Doktoor Goris,
17
298* Jaargang.
GODSDIENST. -- VADERLAND. -- VRIJHEID.
Boekhandel.
Het Katholiek Bestuur.
Roomen, 17 April 1888.
BUREEL, ACHTERSTRAAT,
fievrene Ammncen 20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nierws, 1 frank den kleinen regel.
HET LAND
m"in
-•• ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Fr. 'a jaars, vooraf betaalbaar. Inschrijvingen wenden op alle tijdstippen des jaar»
genomen, rf chtstreeks by ons of deer Pest of Briefdragers.
YAN AELST
AALST, ZATERDAG ai APRIL 1888.
.De Kiezingen naderen; nog eonige weken en't land zal
zeggen of het Ministerie Beernaert slecht of wel heeft be-
■tnnrd, of de geuzen en radikalen weerom het bewind in
handen nemen moeten.
Frère heeft zaterdag laatst zijne lang aangekondigde rede
voering uitgesproken.
Eerst boft hy op de gematigdheid en toegevendheid der
liberalen die het ministerie hebben laten vrij handelen
Dan betreurt hij het aanhoudend vermeerderen onzer
staatsschuld; in 1848. was ze van 580 millioen fr.; in i867,
van 648 millioen; in 1877, van 1 milliard 27 millioen; en in
1887, was ze gezwollen tot één milliard 900 millioen fr.
Tan 47 tot 67, was 't meest liberaal bestuur, en de
Staatssohald groeide enkel 68miilieen aan; van 67 tot 87,
zijner soms katholieken aan 't roer geweest,en één milliard
253 millioen fr. meer schuld is er het gevolg van geweest;
zoadat nu de renten van die schuld met de ailessing ervan
85 millioen fr. jaarlijks vereischen.
Tan 1875 tot i885 zijn de jaarwedden der Staatsbeamb
ten geklommen van 44 tot 60 millioen
Men geeft veel te veel uit, en alzeo moet men nieawe
lasten heffen. Het ministerie prijkt in 't budjet met zijn boni
van 12 millioen fr maar Frére zegt dat dit boni maar
oogverblinding is.
Men moet er eerst 5 millioen af deen em de rente der
Staatsschuld af te lossen
Dan eenige millioenen die aan den ijzerenweg zouden
moeten besteed worden; en eindelyk de som noodig em de
rent te betalen van de nieuwe leeningen welke het ministe
rie volgens zijn gewoonte gaat doen.
Went men is aan 't einde der vermeerdering van uitga
ven niet. Het bouwen der Maasforten alleen zal 55 millioen
keaten in plaats van 24, en dat zonder de militaire wegen,
de bewapening enz... en om die forten te verdedigen zyn er
meer soldaten van noode, ten minste 31 duizend.
De persoonlijke krijgsdienst is noodzakelijk voor de ver
dediging van 't land, maar 't ministerie is aohternitgeweken
en veel kamerleden hebben ertegen gestemd enkel uit vreeze
van hunne kiezers en om 't ministerie te redden.
Ziedaar wat het ministerie gedaan heeft voor finantièn en
leger.
En voor het volk, wat heeft het gedaan
Twee kleine armzalige wetten: eeneever de dronkenschap,
en zy brengt niets te weeg; de andere over het betalen van
het dagloon, en deze laatste wet is slecht gemaakt, belet
het goede en ortneemt aan de werklieden hunne vrijheid.
Tele andere wetsontwerpen zijn op het getonw maar
wanneer zullen se voorgedragen en gestemd worden
En 't onderwijs! de schoei! wat is die fameuze wet van 84
die al de scholen moest weerom goed en christelyk maken
zy is gegrondvest op de onzijdigheid; de onzijdige school is
het grondbeginsel van die katholieke wet.
Frére beweert eok dat hy tegen den Godsdienst niet is,
dat hy het godsdienstig gevoelen niet krenken wil, maar
dat er Staatswetten zijn die in gewiehtige pnntea strijden
mot de wetten der Kerk, zooals de wet der kerkhoven
en dat zyn tegenstrevers altoos werken om den Staat te
«tellen onder het regeenjehait tfër Kork.
Eindelijk betreurt hij nog eens den droeven toestand der
Ministers die van de meerderheid als slaven worden behan
deld, die niets uitvoeren mogen van 't geen zij beslist had
den èn openbaar aangekondigd; maar die moeten dansen
gelijk M. Woeste, het hoofd der meerderheid, schuifelt. Dat
vernederend toeneel bedroeft en verontweerdigt M. Frère.
Antwoord van Minister Beernaert.
Beernaert heeft eerst M. Frére getroost en gerust gesteld
over de vernederingen welke het ministerie van wege de
Katholieke meerderheid ondergaat, en eenige staalkens ge
geven van 't geen Robert eu Janson onder den neus van
Frére in't publiek durfden wrijven, onder andere hoe hy
het hoofd heeft gebukt onder de wet der kiesbekwaamheid.
Dan komt minister Beernaert tot het kapittel der staats-
flnantiën.
Als men gelijk Frére een glazen dak heeft, dan moet
mea geene steenen smijten op een andermans hnis.
Nu, hoe heeft Frór» de Staatskas bestuurd?
Id 1878, toen hij aan troer kwam, wa. de jaariijksche t> herjlelle„
«itgftve TSD 266 BHULensn mUhóèa' Nooit heeft een mini.terie Toor 't volk zoo Teel pogingen
I gedaan a,e on, katholiek mini,„nio
tot 9 millioen, zoo dzt in 1887 de uitgave de 35.' milliecuen
moest bereiken.
Gelukkig z|n die spaarzame bestuurders alsdan afge
dankt, en van 't eerste jaar af neeft het katholiek ministerie
byna 4') millioen min verteerd.
Dat zijn cyfers waarop niets te zeggen valt.
Maar antwoorden de liberalen, ge profiteert nu van de
lasten welke gij bestreden hebt en niet hebt afgeschaft 1
Die belastingen beloopen tot omtrent 12 millioen.
Welnu, het katholiek ministerie heaft reeds voor meer
dan 8 millioen belastingen afgeschaft en daarenboven voor
één millioen fr. vermindering in de tarieven der yzerenwe-
gen toegestaan.
Voor de werkmanshuizen alleen verzaakt het bestuur aan
700,000 franken door 't verminderen van registratie rechten
eu 't afschaffen der belastingen.
Zoo dat het ministerie ten minste vojr io millioen en
half lasten heeft afgeschaft.
Eu niettemin sluit het budjet van 17 met een boni van
i2 millioen en half; dit van 88 met een boni van 6 millioen
en dat zal ons toelaten van nog andere belastingen af te
schaffen.
De 2d* beschuldiging van Frére was het gednrig aan
groeien der openbare schuld.
Maar wie durft die beschuldiging aan den dag brengen?
Dezelfde Frére, die in 6 jaren, van 1877 tot i883, de
staatsschuld vermeerderd heeft met het sommeken van 63o
millioen fr.
Wy hebben wel is waar ]9oo millioen schuld; maar onze
ijzeren wegen alleen hebben een weerde van meer dan 12o©
millioen.
Onder het liberaal heatunr groeide de openbare schuld
jaarlijks io5 millioenen aan; sedert wij .aan 't bewind zijn,
is zij maar 53 millioen vermeerderd. Waar zijnde vermetele
leeners? En hoe lang zal het vertelselken van Frére nog
geloofd worden, dat de liberalen de staatskas vulleD, en dat
de katholieken ze leeg maken?
Toen wij in 84 aan het bewind kwamen, was er in de
staatskas veel meer deficit dan boni; natuurlijk,
want van i876 tot i884 word er io millioen jaarlijks meer
verteerd dan er inkwam. En om de renten der steeds klim
mende staatssobuld te betalen moest men in 1S84 2o mill,
jaarlijks besteden in plaats van 5 mill, gelijk in 't jaar 78.
De laatste en Echremelijkste betichting van Frére is dat
de katholieken n i e t s gedaan hebben voor het volk.
Ja, niemendallo, tierde Bara d&ar by. Eene
zaak nochtans moet men hun toekennen; zij hebben gejuicht
over de bloedige tooneelen van 't jaar 86 langs Charleroi,
en ze hebben er de onlusten bloedig en wreed gedempt?
Greete God. wat hebben de liberalen dan tooh gedaan
voor 't volk gedurende hun lang bestunr?
Behalve die sohcolpaloizen, die do burgerij
reueweerden, en waarin zy de volkskinderen lokten door
allerlei schoone beloften, kobben zij niets gedaan; nooit
was er kwestie van volksbelangen in den Qeuzenraad.
En wat goed hebben die sohoolpaleizen gesticht
De volkskinderen hebben er hun geloof en godsdienst ver
loren.
Want 't waren onzijdige «cholen; maar d'onzijdig-
heid in godsdienst is onverschilligheid, en ie onveiscfciliij;- j
heid wordt noodlottig goddeloosheid.
Ja, uit d'onzydige scholen moet er onfaalbaar oen god de- j
loos en wanordelijk ras spruiten.
Gij hebt er een staalken van te Gent. Waarom zegt Leo
pold II dat Gent een zwart pot in Tlaanderen is?
Waarom is hij benauwd, daar des zondags naar de Expositie
te gaan
Ha I 't is dat het goddeloos en vernielend soeialismus daar
het hoofd heeft opgeheven, en dat zijne regementen dagelijks
aangroeien.
Nu, het soeialismus is het natuurlijk kind der Geuzerij.
Men mag zich keeren waar men wil; een werkman zon
der godsdienst wordt de prooi van den Revolutiegeest.
Dat schoon geschenk hebben de liberalen aan de werkende
klas gedaan; ze wezen er fier op.
En tot overmaat van schaamteloosheid, nn spotten en
lachen ze met alles wat het katholiek ministerie doet om de
j groote volkskwestie op te lossen, om de belangen der wer-
kende klas te bevorderen.
Daar lachen zij meê, die aardige volksvrienden, in plaats
moeten zijn zoowel in Kamer als in Gemf enteraad, hunnen
plicht te vervullen.
Zij hebben het. onbetwisbaar recht en de heilige plicht aan
de gekozenen rekenschap te vragen van hunne handelwijze.
En dat kan niet geschieden zonder het bestaan van den
Poll.
Maar door den Foil verstaan wij eene erstige en vrije
beoordeeling die onafscheidbaar is van eene geheime stem
ming.'
Die Poll moot bestaan nog meer voor de leden wier man
daat geëindigd is dan voor nieuwe kandidaten.
Iedereen weet dat elke versche kandidaat de schoonste
belofte doet, en wij gelooven met rechtzinnigheid.
Maar beloven en kost niet, en duet de zotten loopen.
De Poll moet volstrekt ingevoerd worden voor de uit
tredende leden.
Dat kan .'iet aanzien worden als een blijk van mistrou
wen of eeue beleediging der gekozenen. Geede voorwaarden
maken goede vrienden.
Als het wettig tijdvak verloopen is, dan zyn kiezers en
gekozenon heel en gansch onafhankelijk.
En men zegge niet, dat er geen goede kandidaten meer
zouden opkomen, of dat de Poll eene oorzaak zou zijn van
scheuring en kuiperyen.
Ons katholiek kiezerskorps is rechtveerdig en redelijk.
Do voiksvertegenwoordigen die zynen plicht heeft ge-
danu, behoeft niets te vreezen van het vonnis der kiezers.
't. Is meer dan tijd dat de kiezers ontvoogd worden en vrij
Nu. zonder den Poll is bun alia macht ontnomen, en zy
hebben aileenlyk het vermaak van een weinig te preutelen
en te morren, en voor dezelfde mannen te kiezen.
Zal dit dwaas comediespel nog laög duren?
Frankrijk De Kiezing van
Boulanger.
Gelijk bette voorzien was, is de oproerige en afgezette
Geliefde Vrienden nan 't Land nan
Aeist,
Wij schrijven u deze regels met ons potlood op de trap
pen van den Toren naar St Pieterskerk Welk wonder
baar en reusachtig gebouw! Dezen morgend ten 6 ure, als
wy erin kwamen, ge zondtgezegi hebben adie kerk is zoo
groot niet, maar nu er voor ffe tweede ma 1 intredende, ge
staat verbaasd en versteld 't Is onbeschrijfelijk 1... Van
aan den hoogen Ontaar kunt gy niemand herkennen die
aan den ingang staat; 't Portaal alleen is een groote Kerk;
de beelden zijn 6, 7 meters lang; overal kolommen in mar
merde gewelven gesohilderd in rijken mosaiek, 't is te
zeggen met duizenden en millioenen kleine steentjes van alle
kleuren, zoo fijn bijeengelegd dat ge van verre zoudt zeggen
i 't is èen schilderij van Rubens of van Raphael.
Welke kunst,! weike schoonheden! welke verheffing voor
't Ctiistene Geloofl De Tempel nabij de woning van onzen
Geeai'lyken Tader is de prachtigste van g'heel de wereld...
L'ezeu morgend hebben wij Mis gehoord en ons Devotie ge
houden iu 't Mamertaansch gevang, waar Sinte Pioter 9
maand heeft verbleven; op dezelfde plaats, in dat donker
hol komen gedurig de Pelgrims den grond kassen en in 2
Kerken daarboven leest men gedurig Mis. Donderdag zullen
de Belgische Pelgrims ontvangen worden door Z. Heiligheid
den Paus... Er zijn Lier Vreemdelingen uit alle landen der
wereld; in St Pietors gevang zagen wij Engelschen en Po
lakken en gisteren waren hier nog i500 Oostenrijkers... In
al d'hotels zijn de kamers bezet; wij hebben gelukkiglyk j
een gredlogist gevonden Piazzadellapace, n 8, bijeenen j
advoknat... Terwijl ik schrijf, komt er gedurig vclk voor-
by. d. topen af den toren gaat.Ge kuutu geen gedacht i
maken van de reusachtige schoonheid dezer kerk; de weg
naar omlaag is 2 meters eu half breed en met marmeren j
opklimmendon vloer... Reeds hebben wy schoone plaatsen - - M -
ge-je,,1 te MÜ.DDD. 't graf van St Carolas. te Loretta. het t f onteagl^te meerierhe.d ta het
H. Ha .zeken, tot A,si»en. t Graf van St Fnacucus: maar departement jekoaea Op de 3.0 da.tead k.ezera wajener
hierte Hoornen 't Graf der H. Apostelen overtreft allee in ongeveer 10O da.tend onthondmgen: Bonlanger heeft 17o
luister en n verhevenheid; dit Graf ie hier in t midden der 1 da^end^temma^gekregen en qja. twee meded.ngera te
Kerk onder eenen open Ontaar van verbazende grootte; er
branden met heuderden lichten in gouden lampen 't Tolk
bidt orirond en kust die heilige plaats; rechts in ?een breede
beuk «taan biechtstoelen, waar men bieoht hoort in alle ta
les.Be Bel giache Bedevaarders stellen het allerbest; dik
wijl- reis lastig; maar de vertroosting is groet;elkea
morjaad rof; rdgr Lambrecht in 't Tlaamsch gepreókt; wy
bib ven bivr tbc zondagnoen; daareven ging ik in Borgho
Nuovo ten naar onzen eerw. Stadsgenoot Dr Collinet, doch
hij ri ic dr- Bibliotheek van 't Tatikaan.
£u hoe is 't in 't Taderland, geliefde Vrienden Sedert 8
dagen veter wij van niets. Hoe is 't in Aalst? Is 't Regie
ment o' gumaakt tegen d'Orgels? Want al de Belgen die ik
zL.. vragen met angst of Aalst zijn werkvolk tot in den
re.bederven Och, God geve dat wij dasrover
■8 taais vinden... Wij gaan terug naar 't Graf
samen 70 duizeud, 't is dus met honderd duizend stemmen
dat de woelgeest zegepraalt.
Wat beduidt die stemming
Dat Frankrijk moe en beu is van de bestaande Regeering,
dat het iets andera verlangt, eu de vrijheid zelve zou opof
feren aan eenen Cesar die rust en bloei en roem beloven zou.
't Is de derde proef welko het republikeinsch regiem in
Frankryk ondergaat; do twee eerste Republieken zijn van
losbandigheid on regeeringloesheid vervallen onder de sabel-
macht der twee Napoleonsde derde fransche Republiek
slaat denzelfden weg in.
Ze bestaat reeds sedert 18 jaren, en na 18 jaren moet een
gouvernement vallen iu Frankrijk; 't is de wet sedert de
Fransche Omwenteling.
De Boulangische beweging heeft aide republikeinen, al
de ambtenaars, kamerleden, ministers en president schro-
telen en groeten van herte al de Vrienden van j melijk onthutst: niemand weet wat er volgen al; vraat di.
't Land nan A eist. Noo,rd,m z"~d"
koep
laten
dat v
De
.,i Si Pielerskerk zijn 3 orgels; elke kapel is
als aen kor* wy hebben de d odkisten gezien
lic'iecuen de H. Apostelen berusten; dit Graf,
-♦vree kanten; aa muren zyn van de fyu-
daar «oven op de tweede galery zijnde der
an St Pieter, wy hadden den vriend Ch. Lievens
:ten een bank in de koor en 't was met moeite
hem nog zagen.
uUdrifjllS w.v.v». -'v" v
't Is het begin van eene omwenteling, van een nieu
d-
fransche
vak. Iedereen begrijpt dat or iéts verrot
rijk, en dat het verdwijnen moet
Wat zal Boulauger nu aac vangen
Zijn programma zegt niet veel: ander Pariemept, aadero
grendwet! Marr wat zal m',:* tfa p'.aal atwihis.- Niemand
weet het. en hy wellicht de iiinste vaa al.
't Is donderdag dat Boulanger zijn plechtige intrede ia de
Kamers doet; veel maatregels zijn genomen om alle volks-
betooging te beletten; het garnizoen van Parijs headt zioh
in de kaserns gereed, en menig bataljon van voet- en peer
devolk zal het Parlement beschermen.
Floquet heeft in zijne ministerióele boodschap de herzie
ning der grondwet beloofd, de scheiding van Kerk «n Staat
hunoeming van Dendermonde.
Een laatste woord.
Wij hebben *it die stad een brief ontvangen vol van bit-
tere kta.htnn over de benoeming van den nic.wen rechter, j ^dLkale maatregel.; maar hy vroeg om tijd
Wij aohtea voorna onnoodig en nutteloos dien brief over t(f Q kiez0n voor die herTOrmingen Nu zal hy
jen, riiioewel hy de waarachtige uitdrukking van het jmmd worden niet langer te wachten, en op dit
algeiueen gevoelen zy. vraagpunt dreigt het ministerie neer te tuimelen.
Hij kout gansch overeen met hetgeen wy schreven in ons c
laatste nummer.
Het Land van Aalst denkt zijnen plieht te heb -
ben gekweteu in die betreurlijke zaak.
Het heeft niet geschreven voor eigenbaat nooh uit per
soonlijken wrok, maar enkel voor recht en waarheid, voor
Bemerking.
v A' irtnV I SWünilJ nvüll WI Ulh, Ulam DUO.DI vvHV uil
van betere middels aan te duiden en de misslagen (aie zy z e i duurbaarste belangen der katholieke party.
Het heeft geschreven em getrouw te blijven aan zijne
spreuk: nee spe nee metu, zonder hebzucht of
vrees, 't is nu aan de Kiezers,die de rechters der gekozenen
Sedert wanneer is hot toegelaten in de stad, dat men vuilaisput*
ten mag laten open liggen zocder rooster of iets anders over.- en
bijzonderlijk in een straatje, waar dagelijks met houderde kinderen
en groote menschen doorgaan, en welke daardoor gevaar loopen
zich arm of been tv breken. Het is reeds gebeurd dat er kinderen
ingevallen zijn. T»ie vuilnisput bestaat nogtans sedert 2 jaar. in het
straatje tusschen het huis Van Mol en Do Vidts, Molenstraat.
Mij iiunkldatde Policie den plicht heeft hetzelve te doen toedek
ken <>m gro: tere ongelukken te vermijden.Een Kiezer.
De verstandige Hovenier
onderrichtende hoe men'in de 12 maanden vac
hetitzr op de beste manier, de hoven, tmnen
lusthoven en boomgaarden zal schikken, berei
den. beplanten, bezaaien, enz. alsmede hoe men
allerhande Ooft en Fruit, Wortelen. Zaden. Bloe
men, Kruiden enz. zal bewaren en hunne kracht
^Ditallesvlndt men in de verstandige Hovenier,
een boek van 196 bl. op dik papier, prijs o,8o c.
franco 0,95.
Het Reisje naar Lourdes,
in Frankrijk, door drij Vlaamsche Buitenjonge
lir-gen. in 1883, door D. S... te M.... Een aller
merkwterdigle boekje;-aangepaam en kluchtig,
och, men moet dikwijls hartelijk lachen, 0m de
schoone bemerkingen en de rond-Vlaamsche
•chrijftrant; ook leerzaam geschreveu en met
eenvoudige doch godvruchtige bemerkingen.
Iemand die dees boekje gelezen had, zegde ons:
0 dat plezierig, dat nuttig boekje I Kijk, voor
0,8c c. hebben wij die reiB van 227 uren op een
vrolijke wijzo gedaan.
Te koop in ons Bureelen aan 0 8o c. franco 90.
Tooverboek.
Etnnet.pertig bockshcn nan 0,f0 cent
franco 55, bevattende 140 iurieuse goochel
toeren orn een geselschap te vermaken en te
verzetten, toeren met de kaart, met flesschen
met getallen, yiet stokken endceoovoorts.
Om F ransch te leer en
op korten tijdfranseh gelijk 'nen advokuai,
is er te Eonssc oen nel boekje verschenen van
87 bladtijden en vij hebben hei doen komen
en wij verkoopen er veel aan 0,40 c. franco
0,45
'T Manna,
vcor godvruchtige zielen; door E. 0. Jamar, vel
ledig devotie en Comn.utieboek, dt rdo verbeterde
uitgave; schooner Kerkboek is er in deze et uw
niet geschreven 't is waarlijk een
manna, melk en boning voor de christene ziel
in band, roode sneè 3,25 gebrocheerd. t 5c
Historie van Valentyn en
Oursson.
Een oud merkweerdig boekje, nieuwe verbc
terde druk, aan o,7s c. franco 85.
(GÜR1S HALS),
EEN VERHAAL UIT KEIZER KARELS' TIJD, 34
door S. Van der Gucht,Kunstschilder ie Aalst
De Geneesheer, als om Brigitta voor hare getrouwigheid
te beloonen, drukte haar liefderijk de hand. Dit alles be
wijst niets, sprak hij, het hoofd schuddende, als dat gij eene
eerbare en deugdzame echtgenote zijt, maar zegt eens rond
uit, heeft dezen Hans Van Hoevermaet een edelen zwier en
is er een statig voorkomen op zijn aangezicht te lezen welk
doorgaans de kenteekees zijn eener adelijke gehorte? Jon
ker Hans "zou voor een deftig ridder kunnen doorgaan, ant
woordde de goede Brigitta, hij is van middelbare lengte,
aan Jonkheer Hans Van Hoevermaet om zich voor den Kei- De twee Vrienden groetten eikanderen I - Heer Coecke
zer aan te bieden. Gekleed als deftig hoveling en met uitste- is reeds lang in deze zaal? vroeg de Jonker. Gansch het
kende hoffelijkheid, naderde Jan Colder den Vorst, deed den .tegendeel, antwoordde de Schilder, ik kom daar zoo even
'j gewoonlijken groet en bleef met de oogen nedergeslagen in binnen. Dit is te betreuren.
>gbare houding staan
een zeeg
Jonkheer Hans Van Hoevermaat, sprak Karei, gij zijt vol-
gens uw zeggen een Hollandsch Edelman, wat zijt gij hier
in Vlaanderen komen verrichten
Genadige Keizer, antwoordde Colder, ik ben schier zon- j
der na maagschap op de wereld en werd eertijds door mijnen
zaligen Vader tot den krijgsdienst bestemd. Ik heb mijn ge-
bortestad Haarlem verlaten, om een cmreisje te doen en
daarna in uwe Keizerlijke Ruiterij dienst te nemen.
Dit gedacht is niet slecht, glimlachte Karei, maar door
dien ik niet wil, dat zoo een deftig Jonker als gemeen sol -e-
0_0 nier in mijn leger optreden zal, en tot vergelding van de be-
slechts denkt hij mij ouder te zijn dan hij zich voorgeeft, en j leefdheid die gij mij gisteren bewezen hebt, maak ik u kapi-
ontsieren zijne grijze kattenoogen niet weinig zijn gelaat. tein.
Van middelbare lengte, dacht Goris bij zijn eigen, en Dank! dank! grooten Keizer, sprak Colder, waarlijk gij
grijze kattenoogen, kwest heeft men alhier met Jan Colder i zijt even zoo milddadig als machtige Vorst
niet te doenEn dezen Jonker, vroeg hij, wordt heden bij j Goed, goed, meende Keizer Karei die geen lof kon dul-
onzen Keizer in verhoor ontfange^Zoo heeft hij mij ge- den, in welke herberg hoort gij thuis!
zegd. Dit wil ik zien, sprak Goris, ik wil dezen die met In de Afspanning Het Gulden Zweerd, milddadige
uwen Vader zoo is bevriend en u heden zooveel geluk heeft Vorst.
gewenschtmet uwe wederkomst, leeren kennen, misschien Morgen zal uwe benoeming u aldaar geworden. Tot
zal ik daardoor nog veel onheilen voorkomen; straks ben ik wederziens, kapitein Van Hoevermaet.
terug. Jan Colder was zoo onthutst dat hij niet meer antwoorden
Dit zeggende, liet hij zijn ontbijt staan, reinigde op zijn j kon hij boog dan nog eens de knieën voor den Keizer en
spoedigste aangezicht en handen, en begaf zich naar de j was vertrokken.
kleerkamer, alwaar hij in een eiken houten kas al zijne beste Aan de deur der zaal stiet hij onbewust tegen een Edelman,
kleêren onaangeroerd vond. Hij kleedde zich aldaar deftig j
aan, viste zijn lang rapier aan de zijde en spoedde zich, zon-
der nog iets aan vrouw of kind te zeggen, dan een haastig
vaarwel, ten huize uit naar het vorstelijk verblijf.
die de gehoorzaal binnen kwan, hij maakte een lichte ont-
schulding en vervoorderde zijnen weg.
De persoon dien hij kwam te stooten, was Pieter Coecke,
j_die ten allen tijde ongeroepen bij den Keizer toegelaten
Het verhoor was reeds begonnen, vele Hovelingen en werd. Had dii onvrijwillig geval geen plaats genomen en
j.tii.ju1 uv»;.« ivuivio to had Jan Colder zich niet omgekeerd om zich te verschoonen,
buiten eenigen twijfel zou deze heên geloopen hebben zon
der door Pieter Coecke opgemerkt te worden maar nauw
had de Schilder zijn aangezicht gezien, of hij werd hem
straks kennende en keek hem verwonderd achterna. Wat
duivel, sprak hij in zich zeiven, wat komt deze kwant, dien
ik reeds lang dood meende te zijn, hier maken? het is even
alsof hij in verhoor kwam ontvangen te worden
Edellieden vervulden de zaal om hunnen Keizer hulde te
bieden, en heere van Lommerdael die de plaats had verlaten
die hij gedurende de onderhandeling der zaak van Doktoor
Goris Hals aangenomen had, bevond zich tusschen hen.
Keizer Karei zat nog altijd op zijr.e zelfde plaats, onder
een klein verhemelte, in zijnen Keizerlijken zetelstoel, en ee
nige schreden achterwaarts lag op het vloertapijt Pieter Za-
bate, die nu eindelijk in de zaal toegelaten was, met zijnen
windhond te spelen. Doktor Goris, die door zijne wonder
bare gevallen reeds een zekere vermaardheid had gekregen,
behoefde geene moeite aan te wenden, om in de verhoor zaal
te geraken, en de deurbewaarder liet hem zonder eenige op
merking te maken, binnen, juist toen de beurt was gekomen
Hoe zoo? Wel, omdat
ik er een persoon bij den Keizer heb zien toelaten, die ver
duiveld wel aan Jan Colder geleek! En Jonker Jacob ver
haalde hoe deze, den vorigen dag het slagrootje van den Kei
zer opgeraapt had en met veel beleeldheid hem terug gege
ven, en dat Zijne Majesteit, zoo voldaan over deze hoffelijk
heid had geweest, dat hij hem zijnen naam had gevraagd,
om hem den volgenden dag in verhoor te ontvangen. Ik
vergezelde den Keizer, vervolgde van Lommerdael; toen
deze tot den vreemdeling had gesproken, wendde hij zich tot
mjj. Jacob, vroeg hij, kent gij dezen heer Hans Van Hoe
vermaet? Ik antwoordde ontkennend, echter voegde ik er
bij, dat mij dacht hem nog elders aangetroffen te hebben,
zonder nu juist te kunnen zeggen, waar of wanneer. Dit was
de waarheid, daar ik veel te lang den Roovers-kapitein uit
het geheugen had verloren, om hem, opgesierd als een hove
ling, zoo aanstonds te herkennen. Heer van Lommerdael
meende zijne verklaring voort te zetten, toen eensklaps Dok
toor Goris, rood van aandoening in hunne tegenwoordigheid
verscheenGeduchten heer en vriend, zegde hij, het zweet
met de mouw zijns wambuis van het aangezicht vagende, het
was wel de moeite waard om mij uit de klauwen van Jan
Col der te verlossen en mij meer dan een jaar opgesloten te
houdenToen gij mij eindelijk op vrije voeten steldet, was
de schelm reeds lang uit de samenleving verdwenen en gy
dacht, niet waar, dat ik niet meer behoefde te vreezen, en
Jan Colder had verlaten of als een gemeenen dief elders op
geknoopt was. Maar dit waren al praatjens en slechts gis
singen, daar ik den schelm zoo even met den Keizer gemeen
zaam heb zien spreken
En Goris verhaalde, hoe hij in zijne haardstede terug ko
mende, zoo schielijk een kwaad vermoeden had opgevat, op
dezen die, volgens het zeggen van Brigitta, met zijn schoon
vader Regies Biervliet, zoo zeer was bevriend geweest en
hem zoo subtiel had doen verdwijnen, dat men er niet meer
had hooren van spreken. Ik dacht straks op Jan Colder, ver
volgde hij, en begaf mij naar het Keizerlijk verblijf alwaar ik
den schelm aanstonds kennende werd. Het bloed steeg mij
naar het hoofd en ik meende hem straks aan den Keizer te
doen kennen, toen ik zoo gansch alleen tegenover een door-
Vol "van deze gedachten voegde hij zich tusschen de aan- trapte schurk, in vertwijfeling tegengehouden werd, ik keek
wezige Edellieden, om door den eenen of anderen achter dit j als naar hulp en bijstand rond en zag u beide in volle onder
raadsel te geraken, toen er behoedzaam op zijne schouder handeling staan. Dit was mij genoeg en ik spoedde mij tot u
werd geklopt. Hij keek om en bevond zich in de tegenwoor- j om goeden raad en hulp te ^ontvangen. Gij hebt z^eer^wel
digheid vain Jonkheer Jacob van Lommerdael.
gedaan, meende Jonkheer Jacob, van het verhoor des Kei-
