Zondag 20 September 1891
328te Jaargang
38
St-Josefskerk Aalst.
Loopende nh"
GODSDIEIVST. VADERLAND. VRIJHEID.
EREMBODEGEM.
AalstAalstP Aalst
T'Aalst wordt dringend gevraagd
M1 Robrecht Van de Maele
De Kerkwijding.
BUREEL, ACHTERSTRAAT.
Gewone Annoncen20 centiemen per regel. Annoncen op do tweede bladzijde
60 centiemen den regel. Berichten onder 't Nienws, 1 frank den kleinen regel.
HEI LAID
ABONNEMENTS-PRIJS.
6 Fr. 's jaars, vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op allo tijdstippen des jaar*
genomen, rechtstreeks bij ons cf door Post of Briefdragers.
VAN AEL
AALST, 19 SEPTEMBER 1891.
Maandag 21 September ten 8 ure, de Wijding door Z.
H. Bisschop Stillemans.de Wijding dier voltrokkene Kerk.
Van in d'oudste tijden af wierden de Kerken gezalfd en
gewijd; Salomons tempelwij ding was voor alle Israëlieten
een heerlijk vreugdefeest en duurde 7 dagen lang; tijdens
de 3 eerste Christene Eeuwen geschiedde de Kerkwijding
zonder uitwendige pracht, in de diepste stilte; doch zoo-
dro de Christenen hun vrijheid bekomen hadden, wierden
de Kerkwijdingen opentlijkgevierd.Constantinus deGroo-
te deed een der eerste Christene Kathedralen opbouwen
te Jerusalem boven 'tH. Graf, en met zijne moeder Helena
stichtte hij er een tweede te Bethlehem; in 538 was de
Kerk der H. Sophia te Constantiuopelen voltrokken; 100
Bouwmeesters met 10,000 Werklieden hadden er 7 jaren
lang aan gearbeid. In 't midden der Kerk stond de preek
stoel uit gesmolten goud en daarboven een Kruis van 100
kilos,ook uit 't fijnste goud. Aan gansch het gebouw was
geen hout gebruikt, uitgenomen voor de deuren die deels
uit cederhout, deels uit ivoor of barnsteen gemaakt wa
ren; doch de hoofddeur, van reusachtige grootte, was
gansch van zilver en rijk verguld. Den 27 December 538
wierd zij ingewijd en de Plechtigheid duurde verscheide
dagen, tijdens dewelke Constantinus meer dan 30 duizend
sisters koren, eeise overgroote hoeveelheid vleesch en
500 pond goud onder 't Volk deed uitdeelen.
De geschiedschrijver Eusebius beschrijft ons de Kerk
wijdingen als prachtvol en met de schitterendste plech
tigheid gevierd. Ook wierden in de nieuwgebouwde Ker
ken steeds Relikwiën der Martelaars geplaatst. Altoos wa
ren de Kerkwijdingen een voorbehouden recht der Bis
schoppen. De tegenwoordige wijze, zooals het Roomsch
Ceremonieelboek ze voorschrijft, klimt op tot in de 8ste
Eeuw.
Dus, maandag die groote Plechtigheid in Aalst; ten
8 ure door den Bisschop van Gent; zij zal duren tot 11 ure,
alswanneer de Solemneele Hoogmis; 's Avonds ten
8 ure Groot Goneert op St-Josefsplein, door de Konink
lijke Harmonie, die niet zal nalaten hare schoonste stuk
ken te spelen, dat lijdt geen twijfel; het plein voor de
Kerk, voornoemd St-Josefsplein zal door den Elektriek
verlicht worden onder 't bestuur van M. Hofman en veel-
derhande tafereelen en landschappen zullen voor 't Pu
bliek verschijnen in elektrisch vuur.
Een Kerk
Karei de Groote.de machtigste Vorst dieer ooit leefde,
te Roomen zijnde, ging te voet naar St-Pieterskerk en
den trap opgaande, kustte hij eerbiediglijk elke trede en
dit in de tegenwoordigheid van zijn hoogedel gevolg. De
Kerk, schrijft St-Ambrosius, is de Hemel in 't klem. Of
schoon geheel de wereld God toebehoort, met recht nog-
tans wordt iedere Kerk een bijzonder Huis van God ge
noemd. Over bijna ioo jaren, als de kerken hier geslo
ten waren en 't Geestelijk gevangen of naar Cayenne en
andere strafeilanden verzonden, of ievers versteken, om
's nachts hun Ambt te gaan bedienen, als de Menschen-
loterij of Bloedwet hier werd ingevoerd,(eilaas, dat Mon
ster leeft nog en nu kan het zoowel vervangen worden
door een Leger van Vrijwilligers); over bijna ioo jaren,
onder 't Schrikbewind, St-Martenskerk was toegezegeld,
de kapel van 't Collegie diende als schuur voor 't hooi en
't strooi der peerden; de schroebers en bandieten der
Roode Muts en der Roode Vlag wilden zelfs niet dat er
in d'Huiskamer der Borgers en Werklieden nog een
Kruisbeeld hing (dat is hunne Vrijheid!), asdan, de Bel
gen, hunne Kerken daar ziende staan te midden van Stad
en Dorp, richtten er hun bedrukte oogen naartoe, vol
hoop en troost
EEN KERK! Napoleon I, de Vrijheid van den Ka
tholieken Godsdienst hersteld hebbende, denkende op de
wreedheden van 't Fransch Schrikbewind, opal dit on
schuldig Bloed, op al die Puinhoopen, op die verwarring
der geesten, Napoleon I riep uit: Een Stad en Dorp,
20 jaren zonder Kerk en Priester, 't zou eenWildernis zijn,
een verzameling van alle ondeugden en misdaden'.. Een
wildernis, ja Napoleon, g'hebt gelijk; erzijn er, ongeluk
kiglijk, in Aalst, door dit rampzalig Liberalismus, er zijn
er reeds met honderden, voor wie er geen Kerk meer be-
staa*; en ware het ons geoorloofd te vragen hoe het in
hun hert en ziel gelegen is, zouden ze niet moeten zeg
gen Ellendig is het gelegen wij durven geen onderzoek
doen; wij stoppen en wij verdooven't Is een vuile rot
tering geworden!... En toch, voor die beklagensweerdige
menschen blijft het aanzien der Kerk een zoete verma
ning, een teeken van hoop.
EEN KERK! In't begin der Christenheid waren
de Kerken hier in hout, met 3 deuren, een voor de groote
Plechtigheden, een voor de Manslieden en een voor het
Vrouwvolk. Van d'eerste tijden af, waren de Kerken
langwerpig gebouwd, als een schip, waarin men met ge
rustheid en vrede naar d'have vaart van 't Eeuwig wel
zijn. De eerste Kerk van Aalst is geweest aan de Werf,
en wierd er gebouwd door den H. Amandus; in de jaren
870 wordter gewag gemaakt van een grootere Kerk, nabij
de Vlasmarkt, waar de Dekenij is; in ii83 spreekt men
van een andere Kerk, en rond de jaren 1423 tot i3g5 is
er gebouwd aan de tegenwoordige St-Martenskerk, een
der schoonste helder-gothieke Kerken van België... Se
dert dien tijd, hoeveel geslachten zijn er niet opgevolgd
Wie zal aanhalen en beschrijven de luisterlijke Plechtig
heden die in deze kerk de Volkeren hebben verrukt en
vervoerdHoeveel honderde duizenden daar troost en
sterkte zijn gaan putten! Een Kerk is een Volkshuis; arm
en rijk zijn daar ontvangen als kinderen van den huize;
arm en rijk ontvangen door hulp en raad; ongelukkige
Steden waar 't Werkvolk uit de kerk blijft; daar sparte
len zij als visschen buiten 't water; onmogelijk tot vrede
te komen; men roept uit, gelijk de kopstukken der Socia
listen te BrusselHet is hier niet om doen, van den
stand der Werklieden te verbeteren, wij willen enkel en
alleen de Samenleving omverre werpen. Als 't Christen
Gedacht de standen niet verbindt, geen overeenkomst
mogelijk
EEN KERK. St-Josefskerk, ge staat daar nu,mach
tig en prachtig, vol glans en luister; na 450 jaren be-
staans heeft St-Martens maar 3 klein geschilderde glasra
men en gij hebt er reeds 5 groote! Gij ook zult de Volke
ren zegenen, versterken en troosten... Op 't Congres van
Mechelen, een bekeerde Protestant, nu Priester en Mis-
sionnaris, verklaarde dat zijn eerste gedacht van bekee
ring hem gekomen was in Belgenland, toen hij in een
Kerk de menschen zoo hartelijk zag bidden... St-Josefs-
kerk, heil en dank aan die U opgerecht hebben en doen
voltrekken; aan uwen eersten Pastoor M. Vydt, zaliger,
Pastoor Vydt, ach de beginsels waren zoo moeielijk; we
zien daar nog Pastoor Vydt met zijn Onderpastoors
E. H. Paquay en Van den Abeele dienst doen in eei
soort van barak en een kartonnen afschutsel; 't was eei
Stalleken van Bethlehem .blootgesteld aan regen en wind,
een groote Kerk opbouwen, 't is een reuzenwerk; elk
dacht: Zal de St-Josefskerk er ooit komen? Er wierd
een Kèrkpenning ingerichtaanzienlijke giften van 5ooi.
en meer kwamen toe;er warca er die 5- Lper ma*ir»j-
gaven; klein burgers en werklieden schonken gee:n liuri
wekelijksche karitaatje; Kerkmeester Willems ging r.csr-
stig rond met zijn schaal in alle diensten, inde week zoo
wel als 's zondags; alles werd zuinig gespaard; veel klein
tjes maken een groot; het Magistraat van Aalst schonk
verscheide aanzienlijke hulpgelden; in 1879 bezweek de
goede Pastoor Vydt onder den last en wierd opgevolgd
door Pastoor Willems, in Sept. 1879; met nieuwen, kal-
men, wijzen moed, met een onvermoeibare aanhoudend
heid wierd er geloopen, gezocht, gewrocht en gewerkt
na het eerste deel voltrokken te hebben, dan het tweede
deel; men zag het Gebouw statig en machtig in d'hoogte
rijzen; de schaliën blonken op het dak; de metsers en be
zetters werkten neerstig aan vout en aan wanden; de
houten afsluiting kon weggenomen worden; daar stond ze
in 't begin van 1891 de St-Josefskerk,gansch voltrokken,
behalve den Toren Welk gelukwelke zaligheid, als
de gansche Bevolking kon opgeroepen worden, om door
een Groote Missie de Kerk te openen!..Welke schoone
dagen! St-Martens-Parochieheeft er ook van geweten..
Die verheffing en Processie van 't H. Kruis deed d'Helle
briesschen, maar elk riep uitHoe schoon hoe aan
doenlijk!... Zouden wij Christus en zijn Kruis scha
men! Neen, neen, duizendmaal neen!..
EEN KERK!... Als Pastoor een Kerk opbouwen!...
Zoolang Aalst staat, zoolang zullen de namen van Pas
toor Vydt zaliger, en van Pastoor Willems, de hoog
waarde ieverige Man, zoolang zullen die namen in veree-
rmg blijven.,. Een Kerk helpen opbouwen! T'Aalstis
dat een Volkswerk geweest, t'Aalst gelijk te Parys op
Montmartre; weinige Aalstenaars van dezen tijd of ze
kunnen getuigenIk ook heb daaraan geholpenJa wei
nige Aalstenaars zijn onverschillig gebleven aan die
Kerk Derhalve, bijgevolg algemeene vreugd!.. Maan
dag, MaandagVoor Aalst een Dag van buitengewone
merkvveerdigheid Sinds 400 jaren heeft Aalst zulken
dag niet beleefd!... Leve St-Josefs-ParochieLeve St-
Josefskerk! dat zij aanwinne in glans en in macht, in
liefde en in ontzach, tot Vrede en Welvaart der gansche
Bevolking
St-Josefskerk heeft 3 Bouwmeesters gehad; den eersten
had de zaken verbrod; M.De Noyette en M. Goethals hebben
alles hersteld, zooveel het mogelijk was: de meesters Steen
kappers zijn geweest, Mren Alexander De Vos en Zonen en
M. H. Meganck; de Metserij is verricht door de Meesters
Herremansvan Aalst en Couck, van Denderleeuw; de Schrijn
werker, M. DeSomer; de glasramen, door M. De Beer, van
Etterbeek Brussel; het Dak is met schaliën gedekt door M.
Liebaut, van Aalst.
De Kerk voltrokken op een wonderbare wijze. Nooit is
een vergrootingen herstelling zoo wel gelukt! Eere aan
Bouwmeesters, Ondernemers, aan Meesters, Metsers,
Schrijnwerkeis en andere Werklieden... De Kerk vol
trokken, de geborstene klok hersteld; het groot Christus
beeld aan den ingang der Koor; den O. L. Vr. Outaar ge
plaatst en den Bisschop van Gent die Zondag 20 Septem
ber, ten 3 ure tot Erembodegem aankomt, die er de
Kerk zal komen inzegenen en er 't Plechtig Lof doen...
Feest en vreugd in alle herten! Versiering van Kerk en
Parochie't Heeft werk en moeite gekost om die Kerk
te herstellen en te vergrooten. De tijden zijn slecht, maar
eendracht is macht, d'Aanleiders waren kloekmoedig;
verscheide machtige Heeren hebben er hun kruk inge-
steken en de aanhoudende en hartelijke medehulp der
Parochianen heeft er niet ontbroken... 't Is met Chris
tene en Vlaamsche fierheid, dat de Geestelijkheid dat
d'Overheid en de Volkeren va Erembodegem hunnen
Bisschop in hun herstelde en' rg-cotte Kerk mogen
ontvangen. Leve Erembodege M -nschen, ge moet
die Kerk eens gaan bezoek j uitroepen: welke
gelukkige verandering
Amerika zijn nu
'mende vviegen
gevonden. Ze
iet grooten lof
Stadhuis twee
^en St-&ene-
kosten 75o fr. - De g
over M. Maes, die te De:
gebeiteld lieex
di- .us.
Zondag rond 5 ure lag eet jgeiiiigs neêr
nevens de deur der Sakristij v ïs.'.crk en een
andere dronkaard lag ditolan t Beggijnhof..
Straks gaan z'in Aalst eeri va teken voor de
Dronkenschap
DE NIEUWE KAAIEN.. r.-steken er nog
oude palen onder en boven t w itover 't Pakhuis
van 't Huis De Wolf?... En mc ns een Schip op-
loopen en zinken, wie zou c' bo - "en hebben? Zou
het 'zoo plezierig zijn: twv.. dri ijf honderd dui
zend franken te mogen betalen 1'
De Bo# jt;
klagen wreed over de trakussa ie ze moeten uitstaan
wegens die belasting op den T Dat begint op zijn
Russisch te gaan. De Boe n ten uiterste ontevrede,
omdat die Belasting,dooi wt /an 1S79 ingevoerd, nog
blijft bestaan. De Boeren hooren wei dat er bijtijds ge
vraagd wordt in de Kamers van die Belasting weg te ne
men; maar de Boeren zeggen dat die aan 't hoofd is, zij
nen wil moet toonen.... Het i^iiet om daar als Zebedé-
ussen te zitten, dat de-Kiezin^en van 1884, 86, 88 en 90
zoo krachtig zijn geweest.... De Katholieke Meerderheid
SMEEKT, ze zou moeten BEVELEN.
de inrichting des Raads van Werk en Nijverheid volgens
de wet van 1887. Raadsheer Limpens heeft het gevraagd
sedert lang; de heer Minister heeft er ook over geschre
ven; de welvaart der Werklieden, de Vrede op de Fa
brieken vragen dien Raad van onpartijdig onderzoek en
van openbare uitspraak.
Ex-Voorzitter Grevy, van Frankrijk, had ee
jaarlijks mkomen van 2 5o,ooo fr.Dat kan nog al schik
ken. Te Nederbrakel, daar vindt men de kloeke Rei
zigers; in 't Land van Aalst zijn veel goei herten, die hun
preuf gestaan hebben en nog dagelijks. Tot Antwerpen
heeft een edelmoedige Sinjoor 3ooo fr. geschonken (5oo
fr. per bisdom) om in elk Bisdom een nieuwe Conferencie
van St Vincentius te stichten. Mechelen zal nog lang
in d'ooren hooren ruischen met zilveren en gouden toont
jes dat woord: Congres... Er is daar een geld gebleven.
Te SPA had een drukker plakschriften geleverd voor
de Stierenkoersen; hij wierd niet betaald en heeft de
stieren doen aanslaan. Fiat executia Te Strypen, Vic
tor Hertegonne.landb. 88j. heeft zelf zijnen oogst gepikt
en zijne vrouw Victoria Verstraeten, 76 j. heeft hem op
gebonden. De man is nog heel flink en hoopt met zijne
vrouw dit nog velé jaren te konnen doen, tot vreugd van
kinderen en klein-kinderen. Fcei, welke leelijke vuile
lasteringen in de liberale gazet van Aalst over de Clinge!.
En alles valsch! alles valsch! Wordt Dendergalm betrok
ken, hij is eraan, gelijk den Boer aan zijnen Jubilé....
Wat is er gebeurd te Clinge? Mr de Pastoor bouwt daar
een Hospitaal met Weezenhuis; hij steekt er zijn persoon
lijk Fortuin in, meer dan 100,000 fr., alles voor den Ar
men; hij bouwt onvoorzichtig maakt schulden, leent
geld, kan niet betalen, verliest zijn hoofd en neemt de
vlucht. Daarop randen de liberale gazetten hem aan,
zelfs in zijn goede zeden... Ja, ja, laat ons herhalen: De
Kerkhaterij kan iemand wreed onrechtveerdig maken.
Op de Paardenkoerscn te Kumptich zijn 3 groo'e onge
lukken gebeurd: 2 kinderen en een grijsaard door peer
den gestampt, dat de grijze pachter Stryckmanz, doode-
lijk gewond is.
Seguah heeft St-Nikolaas verlaten, omringd door
de dankbare Bevolking. Uit Aalst hebben veel kranken
zijn fleschjes gebruikt, zelfs had een vrouw er ógekocht,
voor i5,oo, doch niemand heeft er groote baat bij gevon-
den. Schilder Gallait gaat een standbeeld krijgen te
Doornijk, iets dat hij wel verdiend heeft,wel verdiend.
Verscheide liberale gazetten geven Minister Van de Pee
reboom gelijk, in zijn verbod tegen de vuil ontuchtende
gazetten en prenten. Zoo toonen ze dat zij nog een eer
baar hert hebben.
Is er ooit in Aalst diepe droefheid en innig medelijden 0"Ae
sta"" Wél uülI J' uorgenn, bij het ve-nemen-stpi
de: onverwacht', aood van Mr Albrecht
Maele. een fi.ac omringd door d'algeu.cer ach:
Vrienden tellende en aan St Marten «kerk en Stad groote dien
sten bewezen hebbende... 3o a 40 jaren Beiaardist, tot eere
van Aalst beroemd als de beste klokkenspeler van gansch
België, ja meermaals door groote verafgelegene Steden ge
vraagd om net klokkenspel te komen aanleeren; alle Feesten
en Plechtigheden luisterde hij op, vol iever en liefde voor zij
nen Beiaard; terwijl elk in vreugd was en in feest, 's avonds
laat en 's morgens vroeg, in den bijtenden koude en in de
gloeiende hitte, zat hij met lust en moed op den Toren, voor
zijne klokken... St Martenskerk relde hem als een der oudste
Zangers en ook nog immer als een der beste; zijne sterke en
wel geoefende stem verhief alle Kerkelijke Plechtigheden,
schier een halve eeuw, en nooit wierd zijn talent vruchteloos
ingeroepen, als het een Feest gold van Hulp en van Liefda
digheid... Zoo sleet de Volksgeliefde Man zijn werkzaam en
nuttig leven; pas eenige maanden geleden wierd hem zijn ee-
nige teergeliefde Dochter door de Dood ontrukt; een zwaar
wichtige slag; weinig sprak hij nog, verkoos d'eenzaamheid,
bleef 's avonds verwijderd van Vriendenen Kennissen en giDg
steeds diepdenkend en diepzinnig. Er zijn omstandigheden
die aan 't hardvochtigste gemoed mededeeling afpersen; en dat
Aalst zijnen Kunstenaar innig verkleefd was, betoogde de
overgroote Menigte vrijdag in Sterfhuis en Begravenis.Dat
d'achtbare Familie opgebeurd en vertroost weze door deze
machtige blijken van Dank en Mededeeling!.. Woensdag^
September, ten 9 ure, de Lijkdienst in St Martenskerk
O wreede kerkhaterij gij bestaat dus ook
in Aalst en gij vervoordert in macht en in
boosheid... Op de Missie in St Josefskerk,
welk helsch gebrul in de liberale gazet, in
Dendergalm! nogtans die niet wilde komen,
was vrij; niemand wierd gedwongen: geen
woord wierd er gesproken dan voor vrede
en deftigheid; en nu dat de Kerk gaat gewijd
worden, nu dat elk, die eenig Christelijkge-
dacht heeft, met vreugd dien grooten Dag te
gemoet ziet, nu, omdat er geld noodig is
voor de versiering en de feestviering, nu
spreekt Dendergalm van hemeldragonders
en van de geldzucht der Geestelijkheid die
nooit bevredigd isWelke onredelijkheid!
En van den anderen kant, als de werkende
jeugd in d'Orgelbals met duizende en dui-
zende franken verkwist, tot verderf van ziel
en lichaam, dat noemt de liberale gazet het
leven en de beweging der Stad... Wat zullen
wij nog hooren en beleven!
St-Josefskerk Wij mogen niet vergeten
een Hulde van Lof en Dank te brengen aan
onzen Vriend M. Jaak Petiet, die na lange
jaren de St Martenskerk met aere gediend te
hebben, Meester Stoelzetter wierd in St-Jo
sefskerk; van 't begin af, vrat hij daar de
Man; met groote neerstigheli en attentie,
vroeg en laat te been, in hitte en koude, in
regen en wind, altijd bezorgd voor zijn kerk,
waarover hem eere wordt gesproken door
al 't Publiek, en dat hij nog lange jaren zijn
Plaats moge bekleeden!... En wat is dat
daar, van dat zijden fijn laken, van den gou
den Gallon, die naar de Kleermakerij is ge
dragen, en dat ze daar moeten blauw brillen
opzetten, om al stikkende en naaiende niet
blind te worden van den luster en den glans
Wanneer de Bisschop eene kerk wijdt
vraagt hij meermaals in den naam van geheel
de Heilige Kerk ('tis te zaggen, in dennaam
van al de geloovigen wier hoofd Christus is),
die altijd heilig is en altijd in al hare gebeden
over geestelijke zaken van God verhoord
wordt, dat God aan al de menschen, die in
die plaats zouden komen bidden, bijzondere
hulp en bijstand zeude verleenen; en uit
kracht van dit gebed, dat voorzeker verhoord
is geweest, zal er nooit een mensch in die
kerk bidden, zonder daar bijzondere hulpen
bijstand om te bidden te verkrijgen.
Bisschop Lambrecht
DRAMATIEK VERHAAL.
II.
Zult gij nog loochenen, sprak Doktor Arnold in die eeDzame
groote Pachthoeve, zult gij nog loochenen dat er daar geen ge
schreeuw is opgegaan uit uw huis
De Grijsaard moest bemerken dat de jongeling schrik had van
eene misdaad, want hij zegde op half biddenden toon
Mijnheer, wees niet ongerust of achterdochtig; wij zijn de
eenigste manspersonen in dit huis aanwezig; ja, ik zeg u gij
zijt de eenigste vreemdeling die sedert 20 jaren over den dorpel
van deze woning zijt gekomen; doch ik bedrieg mij, zij is geko
men, zij...
Hij aarzelde om verder te spreken;
Doktor Arnold zweeg ook, uit vrees van een woord te zeggen
waarover de Grijsaard zijn veropenbaring zou staken.
M. sprak de wonderbare man, hem vlak in d'oogen be
ziende, zijt ge van Mühlberg niet
Neen, maar ik bewoon die stad.
Sedert lang?
Zes maanden woon ik daar;
En ge zijt ver van hier
Uitd'hoofdstad, Mr
Uit d'hoofdstad 150 uren van hier 't is ver ik heb
daar ook gewoond; over langen tijd; over 30 jaren.. 30 jaren
Ja, ja, nog langer 0 wreed noodlotGij woont daar zes
maand
Ja, zes maand
En g'en hebt van mij niet hooren spreken
Nooit, geen woord
Och, ja, alles wordt vergeten op den duur;., alles,..
Daar weerklonk andermaal het snijdend en pijnlijk geschreeuw;
Doktor Arnold sprong op en wilde naar den kant loopen, van
waar dc noodkreet kwam.
Mr sprak de Ouderling hem tegenhoudende, M*
't geheim van dit huis
Maar 't is een hulpgeroep
Ik herhaal u dat erij en ik de eenigste manspersonen zijn in
dees huis, en ik ben 70 jaren Mij dunkt dat 't onweêr over
is..
Maar, ongelukkige man Wat beteekent dit geheim
Waarom leeft gij niet gelijk d'ander menschen Waarom stijgen
die smartkreten op, in uw huis
M- ik herhaal hetu, 'tis een geheim.. Gij zijt hier bij toe
val gekomen; binnen eenige uren zijt gij terug in uw huis; ge
zult er verhalen wat gij hier gehoord hebt;., en overmorgen zal
alles vergeten zijn..
Neen neen mijn woord blijft vast; ik ga niet weg van
hier of ik moet weten wie daar om hulp geroepen heeft
Maar, wie zijt gij dan om zoo hardnekkig in 't geheim van
dees eenzaam huis te willen dringen Wie zijt gij
Ik beL Doktor Arnold Sternwald..
Wat geheim 'e er
De Grijsaard lag op éen oogenhlik voor zijne voeten.
Een Doktoor, riep hij, een Geneesheer 0 God, uw ver
gramde hand is dus van mijn hoofd afgekeerd Een Geneesheer
lier zoo onverwachts gezonden door de Voorzienigheid!.. 0 God,
ik dank U
Al snikkende en weenende sprak de Ouderling deze woorden
uit en omhelsde d'handen van den Jongeling.
Nu wist Doktoor Arnold waarlijk niet meer wat denkenj:
Wat hebt gij toch, riep hij, dat mijn ambt u zoo zeer ont
stelt?
Och M* gij zijt jong en bijgevolg edelmoedig.
Al wat ge wilt, maar wat is er
Heb medelijden met een oude Grijsaard. Gij zijt Doktoor,
gij hebt gezegd dat gij Doktoor zijt
Welnu, wat is er
Och, redt haar redt haar
Haar het is dus eene zieke, van wie dit geschrei kwam
Ja, ja, Mr.
Laat er mij dus bij, aanstonds, zonder uitstel..
Wat was er toch natuurlijker, dan eenen Doktoor te brengen
bij eene zieke Maar die woorden breng er mij bijbrachten
den Grijsaard in een koortsachtige siddering.
Neen, neen, murmelde hij, neen nu nog niet
En waarom
M' 't is de ziel die ziek is en 't lichaam doet lijden en weg
sterven.. Als de ziel ziek is, kunt gij dat helpen?
Ik kan de kwaal dier ziel opzoeken, ik kan naar den oor
sprong van dit lijden gaan en alsdan die ziekte overwinnen. Dan
zal de zieke genezen., of sterven, geen middenpunt in zulkeziek-
ten
Wee wee huilde de Grijsaard; ik had u wel de waar
heid gezegd, dat gij haar nu nog niet kunt zien
En waarom waarom
Omdat ik eerst eenige bittere uren moet doorstaan; omdat
gij eerst mijne ziel en mijn leven moet kennen; want het leven
var ie persoon en het mijne zijn innig verbonden.
Het is dus waarlijk eene vrouw, die daar lijdt en kermt?
Ja Mr, een jonge dochter.
Uwe dochter
Neen.
En hare Ouders hare
De Geneesheer kon niet meer zeggen:
Eensklaps was de Ouderling zoo bleek geworden als een wit
linnen, men zoo gezegd hebben hij gaat sterven; te vergeeft
poogde hij te spreken; de woorden versterven in zijn keel en zijn
twee handen stak hij voor hem uit, als wilde hij iets van zich af-
keeren.
Dan zwankelde hij, zijn oogen vielen toe en had Dr Arnold hem
niet vastgegrepen en op den zetel gelegdhij zou plat ten gronde
gevallen zijn. Rond de 15 minuten bleef hij aldus in bezwijming
liggen.
Wat hebt ge toch, vroeg de jongeling als de Grijsaard tot
bezinnens was gekomen; wat hebt gij toch Ik meinde dat gij in
mijn armen gingt sterven?
0, Mijnheer, zijt gerust, de dood is voor de gelukkigen en
voor d'onschuldigen; wilde God dat ik sterve, dit ware teeken
dat hij mij reeds een deel mijner misdaden heeft vergeven; maar
hoe meer ik mijn geweten onderzoek, hoe'meer ik overtuigd ben,
dat er voor mij geen medelijden is...
Geen medelijden voor u Maar hebt gij dan zulke ijselijke
schelmstukken bedreven
IJselijke schelmstukken Mr de Voorzienigheid heeft
u hier gezonden.. Wilt gij een grouwzaam leven hooren?.. Wilt
gij, gelijk d'oude Dichters, in d'afgronden neérdalen en daar
't verhaal hooren van eenen verworpeling
Ik ben tot alles bereid, om die zieke vrouw daar en u te
helpen.
Mijnheer, ik dank u, 0 ik dank u, en getroffen door uwe
goedheid zal ik den moed hebben in d'helle van mijn vorig leven
terug te keeren en u geheimen te ontsluieren, die in 't diepste
van mijn hert verborgen waren. Geliet eenige oogenblikken te
wachten ik ga bij die ongelukkige vrouw en zal u wat spijs en
drank meêbrengen.. Want, Mr, mijn verhaal zal lang duren...
Waar ben ik waar ben ik wat ga ik hooren en verne
men zoo dacht de jonge heer, terwijl hij daar alleenig in die
verlatene Pachthoeve bleef zitteD..
Daar hoort hij stappen, langzaam en slepend; 't is de oude
Landbouwer die terugkeert, die brood en wijn op tafel zet, die
hem teeken doet van te eten en te drinken, die met zijnen zetel
terugkeert en zijn starre blikken naar den grond richt.
Doktor Arnold had honger en dorst.
Hij at dus gretiglijk van 't brood, schonk uit de karaf ver
scheide glazen van den lochten berg wijn, de gewone drank der
