PASCHEN. Het laatste Avondmaal Zondag 17 April 1892 338te Jaargang. Loopende nieuws. GODSDIENST. VADERLAND. VRIJHEID. Over 100 jaren. Staatkundig Overzicht. vrees voor den Dinamiet HAALTERT. HOFSTADE, Huis in de Kapellestraat BUREEL, ACHTERSTRAAT. Gewone Annmcen 20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladri.ide 50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws. 1 frank den kleinen regel. HET LAND ABONNEMENTS-PRIJS. 5 Fr. jaars. vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des jaar* genomen, rcchtitrteka bij ons cf door Post of Briefdragers. YAN AEL! AALST, 16 APRIL 1892. Geliefde Menschen; Goeden en Zaligen Feestdag van Paschen En veel gelukkige navolgende. Paschen, de Dag der vreugde, des heils, des lichts, der overwinning, der onsterfelijkheid, des eeuwigen on ver gan kei ij ken levens. Gisteren, eergisteren, donderdag; De Joden en de Phaiizeëers zagen met verachting naar de Discipelen; Hij was gevangen, hun Meester, gevangen en bespot en verscheurd; Hij ging een schandige dood sterven; de Vrijdenkers en de Socialisten van dien tijd riepen in hun ongeloof: Dat Hij van zijn kruis afkome, als Hij de macht heeft Goeden Vrijdag was droef en duister; er volgde een treurige en eenzame zaterdag, Maar Paschen, 't licht en de glorie [en den triomf van Paschen. De Heer is verrezen gelk Hij gezegd had De Discipelen hebben 't lijk gestolen, zoo besloten de slechte scribanten van dien tijd, dat er zou uitgestrooid worden. En er was een sterke lijfwacht van Romeinen.! en op 't Graf lag een zv\ are zeiksteen! en zonder groot geweld kon die zerksteen niet afgenomen worden; cn wie durft veronderstellen dat AL de mannen dier talrijke wacht sliepen? en waarom is er dan geen onderzoek gedaan? waarom zijn de Discipelen niet vervolgd? WAAROM? omdat alles uitvindsel was der Scribenten en Phariseërs. Tot troost en sterkte der Volkeren, is er niets zoo klaar bewezen dan de Verrijzenis des Heeren. Veertig dagen lang is de Verrezene Zaligmaker verschenen aan over de 1100 Personen die allen een en dezelfde getuigenis heb ben gegeven, met dezelfde kracht en aanhoudenheid.... Ware het niet echt geweest, onder die 1100 Personen zou er wel éen gefaald hebben. En ten anderen, d'Apos- telen en de Discipelen, wat wonnen zij erbij, met elkan der te bedriegen? Het Geloof aan de Verrijzenis bracht hun niets op dan een streng en verstorven leven, vervol ging, tortuur, gevangenis en de dood der oproermakers. PASCHEN ge moet maar een liberale gazet open leggen, om voor u te zien bespotting, haat, vervolging tegen al wat Christelijk en Keikelijk is, triomfeering om dat 't Geloof verflauwt, omdat er zoo velen zijn in de Christene steden, afvallig van hun godsdienstige grond stelsels. De Joden triomfeerden ook op Goeden Vrijdag als ze voor Pilatus stonden en Barrabas boven Ons Heer Verkozen. Doch wat is hun lot geweest Tweedracht, verval, vernieling hunnor hoofdstad De Christene Vol keren die afvallen, zullen slechter varen dan de Joden: in onrust, gekwollen door de Misdaden 't Is niet zon der rede dat al de Gouvernementen verschrikt worden van dien Dinamiet Die den Verrezen Christus eerbie dig en eenvoudig volgen, mogen gerust zijn voor Tijd en voor Eeuwigheid. PASCHEN: Overal, in alle kerken, Plechtige Hoog missen en Loven... Zaligen en gei ukitigen Feestdag. Wij lezen in Alban Stolz, 16 deel, bi. 44 Er is maar een zienlijk wezen op aarde, dat rede en verstand heeft, het hoofd rechtop draagt, en zonder moeite den hemel kan aanschouwen. Dit wezen moet God eeren, en het zou eene groote boosheid zijn aan dien plicht te kort te blijven. Iedereen kent dit wezen; in eiken spiegel bemerkt gij het... Ja, mensch, gij zijt het, die het hoofd voor God moet buigen, en uit al uwe krachten medewerken, opdat zijn Naam geheiligd zij. Wie zal de klokken tellen, die millioenen klokken, die eiken Zondag over de aarde weergalmen, en de Christe nen oproepen, om gezamenlijk in ontelbare tempels, ker ken en kapellen, den Vader des Hemels te komen aan bidden, den lieven God, den grooten, almachtigenSchep per van hemel en aarde En het orgel bruist in krach tige tonen; de gewijde zangen stroomen machtig omhoog langs de hooge gewelven; en het Christen Volk knielt neer voor den Heer, vouwt de handen voor Hem en aan hoort met gretigheid zijn heilige leering. Men dankt God en bidt hem, men beweent zijne fouten en belooft verbe tering des levens. Zijn heilige Naam wordt geheiligd op aarde, als in den Hemel.... Bert uit de groote Kerk, de ieverige alomgeachte kcrkbalju, ligt gevaarlijk ziek. Als ons groote kerk schoon geschuurd is, ge zoudt er van lust in gaan en in blijven... TeJRoomen is er geen stofken in de kerken. Wanneer gaat de Molenstraat haar beloofde ijzeren pomp krijgen En te WETTEREN, waar op 2de Paasch- dag een groot Concert is te 4 uren, met medehulp van verscheide Personen, hoog geroemd in de muzikale we reld, o. a. Paul d'Acosta, te Wetteren, waar d'Harmonie grooten voortgang doet onder 't Bestuur van M. Van den Bogaerde, onzen waarden Vriend, te Wetteren klagen de reizigers putten in deerde ie over den trein n° 384 die uit Wetteren om 5,52 vertrekt naar Melle, daar dikwijls den trein n° 1000 van 6,07 mist en de reizigers alsdan 3 uren moeten wachten 2e omdat er geen schuilplaats is voor de Wetteraars, die naar Gent willen rijden ze moe ten daar staan in regen en wind. Minister Van de Peere boom, deer van daar eens d'aandacht op te roepen. ry De NACHTEGAAL, die schoone Zanger, ge- Jiï] woonlijk komt hij hier toe van 7 tot i5 April en V» Dijnsdag morgend is hij gehoord op Overham door metsers, die op Chipka aan de Vischmijn werken te Bugpenhont was het al eenige dagen.dat lief Nachte gaalken, in't vermaarde Buggenhout bosch, en aan de Langestraat, Mijlbeke, zat hij ook al in de kreupelbosch- jes. De Nachtegaal, de zangvogel bij uitmuntendheid, is maar gemeen van pluimage en hij bouwt zijn nestje diep en sterk, niet ver van den grond, op stompen van kreu pelhout... Nachtegaalke lief, geruit verschoten hebben hier aangekomen met heldergemsch weêr, Dijnsdag en Woensdag 't weêr beginnen pronken, zuur en guur, bot- tig en mottig, Donderdag killig en koud, regen waartus- schen gesmolten sneeuw... De schoon dagen zijn er zeld zaam en 'r weêr is grillig en veranderlijk, gelijk 't haantje van den toren. Proficiat voor Koning Leopold 1 Zondag is hij te La ken de Vlaamsche Meditatie gaan hooren op 't Bitter Lij den, gepreêkt door 'ne Pater Witheer; en Maandag heeft geheel de Koninklijke Familie haren Paschen gehouden. Proficiat... En dat zijn ander voorbeelden als de Proku- reur-generaal Laurent vanBrussel, dieZondag in den Za vel, op d'Uitvaart van Graaf de Merode g'heel den tijd plat neêr bleef zitten, zelfs onder Elevatie en Nutling, daarbij Vrijdenkers manieren toonende... Maar 't en komt hem van niet ver we weten wel wie zijn Peêke was en wat hij te Gent heeft uitgerecht... Zondag hield Vlaamsch Taalgilde van Aalst een schoon Zitting 's voor- noens, 't kwaart na 10 ure... Er zullen daar knappe Schrijvers en felle Sprekers gevormd worden. Meermaals worden er Dichtstukjes voorgedragen van eigen opstel. Het «Arm Mieken!...» van Zondag verdient een eervolle melding. De Dochter van M, Jacobs zaliger gaat naar een streng klooster uit lieberen wil... En de Chronique van Brussel heeft 't hert vandaarmeê te spot ten... O gi onbeschaamde smodde! gi slangevel IWat hebt gij daarin te zien dat die reine ziel een boetveerdig leven gaat leiden?.. Wij denken het zoo dikwijls, hoo- rende hoe in Aalst gevloekt wordt, zelfs door kinderen, hoorende hoecr gedwijld en beestig geleefd wordt: Da: er geen Uitboeting ware, ge zoudt de w.icid 'ne post zien pakken!... 7 of 10 reine herten zouden genoeg ge weest zijn om Sodoma gespaard te houden. Jèaan, 't is vetl ge ziet wel dat het uit de groote Borze komt: Te Gent heeft Mr den Staat een hotel gekocht van 80,000 fr. als lokaal voor de Vlaamsche Taaikamer De Taalgilde is met min kontent.... Als die suikerkoeskes maar die hoogverhevene Taalheeren niet verhovelingen 1 Te Warschau is ontdekt een drukkerij van Nihilisten; te Munich is aangekomen Keizer Frans van Oostenrijk; de grenzen van België langs Duitschland en Frankrijk worden streng bewaakt. Niemand kan twee Heeren dienen, maar in Aalst zijn twee soorten van Vlaamsch, te Temsche ook en nu gaan er in België twee soorten van uren zijn, ONS UUR en d'UUR VAN GREENWICH. Ziehier wat 't Gouvernement ons vraagt van te willen bekend maken. De naaste week d'explikatie: BERICHT Van 1 Mei eerstk mende, worden de dienst uren van al de treinen van Staatsspoorwegen geregeld naar den tijd der middaglijn van Greenwich. Die tijd is 17 minuten ten achteren op dien der middaglijn van Brussel, zoodat, wan neer het te Brussel middag is, het te Greenwich slechts nu. 43 is. Al de treinen zijn dus 17 minuten vervroegd. Zoo is, hijv. het dienstuur der treinen die thans vertrekken 's morgens ten 7 uren (tijd der middaglijn van Brussel), van 1 Mei gesteld op 's morgens 6 u. 43 (tijd der middaglijn van Greenwich.) Dc uurwerken van de statiën en van al de afhankelijkheden van het Beheer van Staatsspoorwegen, worden insgelijks geregeld r.aar den tijd der middaglijn van Greenwich. De uurwerken buiten de Statiën die thans 2 minuten verschillen met die bin nen de statiën, worden met deze gelijkgezet. Er wordt herin nerd dat twee minuten voor het dienstuur van vertrek der treinen, geene plaatsbewijzen meer afgegeven worden. In Frankrijk hebben de Katholieken 't een en 'tander te lijden. Baldadigaards komen in dc kerken tijdens de sermoenen, onderbreken de predikanten, zingen rerolu tionaire liederen, werpen met stoelen vele geloovigen zijn met de voeten getrappeld en gewond. En men zegt dan dat de Katholieken de ongeloovigen en vrijdenkers uitdagen en het gouvernement spreekt van de kerken te sluiten vvaar er wanorders ontstaan. Juist gelijk over 100 jaar ten tijde der Fransche revolutie. Er waren dan schis matieke en priesters getrouw aan hunnen godsdienst. Het volk had eenen afkeer van de schismatieken en vluchtte hunne vergaderingen. De bidplaatsen der ge trouwe geestelijkheid waren opgepropt. Dit konden de revolutionnai'en met verdragen. Te Parijs op 9 April 1791 wie.rden die bidplaatsen aangevallen. Afschuwelijke daden werden verricht men geeselde verschillige vrou wen tot den bloede de nationale garde kwam t egeloo- pen er wierden haar geene bevelen gegeven, en de bar baren, na hun schandalig werk te hebben voltrokken, mochten vrij weg gaan. Op 11 April van dat zelfde jaar wierd door de open bare macht een dekreet gegeven. Het stelde vast dat al leenlijk de nationale schismatieke geestelijkheid in de pa rochiale kerken zou mogen dienst doen en dat alle andere kerken noesten gesloten worden. Dat de Katholieken zich aan vervolging bereiden er loopen tegenwoordig in de wereld meer en grootcre schel men dan in de verledene eeuw. In België wordt het Reverendom meer en meer ver- stooten en verworpen; wat is men aan hoogerhand van zin? v/aar schikt men te varen? Een geel vlugschrift ten voordeele van het Reverendom uitgegeven te Brussel en gratis rondgestuurd, zegt dat in 1879 he* reverendum de Schoolwet, dat groot Ongeluk kon tegenhouden heb ben.^ Zijn Majesteit had die wet maar niet te teekenen; doch hij luis'.erde meer naar't geschreeuw der Vrijden kers dan naar 't eerbiedig Vertoog zijner Katholieke Belgen..») Hetzelfde schrift zegt ook dat in 18S4 de Koning twee zijner Ministeis wegzond, om ze te vervan gen door MINDER INPOPULAIRE perzonen... Zoo dus, M Jacobs en Woeste waren inpopulairc mannen!!!. Hoe is dat bewezen? Door dc Kiezingen? Door den 7sten September?... Na die betooging van straatvolk waren 80,000 deftige Belgen naar Brussel gekomen voor die Ministers en voor de Meerderheid!... Een boekske dat zulke L CUGEN'S durft schrijven, is zander weerde.. D'ander wetk hoorden wij to Denderbelle het referen dum vergelijken met den oproep van Pilatus tot het ->Urï r»'- r- :-oT'd de Wasrheultdorh hij ging met zijn iv orenuYVu a n straatje alom en is onder zijn referendum bezweken... Dat d'Hovelingen wel oppassen!.... In de Belgische Kamer is gesproken over de Forten der Maas,door Pontus,Woeste Frère enz. Na alles aanhoord en overwogen te hebben, moeten wij besluiten: i* Dat die Forten nutteloos zijn, schromelijk veel geld gekost hebhen; dat de Militaire genie ons door den blauwsel getrokken heeft voor d'onkosten en dat men onder een volgende Ministerie zal roepen: Die Forten zonder een leger van 200,000 man, zijn als een O voor 't cijfer.... Pilatus waschtte ook zijn handen! Ons kostelijk geld! Geen manhaftigheid genoeg hebben om te zeggen: Neen! al liep g'heel 't Hof op zijn tandvleesch, al stond zijn Majesteit met zijnen reiszak in d'hand, NEEN! In Rusland spreken ze dat de Czar naar Denemarken zou komen enden Pruis te Berlijn gaan bezoeken. De Cza- rinne zou erbij zijn. In Engeland, te Manchester liggen veel fabrieken stil; ze spreken van 5o,ooo man, ten gevolge van bedreiging met afslag; men zegt dat na 14 dagen 't werk zal moeten hernomen worden. In Frankrijk komen leelijke artikels tegen de godsdienstige en borgelijke vrijheid.. De Bisschoppen zouden aan hun Volk niet meer mogen zeggen van voor christene men schen te stemmen In't Land van Hlodwigh! In Rio Janeiro is dc orde hersteld en in Argentina zijn de Kiezingen afgcloopen zoo zachtekens mogelijk; geen stootjen of geen stampke.il Uriberi. dc kloeke eerlijke man is gekoz- n te Buenos Ayres; op al d'ander plaatsen hebben d'aanhangers van Saenz Pena de groote meer derheid.... Saenz Pcna verklaart dat hij bijzonderlijk zal werken om de schuldeischcrs te voldoen: Geen nieuwe leeningen!.. In 't Binnenland alle noodelooze kosten daarlaten, de lasten verhoogen, de dieven doen ophangen, 't papieren geld verminderen, en zooveel zilv. munt slaan, omdc goud winst te vernielen en deVreemde- ling( n naar de rijkeen vruchtbare streken van Argentina vragen.... Er is middel genoeg om Argentina uit de klodden t'helpen.... In Italië liggen de Ministers met de koorts en d'armoede is er zoo groot dat op eenige jaren 74,000 Pachthoeven aangeslagen zijn, voor onbetaalde Belastingen van die 74,000 Hofsteden zijn er 54,000 aan de vin ?ers .van den Staat geblcy.en... Mazzini, Ga ribaldi, Cavoer en andere heethoofden zwoeren nogtans dat Italië ging schatrijk worden met dc inpalming der kerkelijke goederen... Men ziet dat ze de waarheid ge zegd hebben. Wat in Europa bovenz wemt, in alle landen en streken, is de op korten tijd in Parijs 5 ontploffingen en menigvuldige bedreigingen dinamieterij in Luxemburg, te Scraing, in Spanje, te Madrid, te Bilbao, te Cadix, bedreiging van de kerken en openbare gebouwen te doen springen een algemeene beweging om den ist« Mei te vieren met woeling en vernieling.. Nachtegaalkes, Bloemekes, schoone Natuur, wat zegt ge van 't Menschdom Ter wijl Anarchisten en Socialisten samenzweren, de Mo gendheden en de Diplomaten steken hun ongeruste hoof den bijeen tegen den gespannen toestand. Men bemerkt met schrik dat de aanslagen met dinamiet een internatio naal karakt. r hebben, 't is te zeggen dat veel Fransche anarchisten in Spanje werken en veel Spaansche in Frank rijk, terwijl zij in betrekking zijn met Duitschland, Enge land en Italië... Is hun inzicht misschien van op eén dag een algemeene woeling en vernieling te doen ontstaan?.. To Madrid hadden d'Anarchisten geld ontvangen uit Engeland en in hun logist heeft inen gevonden talrijke zwarte en roode vlaggen, verkleedingen, ontplofbare voorwerpen en vergiftigde stoffen. Er heerscht een zullc- danige schrik onder dc bevolking van sommige Spaan sche steden, dat veel inwoners verhuizen naar den Bui ten. In Frankrijk is het bestatigd dat Ravachol en kon soorten wilden wraak nemen tegen Rechters en niet aar zelden al d'ander Huisbewoners, Vrouwen, grijsaards en Kinderen te slachtoffeien.. Zal die Dinamieterij kunnen gedempt worden Zoo niet, wat gaat er geworden van Europa Och perbliksem, we zitten altijd met die ontdekte Zandput- ten in opzen kop, het schoon wit zand dat t'Haaltert gesteken wordt, Huismoedars en Uffiakes, wilt gij uwen vloer schoon 2 arrangeerd zien, vraag» 't zand vat Haaitei -. maar 't is van Hotst ade dat wij moeten spreken, van die achtbare naburige Parochie, daar zot. fraaJ gelegen, in de nabijheid van den Dender Hoort en zijn wij mis, elk "tftg spreker; maar zeggen wij de waarheid, dat elk in den goeden zin werke: Maakt men 't Statiegebouw waar nu 't houten ba- rakske staat, NOOIT kan Hofstade een betamelijke Statie straat hebben; de toegang voor koopwaren is lastig en moeie- lijk, ten eeuwigen dage zal men er spijt van hebben en de schuld leggen op 't Magistraat, dat regeerde ia §1893... Maar komt het Statiegebouw eenige meters verder, op die aange name hoogte, twelke verfraaiing voor de Gemeente en welk gemak voor den transport der koopwaren!.. De plaats van het Staticgebouw t'Hofstade is een allergewichtigste zaak, men gelieve het wel in aandacht te nemen Zouden wij den bal misslaan met te zeggen dat van 10 Hofstadenaars er 8 zijn voor de Statie, door ons Artikels aanbevolen? RrPPr' In FraDkriJk zijn binst 1891 247,000 krimi- ■-** 1 11 neele zaken geweest. OUDERS, gewent uwe Kinderen van jongsaf, aan hetWerk en aan de Spaarzaamheid. fvPrnphfipQ voor het vlaamsche Volk, door eenige J Oost en West-Vl. Jongelingen, o,5o c. te koop in ons Bureel. koop met groot gemak van betaling. Aanvr. in ons Bureel. DUITSCHE SPREEKWOORDEN over Wind en Weêr. Wij geven ze in 't Duitsch, elk zal 't wel verstaan; over eenige jaren waren te Bingen aan den Rhyn, twee Vlamingen en als zij 's avonds hun Vlaamsch spra ken op de letter, wierden zij van de Duitschers korrekt wel verstaan. Wen (als) der April spektakel maoht, gibt's heu und kom in vollen pracht. Georg mit warme, Nikolaus mit Futter. Armer Georg, reicher Jakob.Vor Georgi trocken, nach Georgi nass. Trockner april is nicht des Bauern (Boe ren) will; aprilen regen komst ihm gele gen. Donnerts in April, zoo hat der Reif sein ziel. - Is der April schön und rein, wird der Mai dann wilder sein. D'HOLLANDERS spreken over April alsvolgt: April warm, Mei koel, Juni nat vullen de schuur en ook het vat. Is April klaar en rein, zoo zal Mei des te wilder zijn. April moet aan Mei aren leveren. Meester Lieven schreef in 1861 Een goeden April is bijna zoo raar als 'ne goe den Minister; de Meester had dit gevon den in Spanje volgens 't spreekwoord Nunca vi de cosas menos Que de abriles'y ministros buenos. In 1862 voorzegde Meester Lieven April, beginnende met hagel en sneeuw, dan redelijk goed, dan, wankelbaar, van i5 tot 18 regen, den 19, 20 en 21, vorst en 't einde van april zeer schoon. In i863 zweeg Meester Lieven over de Grasmaand, volgens 't spreekwoord Wut gij van iemand getti goed te zeggen, en zegt Klaagt dan al! Eea arme drommel, die voor 9 stuivers in een slechte Parijsche keu ken het middagmaal gebruikte, vond in de ■oep eene klaveren negen. Toen hij daarover klaagde, vroeg de bediende doodbedaard oi klaver ook geen groente was. —o Aardige manier van spreken. Onderofficier; In hoeveel deelen bestaat de wijze van spre ken bij de soldaten? RekruutIn drij dee len Zwijgen, niet spreken en den mond houden. VAX LEONARD DA VIXCI. III. EEN SCHILDER AAN 'T WERK. Heden en éen jaar wil ik uw schilderstuk 't Laatste Avond maal komen bewonderen. Leonardo stond verrukt en beschaamd door die uiterste goed heid van den Hertog: «Hoe goed is hij toch, sprak de Schilder in zijn eigen; wat is zijn hert een bron van genade, terwijl zijn we zen een uithangbord van boosheid schijnt te zijn. Maar :k wil dankbaar zijn... Den Heer, die zijn heilig Bloed voor zijne vijan den opoffert als zoenoffer voor hun schulden, de Twaalf Aposte len, die getuigen zijn dier eeuwige Goedheid, ik zal ze afschilde ren, zoo treffend als zij over 1450 jaren in de heilige stad Jeru salem vergaderd waren Van dage nog wil ik mijn plan maken; met Gods hulp zal ik iets scheppen dat de bewondering der Geslachten zal gaande maken. En de groote ziel van den Meester spande al hare krachten in, om voor oogen te brengen den God-Menscb, stralende van hemel- sche goedheid, omringd van zijn 12 Apostelen, daags voor zijne dood en nadat hij hun zijn Heilig Lichaam en Bloed tot eeuwige gedachtenis had nagelaten. Leonardo zag al die personen in zijn inbeelding voor hem ver schijnen; zeer wel de gewijde Geschiedenis kennende, legde hij op hun wezen het karakter van hunne daden; tien maal herschiep en verbeterde hij zijn plan; nu schudde hij spijtig zijn hoofd, dan lachte hij zoo vrolijk als de stralen der lentezon die in een liefelijk avondrood aan 't westen neèrdaalde.Het bloed vloeide hem driftig naar 't hert; hij was in de begeestering des dichters... Maar geen van al die tafereelen stond hem aanNeen! niet weer- dig genoeg van die verhevene gebeurtenis En nu stond voor hem het beeld van zijnen vervolger Teofilo.. Neen! riep hij zijn eigen toe; daaraan mag ik niet denken!... Wat komt dit hatelijk wezen mij altijd stooren!... Weg, afbeeldsel van nijd en van haat, 't is de Liefde, de reinste en vurigste Liefde die mijn penseel moet bezielen... Arme Leonardo keudet gij de plans van Teofilo, de moede loosheid zou uw ziel verlammen!... Wistet gij dat dit gedacht van t Laatste Avondmaal door Teofilo aan den Hertog is ingegeven, tot zijn eigen verheffing... De Broeder van Teofilo is Abt in't Klooster Delia Grazia;... lukt Leonardo in zijn Meesterstuk, men zal het te danken hebben aan Teofilo; brengt de Meester niets voort dat deugt, hetgene Teofilo verwachtte, dan wordt de jonge Michel Angelo geroepen tot beschaming van Leonardo!... Leonardo vindt niets in zijn inbeeldingdat hem weerdig schijnt van zijn grootsch ontwerp... 't Wordt donker in zijnen geest en in zijn hert bruischt een hevig onweder;..Hij staat op; hij ver laat zijn werkhuis; in de opene lucht, in d'eenzaamheid moet hij wezen; hij gaat de stad uit, wandelt diepzinnig voort en zonder het te weten, is hij nabij d'abdij Maria della Grazia;... Hoort de trillende toonen der Orgel; hoort het vroom gezang der Monniken in de ruimte der kerkgewelven.... Zijn opbruischend gemoed wordt kalm; de verbittering in zijn hert maakt plaats voor zachte aandoening... Binnen in 't Klooster gaat hij; niemand is er aan wezig; allen zijn ter kerk voor het Avondofficie.... Ziet hem daar gaan in de laDge kloosterpanden.... Hoe zoet! hoe kalm! roept zijn hert; hoe gelukkig hier te leven, verre van 't gewoel der we reld... 0 Andrea, hein mij toch! hier moet ik schilderen! daar is de breede groote muur in den Refter.. Ach konde ik het wonder der Goddelijke Liefde hier sprekende afmalen Maar neen, zulk liefdewerk blij A Gods werk, zoodat de mensch onmachtig is zelfs een flauwe weerschijn daarvan te geven... 0 kracht des Aller- hoogsten, die mijnen wil kent, geef mij toch het vermogen der uitvoering I En dan hoorde hij de Monikken op dien Witten Donderdag avond uit hart en ziel zingen Gccnantibus autem illis accepit Jesus panem; terwijl zij allen aan tafel gezeten waren, nam Jesus het brood;... en zegende het, veranderde het door Zijne Godde lijke Almacht in zijn lichaam... en gaf Zich aldus tot spijs en voed sel aan zijne Apostelen, in klare woorden zijnen wil te kennen gevende dat Hij aldus tot het einde der Eeuwen bij zijn Christene Volk zal blijven. Terwijl Leonardo dit heilig gezang volgde, sloeg zijn hart immer sneller; het bloed joeg hem onstuimig in d'aderen; zijn hoofd werkte met buitengewoon geweld en hij viel op de kniën ter plaatse waar hij het Laatste Avondmaal moest schilderen... Ziet den Meester daar zitten, ongevoelig voor alles wat hem omringt, in een zalige vervoering der ziel!... Het scheen hem dat de vervlogene eeuwen wegrolden; en daar ziet hij voor zijn oogen den Ileere Jesus met zijn Twaalf Apostelen in het Laatste Avondmaal: Welk Goddelijk Wezen welke stralende en schitte rende oogen!... Nooit heeft Leonardo zulk aangezicht mogen be schouwen... Waarlijk 't is de God-Mensch op het oogenblik dat hij zijn groot liefdewerk heeft ingesteld en tot zijn Apostelen zegt met een minzame treurigheid Ik zeg het u, een van u zal mij verraden! Die woorden uitgesproken zijnde, sluit de Zaligma ker zijn oogen en laat zijn Goddelijk hoofd een weinig over naar zijnen rechten schouder... Petrus slaat zijn armen open en roept in geestdrift: Heere, wij zullen het werk des Verraders wel ver ijdelen! Judas Iskarioot steekt zijn hoofd voorover en durft vra gen: Ben ik hetterwijl hij in zijn hand de beurs houdt met de penningen van 't verraad. Joannes werpt de teederste liefdeblikken naar zijn Meester; Jacobus schijnt stom te zijn van schrik; terwijl de rustige Mattheus aau Philippus vraagt of zulk schelmstuk wel zou mogelijk zijn! Jacobus de broeder van Joannes, is opgespron gen en d'hand uitstekende naar zijn Meester, vraagt hij aan den vromen Andreas en den grijzen Bartholomeus, of zij wel verstaan hebben, wat er komt gezegd te worden?... Meester, Meester, roept Thaddeus, ge weet toch wel dat ik het niet ben!... 0 Heer, roept Simon, ge weet dat wij gereed zijn ons leven voor u te geven! En Thomas, van dan af ongeloovig, roept met handen en wezen uit: Hoe is het mogelijk dat gij ons, uw Vrienden, zulke zaak aankondigt! Leonardo hoorde geen orgel meer, geen gezang meer, hij was opgenomen van de aarde en als een dorstige hert aan een koele bron met lange teugen zijnen dorscht lescht, zoo slorpte de Kun stenaar met gulzigen drift de schoonheden van dit Heraelsch Ta fereel in zijne ziel... Och, wat waren zijne inbeeldingen nevens dit hemelsch vertoog! wat waren de kunststukken der grootste meesters bij die verrukkelijke verschijning Ach, liefelijk beeld, riep hij, kon ik u vasthouden! kon ik u met mijn bloed en met mijn hert betalen Als de Monikken in hun Refter terugkeerden, vonden zij Leo nardo als levenloos ten gronde uitgestrekt... Aanstonds wierden de middelen gebruikt om hem tot bezinning te brengen, maar ziet nu eens! Leonardo, zijn oogen openende, 't eerste dat hij ziet is het wezen van Teofilo; Teofilo, zijn booze geest!Zonder een woord te spreken vlucht hij van daar.Zal hij moeten werken in die Abdij onder d'oogen van dien akeligen kerel!... Dit gedacht zou hem in wanhoop geslagen hebben, indien een zijner Vrienden hem niet had meègedeeld dat de Prior van die Abdij den broér was van Teofilo en hem zoo wonderwel van aanschijn geleek daar nogtans zijn hert een toonbeeld van deugd en goedheid was: God zij gedankt, sprak Leonardo da Vinei, dat het Teofilo niet is, want het ware mij onmogelijk geweest hem te zien en te werken, een blik zijner oogen had mijn hand verlamd; en no* gaDsch vrij zijnde, weet ik niet hoe ik het zal aanwenden om weder te geven wat mijne ziel gevoelt. Ik voel het Mijne kunst en mijne kracht reiken zoo wijd niet! Van 's anderdaags af begon de Meester zijn werk... Inden Refter van d'abdij;... op bevel van den Hertog moest die Refter gedurende een jaar gesloten blijven voor iedereen, behalve voor Leonardo en de personen die hij noodig had.... Op Goeden Vrij dag van 't jaar 1450 begon Leonardo zijn Tafereel; eerst viel hij neêr voor 't groot Kristusbeeld, dat in dien Refter boven de tafel

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Het Land van Aelst | 1892 | | pagina 1