28
Zondag 12 Juli 1891
32st# Jaargang
Kermis-Aalst.
GODSDIENST. VADERLAND. VRIJHEID.
Kerkelijk Nieuws.
HEEREN en ROEREN.
DER KERKDIEVEN.
BUREEL, ACHTERSTRAAT,
Gewone Annjncen20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladiijde
60 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel.
El LAND
ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Fr. 's jaars, vooraf betaalbaar. Inschry vingen worden op aUe tijdstippen des jaar*
genomen, rechtstreeks bij ons of door Post of Briefdragers.
YAH AELST
AALST, n JULI 1891,
Loopende Nieuws, ^-commissaris Pvan
Rousselare, een allerdeftigst Katholiek mm, geacht en
geörd door elk, is zaterdag overleden. Een weduwe
van Etterbeek die geheime Stokerij hield, is verwezen
tot een jaar gevang en 93,611 fr. boet... 't Zal onthouden
worden. De Boeken van Roomen zijn niet meer te
koop. De Botermarkt van Aalst wordt gekritikeerd
omdat zij in den Zemer maar ten 8 ure begint. Het kan
daar al zoo hee-. zijn. De dieven worden tegenwoor
dig rap gepakt in Aalstvroeger, was dit zoo nietneen
het ging zóó niet, vroeger. Tot Uytbergen, op den
Jaarlijkschen Dienst voor de Parochianen, was 't Cies-
ken Van den B^gaerde, een jonkheid van 97 jaren, ge
zond en flink te been, die den eersten ten offeren kwam.
Hij hoopt nog lange jaren present te zijn. Moge het zoo
wezen.—Te Lokeren is overleden de gewezen Burge
meester De Beuckel, al zijn H. Rechten ontvangen en
uit Frankrijk melden ze 't overlijden van Pater Felix,
een der groote Predikanten van Notre Dame te Parijs.
T'Aalst zijn er ook jaarlijks voor Paschen groote
Sermoenen. Keizer Willem van Duitschland, te Lon
den zijnde, sprak er zeer vloeiend Eagelsch. Rusland
doet600,000geweeren maken voor zijn Leger. -Te
Brussel gaat men een nieuwe kasern maken voor 2000
soldaten en te, Laken voor 1000... Geen pracht, maar
gezond en groot. Hetzelfde mag gezegd worden van
't nieuw Gasthuis van Aalst.
Naar de jongste optelling heeft Aalst 25,544 zielen,
t'Antwerpen is overleden de beeldhouwer Jos. Ducaju,
die beroemde stukken heeft gemaakt. M. Oscaer Van
Durme, uit Exaarde, heeft te Parijs een eerste medalie
behaald in eeuen Prijskamp van Muziekopstel, waar
1453 mededingers waren, uit Frankrijk, 1 Zwitserland en
België. Wie in de palotten zit, is de Prins van Wal
lis uit Engelandoveral met zijn ooren aan den blok
inHongarië, o. a. voor 2 millioen en half gulden. Een
groote waarheid zegde SalomoD Niet te rijk of met te
armZelfs in den Provincialen Raad^ van Brabant
begint men Vlaamsch te spreken, in weêrwil en door
't gespot der Walen. De Vlamingen mogen met vergeten
dat door de verdrukking van hun taal, de Walen met al
de schoon vetbetaalde plaatsen weggaan. De radicale
advokaat en pojeet Masset, die in 't Senaat den onbe
schofterik heeft uitgehangen, is uit de Kamer der Druk
pers gebannen Hij zit nu onder 't Publiek met een ca
hierken in zijn hand, daar zal hij moeten oppassen voor
de groote Zittingen en twee uren lang opschuiven, ter
wijl hij in 't aftreksken der gazetschrijvers plaats vond,
als hij wilde. T'AALST, al is de Leening geweigerd,
de zaken van Stapelhuis en nieuw Gasthuis gaan voort;
over die twee zaken is er eenstemmigheid in den-Ge
meenteraad en onder't Publiek; maar de gemoederen
zijn verdeeld over d'andere werken, zooals Beestzaal,
van 100,000 fr (op zijn minste)kiosk van 30,000 fr.
enz. Veel Raadsleden en veel Aalstenaars denken dat het
de tijd niet is voor onkosten van pracht en weelde. De
kiosk kan nog 20 jaren méégaan een Feestzaal, bijna
al de Sociëteiten hebben ruime Feestzalen en voor 5 a 6
zittingen een kanitaal van V.?:onk°st 9n"~
derhoud, wat dunkt "achtbare faëüeburgeis i
De droefste zaak voor Aalst in onze igc eeuw, is de
miskenning van onze Stad en Arrondissement in de
Rechterlijke Benoemingen te Dendermonde... De Bur
gerij van Aalst kan dat niet verkroppen... De wrong is
in 't hert en vermachtigt dagelijks.. ANTWERPEN.
Goede kaarten mogen op tafel gelegd worden. Van 10
Vlamingen zijn er 9 die met hun hert M. De Beucker
naar de Kamers volgden... Hier en daar was een hoog-
geleide half offlciéele Vlaming, die zegdeM. De Beu
cker is een Ambachtsman in't groot; hij zal t hevig
zijn) hij kent niet genoeg Franschl... Prisjpraat, zeggen
ze t'Aalst, prisjpraat. Onder de Vlaamsche Steden is
Eendracht en Samenwerkinghoe dikwijls zijn de Vla
mingen t'Antwerpen niet bijeengeroepen voor Landda
gen en Betoogingen Antwerpen mag zich moeien met
Vlaamsche en Katholieke Belangen te Gent, te Loven,
t'Aalst, te Lokeren, overalwij ook hebben recht en
plicht om te vragen WAAROM onze Aanvoerder M. De
Beucker van kant werd gezet?. Zelfs te Antwerpen kun
nen Eendracht en lever bij 't Vlaamsche Volk «iet blij
ven bestaan. als er krenking is van Recht, van Vrijheid
en van Waardigheid.
Is 't waar dat de hooge Autaar van
St Martens t'Aalst er niet lang meer kan
staan? dat hij een gevaar zou worden
van riskeerlijk te kunnen overvallen?
St Tosefskerk is met deze Kermis door
de Vreemdelingen fel bewonderd. Eer
en dank aan wie aan 't hoofd geweest
zijn of meegewerkt hebben, om aan Aalst
dien roem weerdigen Tempel te verschaf
fen... St Tosefskerk is een glorie voor
Aalst. Op den grooten dag der St Alo-
isius-Feesten te Roomen zijn er s mor
gens inStlgnatius-kerk 12,000 Menschen
t'Onzen Heerc geweest... In die groote
kunstrijke kerk heeft Bisschop Lam-
brecht in 1888 Mis gecelebreerd en in t
Vlaamsch gepreekt... In t Vlaamsch
Niet alleen zegde Bisschop Lambrecht:
In Vlaanderen Vlanmschl maarhi] voegde
erbij: Vlaamsch voor Vlamingen. Zijn
welbeminde opvolger Bisschop Stille
mans laat ook geen gelegenheid voorbij
gaan, fzonder zijne Diocesanen op te
wekken, om hun Moedertaal te bemin
nen en te beoefenen. Och, wat zouden
wij een ander Vlaanderen hebben, indien
men kon zeggen: Al de Standen, een Ge-
loof en éeneTaall... Zekerlijk de devotie
versterkt in andere kerken en kapellen,
de kloosterlijke staat is een groote stap
tot de volmaaktheid, de Devotie versterkt
maar allen vereenigd in de Parochiekerk,
voor deZondagvieriog, voor Eerste Lom
manie,.Vorming, enz... Dan zou t tie-
loof in Vlaanderen versterkt worden, in
steê van te verliezen en van groot gevaar
te lijden. - Maandag H. Anacletus, 3
Paus en Martelaer. Dijnsdag H. Ho-
naventura. - Ze schrijven inderdaad dat
Kardinaal MermiUod erg ziek is. —Ie
Weenen 13 overleden Kardinaal Haynald.
De Kerk van Erembodegem is bijna
voltrokken. Die herstelling en vergroo
ting is buitengewoon wel gemkL
Waarschijnlijk morgen zal men in t Ue
nootschap t'Aalst mededeelmg doen over
de ziekte en de laatste oogenblikken van
Pater Servais... 't Volk vergeet zijne
Vrienden en Weldoeners met.
Zaterdag avond en Zondag, o welk vernuf
tig gedacht vandaar in den Toren een klokken
spel te maken, dat d'Aalstenaars alle halfuren
en uren een klein Concerken hebben en meer
maals in de week een groot Muziekfeest van
klokken!.. Welk Volkslievend gedacht! en heb
ben wij geen gelijk, Menschen, van te zeggen
dat Aalst een der beste beiaardspelers heeft
van Europa? Dien Man, dat Vernuft moeten
wij in eer houden, met den wensch van een lang
leven.
't Eerste vertoog der Kermis was de Groote Hoogm.s
in St Martenskerk... Vroeger ging de Processie uit,
Kermis en van 's zaterdags af was de stad vol Vreemde
lingen... De Mis van Mercadante, zoo meesterlijk uitge
voerd, onder de direktie van Meester Peter De Mol, la
geniale Kapellemeester van St Martens... t Zijn de Zaï.-
gers van over 20, 30 jaren die nog altijd boven al d'andeae
uitmunten... Maar de sopranokes moeten oppassen vèn
niet te schreeuwen en van wel de direktie te volgen...
Zingen en spelen in een kerk, als elk zoo stil zit, vooi 21
3ooo menschen, ter eere van 't Opperwezen, 't is iets ïjn-
ders als op een Concert voor 200 a 3oo Personen... te
Mis van Mercadante, zoo dikwijls uitgevoerd in alle stj-
den en dorpen, ze blijft toch altijd vol verrukkelijk^
schoonheid.... Voor 't Evangelie wierd, ter eere val
de Roomsche KatholiekeKerk, het: Tu es Petrus! gezon
gen. 't Was schoon en indrukwekkendMERCA
DANTE, geboren in 1795 te Altamura, een dorp vaa
Napels, had van jongsaf een groote zucht naar de Muziety
12 jaren oud zijnde, nam hij les bij den grooten ZinSa-
rella; in 1819 componeerde hij reeds merkweerdige stri
ken,'meest van wereldsch muziek; in 1823 werd hij Ka
pelmeester in d'hoofdkerk van Novara, in 1840 zien wij
hem als Direkteur der Muziekschool te Napels, waar hij
stierf in 1870.
Zondag achternoen was er veel, veel Volk in de Stad
Al de straten broebbelden; op de markten kon men op de
koppen gaan; 't weêr bleef hebbelijk;... Rond 3 ure was
't naar de Graanmarkt dat de menigte stroomde voor den
Kampstrijd op ijzeren peerden of drijwielkarren of iiel-
rijders, of gelijk men het ding wilt noemen.... Maar|iyat
doen die Gendarms daar aan de Statie; 12 a 20 Gendahbs
te peerd? Waarom zijn de Pompiers onder de
geroepen? Wat doet al dat Volk aan de Statie?
Stoornis van de Kermis!... De Socialisten die gevrjagd
hebben om een Betooging te doen met de Roode \iag,
de Betooging die geweigerd wierd en de Sociahster die
toch gekomen zijn en die 't Muziek van Vooruit uit ent
afhalen... Waarom, als men vraagt en "t wordt g 'ei-
jgrprd waarom rebel zip Denkt gij dat men v en t
weigert, de GodveLeuï is daar, -.•su u u. .r
waarom de Kermisfeesten stooren? Houden de Katho
lieken alsdan politieke Meetingen?... Kermis is vreugd:
rust, eendracht; want als er tweedracht is en riststoormj
de Vreemdelingen komen niet en de brave Bevolking
blijft thuis. De Socialisten zijn nabij op hun hielen ge
volgd door de Gendarmerie en hun plan is in duige ge
vallen... Wet moet wet zijn. Eens een bevel gejeven, dit
bevel uitgevoerd,al ware't nog zoo; dit bevel uitgevoerd.
Waarom gaat men alzoo niet te werk tegen dDrgelbals
en tegen de openbare Dronkenschap?... 's Avcads heb
ben eenige benden verdwaalde Socialisten hunhert op
gehaald met de Marseillaise te zingen... De Mareillaise!
't lied der Bloedhonden van de jaren 93; der San.ulotten
die hier invielen, als dieven en moordenaars!... Hamin-
gen, die de Marseillaise als hun Volkslied aanneoen'U!
De Looping met Velocipeden was wel, uitmoende
wel- elk had er lust en vreugd in, de klingsche veren op
die'ijzeren cirkels te zien rijden, zich te zien buleen en
wringen, rekken en weeren om den eersten te zijn.. Wat
die Amerikaners toch uitvinden!... Scherlings op een
wiel zitten en met 2 ander wielen rijden, rijden bijna zoo
rap als 't Convoi; er zijn er, die op anderhalfuur te Brus
selzijn... Er zijn er, die op hun getuig naar Zwitserland
rijden... In Frankrijk spreken ze van de Gendarms en
Champetters alzoo achter de dieven te doen zitten.
't Concert der Gidsen, prachtig, prachtig!... Daar was
een Volk op de Groote Markt... Dien avond veel Volk
op den wandel... De tentoonstelling van Bloemen, ver
rukkelijk schoon, en 't Borstbeeld van M Wery door elk
bewonderd... De Jaarmarkt, uitgeregend; spijtig, er gin
gen zoo eeuwig veel Peerden komen; maar ze zijn terug
gekeerd voor 't slecht weêr... Dijns-
dag Regen, woensdag Regen, don
derdag Regen, tot groote slabakkerij
van al d'ander Kermisfeesten.t Was
al paraplu dat men zag, alhoewel pa
raplu aangehouden is.
Weet ge, beminde Stadsgenoten, ,«-4
wat er in Duitschland uitgevonden is, Jjg
tot vermaak van 't Publiek en wat er i-
veel bijval heeft? Een groote kriésité,
niet in een barak, maar in d'opene
lucht, 's avonds; heel hoog en breed,
allerhande wonderbaarheden der we-
reld die in gekleurd licht verschijnen en nu en dan,
kluchtige mannen met aardige gezichten, lange kinnen,
neuzen, enzoovoorts Zulk vertoog hier op de Groote
Markt dat g'heel de Zoutstraat het kon zien, of op d Es-
planade, dat het uitzicht geeft op twee, dnj groote stra-
ten, zalk vertoog zou oprecht aanstaan en een goede ner-
innering laten... 't Is dees jaar beproefd met goeden
uitval te Brugge.
Zondag, Kermis-uit... Wat is er te doen?
Ten half 12, Groot Concert op de Markt, doordejonge
Garde. Programma: Pas op' de Keizer komt; de Fakkel
tocht van Meierbeer; de Blijde Postiljon, polka voor
Buggel door M. D'Hondt; Brokken uit de Siciliaansche
Vespers, en de Schaverdijnders, wals van Waldteufel; 5
voorname stukken.... Wat is er nog? 's Achternoens ten
3 ure op St Josefsplein, Loopstrijd, niet te peerd, niet te
ezel, niet te drij.\yielkar, maar te voet... 't Is een groote
Sociëteit uit Laken 'die den Prijskamp inricht; er zijn 6
Prijzen, te samen 3oo fr... De toeloop zal groot zijn voor
dit buitengewoon Feest...
Wat is er nu eigentlijk van die Boterfabriek op ver
scheidene plaatsen ingericht, o. a. te Herdersem De
Boeren zijn voor geen nieuwigheden, noch in Religie,
noch in Landbouw; de Vlaamsche Boeren waren bijna
de laatsten van Europa die 't Christene Geloof aanveerd-
den, maar eens de deugdelijkheid ervan ondervondenze
stonden zoo vast als een rots; de Boeren zien ook hoe
verderfelijk die nieuwigheden geweest zijn van Liberahs-
mus en Vooruitgangen welke rampen die nieuwigheid
van Socialismus op ons Vaderland zal trekken!. De Boe
ren willen geen katten in zakken koopen, daarbij, zen
h^bbe" niet veel geld te riskeeren ze liggen reeds ge
drukt i ider veerslechte "boefe>;È5'$p.* Sfa4r*aR> er" -nnv
goed is, voordeelig aan hun Bedrijf, ze zullen het aanne-
men en er met hun taai geduld in volherden. Een gazet
van Gent schreef deze week dat er te Astene,aan de Leie
bij Deurne een Boterfabriek is ingericht door den groo
ten Kasteelheer de Dentergem en dat elke koei jaarlijks
ioo fr. meer zal opbrengen... Ach,ware 't zoo, we zouden
aan dien Kasteelheer ^en standbeeld wenschen en veel
navolgers.. Der Boerenlust is van te kunnen betalen en
van te kunnen koopen niets is te zwaar of te lastig voor
de Vlaamsche Landbouwers; wie bewondert hunnen
moed niet? Hoe zij sedert zoovele jaren worstelen tegen
den tegenspoed? Hoe zij in dezen Winter, als de Oogst
vervrozen was, aanstonds begonnen te herzaaienhoe zij
met meer moed als Napoleon, worstelen tegen koude
en hitte tegen hagel en overstrooming,tegen uitbranding
en verrotting Zekerlijk, wij raden ons achtbare Land
bouwers aan, van de Wetenschap te volgen, van de
nieuwe uitgevingen en verbeteringen te onderzoeken en
te beproeven, van aan hun zoons het landbouwonderncht
te verschaffen dat de Bisschoppelijke Middelbare Scho
len en andere heden aanbiedenmaar zonder ondank en
onrechtveerdigheid kan men niet ongevoelig wezen voor
het geduldig zwoegen en wroegen onzer Landbouwers.
En heeft de Vlaamsche Boer geen recht van te klagen
en van ook eens den steen uit te wei-pen Is ons Land
bestierd gelijk het zou moeten zijn Onder de liberalen,
'twas één GRUWELDAAD: Geld verkwisten! Een
Christene Land willen verketteren, een tirannie plegen,
gelijk Josef de II, gelijk de Fransche Jacobijnen, gelijk
Willem de Koppige... Inde kiezingen van 1884, 86, 88
en 90 zijn de Boeren met eene machtige eenparigheid
opgekomen. Maar hebben de Boeren geen recht van kla
gen Heeren Senateursen Volksvertegenwoordigers, heb
ben uwe werkingen aan de verwachting beantwoord
Sedert 3o jaren is een stelsel van geldverkwisterij in
't lang en in 't breedEngeland heeft te Londen een Pa
leis van Justicie, dat misschien 6 millioen fr. kost Te
Brussel staat er een van 60 millioen, met ons geld ge
bouwd over 3o jaren, men schreeuwde Moord en Brand
als het Budjet van Oorlog tot 25 millioen ging beloopen
m,en vroeg in de KamersWie zal dat kunnen opbrengen?
En nu is 't-7o, 80, met de gebouwen en de forten 100
millioen's jaars Van 1879 tot 1884 zijn de Verkwis
tingen wreed geweestzijn de lasten erg opgeslagen de
meerderheid van 60 stemmen in ons voordeel heeft den
toestand weinig veranderd; wel is waar de godsdienstige
vervolging heeft opgehouden; de gruwelen van Inkwisi-
tie bestaan niet meer de schreeuwendste onkosten tegen
't Vrij Onderwijs zijn weggenomen, maar, behalve de
6 millioen hulpgeld, de belastingen bestaan gelijk vroe
ger zelfs die hatelijke belasting op den Tabak wordt
niet afgeschaft!... Heeren uit Senaat en Kamers, hebt gij
gewerkt gelijk de Boeren op hun land! Ge zult zeggen
't is moeielijk; maar komen de Boeren geen moeielijkhe-
den tegen Is er Viktorie zonder strijd En welke po-
gingen hebt gij gedaan om uwe Medeburgers te ontlasten!
Welke schromelijke geldverkwistingen in 't Leger en On
derwijs 60 generaals op pensioen die nog heel wel kun
nen dienen25 millioen aan de Maas en steertjes van 14
millioenDit alles voor een verfoeielijk Slavenlegerom
eene Bloedwet te vetten, tegen welke onze Voorouders in
de jaren 97 zoo hevig geworsteld hebben... Terwijl men
hier zoo gemakkelijk een Leger van Vrijwilligers kon in
richten De Militaire genie gaat jaarlijks weg met grou-
welijke sommen...
Er zijn veel nuttelooze Scholen Bara zelf bekende
het onlangs in de Kamershet stelsel van verkwisting
gaat voort, in Leger en Onderwijs, in Kunsten en Minis-
teriën.... In de goede Boerenjaren, men kon er nog te
gen, maar nu 't wordt den algemeenen ondergang. De
Grondeigenaars, de Renteniers zouden hun pachten ge-
reedelijker afslaan, indien de Staats- en Stadslasten ook
verminderden; nu in dezen slechten tijd, die een eigen
huis heeft, moet een huushuur betalen van belastingen.
Van in 1884 is 't geschreven Als een karre in een slecht
spoor is, er moet geweld gebruikt worden om het op de
goede reê te krijgen. Dat geweld hebt gij niet durven
doen, Heeren Gekozenen noch voor 't stoffelijk belang,
noch voor de bewaring van 't Katholiek Geloof we zijn
gedwongen U deze groote waarheden te zeggen;cle Logie
moet kontent zijn van U en van ons Ministerie... Op de
sigarekaskes van Geerdsbergen staat deze spreuk Nihil
sin labore, Niets zonder arbeid Om de liefde Gods,
't is nog tijd. g'hebt nog de macht, zet u toch aan 't werk^
't is hoogst noodig; of moeten de Vlaamsche Boeren eerst
Se Waden en. de Socialisten
STUKKEN VAN BEWIJS: Ziehier een lijstje van
buitengewone uitgaven voor 1891.
Museum van Schoone Kunsten te Ant
werpen Fr,
Lokalen der hoogescholen
Bouw en meubeleering van lagere scholen
Subsidiën aan de gemeente voor werken
van gezondheid
Wegen en burgerlijke gebouwen
Verbreeding der Quatre-basstraat te
Brussel
Vergrooting der ministeries (spoorwegen)
te Brussel
Post- en telegraafhotel
Paleis van den Cinquantenaire
Herbouw van 't Paleis te Laeken u
Gevang te Verviers
Volkspaleis (Brussel)
Waterwerken (Maas)
Steenkool-kanalen
Werken aan de Schelde
Werken aan den Rupel
(Vervolg: 3de bladz. 3de kol.)
TOO.OOO
2IO OOO
700.000
5oo.ooo
I.OOO.OOO
5oo.ooo
I 000.000
140.000
400.000
I. OOO. OOO
200 OOO
100.000
600 OOO
3,000,000
1,070,000
100,000
HISTORISCH - DRAMATISCH V E R H A AI
(door de Mannen van Chipka.*
XVI WEE DE KERKEN 1
Kreitser had het gezegd Smeden terwijl het ijzer heet is. l Het ^ur(ie niet lang ot een venster was
lilt I noden en Parijs Teruggekeerd zijnde, scheen zijne werk-1 ,a Aar was de slang bmnengeraakt; de Saknst^m Jh1™
LAb0Al?rv,hridJVeduril ontvingen zijne medehelpers ge-_ek« en ook de buitendeur, om z.jn medephchtigen binnen
gekoir n, zoogezegd als liefhebber van Christene tempels, maar
inderd jd om alles in oogenschouw te nemen: de vensters, de
sakrist;i de omliggende huizen.
Met en laatsten trein uit Brussel waren t Aalst afgestapt de
Slang, le Herkul en de Smid, elk atzonderhjk en in een verschil-
ligeheherg waren zij aan de Statie een glas bier gaan drinken,
om dama als vreemdelingen aan malkaar onbekend den weg
naNie%w1mhunfenpogingen belemmeren; een donkere nacht;
een huKnd; eeVruslnde dorp, geen groote steenweig in
de nabiheid; veel gerief van inbraak hebben en bij list de Smid
kunneristelen wat hun nog zou ontbreken.
Het tuurde niet lang of een venster was in stukken gebroken,
uinnnnfTordftict-dft Snkristn had hu open-
Hit Londen en Eanjs leiuggc^i^ -
zaamheid verdubbeld, gedurig ontvingen zijne medeheïper!3 ge
heime brief kes van vermaning om bijeen te komen, er was bijna
ffeen week dat geen kerkdiefte gepleegd wierd en gedurig stuurde
Malfeo 't goud en 't zilver in klompen naar een Jodenhuis van
Parijs- zoo kon het gemakkelijk door de douanen, zonder dat 1e-
mi'lleti^ons'^kS inbraken en dieften aan te halen
die Dlaats hadden in de maanden Meert, April en Mei 1888, in de
Kronii'ken der Rechtbank zijn 52 kerkdielten aangeboekt ten aste
der booswichten, die hier hun verhaal vinden; 52 kerkdielten,
door vier booswichten.
langs mar was ae oiaug uiuugi. go,
gekregsi en ook de buitendeur, omzijn medeplichtigen binnen
tp latpni
Daar'zijnde, terwijl Kreitser aan de Pastorij over en weer ging,
en ook den anderen kant der kerk, waar de Onderpastorij ligt,
niet onjiewaakt liet, daar zijnde, begonnen zij aanstonds te kappen
en te viilen te zagen en te breken; ze stonden daar voor den kof-
feriort, waarin de kostelijkheden in goud en zilver bewaardwa
ren- hun eerste gedacht was die kas uit te lichten en naar buiten
te dragen; maar'dit ging niet; dan zijn zij er beginnen op te slaan
en onT't geweld van die slagen af te keeren hadden zij de:Pa«-
toorskleeren uit de kassen en schoven getrokken;drij groote dikke
.1 i,.nnriirnc-r in o-pluktpn 7.n prin.cen
-t;idw""Sarvan Kreitser aangeteekeod; Erpe, "op6 de" Ss;dan Jlukten z^nn.een
waaVde kooTder'kerron'angs ^"fraai'leschiUerd'is doo^eenen Fgngs^aa^wierden^d^kostbaaVhSen ^eTkerk uitgehaald en in
TalfvoraVs staande en ondervraagd over de kerk
w p.pn hnrde en lange winter, ijs en van Erne, twi
king der Volkeren; het waseen harde en lange winter: ijs en
sneluw- kouden noordschen wind, en in den nacht van don(kr-
daer tot vriidag van 22 tot 23 Maart, de week voor Paschen, nooit
■u mon Hipn natum vergeten t'Erpe, alswanneer 's morgens vroeg
de Sehge galmemweêrkfonken PDe Kerk bestolen! de Kerk be-
St°Inderdaad! en daar stonden nu de vrouwen en dochters ei.kin
deren al zuchtende en weenende, terwijl de jonkheden en mans-
Heden met gebalde vuisten uitriepen: Ach, hadden wij van iets
geweten1 Waar zijn ze! we trekken hun lijf in stukken, wij rabra-
ken die helsche deugenieteni... Maar de grijsaards, die alJ»vende
hun bestolene Parochiekerk omringden zegden en ™rk!aa'de°n
Wat gaat er geworden! 't gaat slechter als onder lan De Licht en
ZiiWïj£te Brussel in de stukken van 't Proces, volgens de
bt;S!dee^Se. was daags te voren in de kerk
Recniers siaauuc cuuuuti.iuu&u ----
lielte van Erpe, 't was al bevende dat de schurken antwoordden:
:ii herinnerden zich dien nacht; de brandkas was met scherveni in
tukkpn eeslaeen, als een eebrokene ruit; daar hun handen inste-
ïnde waren z| gekwetst, en 't was met die bebloedde handen
\Toird^Svan'tH.Kr,m; unnhcr.n tafctó Lr hcgUmn
a' 50 cmtuutcrs; kLim Rmomlrannt; unjchli p
Idcnit d'H. Drijmldightii, uit de Jarm 1700:
en;... Rond uren varen ie Dienen vertrokken naar Aalst, om aldaar den
sten trein voor Brussel te urnen....
't Geestelijk, dat de Parochie;,
verheid!dat de Kerkmeesters en de Bedienden hun Saknstij
inschouvden; overal bemorst met bloed! de schatten geatolaa;
4 Misgeraden op den grond, bevlekt met bloed en bedekt met
steengruis; bloed aan kassen en aan muren!!!,,. Men wilde in 't
begin zijn 'oogen niet gelooven!... Zulke wreede kerkdiefte!... Al
dit geweld! dat kon niet zijn! Men zou het gehoord hebben!
Maar eilaas! wee! wee! er was niet aan te twijfelen!... Een helsche
woede was op Erpe gevallen!... Ja, menschen, zucht en beeft
voor zulke helsche boosheid; weest niet verwonderd dat uw Gees
telijk, uw Overheid, dat uw Kerkmeesters daar met ontstelde en
bleek'e wezens naaru omkijken; in de Sakristij waar zij staan, is
een helsch schelmstuk gepleegd; het Hoogweerdig is daar be-
smaad en beleedigd; dezen nacht is daar gevloekt gelijk in een
liberale gazet....
Dien morgend, dien vrijdag morgend, dan is er iets afgezueht
en iets algezien tot Erpe; 't was een Processie naar de bestolene
kerk- van 7 ure 's morgens wist men het in Aalst., alwaar eenige
dagen te voren de groote diefte van goud- en zilverwerk was ge
weest in de Zoutstraat bij M. Meerschman; nooit zullen wij d'op-
schudding in Aalst vergeten: de kerk van Erpe bestolen! van alles
beroofd! de dieven moeten halve duivels geweest zijn! die schan
daleuse schurken! Dat de Policie en de Justicie er toch achter
zitten! dat de Gendarms uitrijden; ze zijn al weg; 't Parket gaat
komen!... Er wordt getelegrafeerd naar aide Statiën!... Waar
mogen ze met't gestolen goed gevlucht zijn!... Dat zede voet-
speuren wet nazien, gelijk John Stiermarck, uit Jan Ciercker,
dit wereldberoemde Boek van onzen geëerden Stadsgenoot M.
Van der Gucht; dat elk die iets weet, het aanbreoge!Dat de St
Martenskerk wel bewaakt worde! Daar zijn ook zulke vermaarde
groote Schatten! Dat al de kerken goede maatregels nemen!...
Zoo wierd er onder de Volkeren gezegd en herhaald;... Maar
niets, niets kwam uit, over die wreede kerkdieften, niets!Reeds
was het goud en zilver te Brussel gesmolten en over de grenzen;
Kreitser ging voort in zijn ronde als Reiziger, als Vlaskoopman,
als Veekoopman, onder allerhande gedaante en verkleeding, nie
mand had eenige achterdocht op dien welgekleeden en fatsoenlij
ken heer; de Slang en de Herkuul waren in winternvakantie en
maakten'zich gereed om in barakken de Kermissen en Jaarmark-
markten te verlustigen; Malfeo dreef handel in zilverwerk en
breidde zijnen handel meer en meer uit; de Smid was zijnen
helper en reiziger; en terwijl de schrik overal heerschte, terwijl
men vroeg: Maar vinden ze de dieven toch niet! Terwijl op Zon
dag -1 April, Erpe een openbare Betooging van Eereboet en Her
stelling pleegde, een Ceremonie, die uit aller oogen tranen van
spijt en van Aanbidding rukte; terwijl dienzelfden Zondag, de
liberale gazet van Aalst haar niet schaamde van te spotten met de
bestolene kerken, schrijvende dat Ons Heer die kerkdieften toe
laat, omdat de kerken te rijk zijn, terwijl de Boeren hun schuld
niet'kunnen betalen, (och is 't beter in Italië, waar zooveel kerk
en kloostergoed gestolen is en waard'Armoede de muren oploopt?
