertrekken
van hier, doch 't is maar om terug te keeren aan 't hoofd van een
bataillon, dat wel den oproer zal doen zwijgen en den Moscoviet
tot rede brengen.
Terwijl de bailju en zijn volk zich gereed maakten om schuit van
kant te steken, stond Pieter daar, de tranen van aandoening in
d'oogen en hij zegde tot zijn verdedigers ('t Vervolgt.)