Uampcn, iUisöaöen cn ©ngelukkm.
- f
De Veeziekte of longziekte der koeien is in verscheide fran-
sche gemeenten losgeborsten welke aan België palen; o. a, te Was-
quehal, Capelle, Templeuve en Lequin. De Prolessoors van Veeart
senij dogeeren dat deze ziekte zeer besmettelijk is, doch alleen voor
het rund; dat deze ziekte zich alleenlijk doorbesmetting voortplant;
In deze ziekte zijn drij tijdstippen: 't eerste als 't vee begint te hoes
ten en dan is er nog middel van redding; het tweede tijdstip is, als
er slijmige stof uit neus en mond komt, als ooren >511 beenen koud
zijn, de melk weggaat en het beest niet meer goed wilt eten. Nu
wordt de genezing moeielijker. Het derde tijdstip is, als 't vee mat
wordt, onder 't gaan tuimelt en als de buik slaat. Dan is er niets
meer aan te doen. Zoodra d'eerste teekens te zien zijn, het zieke vee
afzonderen, is allerdringendst.
GENT, 11 Januari. Dinsdag avond, omtrent 6 ure, zijn twee
kerels ia het huis gedrongen van M. Bedart, Boulevard Frère-Orban
en hebben er de dame van den huize, die alleen t'huis was, vast
gebonden aan den trap en haar een prop in den mond gestopt.
Vervolgens hebben zij haar het geld afgenomen, dat zij bij zich
had en nog andere weerden odtvreemd, waarna zij het huis verla-
ien hebben. De dame waszoodauig verschrikt, dut zij thans bedle
gerig is.
Denzelfden dag 's middags, had een achtjarig meisje, Joanna
Biesman, wonende Roegierstraat en dat alleen thuis gelaten was,,
petrool gegoten in de brandende stoof. De uitslaande vlammen
deelden het vuur meê aan de kleeren van liet meisje en het kind
bekwam erge brandwonden. Gelukkig kreeg de policie-agent Van
der Beken, die in de nabijheid in dienst was, het goede gedacht
zijnen overfrak uit te doen, en het kind er in te wikkelen. Hier
door werden de vlammen gedoofd. De moedige agent heeft brand
wonden aan de handen bekomen. Het kind is naar het gasthuis
gedragen en verkeert in bedenkelijken toestand.
Dijnsdag, omtrent kwart voor 11 ure 's m orgends, kwam een
jongeling van 15 a 16 jaar, in het gesticht der Zusters van O.-L.
Vrouw te Charleroi. Hij beweerde de broeder van M. Hiernaux te
zijn, en vroeg dezes twee kindereu. Daar de klas nog niet uit was,
zegde men dat hij later moest terugkeeren. Een kwartier later
kwam hij weêr, doch men gaf hem nogmaals hetzelfde antwoord.
Omtrent den middag kwam hij voor de derde maal, en zegde dat
de kinderen zijner schoonzuster nogniet thuiswaren en hij zekwain
halen. Dit maal antwoordde men dat Mevr. Hiernaux zelf hare kin
deren was komen halen. De jongeling is niet meer teruggekeerd.
Men denkt dat hij door iemand uitgezonden was om die kinderen
op te lichten. Zijn signalement is aan de policie meêgedeeld.
BERGEN, 11 januari. Het volgeude drama heeft verleden
donderdag avond in de gemeente Cuesmes placts gehad. Zekere
vrouw Sylvia Rideau, echtgenote André, was omtrent 9 ure, eenen
eemer water gaan putten, en in den put gevallen. Op hare nood
kreten kwamen de gebnren toegeloopen. Een haak, aanccne koord
bevestigd, werd in den put neergelaten, en weldra haalde men de
drenkelinge op. Men greep haar bij de kleêren vast, doch ongeluk
kig scheurden deze en de vrouw viel op nieuw in den put. Twee
uren later haalde men haar lijk op. Zij laat verscheidene kinderen
achter.De policie heeft over dit ongeluk een onderzoek geopend.
Men meldt ons dat de Weststatie van den ijzeren-weg teBrus-
seL(St-Jans-Molenbeeck), dooreen brand gansch vernietigd is. De
brand werd eerst donderdag ten 5 ure opgemerkt.
DOORNIK, 10 jan. Verleden donderdag is er brand ontstaan
in het vlasfabriek van Ath. Ten half elf *s avonds werd de alarm
klok geluid en eenige oogenblikken later was er reeds veel volk ter
plaatse. Het vuur was uitgebersten in het gebonw, dat tot droog-
kamer diendeen waarin zich ook de groote stoommachien bevindt,
die de weefgetouwen der werkhuizen van MM. Wautcrs en Coore-
maas in werking brengt. Toen de pompiers aankwamen stond het
gebouw volóp in brand. Men kon alleen trachten den brand te be
perken. Na Yele pogingen gelukte men er in het aangrenzende
werkhuis te vrijwaren, en weldrawas-het gevaar geweken. Het vlas
magazijn is alleen vernield. De schade is nogal groot.
Te Brussel is een grooten brand geweest in 't St Gertrudis-
gasthuis voor Ouderlingen. Een oud-manneken van 75jaren, zekere
Barredz,die de funktie van magazenier deed, is levendig verbrand.
Barredz dronk 'nen druppel te veel en men presumeert dat zijn on
voorzichtigheid niet vreemd is aan de ramp.
En te Biiussel Ioopen veel schuifdieven rond, bijzooverre
dat al de marchands eiken avond hun schof ledigen. Een drogist
van St-Joost-ten-Noode had dit verzuimd, een geleerde filou slib
berde in zijn magazijn, snapte al 't geld uit de schuif en daarbij
75 fr. uit 'ne lessenaar. Die geuzeuwijken van Brussel worden op
rechte rooversbosschen.
Te Brussel is de handelsbediende Lowie D. zot geworden,
door een verlies van 3000 fr. welk hij had ondergaan. In de
papier-fabriek te Terhulpen zijn 5 werklieden in de droogkamer
door een stoom-ontsnapping overvallen geworden. Twee zijn zeel
eg gewond aan handen en voeten.
Te Laeken, 't is d'ander week gebeurd, donderdag avond, ten
8 ure, een dame van 45 jaren moest over de Vaart gaan, doch be
merkte niet dat de brug gedraaid was, struikelde over de keting
en viel in 't water. Z'is er rap uitgehaald door den pontonnier Apos
tel, doch heeft erge wonden aan 't hoofd, die voor haar leven doen
vreezen
T'Antwerpen, Rijnkaai 44, was moeder Servaes naar de
vischmarkt en liet haar vier kinders alleen thuis. Verbeeldt u haren
doodangst, als zij weérom keerde cn een harer kinderkes schrikke
lijk, ja doodelijk verbrand vond. Een dooske fosforkes hadden ze
gevonden en aldus brand veroorzaaktOrder hebben, menschon;
Een plaats voor elke zaak; en elke zaak op zijn plaats, 't E11 zijn
toch geen manieren van de fosforkes in 't bereik der kinderkes te
laten. En in dito Antwerpen, Kammenstraat, 61, een meid, iets
moetende zoeken, was met een keers onder een ledekant gaan lich
ten, 't beddegocd in brand en gelukkig dat het rap kon gebluscht
worden: 300 fr. schade.
In den nacht van 5 tot 6 dezer, zijn er dieven gedrongen in
de bureelen der spoorwegstatie te Meenen, en hebben er bij middel
van valsche sleutels, eeue som van 20 fr. en twee zilveren horlogies
uit eene lade genomen. De daders zijn niet gekend.
Te Zolder Is 'ne man van Beeringen, willende te peerd stij
gen, mistrapt en in den stijgbeugel blijven steken; 't peerd gaf hem
twee geweldige slagen en korts nadien is de ongelukkige overleden.
Laat een weduwe en 4 kinderen.
Te Haisut, in de Walen, een vrouw te weeg,een kind en haren
verloofden, alle drij verbrand in 't huis waar ze bijeen zaten.
Te Marquette, een prochie van 't Fransch-Vlaanderen, heeft
de bazinne, de weef T. tien jaar lang 'ne grijsaard opgesloten ge
houden, om alleen zijn fortuin te erven. Ze zal nu onder de staats-
kap gaan schilderen.
t Was hij aie DE HOPF. VAN VREDE in brand had gesteken en
den gendarm vermoord 't was bi) ook die hei geheim van pachter
Ganserik aan Vosselaar had toevertrouwd. De kopstukken der Rende
gingen AL of NIET spelen; nog twee dagen, de Postmaal moest
aangerand worden, en tcrzelvertijde in het pachthof van Massemen
den schat geroofd. De oogen der schurken fonkelden van vreugde.
Zelfden dag en zelfde uur, waren in d'AfspanningD: Koornbloem
aan de kerk. de drijgezworene opspeurders vergaderd:den Engchch-
man. Jan Clercker en Victor; zij besloten gedurende twee dagen elk
voor eigen rekening op zoek te gaan. daarna terug te keeren en ge-
zamentlijk te werken tol de uitroeiing der Binders; ménige btker
werd daarop geleedigd en "t was laat in den avond, eer de drij
Vrienden van malkander scheidden, om hunne rust te gaan nemen.
(Wordt Voortgezet(.
AALST.
In ons vorig Nr legden wij onze nederige doch
rechtgemeende Hulde neder, bij het aisterven
van den manhafligen Burger en vromen Katholiek,
M. Frans POSSF.MIERS. Maandag zijp. de stoffe
lijke overblijfsels van dezen verdienstrijken Man
aan de gewijddc Rustplaa.s toevertrouwd in het
Sterfhuis was een pruc ".ige rouwkapel opgericht,
alwaar d'achtbare Familie de deelneming ontving
van talrijke Personen, hooggeplaatste Hve en,
eerweerde Geestelijken van Aalst en'1 0mlig4e1.de,
Oversten en Leden van Kloosterorders en verierc
Personen, die de BcgruvenL kwamen fcijv.cnen.
De Overledene was ievcrig Li 1 van 't Katholiek
Kieskomiteit, Onder-Voorzitter van den Kring
De Vriendschap, Proviseur va.i de Kapel der
Werf,waarvan de beste Vaan in ïouv.floers gehuld
het Lijk voorafging, en M. Possemiers was ook
de geliefde Pref kt van St Franciscus' Genoot
schap; hij was den Xaveriaan die sedert 20 jaren
al de Plechtigheden cn Optochten van 't Genoot
schap. hier en elders. hi|woonde. Treffend was
het huldebetoog van 't Genootschap nooit is dat
in Aalst te zien geweest; alnoewel 'ne werkendag.
men zag, niet slechts ecu dcpuiaiie van het Ge
nootschap; maar bijna al de Leden van the hoog
vereerde Sociëteit volgden, in schooi.e orde ge
schaard, volgden den rijken, maar thars in rouw-
gehuldcn Standaard,en d'Overhe.len van hu:. Ge*
zeischap Een bewijs van innige hoogachting, cn
van een verkleefdheid en vriendschap, welke de
Dood niet breken kan, maar die volgt crji bluft lot
in d'Eeuwigheid. Na de kerkelijke plechtigheden
bijgewoond te hebben, werd de onafzienbare stoet
ervormd, en volgde lot op 't Kerk hefalwaar
M. Baton de Bethune, in naam var. dc/versciiil-
ligc Sociëteiten, een trrffende Lijkrede uitsprak,
waarachter dc Doodkist, met deszclfs kostb. reu
inhoud, tc ruste werd gelogd, tot den dag d;r Al-
geimenc Verrijzenis. M Possemiers was een
sieraad voor Aalst; rijk en gerr.ein, r.iemand of zo
moeten dit leven prijzen en bewonderen optocht
katholiek cn chiistehjk, milddadig, gedienstig,
dienst willig, geen onrecht kutincrde z en, rrnt een
woord'ne spiegel en voorbeeld van alle Bu gers
cn Huisvaders; zijn gedachtenis blijft in zegening
voortleven, zells verre buiten den om kring van
zijne rouwdragende Bloedverwanten... De Lijk
dienst geschiedt in St Martinus-kerk, maandag
16 januari, ten half tien ur«
Nog altijd blijft de schande duren, de schande
voor de liberale Ministers.dat de Faktcurs op fen
Buiten zich moeten doodloopen, dat veel meiischcn
op Moorsel, Vlickem, enz maar met '1 vallen van
den zondagavond hun gazellen er. brieven ontvan
gen, vroeger v.as er 's zondags 'nen hulp-Bode;
nu is dat algeschaft; men moei sparen voor 'i offi
cieel ondciwijs. Nog altijd blijft dien vuilhoek
aan de Wctf! moetende Gtburen uitleggen, om
er een grilje rond le maken? Men kangcer.e redens
bijbrengen waarom die vuilhoek -'aar zoolang
blijft cn ook waarom dc Zaaibtug niet voltrokken
wordt; sedert 6 maanden zijn d'ijzeren ribben ge
reed. Wij schrijven niet geerne reklamaliên tegen
ons Katholiek Bestuur, maar als't moet zijn, 't
moetl en dut men naar de Werf kome en oordcelc
of het gepermctiecrd is! Van de bedaardsie Katho
lieken der Stad zijn ons komen zeggttr Ge moest
daarop eens schrijven, cn aanhouden, zoolang die
schande_daar.duurt! En nu verbeu-cn wij ons
van op 'ne zachteren grond ic mogci-omen, op
de Prijs.iceling der Zondags<;:;or' Josefs-
kerk; op Dii; Kortingen r.-ü uulo-u.igr.cKf
plaats in de kerk, met veel orde cn sticBtigheid.cn
den zondag nadien hebben d'hceren Meesters, voor
Weldoeners en Vrienden der School, hun Avond
feest r.ergcven, tn zulks op een voortreffelijke
wijze. Zwaaien wij al die Hceren hier nogmaals
de verschuldigde dankbetuiging toe,en melden wij
bijzonderlijk M. TeüRREKKNS, koster-organist
der St Jos-.Iskcrk, melden wij hem mei hocgprij-
«endheid, omrede dat onder sijnc leiding cn di
rectie, de kinders der zondagschool h;t koorge
zang de St Joscls-kapel met zuUe treffende eenheid
en tewonderensweerdige kracht van aanvatting
en aanhouding gezongen hebben. Om kinders.die
niets kennen dan v ildzang. zooverte brengen, ja.
er is iever en kunde noodig. De Muziekschool
is moeten verhuizen, en ze zijn bexig, ja ze zijn
bezig met de stads-lokalen tc bereiden voor den
entree van de liberale Nonnckcs, door M M Eyer-
man en De Ryck hier geplaaist Meermaals heeft
't Verbond geschreven dat de Dames de Marie
geen degelijk onderwijs kunnen geven, omdat een
Onderwijzeres, om waarlijk goed tc zijn, een ge
trouwd mensch moet wezen. En ziel nu al die
liberale jufferkes blijven insgelijks ongetrouwd, ze
zijn dus, volgens 't Verbond, onbekwaam een de
gelijk onderwijs te geven. Een tazet van Ant
werpen schrijft dat de Soldaatjesschool van Aalst
naar IJperen zal overgebracht worden.
OU DEUS, EINDERS en VOLKSBEULEN.
Krachtens de schikking en wet van God, zijn de
Ouders heer en meester over hunne kinderen, zij
zijn hunnen bijzoudersteu en kostelijksten eigendom.
Alwie dezen eigendom loochenen, betwisten of
schenden, zijn slechter als baaustroopers en zeeroo-
vers zulke kerels worden met verachting bezien,
met vingers gewezen en krijgen den naum van Volks-
beulen.
De meesterschap der Ouders over hunne kinders,
is zoo zekeren zoo groot, dat niemand tegen den uit-
drukkelijken wil en dank der Ouders,hunne kinderen
mag doopen, zelfs niet in geval van noodzakelijkheid,
bijzonderlijk niet nis ep groofere moeilijkheden zou
den uit volgeu.
Hieruit blijkt klaar, dat de Ouders ook heer en
meester zijn over het onderwijs en de opvoeding hun
ner kinderen.
Uit die meesterschap der Ouders volgen ook groote
plichten. Eene der voornaamste is wel zeker deze van
te zorgen voor het ouderwijs en de opvoeding hunner
kinderen volgens den wil van God.
Men zul hier waarschijnelijk bemerken dat- som
mige Ouders, bijgebtekvau kenuis eu van tijd, in
staat niet zijn om hunne kinders behoorlijk onder
wijs eu opvoeding te geven.
Hierom zijn er scholen van leeg, middelbaar- hoog
onderwijs ingericht.
Maar, zal men zeggen, de Ouders kunnen de kin
ders ter school niet zenden bij gebrek van geldmid
dels.
In zulke gevallen moeten de bloedverwanten, ken
nissen, geburen cn goede vrienden, malkanderen bij
staan en helpen; .onder diergelijke personen bestuat
eene solidariteit, en de christelijke en broederlijke
liefde (het groot werk van God) zal toch altijd in de
wereld blijven.
Doch, laat ons nu onderstellen dat arme en nood
lijdende Ouders hunne kiuderkens geern ter school
zouden zenden om onderwezen te worden eu dat nie
mand hun daartoe wilt hulpmiddels verschaffen,
wat dan gedaan?
In dergelijkegevallen,welke hij Uhristenemenschen
misschien nergens bestaan, zouden de bestieren van
Arm of Gemeente, van Hospiciën of van Liefdadig
heid al iets of wat,behooren te doen; en moest het tot
schande van eene Gemeente en van g'heel ons Laud
gebeuren, dat er ieversalle gevoelens van broederlijke
liefde eu van genegenheid tot werken van bermher-
tigheid verdwenen z\11, hewel! dan, en dan alleen
zoude Staat o I het Goever uemeut mogen verplicht
zijn tot ouderstand.
Om te sluiten: Recht moet recht zijn, en de eigen
dom van iedere, u van a.m in r.jk, moet gerespek-
teerd 11 gehandhaafd worden. Er wus iu deu ouden
tijd eenen machtigen en rijken Koning; hij had met
duizende schapen en lammeren; zijn gcbuur.een eer-
l.jk e 1 braaf man, had maar een lammeken hetwelk
hij bezorgde eu zeer beminde, hel mocht bij hem te
bed slapen. Die machtige en rijke Kontng wilde op
zakeren dag een lammeken slachten; en wat doet die
Koning? Hij zendt eenige bedienden bij zijnen armen
gebuur, niet bevel van zijn lummeke te rooven en te
slachten.
Wat peist en wat zegt gij, achtbare Lezers,over de
handelwijze van zulken Koning?...
De handelwijze van de Volksheiden is nog onmen-
schelijker en wreeder, als zij door dwang en geweld
zich meester maken van de kinderkous om zo iu geu
zenscholen te steken. Zij zullen de verwanschingen
Ier menscheu en de wraak van God niet outgaan. Do
Geschiedenis leert dat sommige misdaden gestraft
wordcu tot iu de 3dc eu 4,lr generatie; dit hl ;kt,onder
andere iu de nageslachten van degenen die de dood
van Lodewijk XVI, Kouingvnn Frankrijk, gestemd
hebben eu van degenen die de Priesters en andere
brave lieden in de jaren Negentig der vcrledene eeuw
vervolgd, gebannen en geguilliotineerd hebben.
De aanhang van d'lnkwisitie mag zich ook ver
wachten aan loon naar werken en verdiensten.
D'INKWISITIE.
Deze hatelijke Instelling heeft weêr gezeteld
l'Antwcrpen en tc Soltegem. Op deze laatste
plaats, 's morgends als 't convoi de 3 Inkwisiieurs
meest aanbrengen, 't Publiek zag op dc Fontein
de Groote Markt in groote letters geschilderd:
ZE KOMEN AF! De menigte had zijn behagen
in deze klucht, cn inderdaad die Inkwisilie zou
ccn zaak van publiek lachspel zijn, indien er
zulke groote kosten niet aan waren en dat de
Giondwetlige V11 jheden er'zoo gruwelijk
door geschonden werden.
Vrijheid van Onderwijs! Ach,de Mannen
i van i83o. al de personen die ooit de Vrijheid
J cn de Volkswelvaait bemind hebben; VRIJHEID
j VAN ONDERWIJS' nas hun beveüugswooidl
i Vrijheid van Onderwijs' staatcr in deGrond-
wet uiidiukkeiijk geschreven. En wat zien wij in
die Schooi Inkwuitie? Gij bemint, gli verdedigt,
I gij bebertigt het Vri; Onderwijs! ge zijl aanzien
cn behandelt als vijand men zoekt uw schelm
stuk op! Ge it.oct komen verantwoorden tegen
de beschuldigingen van hooveerdige prochie geu
ren
Went recht en waarheid wordendaar niet
zocht, al deleden zijn verstokte en versteende li-
beralcn;als zij dc Waarheid ontmoeten,gelijk I ila-
lus, ze keert»; den rug naar de waarheidZe laten
de vrije getuigen daar tot i den avond schilderen;
ze zeggen gelijk' Wiilcquct, als er schromelijI.cn
dwang wordt aangebracil We rullen dat later
hooren en ze blijven weg Al war tegen de
Katholieken is, wordt opgezocht; want ziehier
hoe het ding geschied; Elk kamoor van 'ne
Schoolkt|ker is tegenwoordig een Policie bureel
de Meesters, niets te dien hebbende, wenden er
dikwerf hunne schreden heên en brengen alles aan
wat op de prochie gebeurt heeft de Schoolkijker
nu eenige Iciten tegen deze of gene gemeente, hij
maakt dez.lve over aan d'lnkwisi'ie een proccs-
vet baal wordt opgesteld men kies: de geiuigen
uit alles wor.lt in stilte geflikt en zekeren mor-
gend de deurwaarder verschijnt op de parochie
Op 't onderzoek zelve, ontwaren wij niets dan
partijdigheid eri (^Hollanders die in Antwerpen
dc zitting der Inkwisitie bijgewoond hebben, ach
ze moeten t'huis gaan zeggen Wat zijn die Bel
gen, of wat is hun - Gouvernement- verre slg?--
gedwaald van de ware vrijheid!
T'A NT WERP EN hadden de kopstukken, na lang
beramen, 'ne middel uit.tvonJcn om hun Volks-
beulderij te verschoonenze zegden, dat het Arm
bureel maar gilten wcigetde, omdat de Katholi. ke
behoef;igen van twee kanten trokken doch BE
WEZEN is er dal de Katholieke Sociëteit van
Liefdadigheid maar ontstaan is, als langs alle kan
ten de behoeftigen kwamen toegeloopen, als de
menschen kermden cn lamenteerden dat er nie
mand nog eenige hulp kon on:langen,of hij moest
*ijr, kinders 1 aar d'officiéelc school zenden. Van
den armen blinden Wyns, met zijn zieke vrouw
en 5 kinders, hadden geuze getuigd dat Wyns
'nen o belecf.ierik was, onbeschoft was geweest
tegen den Armbezoeker cn de liefdadi-hei 1 exploi
teerde maai Wyns verscheen ten 10 ure van den
avond, want 't was bijna nacht als de vrije getui
gen moe .ten spreken. Wyns verklaarde onder eed
dat de Armmccstcr hem slecht geld had gegeven,
(en als 'nen arme mensen dan reklameert, dan is
Vi.cn onbesehoftetik)Wyns ver klaar Je dat zijn
finders verscheide wc ken hebben moeten savooi-
bladers eten en ach:cr Wyns stonden nog i5o
ver rukte Huisvaders cn Huismoeders, i5o van
dc 1800 wtlkc de katholieke Sinj'oren mei zooveel
zcltsopoffering in de vrijheid van geweien behou
den Duizendmaal eer en dank aan de katholieke
Antwerpenaars!
Tc SOTTEGEM hadden de Schoolkijkers aange-
dui f als moetende 't geuzenvuur der Inkwisitie
doorstaan de gemeenten St Maria AUDEN-
HOVE, STRiJPFN EN Vf.LSIQUE. In 't algemeen
werd cr g.hard. Id 0 cr Sermoenen en Missiën.
Daar hebt gi; die :c.,.,on liberalen Ze willen aan
Geestelijkheid dc vrijheid ontnemen van de Gc-
loovigen te leeren rn tc vermanen De Patcrs-
Missionnarissen zouden volgens de ware Leering
niet meet mogen precken!.. Over St Maria-Oii-
denhove was aangeklaagd, dat de kinderen der
kloosterschool gezongen hadden: W'en willen
van de Geuzen niet meer weten, slaat ze dood!
En is er een libeialc Feest, waar men niet zingt
Van 't ongediert der Papen wie provokeert hier
De Zustci-Ovcrste van 't klooster, een mensch van
83 jaren, kwam verklaren dat nooit ol nooit dit
al t>: hevig lied in de school was gezongen andere
getuigden bevestigden en boe zeer Willequct
praamde cn dreigde met pirket en f endarms, men
moest opuckenen dal de officiéele Meesters alleen
het klooster teschul .'igdc. Over STRIJPEN en
Vl-LSIQUF weidende sermoenen en ka'.holieke
werkirgeti aangeklaagd; doch geen bijzonder
dwang mocht d'Inkwisiiie aanschrijven, tenzij
dwang van een officiéelen Meester.die 'ne mensch
dreigde uit zi;:t huis te zetten als zijn kinders dc
katholieke school niet vei lieten hetzelfde is ge
beurd in Aalst, alwaar een moeder van 'nen offi
ciéelen Meester, in de moeielijkste en gevaarlijk
ste momenten, bare Huisbewoonsterkwam bedrei
gen; we moeten Jaar niet verder overschrijven:
Al die oogen heeft, hoort cn ziet het: zonder
dwang zou 't officieel onderwijs gansch dood en
te niet zijn! Want, wie is den Ouder, die tegen
zijn Geweten, tegen ziin Geloof, tegen zijnen In
trest, het ijdcli k en eeuwig belang zijner kinde
ren zou willen in gevaar brengen?
Maandag is 't Inkwisitie te SOTTEGEM waar
schijnlijk zullen v.ij eens gaan kijken, om het
meldensweerdigste aan onze geachte Lezers mede
te deelen maar dat d'Inkwisiteurs. dat de spions
cn aanklagers het maar wel weten: Elke dag wor
den zij een dag ouder, en gelijk een achtbare pach
ter van Waarschoot aan preside nt Willequctzegde:
Man, man, zegde hij, ge draagt al kcrkhoibloeme-
kes op uw hoold en de dag nadertdat gij voor den
Grooten Rechter xult verschijnen, alwaar d'heldere
en zuivere waarheid over al uw akten en kontrak
ten zal stralen. Te Maldeghem heeft Willequel
likke druppels zweet gezweet als Mr den Onder
pastoor Daugimont verklaarde, dat de kinders
vau d'officiéele scholen een beloning van den
Inspekteur gingen krijgen, als zij wel getuigden;
maar voor den Grooten Rechter zal 't 'm n anderen
perdeum zijnl
Siaatsmecsters hadden op d'lnkwisitie getuigd
dat M. den onderpastoor Adriaensens aan de ster-
\ende vrouw Swe. rman de Laatste Sacramenten
had geweigerd; ziehier wat er over die zaak door
den E H Orderpastoor aan 't Handelsblad wordt
geschreven en hoe lichtveerdig de Van Humbeek-
gasten zweren
Antwerpen8 januari.
Mijnheer den Uitgever van het Handelsblad.
In uw geacht blad van gisteren avond lees ik de
volgende woorden, uitgesproken in hetschoolenkwest
door eene zekere onderwijzeres der school van Stui-
veuberg: n Aan eeue vrouw Sweerman werden de
laatste sakrameuteu geweigerd door den onderpas-
d toor Adriaenssens, omdat zij hare kinderen naar de
1 gemeenteschool zendt; ik weet dat van hare doch-
ter. Die vrouw is kort daarop gestorven en burger-
lijk begraven.
Laat my toe, M. de uitgever, dat ik aan deze woor
den eene formcele logenstraffing geef. Het eerste
gedeelte dezer gezegden is valsch, teenemaal valsch.
Ik hen liet niet die de II. Sacramenten aau die vrouw
geweigerd heb; maar het is de vrouw eelve die gewei
gerd heeft dezelve te ontvangen. Ziehier hoe de zaak
zich heeft voorgedaan:
Geroepen door eene der dochters bij het ziekbed
van vrouw Sweerman, ben ik ook door dezelve in de
kamer harer moeder geleid. Die zieke vrouw was
van mijne komst onbewust; zij wist niet dat hare
dochter mij had doen roepen. Zoo haast de zieke mij
zag, riep zij uit: r Wat komt gij hier doen? Ik heb u
niet nood g! Wie heeft u by my geroepen? n Daar ik
alsdan op hare dochter wees, is zij tegen dezelve
uitgevallen, zeggende dat zij wel weten moest dat
zij geenen priester aan haar sterfbed wilde.
De ongelukkige gesteltenis van die vrouw bemer
kende, heb ik getracht haar tot betere gevoelens te
brengen, doch zij antwoordde dat zij van geen biech
ten wilde weten; dat zij zonder biechten wilde ster
ven; dat zij in niets meer geloofde, dat zij alles als
komedie aanzag, enz. Ik heb gedaan watin mijn ver
mogen was om haar te bewegen, haar voor oogen
stellende de lessen welke zij in hare kindeijaren van
hare moeder had ontvangen, den gelukkigen dag
harer 1° kommunie, het ongelukkig lot dat haar
wachtte na hare dood, enz. Doch te vergeefs; alles
bleef vruchteloos.
Ik heb mij wel gewachtin dien beslissendenoogen-
blik haar van hare kinderen of vnn gemeentescholen
te spreken, en ben bereid onder eed te verklaren dat
ik Let woord kinderen, gemeentescholen of iets der
gelijks, iu haar bijwezen niet heb uitgesproken.
Ik ben wel verwonderd dat de dochter zulks zou
verklaard hebben, daar zij alles gehoord heeft, eu
het ziekbed barer moeder, zoo laug ik aanwezig was,
niet heeft verlaten. Eindelijk heb ik aan het meisje
.gevraagd dat zij haar best zou doeu om moeder over
te halen, er bijvoegende dat ik dag en nacht bereid
was, om bij deu eex-steu oproep tot hare moeder te
snellen.
Doch deze is ongevoelig geblevenuen i_s kort daarop
iu hare onboetveerdigheid gestorveu. Ik herken dus:
ik hen li i niet die de H. Sakramenten geweigerd heb
toe te dienen, maar het is de vrouw se:ve die geweigerd
heelt dezelve te ontvangen. Het woord kinderen of
gemeentescholen is in het huis van vrouw Sweerranu
niet uitgesproken gewest, en ik heb aan de vrouw
geen enkel v oord over bare kindereu gezegd. Waartoe
zou het gediend hebben?
Ziedaar, heer uitgever, de loutere waarheid van
liet gebeurde met w' Sweerman; dat zij als vrij ienk-
stcr gestorven zijnde, ook als vrijdenkster is begra
ven, dat is heel natuurlijk, mits de 11. Kerk aan de
onboetveerdigen alle kristelijke begrafenis ontzegt.
Laat mij toe hier eenige opmerkingen bij te voegen.
Indien zekere meesters en meesteressen zich wat
meer met hunne huishoudelijke zaken als met de
zaken \an anderen bemoeiden, het zon er, dunkt mij
dikwijls des te beter om gaan.
U verzoekende deze regelen in uw eerstkomend
nummer op te nemen, blijf ik, M. de uitgever, met
a.lo achting, uw ootmoedige dienaar,
P. ADRIAENSSENS,
onderpastoor St-Willebrords, Antwerpen.
DE MARKT EN 'T ENKWEST VAN SOTTEGEM.
D-j inwoners van Sottegera laten geene gelegen
heid voorbijgaan om de buitenmeuschen op de
merktdagen naar hun dorp tetrekken.dat is prijs
baar.
Ziehier wat zij nu gedaan hebben. Eikeen weet
dat 't E-ikwest verledene week teSottegem gefunc
tioneerd het ft. Er was grooten toeloop van volk;
eene religi- use van E3jaren,pastors.onderpastors,
vrij onderwijzers en andere deftige lieden hebben
daar op depijnbankmoetenzitten. "t Waswalgelijk!
Brave mem-el en waren bedrukt, geuzenmeesters
en hunnen aau hang gebaarden vreugd en voldoe-
nirg, eenige ingezetenen van Sottegem zeiden: een
goede dag van vertier voor ons: een 'vanhun zegde:
Er is middel 0111 nog meer volk te krijgen; laat ons
zegde hij,op de fontein iu vurige letters schrijven
e i langs alle kanten uilstroeien:zij kornet:dijsdag
(- enen marktdag) weer af. Zoo gezegd.zoo gedaan.
En inderdaad, volk was er tnet i oopen u.t ai le
gemeenten om 't eukwest aan 't werk te zien. De
buitenlieden zijn van ouds zeer nieuwsgierigen
loopen voor'nen niet naar de Stad. Jongen oud,
doch vooral de jonkheden zijn te been; al ware het
maar om een kalf met twee sfeerten of een verken
met eene scheeve muil lezien, 'nen gspl ui inden haan
te hooren kraaien, een stekelvarken te hooren bas-
sèii, oene waarzegster of kaartlegster te zmn grij
zen. fassionabele meèloopers en onbeschaafde geu
zenmeesters te hooren blaffen en te zien zure ge
zichten zetten op Pastors en Onderpastors, op vrije
onderwijzers en onafhankeiijke Burgers en Land
bouwers.
BUITENLANDS.
Parijs vraagt een weinigste wintering voor zijn
gezondheid; de sterfgevallen vermeerderen; en er
is daar een groote Roode Betooging geweest of
beter 'ne Volksoploop tegen Gambetta; de Policie
is er moeten tusschen komen met den blanken
sabel: Leve dc Commune werd er geroepen;
Weg den dikzak! Verscheide Proces-verbalen
zijn gemaakt, 0. a. tegen de Louise-Michel, die
voor de Rechtbank is moeten verschijnen; ze was
gekleed als een Prinses, zoo rijkelijk; antwoordde
met veel kalmte en beleefdheid, doch werd desal
niettemin veroordeeld tot 15 dagen gevang: te
Jaguenau is de tunnel ingestort; o werklieden lagen
er onder, zijn na 28 uren gereden naar 't gasthuis
van Saunuir gedragen; men kan peizen wat die
menschen afgezien hebben; Er is te Parijs een
goei les gegeven aan die vaddige en laffe Vrijden
kers; er passeert daar een oude Priester en twee
Geuzen pakken hem vast en sleuren hem tot aan
'ne muur, waar een affiche hing, met walgelijke
redens op; de oude Geestelijke weêrstond.de twee
