De Kiezingen
Ooktoor Cioris,
42
Zondag 16 October 1887.
288te Jaargang.
GODSDIENST. -- VADEP ..AND. - VRIJHEID.
De Plicht.
Laat ons voortgaan.
Maar, zuilen er zeggen!
Kiezers, aehlbate Medeburgers
Kiezers van 't Sl&liekwarlier.
Kiezing van 16 October.
OPROEP.
En ten bewijze:
Winkeliers.
S g 1
s
s gtfS
a..Sg
SS
h p
►4 O G O -
BUREEL, ACHTERSTRAAT,
•ewono Annoncen20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nienwa, 1 frank, den kleinen regel.
1 F ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Fr. jaar», rooraf betaalbear. Inschrijvingen werden op alle tijdstippen de» jaar#
genomen, rechtstreeks bij one of door Post of Briefdrager».
ET LAID mm YAM AELST
AALST, Zaturdag i5 October 1887
Nog eenige uren, en we staan in 't Biechtstoelken der
Kiezing.
Ten 9 ure, e!k fix in zijn Bareel; ten 9 ure; voorzien
van onzen Ki-sbrief; als onze Daam afgeroepen wordt,
binnengaan; M. President geeft ons een kiesbulletijn,
wij gaan ermeê in 't gftteksken,wij zien of 't lesse
naarken zuiver is, wij leggen 't bulletijnsken open,
wij maken'1 wit bolleken zwart in 't vierkant ONDER
'T STERREKEN; wij wachten een piriksken; wij
zier of alles korrekt en droog i»; wij vouwen het toe; - wij
steken 't bulletijnske in de Bus die voor M. President
staat; 't is gedaun wij gaan bij de Vrienden en
Kennissen; de Plicht is volbracht.
Is't plicht van te gaan kiezen en van Katholiek te Lie
zen? Is 't gewetensplicht Ja zekerlijk Is het
grcote Misdaad van voor de slechte Partij te kiezen?
Zekerlijk I zekerlijk I
Ik zou liberaal stemmen; ik zou heipen om een liberaal
bestuur te brengen; - ze zijaan 't werk; ze spreken
van Verbeteringen noch van Gespaarzaamheden ze
steken goddelooze boeken in de Stadsbibliotheek ze
treêien en judassen de Zusters, in Weezenhuis en Gast-
hu;s; ze krenken de Vrije Scholen; ze schaffen da
Scholen at, der Zusters op Mijlbeek en Schaarbeek
ze doen gelijk t'Antwerpen, te Lokeren, enz., alle gift
van 't Armbureel weigeren aan d'Ouders die hun kinders
niet leveren; al wat Geus en Vrijdenker is, 't steekt zijn
hoofd omhoog; D Kerkfabrieken worden gekwollen.
Ik heb die mannen geholpen door mijne stem.
Voor God en voor mijn Geweten, ben ik verantwoor
delijk? Wie durft er aan twijfelen
Er is een liberaal Bestuur; het oeeft de losbandigste
Vrijheid aan d Orgelbals; het laat d herbergen open tot
'smoigends; 't Volksbederf wordt afgrijselijk de
geheime slechte kolen komen er menigvuldig en verpes
ten de Jonkheid I... Dat alles ligt op mijn geweten, en
daarvoor zal ik rekening geven.
't En is voor de Meerderheid niet I
'i Is fi»r, depk als er een vVijj/ ^or '!°l
ten opening sr (.cc chjk, uan is oei er oikwi^is rap mtê
gedaan. Or s Kaïholieke Regent ie moeten vrij gedurig
versterken.... De liberalen spreken van kontro), maar
wat zouden wii zien, waten er ccnigc liberalen in den
Raad? Vijandschap, stokken in 't wiel steken; werken om
gansch meester te geraken en een Geuzen-bestuur te
hebben gelijk in alle liberale steden.
Hebt gij U kur;nen inhouden van lachen, als gij die
zotte beloften gelezen hebt in de liberale scbrilten? Dat de
beereD Feiix Cumont en Cgnie beloven van d oude Man-
nekes en de Wetskes bete ie voeden en te kleeden, van
die engciukkigen te verheffen Het is oprecht iniaam,
van die Wtezen eD Oudeilir.grn te gaan opmaken tegen
f ut Bestier, al3 er geen REDENS VAN KLAGEN
ZIJN, gelijk EU.
Meéeburgeis, men kan bet n et genoeg herbalen: onder
de liberale Rcgealie waren die Gestichten gansch verwaar
loosd, ja op een schandaleuze wijze; men heeft er giooto
sr eden brood, stukken vleesch gevonden in de vertrekken
en d# goten. Ei W8S geen orde. De liberale Hospicic
Heeren hadden hun plichten niet gedaan... Gaat nu zien
naar de Gestichten. Alles is in d« beste orde, gelijk in
een goed geregeleerd huis. eu uit Kiesbejach komen da
Liberalen de onrust en de begeirlijkheden in die Ge
stichten zaaien lil...
Tusschen pot en glas, op markten en aaa toogen wer
den nog al klachten gedaan... Men heeft gelijk I 't Is nu
dat de klachten moeten voorkomen... Men klaagt over
de vreemde kramen, over de vreemde rondleurders... Da
liberale Kandidaten roepen dat zij alles zullen hertellen
en ze beginnen met een verklaring,dat zij de VLEESCH-
MARKT zullen afschaffen.
Wie vraagt dat? Wie vraagt dat? De Vleeschmarkt af
schafftn, dat is uwen toestand nog verslechten da
Vleeschmarkt afschaffen is de stad van een schoon inko
men beroovenl Bij al de Vlaaschkraman staan mea-
schen; dia measchen mosten eten ea drinken; als ze wel
ontvangen habbea, ze dragea al 't aen en 't ander meé
vcor hun Huishoudan; dat dost da Winkeliers en d'Her-
bergier» leven.
Maar weet ge wat de Winkeliers te kort doet I Dat zijn
de OigelbaU, dat is 't Volkabaderf De Jonkhaid, zelfs
de jonggetrouwde Mans geven alles niet af; de Vrouw, de
Moeder kan niet koupen, kan niet betalen; 5, 6, 10 fr.
van 't geld dat bij den Wiakelier moest komen, gaat naar
den Orgelbaas... Is 't zoo de toestand niet? en de libera
len roepe. Die Orgelbals zijn 't leven der stad
Achtbare Winkeliers, hebt gij te klagen, wendt U tot
d'Heereu van deD Raad
De Katholieke Regentie,
Die de Overdekte Markt heeft gemaakt en aldus de Bo
termaikt tot den hoogsten bloei gebracht
Die door 't legg n van steenwegen den weg naar Aalst
heeft vergemak elijkt
Die op de zaturdagen buitengewone treinen heeft ver
kregen;
Dezelfde Regentie zal uw klachten aanhooren, nesrstig
onderzoeken en de noodige maatregels nemen...
HEEREN
Al uw wenschen zijn voldaan
De Kerk zal te naaste jaar voltrokken zijn
De Brug aan den Zwarten Hoek zal U veel voordeel
bijbrengen; die Brug was de wensen sedert lange jaren
in 't vooruitzicht dier Brug wierd de straat daar gelegd
en de Gendarmerie daar gebouwd.
HEEREN
Kiezers van 't Slatiekwartier
Er is eene goede tijding voor U aangekomen er blijft
eenen los voor de koopwar n aan den Zwarten Hoek.
't Is in uw schoon kwartier dat de pestholen der ge
heime slechte huizen beginnen te nestelen Welke
gebade voor -> cd'* buizen l welk vet voor
in -
voort, dat is onl^\'«.SlDaar I... De pestholen zijn de ge
volgen der Orgelbals; een Dochter zwiert en loopt 's a-
voncis en 's nachts; ze verliest baar eergevoel, hare liefde
voor werk en vcor huishouden; dagelijks is er twist en
krakeel in huis; die dochter is bereid tot de grofste los
bandigheid... 't Katholiek Bestuur moet Orde brengen in
die Orgelbals; men gaat de dagen vaststellen voor ieder-
een... En wat zou 't liberaal Besiuur doen De weg is
aangewezen Dendergalm schrijft dat de Orgelbals het
leven der stad zijn! Dus.niet gezorgd voor de Markt, niet
voor d'Openbare Werken, niet voor de reinheid der stad,
d'ORGELBALS zijn 't leven der stadl
Kiezers van IHijlbeke en
Schuarbeke.
Wie heeft U al die schoon Steenwegen bezorgd De
Kataolieke Regentie.
Wie eerbiedigt LJw godsdienstige gevoelens? De Katho
lieke Regentie.
Bij wie .noogt ge spreken gelijk bij vrienden en ken
nissen Bij de Katholieke Regentie.
En wie ou U krenken en beleedigen Een Liberale
Regentie.
Wie zijn ze die overal den Boer benadeeligen.dte he n
uit ma?** dom kiesvee? De liberale gazetten.
Wi. vou cp Mijlbeok die schoon scholen ctr Zusters
van G t'",7f-ra plagen en vernietigen Die Scholen waar
sj g?j .nik inuig genoegen Uw kinderen henen zendt,
3 wie sw Ke vervangen, met Uw geld, door scholen van
weika ;>jaiet wilt? Een liberale Ragentia.
IWifi'ou de Goddeloonheid op 't Stadhui» brengen? Ken
Libera eRiagon tie.
iyx ze spreken van den Jteir!
{Don den Beirl den Beir I
D.: facralea hadden 'ne put gemaakt voor een aadar;
nu zii »)von eu zij aileen steken met hunnen neus in den
Btir.
Er oen projekt van Reglement, ja; doch men vroag
den e o l van den Beir, 't verbod van 's nachts te los
sen;. li' heeft de Gemennteraad niet willan st mmen;
Di- "ie '-eeft de zaak van den Bair bijzonderlijk op
geworp-'G Niemaad anders dan ean der liberale kandi
daten Or De Moor.
Zoz.cDl haaft Burgemeester Van Wambeke publiek
verklaa d dat nooit of nooit de Katholieke Regentie die
aak x, lammen, tenzij mat da volle goedkeuring van
Mijlb s en Schaarbeek.
ren Kiezers
Et. pariglijk
\va L ons groote rede tegen de liberalen
Als w:i de Geschiedenis nagaan, wij vinden
U t de Belgen en de Vlamingen een innige ver-
knoch'heid hebben aan 't Katholiek Geloof Jo-
scfll.de Fransche Jacobijnen, Napoleon I,
Willet .den Koppigen hebben ondervonden, dat
de Bei';,-" hunnen Godsdienst niet laten krenken
of bcle-digen.
Wii '"-"eten rechtzinnig spreken
Zijn de Kerken er noodig?
Is 1 Jeestelijk er noodig
Ge eer neen: Welnu, dan mogen de Kerken
afgebroken worden en de Seminariën gesloten;
maar-fa" zult gij, achter .70 jaren, een wilde
Samenleving hebben; ge zult overrompeld wor
den va" Misdaden en van Schelmstukken
Zijn de Kerken er noodig, is 't Geestelijk er
r ood-g dan moeten zij bewaard en geëerbiedigd
worde"
VVViu,is er ooit een sekte geweest, die vloekte
tegen Geloof en Kerk, gelijk 't Liberalismus
Inc'icn de Liberalen van over 3o. 40 jaren te-
jokv. "*d n, en dat zij hoorden en zagen wat er
gebr wat er geschreven wordt inde liberale
Kandidaten der Katholieke Bewarende
Gezindheid
MM. De Wolf-Coevoet, Schepen.
Borreman Emiel, id.
Meert-Schuermans, Raadslid.
Limpens Emiel id.
Liénart Karei id.
De Gheest Victor id.
Claus Frans, Geneesheer.
Van Gyseghem-De Kegel, Fabrik.
Men is dringend verzocht den rechten
weg te volgen; 'twitbolleken zwar'.en in
't vierkant onder't zwart sterreken, BO
VEN de namen onzer Candidaten.
Zondag, ten 2 ure, houdt de Bond der
Bekaamheids-Ki zers eeneFeest-Zitting
m den Kring De Vriendschap. Alle Ka
tholieke Kiezers worden er uitgenoodigd.
so
boe de liberale. Besturen handelen, hoe
iHv.-".;en en Luik. het gen Misdaad
■fcSj. «Is r' liberaal i°, van
ïr.ur te gaan _n zijiieu PdV^-icu tu
boude jc ze zelfs 't goddeloos Parijs navol
gen e de Gasthuizen en Weezcnhuizen het
ChrG Vbeeld en de Kloosterzusters verdrijven;
htlV ze werken om 't Christendom uit te
roeien.
O indien de liberalen van de jaren 40, 5o en
zelfs 60 weerkeerden, ze zouden roepen; Kiezers,
Vrienden, stemt toch voor zulke Liberalen niet
Kiezers Kiezers Kiezers
Het oogenblik nadert
Er is geen gevaar t'Aalst voor ons Vertegen
woordiging op 't Stadhuis; ons Kiezers blijven
getrouw; maar gij zeiven die tot hiertoe Libe
raal stemdet, die beloofd hebt liberaal te stem
men, als ge daar staat in t biechtstoelken, be-
peist u toch, gaat in uw hert: Stemt niet voor de
Partij der Goddeloosheid! Stemt met ons voor
Vrijheid en Eerlijkheid, voor Vrede en Gerust
heid; voor 't Vaderland gelijk het altijd bestaan
heeft sedert d'eerste tijden af.
¥ïp 4it n p 1 T'Antwerpen komt de Meeting
met'ne Tolle ijjst? 16 mann#n!
De Socialisten komen er ook op, doch wankelachtig; immer»
Liberalen en Socialisten zijn vogels uit eenen nest. Te
GENT. e kroejt daar schandeDe Katholieken stellen 10
mannen voor: en wat doet de Burgemeester? Hy plageert de
10 mannen tusschen de Socialisten; eerst 3 Socialisten, dan
10 Katholieken, dan nog 5 Socialisten op dezelfde linie De
liberaal moet maar ééns stempelen voor de 15 Kandidaten;
de Katholiek moet 10 ökes zwart maken en dan nog op zulke
afirontelijke wijze, op dezelfde linie van Soeialisten... Er
hangen te Gent plakschriften uit van Protest, en de Katho-
ken zeggen dat zij op zulke wijze uiet meóstemmen... Veel
klein Kiezers zijn ontevreden gelijk het nu geflikt is, ban
stemming zou gekend zijn Lippens gaat voort in zyn
boosheid; hy rekent op de lankmoedigheid der Katholieken,
dat ie de Kiezing n:ei zullen vernietigen. Maar 'k sou het
doen. al waren al defioonien galgen. - Te Luik zyn 4 lya-
ton. - Te Vechelon staande zaken goed nt>
libera",u uii
recht ging. we zouden zeker „innen; de liberalen hebi.-..
véél valsche Kiezers; maar nu to< b is er veel hoop van Loke
ren te winnen; te Deinze zal 't kampen geweldiglijk, 'ge
moet weten, ons Yolk is daar met 60 Kiezers te laat
gekomen; de Meerderheid was 65 kiezers; nu zal't er span
nen, geweldigTe Poornyk in de stad van Bara. stellen
de Katholieken 2 Kandidaten voor. T'Oudenaarde komen
de liberalen met 4 Kandidaten. te Kortryk hebben zy
ook een halve lijst: te Dendermonde doen de liberalen
een hopelooze pog'ng: In een dorpken van Luxemburg
waar 32 Kiezers zijn, telt men 4 lijsten. Toe. weerdt u
maar 1 T'Eeklon, de liberalen zyn er hardnekkig, doch ze
zullen maai- half toe bollen. Er is daar een goei, stabele di-
rektie. Te Zele zyn zoogezegde Independeuten opgeko
men, maar zendag hebben ze de Kerkelijke Diensten ge
stoord en alzoo is hun masker afgevallen. T'Aalst, de in
dependent Sis. die geholpen wordt door 't Verbond, 't wilt
ook iets zeggen. In veel dorpen rond Gent zullen de li
beralen het kwaad hebben Wonderlijke zaak in de
Walen,er is bijna geen steêken of de Socialisten komen daar
op, zoo machtig zyn ze 1 Te Gent is er eergisteren avond
een Meeting geweest van 15oo man de verontweerdiging
was groot legen den Burgemeester; er waren 5o Socialisten
met valsche kaarten ingedrongen, om rusie te maken; za zijn
er met schande van af gekomen
S*
3
w
-1 T3 7 h
- tc.Sc.
J3
O
O
O "3 S öh -a
Si*
<D
1) w WH C/] O) O
3 V 0 Cd
CC^CCo -
u t k, Q
(GORIS HALS),
EEN VERHAAL UIT KEIZER KARELS' TIJD,
door S Van der Queht, Kunstschilder le Aaisl
8
VII. - SCHELMSTUK OP SCHELMSTUK. j
Niet tegenstaande Jan zich met bedekte woorden uitge
drukt had, zonder iets stellig te zeggen, hadden echter de
woorden van den jongen leurder de twee vrouwlui overge-
laten aaneen losse vrees; het gerucht had zich verspreid,
dat de wegen onveilig gemaakt wierden en de oude Bertus,
toegedaan, aan zijne zuster en nicht, waakte dag en nacht
over dezelve. Hij begaf zich menigerwerf met den duiste- j
ren avondstond tot aan de bijgelegen bosschen en als het
nog maar valavond was, deed hij hem door den kleinen
Philip vergezellen; welken hij reeds de eerste lessen had ge-
gegeven om zich van een vuurroer te bedienen; maar de
kraaiën die zich op de toppen der hooge boomen onthielden,
lieten genoeg door hunne stille houding zien,dat geene vijan
den zich in de omstreken bevonden.
n Gedurende eenige dagen hoorde men van geenen Jan
Colder of struikroovers spreken; deze, de herberg verlaten
hebbende, ging stedewaars in, aan de deur van Bosschaert
kloppen. De knecht die hem opende, zei dat zijn heer afwe
zig was en voor den avond niet thuis zoude komen. Goed,
zegde Jan in zich zelf; uitstel is geen kwijtschei; ik zal den
vogel op zijnen tijd wel vinden En hij poedde zich uit de
stad, zonder op zijne oude moeder te peizen, die kreupel
was en zijne hulp niet konde ontberen.
Drie dagen later, de geburen, verwonderd niemand aan
de wbning van Jan Colder te zien verschijnen, en waarne
mende dat dezelve niet geopend of gesloten wierd, dienden
de zaak in aan het Gerecht; men deed het huis openen en
men vond de arme vrouw, de vuisten krampachtig geslo
ten, den mond vol schuim, met een leeren handschoen tus
schen de tanden, welken zij half opgeëten had, aan de deur,
dood liggen. Het ongelukkig slachtoffer haars zoons was
j van honger gestorven.
i) Op een namiddag dat de zon niet te brandig heure stra-
len schoot en de zoete velden de wandelaars en reizende
I menschen bekoorden, bevond Bosschaert Coen zich aan de
I krinkelende oevers des Denders, op een voetpadje het welk
I met honderde bochten langs de boorden der rivier tot aan
het dorp van Denderleeuw henen liep. Niemand dan een
hond vergezelde hein en met een klein jachtroer in de hand i
hield hij zich bezig met eenige Endvogels die hun aldaar op j
hielden, na te sporen. Telkens dat hij meende aan te leggen
om op deze watervogels te schieten, namen ze de vlucht en
verhieven zich omhoog in de lucht, om eenige honderde
stappen van daar,zich wederom in het water te plonsen. En j
Bosschaert Coen herbegon opnieuw zijne vervolging met I
het grootste geduld des werelds.
n Op den stond dat hij voor achtste of negende maal de
vluchtende vogels had vervolgd,vertoefden zij een weinig lan- j
ger dan na gewoonte. Bosschaart zag die binnen schot te i
hebben, leidde aan1 en blaasde de lont aan de pan. Dadelijk
ontplofte het roer, en een jonge Ende gaf den geest op het
water, wijl de overige met volle pen, langs de opene lucht
henen vlogen.
Bosschaarts getrouwen hond plonste zich in de rivier
om den geschotenvogel te halen en aan zijnen meester te
brengen; en de jongeling stak reeds met genoegen de hand
uit om die te ontvangen, toen hij zich eensklaps langst ach
ter gegrepen gevoeldeEen ijzeren hand drukte hem op den
grond, en de oogen opslaande, zag hij het dreigende aange
zicht van Jan Colder hem toegrijzen!
Waar zijt gij nu, Bosschaert Coen,sprak deze, waar
is nu al uw geld, zoo dienstig om de liefde der dochters te
koopen? Ik zweer dat al uwe middelen niet toereikend
zijn om mijne wraak te bedwingen.
Dit zeggende, duwde hij hem den lemmer diep in de
borst, en nam de vlucht langst de kreupele bosschen, latende
den ongelukkigen Jonker, in zijn bloed smooren, en met den
mond in het groene gras met maagdeliefjens doorzaaid, ster
vende bijten.
's Anderdaags vonden de Visschers den reeds lang t'huis
verwachten jorgeling op deze plaats dood liggen, nevens
hem bevond zjch de hond. Het getrouwe dier scheen het on
geluk zijn meësters te beseffen, tranen stonden inzijneoogen,
en nu en dan [sloeg hij een gehuil dat er de oevers van we-
dergalmdcn. Tusschen dèszelfs pooten bevond zich de ge-
doodde End, en een weinig verder lag het geloste Roer
i) Dit was ile tweede moord die Colder bedreef, voor het
meeste getal was het nog wel een raadsel; echter geloof ik
dat de inwoonders der Zingende Zwaan geen oogenblik
twijfelden aan de misdaad van Jan. Doch diergelijk ongeluk
was hun zeiven beschoren.
Veertieij dagen later brandde het huis ten gronde in as-
schen, de kleine Philip kwam om in de vlam, Bertus,welken
zoo lang de wacht met zijnen jongen Neef over het huis had
gehouden, stierf drie daeen na dezen ijselijken voorval aan
het gevolg zijner wonden, door den val van een brandende
balk veroorzaakt.
i) Paula, de ongelukkige Paula wierd lang gemist, eenigen
tijd daarna vond men haar in het diepste van het bosch ver
moord liggen.
i) Zana alleen, welke al te onvoorzichtig had geweest in
het aanvaarden der geschenken, overleefde nog eenigen tijd
hare kinderen, doch in wat staat Gansch zinneloos door
kruiste zij de velden van heur voortijds zoo lief Vaderland,
en niet zelden zag men haar op de vervallen puinen harer
woning nederknielen welkers harde steenen zij met heure tra
nen besproeide.
Wat Jan Colder betrof, deze had zich daags te voren bij
een bende Struikroovers gevoegd, en al de diefstallen en
moordereiën die hij sedert dit tijdstip, hier ten lande en el
ders heeft gepleegd, zijn zoo groot en talrijk, dat het mij on
mogelijk ware dezelve te verhalen.
Hier eindigde Willem Van Branteghem zijn verhaal, en
sloeg zijne oogen naar den Hemel. Verwondert gij u nog,
mijnen vriend, sprak hij, dat ik schrikte, toen ik u den naam
van Paula uit de Zingende Zwaan hoorde noemen want
bij mijner trouw, diergelijk geval is bekwaam een xnensch
van leven te doen veranderen.
a Wees openhartig zegde ik, en belijdt met de hand op
het hart, dat gij Paula beweent?
Dit tegendeel beweere ik niet, antwoordde Willem,
want als de aangename Lente onze velden vergroent, cn den
zoetluidenden Nachtegaal zijne stem verheft, betreur ik nog
inniglijk haar verlies.... Alswanneer ik met het vallen van
den avond een wandeling doe, oalsdan ook vallen mij
droef geestige gepeizen in den zin, en voel ik een scheuring
des harten. Echter moet ik u bekennen dat ik nooit Paula
berteur, of gansch haar ongelukkig maagschap d«elt mijne
tranen.
Hier volgde wegens Pieter Coecke een kortstondige
poose van rust, cn wijl hij zijnen beker vulde met den schui
menden wijn en den zeiven met smaak ledigde, bleef eeniege-
lijk als verstomd zitten, over het aanhooren dezer ijselijk
heid. Frans Stroom waagde echter een opmerking te maken;
Dit alles, zegde hij, is een boeiend verhaal, welk door
onzen vriend Coecke zeer sierlijk opgeluisterd is, want hij
verhaalt vele zaken, zoo als onder anoere den moord van
Jonker Coen, die niemand heeft gezien dan den moorder.
Denk niet, dat mijnen Vriend Willem Van Branteghem
hier iets heeft verbloemd, antwoordde de Schilder, daar
Jan Colder zich groot maakte in de boeren-herbergen, op
zijne misdaden te zwetsen, en in gezelschap zijns gelijken,
