Be Zwarte Advokaat. 41 Zondag 10 October 1886 27s#e jaargang T kis! - Beir eu Peslholen. GODSDIENST. - VADERLAND. - VRIJHEID De Landbouw BUREEL, ACHTERSTRAAT. ,'L, Gewoone Annoncen 20 centiemen per regel. Annoncen op de Tweede bladzijde 50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel. 1 LAND ABONNEMENTS-PRIJS h fr. 's jaars, vooraf betaalbaar —Inschrijvingen worden op alle tijdstippen genomen, rechtstreeks bij ons of door post of briefdragers. YAN AELST AALST, Zaturdag 9 October 1886 LOOPENDE NIEUWS. Men kan niet gelooven welke schurkerij er in de Bureelen van veel groote liberale steden gepleegd wordt,om 't geld af te trut- selen; er zijn eerlijke Bedienden, maar 't getal wordt er raar; geld hebben, veel geld, om als aardsche goden te leven, dat is de bijzonderste drijfveer. De Grond op de Zaat t'Aalst is duur verkocht: 1000, 1200, 140Ó fr. d'aar. Er blijven maar eenige loten over; in 1885 heeft de Gemeenteraad aanveerd dat d'opbrengst der gronden aan de Zaat zal dienen voor 't helpen-opbouwen der St Josefskerk. Die Kerk, nu half voltrokken, is te klein voor den God- delijken Dienst; de algemeene'wensch van Aalst is, dat de Stad eene laatste helpende hand biede. Te Mee hel en is het ook toegelaten in den dag te beiren, bij middel van reukelooze toestellen; maar de Mechelsche Courant schrijft, dat het rui men bij nachie, door Hoveniers, ongehinderd blijft. Wat Aalst aangaat, het nieuw stelsel zoü zekerlijk zijn voordeelen hebben; het is af te keuren dat de beir van groote gestichten,waar honderde menschen wonen, in de Vaart loopt; de Geneeskundige Kom missie bevestigt dat er gevallen van typhus en rot koorts zijn ontstaan door het verblijven van den beir in de stadsgoten; doch er zijn groote moeielijkhe- heden aan vast; veel Burgers zullen niet geerne den Beir kosteloos afstaan en 0,60 c. per hectolieler, die prijs schijnt te hoog aan Hoveniers en Landbouwers. Daarbij d'Hoveniers schrikken van uit d'handen van éenen persoon te moeten leven... Voorzichtig dus, om toch het groot Landbouw-belang niet te kren ken. Er komen in Aalst afgrijselijke vuile mod- derkoten, pestholen, seefhoeken, waar vuil verkens samendwijlen... Zal 't hiermeé gaan gelijk met de Draaiorgels, die zoo machtig veel kwaad doen Zal men d'oogen sluiten!..Die Draaiorgels! Op dagen van Feesten, gelijk Verloren Maandag, elk roept schande gelijk er eeu jong volk naar die Danskoten zwermt T'Haaltert, de Katholieke Onderwijzer M.Meul,5 zijner l-erlingeii naar 't Concours zendende, heeft er 4 schoone Diplomas behaald.... En de ofliciéele Meester, die in de wolken is gesteld door de liberale gazetten wij vinden nergens een Diploma ter eere zijner schoolDe Zangmaatschappij Vooruit van St Nikolaas heeft te Mechelen op 't groot Con cours, een der eerste prijzen behaald... Het zang feest van Mechelen was overpracbtig;meerdan 3000 zangers; t Aken is er alle drij jaar een groot zang kon koers, waar de bijzonderste koors van België, Holland en Duitschland komen. Dhhr hoort men zingen.Te New-York zijn 700,000 Roomsch- Katholieken en 63 kerken;'t was vroeger den vasten regel, voor elke 7000 zielen een Kerk. Als de werkstakingen te Gent niet gaan eindigen, zullen de menscheu naar elders hun katoen vragen; en wie zal er dan aardig opzien Z'hebben op Jaar- mark-Zele nog al geklippeld onder de venten van anker, zon en maan. Er waren verscheide Aalste- naars tusschen en eenen van Erembodegem. Deynze is vermaard voor zijn zijdeweverijen en Eecloo voorde fabrikatie van ellegoederen. 't Is maandag 55 jaren dal de Koningin Louise- Marie overleden is. Te Namen is overleden de vrouw Victoriue Beert, geboren te Thielt in 1787, den 25 augusti, dus bijua 100 jaar. Thienen Thienen! de Dendergalm, na beschuldigd te hebben en wetende dat alles valsch is, de Dendergalm zwijgt!!!.., Dat alle eerlijke menschen nuoordeelen! 't Congres van Luik. Het doelwit van dit Congres is de Tegen-Im- wenteli ng. De fransche Omwenteling van 1793 heeft den Werkman goddeloos en ellendig gemaakt. Hare behendigheid bestond in recht te beloven aan het volk, en haar schelmstuk in geen recht te geven aan het volk. De fransche Revolutie heeft de Gilden en Volksge nootschappen vernield, en zij heeft den arbeider gansch alleen gelaten in de wereld, machteloos en wanhopig. De Christenen moeien de arbeiders-genootschappen doen verrijzen; dat is de machtigste hefboom tegen het Socialismus, en de eenige redding der maat schappij. Patronagiën, Werkmanskringen. Volks genootschappen, onder de schaduw van 't Kruis van J. C. opgericht: ziedaar de redplank in de stor men die dreigend oprijzen. Buiten dit, is er geene redding. De werkman mag niet aan zich zeiven alleen wor den overgelaten, hij moet een familie, eenen raad en steun eene macht vinden in zijn Geno otschap. En indien de Katholieken hem dien steun niet verschaf fen, zal hij gaan bij de Socialisten die den werkman uitbuiten en onteeren. Men moet dus kiezen, en de keus is dringend. Te Luik waren er duizende Christene Volksvrien den vergaderd, en dat is de klank die alles be- heerschte: Onze oude Christene Gilden en Genoot schappen moeten heringericht worden. Al de hoofden van het Congres, de Bisschop van Luik, de geleerde en manhaftige Bisschop van Trier, Mgr. Korum, de dappere graaf de Muu, de bisschop van Geneve, Mgr Mermillod, allen hebben dezelfde taal gevoerd: men moet Christene Genootschappen scheppen voor hel Volk. 't Vlaamsch en de Parochie kerken. Te Luik, in 't hert van de Walen, in een Vergadering van 5 Bisschoppen en 2000 Katholieken,is uitgeroepen dat de Vlamingen hun taal moeten eeren en leeren. Ën hier, in Vlaanderen, zou men durven zeggen, dat de Vlaam- sche Priesters zich bijzonder moeten toeleggen om schoon Fransch te spreken;dat zij zich de Vlaamsche Letterkun de niet mogen aantrekken... David, Vader Priester David, leefdetgii nog, hoe zoudet gij uw pen vast in d'hand ne men en die verfranschers overgeesselenl 't Recht heeft gelijk, honderdmalen gelijk; die ons Taal aanrandt, is onze vijand; die de verfranschiug aanmoedigt, gelijk op welke plaats, bedrijft een slechte en onweerdige akt.. Met 't Recht van Antwerpen brengen wij hulde aan onze Vlaamsche Geestelijken die zich niet van 't Volk afzonder den, die met hetzelfde leefden, zijn lief en leed d. elden; het in zijn zwaarste beproevingen broederlijk ter zijde stonden, aldus Priesterkleed en Godsdienst door de mas sa's doende liefhebben en eerbiedigen. Wij betreuren diep dat men werkt om de Rijke klassen en de Burgers te verfranscnen, om deGeloovigen te verdeden in fransche en vlaamsche Sekliën, in fransche en vlaamsche Congre- fatiên, om de verfranschtte klassen af te zonderen in idplaatsekes en aldus een soort van scheuring te ver wekken, tot nadeel van Godsdienst en Vaderland... O dat bedroeft ons, en daarover mogen of konnen wij niet zwijgen. Eendracht is macht... De Parochiekerk en in 't Vlaamsch. gelijk men te Luik heeft uitgeroepen de Parochiekerken,'t middenpunt en den luister der Chris telijkheid! In de Parochiekerken d'F.erste Communie;och, een kind mag van zijn Moeder niet afgetrokken worden; <m de Moeder, dat is de Parochiekerk;..en d'Hoogmis en Lof, dat ziju de groote Bijeenkomsten voor de Christene Volkeren; men bemerkt dat de Kinderen en Jonkheden die lang in Pensionnaten verbleven, dat ze bijna eenen afkeer hadden van hun Parochiekerk; o dat is spijtigdat doet veel kwaadDat kwetst de Christene Broederlijk- lijkheidl wij verlangen allen naar denzelfden Hemel eu wi] mogen ons hier niet afzonderen; de rijke, hoogge plaatste en welhebbende menschen die naar de Parochie- kerk komen, die er met 't Volk bidden en de Sacramen ten ontfangen, doen nu bijzonderlijk een werk van on schatbare verdiensten... Daarom is de wensch dat al de Scholen, dat zelfs de Collegiën, verscheide malen 's jaars, en als 't zijn kan, alle Zondagen, naar de Parochie-kerk zouden komen... Waarom, als men iets goed vindt, iets luisterlij k voor de Kerk eu nuttig voor de Zielen, waarom dat niet uitvoeren? Wie kan, wie mag daartegen zijn Verbroedering van Liberalen en Socialisten. 't Is een droeve waarheid, dat de Socialisten ach ter hun schoon beloften, de grouwelijkste plannen in 't schild voeren... zij stoken den haat op, tegen de Rijken en de Goedbezitters; meermaals, in hun tijden van drift, schreven zijNoch Godnoch Meester!... Tijdens den oproer in de Walen, als fa brieken en kasteelen afgebrand wierden, dan ver- zetteden zij zich tegen alle beteugeling, bijzooverre dat hnn kopstuk Anseele daarvoor in 't gevang zit... En welke redelijke mensch zal zeggen dat die wan bedrijven niet moesten beteugeld worden! De Soci alisten van Gent en hun gazet Vooruit zijn daaren boven in de grofste goddeloosheid gedompeld. On langs was er een groote Processie te Gent, en Vooruit schreef dat a tweevoeters met goud bekleed, een stuk zilver droegen waarachter zij MUILEN TROKKEN en waarvoor een domme menigte knielde; zoo schrijft Vooruit over 't Allerheiligste Sacrament. Dat zijn daadzaken welke niemand kan loochenen. Nu volgt een ander gewichtig feit, hetwelk aan vele liberalen d'oogen moet openen Wij dagen de libe rale gazetten uit, onze woorden te wederleggen of te logenstraffen; maar ze zullen zich daar wel van wachten, alles gesteund zijnde op onbetwistbare gebeurtenissen. Op St Araandsberg, dit groot gehucht van Gent, J hadden de liberalen een vrije school gesticht, welke den zondag 19 september door een Feest wierd ge opend. Op dit Feest verscheen 't Muziek der Socia listen met rond de 1000 Leden dier Sociëteit een der kopstukken van Vooruit deed een aanspraak en zegde: De liberale school van St Amands mag op Ons rnedehuif» rekenen* uOiuai er de Catechis- mW niet geleerd wordt, die de gemeenzame vijand is van Liberalen cn van Socialisten. Omdat er de Catechismus niet geleerd wordt mag op ons medehulp rekenen En al de libera len juichtten toe en maakten zich dus medeplichtig aan deze ijselijke woorden. Achtbare Lezers, mogen wij hier niet besluiten: 1° Dat de Socialisten een gevaarlijke en grouwelijke sekte uitmaken; 2° dat de werklieden die men in 't Liberalismus jaagt, overmijdelijk in 't Socialismus moeten uitkomen. Landbouw- Commissie De Commissie van het Landbouwersbedrijf van het Arrondissement Aalst, bestaande uit M. Baren Paul Bethune, Senator, Voorzitter, ill. Van den Bos sche, Provinciaal Raadslid, Ondervoorzitter, MM. Verbrugghen, Notaris, Jan Van Vreckem, provin ciaal Raadslid, Leden, en Baron Felix Bethune, advokaat, Sekretaris, vereenigd op 8 October 1886, heeft besloten zijne zittingen in het Stadhuis der volgende steden en gemeenten, om 10 uren voor middag, te houden Aalst Zaturdag 16 October toekom. Geeraardsbergen Maandag 18 Ninove Dijnsdag 19 Herzeele Woensdag 27 Sottegem Donderdag 28 De Landbouwers en Werklieden worden dringend verzocht zich, op gezegde dagen en uren, voor ge melde Commissie te begeven, ten einde alle inlich tingen te geven, het Landbouw-Onderzoek rakende, en zich voorafgaandelijk laten inschrijven bij. den Sekretaris hunner gemeente. Wij wonen bij: d'instorting van den Landbouw; ja de Boerenstiel gaat kapot;... de Grondeigenaars en Winkeliers der Steden ondervinden het gen jeg. 't Leger en d'olücieele Scholen gaan met te veel geld weg en de Concurrencie van Amerika wordt niet be streden. (1).,. In d'eerste Zittingen van den Land bouw heeft men het reeds gezienDe algemeene dringende vraag is: INKOMENDE RECHTEN, gelijk in Duitschland en in Frankrijk; de werkende man der steden zal er niets bij verliezen, integendeel, in tegendeel; gelijk Bismarck zegt: Landbouw krank, alles krank!... Dat men eindelijktoch een kloek be sluit neme; 't is strikt noodig en spoedig noodig; hoe langer men wacht, hoe slechter... Sparen,spa ren, op de Budjets van Oorlog en Onderwijs; Spa ren en den Landbouw, de Moeder aller Nijverheden beschermen!... Men verhoopt vastelijk dat in dezen zittijd deze zaak zal besproken en gestemd worden. D'Algemeene Welvaart hangt er van af. (1) Hier,een pilleken voor den Dendergalm die ga zet heeft geschreven dat de Landbouw moet gered wor den door t officieel onderwijs en dat het een dwaasheid en domheid is,aan inkomende rechten te denken... Acht bare Landbouwers, het Aalstersch Liberalismus verzoekt U die gazet te ondersteunen II! De Stsdsgoten zijn niet gemaakt om den Beir t'ont- vangen. Vraagt de openbare gezondheid dat elk Huis zij nen gesloten Beirput hebbe?... In dtt geval, zouden de Burgers den Beir kwijt geraken?... De zaak is moeielijk om oplossen... Kan men het ruimen in den dag, zonder reuk of moeite, niet toelaten, nevens het oude stelsel?.. In deze zaak moet men rechtzinnig en onpartijdig hande len, voor 't Algemeen Welzijn. DE PESTHOLEN. Weet onze heer Burgemeester niet wat er in zijn Stad omgaat? Hoort hij niet, hoe er schandaal geroepen wordt over zekere huizen, oprechte Pestholen van ontuchtigheid, waar, in den dag, de Jeza- bels malkaar verwijten dat d'Ouders hun hinders binnen trekken, en waar 's avonds en 's nachts de walgelijkste tooneelen plaats hebben De gansche Stad begint er van te spreken; men wijst die huizen met den vinger; men zegt dat die Pest meer en meer de kuip der Stad bin nendringt... Och, 't wordt en meer erkend; la stielen 13 ongelukken; men kan de klok niet luiden en aan den Uutaar staan; Burgemeester zijn en in de Kamers zitten, dat is te veel voor éenen man; den helft van 't jaa men moet van de Stad weg, men komt 's avonds laat thuis; men kanzich de zaken van zijn Stad niet aantrekken, zelfs als men geen werkzaam deel neemt in de Sektiën of in de Kamers... Ondertusschen, er is in de Statiestraat een kot gesloten dat reeds 25 jaren schandaal gaf; doch er zijn er nog andere, veel gevaarlijkere en een oprechte schande voor de Stad. Diaraatiek Verhaal uit de verledene eeuw. naar 't groot werk van S. VAN DER GUCHT. 20 XX. BELIJDENIS. De Zwarte Advokaat stond dus voor Stupites Brunneel, die hem vroeg: Hoe is 't met uw gezondheid n Volgens staat van zaken is mijn gezondheid niet slecht, was de antwoord; maar wat zie ik? zijt gij ziek uw aangezicht is zoo bleek! gij beeft Stupites schudde treurig het hoofd, zeggende: Och, te vergeefs heb ik al de geneesmiddelen der Doktoors uitgeput, ik ben en blijf een der ongelukkigste enschen van de wereld; in eten en drinken vind ik geenen smaak; bij nachte kwellen mij d'akeligste droomen en vervaarlijke hersenschimmen bevangen mij, zells bij dage. M. Stupites, sprak de Zwarte Advokaat, ja ge zijt ziek; ik zie het al lang 1 Gij ziet dit, zwager Zekerlijk, vermits ik de studie der Gelaatskunde heb geleerd; gij lijdt aan eene kwaal die geen mecschelijke artsenijen ooit zul len genezen. Zoodat ik veroordeeld ben, tot aan mijne dood als een ge doemde ziel te lijden Niet alleen tot aan uwe dood, maar dan volgt voor u een ellendige eeuwigheid. Stupites huiverde; zou de kanker, die het diepste van zijn hert afknaagde, door den Zwarten Advokaat gekend zijn Neen. on- mogelijkl derhalve sprak hij treurig grimlachende: Al worde ik op de aarde gemarteld, toch koester ik de hoop hiernamaals beter te varen; ik tracht een geregeld leven te leiden en verre van mijnen evcnmensch te misdoen, ik tracht hem behulpzaam te zijn. Dit zeggende belde hij en deed de meid een flesch morgendwijn en twee roomers brengen... M. Ponsel verplaatste zijnen roomer, zonder ervan te drinken: M., zegde hij, gij lijdt aan eene kwaal die uw hert afbijt... Zeg, ben ik mis Stupites haalde verdrietig de schouders 00. Gij hebt binst uw leven dagen gesleten, en het aandenken dier dagen zoudet gij honderde voeten diep in den grond willen begraven Krank is de mensen, zuchtte de woekeraar; ik ben al te zeer aan 't geld verklëëfd geweest, maar onrechtveerdigbeden heb ik niet bedreven. Uw g .Uitstrekken geven het anders uit.sprak M. Ponsel,hem in 't wit zijne* oogen beziende; ge laat mij toe, u alles te verklaren? O, ja, zekerlijk Dan wensch ik u heil en zegen; uw geluk en zielerust zullen er op volgen. Luister nu naar mijn woorden: Van uw eerste jonk heid zijt gij een vrekgierigaard geweest;.... later zijt gij woekeraar geworden. Dit kwaad heb ik Lachten te herstellen. Woekeraar zijt gij geweest; op uw gelaat staat zulks te lezen en om uw geldzucht te voldoen, wat zie ik, o grouwzaamheidl met behulp van een tweeden persoon hebt gij het pasgeboren kind uwer zuster uit de wieg weggenomen,... gij hebt een dood kind in de plaats gelegd,... ditonnoozel wichtje hebt gij in een eikenhouten kistje gedaan,... en dan zijt gij met dien anderen persoon dit kistje gaan in den grond delven, op Schaarbeek, ter herberg het Oud Roklijf, nevens den Steenput... Spreek, Stupites Brunneel, is dat de waarheid niet De woekeraar zat daar geslagen, alsof hij voor Gods oordeel stond; spreken kon hij niet; zijn gelaat werd bleeker dan een ge- witten muur; zijn handen beefden; hij keek op, met verglaasde oogen; men zag dat er in zijn binnenste een geweldigen strijd woelde; en eindelijk borst hij in tranen los Inderdaad, zuchtte hij, uwe kunst heeft niet gefaald; gij hebt mijn lijden ontdekt... Ja, ach, ja, maar ik heb er toch zooveel om geleden; niemand in Aalst die weet wat ik afgezien heb; hadde ik liever al mijn geld en mijn gezondheid verloren!..ja,ik heb mijnen jongen neef gedood, uit geldzucht!... Maar God is mijn getuige wat leedwezen ik sedertdien heb gehad en welke bittere tranen ik over dit schelmstuk heb gestort. Troost u, sprak M. Ponsel de Zwarte Advokaat, mijne kunst weet meer; ik zie dat gij inderdaad geen moord naar zijt... Geen moordenaar I Het kind leeft. Het kind van Angela II Het kind leeft, net is op een wonderbare wijze ontkomen. Ach, ik ben geen moordenaar I Neen, maar denk toch wat uw zuster om u wentwille geleden heeft, -p En waar is dit kindI Ach, breng het hiet :k wil dadelijk al mijn schuld vergoeden,.. O dat vermaledijd geld!... Zvtager, wat ik u bekend heb, is mij eeu groote verlichteuis geweest ik grou- welde ervan, zelfs te denken op hetgene iku ny bekend heb... En waar is, waar leeft dit kind Dat zullen wij dadelijk gaan onderzoeken, sprak M. Ponsel, rechtstaande... Stupites, nu zeg ik u eene zaak Dank God, dat hij mij heden tot u gezonden heeft Dank God dat ik het ben die deze zaken heb ontdekt, of anders ware de galg uw aandeel... Ongelukkige mensch, bid, bereid u om e hel tellen en uit le boeten;... ik zal u genadig zijn, zooveel moge ik;. tot dezen na middag of morgen En de Zwarte Advokaat nam hoed en stok meinde aanstonds het huis te verlaten, maar zijne schoof rugela deed hem roepen; zij had gehoord dat hij in bekrompen toestand leefde en bood hem eene merkelijke som in leening aan. De Zwarte Advokaat aanveerdde en zegde haar deze merkweer- dige woorden: t Geliefde Angela, ik dank u hartelijk voor mij en voor den lijdenden evenmensch, en in ruiling van den dienst wel ken gij mij komt te bewijzen, zal ik u in 't kort een juweel ter hand stellen, dat gij voor geen goud des werelds nog zult willen verliezen. Angela sloeg niet veel acht op deze woorden.... 's Anderdaags, als M. Ponsel terugkeerde, drukte hij haar d'hand met een hemel- sche grimlach op de lippen; haar zestienjarig lijden ging een einde nemen... Hij vroeg naar Stupites en wierd op dezes slaapkamer ge- bracht:Daar lag hij te bed, ziek,bleek,ja uitgeput, maar met rustige oogen; hij had zijn leven onderzocht, zijn misdaden verfoeid, recht zinnig gebeden en was nu bereid tot alles; nu durfde hij d'oogen naar den Zwarten Advokaat opslaan en vroeg hem op smeekenden toon Zijn d'opzoekingen gelukt Ten uiterste gelukt; 't is Goris uit 't Oud Roklijf die 't kind heeft opgedolven toen gij weg waart en hetzelve gered de man heeft het kind opgebracht tot den dag van heden, als zijn eigen zoon. Dan ben ik bij M. den Burgemeester geweest. Bij M. den Burgemeester !l! Wees "erust; groot was zijn verontweerdiging, jat maar ten aanzien van den staat dien wij in de Samenleving bekleeden, en vermits 't kind nog leeft, zal hij aan de zaak geen verder gevolg geven. M. den Deken is ook van alles onderricht en hij zal binnen eenige oogenblikken hier zijn I Hier III Ja, wees gerust 1 groot is uw misdrijf geweest; maar de men- rchelijke Justicie zal u niet straffen; Stupites, aanhoor mijnen raad; maak zoohaast mogelijk vereffening met de Goddelijke Justicie; hetgene gij aan mij hebt verklaard, belijd het nu rechtzinniglijk in de Biecht met al uw ander zonden; maak [effening met de Godde lijke Justicie... Stupites antwoordde niet, maar diepgrondig zuchtende, sloot hij de oogen.... Ondertusschen bleef M. Ponsel aan de bedspon geze ten, zijn oogen gevestigd op het gelaat van den rouwhebbenden booswichten niettegenstaande den afkeer welken hij gevoelde voor denman, die uit geldzucht niet geschroomd had van moordenaar te worden, toch begon zijn gemoed tot medelijden over te slaan, als hij dacht op al de angsten ën folteringen die deze ziel had onder staan. Geen rust, altijd kwelling en knaging, welk leven 1... Zoo overdacht M. Ponsel, toen er behoedzaam aan de deur werd geklopt; 't was Angela; ze kwam met stille stem de komst van M. den Deken aanmelden en zijne viaag om bij den zieken toege laten te worden. M. Ponsel ging aanstonds beneder. en na eenige oogenblikken bracht hij het Opperhoofd der Geestelijkheid van Aalst op de ziekenkamer, waarna hij zich verwijderde. (W. V.)

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Het Land van Aelst | 1886 | | pagina 1