.u
Zondag 6 September 1891
laargang
Ons Werkvolk.
Aalst.
36
Kerkelijk Nieuws.
-
GODSDIENST.
VADERLAND VI4 IJ II?
Loopendc Nieuws.
Wijding van Kerken.
OUDENAARDE.
MECHELEN.
St Martens kerk t'Aalst.
DER KERKDIEVEN.
BUREEL, ACHTERSTRAAT,
Gewone AnnDncen20 centiemen per regel. Annonfcen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel.
Pr. 'a jaars, vooraf
HET LAND
orden op alle tijdstippen des jaar*
dr i jst of Briefdragers.
AALST, 5 SEPTEMBER 1891.
't Zijn de Blauwververs van
Aalst, de mannen dier aloude Nij-
verheid, die d'eersteden nieuwen
trap der toekomstige Vischmijn
gebruikt hebben... Rap Volk!
87 jaar zijn en nog den Oogst af
doen, gelijk dien Parochiaan van
St Lievens-Essche, 't is buitenge
woon, zegt Boon, 't is fel, zegt
Pieternel.M. Jacobs, alhoewel
flauw en ziekelijk te Blankenberg,
hij valt gedurig iu slaap, te veel, te driftig gewerkt met
zijn hoofd, (ach, Bilderdyk zegt het zoo schoon: Dit her-
senzwoegen, lastiger dan den grond omploegen), M. Ja
cobs zal toch d'openingsrede in 't Congres van Mechelen
komendoen.... 't Koud water, volgens Pastoor Kneipp
van Duitschland, 's morgens een voetbad in 'tgras,d at is
souverein voor verfrissching en verkloeking; die dat ee-
nigen tijd gedaan hebben, ge ziet ze van Heldergem ko
men, zoo kloek als een gothiek Kerksken, dat ze te voet
op en neêr naar Hasselt zouden loopen, zoo gezind gelijk
Meester Lieven van VVoubrechtegem als zijnen almanak
geschreven was. De Boeken van Pastoor Kneipp, in
Duitschland verkocht gelijk mastellen op een jaarmarkt,
zijn te koop op Chipka: Ma cure d'eau wordt herdrukt en
zal gereed zijn rond 10 Septembris, min of meer, want
die Boekdrukkers beloven dikwijls gelijk de Kleermakers;
Vivez AiNsi blijft te koop aan 3,50. Ze zegden ons wel
dees week, en ze verzekerden het, dat in Frankrijk die
baldadige nachtstoorderij der Orgelbals met bestaat.
Van de 5 Peeren die op de 17 schoon Peerelaars van 't
Eiland Chipka stonden en van welke er eene gevaarlijk
ziek hangt, is er nu nog een andere afgevallen; blijft
nog 3 gezonde en een kamanke; -zonder d'Hoop, wat zou
'ne mensch met een huishouden doen? Broeders in
Kneipp, wat zal 't zijn in den Winter, als er sneeuw ligt?
Dat is vies, zei Sis Precies, als er goed nieuws is over
Argentina, dan zwijgt de Patriote. Minister De Bruyn
is naar Italië; de Minister van 't Buitenlands heeft zijn
handteeken. Weet Minister Van den Peereboom dat
veel Coöperatieven van Statiën herbergen zijn, kweek
scholen van dronkenschap en van huiselijk krakeel?...
Veel mans krabben achter hun ooren; de vrouwen moeten
om levensmiddelen, en d'okkasie maakt den dief. Te
Kortrijk Mr en M6® Devreese op zelfden dag gestorven.
M. Devreese was Voorzitter van 't Breydels-genootschap.
St Nikolaas gaat een nieuw Slachthuis bouwen.
Gewoonlijk hebben ieverige en wijze Voorzitters bloeiende
Maatschappijen, als de Maatschappij leefbaar is en op
goeden grond staat. Wee de Stad waar Overheden
zijn die in slechte vuilenesterijen zitten!.. Verwacht niets
4aV(Wgi>* vi zulte v.jmpzalige menschep; 2.si. zr-llejviei-
meliik en vai chelijk sjotten met A.' wat goed is, en 't g'oed
tegenwerken.
't Is 2 jaren dat te Meyerling dit wreed drama plaats
had, waarover de Keizerlijke Familie nog altijd treurt.
De moeder der vermoordde rijke juffer, een baronnes,
hare eer boven alles schattende, heeft een schrift doen
maken op 5o afdruksels en het voortgegevenei, die
wreede Vrijdenkerijdie schandige echtbreukeen we
reld zonder goede zeden, welke ramp! Prins Rodolf was
waarlijk Vrijgeest geworden; hij ging zijnen staat te bui
ten; in de diepste ellende zittende, heeft hij, met hare
toestemming die rijke Juffer vermoord en dan zijn eigen
van kant gebracht De Werkman haalde, niet zonder
rede, deze week de woorden aan van de Nav. Chr. Het
is recht, dat die de ongeregelde vermaken zoekt en na
loopt, ze niet genieté zonder schande en zonder bitter
heid... O hoe kort, hoe bedriegelijk, hoe misdadig, hoe
eerloos zijn alle die genoegtens!... Er staat ook geschre
ven Zijn driften overwinnen, is lastig; zijn driften vol
doen, is onmogelijkze vragen altijd meer en worden op
den duur tirannen van ,'t hert.
T'OPHASSELT,
Zondag 13 Septem
ber, Groote Festi
viteit; ten half vier Plechtige Inhulding van 3 Beelden,
't Kindeken Jezus, den H. Antonius van Padoua en den
IT. Nikolaus van Tolentyn. Na de inhulding en wijding
der Beelden, Aanspraak door den Z. E. H. Van der
Moeren, Hoogleeraar aan d'Universiteit van Leuven. Ge
vindt in de steden onnoozele leubbens, lezers van liberale
gazetten, die lachen met de beelden der Heiligen... Maar
hebben zij in hun huis geen portretten van Vader en
Moeder, van Nonkel of Grootmoeder? en staan die op de
Eereplaats niet? En wat ziet men te Parys, aan den Lou
ver en in de Tuileriën en te Berlyn en te Roomen
Beelden van Generaals, van Schrijvers, van Dichters,
van Schilders, die met eere omringd worden... D'Heili-
gen, in onze kerken vereerd, dat waren ander gro< te
Mannen, heldhaftig, weerdig onder alle opzichten, die
zich geslachtofferd hebben voor 't Menschdom... Dc
Beelden dier Helden op een eereplaats, die Beelden, ons
tot in den Hemel opvoerende en ons onder hun voor
spraak stellende,is er iets redelijker, iets natuurlijke. 1
M. de Pastoor van Zelc, zaterdag aan den Outaar uoor
een bloedspuwing overvallen, tot groote ontroering van
't Volk, maandag berecht en in stervensnood, was 'iste-
ren iets verbeterd. D'HGOGMIS, Chatheaubranu, dë
groote fransche Schrijver, spreekt met verrukking over
de verhevenheid der Hoogmis, beschouwd onder opzicht
van Broederlijkheid en van Eendracht... Die algemeene
Zondagsche Vergadering Men hoort er de belangen en
de tijdingen der Christelijke Gemeente afkondigen; het
Evangelie wordt er voorgelezen en gepreêkt; spreek* niet
van hoogdravende Conferentiën voor eenige standen; het
Evangelie, eenvoudig uitgelegd, toegepast voor Rijk en
voor Arm, voor Geleerd en voor Ongeleerd, dat is het
ware licht voor de geesten... Zondag t'Aalst, in d'Hoog-
mis, ter gelegenheid der Verrijzenis van den eenigen'
zoon der weduwe van Naïm en van de woorden Er
wierd een lijk uitgedragen; Men hoorde daar in dc
Hoogmis, in vier korte puntjes, de middelen om zonder
angst op de dood te kunnen denken, vermits wij haar
niet kunnen ontsnappen, vermits wij alle dagen tot de
dood naderen, vermits de Zaligmaker en d'Heiligen ons
tot dit laatste uur hebben voorbereid, vermits de Dood
de eenigste weg is naar de gelukzalige Eeuwigheid. Zon
der te sterven kan niemand den Hemel erven. Ze spreken
van Schatten en van Kunsten in de wereld, maar de
Dood kunnen aanzien zonder angst, met kalmte, zoo niet
met vreugd, zonder vrees zijn Geburen en Vrienden zien
en helpen sterven, is dat niet d'allerbelangrijkste Zaak?.
Al wie zondag in d'Hoogmis van Aalst was, riep uitWat
heeft onzen M. den Deken daar een kraentig, schoon en
troostend Sermoen gedaan!... D'Hoogmis!... Die nooit
hunnen Herder en Vader hooren, zijn dat goede kinde
ren! T'OPHASSELT, 't is na het plechtig Lof van
half vier, Zondag aanstaande, dat de plechtige wijding
der Beelden plaats heeft. Zondag 11. heeft de Pauze-
lijke Nuntius te Brussel 8 Benediktyners tot de HH. Or
ders verheven, waaronder 3 tot het Priesterschap. Twee
hebben maandag hun Eerste Mis op Afflighem gedaan;
de derde, dijnsdag, een Pater van Meldert bijgestaan
door 3 andere Paters van dezelfde Paro^' and -
MojwdkfeA nboij ..'.«Th "Mie rci-jt
geluisterd dooi een Novate van Hekelgem, die in dc? a
Mis zijne Professie deed.
Zondag 20 komt de Bisschop van Gent de Kerk van
Erembodegem plechtig consakreeren en inwijden, die
Parochiekerk, zoo schoon vergroot en hersteld, ja tot
verbazing van al die erin komt Zelden of nooit hebben
wij een herstelling en vergrooting zoo gelukkig zien ge
beuren;
EN MAANDAG 21 SEPTEMBER
zal de Kerkvoogd in Aalst de St Josefskerk inwijden, tot
vreugd en triomf van Geestelijkheid en Bevolking der
Parochie.
Die St Josefskerk, begonnen in Juni 1868 onder Pas
toor Vydt, zaliger, en thans in 1891 voltrokken, behalve
den toren, onder Pastoor Willems... Wat heeft het ar
beid, studie, last, hoofdbrekerij, loopmerkt gekost om
aan Aalst die tweede schoone en groote Parochiekerk te
schenken!... Te naaste week wijden wij ons Hoofdartikel
aan die plechtige wijding.
Als de eerste steen eener groote kerk gelegd wordt,
komt gewoonlijk de Bisschop den Zegen des Hemels over
die werken inroepen;... is de Kerk zoovev
er Mis kan in lezen, dan is er een eerste wit, ug
een groot deel voltrokken, dan wordt diT
en ingewijd; maar eens dat het Kerkget
bouwd is, dan komt de Bisschop om 1?
tiglijk als Gods Hui$ in te huldigen en ei cF moo>
ding aan te geven... ffiSt is bbtiTango' en treffeüuo K ke-
lijke Ceremonie, van de schoonste die er in de Christen
heid geschieden...
Alles is nu tot de rust wedergekeerd; op de Fabrieken
zijn allen terug aanveerd, behalve 88, de kopstukken of
alsdies aanzien, die ookgeern zouden terugkeeren op de
Fabrieken, doch er niet meer aanveerd worden... 't Zijn
Werkstakers tegen hunnen dank; van bun gespaard geld
trekken hun Vrouwen of Moeders 6 fr. i 1 de week... Die
Gentenaars! die Gentsche Socialisten Die VOLKS
BEDRIEGERS! wij houden 't Woord staan, in .al zijn
hevigheidOver 10 jaren in Aalst komende, hun eerste
woord was We zijn wij tegen uwen Godsdienst niet!...
En nu 't is in hun gazet een helsch gevloek; ze raden
r.an, om als Vrijdenker tc sterven; ze steken in d'handen
LIEKES VAN VLOEKEN... Is dat valseh zijn, ja of
neenOp deze. dagen, zé zien dat 't Werkvolk op dèn
weg eener allerslechtste werkstaking is. welke iedereen
afkeurt, grondelings afkeurt; en wat doen die Gentsche
Socialisten? Werkvolk, wat doen ze? U voortstampen
op den slechten wegu zeggen dat gij gelijk hebt in die
dwaze lachpartij der Roode Muts U dieper en dieper
in de dómpelstraat helpen... Dat ze te Ger* eens naar
hun Fabrieken gaan werken, de Roodc 7 'thoofd,
ze'zullen dë Poort uitvliegen!... Er: ioe' men ze
dat goedkeuren, in plaats van aan 't Wer'' ^ggen:
Menschen, gezijt op 'ne slechten weg rs 1 -n uw kaart
keeren en uw werk trachten weêr te :iijt Keen,
uolhouden, roept Vooruit! volhouden Jive'k is op
zijn werk
Het was toch een stout opzet die xvood Iuts op de
Fabrieken niet te willen afdoenHet was al te brutaal
naar de keel der Meesters springen Welk verschil te
gen over 25 a 3o jaar welk verschilAlsdan waren de
Meesters geacht en ontzienze waren oprecht d'Heeren
van hun Fabrieken; M. Jelie-zaligèx gaf een Feest in zij
nen hof voor al zijn werkvolk, grc'ot en kleir elk riep
Viva M. Jelie, onze Meeste*!..en werkte met iever
en met vreugd... Hetze'L ie. bij M. Leirèhs-Eli-
aert, bij M. Van der Smi.-'. :n, zeer geacht wierden
van hun Werkvplk en >ok 'urr.ont; cn één plaats
had men daar 40 Cc wierd daar
iets te kort gedaan aan cm van den
Fabrikant... Hedendaags 1 - Nu is 't Haat
en Nijd, Gramschap er T> .ioc :v men Ver-
wensching op Verwen so,ft r veel brave
Werklieden in Aalst, j 'w< "erklieden,
maar hoeveel jonkhc s: ,;erk niet, gelijk
d'oude Heidenen, dry 1 «hart!... Hoe
is die wreede veian^eijt 1 I at' een leven
ahüv Meester zij iff"®
.1 - •«£-
nen zijn en de Fat;.ei. -•-Te$i
tige verandering gc 'p<. .i.<r
De Paus zegt he: i-<iper> 1 >:raal Va
derlijk stuk; in lk Huis zo .-.ten liggen;
Heeren Fabrikanten y ÜVUc£> n overweegt
hem; geëerde Werklieden, lee ef, leert hem
van buiten;
Hoe is die toestand gekomen
De Paus schrijft alsvolgt
Een algemeene zucht naar ju is onstaan
onder de menschen en houdt ang de samenle-
ving in gedurige onrust.. De V .-.den hebben meer
op eigen krachten leeren steur n zi h dichter aan-
gesloten. Dat alles gevoegd i i gToot zedebederf,
heeft een woeligen twist doen .aan, die ontzachlijk
is... Woelzieke en arglistige erleiders willen de
zaken verkeerd doen opnem e daarbij nog oproer
stoken en wanorders onde; h: TV Hetisnogtans
dringend noodig dat met s 'e. uitstel krachtige
n maatregels neme om de mensleegere standen
op te helpen, aangezien de jsta .iu van het meeste
deel der Arbeiders toch onge kis su beklagensweer-
digis... Zonder uitstel due er i and aan't werk te
om d hcdendaagsche moeielijkheden op te los-
s volgens de wijze, die wij komen aan te duiden...
1 ndbestuu ders, rijken, meesters en werklieden moe-
ielk het hunne bijbrengen. Doch men gedenke wel,
•lat alle pogingen nutteloos zouden zijn, indien de
Christene zeden niet in eere hersteld wierden.
Heeren Fabrikanten, Overheden yan Stad en Paro
chie, Burgers, Werklieden, in deze woorden is alles gele
gen; wij hoeven er niets bij te voegen.
De werkstaking is geëindigd....
Mochten wij goeden Vrede en O-
vereenkomst konnen meldenIn
't begin waren er 88 zonder werk, die niet meer aanveerd
wierden; ze kregen 6 fr. per week in een zaal der Hoog
straat, waar een Gentsche Afgeveerdigde zat, aan welken
zij zich tweemaal daags moeten vertoonen... Van die 88
zijn er reeds een zeker getal aan 'twérk geraakt... De
Spaarkas van 't Werkvolk zal rap opgeëeten zijn, zonder
voordeel. Drij plaatsen worden aangeduid voor 't
nieuw Hospitaal, alle 3redelijk wel gelegen, zoodat Kom
missie en Gemeenteraad zullen keus hebben: 3 plaatsen:
de Niemvstraatpoort, de Kat test raatpoprt en d'Herts-
hage... Heer Dr Claus he-.-.ft een Verslag neergelegd, zeer
merkweerdig, waarover in ons volgend Nr. Er is een
mankement aan de Brug van Zwarten Hoek; de metsel
werken der Brug aan Vischmarkt liggen er; de Brug aan
Moutmolen gaat voor den Winter gereed zijn; aand' Hérts-
hage bouwt men dat het moed geeft; aan Eiland Elba en
aan 't Eiland Chipka gaan de werken goed voorwaarts;..
Nooit is in Aalst gewerkt als nu, tot voordeel van de Stad,
van Ambachtsmans en van iedereen... Bijna al die wer
ken zijn door de liberale Drukpers afgekeurd; ze zagen
uitsluitelijk door den bril der Partijschap. Onze
droeve, kleine, vernepene, gevaarlijke Static der Reizi
gers; 'tisdeschandederlinje van Luik-Brussel-Oostende;
Heeren Senateurs en Volksvertegenwoordigers, Mannen
van 't Magistraat, ziet toch dat g'u weerdt, opdat wij
zoohaast mogelijk een betere Statie hebben En 't Post-
bureel wordt ook te klein, ja veel te klein; op sommige
uren moet 't Publiek lang staan wachten... 't Is maar dat
er veel en grooten Handel gedreven wordt in Aalst; aan
de Pakhuizen der Vaart, 't is gedurig Schepen laden en
lossen.. Eere aan den Handel en aan de Stadsgenoten
die den naam van Aalst doen kennen tot aan d uiterste
palen der wereld!.. Te naaste week, een artikel over
de Kunst. Om't zottespel der Rechterl'jke Benoe
mingen te voltrekken, zou men nu tot Herzele moeten
een Brusselsche jonkheid noemen.
Zondag, 6 September, een groote Dag voor Oude
naarde: Wijding der Vlaggen van Werkmanskring en
Vlaamschen Bond; Inhulding van nieuwe Lokalen; Land
dag waarop de groote Mannen van Vlaanderen zullen
spreken; Concerts en Festivals.; ten 2 ure Optocht x
de Lakenhalle... 't Gaat daai ic'.s zijn, Zondag,
Volk en voor Taal 1 Oprecht Katholiek, innig
idel.?
Dijdsdag, de Plechtige Opening van 't Groot Katho
liek Kongres; ten 10 ure de Pontifikale Mis in St-Rom-
bouts; ten 12 ure Algemeene Openingsvergadcring; ten
3 ure Vergadering der Afdeelingen; ten 6 ure uitvoering
van het Oratorio St-Franciscus door Tinell, hemelsch
gezang en muziek, verrukkelijk om hooren. De volgende
Dagen, Beraadslagen en Verklaringen. Laat ons hopen,
dat de groote Waarheden zullen afgekondigd worden, en
in toepassing gebracht voor deze gevaarlijke tijden. Niet
te veel '^redevoeringen, dat bedwelmt en verwardt, maar
zittingen van onderzoek en dan 't woord van wijze erva
rene Mannen... Zoo zal er aanwinst zijn en verbetering.
liai<L mil /U>L Vrijdag is te Spa een groote Orgel
RfllIlIAlUR.. ingehuldigd van het Huis-Annees-
sens, Geeraardsbergen. Zelfde Huis, met recht vermaard, zal
dees jaar een groote Kerkorgel leveren aan de kerken van
Rheims, Boulogne, Halluin Kerentrech fLorient), Moulins,
Cannes, aan d'Alpen, Ostende en Angre.
Wacht eens, waar waren wij
Aan den Outaar van Sinte Crispijn.
Juist, menschen, ge zijt er; die Outaar
heeft niets merkweerdigs en met voldoening
ziet men tusschen de panneelen der houten
schilderij 't licht der geopende glasraam-
Laat ons voort gaan, eerst knielen voor het
Tabernakel of Sacramentshuis, een meester
stuk van Duquesnoi, uit't jaar 1602, waar
over wij later zullen handelen, uitgebreide-
lijk zooals het in geen enkel beschrijf over
Aalst wierd gedaan; al de figuren van dit
Sacramentshuis zijn zinnebeeldig. Dus tot
later.
Nu hebben wij de Kapel van St. Anto
nius van Padoua Outaar en Beeld redelijk
■wel, goed onderhouden door de Confrérie,
een der eenigste die een deel van haren ou
den bloei heeft behouden, dank aan de Pro-
viseurs; recht over 't Outaar is de schilderij
der IV Gekroonden, Martelaars, Patroonen
der Metsers, Schaliedekkers, Steenhouwers
en Kalseiers...
De volgende Kapel is toegewijd aan d H.
Dorethea; de schilderij, door den Aalstenaar
De Pauw, is redelijk wel geteekend en aan
geleid; welk fletsch ongelukkig koloriet,men
zou bijna zeggen; Waterverf! 't Is zonde
met zulke slechte verf schilderen... D'Ho-
veniers verdienden meer; ook hebben die
achtbare Medeborgers in 1890 hunnen Ou
taar versierd met een fraaie glasraam: Jesus,
de goddelijke Hovenier, en de H. Dorothea
die op den dag harer Marteldood het mira
kel verkreeg van geurige en levende roozen
in vollen winter, haar uit den Hemel ge
bracht. D'Heilige Dorothea, die vrome Ma-
get
Thans treden wij in den Outaar van
St. Jozef, vroeger was het St. Mir.hiel met
Schilderij en in 177^. 20 jaren voor de slui
ting der kerk, aan den H. Jozef toegewijd
Weinig Aalstenaars weten het, maar dit hou
ten Beeld is een meesterlijk werk, vol kracht
van uitdrukking en heilig gevoel. In deze
kapel staat een zerksteen, zeerwel bewaard,
men vindt er weinige van dien ouderdom
too wel behouden; bij dagteekent van
't iaar 1573 en is daar geplaatst door de Fa
milie Geeraert du Bosch, ridder, chevalier.
HISTORISCH - DRAMATISCH VERHAAL
(door de Mannen van Chipka.)
XXIII. VERLOST EN VRIJ.
Daar ligt hij, de Kerkdief en Socialist
Die zoolang geleed heeft, alsof hij een redelijk dier geweest
ware.. Er zijn stomme planten, redelooze dieren, maar de Vrij
denkerij werkt om van de menschen redelijke dieren te maken...
Daar ligt hij, de kerkdief
Op zijn'bed, het hoofd achterover...
Bleek en uitgemergeld
Na achteruit gestampt geweest te zijn door den Herkuul op
deze kamer, den morgend na dat hij door zijn afwezigheid de
diefte in d'Hoofdkerk van Aalst had doen beletten;
Na achteruit gestampt te zijn,
Was hij ziek geworden;
Geen hulpmiddelen hadden gebaat;
Een levensdeel van zijn bestaan was gekraakt;
En op 6 dagen tijd, men zou hem bijna niet meer erkennen
Die handen'met slaphangende spieren, zijn dat d'ijzeren vuisten
die zoo menig kerkslot openbraken, die zoo menige brandkas de
den in stukken springen, voor welke niets te hard of te zwaar
viel
Hoe kan 'ne mensch afvallen en verflauwen op eenige dagen!
Maar die oogen zijn een zachte weerspiegeling, die lippen ge
tuigen van geen onrustig hart; g'heel dat wezen verraadt een be
daarde en kalme ziel.
Smid, Smid
Weet ge niet wat er omgaat
Dat g'heel uw bende gekend is en aangeteekend Dat het huis
waar ge boven twee kamers bewoont, bewaakt is, dag en nacht;
dat er niemand in of uit gaat, ot het is geweten Dat de Slang
om zoo te zeggen opgeleid wordt naar de gevangenis in Londen!
Dat Malfeo omsingeld is en omwikkeld, gelijk een vlieg in een
spinneweb Dat Schroder stap voer stap gevolgd wordt, te Pa
rijs? Dat de Kapitein uwer bende, de arglistige en vernuftige
Kreitser op zijn zeeschip naar Rotterdam gevolgd wordt en na
gespeurd door vertrouwelijke mannen der Policie
Weet ge dat niet, Smid
De Prokureur-Generaal heeft maar een teek te geven, een
enkel teeken, drij woorden te schrijven... en errneê gedaan;
d'hairen mutsen komen; ge steekt alle vijf in yt ijzeren karreken;
ge krijgt logist in een celleken der klein Karmelieten; uw proces
wordt opgemaakt; ge verschijnt voor de Rechtbank.... Vijftien,
Twintig, Vijf-en-twintig jaren gevang worden u gegeven.. Men
ziet u niet meer;., ge zit als gevaarlijke dieren, achter dikke mu
ren, rond welke factionnairs dag en nacht waken, dag en nacht;
zondag en werkdag, winter en zomer zit gij daar. als gedwongene
Trappisten, moetende gehoorzamen aan een stuur Reglement,
zonder wil of gril moetende zijn, zonder wil of gril; de geweldig
ste mannen worden zoo rap gedwongen in 't gevang; uw eten is
daar soep van haver, zwart roggenbrood, boonen met vreemd
spek gestampt, water is uwen drank; wilt gij uw Familie zien,
op gestelde dagen en uren, 't zal zijn in een attreksken van dikke
ijzeren staven; ge zijt dood voor de wereld; gij hebt eenen nu
mero, een kap over uw hoofd, met twee gaatjes voor d'oogen; ge
leeft in stilte en afzondering.Ach,hoe moeten duren daar lang
zijn en wreed, bijzonderlijk als de Misdaad in 't hert blijft en met
de misdaad de knaging, de onrust, den ha:$ en de verwensching
;en de Samenleving! f
Smid, weet ge niet welk zweerd boven uw hoofd hangt? Een
zweerd van Damoclès, de man die aan tafel zat en moest blijven
zitten, terwijl boven zijn hoofd een zweerd hing, door een fijn
draadje vastgehouden.
Smid, weet ge dat niet?
Wat is hier gebeurd, dat gij er zoo gerust uitziet?
Al die bijzonderheden weet ge niet; maar het is u niet onbe
kend dat d'eendracht uwer bende verbrokkeld is gelijk het woord
der Socialisten; dat de Slang en de Reus in woede zijn of wegge-
loopen; dat Kreitser gevlucht is met 't geld; op een zee van on
rust zijt gij heên en weêr gedobberd.
Dan zijt gij aan 't overdenken gevallen Hoe gelukkig uw le
ven kon zijn al werkende en zorgende; hoe gelukkig hoe d'on-
tevredenheid uw geluk is komen vergallen; hoe gij geen oogen-
blik rust hebt gehad, sedert uw onrechtveerdigheden, sedert uw
kerkdief ten, welke wreede slapelooze nachten gij hebt overge
bracht, hoe gij aan het drinken zijt gevallen, om eenige rust te
konnen genieten.
En dan gaat het in uw binnenste
Achter de dood niets
Maar die gedurige onrust, na elk schelmstuk.... De dieren
hebben dit niet; van waar komt ditNiets achter de Dood
Vermaledijd gedachtmonsterachtigonrechtveerdig Mijne
Dochter, 200 overweegt de Smid, zoo rein, zoo werkzaam, zoo
braaf, dag en nacht werken en zorgen, de deugd beminnen, goed
doen; en die vuile, leelijke, smeerige slons, die Jesabel van Mal
feo, die als een dier wroet in 't slijk, die twee wezens zouden op
't zelfde uitkomen Neen, neen, ODmogelijk Dit gedacht
Dood, alles dood in de wereld verspreid, zou van de wereld
een helle maken
En de Smid denkt op zijne toekomst
vi Al zoo voortleven
Zijn zeiven gedurig moeten verwijten en verachten.
Alzoo voortleven en uitkomen misschien in 't gevang dezer
wereld, altijd zeker in een eeuwig en eindeloos gevang
Deze gedachten deden 't koud zweet op 't voorhoofd van den
Kerkdief losbreken.
Hij voelde zich verflauwen, hij word gewaar dat hij inviel; de
Dood de Dood de bleeke Dood, hij hoorde ze kloppen aan zijn
deur.
En zijne Dochter Julia, de Christene Maagd;.... 't is somtijds
lastig,'t kost moeite het pad der deugd te blijven bewandelen,
de groote steden zijn gevaarlijk en hedendaags liggen bijna alle
kleine steden in de nabijheid der groote; maar de jonkheid die
eerbaar en deftig opgroeit, welke schat voor de wereld
Julia, is het noodig te zeggen hoe teêderlijk zij haren Vader
oppast, vertroost en bezorgt
Ze ziet hem dagelijks verslechten;
Ze gevoelt de woelingen en de wroegingen zijner ziel.. In de
zen toestand sterven Hier een helle gehad hebben en in d'eeu-
wige Helle vallen; als vijand van God den Schepper sterven
Neen, neen De tijd dien zij niet noodig heeft om het huis op
te schikken en haren Vader le bezorgen, brengt zij over in een
brandend en hoopvol gebed.. Haar betrouwen staat vast; onver
hoord zal zeniet blijven..,
Den derden dag der ziekte rond den avond, een zacht zonne-
ken glom door de venster op het bed van den zieke, die met
opene oogen lag te droomen, terwijl Julia aan het bed gezeten,
de rust van haren lieven Vader bewaakte.
De Smid, de Kerkdief moest treurmoedige gedachten hebben,
want hij richtte bedroefde en- Ijalf smeekende oogen naar zijn
kind.
VaderVader Vader, sprak de Dochter, op eenen toon
van onbeschrijfbare teederheid
Kind Julia, mijne Dochter
Vader, is 't slechter lijdt ge meer
Julia, niet in mijn lichaam, maar in mijn hert, in mijnen
geest.
Vader Vaderwilt gij gerust zijn en gelukkig? Zoo ge
rust als een onuoozel kuid en niets, niets moeten vreezen?
Niets vreezen ik maar ge kent wel mijn leven Als ik
achteruit zie-1
I Vader .an ;v:: hert liegen tegen u laat mij geworden
