Dil de Fransche Revolutie.
6
Ziouria" 8 Februari /™80.
'f-
Eeu-en-Twintigste Jaargang.
töoösötcnst, - tköcrlanö, - urijljciö.
-■ s» -
Bureel Achterstraat.
Gevoona Annonccn: SO centiemen per regel. Annoncen op de Twccue Bladzijde. 50 centiemen
den regel, Berichten onder 't Nieuwe, 1 frank den kleinen regel
HET LAND
5 fr 's jaars, vooraf bet. Inschrijvingen worden op alle tijd
stippen genomen rechtstreeks bij ons of door post of briefdragers.
VAN AELST
LOOPENDE NIEUWS. - M. J. De Wage
neer, door 't Ministerie lid benoemd des Schoolko-
miteits van Appelterre, Idegem, Ophasselt, St. Ante
linckx, Smcerhebbe-Vloerzegem, Steenhuize en
Voorde. M. J. De Wagencer. zeggen wij, heeft aan
den Minister per brief laten weten, dat zijn geweten
van Katholiek en Huisvader hem niet toelaat dit ambt
te aanveerden. Hebben nog aan Meester Van
Humbeeck laten weten dat zij zijn loopers ofte caje-
vans niet willen zijn: M. De Ridder, geneesheer te
Meirelbeke; 3 heeren uit Waasmunster; M. Van
Durme. grondeigenaar te BalegemM. Th. Meule-
man, stoker te Strijpen M. De Corte, Schepene te
OombergenM. De Visscher, brouwer te Laarne;
M. De Vos, eigenaar te Pollare; M. De Buyst, Bur
gemeester te Nevgem; M. Wilde-Segers te Laarne;
M. Beirens, doctor te Heusden M. De Bruvker,
teOvermeire; M. C. Van Cauwenberg. doktor te
Sottegem, M. De Mulder, te Massemen-Westrem,
enz. enz. enz. - Magister Van Humbeeck zal met
ziin komiteiten varen gelijk met zijn scholengeen
ander dan gedeclareerde Geuzen en onder-dwang-
liggende lieden, van die zielen waarvan oudstijds
gedicht werd: Wil je giere menschen vangen, Hoort
eens hoe 't gebeuren kan, Hebben is haar gansch
verlangen, Geeft, zoo wordt j'er meester van. De
keizerinne van Rusland is langs Luik, Aken. Keu
len, Berlijn, naar Rusland vertransporteerd; ze
vreesden dat de Vorstin in d'handen zou gebleven
zijn; doch als ze zondag door Luik trok, was haar
toestand voldoende. Den tyden dezer is 't grooten
jubilé te St. Petersburg; maar 't schijnt dat de Nihi
listen voor dit tijdstip een nieuwe moordpoging in
gereedheid brengen.. 't is al droef als 'ne mensch
met slecht volk op zijn kot zit....En hoeveel zijn er
die den Rus beklagen? Staat er niet geschreven? Die
zijn vermaak vindt in dwingelandij, zal schande nala
ten in zi|ne woning. 't Is rond Paschen dat
M.Grootjans, schrijver van de Katholieke Belg, terug
in zijne vrijheid zal komen. Voor eenige onbedachte
regels werd de moedige konfrater tot i5,ooo fr. boet
en schadeloosstelling veroordeeldhij kon niet beta
len hij offerde zijn laatste stuksken meubel op;
maar de Geuzen hadden recht op éen jaar lijfsdwang,
en houden tot den laatsten dag hun slachtoffer in 't
gevang. Hij mag er uitkomen, 't hert gerust, 't hoofd
in de lucht; zekerlijk, indien hi] geen katholieke
schrijver ware, men zou hem zoo ongenadig niet be
handeld hebben. Men schrijft ons dat eenige of-
ficieele onderwijzers to Geeraardsbergen 't verken
hebben gespeeldzij krijgen de manieren der bosch
geuzen van de 16de eeuw; zij zijn in hunne ziel en in
hun geweten erg gefolterd en hierdoor worden zij
kwaad- en boosaardig. De gendarms zijn naar
HERDERSEM getrokken, voor een kind dat zou ge
straft geweest zijn Vroeger, er mocht al schrikke
lijk veel gebeuren in de scholen, eer dat men er op
peisde van d'harenmutsen te zenden; nu passeert er
geen w'^ek of d'eene of d'andere Pastoor ontvangt 't
Lizcfk van 'nc marchessc'.'E;. tcch zulhn dc Geu
zenmeesters niets in hun school krijgen" dan gedwon-
gene slaafkes! En toch zal 't Vrij Onderwijs meer en
meer in luister winnen! De ware Belgen zijn met al
dit geweld niet gediend. Te LAARNE is nu voor
20 scholierkes, die met dwang zijn gekregen, er is
daar nu, ten eersten EEN HOOFDONDERWIJZER, ten
tweeden, EEN HULPONDERWIJZER, den Meester
zijnen zoon, 12 jaar oud, als 't u blieft; ten derden,
voor 2 dochterkes die in dc school zijn, de vrouw
van den Meester, als onderwijzeres; zoodat die
school van 20 kadekes rond de 4,000 lr. 's jaars gaat
kosten.... Te Schellebelle is al zijn leven maar cenen
Meester geweester waren vroeger 100 leerlingen
nu zijn er nog i5. en Minister Van Humbeeck komt
nu voor Schellebelle 'nen Ondermeester te noemen,
écnen die al in twee van de 4 Uiterste is geweest
Is dat ooit gehoord? Is 't eerlijk van op zulke wijze
d'algemeene kas uit te putten? Zou 'ne mensch met
consciëntie dat durven doen? Maar 'ne Geus durft
Als iedereen, met Antwerpen niet zegtWitmand ge
dwongen soldaatEen leger van vrijwilligers
"VVij kiezen geen Heeren meer die niet met ons roe
pen Niemand gedwongen soldaat
Wij vereenigen ons. buiten en boven do partijen,
voorde groo te volkszaak, voor d'afschaffing van den
monschenhandel in ons land, voor d'afscnaffhig der
loterij. -
Tot hiertoe heeft geen éen liberale gazet oen onkel
woord geschreven tot afschaffing dor loting.
't En is nogtans tegen Fréro niet, tegen Bara niet dat
de Beweging wordt ingericht't is legen al wie het
volk blijl't slachtofferen voorde soldaten grillen van't
Hof, 't is legen al wie ons onzijdig land in den afgrond van
Militarisraus on Oorlog wilt stooten.
Deden de liberalen meê, binnen 2 jaar ware de loting
afgeschaft
Daarom, wij verklaren nogmaals met d'Antworpsche
Sociëteit dat de Strijd tegen de Bloedwet, zonder eenig
partij-inzicht wordt gevoerdzonder eenigen haat
tegen 't leger
Ér moot een leger zijn d'officieron meeten goed be
taald worden, de soldaten moeten betor gelogeerd, boter
gevood zijn maar 't leger moet samengesteld worden
uiti Vrijwilligers.
DE KAMER.
"O'heeren Cornesse, Beernaert en Jacobs, hebben
c'e'.e week den koek der Ministers geboterd en die
hterkes zoodanig op d'hekel gezet dat g'heel 't Land
ttéplczier en deugd van heelt. De Ministers waren
d/jesproken van zoo kalm te blijven als een stuk blau-
'jfen arduin; maar z'en hebben die komedie niet kun
nen uithouden; van als M. WOESTE 't vuur begon,
«igen ze scheef om, en als d'heereu Malou. Cor-
Rsse, Beckf.r, Beernaert de waarheid deden
verschijnen en de liberale tirannie uitblijken, dan
Werden de Ministers zoo wil als 'nemuur en ze bons
den van gramschap op hunne zetels We geven, op
"ins 2de bladzijde, de machtige en scherpe redevoering
■an M. Beernaert.... Wi) mogen zeggen dat de Ka-
■holieke Representanten aan g'heel Europa tot voor
beeld mogen gesteld worden, voor hunne sterke re
devoeringen en hunne deftige eendrachtdie
krachtdadigheid en die eendracht bestaan ook 't gan-
'sche land doorallen spreken een woord, en dit
woord is: LEVE'T VRIJE ONDERWIJS
't Is M.Jacobs die donderdag de ministers heeft
'afgedroogd, in een lange, beleefde, beredeneerde rede
voering; do les van den Katechismus, zegde hij, gegeven
door eenen schismatieken onderwijzer, is hetzelfde als
do mis van 'ne Priester op wien 't interdikt is geslagen..
Indien, zegde hij verder, do schoolminister zijn eigon za
ken moest besturen, gelijk hij de zaken des lands be
stuurt, voor 9 scholieren 3 onderwijzers noemende,
gelijk t'Herenthals; 2 onderwijzeressen aanstellende
waar geen enkel meisje ter school gaat, gelijk te Roeth;
4, 5 scholen doende bouwen, waar er geen halve noodig
is, gelijk te Thielt en Meulcbeke.zijn Familie zou hem in
M interdiktie doen slaan.
Wij moeten niet zeggen, wat er omgaat, wat er geie- Dan sprak M. Jacobs over den dwang jegens d'onder-
don en afgezien wordt. wijzers, met die menschen tegen hun <iank in 't onder-
Tedereen is er getuige van
Ze schrijven op Afrika, van den menscheniiandëi-
alles!.... Geld verkwisten en de luiaardij aanmoedi
gen 't VERBOND oierf d'ander week schrijven dat
de Priesters luiaards zijn en 't Staatsgeld opetendat
is valschelijk gelogenmaar wie heeft er ooit groo-
ter en kostelijker luiaards gezien, als die Meesters
van luxe welke men tegenwoordig schier op elke
Gemeente vindt?... 't Is gelijk 't HANDELSBLAD
schrijftDe wet op 't onderwijs is nu een wezen-
lijke bloedzuiger, die 't welzijn der gemeenten weg-
neemt en wij kunnen de renteniers-schoolmeesters
niet beter vergelijken dan bij soldaten die in oor-
logstijd in rekwisitie gelegd worden, dat zijn
solJaten die den boer zoolang mogen afpersen,
n totdat hij zich onderwerptWaarom gaan die
i> schoolmeesters niet in die gemeenten, waar zij zou-
den kunnen werkzaam zijn en waar onderwijzers
gevraagd worden, in plaats van den leeglooper en
dikwijls den troebelmaker te spelen in gemeenten,
waar zij weten niets te doen te hebben Is dat
geen waarheid, geachte Lezers? Uit Brussel
schrijft men dat de Policie-agentcn opslag gevraagd
hebben en dreigen in werkstaking te zullen komen;
'ne schilder die zonder werk was, en al zijn knechten
had moeten wegzenden, heeft zich gezellsmoord.
Ze zeggen dat generaal Bazaine nu tegen Madrid een
boerderij dirigeert; en 't is bijzonderlijk op MOORSEL
dat 'l VERBOND tegenwoordig schrijlt en boft; 't
kondigt brieven af die geteekend zijn, 'NE N1EUW-
GEDOOPTF.N Geus uit Moorsel (iedereen kent dien
draaienden apostel) en zondag schreef de gazet, die
de Biecht een SCHELMSTUK genoemd heeft, 't Paus
dom een MONSTER, de Religie, 'nen HUTSEPOT,
zondag schreef "t VERBOND eer en lof aan Moorsel,
omdat de vereeniging van 't Schoolkomiteit er door
de fanfaren was opgeluisterd! Nu gaat men zien wat
Moorsel in heeft wie er met Geuzen en Vrijmetsers
voor 't veroordeelde Staatsonderwijs zal opkomen....
We zijn verzekerd dat al de Vrije en Chrisiene Moor-
selaren zich eendrachtig rond de vaan van 't Vrije
Katholiek Onderwijs zullen scharenAlle andere
partijschap zou moeten zwijgen! De kwestie is; Met
Paus en Bisschoppen of met Van Humbeeck en Bara!
met de Christene School, gelijk zij altijd is geweest,
of met de School, welke de Belgische Bisschoppen
hebben MOETEN veroordeelen en doemenPaus
Leo zelf heeft door zijnen Kardinaal aan Frcrc doen
schrijven dat de Bisschoppen in de Schoolkwestie
mets hebben gedaan dan hunne plichten al wat de
Geuzen daarover schrijven en rondzenden,zijn VUILE
LEUGENS. Wij maken ons sterk en verbinden ons
deze woorden voor en tegen iedereen goed te bren
gen.
LOTERIJ VAN MENSCHEN!
't Zijn weeral de wreede en droeve dagen der loting
j Zyö
Majesteit onze Koning is aan 't hoofd van een Sociëteit,
om dien menschenhandel te doen eindigea
Maar is de loting geenen menschenhandel
Die al de jonkheden treft, zonder uitzondering
Die op al de Familiën weegt
Die tegenwoordig, tot zelfs de goede Burgers en Land-
bou ers. in rouw en wanhoop dompelt
Want, jaarlijks klimt do prijs der rempla^anten
't Is nu 2000 fr.
't Zal 3, 'tzal 4000 fr. worden
'tZal eindigen mot elk soldaat; Frêre heeft het ge
zegd Arm en rijk moet opkomen Arm en rijk moet do
kasern in
Dan zullen de rijken gestraft worden, omdat zij koud
en onverschillig bleven voor 't lijden hunner geringe
medeburgers; dan zal de rijke jonkheid ook zijne loop
baan bots afgebroken zien, om ievers ondor 't gesakker
van 'ne ruwen sergeant gauche dreite - te gaan doen.
Ja daar zullen wij komen, als er geen krachtige we
derstand komt
wijste willen houden, met de pensioenen to willen al'liou^
ieii; hij sprak over den dwang der liberale Armbesturen,
en zegde: als do Vrijmetselarij uitlegt voor don Armen,
zij met dit geld mag doen wat zij wil, maar dat zij 'tgeld
der Algemeeno Armkas rechtveerdig moet uitdeelen.
En met wat recht, zegJe hij, bemoeit gij u met den
biechtstoel? De biecht is een vrije rechtbank, voor welke
verschijnt die begeert. Wat zoudt gij zeggen, indien 't
Geestelijk zich bezig hield met al de vonnissen der Rech
ters te bespreken en al' te keuren. Wij komen terug op
die merkweerdige redevoering van M. Jacobs
Het volgende is ons van eenen vriend uit BRUSSEL
gezonden
Achtbare heer Opsteller, ik hoop dat gij mijn ar-
tikelke zult opnemen,omdat gij de loffelijke gewoonte
hebt uwe gedachten ook ronduit te zeggen zonder
opzicht van personen of opiniën.
Terzake dan. Ik heb met aandacht gehoord, gele
zen en overwogen al wat er in de Kamers gezeid is
over de Schoolwetten van 1842 en 1879, en over de
gevolgen van die wetten.
Na alles gehoord,gelezen en overwogen te hebben,
ben ik innig overtuigd: dal het onderwijs en de op
voeding tot welzijn van de jeugd en voor de rust van
het land moet volkomentlijk vrij zijn. Het Staatson
derwijs is te kostelijk; het is partijdig geworden, het
veroorzaakt overal twist, tweedracht, vervolging,
verdrukking, haaf, nijd en vijandschappen.
Het Staatsonderwijs moet verdwijnen, omdat er
met den Jubilé van 1880 in het land weer zou een
dracht komen.
Het Volk moet zich zelf onderwijzen en opvoeden.
De bekwaamheid, dc middels en de wil ontbreken
niet.
De Wetgevers en de Hoofdmannen der twee
grootc en machtige partijen hebben cenen allergroot
sten misslag begaan met het officieel onderwijs zoo
danig uit te breiden dat het getal vrije scholen van
jaar tot jaar merkelijk verminderde.
Onder decs betrek hebben de katholijken, bijzon
derlijk Delcour, ten minsten zoo groote misslagen
begaan als de liberalen.
Hetzij dat de katholijken en de liberalen hunne
fouten in dees vak willen bekennen of niet bekennen,
altijd is het zeker dat het volk afkeer en schrik krijgt
van het geuzenondcrwijs; en't is mijn dunkens ook
zeker dat de katholijken geene hoop hebben dees jaar
in de kiezingen voor de Kamers te zegepralen, bijal
dien zij hunne vorige misslagen niet openhertig be
lijden en stellig beloven van in 't toekomer.de uit
alle hunne krachten te strijden voor het vrij onder
wijs en ook voor groote vermindering van het leger
en dc afschaffing van de loterij.
Wij moeten voor het officieel onderwijs en het
leger jaarlijks 100 millioenen betalendat komt op
20 fr. per persoon, op 100 fr. per huishouden, op
20.000 fr. per duizend inwoners.
Neen! Neen! Dat mag niet blijven zijn!
Onze vriend schrijft ons nog het volgende: Land
van Aalst, gij zegt in den N° van zondag laatstdat
er 4 spoorliniën moeten geplaatst worden op de bij
zondere ijzerwegen om ongelukken te vermijden.
Dit is maar al te waar; dat moet en dat zal mettertijd
gedaan worden, en hoe eerder hoe beter. Maar
vriend, gij rekent dat dit wel 100 millioenen 's jaars
zou kosten, dat is eene groote misgreep. Geheel dat
groot werk zou nauwelijks 100 millioenen kosten,
en bijgevolg zouden de jaarlijksche onkosten ten
hoogstcn genomen maar op 4 millioenen 's jaars ko
men; immers, die 4 millioenen zouden moeten dienen
om den croos van de 100 millioenen te betalen. Er
kan voor den oogenblik in ons land geen nuttiger
en noodzakelijker werk gedaan worden. Men zou
dat groot werk aanstonds moeten beginnen in plaats
van onze millioenen te verkwisten aan geuzenscholen
en kazerns, aan leeggangers en parademannen, aan
geuzen en geuzinnen, aan kanons en forten, aan
feesten, kalvarkaden, praalwagens- en bogens, aan
lintjens en kruiskens en diergelijk kinderspel.
In de groote steden komt langs om meer beweging
voor het algemeen stemrecht. Voor wat ons aangaat,
wij zijn noch voor, noch tegen het algemeen stem
recht. Dat stemrecht is in-zich niet onrechtveerdig,
doch het strijdt tegen de Grondwetmaar bemerkt
dat onze tegenwoordige kieswet ook strijdt tegen de
Grondwet en dat zij daarenboven in-zich onrecht
veerdig is. Zij strijdt tegen de Grondwet, omdat het
getal kiezers niet geschikt is in evenredigheid der
bevolking zooals dc Grondwet het wilt hebben; zij is
onrechtveerdig, omdat de steden op het zelfde getal
inwoners, 6 kiezers hebben, daar de buitengemeenten
er nauwelijks 2 hebben.
Indien het algemeen stemrecht door de Wetgevers
aangenomen wordt, wij zullen ons daarover niet be
droeven, niet misnoegen en ook niet verheugen wij
zullen meedoen en met kloeken moed en zuivere in
zichten blijven schrijven en strijden voor Godsdienst,
Vaderland en Vrijheid.
I. Schrikkelijke Oogf.nblikken.
De gebeurtenissen, die wij hier gaan neerschrijven, zijn voorge
vallen over omtrent 100 jaar; de koningen van Frankrijk waren op
gestaan tegen God en zijne Kerk, z'hadden in hun Hof ontvangen
slechte kerels gelijk Voltaire en Rousseau ze waren in samenzwe
ring gekomen met de goddelooze scholen om den eeredienst van den
waren God uit de wereld te verbannen en wat gebeurde er? z'had
den aan den Godsdienst veel kwaad gedaan, maar nog meer aan hun
eigen zeiven, en zagen nu rondom hun, het slecht weerspannig volk
opwassen, gelijk de distels en doornen in akkers die onbewerkt
blijven.
t ls gelijk Salomon schrijft in zijn spreuken: Geen mensch
houd stand door goddeloosheidmaar de wortel der gcrechtigen
wankelt niet: door ongerechtigheid valt de kroon der koningen..
Den 10 augusti 1792 is eert dag die te Parijs en g'heel Frankrijk
door, nooit ol nimmer zal vergelen worden. Lodewijk XVI, die
moest boeten voor de schuld zijner Voorgangers, die al te zachte
Koning was opgesloten in zijn Paleis de Tuileriën, en had er reeds
verscheide malen 't slecht volk van Parijs ontvangen. Zekeren
dag werd zijn Paleis weêr bestormd en drong 't kanailje tot in zijne
partikuliere kamersLouis Seize was reeds ontwapend en geen an
der uitvlucht ziende om zijn Familie te redden, hij nam aan een
der omstaanders zijn roode muts af, en plaatste die op zijn hoofd.
Er werd geroepen Leve onze Koning democraaten dank aan
die gemeine zclfs-vernedcring bleef de ongelukkige Monark nog
cer.ige dagen meester in zijn huis.
Maar den 10 augusti, van 's morgends af roffelden de trommels
in de straten van Parijs, om de Revolutie op te wekken en al dc
samenzweerders en samenmoorders te herinneren dat het de laatste
dag van 't Koningdom moest wezen. Uit alle straatjes en gangskes
kwamen gewapende lieden toegeloopen benden werden gevormd,
en met zooveel haat en wraaklust als wanorde en slordigheid, trok
eene tallooze menigte naar de Tuileriën.
Het Koninklijk Paleis, de laatste schuilplaats der Fransche Mo-
narken, was van muren en wallen omringd; de poorten waren sterk
gesloten; men had geweeren, kanons, buskruid; benevens de
de talrijke lijfwacht, bestaande uit Zwitsers, bevonden zich in
't Paleis een groot getal Edellieden en ander getrouwe vrienden en
dienaars, die 't vast besluit hadden opgevat, van tot het uiterste toe
de Wet en Koning te verdedigen; maar Lodewyk-Zestien wachtte
en haperde, peisde en herpeisdehij was ineen oogenblik gelijk
j Napoleon I, als Moscou onder zijn voeten in brand stond en als
h zijn generaals hem smeekten van ofwel naar St-Petersburg te trek-
Ihken, olwel aanstonds den aftocht te doen blazen. Keizer Napoleon
stond te dubben gelijk 'nen ouden pilaster; hij was van d'hand Gods
geslagen! dagen en weken verliepen, en als hij eindelijk 't bevel
gaf om weêr te keeren, 't was te laat de Winter van 1812 stond
achter hem en vernielde 't schoonste en sterkste leger, dat in onze
eeuw is te zien geweest.
Vansgelijken Lodewyk-Zestien liet de kostelijkste oogenblikken
voorbijgaan hij kon tot geen besluit gerakenzijn verdedigers lie
ten moedeloos hun hoofd hangen cn 't gepeupel was reeds in den
hof bezig met de Zwitsersche lijfwacht te vermoorden, als Lodewyk
verbood van 't kasteel te verdedigen en zich met zijn familie onder
de bescherming ging stellen der Staten-Kamcrsdaar kreeg hij
voor verblijf een donker kamerken en eenige dagen nadien bracht
de gewapende macht hem en zijn familie naar het gebouw Den
Tempel genaamdzij verbleven er, totdat 't karreken der veroor
deelden hen naar't schavot voerde.
Het wegtrekken des Konings uit zijn Paleis was voor de aanran
ders het teeken tot plondering en moord, 't Vorstelijk verblijl werd
van onder tot boven bevuild en overtrapt, 't bloed stroomde overal
waar mannen der lijfwacht, eclmans oi ander Koningczinden wer
den gevonden velen, die zochten te vluchten, werden in d'aanpa-
lende wegen en banen wreedaardig vermoord; rang noch staat werd
geëerbiedigd ahvie de roode muts niet droeg, alwie geen teekens
gaf van Jacobijneiij, was een man des doods.
Een man onder al d'andere, werd opgezocht Markies de Cham
pagne. de dappere goeverneur van 't kasteel, de'vijand der revo
lutie, die gezworen had, tot zijnen laatsten druppel bloed, de Tui
leriën te verdedigen en 't zijn de lotgevallen van dezen Markies,
welke wij gaan verhalen.
Nadat de Koning met zijn familie was heengegaan, als de Jacobij-
nen reeds in 't kasteel waren, als al dc Verdedigers in wanorde
vluchtten, als er zelfs geen middel was om als Ridder te sterven, de
Champanné, gekleed als officier-generaal, sprong door een der ven
sters van 't kasteel en viel in 'ne gracht op de lijken van menigvuldige
Zwitsers, die aldaar vermoord lagen;... zijn toestand was er waar
lijk schrikverwekkend;... er waren er van de Zwitsers die nog leef
den, en die kermden en smeekten om een weinig water voor hun
nen stikkenden dorst, welken door de ijlkoorts nog vermeerderd
werd; de zonne gloeide met alle hevigheid op die gekwetste en doode
lichamenhet gestold bloed begon geweldig te rieken en maakte
de toestand van den Gouverneur bijna onuitstaanbaar; maar,was in
den gtacht blijven een allerwreedste torment, er uit komen was zich
leveren aan eene lange marteling, aan eene zekere dood! de Cham-
panneé bleef dus tot in 't vallen van den nacht in zijn ijselijk tor
ment, zonder zich bijna te durven verroeren.
Als 't meeste gerucht voorbij was en men niets meer hoorde dan
de weergalm der huilende benden binnen Parijs, dan poogde de
Markies van op te staan en uit den gracht te geraken; maar 't was
kern onmogelijk en zonder een onverwachte hulp zou hij daar den
nacht hebben moeten overbrengen. Die onverwachte hulp was een
garde nationaal, die het lijk van een zijner bloedverwanten kwam
opzoeken. Hij erkende M. de Champanné. was door zijn ongeluk
getroffen, en hoewel de garde nationaal de Jacobijnerij hielp cn
volgde, hij deed dcri Gouverneur rechtstaan, uit den gracht komen,
cn bezorgde hem de kleederen van 'ne garde national; immers.talrijke
patrouillen doorkruisten al dc straten, wegen en banen, en de onge
lukkige zou in zijn kostuum van Generaal, geen twintig stappen
gedaan hebben, of hij ware in d'handen zijner doodsvijanden geval
len.
M. dc Champanné bedankte zijnen weldoeneren trok den hof der
Tuderiën uit; maar eenige honderde stappen ver gegaan zijnde en
gekomen aan de rue de l'Echelle, was hij buiten staat van nog ver
der te gaan; hij bezweek schier van dorst en vermoeienis, cn moest
tegen'ne muur gaan leunen; een winkelierster die aan haar deur
stond, bemerkte den soldaat cn vroeg hem om binnen te komen en
een weinig te rusten.
Nauwelijks was bij in haarhuis getreden, als zij zag aan zijn fijn
hemde en aan g'heel zijngedoen,datdie daar stond,bleek als dedood
en op zijn becnen waggelende, dat die sukkelaar geen simpel sol
daatje was;
ie zijt gij vroeg ze.
Engelschman.
Engelschman van waar komt gij
Van de Tuileriën ik was daar gaan zien uit nieuwsgierig
hed;... ben in 't gewoel geraakt;... bijna vermoord; cn gedwongen
gewest deze klederen aan te trekken...
Arme dompelaar! klaagde't mensch.
Och, vrouw, smeekte dc Markies, hij die nog nooit in zijn
leven van honger of dorst had moeten klagen, hij die gisteren nog,
honderde dienaars kon spijzen, nu moest hij een stuk brood albe-
delen;.. och vrouw, bad hij, om de liefde Gods. geef mij toch een
stuksken brood cn een kommeken water...
Ge moogt zijn wie ge wilt, zei de winkelierster, ja, ik zal u
helpen; een onzer jongens is ook soldaat; misschien komt hij later
in denzelfden nood! God geve dat hij alsdan een goede ziel mag
vinden, om hem bij te staan.... maar haast u, want mijn man kan
alle oogenblikken naar huis komen, cn 'l is geenen vriend der En
gelsmans, en nog veel min der Nobele.
Aldus sprekende, ging dc brave winkelierster naar dc schapraai
om brood te nemen, als haar man eensklaps den winkel binnentrad.
't Was een hectc Jacobijn, die een werkzaam deel genomen had
in de gebeurtenissen van den dag ongetwijfeld zou hij zoo gemak
kelijk niet geweest zijn als de vrouw, en 't was gedaan met den on-
gelukkigcn Markies; maar dc vrouw duwde hem achter dc kas, cn
ging haren Jacobijn tot in den winkel tegemoet. (t Vervolgt)
