f
Zondag I j-September 1889 3Q5te Jaargang.
GODSDIENST. - VADERLAND. - VRIJHEID
't Vlaamsch.
Boekwerken i Bavo
•■aria—
34
Politiek Overzicht
j
Middelbare Staatsscholen.
h ft
BUREEL, ACHTERSTRAAT,
Gewone Amvmcen 20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzydo
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel.
HET LAND
ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Fr. 's jaars, vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des jaar»
genomen, rechtstreeks by ons of door Post of Briefdragers.
YAM AELST
AALST, ZATERDAG 3i AUGUSTI 18
Wïst'ttJ. Marcus, deTaalgilde
van Aalst en van't Arrondissement.
Marcus. Die haar lokaal heeft
bij M. Herremans, in d'Albert-Lié-
nartstraat.
WisiKS. Ja, in die straat die den
naam draagt van den grootste ver-
dienstrijksteAalstenaar onzer Eeuw
och, hij is hier betreurd gelijk Bis
schop Lambrecht.
Marcus. Een grondige waar
heid Wisius; ik zegge dus, de Taai-
gilde van Aalst heeft in de gazetten
doen schrijven.
W«»KS. 'k Heb 't gelezen, Marcus, er zetelen knappe
Schrijvers in die Gilde; 't is Vlaamsch gelijk 't vlaamsch van
Conscience.
Marcus. En zijn 't geen redens die ze geven, Wisius? ze
vragen vlaamsche uithangborden in Aalst en in 't omliggende.
TVwi«s. Elk Volk zijn taal of de kaart is misgeven, Marcus.
Marcus. In Engeland zijn engelsche uithangborden, in
Frankrijk fransche, in Duitschland «Juitsche, in Italië latijn-
sche, in Griekenland, grieksche, in lurkije araabsche en bij
ons in Vlaanderen, 'tzijn veijipt meestal fransche uithang
borden.
Wisius. Lichtzinnigheid en verdwaasdheid, Marcus....
Wat moeten de vreemdelingen er van denken en zeggen!
Marcus. Dat wij een Volk zijn zonder eigene taal of dat
wij ons taal te klein en te gemein achten.
JVmj'ws. Marcus, ik heb daarraeè in mijnen kop gelegen
op mijnwerk, alzoo in dubbinatie.
Marcus. Ja, gelijk dat gaat.
Wisius. En 'k zegde alzoo in mijn eigen: Wisius, zegde
ik, er zijn er velen die ons Vlaanderen willen verfranschen;
indien er nu geen mannen waren gelijk De Beucker, gelijk
De Potter, gelijk....
Marcus. Gelijk de Leden der Vlaamsche Gilde.
WisiMS. Ik wil zeggen geen bestrijders der verfransching,
indien men de verfranschte Scholen en Pensionnaten meester
liet en ongekritikeerd, wat zou daar op volgen?
Marcus. Wel, dat schrijft zonder pen of potlood, we wier
den op 25 jaren zoo verfranscht als Rijssel en Roubaix!
Wïsjks. En dan, wat zou er geworden van ons Geschie
denis, wie zou nog weten wat ons Voorouders gedaan hebben,
wat zou er geworden van ons eigen, ons oud en deftig Va
derland?
Marcus. Dat alles ware dood en vergeten, men zou nog
Vlaamsch spreken bij de Garentwijnders en op den Buiten,
men zou ons in de wereld aanzien als een Fransche Provincie
en d'eerste occasie de beste Frankrijk zou zeggen: Die mijn
tppl spreekt, moet bij mij ingelijfd worden; om van België
fransch te maken, moet ik geenen voet verzetten; de verfran-
schers hebben 't gedaan in mijn plaats.
Wwi'ws. Marcus, ons redeneering komt overeen.
Marcus. En kan daar iemand een syllabeken van afdoen.
WtstKs. Hij mag afkomen, doch wij mogen van nu af
uitroepen, dat de verfranschers ons vaderland ondermijnen en
dat degenen die werken voor ons Moedertaal, meer sterkte
aan ons Land geveB, dan't Leger dat alle jaren 60 millioen fr.
kost.
Wisius, laat er ons HOC .licpcr insaan.
uog;Tfrjjn-gtiti-;v-,ViLcüS; vu u« vér-
franscl te scholen komen verfranschte jon.vheden.
Marcus. En zulke jonkheid, zulke jonkheid, dat is in
Vlaanderen 'ne visch op 't zand.
Wisitts. Geen liefde voor de Geschiedenis van 't voorge
slacht; dikwijls een fenejans-leven leiden of hier een figuur
zijn van Frankrijk!
Marcus. Fransche boeken, fransche romans, fransche
zeden!
Wisius. In Frankrijk is veel goed Volk, maar de meer-
derendeel liggen in een wreede melaatschheid van Ongeloof
en Zedebederf.
Marcus. Wisius, moest de verfransching niet bevochten
worden, er zou hier een fransche Religie zijn en een vlaam
sche; een fransche voor't Rijk volk en voor de Bnrgerij; een
vlaamsche voor de Werklieden.
WfriMS. Verdeelde macht, zonder kracht, Marcus; in
klein Landeken, de Vrijdenkers die de Kerk verlaten, en dan
nog de rijke menschen en de goede burgers, die in afgezon
derde kapellekes gaan Mis hooren en preêkatie en er te Com
munie gaan, die er niets dan fransch hooren.
Marcus. Niet goed, Wisius; 't is daarom dat Bisschop
Lambrecht
Wistics. De goede groote ziel.
Marcus. Dat Bisschop Lambrecht gedurig d'eendracht
preêkte, d'Eendracht in de Parochiekerk en in de Moedertaal.
Vlaamsch, Wisius, wel mijnen Hemelschen Dominus, wie
twijfelt eraan? Hoe kan men aarzelen? In Vlaanderen Vlaamsch!
Wisiics. En leve de Vlaamsche Taalgilde onzer stad Aalst;
f
gesteld. De Turken gaan straffeloos voort in hunne wan
daden,
Aan Griekenland hebben de Mogendheden den raad
of 't bevel gegeven blind en doof te zijn voor de klach-
FRANKRIJK. President Carnot, de nieuwsgierig
heid van 't men8chdom voldoende, heeft de groote
kiezingen vastgesteld op 22 September. *®n. der christenen van Creta; men zegt nochtans dat de
Het renperk is geopend, en de kiesdravers/, aan Grieksche vloot in de wateren van Creta is gezeild.
Frankrijk rondloopen. Al de Ministers neuen deel aan De Armeniërs worden ook door de Turken deerlijk
den kampstrijd, en de Franschman die schoon klap', en 1 geP'aagd> de consuls van Engeland en Italië hebben hun
geern hoort klappen, gaat zich verlustigen. Honderd i vertoog gemaakt bij den Sultan die hun een aandachtig
redenaars zullen er dag en nacht hunne waar uitvci.tsn °or heeft verleend. Maar het zal daarbij blijven, indien
en aanbevelen. de Staten van Europa niet luider en krachtiger spreken.
De prijs van den kampstrijd is hetgansche land; ai de j Vcel der bijzonderste Armeniërs zijn in het gevang
eerplaatsen en decoration, al de vette postjes, ener rijn geworpen, omdat zij weigerden een rapport te teekenen
legioenen van liefhebbers en uitgehongerden.
Boulanger is reeds met zijne list afgekomen .or
Parijs; 't zijn me de mannen, oude communards, radi
calen, archirevolutionnairs, en daarbij 'nen hoop o'ge
kende, zooals Aubceuf, Jacquet, Planteau, enz. enz.,'
De min of meer beruchte candidaten zijn Rochefert
de communard, Virgoin, Laguerre...
Ja, Boulanger is op den dompel, en als de bewareudc
Partij in Frankrijk zulken bucht ondersteunt, is zij c ok
naar den Sis.
Kunnen de conservatieven dan geen deftige man> ;n
vinden die eerst en vooral het recht willen voor all.m,
voor vrijmetselaars gelijk voor Jezuiten; de ware vrij
heid, het einde van de dwaze en nuttelooze Kerkver
volging?
Als zulke partij in Frankrijk niet boven komt, zal het
fransch volk nog harde nbten kraken.
De Werkstakingen te* Londen. Londen is dc
grootste en bedrijvigste havenstad der gansche wereld.
Dagelijks komen en vertrekken er met honderde z -ve-
schepen naar alle streken van den aardbol.Groote maat
schappijen nemen sp zich het lossen en het laden vin
die schepen, en gebruiken boven de 150 duizend weik-
lieden.
't Grootste getal van die Lor.dersche zakdragers zijn
arme duivels, uit alle oordeu samengestroomd; ze -voé
den door de maatschappijen nog al wel behandeld, maar
ze zijn uitgebuit door de kleine ondernemers welke lie
maatschappijen gelasten met het aanwerven van werk
lieden; zij beweren dat die ondernemers zich vetten met
hun zweet, en, gelijk men in Engeland zoo krachtig
zegt, het Sweat-systeem volgen.
De kaaiwerkers vragen dus:
i* De afschaffing van die ondernemers of uitzuigers;
2- een lóou van 60 centiemen per uur, en als mininvlm
van dagloon 2 frank en half.
Hunne eischen zijn niet overdrpven,
Een groot gedeel der burgerij en kleine handciaaip,
de drukpers, de andere arbeidersgenootschappen verkljv
ren zich voor de werkstakers.
Eerst waren ze 60 duizend, '^'anderendaags 100 d
zend, en nu 150 duizend! Zij hebben met eenen v.ontk.r-
lingen stoet de straten doorkrujsd; ze droegen op 't pu ri
van 'nen stok, deeene 'nen patat, de andere eene ko st
brood, een derde een haring of zoo iets met het opach - ft
Noenmaal der zaJrdr"Die droeve R.\
werklieden gestemd, en de groote conservatieve dagbla
den trekken ook partij voor hen, eu vinden hunne
eischen juist en billijk.
De gevolgen der werkstaking zijn betreurlijk.
Sedert 8 dagen dat ze duurt, stapelen de schepen zich
op in de dokken; de groote reeders van Londen onder
gaan merkelijk!*; verliezen; de handelaars kunnen de
gevraagde koopwaren niet leveren, en ettelijke fabrie
ken zullen weldra hun werkvolk moeten wegzenden bij
gebrek aan houillekolen.
Wat zal er van geworden indien de werkstaking van
die 150 duizend aroeiders nog eenigen tijd duurt? Tot
hiertoe worden htin de hulpmiddels regelmatig uitge
deeld, en de rust niet gestoord; maar die kaaiwerkers
zijn licht om op te buien, de Socialisten hebben zi:h
aan 't hoofd der beweging gezet, en de duizende ellemii-
gen, welke Londen in zijnen schoot bevat, zijn bekwajm
op te springen en op derijkenenburgers eenen razenden
aanval te wagen.
CRETA. Slechts nieuws. De Muzulmannen,
ziende dat het beschaafd Europa hen niet zal storm,
van Halim-bey, landvoogd van Armenië, waarin ver
klaard was dat de grootste kalmte in de provincie
bloeide, en dat de toestand der inwoners niets te wen-
scheu liet.
De Vaderlandsche Maatschappij van Armenië heeft
aan de engelsche dagbladen eene protestatie gezonden
tegen de dweepzucht der Turken en de plunderijën der
Kurden. Gladstone heeft ook in den Daily News een
brief gescheven over de wreedheden der Muzelmannen;
j maar, gelijk in vroeger eeuwen, de verdeeldheden van
Europa laten den Turk vrij.
Zal de Czar, ja of neen, naar Berlijn gaan? Dat is the
question. Over 2 dagen verzekerden de duitsche dagbla
den dat men te Potsdam alles gereed maakte om den
Vorst van al de Russen te ontvangen; nu zegt men dat
hij maar zal komen op einde September, na de groote
manceuvers van Saxen en Hanover, welke Keizer Wil
helm moet bijwonen. De Czar met zijne familie is toch
op rei?, maar 't is naar Kopenhagen dat hij zich begeeft.
Wat Kopenhagen betreft, de Decnsche hoofdstad gaat
versterkt worden om de onzijdigheid van 't land met
wapens te verdedigen. Het Parlement en het volk zijn
tegen die krijgsuitgaven, maar de ministers van oorlog
bekreunen zich weinig met beklag van burgers en boe
ren. Denemarken is dus ook geleverd, gelijkal de groote
en veel kleine volkeren. De laatste duit zal het milita
risme verslinden, gelijk onze minister Beernaert, eilaas!
bekende.
ITALIË is fier gelijk 'nen haan omdat een gezantschap
van Ethiopië bij Koning Humbert is gekomen. Met veel
praal en luister zijn de zwarte ambassadeurs in 'tQuiri-
naal ontvangen; gansch de Koninklijke familie, en al
de bediende in fzilveren of gouden habijt stonden fix.
Een der gezanten las in 't Ethiopisbh (die wildemans
zelf eeren hunne taal) eenen brief van Koning Menelik
die zijne vriendelijke gevoelens betuigt, en de bescher
ming der Italianers inroept opdat de orde en rust heer-
sche in Ethiopië en in de naburige bezettingen van
Italië. De vijanden van Koning Humbert, zegt Menelik,
zullen onze vijanden zijn.
ENGELAND. In de Lagerkamer verklaart minis
ter Balfour dat het volksonderwijs in Ierland moet her
vormd worden, en vpldoening gegeven aan de eischen
SCHROT. vnlkskirdrr--- rhristec.-"
(geen onzijdige) en katholieke scholen vragen.
Parnell bedankt den minister om deze verklaring en
vraagt dat de bill of wetsontwerp in 't begin van den
aanstaanden zittijd zou voorgesteld worden.
BUDA-PESTH, 28 Oogst. Dezen avond vertrekt
de Shah naar zijne staten.
NEDERLAND. ■- De Schoolkwestie wordt in de
Kamer besproken. De 16 liberalen die tot hiertoe ge
sproken hebben, verklaren allen dat zij de verzoening
begeeren en het einde van den schooloorlog.
Woensdag heeft de minister van 't inwendige het
woord genomen om het wetsontwerp te verdedigen. Het
hoofdartikel zegt dat eene geldelijke toelage, een subsi
die zal verleend worden aan al de gemeentescholen,
vrije of officiëele die 25 leerlingen tellen, het onderwijs
programma der wet volgens en bestuurd zijn door een
genootschap van den Staat erkend.
Het Verplichtend Onderwijs kan voor nu niet
ingevoerd worden; de wet op het werk moet eerst be-
t IJ n:ï— Cl A.I nn. XT J 1 -1
zetten hunne barbanrschheden op de christenen voort', j werkt en gestemd zijn. Overigens Neerland telt zooveel
35 dorpen zijn verbrand, de grieksche kerken geplen- j scholen als de landen waar het verplichtend onderwijs
derd, en op de markten wordt de geroofde buit te koop bestaat.
De Dendergalm heeft gelijk.
Ja, het Land van Aalst heeft nutteloos zijuen inkt
verschreven om te bewijzen dat de Middelbare Staats
scholen eene kweekcrij zijn van Vrijdenkers. Al wie
daaraan nog zou twijfelen, zetten wij aan, het artikel te
lezen van den Dendergalm van zondag 25 augusti.
De Dendergalm is de voorvechter van die Scholen
en hij kent in den grond haren geest en haar doelwit.
Zijn artikel van zondag is nog al lang, maar zeer
leerzaam.
Dat al de huisvaders, die willen dat hunne kinderen
Christenen blijven, dat artikel lezen; indien ze niet vrij
willig en hardnekkig blind zijn, zullen hanne oogen open
gaan.
Ziehier eenige woorden van den voorvechter dier
scholen:
Gij en de schrijvelaars uwer soort hebt een schisma
over de leer der Kerk getrokken; het schisma der rede
van de 19® eeuw, een afval in 't groot, die alle vroegere
godsdienstige omwentelingen in de schaduw zal stellen,
de protestantische beweging der 168 eeuw daarin be
grepen.
Deze beweging, die der wetenschap welke wij in
ons hert zelf en in onze middelbare en hoogescholen
trachten te erlangen, gaat traagzaam vooruit, doch
zeker. Niets zal er van overblijven, van de ganiche
leugenkraam, welke de Kerk zooveel eeuwen door, met
de macht van het geld en met list en geweld heett op
gebouwd.
Is dat klaar, Burgers van Aalst, gij die niet wilt dat
uwe zonen Vrijdenkers worden en apostaten van 't Ka
tholiek Geloof?
Overweegt wel die woorden en gij zult uwe kinderen
aan dit Vrijdenkers-onderwijs ontrukken.
Zij bekennen, zij roepen uit dat de wetenschap, welke
zij betrachten, het schisma der rede noodzakelijk moet
voortbrengen, eene veel gr otere scheuring en ketterij
dan diejvan Luther en Calvyn.
En z'hebben gelijk; de ketters der iöe eeuw hebben
maar eenige geloofspunten geloochend; de Vrijdenkerij
loochent ze alle.
Wij gaan eenige onnoozelheden van 't artikel over, b.
v. dat in de voorgaande eeuw dc Vorstenmacht een ar
tikel desGeloofs was!!!
Waar mag de Dendergalm toch zulk een geloofsarti
kel gevonden hebben?
Hij gaat voort: Van lieverlede zal het geloof aan de
onfeilbaarheid van den gevangzittenden Paus, van de
Onbevlekte Ontvangenis, van de honderde mirakelen en
de overige kluchten verdwijnen zoowel als de godsbege-
nadigdneid des Koningsdoms. Men onderwijst dat wel
niet in onze Ecoles Moyennes, welke daar geen uit
staans mede hebben, doch het tegenstrijdige willen
de liberale Ouders niet aan hunne kinderen onderwezen
zien.
Dus, volgens den Dendergalm, willen de liberale Ou-
ders niet dat men aan hunne kindereo de Geloofspunten
onderwijze? want aëonTaaioaarii^iSVan cf-ri faus ïti-
zake van Katholiek Geloof en Zeden, de Onbevlekte
Ontvangenis zijn twee geloofspunten en die ze loochent
is ketter.
Wij zeggen nu aan de Burgers van Aalst Leest en
oordeelt!
En wat zou men moeten denken, indien katholieke
Overheden zulke Scholen verdedigden?
Iets nopens de dierenplag erij
In eene petitie tot de Kamers gestuurd, vraagt men het ver
blinden der vinken te verbieden. Wij keuren die vraag goed.
Men raag de dieren niet nutteloos doen lijden. Ook zouden
de Gemeentebesturen mogen proces-verbaal maken tegen bru
tale kerels, die honden en peerden mishandelen; er staat daar
gevang en boet op. Men diende ook te letten op de karrekens
door honden getrokken en bestuurd door jongens van 14 tot i5
jaar oud; het is wreed gelijk zij die afgematte dieren behande
len. Eene duchtige ranseling zou die bengels wat meer gevoe
len doen krijgen... Het is noodzakelijkheid deze kwade nei
ging bij de jeugd te beteugelen; anders groeien de jongelingen
in wreedheid op en worden met den tijd afschuwelijke woest-
aards, zelfs moordenaars.
te koop in onze Bureelen
Om Fransch te leeren xonder meester,
frijs 0,45 c. franko o,5o.
'De verstandige Hovemer,ovcr t zaaien
pliDtïn, schikken, bereiden, ens. alsook de
natont, de kiacht en de deugd der kruiden
wortelen, bloemen enz priis 0,85 franco 9o.
Het Tooverboek, met veel wonderbare
ten gelieve van den Dniischleerenden Vla
mins, door B. Baes, prof.
gebrocheerd 0,80 franko 0,86
fekartonnaerd o,9o - 0,98.
RTELSELS van bet Vlaamsche Volk
naverhaald door Professor Joos, 0,75 franko
p c n t i n a door d'heeren Marichal
een boek waarin g'heel die streek des Argen-
tien beschreven staat, met haar geschiedenis,
luchtstreek, voortbrengsels, bewoners, enz.
alsmede aüeswatde Landverhuizers kan nattig
Min, Mens:hen, nooit is er een vollediger
werk over Argentina geschreven. Prijs 1,50
Pater Schouppe,thans Missionnaris ind'Indién
priis 0,12 franko 0,14. Dat boeksken is een
onderrichting ta een "apen.
Raadsels van het Vlaamsche Volk,
verzameling van schoon Raadsels uit alle
Vlaamsche streken, door Prof. Joos, prijs o,8e>
fpalers Trappistenhun wonderbaar
leven," beschrijving van 'hun klooster, enz.
priis o.so franko thuis.
De H. Barbara, o,50 c. lranko thuis
PAARDkEN EZEL, voordracht doer
pater Van Tricht, prijs 0,50 franko 54.
Kos Gkit en Schaap Voordracht door
«ter Van Tricht, prijs o,5o franko 54
De belgische Keukenmeid, of de zorg
vuldige Huishondster, gevolgd van de knna»
om voor te snijden en de tafel tc dtenen»
beschreven door mevr. B-, te Brnssel overe
den priis 1,00 franko 1,10.
1<JÓ'Manieren om eieren te gebruiken,
alsmede de manier om eieren te bewaren,
nrlis 0,80 franko 86.
BET JE dc goedkoope keukenmeid,vei
woeling van beproefde voorschriften om
ekkei te koken en te braden, te stovenen te
lakken, in te leggen enz. enz. prijs 1,2o
boko i,)
De achtbare Lezer zal begrijpen dat uit dievalsche dwaal-
stelsels bij 't groot rijk Volk moet ontstaan een onvoldoen-
j bare drift naar zinnelijk genot, en bij de werkende klassen 1
een ontembaar en onstuimig Socialismus.... Zijn dit de na
tuurlijke gevolgen niet? En is 't niet klaar dat die letterkun
dige Maatschappijen, te Gent door de liberalen gesticht, om
't Werkvolk onchristelijk te maken, dat zij ter zei vertijde een
Socialisqius hebben doen ontstaan, waarvan de rijke en heer-
schende klassen nu verschrikt zijn in de ziel, bijzooverre dat
zij zich afvragen: Wat gaat er geworden van de wereld, met
die stelsels van Socialismus?
Bavo hoorde gedurig dwazen, goddeloozen, ontuchtigen
klap; hij bad niet meer; hij ging niet meer te biechten; 's
zondags zat hij op 't Garenplaatsken, terwijl hij vroeger naar
de Mis ging; zijn hert wierd versteend; zijn hoofd wiggelde
en dobberde als een schip zonder roer op een wilde zee; hij
wierd ongevoelig voor alles....
Een steenen hert zou ontroerd geweest zijn bij de zachte
of
de wereld der Socialisten
O
VIII. - ARMEN BAVO
Ge zult groot en gelukkig worden! hadden de Socia
listen hem gezegd, groot, vrij en gelukkig als gij ons volgt
en ons gehoorzaamt.
Wij moeten hier niet zeggen waar en tot wie diezelfde
woorden voor de eerste maal wierden gericht.
Groot, vrij en gelukkig!
En nooit had Bavo zulke ongelukkige dagen beleefd; hij
ïeed in zijn hert, in zijn gedachten, in zijn huishouden, in zijn
kinderen.... Vroeger gingen zijn gedachten naar omhoog, nu
kroop hij als een dier op d'aarde; vroeger was hij vrij en te- -
vreden; nu geraakte hij dagelijks meer en meer in een harde smeekingen zijner goede Vrouw, om toch van zijn noodlottig
slavernij ^es^ult te zien en aan die Eerste Communie der Socialis-
Nergens vindt men meer hoogmoeddan bij de Socialisten; ten te verzaken. Livin» wns vast besloten die schromelijke
over Godsdienst, over Staatkunde, over Landbestiering, I heihgschendenj niet te gedoogen en liever met haar kinder
over Huishoudelijke wetten, ze willen op alles 'teersteen I kes de stad Gent te verlaten Hiervoor moest zi] zelf geenen
laatste woord hebben... Waar hoogmoed is, daar komtraad vragen; haar hert van Moeder en van Chnstene Vrouw
ïhande; waar ootmoed is, daar is ook wijsheid, sprak Sa- 1 zegde genoeg, welke plichten zij hier te vervullen had; de
- - ..„.«nhennn» nen nnor hutenrMI/IAn Vfilffi hnnr latrun L'nnrien
schande;
lomon en profeet David had reeds afgekondigd, (Ps. i37,
vers 6): De Heer is groot en van uit zijne hooge verheven
heid ziet Hij wat nederig is, en wat trotsch is, kent hij van
verre...
Hoe zag Bavo de verderfelijkheid van zijnen toestand niet?
Door den hoogmoed van zijn hert, door zijnen omgang met
verscheuring van haar huishouden, zelfs haar leven konden
dit besluit niet doen veranderen. Eerst wilde zij alle midde
len van zachtheid en van overtuiging in 't werk leggen...
8 Dagen voor dat de Socialisten hun helsch besluit gingen
uitvoeren van die schending en onteering der Eerste Com
munie, Livina was met d'ander kinderen vroeg naar de Mis
hechte bedo^e^e menschen.'.r^Er zijn hijgdeSocUhsten een j geg^.en Buvo was zlleen thuis met Perpetuatje, het kind
aantal verlorene schapen, doch van de aanleiders en van 't dat hij m zijn |roekelooze verblindheid aan d helsche satur-
grootste getal mag men zeggen dat het diepbedorvene gas- nalen vim dezen tijd ging overleveren,
ten zijn; 't Liberalismus heeft te Gent veel werkmansgenoot- j Hij durfde bijna zijn kind met aanschouwen. Was t uit
schappen gesticht, zoogezegdtot onderrichting en opleiding, nischap of uit schrik?
voor letteren en wetenschappen, doch in die Genootschappen
heeft de werkende jonkheid slechte boeken gevonden, eerst
onverschillige boeken, dan ongodsdienstige, vlaamsche, fran
sche, duitsche, engelsche en altijd verder en verder gaande,
is veel Gentsch werkvolk gevallen in de schriften van volle
dige Godsdienstloochening en volslagene zedeloosheid.Dat
l is 't rijk en de regeering der Beest,waarvan de Apokalypsus
spreekt, dat men alles loochent, zelfs 't bestaan van een Op-
1 perwezen en zijn eigen aanschouwt als een schepsel dat hier
eenige jaren wroet en geen ander inzicht moet hebben dan
lusten en grillen te voldoen.
aos zijn dochterke staat vlak voor hem:
Vader! Vader!
Perpetuatje!
Och, Vaderken-lief, ge zijt sedert eenigen tijd zoo
kwaad op mij; vroeger ge gingt alle zondagen met ons wan
delen,
Kind, 't is dat Vader met gewichtige zaken bezig ligt.
't Zal later beteren cn ge zult allen gelukkig zijn!
Och, we zijn altijd te vrede gelijk Vader wilt; maar
Vaderke-üef, (en 't kindje viel op de kniën en stak haar twee
handjes uit), Vaderke-lief, ge zult mij toch mijn Eerste Com
munie laten doen in de kerk?
Maar, kind, wie zegt er anders?
Vaderke-lief, g'en zult mij toch bij de Socialisten niet
brengen om er d'Eerste Communie te doen... Vaderke-lief,
Moeder zou er van sterven en ik, uw oudste kind, zou haar
spoedig in 't graf volgen... Vaderke, Vaderke-lief, neen, ik
sta niet op; verpletter mij; stamp mij dood, maar ik bid en
smeek het u, laat mij doen gelijk al de Chnstene kinders
doen;... Vaderke-lief, g'hebt ons zoo dikwijls verteld van uw
Eerste Communie in de kerk, dat ge tochzoo gelukkig waart,
gelukkiger als den Koning op zijnen Troon en als den Bur
gemeester met al zijn geld....
Zijn kind alzoo hoorende ameeken, was Bavo diep ont
roerd geworden; doch zijn dochter ken hoorende spreken van
zijn eigen Eerste Communie, dan voelde hij als een omkee
ring in zijn hert; zijn slechte gevoelens smolten weg en hij
was weêr den braven huisvader van voorheên. Tranen van
ontroering gingen naar zijn oogen;... hij stak reeds ziin han
den uit om zijn kind op te doen staan en aan zijn hert te
drukken, doch leensklaps ging de deur open, de rondleurder
kwam de gazet der Socialisten op de tafel werpen en alsof
die gazet de duivel in specie geweest ware, eensklaps Bavo
springt recht, neemt zijn klak en is de deur uit, terwijl zijn
dochterken al weenende roept: Vaderkel Vaderke-lief
Ongelukkige Bavo, waar gaat gij? waar loopt gij?... Ach,
de kritieke oogenblik is daar voor u; de klopping der Ge
nade; als gij wilt, gij kunt 't helsche juk afschudden.... De
strijd is hevig in uw binnenste; 't is er een gevecht gelijk
tusschen Rus en Turk in't eiland Chipka; tusschen Fransch
man en Pruis te Marslatour;... Bavo! Bavo! Daar is de-kerk
van d'Augustynen; ze staat open; loopt erin; ge zult 't beeld
vinden van eenen Augustinus, dieper gevallen dan gij; ook
in slechte gezelschappen verwikkeld, doch die den Heer
smeekte en nadien verklaarde nooit grootere zielsvreugd en
beteren vrede gevonden te hebben, dan in en na zijn bekee
ring.... Bavo, ge loopt als een zinnelocze die kerk voorbij...
Waarom gaat gij in St Jacobskerk niet? zij ook roept en
wenkt u. Apostel Jacobus is te voet naar vreemde landen
getrokken om de zondaars op te zoeken en te bekeeren; hij
zal u aanhooren, u helpen en bijstaan, als gij hem aanroept..
Zijt gij bevreesd van de strikken en de bedreigingen der So
cialisten, er staan daar Biechtstoelen, loopt erin, open uw
hert, ge zult raad en hulp, sterkte en troost vinden....
Zie, hij kijkt naar die kerk; hij doet eenige stappen voor
uit; hij gaat er naartoe; God zij gedankt! de gebeden zijner
brave vrouw zijn verhoord; Ons Lieve Vrouw van Lourdes
heeft een mirakel van bekeering gedaan; vrede en geluk gaan