Rampen Misdaden Ongelukken
Aalst. Gemeenteraad.
iuitenkmas. Minister
f Sladsmuziekschool 1891.
HALEN-BIJ-DIEST. Treurig ongeval. Een
martelijk nieuws werd zaterdag onder onze bevolking
verspreid. Men had uit den loop der Velpe het lijk ge
trokken van den kleinen Josef Mostennans, n jaar oud,
zoon van den postbode dezer gemeente. De kleine Josef
was eenige uren te voren naar dc naburige weiden ge
gaan om moeskruiden te plukken.
Hij gings sinds eenige oogenblikken langs de boorden
des waters, wanneer hij ongelukkiglijk uitgleed, in het
water viel en door den stroom werd medegevoerd. De
doktoor Thoné, die men in allerhaast ging verwittigen,
kon niets dan den dood vaststellen.
ST-NIKOLAAS. De landbouwer Putte, verleden
week, aan de halte De Kijkuit, tufschen Hulst en Axel,
in Holland, van den spoorweg Mechelsn-Terneuzen, de
beide beenen afgereden, is aan de gevolgen dezer ver
minkingen overleden.
LANDEGEM. Ongeluk. Zondag avond, rond
g 1/2 ure, is tusschen de statie en de fin opbouw zijnde
spoorwegbrug alhier, een ijselijk ongeluk voorgevallen.
De genaamde Missotten, oud-bruggedraaier en nog in
dienst van den ijzereivweg, begaf zich op de spoorbaan,
om te onderzoeken of de excentriek in regel was. Men
riep hem toe dat hij moest oppassen,daar dz exprestrein,
komende van Oostende, in aantocht was. Dc man ant
woordde ja doch daar hij maar slecht zag en waar
schijnlijk oordeelde dat dc trein nog ver af na?, verliet
nij de spoorbaan niet. Eenige oogenblikken later werd
Missotten door den trein gevat en overreden. Zijne twee
beenen en een zijner armen waren afgereden en toen
men ter plaats kwam, vond men niets meer dan een af
grijselijk verminkt lijk.
Missotten was meer dan 70 jaren oud cn| had volle
recht op pensioen, doch, zoo het schijnt, hield hij eraan
in werkelijken dienst te blijven.
MECHELEN. Eene vrouw stond aan een kraam
der IJzeren-leen en deed eenige ponden hollai dschen
kaas afwegen. Reeds had zij een vijffrankstuk op het
kraam gelegd om den kaas te betalen; doch toen zij dit
stuk den weerd wilde overhandigen, zegde haar een
manspersoon naast haar Halt; vrouwke, ge vergist
u zeker Dit vijffrankstuk is het mijne, ik kom het daar
uitmijr.en zak te halen. Waarop de vrouw te goeder-
trouw antwoordde Verschooniag mijnheer, inderdaad
ik zal mij vergist hebben. Zij ging daarop naar heuren
beenhouwer, doch wie kan de verwondering der teleur
gestelde vrouw beschrijven, toen ze bemerkte, dat zij
bestolen was door eenen behendigen doch stoutmoe-
digen dief De vijf frank behoorden haar toe
en och arme het was het eenig geld dat nog
overhad. Den dief heeft men ok niet kunnen ontdek-
ken.
Opgepast dus, huismoeders, als gij des zaterdags ter
markt gaat. Men kan niet te voorzichtig zijn.
ELSENE. Kerkdiefte.
Maandag morgend zag de koster der Kerk van 't H.
Kruis, dat er in de Kerk was gestolen. Bevende van
schrik ging men op onderzoek Al d'offerblokken waren
opengebroken; in de sakristij waren deheiligschendende
dieven geraakt, hadden het Tabernakel opengebroken,
de H. Speciën op den grond geworpen en twee ciboriën
gestolen. Er zijn geen teekens van inbraak; de dieven
hebben''zich zondag avond in de kerk laten sluiten.
GENT. De 40,000 franken.
Ja, 't is iets 40,000 fr. gestolen in deStadsontvangeiij
door den Kassier Gilles, een jongeling progressist-radi-
kaal. 't Is den Ontvanger die achter
zijn ooren krabt, hij moet er alles bij
leggen Dat wij hem den raad moch
ten geven van klerken te nemen die
consciencie hebben, van t'onderzoeken
of er geen zijn die in vuil kaberdoezen
zi en of huishouden op zijn Vrij
denkers.. Zoohaast de dief te ondekt
werd, zijn de vermoedens gevallen op
dien Kassier; maar hij was weg, weg
en verdwenen; zijn Moeder en zijn Broeder wisten van
niets; de boosheid kan dikwijls zoo valsch zijn. Later
is 't uitgekomen dat de dief te Bergen vernacht heeft ir
't Hotel de l'Empereur; vandaar is zijn speur verloren
Hij zal toch moeilijk ontsnappen; want d'hand der Ju-
sticie reikt verre, den dag van vandaag.. EERLIJK
TJN,want
Dieverij, u vroeg of laat
In schande en tormenten slaat
De dief is aangehouden... te parïjs,
door den kommissaris Dequenne. Hij liep
er met slecht vrouwvolkzoo gaat het
gewoonlijk met gestolen geld. Vastgegre
pen wordende, werd hij zoo bleek als 'ne ge itte muur.
Nog 27,000 fr. had hij in zijn zakken 10,000 fr. wer
den te Gent op zijn kamer gevonden; ander kleine som-
mekes had de schurk in de slechte huizen gelegd. Zoo
dat de Ontvanger maar eenige duizende franken zal ver
liezen.
CENT, Maandag namiddag, om 3 ure, is er een
wreed ongeluk gebeurd in St-Amandsgesticht, dat al
leen toetewijten is aan de onvoorzichtigheid van het
slachtoffer.
De huisknecht L..., een man van omtrent 40 jaren,
was bezig,§mct twee andere bedienden of werklieden,
met ruiten te kuischen aan eenen buitengevel. Daartoe
stonden zij, alle drie, elk op eene nog al hooge ladder
en het was geen vijf minnten geleden dat een der hce-
ren professors hen gewaarschuwd had met de grootste
voorzichtigheid hun werk te doen, als eene der ladders
omsloeg of wegrees en den ongelukkigen L. naar bene
den slingerde. Hij werd opgeraapt in eenen erbarmelij-
ken toestandop sommige plaatsen van het lichaam,
Staken de beenderen hem door het vleesch. Drie uren
nadien is hij, zonder tot het bewustzijn terug te komen,
doch, na de H. Olie uit de handen van den eerw. heer
pastoor van St-Michiels ontvangen te hebbcD, overle
den. Men ijst bij het gedacht dat de ladder in haren val
de twee andere had kunnen medeslepen, en alzoo drie
slachtoffers maken.
ST-NIKOLAAS. De hond van eenen herbergier
van St-Gillis-Waas is uit het huis weggeloopen en plot
selings razend geworden. Hij heeft twee peisonen en
verscheidene honden en katten gebeten. De twee perso
nen zijn naar St-Huibrecht vertrokken. De gebeden
dieren werden zoo haastig mogelijk afgemaakt.
LUIK. Zaterdag nacht ten 1 ure, is nergens af
gebrand in de straat Vinave d'IIe; het groot meubelma
gazijn van M. Werson, 't vuur is ontstaan in een achter
gebouw waar veel meubels stonden. De toestand was
zeer gevaarlijk, nadcmaal er zooveel droog hout, lijm,
vernis, sikkatief en ander brandbare stof bijeengesta
peld lag. De vuurglensters stegen hoog en wreed in de^
breed gerimpeld voorhoofd, een opzicht van ijzer en staal, sti
gelijk 'ne matroos, niet te lang, maar wel ingezet; een man, ta;
van vel en taai van gedacht; met 'ne stalen wii.
Er wierd eens geschonken en gedronken, de Waterduitschl
tikte op tafel met zijn glas en sprak
Frienten, ik ferklaar de vergadering geopend en te werk
zaamheid begonnen.. De wetten zijn maar gemaakt voor de suk
kelaars; onze Bismarck heeft 5 milliards gekregen door geweld;
als(wij een millioen winnen door loose slimheid,wie durfl tat dief
stal noemen
Hebben is hebben, zegde Malfeo.
Die zoo dom zijn zicht te laten bestelen, zijn niet weerd
van te bezitten, voegde de lastike man erbij.
Frienten, zoo ging M. Kreitser voort; die niet t'akkoord is,
raag het zeggen, maar eens samenferbonden, afwijken, 'tis de
dood
Ja, de dood, zwoerden herkul.
Ik legkaarten op tafel, sprak Kreitser,ik zeg, samen stelen,
samen hangen; maar 't zal zijn samen rijk worden, en ik doe nu
de volgende voorstellen. Luistert welheeft iemand van u iets te
fragen of iets te ferbeteren, 't wordt onderzocht; we maken hier
de Grondwet van ons Fortuin.
('t Vervolgt.)
hoogte, tot groot gevaar der omliggende gebouweD.
Dank aan felle werkzaamheid en grootca Belgischen
moed was men na een uur, den brand meester.
TilIMOUGIES. Op de baan van Doorcijk naar
Frasnes st.iat een huisje, eenzaam gelegen, de herberg
Barrière de Torrelies, bewoond gdoor een man van 58
jaar, zekeren Fourrez, van t lk geacht en bemind; hij
leeft er alleen en in den nacht van zaterdag tot zondag is
hij op d' afgrijselijkste wijze vermoordmonsters van
moordenaars zijn ingekomen, z' hebben bier gevraagd;
z' hebben hem gevolgd in den kelder en daar den eer
sten sla? toegebracht; dan is de worsteling voor leven
en dood voortgezet in d' herbei g dit alles is te zien aan
't bloed. Hoe wjeed moet het gaan in zulke oogenblik
ken hoe moet de man al zijn krachten ingespannen
hebben .'Nahem vermoord te hebcn, hebben zij het
slachtoffer aan de klink der keukendeur opgehangen
koffers en kisten zijn doorzocht en veel zaken van
weerde zijn gestolen Er zijn overal gevaarlijke land-
loopers, oude kotzitters die niet meer weten wat een
kei k is en die niets zoeken dan drank en geld!... De god
deloosheid maakt de menschen meer dan beer wreed
LESSEN, 7 april. Gedurende eene vertooning is
eene barak der foor, die vol volk zat, ingestort. Er ont
stond tever.s een begin van brand, dat gelukkig spoedig
gebluscht weid. Er zijn verscheidene gekwetsen.
ST-NICOLAAS, 7 april. Verleden week sloeg een
persoon te Kemseke, in eenen twist eenen soldaat in
verlof met eenen bierboom op het hoofdjaloezie schijnt
de oorzaak dezer daad te zijn
Maandag stond de dader nog voor andere feiten ten
zijnen lasten te recht te Dendermonde. Hij werd verwe
zen tot tweemaaal 15 dagen gevangenis en de kosten
des gediDgs, voor m'shandelingen.
Ongelukkig voor hem kwam eën telegram op den tri
bunaal aan, dat de dood meldde van den soldaat, waa
rop de dader onmiddelijk werd aangehouden.
Turnhout, 4 april.
Wij hebben den winter toch eindelijk achter den rug.
ten minste zooals hij in den almanak aangeduid staat
Wat al wee en ellende heeft hij voor den ongelukkigen
landman achtergelaten Welk treurig uitzicht biedt de
buiten op dit oogenblik aan De koude naorderwind en
de strenge, langdurige winter hebben op het veld een
onherstelbaar vernielingswerk aangericht
Het koren is bijna op alle plaatsen bevrozen, wat er
nog o\ er blijft, staat zoo dun, zoo schraal dat de land
bouwer op geenen oogst heeft te rekenen De tarwe is
volkomen mislukt. Van den wintergarst blijft ook niets
over.
De aardappelen, hel; bijzonderste voedsel van den
landman, zijn op verschillige plaatsen bevrozen. Deze
vrucht wordt gedurende den winter in eenen hoop, met
aarde bedekt, in den hof bewaard. Daar men gewoonlijk
op eenen derge ijken winter niet is voorbedacht, ge
beurd het dat de aardappelhoopen niet genofeg tegen eene
Siberische koude zijn beschut; op deze wijze zijn er dit
jaar op verschillige plaatsen vele aardappelen bevrozen.
De weilanden ook hebben veel geledenhet gras is
dit jaar gansch verlorenzoodat de landbouwer zijn vee
bijna uitsluitelijk met graan en hooi heeft mosten voe
den. Natuurlijk zijn de graan-en hooizolders dan ook
bijna geleiiigd en het is nog zoolang eer de oogsttijd daar
De rapen, welke gewoonlijk een goed wintervoedsel
voor het vee zijn, hebben insgelijks niets opgebracht,
want door de vroegere koude zijn zij allen bevrozen.
Men ziet dat de toestand der landbouwers alles be
halve schitterend is, en nochtans verdragen deze men
schen de wederwaardigheden van het leven met de
grootste gelatenheid. Zij zetten zich niet in werstaking,
zij dreigen niet, zooals eenige socialitische leiders, het
menschom te doen lijden door eenen algemeenen werk-
stilstand. Zij werken om het verlorene terug te winnen
en bidden den Gever van alle goed dat hij hunnen ar
beid zou zegenen.
DUBBELE MOORD TE BORGERHOUT. Een
schrikkelijk schelmstuk met alle wreedheid is woens
dag gepleegd te Borgerhout, in de Bloemstraat. Veughe-
len bewoont het huisn1" 21, met zijne vrouw, die tenge
volge eener geraaktheid krankzinnig is, eu eene 19 ja?
meid, Adriana Backx. t
Woer morgend, v dc emeeer -ef. p
wonden""/jat d deur ii gesloten was. Hij Verteiy,.
het geval aan den jongeling die daar nevens woonde en
deze verklaarde dat hij 's nachts de openstaande deur
had toegenokken. Eene misdaad vermoedende, ging hij
bin-- en en zag er twee lijken gansch bebloed op elkander
liggen. Het was Veughelen en zijne meid; zij hadden
beiden het ho^fd verbrijzeld met eenen hamer. De zin-
nelooze vrouw zat nog altijd in haren zetel en men kon
van haar geene duidelijke verklaring ontvangen. Men is
op spoor van den moordenaar.
BRUSSEL. De woede van den haan. Ze
keren heer X... wonende op den Leuvenschen steenweg
had eenen prachtigen haan, waarmede hij verleden week
deel nam aan een hanengevecht, waarin zijn dier over
winnaar bleef. Voor den strijd kwam de haan zijn voed
sel uit de hand zijns meesters nemen en sprong zelfs op
zijnen schouder. Maar aanstonds nadien is hij zoo boos
geworden dat telken male, wanneer de eigenaar of ie
mand van het huis op den koer komt, hij op hur.ne bee
nen vliegt en hen een aantal slagen toebrengt met zijne
sporen.
Dinsdag rond den avond kwam het driejarige kind X.
op den koer, wanneer het dier schielijk op hem sprong
en zijn gelaat geheel verscheurde. Op de kreten van het
slachtoffer kwam de dienstknecht toegeloopen, die er
slechts met groote moeite in gelukte het woedende dier
te doen loslaten.
X heeft, om nieuwe ongelukken te vermijden, zij
nen geliefden haan gedood, doch tegen zijnen dank.
J'* B TB De moordenaars
te Sofia zijn al ge
kend, maar gevlucht. Ze waren met 4 man. Te Gre-
nobel, in Frankrijk, zondag avond een leeuwentemster
van 19 jaar Mejuffer Gandolfo wordt gekwetst door eene
leeuwin en sterft korts nadien in 't Hospitaal... Een wild
dier behoudt altijd iets van hare wreedheid. Te Bor-
deau is aangehouden Henri Devaux, 47 jaar, wisselagent
geweest van België en er veroordeeld tot 5 jaren gevang
voor frauduleus bankroet. Ze verwachten de geschriften,
om hem uit te leveren. Ja 't gaat er In Bulgarië zijn
ook kardoezen met dinamiet ontdekt, dinamiet welken
gestolen was.
1. De hervatting der leergangen voor volwassenen(muziek-
leer en koor) zullen plaats hebben dijnsdags en vrijdags van
acht uren tot halver tien, te beginnen op 14 april. Schouburg-
klas.
2. De herhaling van quatuor (snaargeluid,) zal 'plaats heb
ben 1 maal ter week, te beginnen op maandag i3 april, cm
4 uur namiddig, in de Nieuwstraat. Doel de inleiding tot de
werken van Haijdn, Mozart en Beethoven.
Varia: De Burgemeester van Luik die ziek is,
nog al erg, en de Bloem die zoo geweldig opslaat, door
dien langen wreeden winter, de riskacie van den Oogst,
en dat er zooveel schepsels met groote muilen moeten met
de menschen meê eten. Veel jonge dieven en in Aalst
ook; wat beteekent dat Minister Beernaert heeft de
inzichten van 't Goevernement voor de kiezingen bekend
gemaakt: Geen algemeen Stemrecht, maar als de Partijen
t'akkoord zijn, herziening der Grondwet, om den kies-
cijns voor Kamer, Provincie en Gemeente te brengen op
10 fr., volgens buisbewoning, het stelsel van Holland
en van Engeland. Daarbij, het recht der Minderheden....
Als alles wel gaat, zal de Kiezing van 1892 volgens die
nieuwe wet geschieden. Het Goevernement zal niet toe
geven aan bedreiging van Oproer; dat men zich ook wel
wachte de Koninklijke macht te versterken; zij is reeds
al te groot en Frèreriep eens, in de Kamers: Al de Vor
sten van Europa staan onder den invloed der Logie.
Zitting van Donderdag, ten half acht.
Aanwezig: MM. VanWambeke, Borreman, Geeraerds,
Verbrugghen, Bnvny. Claus, Liénart, Meert, Van der
Haegen en Van Gyseghem.
M. de Burgemeester zegt dat de stad zal uitgenoodigd
worden door M. Minister De Bruyn om eenen Nijver-
heidsraad m te richten, hetgene men hier reeds van zin
was. Daarover in eene volgende zitting.
1Aankoop-huis voor de Godshuizen
M. Geeraards (als verslaggever). Wegens den aankoop
van dit Huis voor 17,000 fr. om 't Ongeneesbaarhuis te
vergrooten, werd een komiteit genoemd 3 Raadsheeren,
3 Heeren van d'Hospiciën en M. de Architekt. Na onder
zoek in 't Gesticht, verklaarden allen, behalve M. Baron
Bethune, dat het in allernadeeligsten toestand is en dat
alle vergrooting een geldverkwisting zou geweest zijn.
M, Albert De Wolf drukte de meening uit, ingezien er
ongeneesbaren zijn die sedert lang eene plaats verlangen,
ingezien het herbouwen van een Gesticht 2 a 3 jaar zou
aanloopen, of het niet noodig zou zijn voorloopig dit
huis aan te koopen M. Callewaert was tegen die aankoo-
ping M. Geeraerdts stelt dan voor een ontkennend ad
vies te geven.
M. Claus is tegen den aankoop hij beschrijft den
droeven toestand van hetOngeneesbaarhuis, zonder lucht
of ruimte, benepene kleine zalen en in denzelfden vleu
gel het Moederhuis slecht geschikt, slecht gelegen
spreker aanziet al de onkosten die men er zou willen aan
doen, voor nuttelooze, ja plichtige onkosten. Voorloopig
blijft maar al te dikwijls bestendig met genoegen ziet
hij op 'tDagorde: Verslag van M. Geeraerdts handelende
over 't bouwen van een nieuw Gasthuis, een werk van
ware volksliefde voor den lijdenden medeburger in dit
zoo slecht gelegen Gasthuis zijn nog 2 bovenzalen ledig
men kan daar d'ongeneesbaren voorloopig opnemen.
M. Claus is volstrekt tegen den aankoop van dit huis;
't is een oprecht schandaal, zegt hij, dat zulk Ongenees
baarhuis en zulk Gasthuis nog langer zouden blijven be-
staan.
M. Van Gyseghem zal zich onthoudenhij keurt 'tOn-
geneesbaarhuis af hij denkt dat er groote verbeteringen
te doen zijn voor den zieken en lijdenden werkman, doch
hij weet niet of men de ongeneesbaren zal kunnen plaat
sen een nieuw Gasthuis opbouwen zal toch altijd 4 a 5
jaren duren.
M. D'Herdt vraagt of men als middel va overeen
komst niet zou vatstellen dat de vleugel voornongenees-
baren in 't nieuw Gasthuis eerst van al zou opgebouwd
worden.
Men gaat over tot de stemmingAl d'aanwezige Leden
stemmen TEGEN den aankoop.
II. Gasthuis M. de Burgemeester 't woord is aan M.
Geeraerdts.
M. Geeraerdts: Mren, wij gaan handelen over de ge
wichtigste zaken sedert veel jaren besproken;mijn verslag
is noodzakelijk nog al uitgebreid, ik verzoek dan uwe
welwillende aandacht.
Dan leest M. Geeraerdts alsvolgt
MIJNHEEREN,
Het Hospitaal van Aalst, gesticht ten jare 1236, dank
aan de edelmoedigheid onzer voorouders, wierd reeds
herbouwd op her einde der XVde eeuw, en slechts eenige
jaren geleden deed men er vergrootingswerken aan,
langs den voorkant. Ter dier laatste gelegenheid, werd
het behoud van hetGasthuis, te midden in de stad, hevig
bespioken en beknibbeld. En niet zonder ernstige en
tastbare reden welke heden nog bestaan. Deskundige
mannen wijzen met recht, zoowel op de slechte ligging
als op de volstrekte ontoereikendheid der gebouwen
Inderdaad, eeuwen lang kon het Gasthuis voldoende
wezen voor de bevolking eener kleine stad, van zeven tot
tien duizend zielen tellemde, en met wallen en vestingen
omgeven. Maar nu, ondanks de laatst gedane vergroo
tingen is het Hospitaal veel te klein geworden immers
de bevolking van Aalst is sedert vijftig jaren op eene bui
tengewone wijze aangegroeid. Wij tellen meer dan 25
duizend zielen, en het is wel bijzouderlijk de werkende
klas die deze vermeerdering te weeg bracht, dank aan de
snelle uitbreiding van nijverheid, van fabrieken in alle
Dntelbare dorpsfamiliër zijn zich aldus ter tede
l ie werkende Jas maakt heden het
overe ->te deel onzer bevolking uit. Ziekten en ongeluk-
'kêUzijn menigvuldig bij den werkman Dan is het hospi
taal zijn eenige en noodzakelijke toevlucht. Personen
zonder familie, wanneer zij ziek zijn, verlangen ook, ten
hunnen kosce, zich in een Gasthuis te doen verzorgen.
Maar het Gasthuis is hier volstrekt te klein geworden om
te denken aan verleening van betalende kamers. En zoo
de gebouwen onvoldoende, te eng zijn, daarenboven ont
breekt het wel bezonder aan lucht, aan ruimte, aan ge
zonde koeren en wandelplaatsen voor de arme zieken bij
hunne herstelling.
Ja, het hospitaal is veel te klein daaruit volgt, dat de
zalen dikwijls zijn opgepropt dat de zieken er maar al
te veel in mengelmoes gelegd worden, en dat het onmo
gelijk is, in geval van besmettelijke ziekten, eene genoeg
zame afzondering te bekomen.
In een woord, het hospitaal, yoor wat betreft de ligging
en onder hygiënisch betrek,is juist het tegenovergestelde
van hetgeen, volgens de gezondheidsleer, het zou moe
ten zijn.
Zoo gebeurt het ook dikwijls, dat de zieke werkman
met tegenzin naar het Hospitaal gaat. en er zelfs niet
zou henen willen, ware hij niet verzekerd van de held
haftige en kostbare zorgen der brave Gasthuisnonnen.
Zulkdanige toestand, Mijnheeren, is dus waarlijk te
betreuren, en ons Katholiek Bestuur heeft den plicht,
den zeiven zonder uitstel te verbeteren.
Met recht en fierheid mogen wij verklaren, dat voor
verfraaiën der stad, voor handel en nijverheid te be-
voordeelen, niets is gespaard. Ehwel, al die verbeterin
gen, kunnen niet schooner bekroond worden, als door
een groot en deftig werk van ware liefdadigheid
Het bouwen van een goed, ruim en gezond Hos
pitaal.
Die plicht vervullende, zullen wij doen zien dat wij
het met de ongelukkigen, met den weikman en met de
Sociale Kwestie goed meenen
Benevens het gasthuis, Mijnheeren, bestaat hier een
ander liefdadigheidsgesticht, hetwelk met evenveel re
den om verbetering schreeuwt. Ik spreek van het Onge-
neesbarenhuis. Dees ook veel te klein, te vernepen....
De zalen zijn t e eng, niet afgescheiden, koeren, luchten
ruimte ontbreken. En het is daar dat men de ongelukki
gen herbergen moet, met langdurende ongeneesbare
kwalen, die voor allen, overvloedige lucht en ruimte noo
dig hebben, zoowel als brood om te eten.
Onlangs ook vroeg de Kommissie der Godshuizen,
aan den Gemeenteraadde toelating om gezegd beluik te
vermeederen, door het koopen van een aangelegen huis;
maar de meederheid der onderzoekskommissie vond
zulks teenemaal ondoelmatig. Het huidige betrek be
slaat slechts Acht aren, en de ontworpene vergrooting
van één aar 84 centiaren is volstrekt onbekwaam de
noodlottige voorwaarden te verbeteren, waarin dit ge
sticht zich onder hygiëinisch oogpunt bevindt.
Niet zonder schaamte moet ik hier bijvoegen, dat
een onafgezonderd deel van het Ongeneesbarenhuis,
als Moeder-huis dienen moet. Is hier thans ook niet af
zondering, ruimte en overvloedige goede lucht hoofdza
kelijk vereischt en zouden wij aan onze plicht niet te
kort blijven, indien wij aan dezen toestand geen verbe
tering brachten
Ook, ik verhaast mij te zeggen, dat ons Bestuur se
dert lang overtuigd is, over de dringendheid van een
nieuw Gasthuis, een nieuw Ongeneesbarenhuis en een
nieuw Moederhuis op te bouwen. Maar de groote moei
lijkheid is, de daartoe noodige geldmiddelen bij de hand
te hebben. Nu de vermindering van den intrest der gel
den en het gemak tot aflossing der geleende kapitalen
toegestaan, zijn hedendaags aan de Gemeentebesturen,
uiterst voordeelig om groote werken uit te voeren.
Eene waarheid is hetdat onze nakomelingen het meeste
voordeel zullen trekken uit de menigvuldige werken,
welke wij daarstellen tot vergrooting, verfraaing en ge
zondmaking der Stad, tot gemak en uitbreiding van
handel en nijverheid. Het is ook eenvoudiglijk rechtvaar
dig. dat ons Nageslacht een deel drage van de lasten en
zelfsopofferingen die wij ons heden getroosten. Vandaar
kwam aan menige Gemeentebesturen des lands het ge
dacht, leeningen aan te gaan op langen termijn. De jaar
lijks te betalen intrest vermindert naarmate dat het tijd
stip der aflossing verschoven wordt. Onze Stad heeft
eene leening aangegaan jvan een millioen, aflegbaar op
64 jaren, en betaalt daartoe jaarlijks 480000 franks.
Geen twijfel, of hedendaags zouden de Bankiers ons
het kapitaal ter hand stellen, aflegbaar op negentig jaren
tegen eenen intrest van hoogstens 3 1/2 0/0. Brussel-
Antwerpen en ander steden hebben dit reeds bekomen,
aan geringeren intrest, maar voor belangbare sommen.
Door het toepassen van dergelijken maatregel zou ons
Bestuur eene leening kunnen aangaan van i,5oo,ooo fr.,
ten einde de uitkeering te bewerken van de voorgaande
leening van een millioen en bovendien dadelijk de mid
delen in handen te hebben, om groote, schoone en nood
zakelijke werken uit te voeren; en wel te weten
i° Een welgelegen, ruim en gezond Gasthuis, Onge
neesbarenhuis en Moederhuis, met Kapel.
20 Een entrepot, of douanen stapelhuis.
3° Een pakhuis of hal en beurze voor den hophandel,
hetgeen reeds sedert jaren gevraagd wordt, niet alleen
door de Kooplieden in hop, maar door alle inwoners die
den welstand van onze Stad behertigen. De gebouwen
van den tegenwoordigen Schouwburg zou men daartoe
kunnen in schikking brengen met groote galerij en voor
gebouw op de Veemarkt gevende.
40 Opbouwen eener nieuwe Feestzaal voor Concert
enz in vervanging van den huidigen Schouwburg. De
plaats daartoe later aan te duiden.
5° Plaatsen van een schoon kiosk, op de Groote
Markt
6° Ingezien de Stad een nieuw Hospitaal met Onge
neesbarenhuis en Moederhuis bouwt, is het wel te ver
staan dat de Godshuizen het tegenwoordig Gasthuis in
vollen eigendom aan de Stad zouden overgeven. De be
staande gebouwen zouden toegeeigend worden, voor
Muziekschool, Akademie van teekenkunde, Muzéumen
Volksboekerij met leeszaal.
70 Inwendige herstelling van ons oud Stadhuis. Daar
zou het Vredegerecht zetelen; in afwachting dat wij er
plaats verleenen aan een tribunaal van eersten aanleg,
wiens instelling in onze Stad voorzeker weieens nood
zakelijk zal wezen.
De ui tgaven benoodigd tot de uitvoering van boven
genoemde werken zouden te samen bedragen ongeveer
55o,ooo franks, en zich verdeelen alsvolgt
Voor het Hospitaal, Ongeneesbarenhuis en Moeder
huis fr. 3oo,ooo. De Staat en de Provincie zouden voor
zeker, volgens gewoonte in dergelijke omstandigheden,
toelagen verleenen tot eene derde der som, en de Stad
zoo dus enkel te dragen hebben de som van fr. 200,000.
Voor den Entrepót in gevolge begrooting fr. 90.000.
Voor de Hophal 70,000.
Voor de Feestzaal 100,ooo^
Voor den Kiosk 30,000.
Toeeigeningen en herstellingswerken aan oud
Gasthuis 20,000.
Inwendige herstelling oud Stadhuis 40,000.
te samen fr. 55o,ooo.
Van de leening van fr. i,5oo,ooo
is er eene som noodig van 950,000
voor de thans nog uittekeerende leening, van een mil
lioen, zoo blijft de som van 55o,ooo fr. beschikbaar.
Bovendien zal de Stad nog mogen rekening houden,
van den verkoop der ongebruikte bouwgronden van het
huidige Gasthuis en van het woonhuis en lokaal alsuu
dienende voor Muziekschool.
Nu, voor de leening van i,5oo,ooo franken, zou de
Stad jaarlijks te betalen hebben, over den intrest met
aflossing, begrepen de som van fr. 52,500.
Indien men geene voordeeliger conditie kon bekomen
dan tegen 3 1/2 0/0 heden wordt eruit den zeiven hoof
den betaald fr. 48,000.
Dus voor de nieuwe aantegane leening eene meerdere
som van fr. 4500.
De opbrengst van de douanen en hopstapelhuizen zul
len voorzeker het beloop dezer vermeedering van uitga
ven overtreffen. Maar er dient rekening gehouden te wor
den, van de vermindering van intrest welke zal ortstaan
jij de a^'smg •>-> ige lee-;r'S>*'g-
„leidsgësrichten; deze -.urien zich genoodzaakt vinden,
obligatiën op den Sta/te koopen aan 3 1/4 0/0 en bij
het wedergebruik hunner gelden voorzeker 1 0/0 intrest
verliezen. En nochthans is dit verlies bij den huidigen
jaarlijkschen aflos ook onvermijdelijk, enkel moet het
geschieden op eenige opvolgende jaren.
De omzetting der leening slaagt zooals ik het hierbo
ven aanwees, op eene som van fr. 950,000, de verminde-
ing van inkomst voor onze gestichten zou bedragen..
fr. 9500.
Het voorgebouw van het huis voor Ongeneesbaren,
(het achtergebouw bestemd zijnde tot vergrooting van
't Jongensweezenhuis) zou voordeelig kunnen gebruikt
worden voor de bureelen van de spaarkas en Berg van
Bermhertigheid. Voor de tegenwoordige plaatsing be
taalt de Stad jaarlijks.... fr. 500
De gewone ontvangsten voorzien bij de begrooting der
Stad voor 1890, overtreffen reeds de gewoon uitgaven met
de som van fr. 6757,16.
De winst gedaan door de Spaarkas en welke moet uit
geschreven worden op het budget van 1892, bedraagt fr.
1778 00 meer dan de ingeschrevene som voor 1891. Deze
winst is van eene jaarlijkschc vermeerdering verzekerd
dank aan de vermindering van den intrest van 3.60 op
3,24 Voegen wij hier nog bij de vermeerdering welke
wij jaarlijks bestatigen voor de belasting van 2 op het
Cadastraal inkomen. 't zij 200,00
en bij de additionneele opcenten minstens 600,00 's jaars
(De vermeerdering tijdens de laatste elf jaren beloopt tot
fr. 10218,25).
Het werk der laatste optelling der bevolking is reeds
verre gevorderd en het cijfer zal beloopen tot ongeveer
25,ooo zielen aldus zal ons aandeel in het afzonderlijk
fonds van 6,000,000 fr. tot 819 franken meer beloopen,
dan het cijfer voorzien in de begrooting van 1891
fr. 819.00.
In gemelde begrooting is de toelage der Stad aan de
Middelbare Meisjesschool van den Staat aangewezen voor
fr. 8740 terwijl de gewone toelage slechts bedraagt 75oo.
Zij dus een verschil van 1240,00
Som welke in het toekomende zal mogen min gegeven
worden (De groote toelage van i8hi spruit voort uit ee
nen achterstel van 1240 franken).
De nieuwe Vischmijn of Vischhal zal voorzeker ook
eene vermeerdering van ontvangst opleveren, berekend
op fr. 5oo.oo,
Eindelijk is het ook zeer gewichtig, Mijnheeren, uwe
aandacht in te roepen op het volgende punt.
In de begrooting van 1891, is er ingeschreven, onder
de artikels 1,2,30, 3i en 32 der ontvangsten, eene totale
som van fr. 64,900, voor de bijvoegelijke centiemen op de
grondlasten, personeele belasting en patentrecht, terwijl
de echte ontvangst reeds in 1889 beliep tot 67261,64 fr.
Dus een geschil van 2361,64.
Het is te voorzien dat de oprechte ontvangst voor 1891,
wanneer men enkel op eene jaarlijksche vermeerdering
rekent van 600 franks.zal loopen tot
3361,64 en 2 maal 600 is 356i,64fr.
Som die ongeiwijfeld met den boni van de gewoonelijke
ontvangsten en uitgaven in 1891, zal moeten bijgevoegd
worden.
Aldus te samen fr. 15455,80.
Som welke ruimschoots voldoende is om de nieuwe uit
gave van fr. 9000 hierboven aangestipt, te bestrijden. Er
zal zelfs een overschot blijven van fr. 6455,80 welke zal
toelaten te voorzien in andere uitgaven, waarvan de
noodzakelijkheid zich zou kunnen te kennen geven.
En, moesten wij binnen twee drij jaren, bestatigen dal
onze vermoedens te leur gesteld zijn, dat sommige ont
vangsten niet zouden vermeerderen, wat nochtans vol
gens alle menschelijk vooruitzicht niet te vreezen is, dan
blijft de Gemeenteraad nog vrij een deel der 55o,ooo
franken te behouden,'t zij i5o,ooo of 200,000 fr- en ze
neêr te leggen op Staatspaarkas, alwaar ze eenen schoo-
nen intrest zouden opleveren.
