Eene heldhaftige Vrouw
26
Zondag 29 Juni 1890
31ste Jaarga^
GODSDIENST. - VADERLAND. -- VRIJHEI
oopende nieuws.
De Zaken van 't Land.
't Feest der Aposte
St JozefsKerk,
PolitiskÜyerzicht.
Nieuw® Boekwerken
/v^M>yia
jpsiïfe
TENTOONSTELLING
BUREEL, ACHTERSTRAAT,
Gewone Annoncen20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws. 1 frank den kleinen regel.
HEI
ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Fr. 's jaars, vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des jaart
genomen, rechtstreeks bij ons cf door Post of Briefdragers.
YAN AELST
AALST, 28 JUNI 1890.
De ziekte neemt af, in Spanje...'t
Mag zijn! We kunnen zulke gevallen
missen. Men verzekert dat Bur
gemeester Buis zijn ontslag gaat ge
ven... Hij steekt in een kwaad vel;
zijn hoogste sprongen zijn gedaan.
Een vrouw moet heerschen door
voorzichtigheid cn goedhertigheid.
Te Sarama, in Rusland is overle
den een vrouw, Pryguncova, oud 125 jaren; ze nog
en hoorde als een jonkheid van 3 maal zeven, haar
oudste zoon is 98 jaren en zeer onderdanig, en er wordt
veel gesproken, de wereld door over Michelbekc, we
gers dien Kiezer van 99 jaren en 3 maanden, hij heeft
nog Familie wonen t'Aalst, en wel namelijk jM. Jaalc
Petiet, die achtbare Bediende en Balju der St Jozefs-
Kerk sedert hare inrichting... Die zijn plaats deftig be
kleedt, al is het maar een stoelkeszetter of een schoen
maker of een achterlapper, is verdienstrijker in de Sa
menleving dan 'ne Keizer of Koning die zijn Ambt zou
slecht uitoefenen, naarvleiers luisteren, tot nadeelzijner
Volkeren. Als'ne Stoelzetter zijn stoelen scheef zet of
vuil laat, of a l'abadon, krispeldewinkel,zijn kerk allee
lijdt erdoor, maar als 'neVorst lau cn slasj regeert,geen
recht durft doen, g'heel zijn Rijk is erineê ongelukkig
en 't verderf loopt voort tot in de volgende geslachten.
En laat ous niet vergeten de oudste bolder van Aalst en
omliggende, de eerzame heer Limpens de vreugd,en de
deugd der Bollebaan uit 't klein Gent, nu is er een nieu
we baas, vriend Louis is naar de Molenstraatpoort te
rug, in 't Gulden Vlies, waar ook een schoon bollebaan
is, zegge dus de eerzame heer Limpens, diep in de 80
jaren, die nog 'ne flikker kan slaan en in geval van be
twisting, de Rechter, Menheeren, enjuge, naar de voor
schriften van 't oud Testament, alswannecr de Ouder
lingen van 't Volk den Hoogen Raad uitmaakten. Eere
en Hulde aan d'achtbare Ouderlingen!... En als z'hier
wel vereerd worden, ze gaan dat daarboven zeggen en
dat brengt zegen op de wereld. Dees jaar na Aalst-
Kermis gaat de Koor der Parochiekerk van Erpe prach
tig geschilderd worden door Aalstenaars. Dees
week wierd er gezegd in een Bijeenkomst van Kiezers
t'Aalst: Waren wij in de plaats van den heer Burge
meester en van d'heeren Schepenen, we zouden toch
eens op 't Stadhuis 'ne Register leggen en doen afroepen
dat elk mag komeu teckenen, die voor 't verleggen van
de Kermis is, een maand, of 6 weken later; en als g'heel
de Stad teekent, dan, salvo justo, ik zou de Kermis in
Augusti of September zetten. De Congostaat wordt
al betrokken door eenen officier die zijn solde vraagt,
ofte 15,000 f.... Ze weten niet waar 't Geding moet ge-
pleten worden, hier of hiernamaals, 't is te zeggen hier
of in den Congo. Maandag was er een wreed geval
te Maldegem, een wreed gevalLandbouwer Braei, een
eerlijk, werkzaam, maar ongelukkig man, wierd uit
gespannen door den Deurwaarder; en uit een herberg
rechtover zijn huis, ziet hij alles af, met beUi uk; hert
zijn koeibeesten zijn opgeroepen en verkocht, hii komt
buiten, misschien om ze te zien wegleiden, hij komt
buiten en valt steendood Ge knnt denken welke
opschudding.
Ze zeggen dat de ex- Minister Van Humbeeck ziek is
en nog al niig, zelfs in gevaar van sterven... 'En hij
wordt sterk bewaakt.., Van den anderen kant wordt er
veel gebeden voor de bekeering... Apostel Paulus heeft
ook de Christenen vervolgd totder dood toe. Nu, 40
jaarna de Belegering, werd Sebastepol totZeehave ver
heven. Men schrijft uit Canada: Boeren alleen, boe
ren met wat geld, .kunnen hier gelukken, schrijvers,
kunstenaars, werklieden niet. Er zijn er nog 49 in
Duitschland, die te Waterloo vochten, nog 49een van
107 jaren, een van 106 en 5 van 100. De jongste is 91 y
Op veel Prochiün van Frankrijk, waar men de scho
len wil vergeuzen, verhuizen al de üinderen naar de
Katholieke school. Tot Halluin zijn bij de Zusters 700,
kinderen, in d'officieele school 7. De toestand verbe
tert in Spanje: Nog al beter: Te Christiana, Noorwe
gen, vraagt de Poiicie opslag, zoo nictdeo 1 Juli, is 't
Werkstakingen 't ergste van al de jonge Petje Pruis
komt den 4 Juli te Christiana. Te Belgrado spreken
ze van Koning Melaan vast te grijpen, als hij den lande
niet verlaat.
Gaat 't Katholiek met die sterke meerderheid weeral
gefopt worden? Wat baat het meester te zijn, als er niets
hersteld wordt?.... Geen politieke wetten, zegt Z. M.
Leopold II; met oorlof, Sire, dit woord moest Ued. ge
zegd hebben aan Frère en Bara en Van Humbeeck en
Graux; nu is dit woord een groote Ongerechtigheid.
Vooruit van Gent schrijft uitdrukkelijk, dat de liberalen
vóór de Kiezing hunne stem zijn komen vragen, ja af-
smeeken. 't Grootste gevaar voor de Parochiën rond
Aalst, dat is d'Ecole Moyenne; 't is ongeloofelijk hoe
d'heeren Professors rondloopen, om kinaeren van den
Buiten te hebben; ze weten het wel: Die kinderen zullen
later agenten worden van Liberalismus en van Vrijden
kerij. Dendergalm heeft het uitdrukkelijk geschreven
Door die Ecoles Moyennes zal de gansche leugenkraam
der Kerk vallen; men zal een scheuring hebben, erger
dan de groote scheuring van Luther en Calvien.
Paus Leo XIII roept dat de groote Legers Europa verar
men en bederven.... Veraimen en bederven. De oude
Windthorst van Dnitschland zegde deze week in 't Parle
ment dat hij met bloedend herte den Oorlogsbudjet zag
en hij vroeg een merkelijke verzachting; ze wierd door
den opper-minister Caprivi van de hand gewezen terwijl
deniiMWi Kuiwii f.r de Katholieken in 't wezen sloeg
met den Italjaner Crispi hemelhoog te verheffen.... De
Logic is meester in al de ministeriën van Europa, behalve
in Spanje en in België; in België verlamt zij de werking
der groote Meerderheid; dit zal duren, tot dat de Katho
lieke Gekozenen durven hun tanden toonen en de Grond
wet doen uitvoeren: Alle macht komt uit "het Volk door
de Kiezingen. Als den Boerenstiel geen broodwinning
meer is, dan valt alles in België; dan kwijnen dorpen en
steden, dan lijden Burgers,Ambachtsmans en Renteniers;
dan zullen 20 Congo's ons niet redden.... Men vergete
die groote waarheden niet.... 't Is een zaak van leven of
dood! De Bondsraad van Zwitserland heeft onlangs
maatregels genomen tegen d'Orgelbals en de Nachtloo-
perijDe eerste straf van 't Zedebederf is de Volksar-
moede.... Men zou bloedige tranen storten, als men zoo
menige jonkheid ziet, kloek en fel, ieverig en werkzaam,
den troost en de hnlp der Huishoudens moetende zijn....
0 hoe schoon en hoe machtig 't Geslacht, omringd met
den luister der Deugd!... Maar eens in den maalstroom
van 'tZedebederf, 't is gedaan: onrust, ongeluk in'thert,
loopen naar d'ellende gelijk 't peerd uit den Apocalipsus..
D'Overheden, die zorgeloos zijn, die niet doen verstaan
aan 't Werkvolk dat nachtlooperij geen vermaak is, de
Overheden die bevreesd zijn van eenige liberale Orgel
bazen, die hun Regiem enten laten ondermijnen, hoe plich-
tig zijn ze welke verantwoordelijkheid!... Wij zouden
ons allen moeten vereenigen tot bewaring der deftige
Jonkheid....
Het Kerkbestuur van den H. Joseph alhier, maakt be
kend dat, van eerste Juli, de volgende Nummers znllen
uitbetaald worden bij den Schatbewaarder Dl. Van Seve-
ren of bij de Wisselaars dezer stad, alsvolgtN° 5- 20-
27- 56- 75- 77- 82- 90.
VAN SCHOÜNE KUNSTEN TE AALST.
Er zal eene Tentoonstelling der Werken van Aalster-
sche Kunstschilders en Liefhebbers zijn van Zondag 6
tot maandag 14 Juli aanstaande, op het Stadhuis, Mili
tiezaal, ten voordeele van den Armen der Stad,
De inkomprijs is vastgesteld op 0,50 c.
Op zondag 13 en maandag 14 Juli 0,20 c.
De tentoonstelling zal open zijn van's morgens 10 ure
tot 's avonds 6 ure.
Sin te Pie-
ter en Sinte
Pauwel, de
twee groote v
Patroonen V'
van den we- V
reld beroem
den Schil -
derRubens.
Sinte Pie-
ter!... dien
wonderba
ren Man,
voor wel
ken Michel-
Angcte Roomen het grootste c-n schoonste Gebouw
der gansche wereld heeft gemaakt. Als d'Engelsch-
mans daar komen, ze staan pafAan St Pioterskerk
kan niets vergeleken worden!... Ge zijl S dagen te Roo
men, of 8 jaar, ge vindt er altijd mcèr schoonheden en
meer verrukkelijkheden inSinte Pietei Zijn leven
Z :n leven Men ziet erin ö'hand Gods die de Kcik be
stiert! Hij, arme onwetende Visscher, begint eensklaps
in zijn Vaderland een nieuwe Godsdienst le preèken
hij doet Mirakelen die niet kucnen geloochend wor
den (i) en voorwelke de Joden en Schriftgeleerden moes
ten stom blijven... Ach, waren die Mira elen valsch ge
weest cf twijfelachtig, de menschen die men genezen
noemde, of verrezen, men kon hun getuigenis inroepen
om de Kerk onmachtig en belachelijk te maken... Doch
de Menschen. door Gods almacht geholpen, verkondig
den de Waarheid van 't Evangelie... En na in Judeün,
zijn Vaderland gepreêkt te hebben, Sinte Pieter komt
naar de wereldstad Roomen, bij de trotsche Romeinen
die met verachting neêrzagen naar de Joden. Hij komt
daar, zonder geld of macht, gansch alleen; hij predikt
daar een Leering, tegenstrijdig aan den Hoogmoed, aan
de Wellustigheid d -r Romeinen; hij verovert die stad
en dit Land... Zonder Gods- almacht, 't ware de groot
ste uitzinnigheid geweest voor den eersten Paus, van
naar Roomen te komen. Als 're mensch dat overweegt,
hoe kan er éen ongeloovige Christene blijvenEn nog-
tans, de Vrijdenkerij word: zoo machtig in ons Vader
land; we zijn zoover gezet door de schuld der officieels
Machten; als ge denkt dat er schoolmeesters zijn rond
Brussel, meesters der Lagere School, die sedert jaren
en jaren en jaren leven in huishouden, alleen getrouwd
voor de Wet!...
Sinte Pieter! te Roomen alles spreekt van hem; de
Dlaats waar hij gepreêkt heeft, de Catacomben waar hij
Lisschoppen en Priesters zalfde en't Volk onder vees,
d'huizen waar hij eerst een schuilplaats vond, dien on-
deraardschen kerker, aan 't Forum waar hij 9 maanden
gevangen zat; vooraleer door Nero gevangen te worden
schreef de eerste Paus zijn Testament. Hij voorzegde
erin zijne dood; hij herhaalde de groote 2akenvan wel
ke hij Ooggetuige was geweesthi] zegde dat er valsche
profeten en leeraren van goddeloosheid zouden opge
staan zijn. Zij zullen de Vrijheid beloven, zegde hij,
terwijl zij zeiven slaven zijn der bedorvenheid. Hij
keurt de brieven goed door Paulus geschreven, Paulus,
zegt hij, mijnen welbeminden Broeder... Broeders,
roept hij uit, neemt toe in genade en in de kennis van
onzen Heer en Heiland Jesus Christus.
Dan wierd hij id 't Mameriaansch gevang opgesloten,
den 29 Juli van 't jaar 66 er uitgetrokken, cm met A-
postel Paulus ter strafplaats geleid te worden; eenigen
tijd mochten zij te samen gaan tasschen de beulen,
langs de Via Ostiadaar staan twee kapelier; d'eerste
op de plaats waar een Romeinsche dame Plautilla, ook
later Martelaresse, met andere Christenen ging staan
om den laatsten zegen der Apostels te ontvangende
(1) 't Is hetzelfde met de Mirakelen van dezen tijd,.. Hoe
dikwijls hooren en lezen wij niet van wonderbare Genezin
gen op Plaatsen van Bedevaart... Men noemt de genezen
Personen, men zegt waar zij wonen, en wanneer zij geholpen
zijn... Niets gemakkelijker dan te onderzoeken en is het over
dreven of valsch, de Waarheid herstellen.... Nogtans, de li
berale Drukpers, zoo sterk, zoo arglistig, nog nooit heeft zij
een dier wonderbare jTeekens kunnen loochenstrafi'en... De
Geschiedenis van dezen tijd is de Geschiedenis der vroegere
eeuwen; de Romeinen waren zoo geleerd «n zoo schrander
als wij... En men hoort niet dat zij een Mirakel, dat de Kerk
goedkeurt, hebben kunnen valsch vinden.
tweede Kapel den hoek om, waar de scheiding plaats
had. Petrus wierd gekruist op den berg Janiculus en
Paulus sloeg men het hoofd af aan de Salviaansche wa
ters.... De lijken der Martelaars jPetrus en Paulus wier
den begraven in de Catacomben; in een Kapel; onder
Constantinus wierd die Kapel een groote Kerk, de oor
sprong der wereldberoemde St Pieterskerk en g'heel de
wereld door zijn d'Apostelen Petrus en Paulus vereerd
en aanroepen. In Rusland wordt 't Feest der Apostelen
schiiterend en luisterlijk gevierd; te Roomen is het van
2c Juni eer.e bijzondere Bedevaart naar 't Graf der A-
postelen, die zoo heldhaftig het ^Christen Geloof hebben
gepreêkt en als Bloedgetuige eene on -vederlegbare Ge
tuigenis gegeven.
DUITSCHLAND. Caprivi de Kanselier, is met de meer
derheid van den Reichstag overeen gekomen van de ko
loniale credieten te stemmen zonder redetwist; de Kan
selier zou moeten open gaan overliet traktaat met Enge
land, en daar zwijgt hij liever van.
Daarna is de bespreking begonnen der nieuwe krijgs-
credieten. In naam'van 't katholiek Centrum heeft Windt
horst de voorstellen der regeering onderschraagdhij
ontkent niet den drukkende last welken het steeds aan
groeiend oorlogsbudjet op het duitsche Volk doet we
gen; maar voor de veiligheid van 't Vaderland moet alles
wijken. En onloochenbaar is 't dat Frankrijk en Rusland
jaarlijks hunne krijgsmacht vergrooten. Windthorst heeft
nochtans de hoop uitgedrukt (maar 't is een slappe hoop)
dat de Regeering zal toestaan 111 de jaarlijksche stemming
van 't oorlogsbudjet, en in de beperking van den krijgs
dienst tot 2 jaren. De Kanselier heeft daarop geantwoord
dat hij in den herfst veel congés geven zal, maar dat is
al. Windthorst, gezegd hebbende dat men zonder verlies
het bondgenootschap met Italië en zijnen Crispi kon la
ten varen, heeft Caprivi die taal betreurd en gezeid dat
volgens het oud soldatenspreekwoord men nooit te sterk
is op het beslissend oogenblik.
Richter, een progressist, heeft de waarheid gezeid
het nieuw wetsontwerp is een wissel getrokken om
toekomende belastingen.
Leve dus maar de gewapende Vrede
Zwijgt Caprivi de nieuwe Kanselier, zijn voorzaat Bis-
mark klapt zoo veel te meer in zijn Friedrichsruhe, de
In den Paltz, le Kaiserslautern komt er een zetel open
voor den Reichstag, en't schijnt dat Bismark daar als
Candidaat Optreden zal.
FRANKRIJK, 't Kost moeite aan de fransche Republi
keinen om gematigd en rechtveerdigd te worden; oude
gewoonten zijn niet licht af te leggen. Men kent de bru
tale wijze op welke de Zusters verjaagd worden uit de
gemeenteschool van Vicq; de gendarmen hebben ver
scheidene personen erg gekwetst, en minister Constans
komt nu verklaren dat alles in regel is gebeurd, en dat
de civiele onderwijzeres in de school moest gebracht
worden tegen den wil van gansch de gemeente.
Als de gemeenten niet meester zijn van hun onderwijs,
welke vrijheid bezitten ze dan nog?
De Franschman mort omdat Engeland vjjn bescherm-
schap slaat op het sultanaat van Zanzibar dat de sleutel is
van Oost-Afrika; en volgens Salisbury zal dit protectoraat
zich uitstrekken over de eilanden en een merkelijk deel
der oost-afrikaansche kust.
De Franschman mag pronken als 't hem lust.
BRAZILIË heeft zijne nieuwe Grondwet al. Een Presi
dent van de Republiek, gekozen voor o jaren, en niet her
kiesbaar ten zij na 10 jaren. Hij alleen verantwoordelijk,
de ministers niet, maar dezen mogen geen deel maken
van de Kamer en er zelf niet verschijnen; 't zijn staatsse-
kretarissen. Het Congres moet den eersten President kie
zen; later zullen 'l de kiezers doen. Elke meerderjarige,
die zijne burgelijke en politiek® rechten bezit, is kiezer
voor de Kamer.
De rechters zijn onafzetbaar, en de doodstraf blijft af
geschaft.
Behalve dit laatste punt moet men bekennen dat Bra
zilië eene zeer schoone en gezonde Grondwet heeft,
man kan aan den far niente niet gewoon worden.
te koop
IN ONZE BUREELEN DER WERE.
O
Leven van Pater Damiaan, den Apostel
der Melaatschen, een Belgische Priester,
voor welke Engeland in d'hoogste bewonde
ring stond, zijn leven beschreven door een
Onderpastoor van West-Vl. prijs o.5o
STANLEY
l'Africain, sajeunesse. ses qautre grandes
expéditionsdans le continent noir, par Alexis
M. G. 2*m édition enrichée de |6 cartes et 24
gravures, volume in 8° 248 pages, prix i,3o
LES CONGOLAIS,
leurs mceurs et usages, bistoire geograpbie
et ethnograpbie de l'Etal du Congo, par A-
lexis M. G. 0 90
DE SLAVENHANDEL
en de Afrikaansche Kruistocht,
door Broeder Alexis, M. G. o.g5
VOOR VLAANDERLAND
ter eere van Coremans en zijne trouwe me
dewerkers met de portretten van Coremans
en De Laet, in liebtteekening prijs o.5o
SCHETS
der hedendaagsche Geschiedenis van Belgié
van 1787 tot 1889,
waarin men heeft de Ministeriën en de voor
naamste Gebeurtenissen sedert i83o 0.60
HANDBOEKJE
VAN DEN LANDBOUWER,
door L. Govaert, Landbouwleeraar, Hoofd
onderwijzer en gezworen Landmeter pr. o.85
't OUD TESTAMENT,
met platen en kaarten schoon boekdeel in
8 gekleurden omslag jprijs 1,00
't NIEUW TESTAMENT,
zelfde formaat, schoon nuttig boekdeel
prijs 1.00
O
Een groote keus van Tooneelstukjes. de
Engel des Huisgezins, een schoone Familie-
prent aan 45 of 55 centiemen; enz. enz. enz.
WAARACHTIGE GESCHIEDENIS.
4 «0»
IV. 0 DIE ADVOKATEN
I11 't Gevang, in 't Rasphuis, welke treurige oogenblikken, als
een lid der Familie achter de traliën van 't Parloirke staat, en dat
zijn Vrouw of zijn Moeder, of Vader, Zusters, of Broeders en Kin
deren daar langs den anderen kant komen omhein een half uurken
te sprekenZe kunnen hem zien door twee traliën met een ruimte
tusschen, doch hem omhelzen, hem d'hand drukken, hem ietsbe-
handigen, onmogelijk!.. Schrikkelijke tormenten!.... dat men
toch dc Misdaden vluchte die in 't gevang leiden, de Geldzucht,
den Haat, de Jalouzie en bijzonderlijk de Dronkenschap, die bron
van alle misdaden!..
't Was met een kloppend hert dat Magdalena met haar twee
kinderkes, klein Peerken en Annatje naar het gevang ging... Doch
zij had vast besloten haar hert te bedwingen en een kalm cn ge
rust wezen te toonen... Aan de Kinderen had ze wel belast van
niet te schreien of te wecnen... Doch bedwingt een kinderhart
een kinderhart dat de Vrijheid zelve is... Zoodra zij daar stonden
en dat Vader kwam, ze barsten uit in een gesnik en geween. Doch
Magdalena toonde van dan af, welke kloeke Vrouw zij was in den
tegenspoedze sprak met moed en overtuiging tot den Gevangene,
dat de tegenspoed ging eindigen, dat het maar eenige kwade da
gen meer waren, dat de onschuld zonneklaar zou bh,ken, dat de
Meyer en Mr den |Pastoor van hun dorp de beste getuigenissen
hadden gegeven, alsook al degenen bij welke de Schrijnwerker
had gewerkt, en met welke hij in onderhandeling wasin een
woord, ze sprak zoo zoeten zoo overtuigend, dat de arme gevan
gene getroost wegging, na door de traliën aan zijn Kinderkes de
Benediktie gegeven te hebben.
Als iemand in 't gevang komt voor zware zaken, eerst gebeurt
't Onderzoek en dan is zijn aandacht gevestigd op éen punt Zal
mijne aanhouding bevestigd blijven? Want deWet is redelijk, goed-
liertig, volgens de Wet, inoet de gevangene in vrijheid gesteld
worden, als er geen bewijzen genoeg zijn om de aanhouding te
bevestigen. In den twijfel spreekt de Wet vrij, om geen onschul
dige te doen lijden. Doch na 't Onderzoek en als de Gevangene uit
't. geheim mag komen en zijn Familie zien en spreken, dan vestigt
d'aandacht zich op een ander zaak: OP 'T HOF VAN ASSISEN
Wanneer hij zal verschijnen
Wie de Gezwoornen zijn
Hoe de Uitspraak zal wezen
En dan beleeft hij weêr angstige dagen,doch die sneller voort
gaan, vermits hij nu dagelijks met zijnen Verdediger mag onder
handelen.
Onze Schrijnwerker Jan Michaud had een der vermaardste Ad-
vokaten genomenzij hadden eenige spaarpenningen; zijne vrouw
werkte nu in de stadd'Eer, de Vrijheid, zegde zij, gaat voor al
les al moesten wij ons huis verpanden en verkoopen, al moest de
laatste stuiver er aan, d'Eer en de Vrijheid gaan voor alles...
Eindelijk is de Dag daar, dat 't Hof van Assisen vergadert en dat
de Zaak opgeroepen is: Jan Michaud, schrijnwerker. 45 jaren,
moord op AnselmTe Vittel, dat lief dorpken uit de Vogeezen.
Daar zetelen ze in een groote strenge sture zaal.
Drij Rechters in't rood gekleed; boven hun hoofd't Beeld van
den Gekruisten God, om te zeggen aan Rechters, Gezwoornen, aan
GetuigenDe Rechtvaardigheid en de WaarheidEr is een op
perste Justicie! Een Oog die alles weet en zietEen Rechter, die
een Deurwaarder heeft, aan welken niemand ontsnapt, de Dood!
De Waarheid en de Rechtveerdigheid
Op de hoogte,van den eenen kant zit de Prokureur des Konings,
van den anderen kant meester Greffier die alles aanteekent.
Een weinig lager zitten links de 12 Gezwoornen, 12 Inwoners
van 't Land .door 't lot aangeduid, en die onder strengen eed ge
zworen hebben te oordeelen zonder haat of vrees, rechts zit de
Verdediger en achter hem, in een sterke zitbank tusschen Gen-
darms de Beschuldige.
Nu zijn eenige banken voor de Drukpers, voor d'Advokaten,
voor bijzondere Personen, ook voor de Familie van den Beschul
digde....
Maar die Verdediger daar! in plaats van een ervaren man, 't is
een prille jonkheid, die over eenige jaren nog op de banken der
Iloogeschool zat?!! Verwonderingsteeken en ondervraging.
Ja, Geliefde Lezeressen en Lezers, 't is een prille jonkheid, want
ge moet weten de ervarene, ondervindingrijke advokaat is schie
lijk ziek geworden en heeft een jonge Collega in zijn plaats gesteld.
Hoort 't gedrom van 't Volk achter de Deurwaardersmeest
Volk uit de Parochie ;an den Beschuldigde. Nieuwsgierigheid
staat op hun wezener zijn er die hun oogen dik hebben van tra
nen; ach, daareven als de Beschuldige intrad, tusschen deGen-
darms en daar op zijn bankske wierd gebracht zoo bleek als de
dood, zijn hoofd latende hangen, zijn Vrouw was eensklaps bijge-
sneld en had hem zoo teederlijk opgewekt en aangemoedigd, dat
hij gansch opgebeurd scheen en met vertrouwen rondkeek.
Nu wierd de Akt van Beschuldiging voorgelezen; een lang, uit
gebreid stuk, waarin van 't naaldeken tot het draadje, alles werd
aangehaald wat betrekking had met de moord.
Dan moest de Beschuldigde recht staan naam, ouderdom, hoe
danigheidalles uitleggenantwoorden op spitsvinnige vragen;
hoe het kwam dat hij dien nacht weg was, zonder iets aan zijne
vrouw te zeggen; over zijn bebloed hemd; de Beschuldigde ant
woordde kalm en kracgtig 't noodlot was tegen hemdoch geen
slag of stoot had hij aan Anselm gegeven.... Zijn passer had hij
daar vergeten het bloed op zijn hemde was zijn bloed, dat beves-
ttgde hij met vaste overtuigingen §met zulke rechtzinnigheid dat
de Gezwoorneu en 't Publiek hem genegen schenen.
Dan kwamen de Getuigen; al de feiten der Beschuldigings
akte herhalen en bevestigenDe gierigheid en den rijkdom van
Anselm, de vermoedens dat cr geld verdwenen was, een testa
ment in 't voordeel van den Schrijnwerker; de gebuurvrouw Jak-
keline met de woorden die zij gehoord had Vrouw, wij erven!
Dan kwam er ook 'ne zekeren Pardoes, Contraintedrager bij den
Ontvangerhij had een zware getuigenisDen nacht der moord
was hij naar huis gekomen; hij had iemand zien loopen, langsheen
de muren, driftig; onder zijnen arm droeg hij eenen zak; die man
liep en Pardoes dacht: 't Is eenen die iets misdaan heeft!..
Pardoes was niet al te wel gezien in de streek; te Parijs had hij
gewoond en veel geld verkwist, in spel en drank, van armoede
naar Vittel gekomen en daar dat plaatsken aanveerd, onder zijnen
staat. Na zijne getuigenis trachtte hij de zaak te verzachten, zeg
gende dat Jan Michaud hem vroeger diensten had bewezen, dat
hij zich kon miszien hebben, maar dit alles verzwaarde nog zijne
getuigenis en nu keerde de kans wederom tegen den Beschuldige:
Nachtelijk uur, dit geheim, dat mes, dat bloed, dit testament, die
woordenWij ervenDat wegloopen 'nezak onder den arm
Hij is eraan zegde men in het Publiek.
Doch nu verschenen de Getuigen ten ontlaste: groot in getal en
allerachbtbaarste mannen; zijn gewezen Meesters, de Overheden
der Parochie; zijn medegezellen; allen spreken lof en dank; en
eindelijk kwam de meester bij wien hij te Bordeaux gewerkt had
en eens zijn kind gered van de doodhij ook gaf een schoon ge
tuigenis af, en voegde erbijHij, dii gouden hart, een Moordenaar!
hij d'eerlijkheid en de braaiheid zelve! Mijnheeren, dat is onmo
gelijk, onmogelijk!...
En 't Publiek was met dien man en de woorden; Onmogelijk!.
Hij is de Moordenaar niet! hadden weerklank in vele harten.
Doch nu staat de Prokureur Generaal recht; de Man der Wet
die de Misdaden moet opzoeken en den graad van plichtigheid
moet aanduiden
Hoort wat hij zegt en verklaart in eene hooge en gestudeerde
welsprekendheid:
In mijne overtuiging staat het rotsvast dat de beschuldigde de
moordenaar is van zijn oom Anselm. Het eerste gedacht der moord
moet dagteekenen van over veel Jaren. Anselm heeft de wees
Magdalena op straat geworpen; Jan heeft de wees opgenomen, en
met de jaren is zijn haat opgegroeid, alsmede zijne beeeerte'om
het erfdeel te bezitten dat hij denkt aan zijn {vrouw ontrukt te zijn.
