De Jaren 15
Zondag 12 J»vei 1892
J*3"t6 Jaargang.
De Kiesingen.
24
GODSDIENST. VADERLAND.
VRIJHEID.
Arrondissement Aalst.
Tot onze Heeren Kandidaten
1 w T
Dendermonde. °i ,Y"Td,?n Jim:en zij"
A udenaartleDf S'S lPAt«
Loopende Nieuws.
AN I It EUEK.-» ven s,"°
Onthulling van een Kruis.
Pastoor Kneinn z'i"leven cn zii"c raadB°-
MENGELINGEN.
DE SLAG VAM WATERLOO.
BUREEL, ACHTERSTRAAT.
Gewone Annjncen 20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel.
HET LAID
ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Fr. 's jaars. vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des jaar?
genomen, rechtstreeks bij ons of door Post of Briefdragers
YAM AELSI
AALST, ii JUNI iSgi.
O
Onze Kandidaten zijn: Voor het Senaat
MM. LIÉNART Karei, eigenaar te Aalst,
VAN VRECKEM Karei, eigenaar te Meerbeke.
Voor de Kamer der Volksvertegenwoordigers
MM. DE SAEDELEER Lodew., advokaat te Haaltert,
VAN WAMBEKE Victor, advokaat te Aalst,
VERBRUGGHEN Karei, advokaat te Aalst,
WOESTE Karei, advokaat te Elsene.-
Woensdag op 't leste knipken zijn de radikale libe
ralen voor de pinne gekomen met vier Kandidaten-
Volksvertegenwoordigers, te weten, namelijk:
M. L'Evèque, fabrikant op den Tragel, Hofstade;
M. ff.Zeclercq, van Aalst; M. Janssens, vanErembode-
gem; en M. Verbrugghen, advokaat te Aalst.
Met op te komen zijn die heeren in hun recht, spot
ten of verwijten dat zullen wij niet; de Kiezers en 't
Volk vragen redens, op waarheid gegrond; die vier
Heeren zijn in hun recht; maar we zijn ook in ons recht
en in de volle waarheid, als wij aan die Heeren zeggen
dat hun vonnis reeds gestreken is; Heeren Levèque en
Cënie, ge zult daarvan niet verwonderd wezen; ge
weet in hert en ziel dat gij opkomt tegen de Katholieke
grondbeginsels, dat uw gazetten zwart staan van
vloekerijen en ketterijen; dat g'heel uw partij, gelijk ze
waait en draait, hedendaags een treurige Vrijdenkerij
is; dat gij aangespannen zijt met Socialisten en Anar
chisten; dat gij streeft om 't Werkvolk liberaal te
maken en Socialist, opstaande tegen God en Meester,
tegen Bui gerij en Kapitaal; ge weet dat uw liberale
regeering van 1879 tot 84 verderfelijk,rampzalig is ge
weest.... Neen, neen, Heeren, 't en kan niet zijn; zelfs
veel weldenkendeLiberalen kunnen voor u niet stem
men en zullen het maar doen, wetende dat gij toch op
voorhand veroordeeld zijt.
richten wij thans het woord:
Achtbare Heeren,
Een overgroote Meerderheid zal U dijnsdag aandui
den als onze Vertegenwoordigers inde VereenigdeKa
mers, om er de Grondwet te veranderen... Kort en
belangrijk zal die zitting zijn.... Dan worden de Ka
mers ontbonden en het nieuwe Kiezerskorps zal over
U oordeel en, het nieuwe talrijke Keezerskorps.
Godsdienst, Vaderland en Vrijheid
Dat deze woorden U bezielen en de richting uwer
•ng Wua». "it raiding lu het
cht; de tijd. en; Vanning
wezen van Got? fri tan t Volk; Heeren Kandi. a.èm
't Volk heeft d'oog en op U gevestigd; een wijze uitbrei
ding der stemming; men magzeggen dat hetbewoning-
stelsel, met een recht aan de bekwaamheid, een eerste
algemeen Stemrecht is.... Geen Hef'erendmrn, dat strijdt
tegen Vrijheid en tegen Vaderland; geen Referendum,
hoe men het ook zou bewimpelen; geen Senaat door den
Koning gekozen, om nog meer flamakkerij en vleierij
te hebben... Eerlijkheid en Vrijheid... Over 't stelsel
der Minderheden zijn de gevoelens verdeeld; wij mogen
zelfs zeggen dat heden de Meerderheid der Kiezers
voor de Vertegenwoordiging der Minderheden niet is;
doch dit stelsel wint aanhangers onder de bezadicste
en meest beredeneerde Kiezers; Heeren Kandidaten,
ge doet er dus meê wat ge wilt; maar vergeet niet wat
de Bien. Public onlangs schreef: Met het Algemeen
Stemrecht is het stelsel der Minderheden een NOOD
ZAKELIJKHEID Een Noodzakelijkheid! Avec le
suffrage universel, la représ. des minorités s'imposera.
't Is de oude en kalme Bien Public die dat schrijft....
Heeren Kandidaten, dijnsdag Leden van 't nieuw Na
tionaal Congres, weest manhaftig en krachtdadig; laat
u niet om den tuin leiden; ziet voor U en achter U
naar de twee kieskorpsen... Na de verandering der
Grondwet zal er op bijzondere wijze gewerkt worden
om een goede werkzame Katholieke Regeering te heb
ben, die ons wil en zal verlossen uit de klauwen der
Vrijmetsekirij; wij liggen er nog onder, door School en
Kasern; 't is een schande en een misdaad dat de Scho
lender Vrijdenkerij met 't geld der Katholieke Belgen
opgetrost staan; en op de Vergadering t'Aalst is het
luidruchtig bewezen zonder spreken dat de Belgen met
die overdreven Soldaterij en met die Fortenmakerij
niet gediend zijn; den Landbouw helpen, de slechte
wetten uitroeien, gelijk MrDe aedeleer enM. Woesti
zegdeu.... Dat zullen de groote zaken zijn met de uit
breiding van 't kiesrecht, en daarbij 't Vlaamsch
Vlaamsch en Fransch op gelijken voet!....
Onder die voorwaarden en besprekken gaan wij al
len, Vlaamsche Katholieke Kiezers, dijnsdag met
kloeken moed naar de Stembus.
de katholieke Kiezers sa
mengekomen hun getal was niet groot.
Men ziet het, de aandacht is elders gevestigd, op de
toekomst want een nieuw tijdvak gaat voor België be
ginnen.
De vijf kandidaten waren aanwezig.
Een landbouwer van Zele heeft de grieven van den
Landbouw opgesomd niettegenstaande al den arbeid
en de zorg, kwijnt de landbouw en gaat zichtbaar ten-
gronde.
Minister De Bruyn heeft geantwoord dat zijn wil aller
best is om den Landbouw te helpen, en dat de voo.«
gaande minister Rolin niets had gedaan voor de boeren.
Hij zeide ook dat voortaan de schadeloosstelling voor de
afgemaakte dieren zal zijn een derde in plaats van
een v ij f d e. Deze verklaring werd luidruchtig toego
juicht.
Daarna heeft representant Vandersteen zich hevig ver
klaard tegen het Referendum en het agemeen
temrecht.
M. De Ruyver, kandidaat-deurwaarder te Nedeibrakel M
Louis Planchon, brouwer te Ronsse en M. Pieter Van Hee
gepensioneerden schoolmeester te Oudenaarde.
GEMT De zaken staan er goed, omdat't ka-
tholiek hert spreekt, omdat het Libera-
lismus de deuren wijd open zet voor Socialismus en An: r-
chisterij; omdat wij van een liberaal ministerie niets te
verwachten hebben dat deugt... In de Vergeêringen rif
Kiezers is er bijzonderlijk aangedrongen op den Lard-
bouw, dat hij lijdt, kwijnt, wegsterft en bescherm
noodig heeft.. Te Nijvel is ook verklaard dat er kr?c'--
tige wetten zullen gemaakt worden voor den Landbor
jDe Proeftuinen en lessen, wij keuren ze goed, doe.c
korps ONVERBIDDELIJK zijn Laat ons bemerken
Telkens dat die Vlamingen, welke men zoo geerne over
dreven noemt, telkens dat ze beleedigd worden of ach
teruit gedreven, dan zijn al de Vlaamsch-hatersin Vlaan
deren en Wallonia.in ophef van moed en van vreugd. M.
advokaat Pauwels vraagt wat al de Vlamingen eischen,
noch min noch meer.
A li I wni'nnn Nu ^at advokaat Delbeke zijn on
1 Cl JJL II gelijk heeft erkend en beloofd de
grondstelsels van den Nederduiischen Bond na te leven, nu
eindigt allen tegenstand tegen hem. Het gedrag van M. Del
beke en van Volksvertegenwoordiger Coremans toonen dat
de Vlamingen Schoiers en Pauwels met recht en rede en uit
noodzakelijkheid gesproken hebben. Twee Schepenen van
Antwerpen staan op de liberale lijst. De Gazet van Antwer
pen vraagt met rede, of ze niet beter zouden doen de stadsza
ken te bezorgen, en haalt vreeselijke voorbeelden aan over
een paar jaren verdween uit den stadsentrepot voor 1,0*6,000
reuzel; schepene Nauts gaf zijn ontslag, doch hij en zijn
associatie wierden veroordeeld die som te betalen. De stad
hield zich tevreden met 100,000 fr. te eischen en bet de 956
duizend Ir. voor rekening der Burgerij.
■Q nTTrtnnr 9 Senateurs en 18 Volks-
JL* RUSSEL* vertegenwoordigers.'kZou
aan die hoofdstadmannen
den helft der Kamers laten kiezen Is dat gelijkheid
NEEN Er zijn 3 lijsten te Brussel de Katholieke-
Onhafhankelijken de Liberaal-Progressist Radikalenen
de Vlaamsche lijst van M. Josson... De liberale Vlamin
gen der Hoofdstad worden al te zeer versmaad en ver-
stooten... De Meeting der Independenten is allerwoeligst
geweester waren veel Radikalen en Socialisten ons
Mannen hebben zich verklaard voor 't algemeen Stem
recht door 't Gouvernement voorgesteld de Radika
len en Socialisten waren voor 't Algemeen Stemrecht van
Janson, dat nogtans door veel liberalen wordt verwor
pen het zal er spannen te Brusselnogtans als
elk op zijnen post is, zal alles goed gaan.
Het is uitge
rekend dat se
dert de afschaf
fing der doodstraf de moorden vermeerderd zijn met 75
t h;We zijn alle dagen een Bulle te verwachten uit
Roomen, om Eerste Communie en Vormsel verplichtend
te maken in de Parochiekerk. Eén God Eén Kerk, éen
Christen Volk buiten alle sekten. De Fransche sekte in
Vlaanderen, ze zou wel eens kunnen gebanbl. worden.
De Aartsbisschop van Mechelen heeft reeds bevolen in
alle Scholen en Pensionaten, bidden en den Catechis
mus leeren in de Moedertaal. Ze moeten niet spreken
van de Duiven de Prijsvluchten zijn toch in gevaar, de
koeien kennen ook hunnen thuis preufZaterdag ge
passeerd verkoopt Frans Slagmulder-De Schutter van
Nieuwerkerken een koe aan M. Desiré Van Impe van
Haaltert; goed 1 en zondag morgend is de koe wederom
al terug in haren thuis; ze kwam vragen om er te mogen
blijven. Maar verkocht bleef verkocht. Wat is dat daa
geweest, Zaterdag te Meire aan de ZavelputtenTe
Nieuwerkerken rijdt dat nogal op de tong.'k Zal'ne
..ij tg6utu, c h-uwcibcikcii i ïjui aai nog ai op ae rong. k z-ui ne
'brengen weinig voordeel bij... In Engeland komt mt ':cc r zien zei Viane en hij keek door 't gotegaf. Dat
rug -an den Vrijhandel... Beschern-""g is er ger -..*»!>*•
't Pailement... Te Gent had M. Plankaert vanZ
gem, doen groen plak .aten uitha^*®*» met klacht
't Vlaam -
en er is een les geg-
waar't moest zijn... Onder de nieuwe kandidaten v
de Kamer is M. Delbeke, een advokaat, goed katholiek,
maar tegen den gevel der Vlamingen gebotst hebbend
vermits h-j op de rechtbank en in den Gouwraad bijna
niets dan Fransch spreekt, alhoewel uitmuntend zijne
Moedertaal kennende... Als er algemeene vergadering is
der Kiezers, MOETEN de kandidaten aanveerd worden
zonder tegenspraak MOET elk ja knikken Is dat
Vlaamsche en redelijke manier De Vlamingen Schoi
ers en Pauwels hebben M. Delbeke bestreden was dat
tegen hun recht Voorzeker neen en zij hebben het
gedaan in krachtige deftige woorden... Zijn ze daarom
T\VISTSTOKERS, gelijk eenige Belgische Fransche
gazetten durven schrijven Dan is M. Coremans ook
een twiststoker, vermits die Vlaamsche Aanvoerder ook
M. Delbeke heeft over d'hekel gehaald dan is de Ne-
derduitsche Bond ook een Bond van TWISTS I OKERS
vermits M. Delbeke maar aanveerd is,na berouw getoond
te hebben en beloofd als ware Vlaming te handelen... Al
te lang heeft de verdrukking der Taal hier geduurd dac
moet eindigen en op dit punt zal het toekomende kiezers-
rr~ marren T'Oudenaarde b*»hben de leerlingen
Collegie op Sinxen in d'Hoofdkerk de schoone Mis
igen van Friediich Koenen, onder 't geleide van M.
Kechero. To Gent vaagt t Publiek een koste-
T* u~iY.ncu-
its ka,, men ne: zwemmen
vv -iöu. Dat de Polietie er gelieve
op te waken. Ze zeggen dat koning Leopold naar Luik
en Herstal gaat komen hij is er in geen 10 jaar geweest,
Te Parijs heeft 't Senaat de aanneming aanveerd van
't voorstel om aan de vrouwen 't kiesrecht te geven voor
de Koophandels-rechibank T'Hofstade was Maan
dag Volk van 3 ure 's morgends om Sinte Cornelius te
vereeren en 't gansche dorp zonder uitzondering heeft
zijnen beschermheilige op de luisterrijkste wijze gevierd.
De Processie bijzonderlijk was wonderschoon; maar geen
markt zonder ezels en de ezels waren hier 3 geuskes van
Aalst,die op hunnen velocipède gelijk ongedoopte honden
voorbijreden. Had men den Suisse niet ingehouden, hij
zou kort spel gemaakt hebben met die snotneuzen.
Rond Luik zijn de pokken op vreeselijke wijze Lip
pen, Sixtus groet u en vraagt u met Chipka over de Gc-
brokene Ruit of het in de groote Fransche Pensionaten
op de Melhodia staat, dat men Burgersmeissens uit hun
nen dienst mag lokken, a's de brave Dochters daar ten
volle kontent zijn en geen verandering begeeren Lip
pen, moet gij naar geen trouwfeest gaan wilt gij geen
hooge nieuwe schouw koopen, me rabat op Ge moet niê
beschaamd zijn, Lippen, 't is uwen staat en conditie.
't Zijn onverstandige en om zoo te zeggen zinnelooze ofte
wel boosaardige menschen.die voor een zaak waar de Fa-
milie geen schuld in heeft, hare rust willen stooren en
hare eere ontnemen. Met over d'honderd man zijnon-
ze stadsgenooten naar Scherpenh. geweest zondag;'t heeft
er beestig wreed geregend, voor en na den noen. Rond
4 u®en terugkeerende en zijnde half wege Sichem, tus-
schen hemel en aarde, zonder huis of schuilplaats, dan
viel er eene nieuwe stortvlaag neer.
FiOllPPPn Hoe een mensch toch aan zijn einde
komt. De verledene week was er op den
wijk Roosen, eer.e vrouw be2ig met spek eten. Er schoot een
kle<n zweerdeken van 't spek in hare keel. 't bleef er haperen,
er s avonds was het moederke ad patres. In den morgend
van den 3 Juni husft het gebrand op den Hul, bij Jan Lirno.
Eene aanzienlijke paitij vlas, huismeubelen en de kleeren
der bewoners zijn in de vlammen gebleveD. Er is hierin
den Katholieken Kring, op tweeden Sinxendag, eene groote
Vergadering geweest, van Kiezers. De heeren Volksvertegen
woordigers Raemdonck, Verwilghen en Van Naemen hebben
er zeer goed gesproken, over herziening, referendum, land
bouwbelangen. rnz. en M. Janssens de Kandidaat voor de
openstaande plaats in de Kamer, sprak over onze lieve Moe
dertaal; t was oprecht eene versterkende, leerende en ver
heffende Vergadering. Er zijn hier t vee nieuwe Gilden
gesticht de Gilde der kemphekelaars onder Patroonschap
van den Anti Socialistischen Bond, en de Gilde der Visch wij
ven onder Voorzitterschap van M. de Lokeraar.
Hnfctarfri Aldaar is overleden Mr FRANCISCUS
- MATTHYS, een Her voornaamste Inge
zetenen en Voorzitter van St Franciscus-Xaverius; onder zijn
Voorzitterschap is't Genootschap altijd in bloeienden toestand
geweest en verrijkt met verscheide kunsstukken, die ten
eeuwigen dage de Parochiekerk van Hofstade versieren en op
luisteren.
Eene eeuw geleden woedden er geweldige onweders over
Afiligem, die in 1786 begonnen, slechts zouden eindigen met
de volledige vernieling dier eeuwenoude Abdij, in 1797. Ge
durende al dien tijd had dit Klooster schrikirelijke vervolgin
gen van allen aard te onderstaan, zooals men kan zien in het
verdienstelijk werk Geschiedenis van Afiligem, door Dom
Bernard O. S- B. Het zij genoeg hier terloops gewag te ma
ken van de gewelddadige uitdrijving der Monnikken uit hun
geliefkeosd verblijf, en van de plagerijen en de verdrukkingen
die zij nadien nog te verduren hadden. Zoo wierden zij, na
met schandig geweld uit hunne Abdij gezet te zijn, nog gansch
uiteen gescheiden, toen men bemerkte dat de goede klooster
lingen gerust voortleefden op het hedendaagsch zomerverblijf
van den heer baron Paul Bethune. te Aalst. Iedereen zocht
zich dan een verblijf in de wijde wereld de weleerw. Proost
kwam te Hekelgem woneD, vanwaar hij gedurig het oog ge
richt had op zijn verwoest klooster. Maar, o jammer, tot over
maat zijner ellende zag hij geen raiddel om het terug te krij
gen, en moest heiligschendende handen den toren zijner kerk
zien ondermijnen en met een gedruis als dit van den donder,
ten gronde ploffen.
't Is van dezen to: en dat men thans nog eenige rotsachtige
klompen ziet op de helling waar de koor der oude kerk stond.
Nevens deze puineu heeft men nu een Gedenkzuil opgericht,
tot herinnering aan de verhevenheid der plaats, waar voorheen
zoovele heilige aeiren kwamen nede/knielen, om er Gods
zegen en bescherming af te smeeken, en waar de beenderen
van eenen Godfrier' met den P tard en van vele andere roem-
W:-.erdige mannen berusten.
t. Een eiken kir - van zev- tors h-cgte met esu ijzeren
den r Juni op de grondslagen van den hoogaltaar aer ouae
werk opgericht, en is op den Hoogdag van Sinksen onthuld,
en na de Ponlir.cale Vespers plechtig geweden door zijne
Hoogweerdigheid den Abt.Eene menigteVolks was toegesneld
om de plechtigheid bij te wonen. Plet mansvolk werd toegela
ten om de Monniken processiegewijs te vergezellen in den hof,
maar de vrou wlieden konden de Ceremonien slechts van bui
ten de hagen der Abdij bewonderen.
Na de wijding gingen de Kloosterlingen en het Volk weder
stoetsgewijze, onder'tgezang van het Te Deum, naar de kerk
om er de gebeden te zingen en den zegen te ontvangen.
(Medegedeeld.)
BEDEVAART ANTYVERPEN-LOURDES. De
personen die wenschen deel te nemen aan de Bedevaart
naar Lourdes, worden verzocht zich zonder uitstel te
laten opschrijven bij den E. H. Van Hoof, Lijnwaad
markt, 16, want de lijsten zijn op het punt gesloten tc
worden. Ook inschrijving in ons Bureel.)
I I vingen. 2de uitgave, met
schoon portret van den wercldberoemden Man 0,70;
krachtmeel 0,65 't pak. Malzdrank o,65 't pak.
B— IN DE DOKTORLES. Professor:
Hoe onderzoekt men of paddestoelen ver
giftigd zijn of niet
Leerling. Door ze op te eten. Bekomen
ze u wel, dan_zijn ze onschadelijk; sterft gij
ervan, dan deugen ze niet.
Een oudheidskundige. Mag ik d'antike-
teiten van het kasteel gaan zien
Portier. Het spijt mij, mijnheer, maar
mevrouw is daar even uitgegaan met hare
dochters.
De Overste van een cavalerie regiment
beval Om te voorkomen, dat bij het mar-
cbeeren te voet, de manschappen elkaar op
de sporen trappen, zullen zij in 't vervolg
niet meer achter elkaar maar vóór elkaar
loopen.
Een vrek szhreef aan P. S. onder zijn
brief
Inderhaast vergat ik een postzegel op de
enveloppe te doen. Ik dacht er eerst aan toen
ze al in de hns lag.
Oude bekende. Op 'een tentoonstelling
Eerste heer Dit sieraad heb ik ingezon
den. Hel is van mij.
Tweede heer O, ik herken het.
Eerste heer Zoo, is u dan juwelier
Tweede heer Vraag excuus, schatter
van den Berg van Bermhertigheid.
Mevrouw. Ge moet \och bekennen,
Betje, dat ik al het mogelijke heb gedaan
om een fatsoenlijk dienstbode van u te ma
ken.
Blije. Ja, mevrouw, dat is waar.
Als gij er niet waart, zou ik het domste
schepsel der wereld 2ijn.
Heer Wat kost een rit voor ons beiden
Koetsier 5o cent. mijnheer.
Heer En voor mij alleen
Koeisier Ook 5o cent.
Heer Ziet ge nu wel, vrouw, hoeveel ge
waard zijt.
Zie op ons vierde Bladzijde,
Achter d'annoncen,
Nieuws uit 't Fransch en
Over eenen Volksoploop t'Aalst.
(1)
OF
III. IIET WEEZEKIND.
Sedert dat de wereld waait en draait, zouden er op den Belgi
schen bodem zooveel Krijgslieden geweest zijn, als in de maand
Juni van 't jaar 1845?
Napoleon Bonaparte uit Elba ontsnapt! in Frankrijk ontvangen
als een Erfdeelwederom heer en meester, heerscher en regeer
der te Parijs; die tijding was als een donderslag opEuropa geval
len en de g'Allieerden te VVeenen nog vergaderd, hadden beslist:
4° Geen akkoord te maken met Napoleon, al wilde hij al zijn ver
overingen afstaan; 2e Een leger van 800,000 mannen naar Frank
rijk te sturen.
800,000 man! gelijk de muggen naar de koelte, zoo zwermden
de legers naar Frankrijk, langs drij verschillige kanten. Nog een
14 dagen en de 800,000 man zouden er geweest zijn;
Napoleon wist dit en met zijn arendsoog den toestand aanschou
wende, ging hij er rap en gezwind door; in Frankrijk waren de
Legers tot 130,000 man versmolten; in 't al en 't geheel; aanstonds
riep bij 50,000 soldaten binnen,die in congé waren; hij deed ee
nen oproep tot 70,000 oude militairen; uit de Loting of Bloedwet
van 1815 die 112,000 mannen ging leveren, deed hij er aanstonds
46,000 inkomen en den wapenhandel leeren.Zoo had hij een Le
ger van 288,000 mannen, waaronder 40,000 ruiters met 350
stuks kanon, 240,000 man voorde sterke plaatsen, om de gren
zen te bewaken en den slag te leveren. 240,000 man tegen de
800,000 die gingen afkomen en waarvan er reeds 250,000 in
België gelegerd waren...
Wat doet Napoleon? Hij verdeelt zijn leger in tweeën; 110,000
man zendt hij naar 't zuiden en naar 't westen, en met d'ander
130,000 soldaten vliegt hij als de bliksem door Ryssel, Metz en
Parijs; en op 5 dagen staat bij ermeê tusschen de legers van Wel
lington en van Blücher; Wellington had zijn hoofdkwartier te
Brussel; Blücher te Luik; met zijn 130,000 man kan de Keizer te
gen die twee legerkorpsen van oude geoefende soldaten niet kam
pen; als de bliksem zal hij dus eerst op de Pruisische vallen en
hun leger in de Maas werpen, dan zal hij tegen Wellington en zijn
Engelschmans optrekken. Om den vijand te bedriegen, had hij
door nationale garden valsche wapenoefeningen doen maken langs
(1) Eigendom; verboden nadruk.
den kant der zee; en Wellington van zijnen kant, had aan Blücher
geschreven van geenen aanval te beginnen, tot de Russen,Oosten
rijkers, Beyersche en Wurtembergers aangekomen waren.
Napoleon, een der beste generaals die er ooit geweest zijn, had
zijn 130,000 mannen op geheime wijze binnen ons Land gebracht;
langs bosschen en diepe wegen had hij zijn Volk doen gaan; al
de reizigers en boeren die men op de steenwegen tegenkwamen,
waren aangehouden en achteruit gestuurd; de bivakvuren had
men verdoken; en alles was zoo wel gelukt dat Napoleon daar voor
Charleroi stond met zijn 130,000 mannen, zonder dat Blücher of
Wellington er iets van wisten. Heden, in den nacht van 14 tot 15
Juni zou men Charleroi, die slecht versterkte stad, innemen, dan
zonder te rusten over de Samber komen, op den steenweg van
Namen naar Brussel vallen en aanstonds het Pruisische leger aan
pakken. Napoleon had er goeden moed op en nooit was een plan
fijner besteken en met meer behendigheid uitgevoerd.
Morgen, had Napoleon gezegd tot zijn generaals, morgen is 't
de groote beslissende dag.
Keeren wij terug naar ons Hekelgem, waar een tiental soldaten
aan de deur klopten bij den wrek Brutus en waar zijn knecht in
alleruiterste verbazing riep: Meester, Maurus is erbij!
Maurus is erbij!... Maurus, zijn neef! 't Weezekind dat hij over
17 jaren heelt doen vermoorden, om gansch alleen meester te
blijven van al zijn geld en goed!... door de geldzucht, die zooveel
laffe bedriegerijen en zooveel schelmstukken doet bedrijven!...
Welke schrikkelijke tijding! Zou dat toch waar kunnen zijn? Had
Tist zijn knecht hem niet bedrogen? of speelde hij geèn komedie,
om nog meer geld te krijgen?
't Is onmogelijk, zegde Brutus, in zijn eigen, Maurus is dood!
en ware hij niet dood, sedert 17 jaar hier weg, hoe zou hij kun
nen terugkeeren!... Onmogelijk, Tist is eenen dronkaard en ee
nen
.Ezel, meinde hij te zeggen, doch nu waren de Soldaten binnen
gebracht op den koer, ze gingen in huis komen; hij slaat d'oogen
op,en ziju ziel en zijn overtuiging zeggen hem dat waarlijk en we
zenlijk de kaporaal der Duitschers zijn neef Maurus is!... Dat we
zen, die oogen. die haireD, die gebaren, g'heel dat opzicht!....
Daarbij, d'ontsteltenis van dien jongeling.... Men zag het duide
lijk, er ging ietsom, in" de ziel van dien schoonen en kloeken
jongeling... Zijn manschappen verstonden er zich niet aan... In
oorlogstijd, men maakt niet veel complimenten.... Men is soldaat!
Alles wijkt voor de wetten der Soldaterij; pachthoven, bezaaide
en beploegde landen; hop, oogst, vlas, tarwe, 't wordt al omver
gestormd... Men is Soldaat!... men trekt naar't slachveld... Ge
vindt er die weemoedig en treurig zitten te denken op Vaderland
en op leven, maar 't grootste getal is wild en woest, en wee den
als er gesproken wordt!
Daar staat de kaporaal;cn na verbaasd rondgekeken te hebben,
slaat hij zijn handen op zijn voorhoofd. Is 't de stem van 't bloed
die in hem spreektIn dit huis is hij geboren en opgekweekt
Vader en Moeder hebben daar gewoond en hem zoo teêr bemind.
Nauwelijks eenige dagen oud, zijne Moeder is daar gestorven,
haar lief jong wichtje omhelzende en zegenende... Daar weet
hij niets van.... Doch, vier jaar oud zijnde, wierd hij nogmaals
op een ziekebed gebracht;., nogmaals omhelsd en gezegend, her
haalde malen, terwijl een stervende Vaderlijke mond zegde Kind!
Kind nog zoo jong wat zal er van u geworden Heere, Uw
wille geschiede, maar wees toch de Vader van dit arm kind
Van 4 jaar tot 22, 't is een lange afstand Dat wordt bewaard
en gezien, maar door nevels en wolken..
In Oorlogstijd bijzonder, de Soldaten willen beleefd aange
sproken worden, zelfs door hun Officiers en Kapiteins; en Tist
Van Scharre, zijn muts aflangende, gaat tot de krijgslieden en
zegt met bevende stem Vrienden, wat zal er u believen
De kaporaal antwoordt niet, maar d'ander verhaasten zich te
roepen Essen und trinken. Kom binnen, vrienden, en zetu
neer; alles zal vliegens gereed zijn. Wilt gij bier ook vernachten
Ja wolf, essen, trinken, schlafung, scbnell und geschwind..
Tist bracht zijn Volk in de groote huiskamer waar zij aanstonds
ransel en geweer neêrlegden en plaats namen aan de breede tafel;
geen vijf minuten nadien of die tafel stond gegarnierd met tel
loeren, lepels, glazen en messen, en terwijl de andere knecht
hesp aanhaalde en kannen bi^, Tist sneed van de groote Bra-
bantsche brooden, terwijl hij zijlings opkeek naar 't kaporaalken
Mijn lieve ziele Gods, dacht TistZou 'ne mensch daarvan niet
doodvallen 't Is hij 't is hijZoo'groot geworden en zoo
schoon Toe, jongens, eet maar, men zal altijd aanbrengen, ge
zijt hier goed geleverd... Wie weet waar gij morgen zit, want
't zal er spannen, zeggen ze, boven Brussel.En dat kaporaalken
zou Mauruske weten waar hij zit?. Welk pak van mijn hertik
ben geen moordenaarPi-ij die ik was 17 jaar in angst ge
teeld, en ik ben geen moordenaar Maar wat nu gedaan wat nu
gedaan Hem alles zeggen of hem laten voortreizen
Er zijn dweeze iisbeoren in de wereld; zoo vertelt men van
Pruisische en Russische Soldaten die in Belgische huizen 't beste
eten deden uitgieten; ze moesten soep hebben van pekelharing en
tegen heug en meug, de Vlamingen moesten ervan proeven; doch
zoo verhaalt men ook dat de Belgische Soldaten, met de Legers
van Keizer Napoleon naar Dqitschland getrokken, er niet min
schandelijk huis hielden en de grove baldadigaards vertoonden,
ja, na smakelijk geëeten te hebben van 't beste dat er op d'HoÉ
stede was, dat zij er't vuur aan stoken of ander wreedheden uit-
burger en landbouwer die tegenspreekt of niet aanstonds loopt rechten. Maar doorgaans een goede behandeling maakt de Sol".
