De Zwarte Advokaat. M Zondag 5f October 1886 27s,e jaargang GODSDIENST. - VADERLAND. - VRIJHEID -yyru BUREEL, ACHTERSTRAAT. Gewoone Annoncen 20 centiemen per regel. Annoncen op de Tvreede bladziid SO-Qeniiemen den regel. terichten oder't Nieuws. t frank den kleinea regjl ÏÏET LAND ABONNEMENTS-PRIJS fr jaars, vooraf betailbaar Inschrijvinge* worden op alle tijdstlppoa genomen, rechtstreeks bij ons of door poet of briefdrager*. VAN AELST AALST, Zaturdag 30 October 188e Toestand. - Allerheiligen en Allerzielen. - Luik- - Parochiekerken. I. We gaan achteruit, niemand kan dat looche nen; de groote steden hebben hun katholiek ka rakter verloren, en veel klein steden volgen; veel klein steden volgen, ongelukkiglijk; al maakt meu er breede straten, al bouwt men erschoone huizen, als de slechte leerstelsels onder 't Volk dringen, de Welvaart en '1 Geluk verminderen in de steden; en men rolt eindelijk in de peillooze kolken van Radi- kalismus en Socialismus; we zijn t'hooveerdig; wij willen beter weten dan de Kerk,wat de Samenle ving noodig heeft; de slechte Vrijheden hebben on> hoofd verdraaid; en in weêrwil van al de geleerd heid, van al de nieuwe uitvindingen, wij komen uit, op een \erwarring gelijk ten tijde van den Toren te Babel. II. Wij gaan achteruit, wij verliezen grond; de Zon dagen en d'Hoogdagen worden niet meer gevierd ge lijk vroeger; hoe schoon was bet en hoe stichtend voor 't Werkvolk, als zondags onder d'Hoogmis de goede herbergen niet tapten! als op Allerheiligen op Allerzielen de steden in eenen Christelijken geur waren gehuld. De wereld is verslecht; men schudten beeft voor de toekomst; en de wereld is verslecht, omdat men niet omhoog ziet, naar den Hemel en naar d'Eeuwigheid... Neemt een lid der Samenle ving, gelijkwie, jonkheid, rijk, arm, meester, dienst bode: Ge neemt 't Geloof uit zijn hert; hij denkt: Dood al doodZal hij daardoor niet wild wor den, niet ontuchtig, niet wreed? zal hij niet roepen Noch God noch Meester!.. En als zulke leerstelsels in d'herten zijn van veel Leden der Samenleving, van de meerderheid, moet dat geen schrikkeiijke botsingen en verscheuringen te wege brengen! Een wijze ouderling zegde ons overtijd: Ikstudeer op de Samenleving gedurende 50 jaren; elk vreest dal de jaren 1900 niet zullen bereikt worden, zon der bloedige omwentelingen... En waaruit komt dit voort? Omdat men dit groot woord vergeet dat. in alle kerkboeken staatLam Gods dat wegneemt de zonden en ■isdaden der wereld!.. Men keert den rn? Ons Heer,men schendt zijn kerken en kerk hoven, men spot in gazetten eu uuvLfao'i en met hemel, en men zoa verwonderd durven zijn dat de misdaden vermenigvuldigendat er aanslagen ko men tegen Staat en Eigendom III. $£Die Ouderling zegde ons verderMen zoekt mid delen tegen 't zedebederf en tegen 't Socialismus; maar de eenige geneesmiddel is: terugkeeren tot de Christelijkheid... Acb, schrijf toch, zegde hij, dat men in de dorpen en klein steden de goede oude ge woonten beware, dat men er de goede Christelijke Scholen ondersteune, dat men er zorgvuldig zij, om de Zondagen en groote Feestdagen volgens de voor vaderlijke manier te vieren. Ach, men passé op, om geen slechte gebruiken te laten insluipen! IV. a^We gaan achteruit... Te Luik is dat opentlijk her kend; te Lnik heeft men de hulpmiddelen neerstig opgezocht; en als een der doelmatigste is. aangewe zen de Liefde tot de Parochiekerken en de vermeer dering van de Parochiekerken. Deze week zegde ons iemand dat een groote Staats man hem verklaarde: Ik ben uit Luik terugge keerd met de vaste overtuiging dat de groote Ste- den zullen verbeteren, dat de kleine Steden zullen bewaard blijven, als man in alle groote wijken een kleine Parochiekerk heeft. V. Elke Parochiekerk is een middenpunt van orde, van beschaving en van verzedelijking. T'Aalst, men klaagt,en niet. zonder rede,dat verscheidde Volkswij ken half verwilderd worden: men vreest dat het broeinesten van Socialismus gaan worden; welnu, iudien men b.v. aaoden Osbroeken Zoutsrtaatpoort een kapel had of een kleine Parochiekerk, zou men dat Werkvolk niet beter bewaren in Geloof en in Ze den, in eerbied voor 't Gezag? Nog al een Parochiekerk, zal men zeggen; weéral onkost voor de Stad We gaan geld stemmen voor de St-Josefskerk en men spreekt van nieuwe Parochie kerken. Daarop antwoorden wij: In Duitschland is het vast besloten, zelfs door de wereldlijke Over heid, van alle 7000 zielen een Parochiekerk te bou wen; weéral geld I maar 'l is geld om 't Volk te be waren, en tot eer en weivaart der stad te doen die nen; wat zal er gebeuren, als men onverschillig blijft? 't Werkvolk verslecht, het dient tot last aan den Armen: jaarlijks, men moet schrikkelijke som men aan 't Armbureel geven; men komt onvermij delijk tot de droeve gevolgen, dat de Burgers zich moeten wapenen om d'orde te handhaven. Dus last, oukost, iu afwachting vau groote plunderingen en brandstichtingen. VI. Wij moeten durven overwegen en de waarheid opzoeken; de Burgerlijke Samenleving is erg bedreigd; hetgene in de Walen heeft plaats ge had, moet ons allen ernstig doen nadenken wordt er niet krachtig tegengewerkt, niet door Legers, maar door de genezing der kwaal, de Walen zullen eens nog schrikkelijker losspringen en men zal ver schieten van d'ander Provinciën; een wijs man ziet vooruit eu neemt op tijd zijn maatregelen. 28 OCT. 1886, De Commissie van Landbouw-onderzoek komt he den voormiddag zitting te houden tot Sottegem, op de zaal van het Gemeentehuis. Zij was samengesteld van hare gewone Leden, de heeren Senateur Be- 1 thune,? Voorzitter, Van den Bossche, Van Vreckem, Provinciale raadsleden, verbrugghen, Burgemees ter van St Lievens-Hautem, leden,en Bethune zoon Sekretaris. De heeren Van Lierde, burgemeester der Ge meente, Musselyen De Kerchove, provinciale raads leden van het kanton, wierden aanzocht plaats te ne- Ejeo. aan het Bureel. Êen groot getal van de voornaamste Landbouwers n Eigenaars van het kanton hadden aan den oproep 'an de Commissie door hunne aanwezigheid beant woord. De heer Voorzitter opende de zitting;na den droe- igen toestand van den Landbouw voor oogen ge- igd te hebben, toonde hij het Staatsbestuur als met je beste inzichten bezield om den Landbouw te hel» jen en verzocht de aanwezigen hunne gevoelens te cennen te gevaa zoo nopens de oorzaken van den landbouwcrisis dan nopens de middelen om hem doen ophouden. Namen opvolgentlijk het woord de heertnFou* lert, Schepen van St Maria'Audenhove, Frans De poor, Schepen van Oombergen, Van Branteghem purgemeester van Elene, Matthys, Schepen, zeiver [emeente, Schollaert, landbouwer te Velsique'Rud- jershove, Mussely, provinciaal raadslid, Schollaert, Itoker te Grootenberghe, SemoeDS, landbouwer te ltrypen, Schollaert, Veearts te Sottegem, De Beer, igenaar te Leeuwergemen Lauwereyssens eigenaar I Sottegem. 1 Uit alle deze getuigenissen bleek den droevigen iestand van den Landbouw, hoe de Landbouw- Joortbrengsels tot eenen war en spotprijs zijn gedaald; ibe de landen voor meer dan een derde in waarde wa im verminderd en dat dit alles het noodlottig gevolg As van den overgrooten invoer van vreemde land- bluwproducten. De werkende Volksklas alleen was o| den Buiten door de Crisis niet getroffen, alhoe- vel zij nogtans talrijk is, zoodanig dat er iederen zemer menige werklieden naar Frankrijk konden gjhr.zonder alhier de Landbouwers te hinderen. Er wierd ook bestatigd dat de Landbouwer niet KERKELIJK NIEUWS. Woensdag, donderdag W1D1U Wlk Ln_otatt M en vrijdag heeft Z. H. Hulpbisschop Lambrecht ten enk:lijk leed in zijnengeldelijken fmanciéelen toe- X 11 rA 'o •jvcinrla in Wf R.iifa Ia Pa.i aa« i C». j 11 l.r m.aaI. 8 ure 's avonds in St Baafs te Gent een Groot Ser moen gedaan. Die ruime kerk was telkens opgevuld van Volk en men hoort met troost zeggen dat er pr' aanwezig was. Bisschop LarobrecI het kan vinden. ue Predikatie voor dea Jub^i' van St Josefskerk t'Aalst; woensdag begonnen; de Kerk opgepropt van Volk; een goed gedacht van M. den Pastoor dat 't werkvolk geenen eens voor den stoel moet geven; Pater Capucienen die preêken; 't is wreed, gelijk ze schoon en uitdruk kelijk preêken; elke mensch die er naartoe gaat en iets of wat van goeden wil is, zal in zijn hert verbe terd worden; Met vreugd mager hulde gebrecht worden aan 't Werkvolk dat zoo wel oppast; «r zijn vreemde Biechtvaders; 't zijn de Paters Hila- rius en Cherubiuus die preêken; Zondag Sermoen in al de Missen om 5 1/2 ure, 7 ure, 8 1/2 ure, ten 9 1/2 ure eu des namiddags Sermoen en Kruiswijding om 3 1/2 ure. Maandag Sluitingsermoen om 9 1/2 ure.Des namiddags officie der Overledenen. Priesterlijke Benoemingen. Te Nevele is onderpastoor benoemd dé E. Heer G. L Heyvaert. De E. H. Van Herreweghe, Directeur van Theresia op de Muide, is ook gelast met het geesteli] bestuur der Zusters 'van de H. Kindsheid op Vlaamse Lourdes. stard, maar nog was benadeeligd in zijne kiesrecht ten. Waar een stadsbewoner met behulp van ee- nigo patenten als algemeenen kiezer opkomt, moet and bouwer aan het hoofd vaneen aanziene- ■Cv ndToz^siV-VoViI^v\3j'ói oè'fheëntekiezer te eii'dat de Landbouwers daardoor ook te weinig en verbeeld in de Wetgevende Kamers. Verders was het algemeene verlangen i° dat de kadaster moest herzien worden en het belastbaar inkomen der eigendommen merkelijk verminderd: 2° Dat de Buurtwegen moesten worden verbe terd, dat er dienden subsidien toegestaan te wor den niet enkelijk voor het kalsijden der groote buurtwegen,maar ook voor het besteenigen der we gen van mindere breedte. Ten dien einde zeide de hberMussely zich bereid een nieuw stelsel van hulp gelden voor te drageD die waarschijnelijk de beste uitslagen zoude hebben. 3® Dat de boomen langst de groote banen in ge tal merkelijk moesten verminderen. 4° Dat de onbevaarbare waterloopen beter door de gemeenten dan door de aanpalende eigenaars zouden onderhouden worden. 5° Dat de watermolens, die uitgestrekte eigen dommen door de vochtigheid doen verzuren, zoo veel mogelijk, moesten verdwijnen of hunne waters verleegen. 6* Dat de zoogezegde fonds-comtr un die de ste den verrijkt en de buitengemeenten verarmt, zouds moeten verdwijnen. 70 Dat de vermindering van vervoerprijs op den ijzerenweg diende toegepast te worden aan alle landbouwvoortbrengselsaan vet en voederatoffen en voornamentlijk aan den pulpo wiens vervoerprijs in het kanton meer dan vijftig per honderd der koopwaarde bedraagt. Er is nog gehandeld geworden van den aangadre- venen Landbouw, strekkende om het behulp van kunstvetten en uitgelezene zaden, aan de gronden merkelijk meer doen op te brengen. Dat zulks mogelijk is, wierd herkend, maar er wierd tevens opgemerkt, dat de verbazende uitslagen welke men in de proeftuinen en velden bekwam, in geene uitgestrekte boerderijen algemeen konden verkregen warden. Daarbij zijn er voor zulken land- bounkapitalen noodig en heeft men de vervalsching der kunstvetten te vermijden. Om aan den Landbouw de noodige kapitalen te verschaffen, wierd de wensch uitgedrukt dat Eige naars en Landbouwers van de gelden der Nationale Bank zouden moeten mogen gebruik maken en hunne trekbrieven in de Agentschappenmogen doen uitwisselen; dat de gelden van den Staat waarvan de Nationale Bank mag gebruik maken, niet enkelijk zoude mogen dienen tot voordeel van Koophandel en Nijverheid, die maar een derde der Bevolking bezig houden, maar ook tot voordeel van Landbou wers en Eigenaars die de twee overige derde bevatten* En om de vervalsching der vetten te vermijden, wierd er voorgesteld dat de commisen der accijnsen die de overtredingen in brouwerijen en stokerijen moeten bestatigen, ook met het onderzoek der vetten zouden belast worden en deze vetten zouden op verzoek der koopers doen ontleden waar 't behoort. Zelfs zoude hun onderzoek zich uitstrekken tot alle voederatoffen voor menschen en dieren. Ter gelegenheid der vetten en voederatoffen wierd er ook gehandeld van de syndicaten. Deze hadden bijval, bijzonderlijk bij een der getuigen en nogtans meenden anderen dat er misschien nog betere zoude konnen gegeven worden. aIs krachtigen hulpmid del voor den Landbouw wierdnog vurig aanbevolen het ontdekken en bestraffen der botervervalschers. Het zijn zij die door hunne bedriegelijke mededin ging de boter doen afslaan en door hunne slechte mengelingen allen bijval aan de belgische boter op de vreemde markten ontnemen. Maar waarop al de aanwezige Heeren het meeat eens waren, dit was op de dringende noodzakelijk- -IA.'-V- «uw -j# voe, paarden, vlas, aardappelen en graan. Deze maat regel wierd aanschouwd als den doeltreffenatea middel tot hulp en redding van den Landbouw, en ook als den redelijksten.Wanneer de Vaderlandsche Landbouw onder de lasten verpletterd wordt, ware het redelijk dat de vreemde landbouw in Belgie van alle lasten ontslagen blijft, dan bijzonder lijk als hij den Belgischen Landbouw komt verdrukken en vernielen? Ware dit voor den vreemden Land bouw geen hatelijk voorrecht, dat moet verdwijnen? Zulks was het algemeen gevoelen, en allen ver stonden dat de opbrengst dezer inkomende rechten alleenelijk tot behulp van den Landbouw zoude gebruikt worden. Ziedaar de verlangens door de Landbouwers en Eigenaars tot Sottegem uitgedrukt. Wenschelijk ware het dat onze achtbare Heeren Gekozenen voor Staat en Provintie er geliefden rekening van te houden, niet enkelijk om ze te stemmen als zij door een ander worden voorgesteld, maar om ze zeiven voor te dragen en zich ten dien einde met alle de Vertegenwoordigers der Land- bouwdistrikten te verstaan. Dramatiek Verhaal uit de verledene eeuw, naar 't groot werk van S. VAN DER GUCHT. 21 XXII. Moeder en Kind. De deur der eetzaal wierd geopend: Passchierken was daar, met baas Goris, Liscbetb en Karei. En Karei. D'oogen der Moeder vlogen in die van haren zoon en de eerste aandoening was een onbewegelijke aanschouwing. Passchierken had» als een bescheiden man, de Zaal verlaten. Lieve schoonzuater, sprak de Zwarte Advokaat, wat denkt u, beb ik de knapheid van uwen zoon overdreven? Neen, neon, zekerlijk, luidde het antwoord en hare armen openende,'sprak zij met beroerde stem: kom Karei, omhels uwe Moeder! De jeugdige knaap, zijn bloed en zijn hert lieten hare stem hoo- ren en in d hoogste aandoening vloog hij in d armen van de geluk kige Angela!.,. Wie zal deze zalige oogen blikken beschrijven! Een Moeder die na 16 jaren lijdens, haren zoon terug ziet, nadat zij alle hoop had verloren hem nog op aarde te mogen aanschouwenl Angela weende van vreugd, Karei kon geen woord uitspreken, d'andere omstaanders hadden nimmer in hun leven zoo ontroerd geweest. Toen de eerste tochten der moederlijke liefde gekoeld waren, bleef Angela haren zoon een wijl met voldoening aanstaren. Zij liet bare hand met wellust tusschen zijne blonde haarlokken glijden en lachte ham vriendelijk toe, hem de zoetste namen gevende. Zij had geen ander oogen dan voor haar kind en zag niet dat Jantje d'Exiter zoo luidruchtig rondvloog. Lieve schoonzuster, sprak de Zwarte Advokaat eindelijk; uwe vreugd verdubbelt mijn geluk! Waarlijk, wij hebben rede om God te bedanken die uwen zoon en mijnen neef zoo wonderlijk heeft bewaard en ons hem op tijd en stond zoo gulhartig komt weêr te geven. Zekerlijk gaf de goede jufvrouw tot antwoord, zekerlijk, eeu wig zal ik God dankbaar zijn, maar tevens zal ik nooit vergeten wat gij, als den allerbesten der schoonbroeders, tot heil van mij en mijn kind hebt gedaan, alsook die brave echtgenoten Verschepen en de Kluizenaies Rosalia Van Dalen ben ik grooten dank ver schuldigd. Och, zegde Goris, mevrouw, geldelijken onderstand zullen wij niet aanveerden; el wat wij vragen, is van tijd tot tijd te mogen komen bezoeken, bet kind dat wy als onzen eigendom hebben op- gakwaakt! En zestien jaren met de tedferste liefde bemind, zoo verbe terde Lisebeth; mevrouw, 't is iv geluk, maar ons is het een harde slag! Maar, menschen, zegde Aigela, wees verzekerd van nu af zijt gij a's volk van Familie, enKarel zal nooit zijn pleegouders vergeten! Och neen, lieve Moeder, ekerlijk niet, sprak de schoone en deugdzame jongeling... Op ditvoord van Moeder, hetwelk zij zich nog nooit had hooren toericbti, kon Angela hare tranen niet be dwingen. Ondertuschen had de Zwart Advokaat in stilte de zaal verlaten. In den gang zijnde, de brave ltifhtréende, en wat ging hij doen? in zijnen kelder lagen nog viert.ies:hen ouden wijn, die hij niet tegenstaande zijne armoede, zd.'gvldig had bewaard om er eens in een bijzonder geval zijne ef mie te kavelen; en nu was het voorwaar een der schoonste dsj;en an zijn leven. Twee dier fles- schen moesten er aan, om op je gtondheid van Moeder en van Zoon te drinken. En men begon aan 't vertellen q' aan 't klappen in alle rich tingen, gelijk 't herte het ingal; tiiien vergat uur en tijd, en men zou daar nog lang gezeten hebberjndien er aan de deur niet was geklopt geweest, 't Was ons passderken: Mijnheer, zegde hij tot den Zwarten Advokaat het ié settlijk prijsbaar zich in het heil zijns naasten te verheug aar set gij wel dat het al drij uren van den achternoen is? Drij uren, Passcbierkcvl Ja, meester, en't nosno.afc ?:.i gereed; ditlan* vasten zou kunnen nadeelig zijn a eid, en wie weet of jufvrouw Angela vandaag al ontt ;e '1 Inderdaad, gaf Poi/ü 1 r >rd, maar wat gedaan? Goris en zijn vrouwzulien met K reifl noenmaald hebben vooraleer hier te komen. Neem het mij nie - i-u. M', hernam de bultenaar, dit maakt niets aan de zaalci;c fcv van 't platte land zijn gewo- nelijk begaafd met een oe der het u te vragen eer. dc de tafel staat gedektl Doet van te gaan eten. Passchierken, zegde J ken, ik dank u; en na en om wel te doen, heb ik zon- f-'Anmaal bereid; allesstaat veerdig, J 'iu innenkomen, M. 't is tijd gazijt een wonderbaar manne- inzat heel'tgezelschap aan tafel en de Zwarte Advokaai r r ils zijnen kelder tot in de ge heimste schuilhoeken ga n i., reken. Welke aangename, J*. naaltijdl Altenoaal deugdzame vrienden ondereen, in f -r 3 e oogenblikkenl.. D'uren, ze vergingen niet.ze vloge; vte \dvokaat wist menige klucht te slaan en veel nuttige maken; Angela veizadigde haar hert in het aanschouwen en spreken met Karei, haren zoon; ze vond hem toch zoo deugdzaam, zoo eenvoudig, zoo spraakzaam; en dat was hij, die jeugdige bloemedes veldsL.Het begon van lieverlede donker te worden en reeds had baas Go ris, zijn vrouw Liesebeth in d'oogen gezien, om te vragen: Ons huis staat bijna alleen, wordt het geenen Jtijd? toen er eensklaps aan de voordeur wierd gebeld; korts daama kwam Pas schierken iets in d'ooren van zijn meester zeggen en de Zwar te Advokaat verliet de |zaal. Hij bleef redelijk lang weg, hetgene niemand verwonderde; men dacht niet beter of 't was eenen kliént die hem kwam raad vragen; en men klapte voort, op de gesmakclijkste wijze. Toen M. Ponsel terug kwam, zag hij er vrij ernstig uit: t Vrien den, zegde hij, groot nieuws; doch'k was hat schier verwachtende. Allen luisterden als vinken. a Stupites Brunneel, zoo ging de Advokaat voort, gij kent hem allen; ge weet dat hij ziek was en berecht; welnu, zijn laatste 00- genblikken heeft hij beleefd; ze komen mij daar zeggen dat hij dood is en voor zijnen Opersten Rechter verschenen. Dood! dood! kreet Angela, schielijk verbleekende. Lieve Schoonzuster, sprak M. Ponsel, wil u over dit droef geval niet te zeer onstellen; uw broeder was zekerlijk zeer boosaar dig geweest; doch hij heeft zeer lang zijn schelmstuk uitgeboet en nu is hij boetveerdig gestorven... 't Is God die alles zoo geschikt heeft; zijn leven ware toch een foltering geweest; lieve schoonzus ter, ik ga u straks moeten verlaten om naar 't Sterfhuis te gaan en alles daar te schikken. Ge ziet, Vrienden, dat de beste vreugd hier met droefheid is omgeven; daarom, laat ons geenen staat maken, op alles wat aardsch is; laat ons Christelijk zijn en goed voor den Evenmensch en alles nemen gelijk de goede God het overzendt. •oris, zegde Lisebeth, in stilte tot haren man; die M. Pon sel spreekt waarachtig gelijk 'ne Predikant! Dat is toch een won der,dien mtnscb;na zijn dood,menzalernog boeken overschrijven. Goris knikte van ja; en als de Zwarte Advokaat weg was, stonden ook op, bedankten hartelijk de goede mevrouw, omhels den geestdriftig Karei hun pleegzoon, en buiten zijnde, 't wierd hoog water bij Liesebeth, ze snikte, maar Goris zegde dat het nu geenen dag was om te weenen, dat men moest blij zijn en God bedanken, dat ze daar toch zoo wel onthaald waren; doch in 't Oud Roklijf komende.Gori: wierd ook droefgeestig en zuchtte diep, al denkende; Welke veranderingl ft Vervolgt.)

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Het Land van Aelst | 1886 | | pagina 1