Paulus VAN VOORDE
Zondag 4 Xalruari 1891
32sta Jaargang
oopende nieuws - gen
A LS
GODSDIENST.
VA DERÉAMft. VRIJHEID.
3a lig cn QMnkkig Jaar.
NIEU WJAARSBRIEF
Z ;1Z. Leopold II.
m
3T
N i f u w j a a rs wc ns h
honderden en honderden huis
houdens zijn,
De nood is dringend in Aalst,
Heeren Fabrikanten, uTin'bMs opa°
De Volksoptelling
Volksonderwijs.
Aalst. - St-Martenskerk.
EEN BLOEDIGE WRAAK.
maiOxr&x fmmsm
BUREEL, ACHTERSTRAAT,
Gewone AnüDncen 20 centiemen per regel. Annoicen op d® tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel.
jABONNEMENTS-PRÏJS.
5 Fr. 's jaars, vooraf'betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen dei jaar»
genomen, rechtstreeks bij ons cf door Post of Briefdragers.
AALST, 3 JANUARI 1891.
SlRE,
Het is, uw diep verkleefde Casimier begeert het, onze
gewoonte is het U alle jaren eenen Nieuwjaarsbrief te.
schrijven.
We zien U daar zitten, op uwen Throon, omringd
van Generaals en van Hovelingen, en vooraleer uw Ma
jesteit ons gelieve te aanhooren, richten wij ons tot de
geëerde Lerers en Lezeressen van het Land van Aalst,
om aan allen eenpariglijk, en aan elk in 't bijzonder een
goed en zalig, een gelukkigen voordeelig Jaar te wen
schen,. naar ziel en naar lichaam; dat alles moge wel
gaan en dat wij ons op Kerstdag 1891 over Welvaarten
Gezondheid mogen verheugen!
Sire, wij wenschen U ook een Goed en Zalig Jaar.
1891: hoe dat de jaren toch vliegen!.. 1891, de laatste
tien jaren dezer eeuw die beginnen. We zien u daar in
i865 den 17 December, als een flinke jonkheid naar het
Paleis der Natie komen gereden, om bezit van den
Throon te nemen. Uw Vader-zaliger was gestorven den
10 December... Bn dat is al 25 jaren geleden! Dees jaar
is 't Uw Zilvereh Jubelfeest geweestJa, ja, wij wor
den stillekes aan, oude menschen en 't is tijd nu meer
dan ooit de Waarheid te zeggen en naar 't Goede te stre-
ven.
Sire, uw Generaais en uw Hovelingen en eilaas
misschien ook uw M nisters' zullen U zeggen dat alles
om te best gaat in ons Vaderland, ze zullen Van Bloei en
Vooruitgang spreker;ze zullen U verheffen voor d^n
Congo en rond uw oogen een geflikkelsel van lofbetui-
ging doen walmen.
Dit Zeggende is de waarheid in hunnen mond met,
Sire; 't en gaat maar zeer droef in Belgenland; de Land
bouw treurt en kwijnt; en MariaFTheresia, van duurbare;
gedachtenis, haar eerste vraag was altija Hoe
dén Landbouw omdat de Landbouw 't bef
oorsprong is van alle welvaart.
-'« Sire, dat ze moesten voor uw oogen o
de koffers der Hofsteden van de Vlaa
Sire, Uw Majesteit zal vragen: Wat is er a-, .r
doen En wij zullen de vrijheid nemen te antwoorden 1
Veel Sire, zeer veel, alles! Wij hebben de Samenlevm;;
gelijk wij ze willen. Als er gespaard wordt, de lasten
kunnen merkelijk verminderd worden;en dat is item zoo
veel gewonnen. De zaken zijn dusdanig gesteld, dut ei
een buitengewone Staatsraad zou mogen bijeenkomen
van schrandere en rechtzinnige menschen, Wereldlijk en
Geestelijk; en hier en. daar een Onderpastoor tusschen
of 'ne Pater Missionnaris, want die Mannen gaan yeel
met 't Volk om,en kennen goed d'Huishoudens.
D'Huishoudens, Sire; gelijk in een veld de kloeke.
gezonde, welgevulde graanhalmtjes den schoonen oogst-
te kennen geven, zoo kan men de wereld kennen aan de
Huishoudens. Die een deftig Huishouden sticht en on
derhoudt, doet een groot werk; die een Huishouden ui t
den dompel trekt en op goeden voet brengt is 'nelYvc-
doener der Samenleving; veel slecht Huishoudens, eei
ellende; de Meerderheid gemeine en kranke Huishou
dens, de Meerderheid woelig en op den dompel.
En is er éen goed werkend of burgershuishond cn
mogelijk zonder den Godsdienst, Sire Breekt dé kei -
ken af, en na eenige jaren g'hebt een wildernis,Sire
N apoleon-den- Eer sten heeft dat gezegd, Sire, Voltaire
had het reeds uitgeroepen. Sticht een dorp, eeiwrcau
zonder kerk, en Y zal een Pest en een Plaag pjn. En ae
slechte toestand in ons Land, Sire, is hij niet grooten-
deels te wijten, omdat er zoovelen zijn, die leven alsof er
geen kerken bestonden en anderen die het gulden kaI t
aanbidden? f
MrWoeste heeft het zoowel gezegd in zijnen brie^ aan
de Socialisten van Brussel; M. Woeste, Sire, die wijze
Raadsman, dat katholiek hert, dat groot verstand, al
hoewel wij in alles zijn gedachten niet deelen; God alleen
is onfaalbaar; God alleen en den Paus van Roomen, in
zake van geloofswaarheden, en M. Woeste zal niet kwa
lijk nemen als wij in een volgend Nr zijn gedachten ovei
de kiezing bespreken; M. Woeste dringt met een navor-
schend oog diep inde Samenleving en roept met vasté
overtuiging: De Godsdienst is de machtigste hefboom
voor 't geluk der Samenleving; de Volkeren hebben noo
digDe Waarhe:d, de Vertroostingen en de Hoop...
Sire, Koning Leopold, we mogen er met te loei.,
overgaan, 'tis de toekomst, 't bestaan, de rust en de
welvaart; dat elk van zijnen kant zorge en meêhelpe m
den omkreits waar hij leeft, en beweegt, dat de Perso
nen van Overheid het voorbeeld geven en op t einde van
1891 zullen wij ons mogen verheugen in een merkelijke
verbetering. Alsdan, Sire, welk geluk voor ULd., we k
geluk voor alle rustminnende Burgers van onsVadeiland.
Maar bijzonderlijk Sire, de Landbouw, daar kunnen
wij niet genoeg op aandringen, de Landbouw in l w
plaats, we zouden er een Troonrede op maken en daar
gedurig meê bezig zijn, tol de toestand verbetert. Dat uw
Generaals zwijgen of in een ander zaal gaan Laat de
^Landbouw vooruitkomen niet de Professors van Land
ïouw Sire, niet de Chemisten, maar de waarachtige
.andbouwers aanhoort hunne klachten, volgt hunnen
aad, Sire en ge zult zien, de zaken zullen verbeteren en
naam zal gezegend en gebenedijd worden.
Goed doen aan 't Volk hoogachten .m
Och, roe.
't Is dat er te-
geschreven worden door Aalstenaars: G'hebt dat groet
v.erk van Baron Leo BethuneLes Missions d Afnque,
prijs 4,00; g'hebt het werk van Pater Van Deurme:-
Over het tijdelijk gezag der Pauzen, een boek in 8e 458
bladzijden prijs 4 fr. Een boek dat voor de vensters ligt
:r. al de groote steden der wereld... G'hebt de verhalen
v in M. Van der Gucht, in Amerika zoo gretig overge
nomen g'hebt de Lijkverbranding van DrBauwens
een boek dat Antwerpen in 't Fransch gaat vertalen,
g'hebt "ondéf 'de jeugdige klas, 't Gedicht Aan Vlaande
ren, door P. Van Nuffel, waarover de drukpers van
ient een gunstig oordeel heeft gegeven. 'tKoningske
n Spanje heeft een inkomen van 4 800,000 frs jaars;
1 ar mei al dat inkomen vreezen ze dat 't manneken
niet zal opkomen. Ei, de klepel der groote klok van
'-Martens te Kortrijkis zaterdag in tweeën gebroken,
li j woog ioo kilos. Te Rousselare is overleden een
ui:gelezene Volksman, Vader Cbielens, oud 96 jaren,
Ichter en Rhetorikaan, die sedert 60 jaren alle dagen
in l'herbergen r»ndging met de bus van den Armen voor
Vincentins.... Voor zulke menschen staa* de Hemel-
p ort wijd open. -- Te Lokcren had een kluchtigaard
t de poort van 'tStadhuis een plakschrift gehecht:
H er is men in zijn veertien dagen T'Hamme en te
ielrode kapt men stuken ijs uit de toegevrozene
Ourme; a3n die ijsklompen,-, hangen palingen, waarvan
ei' t 3 kilogr. wegen; in aen schijn dood, maar tot het
levert komende in de warmte-, T'Elene op de Missie
waar Pater Meunicr zoo krachtig gppreêkt heeft, zondag
isid'Hoogmis er gezongen door de Zangers van Leeu-
\vergem. Een dochterken van Leeuwergem was L'Aalst
een gezongene MisWat peist g'ervan vroeg men.
kerk is groot 011 schoon, was d'eenvoudige ant-
>ord, maar bij ons, te Leeuwergem, zingen ze toch
■k schoon. Te Leuven zijn tegen woensdag al de
Kelken verwarmd. Sixtus zegde dat de kerre ne
sU romen ezel is. Te Monte-Carlo in de Speelbank
heeft een j«nge Engelander zich gezelfmoord, hij had
op de soeelbank 255,000 fr. verloren. Het was een ken-
ni: van den andere* Engelander Bettson, die onlangs
6 mihoen fr. verspeelde en dan _Y»e valsche wissel
nu.akte van 25,000 fr. waarvoor hij te Nizza vastgezet
wi rd. T'Aalst is de nieuwe Suisse op Nieu wjaar in
dienst getreden../ Elk 'had er d'oog op, mitsgaders den
eei bied voor de kerk... Kleeding en houding wel, alge
meen goedgekeurdLange, verdienstrijkc jaren aan
de- Suisse Leghels, die 't Kruis van den H Stoel, het
Fr. is vak Mentana op zijn Borst draagt. Een teerfen
van de schrikkelijke koude De stokduiven en de -• ilde.
gm ^en vluchjen naar 't Westen en te Bordeaux zijn
Lvree zwanen op den vijver van 't Park doodgevrozen;
ze .aren daar ingesluimerd.
cl© mur
a JSggsagtzon i —A 't loot en de klaver en de
tarwe en de gerst Hoeveel is er niet kapot en vervro-
zen!.. Sire, dankt God dat de Boeren spaarzaam zijn en
Christelijk, want hadden zij den aard der Walen, ge zoudt
wreede spektakels zien.
Sire, zeg toch aan uw Ministers en aan uw Kamers,
dat er moet gespaard worden, dat de lasten moeten af
slaan; effektief afslaan; de lasten afslaan; dat men moet
ophouden die groote pensioenen te geven; er zijn in ons
Land traktementen van 30,40, van 100,000 franken...
En van wie moet alles komen Van den Burger en den
Boer.
«Sire, in de steden is ook geen verbetering: 't Socialis-
mus wint aan, een goddeloos Socialismus; AL de kie
zingen voor de Werkrechters getuigen het; en terwijl
't Socialismus aanwint, de weg wordt gebaand naa r het
Algemeen Stemrecht; ziet ge die misleidde menigte haar
opperhoofden kiezen? Kiezen of niet, als een Volk slecht
wordt, 't is een ellende voor de Natie en't berst uit,
vroeg of laat, zooals er gepleegd is over 100 jaar in
Frankrijk.
i JÊèë de hartelijke gröètenu
'T Lakö VVS AL
Bij d'intreê van het nieuwe jaar.
Gaan ware vrienden aan malkaar
Een reeks van zegenwenschen bieden;
En dat past ook aan alle lieden;
Maar ik wensch hier in 't openbaar,
Aan iedereen één' zake maar.
Schier iedereen streeft om te meer,
Naar heerschappij, naar roem en eer;
Men zou, naar 't schijnt, op onze dagen
Bijna geen ander heil meer vragen.
Ja menigeen die lijdt zoozeer,
Door zucht naar grootheid of beheer.
Maar hij. die, ver van d'hooveerdij
Zich zelf bezit in heerschappij,
Is hij niet grooter dan veel helden
Bekleed met roem van oorlogsvelden 1
Ja Voor 't UltklesLIJkst WensCh Ik Vrij
Dat eLk zICh zeLVen Meester zij
St. L.-Essche, J. B. D. K.
VJ
mofcn hc- tiet verzi
ek- ;.rd is wreed! on-
'befchr.TeV wreef D'Ar-
q.f rir/ourec'- ordt bestormd;
A pf er sta®' Bel stift*,
g '".'"Lv
tocu ii. uis
.*n 1X87, die
v«,« ..st hier W. i «n Nijvcr-
Iifcids en Weiksraad, om den Jf&mf,'4..,e onderzoeken en
nlaatregels te nemen.» Dat zal ongetwijfeld geschiedemen
ïfde Burgemeester heeft geantwoord, dat hij d heeren Fa-
Hrikanten op 't Stadhuis gaat ontbieden.
I AALST. Men heeft uitgerekend dat er
iie in gewone tijden met den loon van 6 dagen niet kunnen
even... Onmogelijk toe te komen!.. En nu, ze werken op
eel Fabrieken maar 4 a 5 dagen; de kolen staan ne frank en
half 't lietexken, de steenen meêgewogen, en de Winter is zoo
jtuur, zoo vroeg en zoo lang!... Wat moet er in Aalst afgezien
worden!
Ih<k«ki>lvii veel Huishcudens zijn gekrenkt door t Ze-
JLPctctl debederf; geen onderstand van de kinde-
fen, de Dochters in schande, de Zoons, den blok aan 't been;
ft Zedebederf!.. Waar zijn ze nu d'Orgelbazen, die eiken
Siacht met honderde en honderde franken wonnen, zoodanig
Jat ze niet benauwd wa' en van groote taksen en van zware
poeten! Waar zijn nu, al degeen die hun beenen afliepen bij
M. den Burgemeester om toelating te krijgen voor de spekta.
kels van 't ZedebederfWaar zijn ze. die met zooveel vreugd
gansche voorschoten stukken van vijf frank ontvingen uit de
zwiering, kloering en brasserij?.. Waarom komen zij hun
slachtoffers nu niet helpen, zij allen die de schuld zijn, dat
men in vreemde steden bijna geen medelijden heeft met Aalst,
dat men er zegt't Is de malledikse van God die op dat
"Valt!.. Het zuurgewonnen geld verkwisten! D'Ouders de dood
aan doen, ondankbaar zijn, bot, wreedairdjg!...
de Burgers kunnen 't lijdende VoH niet bijstaan; er helpt go®&
geven aan; het Stadsbestuur gaat maatregels moeten nemen;
maar dat Overheden en Volk toch ernstig overwegen; t Soci
alismus staat daar; het roept: Geen God of geen Meester! wij
kennen niets dan stoffelijk genot! wij willen de Kerk verplet
teren, den Adel en de Burgerij!.. Wordt 't Socialismus mer
meester over de werkende klas, dè toekomst is niets dan op
stand en wanorde; niets dan opstand en wanorde; droeve Fa
brikanten in de steden waar 't Socialismus den staf draagt; en
't en is nog maar een begin; het Socialismus mag niet meester
worden.
laat ons Christelijk en Vaderlijk zorgen
Lrctctl OI11, voor't Werkvolk; M. de Burg«meeiter,
om de liefde G«ds, dae 't Reglement op d'Orgels toch stipt
uitvoeren, gij kunt dat,'t is in uwe macht; wij, Land van
Aalst verklaren het U...Veel Werkvolk wint te weinig; als de
groote massa in een stad niet kan leven, alles kwijnt... Laat
ons allen samenspannen om tot een redelijke daghuur te ge
raken.
Land van Aalst, boos op 't Eiland Chipka, misnoegd op den
Werkmanskring waar op Eersten Kerstdag die groote waar
heden zijn uitgeroepen; maar wilt toch de zaak rijpelijk over
wegen: Indien 't Werkvclk geen Christelijke of Katholiek®
stem hoort, om het te helpen en te beschermen, dan wordt
het heidensch Socialismus meester op g'heel de linje. Kunt ge
dat betwisten En dat Socialhttms meester, dat is e«n godde
loos Werkvolk, een oproerig Werkvolk; nu is de groote
Meerderheid van 't Werkvolk tevrede, als de daghuur maar
toereikend is om te leven; maar de Socialisten van Gent vra
gen altijd meer en meer; ze zijn onverzaadbaar; ze willen den
Oorlog tegen 't Kapitaal, tegen de Goedbezitters tot het einde
toe, omdat ze redeneeren volgens 't princiep der Vrijdenkers
Alles eindigt hier; wij kennen niets dan stoffelijk genot
Is er geen Christelijk Socialismus, het heidensch Socialis
mus wordt meester. Bijgevolg, in 't belang der stad, in t be
lang der Katholieke Regeering, in 't belang der Overheden,
der Fabrikanten, der rijke Menschen, der Burgers, in t be
lang der Werklieden Vooruit, krachtdadig, zonder uitstel,
vooruit met 't Christelijk Socialismus
gaat beginnen. Geliefde Landgenoten voor ons eer en
voor ons belang, voor ons geslacht en vcor ons toe
komst, VL AMSCH, VLAAMSCH! Vlamingen zijn
zijn wij en Vlamingen zullen w j blijver».
Sin 't begin der jaren 50, als L óuis Napoleon Prins-
~T<vij-zittcr was der. Fraosche Republiek, wierd door
'geleerden Thiers voorgesteld* het gansch .lager
nderwos onder 't bes ier te stellen der Gcestelijk-
hèid. j l il middel aan.'ag Thi-.rs ais het h'jzonderste
t FranV rok te redden en te verheffen... S^ü
Cf:
v. den Werk rechter sraad
Wij ïoepen d'aandacht op die stemming de liberale
lijst heeft *182 st. behaald; de Socialisten 592; dc Katho
lieken 488... Bijgevolg, derhalve, de 4/5 der liberale
werk li'.'der. zijn t'Antsverpen Socialist
4 Vrijdag, Vergadering geweest van
A heeren N ij veraars op't Stadhuis ze
waren ontboden door M. den Burgemeester op aanvraag
niemand der werklieden was aanwezig, niemand hunner
verdedigers niemand der Drukpers... Zulke bijeenkomst
is maar een klein preambulleken van den grooten strijd
voor 't leven, welken in Aalst zijnen aanvang neemt. De
neerstige werkman moet kunnen leven of hij is slechter
dan een slaaf uit't Heidendom.... Wij staan voor heete
vuren doch er zal niet gedraald of gefaald worden, met
den bijstand.... Wordt Aalst Socialist, g'heel Vlaanderen
is eraan
BTAp T'Antwerpen, d'Hop van Aalst 120 4
BlUI. I25 de zaak verbetert overalmen ver
wacht eene ernstige erneming met't begin van 1891....
't Mag zijn, wij wenschen en verhopen het.
D'eerste Bidplaats is hier in 't begin der
jaren 600 door Missionnaris Amandus ge
bouwd aan de Werf. ja aan de Werf. want
'1 wai en hier veel bosschen en moerassen,
en de bijzonderste weg van gemeenschap en
vervoer was de krop.kelende Dender. In
't kapelleken der Werf ziet men nog het af
beeldsel der Eerste Parochiekerk van Aalst,
't Is daarom dat d'Aalstenaars aan die Kapel
houden, en de Gebuurte bedroefd is, omdat
die Kapel en Confrérie vervalt, door de
schuld dat er geen Bestuur van Proviseurs
bestaat sedert vele jaren.
Nauwelijks was Apostel Amandus over
leden. of een deel der Bevolking herviel in
't heidendom, ze gingen weêr in de Wouden
valsche goden aanbidden en dan is Priester
Ursmarus gekomen, heeft door zijn nederig,
boetveerdig en heilig leven de menschen ge
sticht, door zijn woord van vrede, liefde en
genade de herten geraakt en de afgedwaalden
teruggebracht. D'Aalstenaars, nu sterk be
keerd zijnde, schonken aan den apostel Urs
marus eenen grond, waar nu 't huis van M.
Cumont is in de Statiestraat en waarop hij
een soort van Abdij stichtte.?
In 870 spreken de Kronijken van een pa
rochiekerk t'Aalst, toegewijd aan de Moeder
Gods. In Ii83 is er kwestie van een greotere
kerk in de jaren i3oo vinden wij aangetee-
kend een St-Martenskerk in i36o is die
kerk afgebrand in 1370 is er spraak van
een herbouwde kerk en tusschen 1370 en
1480 moet er spraak geweest zijn van de
tegenwoordige kerk, immers van dan af ziet
men in de stadsrekeningen hulpgelder. voor
het groot werk dat ophanden is, namelijk
de parochiekerk die op fcestelike dagen
vele te cleen is omme de menichte vanden
insetenen.
Rond 14S0 is men in akkoord. De kerk
zal de twee derde betalen, de stad het ove
rige. In 1383 wordt er beslist den steen te
doen komen uit de groeven van Vilvoorde.
In 1489 ontbiedt Aalst een der beste Bouw
meesters van ons Land. Herman De Waghe
maeker, die de werken had bestierd der
O. L. V. Kerk van Antwerpen hij legt den
eed af in handen der Wethouders en belooft
naar Aalst te komen, nu en dan eenige dagen
om de werken tc geleiden hij krijgt jaar
lijks 4 pond groote en 3 schellingen voor
eiken dag, dat hij in Aalst zal zijn.
OF
door Silvain Van der Gucht.
Tien vol le jaren zijn er verloopen en ons geliefd Vaderland be
gon van lieverlede onder het wijs bestuur van den aartshertog
llbertus en Isabella uit zijne puinen te verreizen.
De grond werd er opnieuw bebouwd en nergens zag men nog
ten platten lande, overblijfsels van de vorige verwoesting.
Onze Vlaanderen beleefden echter nog vreeselijke tijden na
beurtelings door den Oorlog, Hongersnood en Pestziekte aange
daan te zijn geweest, kwam een ander plaag het overvallen, te
weten de Wolven
Deze onwelkomene gasten hadden zich op korten tijd zoo ver
menigvuldigd, dat zij gansch het land onveilig maakten en veel
Boeren, ongewapend, van het eene naar het andere veld niet
waagden te gaan. Gansch het land van .Aalst, en noordwaarts tot
boven de gemeente van Zele richtten deze roofgierige dieren een
erge verwoesting aan, cn maakten de banen en wegen zoo ge
vaarlijk, dat de kooplieden verplicht waren gewapenaer. hand en
in talrijk gezelschap te reizen, daar zij wisten dat veel reizigers
reeds daar de prooi der wolven waren geworden en dat men
hun gebeente op den grooten weg had gevonden.
Lang had dit zoo reeds geduurd, toen het lief dorpje van Haal-
tert er ook schielijk van aangedaan werd en deze vreede dieren
eene arme vrouw die zich naar Aalst begaf, bij klaren dag hadden
aangevallen, verscheurd en ten deele verslonden. In talrijke plaat
sen hadden vele boerendorpen eenige personen aangesteld om op
deze schrikdieren te jagen, en de reizigers te vrijwaren, maar het
getal was niet talrijk genoeg om hen te konnen dempen.
Tot Haaltert was het vrij wat anders, aldaar woonde een reeds
bejaarde heer, genaamd Gysberecht Van Bommel, die een ver
maarden jager was, en door medelijden getroffen het voornemen
bad gemaakt deze kwaal te keer te gaan met geweld. Reeds den
volgenden dag had hij een oproep gedaan aan alle strijdbare man
nen der gemeente, hen aanradende zich met geweren en stokken
te wapenen, en onder zijne bevelen te scharen. Daar hij door
gaans om zijne deugden en volksliefde van een iegelijk werd be
mind, werd zijn oproep met geestdrift aangenomen, en een vijf
tigtal boeren, goed en slecht gewapend, boden zich aan.
Dit getal dacht de heer Van Bommel meer dan voldoende, hij
wapende zich op zijne beurt, ontbond zijne twee Wolfhonden en
verliet aan het hcofd zijner mannen het dorp, om in het nabijge
legen bosch eenfe klopjacht te doen
Dit gelukte hem bezonder wel, hij velde met eigene handen
drie groote wolven en kwam omtrent den avond met zijne ge
zellen terug naar het dorp, waar hij tusschen het vreugdegejuich
der mpnigte weed Ontvangen. Toen.gaf hij zijne gezellen twee
dagen verlof om zich behoorlijk uit te rusten, hun belovende
het spel alsdan te herbeginnen. Deze belofte werd met geestdrift
ontvangen en men vergezelde den held van den dag al jubelende
tot aan zijne woonst.
Vooraleer ons Verhaal voort te zetten, dunkt het ons noodig
te zijn den heer Gysehrecht Van Bommel aan onze Lezers wat te
doen kennen, daar hij in vervolg dezer ware geschiedenis eene
voorname plaats bekleedt. Eenigen tijd yoor het uitbersten der
Nederlandsche Beroerten woonde in het oude Graven Aalst, met
zijne echtgenote en eenige dochter, Irena, een deltigen Raadsheer
Baltus Van Roodendyk. Hij was rijk bemiddeld en tevens een
voorbeeld van eer en deugd, die zijne echtgenote en dochter teer-
lijk beminde. Terzelve stede, maar in eene andere straat woonde
Andreas Boegspriet, een vaderbozen Jonker van een vijf-en-
twintig jarigen lec tijd die aldaar in losbandigheid het geld ver
kwiste dat hij vai ;ijne zalige ouders had geerfd.Irena de dochter
van den heer Van Ruodendyk, was een parel van schoonheid cn
deugd, en veel jonge heeren zouden zich wellicht gelukkig ge
acht hebben n; ar hare hand te dingen, hadde het niet geweest
dat het door gansch de stad was gekend, hoe zij reeds was ver
loofd aan Jonker Gebrecht Van Bommel, welkers vader in zijn
leven den boezemt 'tend was geweest van den heer Van Rooden-
dyk.
Boogspriet, ;jkaooveerdig en afjonstig, hadbeslotei, niet
tegenstaande 2i i reeds was verloofd, zich bij haren vader aan te
bieden en hem te doen zien dat het jonkheer van Bommel bij
hem in rijk don niet halen kon. Daarin viel echter de looze An
dreas deerlijk mis daar heer Van Roodendyck de deugd verre
boven den rijkdom sielde en zijne dochter niet ongelukkig wilde
maken. Hij w d dan aldaar zeer koeltjes ontvangen en nog koel-
der aan de deur gezet. Jonker Andreas, die niet gewoon was
tegenkanting lo lijden, zwoor inmiddels eenen duren eed dat hij
zich zou hebbe n gewroken. Dit niet tegenstaande ging de voor
gemelde huwelijksbelofte voort en drie weken daarna wierd in
St-Martinusko: van Aalst de echtverbintenis ingezegend van
Jonkheer Cs.-Ju-echt Van Bommel met Jonkvrouw Irena Van
Roodendyck. L. het eerste ging alles wel, het jonge paar ging bij
den heer Van Roodendyck inwonen en was gelukkig. Het ge
schiedde omtr-ut twee'maanden daarna dat de heer Van Rooden
dyck eenen k.:. ebt i;i zijnen dienst aanvaardde, die zeer wel met
de paarden wist om te gaan eri bij Jonker Boogspriet nog had
hij 7< gde zijnen ouden dienst verlaten te hebben omdat
zijn heer te losbandig was en hem zeer slecht betaalde. Van dezen
stond verweiderde zich het geluk met rasse schreden.
Eerst stierf Mevrouw van Roodendyk aan een kwijnende ziekte.
Zes weken nadien volgde heer Baltus zijne teerbeminde weder
helft in d'eeuwigheid.
En min dan een jaar nadien, stierf de jonge mevrouw Irena,
haren jeugdigen Echtgenoot een dochterken achterlatende.
Al deze slagen vielen achtervolgens zoo loodzwaar op't hoofd,
van den teêrgevoeligen en dichterlijken lieer Gysehrecht, dat hij
schier waanzinnig wierd van droefheid en misschien ook zou be
zweken zijn, zonderden troost en de opwekking die hij ontving;
van M. den Pastor-Deken der stad, zijnde alsdan E. H. Martinu»
Back, een man van diepe geleerdheid en van groote edelmoedigr
heid, die voor de Waarheid en voor zijn Volk zou gestorven zijn.
Het Geestelijk Opperhoofd der Stad wist den bedroefden Edel
man met zulke redens van christelijke overtuiging tot onderwer
ping aan te zetten, hij sprak hem zoo teederlijk van al het,goecl
dat een rijke mensch kan doen, van de zuchten.en de tranen die
hij kan stolten, van 't lijden dat hij kan verzachten, zoo gemoede
lijk en met zulke hartelijke vriendschap sprak M. den Deken, dat
heer Gysehrecht eindelijk uit zijne wanhoop geraakte en eenen
vloed van tranen kon storten. Dan was hij ontlast en gered. Want
hij lag in diepe wanhoop en verwenschtte zijne rijkdommen en
zijn leven.
Maar zijn rampspoed was nog niet ten eindeEenige weken na
de gehorte van zijn kind brak de opstand der Geuzen los; men
wierp t wettig gezag omver, men verspreidde alom 't vuur van
den oproer; schuim en galgenaas wierden stoutmoedig en doen-
vrij, z'en hadden toch geen straf te vreezen; de goede Burgers
waren niet vereenigd; en zoo gebeurde het, dat 't laagste detlt
het uitschot der samenleving aan 't hoofd stondalom werden de
kerken geplunterd en onteerd en de kloosterlingen verjaagd of
vermoord; wee die alsdan den naam had van ieverige katholiek
wee die in den haat van 't slecht goddeloos gespuis stondDe
stad Aalst wierd stormenderhand door de Geuzen ingenomen;
verscheide Sehepenen der Stad wierden op 't Stadhuis vermoord,
en voor de groote poort van St-Martenskerk lagen 17 lijken van
Priesters.
Heer van Bommel wist welk lot hem te verwachten stond, als
Eêlman en voor zijn geheehtheid aan de Roomsch-Katholieke Kerk;
de plundering van zijn Huis was onvermijdelijk; ook aarzelde hij
niet, maar zoodra de Geuzen op Aalst kwamen afgerukt, besloot
hij zich voorloopig te begeven naar Brussel, om aldaar, onder de
bescherming van de Gouvernante Margareta Van Parma, betere
tijden af te wachten.
Maar wat gedaan met zijn dochterken Leda, pas eenige weken
oud? Dit kindeken meenemen was onmogelijk eq men moch