Mus VAK VOORDE
12
Zondag 2% art 1891
32'
OVERZICHT.
V.x-
MARKTPRIJZEN.
zo'QO 2
GODSDIENST.
VADERLAND. VRIJHEID.
kerkelijk" nieuws.
Paters Redemptoristen,
E11 Pater Lebon
Loopende Nieuws.
Steenhuyze en St-Lievens-Essehe,
Nieuwerkerken
Erembodegem. £V»Eh£-
En tot de Boeren,
TELEGRAMS,
Mengelingskes.
Liedeken.
EEN BLOEDIGE WRAAK.
3fad
BUREEL, ACHTERSTRAAT.
Ööwone Anp.inp.ftn 20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieawa, 1 frank denkleinen regel.
AALST zaterdag. Per i heet. 23 lit. 5o c
-Tarwefr- 24>°° 2
00,00 O
ABONNEMENTS-PRIJS. 18,00 i
Fr. 's jaara, vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op allo li.idstipt-ookil. 18,00 2
genomen, rechtstreeks bij ons cf door Post of Briefdragers. 00 0
AALST, 21 MAART 1891.
De groote Kerkelijke Dagen... Is't waar dat in St Jo-
sefskerk eenige liberale-radikaalkes zijn gaan spotten met
de Volksgezangen in Gods Tempel Dat ze daar expres
valsch zongen?... Schoon manieren!... In hunnen Geuzen-
tempel worden ze gerust gelaten en in Gods Huis komen
zij de Diensten storen! De groote Kerkelijke Dagen
Palmzondag, 't Lang Evangelie, van woensdag af, de
Donkere Metten, Witten Donderdag; aanbidding van 't
Allerheiligste; 's avonds ten 8 ure Plechtigen Dienst; Goe
den Vrijdag, hertroerende Diensten ten 9 ure en 's avonds
ten 8 ure; Vereering en aanroeping van 't H. Kruis; en
dan, Paschen, de Verrijzenis en Alleluia.Ze zullen niet
kunnen zeggen dat in Aalst 't Woord Gods niet genoeg
verkondigd wordtZondag wierd in St Martenskerk de
Meditatie gepreêkt op een allertreffendste wijze; zulke
Sermoenen zijn kapitale zaken in de Christene Wereld;
zelfde Zondag wierd in St Josefskerk de Plechtige Missie
geopend, door de
die wonderbare Predikanten en Zielgeleiders; van dag
tot dag is er meer Volk, 's avonds is de toeloop geest
driftig en buitengewoon, 's avonds ten 8 ure voor de
groote Volks-Sermoenen.... Het Christene bloed is verre
van uitgestorven te zijn; als ge dat hoort, van die St Jo
sefskerk, met welken drift, met welke liefde de Volkeren
komen toegeloopen... En 't zijn vermaarde Predikanten.
Menschen, zoo verklaarde donderdag een Statieman,
een bediende van de Statie, ik heb hier t'Aalst al veel
Missiën bijgewoond, ik heb van allerhande Paters hooren
preéken, in ons Kathedraal, bij de Paters Jesuieten, in
't Beggijnhof, in St Josefs, maar nog nooit, van mijn
grondig leven heb ik een Sermoen ghoord gelijk giste
ren avond OP DE DOOD Nog nooit, dat mag ik u ver
zekeren....
De Missie duurt voort; maandag, dijnsdag, woensdag,
donderdag en vrijdag ten 5 ure, Sermoen in'tFransch;
zelfde dagen, Sermoen ten half zes, ten 8 ure 's morgens
in 't Vlaamsch en ten 8 ure 's avonds groot Vlaamsch Ser
moen.... Ileere Dominus! Almachtige Herder! dat gaat
hertroerende schoon zijn in St Josefskerk, Donderdag de
Verlichting en Vereering van 't Allerheiligste en Vrijdag
d'aanroeping en d'aanbidding van 't H. Kruis.... Nooit of
nooit zal dat in Aalst zoo bewegelijk en zoo plechtig ge
beurd zijn
in St Martenskerk; wat gaan we daarvan zeggen? 'tls'ne
Leeuw in zijn preêken, riep 't Volk maandag avond, na dien
grooten Redenaar geboord te hebben over Wat Christus,
wat de Kerk, wat de Priesters gedaan hebben voor 't Volk.
't Is 'ne Leeuw, zegde 't Volk; dijnsdag liep de Conferencie op
de Eeuwigheid; woensdag op de Zonde, maar op een wijze
gelijk men nog zelden geboord heeft... Pater Lebon is van de
gehalte der groots;* Kerkelijke Redenaars die in de Geschie
denis vermeld worden. Hoe machtig schoon, riep men, hoe
wonderbaar',. Zulke Man, met zulk hert en zulk taleDt, moet
Voordrar-h.en komen geven in de Werkmanshuizen; alzoo
zullen de goddeloosheden van 't Socialismus wel weggevaagd
worden.
v/iJ, Katholieken,
zijn verzekerd van in de Waarheid te zijn en den goeden weg
te volgen. W'hebben de Veropenbaringen, w'hebben de Mira
kelen, w'hebben de stem van ons hert, de gerustheid, den
Vrede, we zien dat de Waarheden welke wij belijden, tot de
volmaking van den mensch strekken, tot Deugd en Deftigheid,
terwijl al de dwaalstelsels den mensch ontaarden en zedelijk
doen vervallen. Wij, Katholieken, zijn gerust en moeten niet
weten wat den anderen kant zegt.
Maar gij, liberalen, radikalen, pan
theïsten, materialisten, atheïsten, epicu
risten en nu ook Socialisten.
Wat is uw woord
Vrij onderzoek, niet waai?
Alles weten, alles wikken en wegen, alles onderzoeken; den
eenen kant hooren cn den anderen kant ook. (Wij veroordee-
len dit stelsel, evenmin als wij kunnen slechte en goede sj ij
zen en dranken nemen en gezond blijven, evenmin mag onze
geest, onze ziel het slechte met het goede inademen.) maar
volgens uw gedacht van vrij onderzoek, gij zoudet moeten de
EERSTE zijn, om naar de Sermoenen en Conferenciën te
komen, d'eerste om de boeken van Godsdienst te lezen en te
onderzoeken.
Maar wat gebeurt er
Gij hoort en leest al wat vijandig is, dikwijls ingegeven door
kwaadwilligheid en wraakzucht, en gij komt naar de Verde
diging niet luisteren!... Gij wilt alles onderzoeken en ge weet
maar den eenen kantIs dat uw spreuk volgen? Men mag
zeggen dat de Geloovige menschen veel beter het VOOR en
het TEGEN kennen, dan de aanhangers van 't zoogezegd Vrij
Onderzoek.... Wij spreken van eenige liberale radikaalkes
die in de Kerk 't Christene Werkvolk komen uitlachen maar
we moeten erbij voegen dat veel liberalen toonen dat ze weten
wat een Kerk is en een Godsdienstige Plechtigheid.
Vrij zijn is eêl, maar 't kost dikwijls veel. Het vleien
en kruipen wordt beloond, maar aan de Waarheid dik
wijls een zuur gezicht getoond, maar die hooger is als zijn
verstand, in distels heeft zijn hert geplant. Ik zeg dat
ze zondag in St Josefskerk een wonderschoon Lof hebben
gezongen het Memorare, de Pater noster. Eere en dank,
M. Teurrekens en Zangers, 't Volk was getroffen en zulke
Zang verdient een Hoofdletter, omdat hij d'herten ver
heft. 't Is te Brussel, in de Kamers en in de Ministe-
riën, dat er schoon, deftige en -''elbetaalde plaatsen zijn,
en meest bekleed door Walen. Er zijn nogtans in Vlaan
deren veel J onkheden die een Broodwinning "zoeken.
Meert, ge moet u haasten om uw Tien Zomersche Dagen
te geven. De schatrijke Duitscjie bankier Meyer is te
Berlijn bijna schielijk overleden Met al uw geld en
goed, gij toch eens sterven moet. Te Monte-Carlo, de
stad der Speelbanken, een Duitscherhad onlang zoodanig
veel gewonnen, dat men niets dan geld zag in zijn oogen,
en als hij alles ging opstrijken, 'tgeld pakte zijn pruisisch
hertekenen hij viel dood. Waar gebeurd. 3,5oo,ogo
fr. had de Revolutie in de jaren óouitgegeven, ow de Ro
meinen tegen den Paus op te maken Den 27 juli 1870
voltrok Napoleon III zijn verraad tegen de Kerk: van dan
af begonnen zijne ongelukken: Wissemburg. Wurth, Gra-
velotte, Sedan; den 18 October van 't zelfde jaar zond de
Keizer zijnen naef Ronimus naar Italië, om er de hulp af
te smeeken der Revolutie; maar hij vaarde gelijk Judas,
den I skarioot. Den 4 september was 't gedaan met den
Carbonnaris Napoleon III.
Een Bureeloverste van ons Ministerie is eensklaps van
zijn center geraakt; eerst kreeg hij den drift om alles te
vernielen; dan ging hij in den wijnkelder Champagne
drinken en is nu tot Ukkel opgesloten. Ze zeggen dat
er te Parijs voor 100,000 fr. schade is aan de Boomen en
Plantagiën... De Roozen zijn ook schrikkelijk duur te
Parijs.. Winter, winter, van 1891, wat zullen wij nog al
hooren van u en de Fluwenza gaat voort met haar rolle
t e spelen. Dien Caïphas, zegt Sixtus, dien leelijken
valschen reppigaard, bijna zoovalsch als Napoleon den
Derden. Op St-Josefsdag is in St-Martenskerk onder
't Lof een allerschoonste, felle en welgepaste Aanspraak
gedaan, in welke nog woorden aangehaald wierden van
Pius-den-Negensten; dat er eens een schilderij in't Va
tikaan wierd gebracht, verbeeldende den Hemel; dat
Pius IX vroeg Waar is Sint„Josef? -'-,i
Schilder zei AM ij» Heiligheid, hij is daar in den greep
van d'Heiligen; waarop de Paus antwoordde Den II. Jo
sef zijn plaats is daar niet, maar hooger op, in d'Heer-
schappij, nevens den Heere Jesus en zijn welbeminde
Moeder.
Te Gent doet de barakkeman Filiep zijnen Jubilé van
5o jaar op de Foore te staan, tot vreugd van 't Publiek...
En er moet nog Religie inzitten, want er is een Mis in
O. L. Vr. Kerk. TeCiney is een jufter, Mathilde La-
loux die al slaapt sedert den 29 Januari. Men kan haar
om-den-djanter niet wakker maken. In Hamburg is de
Werkstaking mislukt, z'hebben 395,000 marken gekost.
Audenaarde, schoon warm kerksken van Pamel, en
de nieuwe Statie, 't zal iets zijn. Lippen te Gent, Six
tus wenscht u 'ne zaligen Paschen en in den Noordkant
gaat het ook goed. De complementen uit Uruguay dat
het daar gaat zomer worden, en morgen zaterdag is 't den
Kwinoks.
LST m a*>n*et vem"men Verzekeringen tegen
Brand.
HeerenGekozenen, vergeet die belangrfjkeGemeenten niet
de aanhouder wint; heeft zijn Exselleucie Mr de Minister nu
den Mallpost niet toegestaan, hij za1 eindigen met uw billijke
vraag toe staan. Die twee schoon en groote Gemeenten, een
uur van alle Statie en zonder eenige Gemeenschap dan de
voituur van Sinte Picter, neen. dat kan niet blijven duren.
Aalst hadden voor hun
hertlapkes de Socialisten van Gent over een zaal beschikt te
Nieuwerkerken, zonder zelfs d'aanvjaag te doen... La pro-
priété est le vol. Jammaar, ze zijn te Nieuwerkerken ook 7
aar, en er volgde een aanbevolen brifef. en als ze toch kwa
men afgedaggerd.'t was Achteruit, in plaats van Vooruit!..
De Prochie afAardig Vlaamsch, zei de Waal en hij las
latijh.
krijgen en gingen afgeven in een tent.. Veel menschen van
Erembodegem weten zelfs niet dat de Radikalen daar geweest
zijn.. Wat oprapeliog van Volk hadden ze, en daarop schrijft
Vooruit GROOTEN BIJVAL.... 200 Landslieden Geen
xo oprechte Landslieden... Maar liegen is een deugd bij d'on-
geloovige Soort.
kiezen op den Buüen en te Brussel op den 7stfn Sept. en
t'Oostakker. de laatste Boer moest den kop ingeslagen wor
den.. Hoeft 'ne mensch ooit zulke kwakzalverstreken ge
zien, 'k vraag het aan g'heel de wereld en aan al de na
burige Parochiën.
De Kiezingen. De Minderheden.
Achtbare L eden, nu ziet elk kant en klaar, dat de ra-
aikale liberalen een spelleken van krommen-ambacht wil
len spelen... Ze willen van geen redelijke uitbreiding der
kiezing; ze moeten eenen Toren van Babel hebben, om
wanorde, misverstand te brengen... Elk zijn gedacht,
zei de Vent en hij bolde in den gracht... Maar 't Katholiek
zal eenparig en krachtdadig de listen en kuiperijen ver
ijdelen.. En al meer om meer verschijnt het Recht der
Minderheden; de groote Steden bidden en smeeken voor
de Vertegenwoordiging der Minderheden; te Brussel, te
Gent, te Luik, t'Antwerpen enz. zijn de Katholieken een
o voor 't cijffer, en hebben op 't Stadhuis niets te zeggen.
In de Kamers weerklinkt nooit een katholieke stem uit
Luik, Bergen, Charleroi, Doornijk... Elk zijn recht, is
er iets treffelijker Betalen volgens verdiensten. Indien
er bewezen wordt dat de Minderheden nadeelig zouden
zijn aan de klein Gemeenten, niets belet van dit te voor
komen door een artikel in de Wet... Bijna al de katho
lieken gazetten schrijven dat elke uitbreiding van kies
recht moet gepaard gaan met de Vertegenwoordiging der
Minderheden.
Wonderbare zaken in Duitschland. Ludwig Winthorst
overleden, zaturdag, de laatste woorden van den Held
waren: Jesus, dir lebe ich; Vater in deine Handen befehle
ich meinen GeistWinthorst overleden, en naar zijn
nederig huisje in de Jakobstraat te Berlijn een eerbiedi
ger, .-r, on toehoorden toeloop van Protestant en van Katho-
liek, van groot en van klein. Elk eerbiedigde dien man,
0/TuUt hij zoo rechtzinnig was en zoo edelmoedig.... Ne
g\W lee/do hij en tot Kano ver staat een kerk, een ka
thedraal door "riem gebouwd voor 't Katholiek Volk....
Keizer Willem heeft bevolen dat Winthorst een eerbewijs
zou ontvangen, gelijk er maar gegeven wordt aan afge
storvenen van 't Keizerlijk Huis... Menschen, is 't niet
juist gelijk in 't oude Testament: De nederige Mardocheüs
verheven en de trotsche Amman gestraft!... Bismarck,
de vervolger van 't Christene Volk, in ballingschap aau
't knarsetanden en aan 't verwenschen; Winthorst, de
aanvoerder der Katholieken, vereerd als 'ne Prins van 't
Keizerlijk Huis!... Winthorst had den ouderdom bereikt
van 80 jaren; hij laat een weduwe en een dochter Maria.
Als een echte Duitscher vroeg hij 's nachtsvoor zijne dood
een glas Duitsch Bier om een Hoch te doen aan Vader
landen Keizer.Op de begravenis was Keizer Willem
vertegenwoordigd door generaal Wedell en de Keizerin
door graaf Minbach; al de soldaten moesten op den door
tocht de wapens aanbieden; het lijk is gedragen door de
Triomfpoort van Brandenborg; in de statie is de Keizer
lijke zaal opengezet voor 't lijk dat naar Hanover wierd
overgebracht. Winthorst ligt begraven te Hanover in de
kerk door hem opgebouwd.
In Argentina is generaal Mitre, de teekomende Voor-
z'itter met veel glans en luister ingehaald; er was een kor-
tege van 50,000 personen, met veel muzieken... Bit alles
te Buenos-Ayres. Generaal Rokka is eensgezind met den
nieuwen President... Goed,goed,goed! alsd'Argentienen
in bloei komen, dan mag er nog al reparatie vallen aan de
Pachthofkes.Bon, zegt Fon... Op.mijn goei trouw, zei
de vrouw, zegde ik alles aan den magerer. met zijn lange
frak, en zijn klein kopken in 'ne zwerten sjhari g^Toeffeld.
0
??De Socialisten van Duitschland zenden ook "levoü
van Rouwbeklacht naar Parijs voor de enar?g dei
Commune; 't is in Maart 1871 dat die lekkere gasten iuifc'
afschuwelijk Schrikbewind zijn beginnen aan Parijs cp
te leggen; in Maart 1871... Spreekt ereens de menschen
van, die alsdan te Parijs woonden, ge zult stukken hoo
ren.
0
In Ierland duurt de roeteling voort met Parnell, tot
groote schade des Vaderlands... Alzoo wordt Ierland in
de dompelstraat gejaagd. In de distrikten waar kiezing
is, komen twee verschillige Iersche kandidaten op.
0
De verjaardag der Commune is te Parijs nog al stil ver
gaan, dank aan de wijze maatregels van 't Gouvernement.
T'Aalst zijn zondag ook goede maatregels genomen.. Er
is geen oproer geweest.. Als de deur wel gegrendeld is
en de dieven komen niet, dan is alles linea recta, gelijk
hei zijn moet.
0
Onze Koning Leopold is te Londen in den vollen glo-
riamundi; nu is 't ontbijt in 't Paleis der Koningin, zijn
matante; dan eetmaal bij den Prins van Wallis; dan ont
vangst en saluadeering bij M. Gladstone en ander hooge
personen.. In de school gelijk in de wereld, er moet ie
mand op d'eerste bank zitten.
't Is voor de zaken van den Congo dat Leopold II naar
Engeland is... Er zijn moeielijkheden.
naar g'herl do wereld.
BELGIE van i tot i5 wooiden o,5o en per serie van 5
woorden o, 10 c. meer.
Voor Frankrijk, grensprovinciën 10 c. per woord; voor
ander Departementen en voor Korsika l5 c.
Holland en Luxemburg 5 c. per woord, waarbij So c. per tele
gram (ze zijn daar nog al lekker).
Engeland i5 c. per woord en daaibij 80 c. per telegram.
Algiers. Oostemjk, Spanj<-. Italic, Roemen. Turris. 25 C
per woord.
Bosnië, Herzegowina, Gibraltar, Montenegro, Portugal,
Rumenië, Zweden 3o c,
Malto, Russisch Europa \i c,
Noorwegen 32 c.
Griekenland, de Turk 55 c.
Buiten Europa. Afrika Eilanden der Groen Kaap 5,80 per
woord, Bolema 7,20; Trar.s<?aal. Netel, Durban, Mozambiek
10.60 a 11 fr.
Egypte 2 a 2,So; Souakm 2,85; Alexandria 1,75.
Asië en Australië Aurane 6.6:, Tasmanie 1 r,t5 a 11,9?.
HoDg-Kong 8 00; Cam on 8.5o; Nankin 9,10; Peking 10 fr.;
Tren-Tsin 9,50 Shanghai 8,75; Corée i5 fr.(altijdper wooid).
Java en Sumatia 8; Japan 12,85; Nieuw Zeeland 10,70;
Tonkin 7,i5.
Amerika, Baltimore, Boster. Brooklijn. Buffelo, Charleston
Chicago, Cincinnati, Halifax, Montreal, Neshville,New-York,
Philadelphia, Washington 0,90 c. per woord.
San Francisco i,55; Vere Cruz, Mexiko 2.25: Guetenala
Horduras 4,4?: Panama 5,5o; Havane 3,10; Jamalka 7.60;
Martiuika 14.95; Buenos-Ayres 8,76; Bellure 14,55 (altijd per
woord); Parrambuco 8,76; Rio 7.82; Para 16,25; Guana 7,80.
Cillao 9,35
Het viooltje, het violetje dat nederig
bloemeken, tegen den grond verborgen tus-
schen 't groen, het heeft een bijzondere
schoonheid van maaksel en van kleur, een
gezonde reuk en daarbij 't sap van Violen
in d'oogen gedaan, verklaart 't gezicht.
Een man, te Berg, bij Tongeren, was on
der de kerkrechten van het borstwater; men
raadde hem dikke boonen, anders gezegd
lipboonen of potboonen te braden, te malen
en te drinken gelijk koffij; hij deed het,
't maakte zijn effekt en 14 dagen aangehou
den hebbende, ging hij weder met de spade
in 't veld graven, zoo blijhertig als de oude
Hovenier van Helder gem.
Wie, wie ontmoer zijn kruis hier niet?
Wie voelt geen worm aan 't berte knagen?
Wie leeft er zonder zielsverdriet,
En vrij van ongemak en plagen?
Eilaas wij ondervinden 't all'
't Is hier het rechte tranendal.
Laat uwen moed niet zinken, vriend
En droogt de tranen van uw wangen
Den zondaar heeft een kruis verdiend,
Maar 't kruis zal hem niet altijd prangen.
Draagt hij geduldig hier zijn kruis,
Hij blinkt wel eens in Godes huis.
Gij klaagt en vloekt, wanneer gij lijdt,
Wat zal die lastertaal u baten
Wilt gij de kroone zonder strijd?...
't Gaat zoo niet onder Gods soldaten
Kloek aan den duivel neèrgeveld
Den schoonen Hemel lijdt geweld.
Het kruis o Heer 't is onzen troost.
Den kruisweg is den weg naar 't leven.
O neen gij kondet aan uw kroost
Niets beter hier dan kruisen geven.
Wij danken uwe Majesteit
Het kruis leidt ons ter zaligheid.
Kloek aan beklimt den Golgotha
Daar ligt het werk nu, hie est labor
Maar ook dan glinstert gij weldra,
Met Jesus, op den berg van Thabor.
Volgt Jesus hier, dan volgt gij Hem
Tot in het nieuw Jerusalem.
OF
door Silvain Van der Gucht.
XXV. ALLEN IN VREUGD.
Een jaar is verloopen.
Gaan wij terug naar Haaltert, bij onzen achtbaren Vriend, heer
Gysebrecht.
Hij had deftig zijn belofte volbracht en Paulus Van Voorde bij
hem doen inwonen.
Ziet hem daar, dien Paulus Van Voorde. Herkent gij nog in
dien blozenden frisschen man, den droeven dompelaar van vroe
ger tijd? Ach, nauwelijks had hij zijnen haat afgelegd en rechtzin
nig den Vaderons gebeden, als een gansche verandering in hem
was ontstaan en al wat hem vroeger zoo zwaar en zoo lastig scheen
was nu een pluim en een genoegen.
De goede heer Deken van Aalst, die ieverige en manhaftige
Priester, te vergeefs zult gij hem op aarde nog zoeken; na een
korte ziekte is hij overgegaan tot een heter leven, beweend door
al zijn Parochianen, maar bijzonderlijk door d'Armen en de Nood
lijdenden; och zij hebben in hem eenen trooster en eenen Vader
verloren....
De wolven zijn voor goed uit de Vlaanderen verdwenen en nu
is Valerius bij zijnen weldoener komen wonen en is er als toe-
zichter werkzaam.
Zijn oogen stralen van hoop en van vreugd
En Leda?.... Luistert
Toen de reeds verzwakte zonnestralen, bij een frisschen Octo-
ber-morgend door uwe vensterruiten dringen en gij een gevoe
lige ziel bezit, maakt zich een eigenaardig gevoel van u meester,
een gevoel dat u zachtjes naar buiten lokt.
Naar buiten, in de zoete eenigheid
Ruimer ademt men aldaar onder de geelverwige kruinen der
boomen, door welker gekromde takken de zon hare lieve stralen
zendt. Den Dichter vooral is die laatste zomerdag welgekomen,
want de regenbuien en de grijze mistluchten der voorgaande da
gen deden hem reeds met hartzeer den naderenden winter te ge-
moet zien. j j 4
Het was op zoo een betooverenden morgendstond, dat M. Gyse
brecht van Bommel in gezelschap van Paulus Van Voorde zijn ge
wone uitstap deed in de velden en langs de bosschen; gesproken
en geredekaveld hadden zij over den tijd en over d'omstandig-
heden; over de schoon beloften der Hervormers, beloften die uit
gekomen waren op ramp, op diefstal, brand en moord.
De menschen laten zich zoo licht bedriegen door schoon
beloften, zegde heer Gysebrecht.
Och, heer Gysebrecht, antwoordde Paulus Van Voorde,
gaat het zoo niet met al wat kwaad en slecht is?.. Hoe ben ik ge
varen? Dehooze geesten bliezen mij in, dat ik niet kon gelukkig
zijn, of ik moest wraak nemen en mijnen haat voldoen.... En hoe
meDig jaar ben ik ongelukkig geweest!
't Is waar, Paulus, de helsche geesten wekken op tot kwaad
door schoon beloften: Herinnert gij u nog hoe de Predikanten
der zoogezegde Hervorming uit Gent afkwamen naar de klein
steden en naar de dorpen?
Ja, ja, heer Gysebrecht, dat is mij goed in 't geheugen ge
bleven.
Z'haalden al 't lijden en 't ongeluk en de verdrukking op;
ze gingen alles veranderen en verbeteren; vrijheid en broederlijk
heid zoudeu alom heerschen.... En nauwelijks hadden zij eenigen
aanhang of wat zag men
De kerken plunderen!
Ja, wee voor ons Nederlanden; op benen nacht -400 kerken
geplunterd!... En welke vrijheid hadden wij, Paulus!
Och, goede heer, de vrijheid van de schelmen en dieven!
Juist, Paulus, juist, zij waren vrij om te rooven en te ste
len, te branden en tc moorden, te vloeken en te duivelen... Een
aardsch Paradijs beloofden ze! En hoeveel honderde Pachthoeven
hebben ze niet* in brand gesteken, en hoeveel duizende misdaden
zijn er niet straffeloos gepleegd
M. Gysebrecht, is dat ooit gezien in ons Vaderland Hoe
veel dorpen zijn er niet ontvolkt? bijzonderlijk in 't omliggende
der groote steden? Ze gingen ons Vrijheid en Welvaart brengen,
die goddelooze schurken; en wat hebben wij gezien? Geen vrij
heid voor al wat deftig was! Alle Vrijheid voor 't schuim der.Sa
menleving!
Paulus, nu dat de menschen geleerd zijn, laat ons hopen dat
ze zullen wijzer worden en voortaan niet meer luisteren naar be-
driegelijke woorden. Volgens de nieuwerwetsche Predikanten uit
Gent ging alle goed volgen; en wat is er gevolgd? Benden dieven
en baanstroopers zijn uit Gent gekomen, om de dorpen te plunde
ren tot over Wetteren, totMassemen en Oordegem toe....
Zoo spraken die twee brave lieden over hunnen tijd, de ver
maarde Zestiende Eenw, waarin zij leefden.
En al klappende waren zij thuis geraakt, alwaar M. Gysebrecht
een tijding vond die zijn hert verheugde. Een tijding over zijne
dochter Leda.
Ja Leda, zal men vragen, we zijn bijzonder nieuwsgierig
hoe die deugdzame dochter het stelt
Hoort, wat Ued. begeert te weten en het einde van dees
VerhaalReeds een jaar is juffer Leda in een kostschool te Gent,
bestuurd door Kloosterzusters. De Beeldstormerij had alle derge
lijke gestichten gesloten; doch nauwelijks waren de kerken her
opend en was de Vrede teruggekeerd, als de Zusters tot d'alge-
meene vreugd wederom bezit namen van hunne verwoeste Ge
stichten. In*die voortreffelijke kostschool van Gent had juffer Leda
een onderwijs genoten, volgens den stand welken zij inde wereld
moest betreden. Alle maanden was M. Gysebrecht zijne welbe
minde Dochter gaan bezoeken en dankte gedurig meer en meer de
Goddelijke Voorzienigheid van hem zulke edelhartige Dochter te
ruggeschonken te hebben. Weldra had hij gansch haar vertrouwen.
Wat in heur jeugdig hert bovenzwom, was eene vurige liefde
voor haren goeden Vader; nu wist ze wat hij geleden had, sedert
de dood harer moeder en al wat het deugdzaam kind vroeg, was
van haren Vader te kunnen troost en vreugd verschaffen op zijn
verdere levensdagen.
Als een wijze Vader doorzocht heer Gysebrecht het hert zijner
dochter; hij bemerkte in haar een ontroering telkens dat er van
Valerius gesproken wierd. Aan dien jongeling was juffer Leda
haar leven verschuldigd; zonder hem had de Wolf haar verscheurd
en zou de bedrukte Vader nooit of nimmer zijn kind hebben te
ruggezien.
Doch was er niets meer dan dankbaarheid en herkentenis?
M. Gysebrecht moest bekennen van ja; en zonder aarzelen nam
hij 't kloekmoedig besluit die verbintenis van twee harten niet te
beletten.
Valerius was een deugdzame jongeling, van treffelijke Ouders,
ook een slachtoffer der 'Beeldstormerij; Leda verborg aan baar
Vader niets wat er in hare ziel omging, doch voor niets ter we
reld zou zij hem verlaten.
En indien ik u voorstelde, vroeg de heer Gysebrecht, indien
ik u voorstelde hier op mijn kasteeltje te komen inwonen Ge
weet ik ben gansch alleen op de wereld; buiten u heb ik geen
huishouden en uw geluk is mijn geluk
Eenige weken nadien liep g'heel Haaltert naar de Plaats en
naar de Kerk; het huwelijk wierd er ingezegend van M. Valerius
Van Varenwyk, met de weledele jonkvrouw Leda Van Bommel.
Een der getuige van dit gelukkig paar was Paulus Van Voorde,
dieinzulken gelukkigen mensch was veranderd, sinds dat hij
naar de stem van de Godsdienst had geluisterd. Veel plechtigheid
omringde dit Huwelijk; er was Feest in de Kerk, Feest op het
Dorp,"en ook Feestin d'arme huizekes, want een milde overvloe
dige uitdeeling van Brood en andere levensmiddelen waren ge
daan, om door de Gebeden der armen de zegening des Hemels
te verwerven.
Paulus Van Voorde bleef t'Haaltert wonen in een net huisje nabij
de Kerk en sleet gelukkige dagen in de vriendschap van M. Gy-