De Jaren 15
26
Zondag 6 i189
33Bte Jaargang.
't Eerste Nieuws.
Een woord uit het hart»
D Aardappels
GODSDIENST. VADERLAND. VRIJHEID.
Steen luiyze- St-Lievens-Essclie.
Mengelingen.
DE SLAG VAN WATERLOO. (I)
BUREEL, ACHTERSTRAAT.
Gewone Amuncen20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws. 1 frank den kleinen regel.
HET LAND
ABONNEMENTS-PRIJS.
sars. vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des jaar»
genomen, rechtstreeks by ons of door Post of Briefdragers.
AALST, 25 JUNI 1892.
delijken goeden dag en de Herstemmingen zijn wel uit.
gevallen zcoals men verder zal lezen. Te Wareghem,
ligt de Gentsche broodfabriek op haar uiterste. Ons man
haftig eu oprecht Vlaanderen geeft de Bakkers den
raad in Gilde te komen, goed brood te bakken en den
prijs der Granen te volgen zoo vlug te zijn voor den
afslag als voor den opslag. Te Berlijn moeten de ba
zen nu hun glazen in loopende water spoelen. Die Duit-
schers willen pompon zijn in alles: De rijkste, de mach
tigste, de beleefdste en de properste... Hebben zij onge
lijk
Rap Volk t'Erembodegem, en als de philosofen van Miji-
beek erbij zijn... er komt boter bij den visch Geld of
niet meêrijden, zei Clercq, die t'Aalst de diligencie had
op Brussel en woor.de waar nu de Dekenij is van een
deel der Koetshuizen hebben ze 'ne langen hof gemaakt.
Lippen, Sixtus groet u; op Chipka zijn nog al zieke
menschen, maar 't betertmochten allen hun volle her
stelling bekomen!.. Ziek zijn is ongezond, zegt Sixtus,
en hij laat u weten, dat de Gebrokene Ruit hun propoost
hebben uitgevoerd van 's morgens ten 3 ure naar Leê te
gaan, voor omweg, Mis en g'heelden Oremus... Zondag,
Sixtus, die van de Ringoladen kwam, zag ze ten 6 ure
'savonds op 't conwoi stappen voor Lede... Die zal vol-
herd hebben, zal zalig zijn... Lippen, g'en zijt hier met
geen oogen te zien. =Te Leuven, spreken ze nu ook van
een Vlaamsche Congregatie voorstudenten... Erdabi 111
dat is nog nieuws! alzoo kan 't pakken!.. In Vlaanderen
Vlaamsch of de kaart is misgeven 1... Eén Taal, éen
Vlaamsch Vaderland Lippen, deze week zijn wij droef
geweestDe Fransche Congregatie, die met zulken luis
ter van bloemen en licht het St-AloysiusFeest vierde en
't H. Hert. Ze zeggen dat de kapel een Hemelken was...
En dat gebeurt voor 70 a 80 personen, voor een uitgele
zen kuddeken ach lieven Dominus, zouden wij voor de
Waarheid achteruit gaan Voor de dood niet, Lippen
indien ciie luisterijkheid plaats had in de Parochiekerk,
en de Geloovigen daar broederlijk vereenigd waren, zou
dat niet veel beter zijn?.. Men vergadert in private ka-
pellekens men houdt de Parochiekerk voor 't klein
Volk en op den duur 't klein Volk denkt de Gods
dienst dient maar om ons in den toom te houden En
zoo worden de Ravachollekens gekweekt en gevoed. En
op den duur.'t is omnia cadunt. In ons eigen taal kun
nen wij steik zijn en pralen, in een vreemde taal moeten
wij zou flauw zijn als geirnaart en verdwalen. Te
Mechelen komen ze groensels koopen, zelfs uit Parijs,.
Als ik u Zeg dat er Parijzenaars zijn, die hun kleêren
doen in Aalst maken. En ze mogen ermeê uitkomen in
d'Hoofdstad van Frankrijk; elk zegt Watschoone sneê!
Te Schellebelle waren wel noo paarden; maar gcenen
verkoop die docht In de Taaikamer gaat Doctor
Hiel zijnen Kollega Prudens Van Duysse ophemelen als
i-x j aVö> godsdienstig man Dat de nagelatene gedichten er niet
1 waren... Ik zal u helpen, zei 't Smidske yan Polen en
S| 't manneken had noch hout noch kolen.
A's bij 't «?'-*p dc Aisos. an M. Vgo ^Daintnenu
nooit genoeg geld hebben, die voor niets 'a^SieruiTae^m'
zen, die zich aan schandig gevang blootstellen, 't is voor
onbekende zedelooze onkosten; nietsdat meer vastketent,
dan d'ondeugd.
Tot ANTWERPEN gaat gevierd worden in Juli het
Zilveren Jubelfeest van Meester Peter Benoit, inrichier
der Vlaamsche Muziekschool; te dezer gelegenheid groot
Muziekfeest op hetwelk de volgende Vlaamsche stukken
voor Harmonie en Fanfaren moeten uitgevoerd worden:
1. Vlaanderens Kunstroem, (Rubensmarch), van Peter Henoit2.
Peter Benoit-inarsch van Felix Degrez, uitgever Faes, Beddenstraat,
Antwerpen. Pnjs2t'r.; 3. Thsodoor Van Rvswyk-marsch, bewerkt
op motieven van Peter Benoit door Edward Beyls 4. Concience-
inarsch van Jan Blocks; 5. Optocht der Kunsteaaren, bewerkt op
motieven van Jan Blocks door Edward Beyls; 6. Hulde ran Peter Be
noit van Edward Beyls 7. Volksmarscli, bewerkt op motieven van
Emiel Wambach door Felis Degrez 8. Vlaamsche Volksmarscli,
bewerkt op oude Vlaamsche Volksmotieven door C. LecailFlandria
(Bondamarsch) van Alois Bergh».
Te MECHELEN, zal de jaarlijksche Paardenmarkt
zijn den x 1 Juli, met tentoonstelling van Werk- en Trek
paarden en Prijskamp voor Paarden. Te WEEN EN
is de oude Bismarck aangekomen en feestelijk onthaald
Elk door zijn partisans... Roemzuchtig blijft zijn hait. In
den RUSLAND mogen alle graansoorten uitgaan, behalve
rogge en meel, en te Warschau, d'hoofdstad van Polen,
is eenen persoon aangehouden, die Dinamiet verkocht.
Oei, de Cholera is te Maulman, in d'Indiën, in Rusland
en in Konstantinopelen... Men weze onbevreesd, maar
voorzichtig geen buitensporigheden niets geëeten dat
onrijp is. TeTilburg is groot gebrek aan werk
evenals t'Aalst; veel Jonkheden van Tilburg nemen dienst
als Militair, voer't binnenland en voor d'Indiën... Een
Vrijwilligersleger zou in Belgeniand zeer we! gelukken
maar de generaals willen dwang voor Slavendienst.
Te LUIK, de bank aldaar gesprongen is van Karei Me-
dard veel spaargeld is verzwolgen 400,000 fr. schuld;
Medard is gevlucht en laat vrouw en zoon in schande en
ellende. Medard zat tot over den kop in de Vrijdenkerij;
Even als de algemeene Kiezingen, zijn de Herstem
mingen van dijnsdag zeer gunstig uitgevallen.. Trou
wens. als wij te Doornijk M. Stienon, Katholiek, ge
kozen zien; te Charleroi Mr Noël te Soigniesol' Zonin
gen M. Cornet, te Verviers M. Loslever. alle drie
Katholiek; als wij tot zulke ui tslagen geraken in die
oude kasematten van 't Liboralismus, mag zulke
uitsla» niet gunstig en heerlijk genoemd worden?. In
welke plaats, waar mogen de liberalen nog. zeggen
Ons mannen zetelen daar vast enzijnonoverwinbaar!.
Veronderstelt eens dat Brussel zijn Katholieke-Inde-
pendenten behouden hadde, en zonder de vereeniging
van "Radikaal-Progressist-Socialist, dit zou gebeurd
zijn, hoeveel liberalen zou men in de Kamers geteld
hebben Weg alle valsche zwetserij Het botst te
gen de welbekende waarheid als de liberale gazet van
Aalst triomf kraait, terwijl Bara grijnzend roept: Een
krapelouze Kiezing is 't geweest!.. Neen, neen. Kie
zing en Herkiezing zijn in ons voordeel uitgevallen en
wij hebben nu een vaste eenzelvige Meerderheid in
't Senaat van 16 en in de Kamers van 32 stemmer»
Een ontzachlijke Meerderheid..
Edoch, die uitspraak der Kiezers is meer geweest
een afkeuring van het Liberalismus. dat Vrijdenkerij
is geworden, dolle goddeloosheid is meer een kreet
van verachting tegen het samenspannen der Liberalen
met de Socialisten, is meer een zucht naar bewa
ring tegen anarchisterij en dinamieterij, dan wel een
volledige goedkeuring van do Katholieke Regeering
sedert 1884 De Kiezers hadden voel beters verwacht
van do ongehoorde Meerderheid die zij aan 't rot.
bi'achten, na dit wreed Bestuur van afperser ij -
dwingelandij.. Na dat de Volkeren van 1879 .Lot V38
hun zweet en hun bloed hadden gegeven, óm veri/~ï
te worden, dan was er voorzeker van de BegeerJ''^*1-
jnoer manhaftigheid tal zsjTs-jpoflarin;, te
Het mochten moest qr eens stuiven, de Logio n,
oop- bpj^ben, maar da *1' jjubI df.s Lan
- unwioV-r...
Mijwn in d-:- Bureclc van de Minist'erïên"en -n
alle openbare Besturen, gelijk zij het l.K.ns nog
nadeel der Katholieke Jonkheid.. Ons kost ..■lijk H :4
mocht zijniet blijven besteden in de Middelbare Sche
len, om erger dan ooit, hare Vrijdenkerij te vers,
den. Ziet rond, gansch België door, wie zijn ze die bun
Geloof hebben verloren die liberale Progressisten
zijn, die de ocialisten aanvoeren Wie zijn ze Jonge
gasten van 1G, van 18, van 20 tot 25 aren, leerlingen
der Middelbare Staatsscholen.
Van 1884 tot 1892, welke zwakheden ontmoeten wij
niet 't Vaderland, de Toekomst zou moeten voor al
les gaan Wat geven ons Kroou en Throon. als 't her-
tebloed van 't Vaderland vergiftigd wordt Zwak
heden Ons wettige Aanvoerders Mrc" Jacobs en
Woeste laten buitenwerpen als honden, voor onnoozel
straatlawijt; alsdan niet durven zeggen Sire, gij hebt
Bara en Rollin, Van Humbeek en Graux laten hoob-
ben en toebben, gij moogt ons onder de voogdij niet
stellen van hof-Ministers De afgeschafte Onder-
pastorijen niet aanstonds herstellen; de Wachtgelden
laten bestaan; al de Schoolopzichters der Wet van
1379 behouden; de Kerkhoven slachtofferen; terwijl
't Katholiek Volk roept: Een Vrij Leger dit Slaven-
léger nog verst, door 1 ie stomme Forten aan de Maas,
rnet schrokkerie tot 80 millioenen gebracht; hun ver
pande woord niet honden Geen man meer Igeene eens
?neer Den be<l rukten Landbouwer door.de Bureelderij
'aten op de pijnbank leggen Een klein hulpgeld van
200,000 fr. weigeren aan 't Vrij Katholiek Onderwijs,
als er 7 millioen overschot ligt in de kas Zwakheid
ongehoorde en bijna pnvergeefbare zwakheid De
Vrijmetselarij blijf t op veel gewichtige punten mees-
er, trots de Katholieke Meerderheid.
Tot hiertoe, men kon bijbrengen dat d'Independeu-
len, onzen strijd voor Katholiek Recht en Christelijk
Volk niet we! verstaande, tusschen de beeneii liepen
maar heden dat wij een sterke ware Katholieke Meer
derheid hebben in do Kamers, zoo men nu nog gehoor
gaf aan de belanghebbende voorzichtigheid die fluis
tert Met zachtheid bestuurd, geen schokkingen, het
Ministerie niet in gevaar gebracht, Z. M. don Koning
niet in d'oogen gezien dan zou 't Kiezerskorps met
recht en rede mogen roepen: Ouzo Meerderheid, wat
hebt gij gedaan metuw groote macht gij zijt. do schuld
dat de heerschappij der Logio hier ingeworteld wordt!
Aan U hooft 't Vaderland zijn ongeluk en zijnen on
dergang te wijten!... Meester zijn is iets. doch Meester
zijn en werkzaam, krachtdadig, dat is alles...
A 1 J Nieuws en klachten
fi, I S iJ o Brrr. dat was iets zondag ach
<4. Jk «-f* I ,ernoen ,en 3 ure aan on3 S;a
tionsken Dat de schande wordt van Belgeniand Veinepen,
klein, gevaarlijk En Volk dat er zondag was voor de Pro
cessie van Lede! Op die dagen zou ik kaartjes doen geven
aan 2 a 3 bureelkes; 't mag er af D'ontvangst is groot.. Er
waren menschen die naar Brussel moesten, die 10 minuten
voor hunnen tijd in de Statie waren en die hunnen trein zagen
vertrekken. Wat blieft er u En ge moet te Brussel zijn vcor
pressante of gewichtige zaken Dat de Staat betrokken
wierd. hij zou verliezen.
20 DE ZWEMPLAATS Nu is per vliegende bode
't orde gegeven dat niemand der Burgerij nog in de
Zwemplaats mag, als de klein S: ldaatjes er zijn.. Bel et bon,
zegt de Waal, maar ze zouden daar toch de Soldaatjes moeten
op vaste uren zetten en die uren bekend maken.. Ge komt gij.
Burger, naar de Zwemschool, en ge vindt gij de poort voor
uwen neus of den baas roept u Menheer, de Saldoljes zija
erin Dat is toch zoo aangenaam niet...
■f 0 Op Kermis Aalst zal er een Prijskamp zijn voor Diij
'A wieiers ofljzeren peerden. Een goed gedacht. O verjaar
bad 't Volk daar veel behagen in; 't was hubsch en behageli k
om zieD.. Eere aan d'Inrichters Wellekom aan de Kampers!
.Valst zal dees jaar meêdoen. want er beginnen er bier te ko
men, die er doorrijden gelijk Jan door den sneeuw, ge ziet
ze op den dreef van Meldert en ze zijn uit d'cogen... Een
schoone Feest te weeg.
DOCH, ABER.
a. Waarom zijn da plakkaten in 't Frar.sch Als de stad
A-usisidïit 20 jaar beslist heeft Alles wat 't Stadhuis a ir.
Bürgcrs laat weten.zal ia hunne taal zijn. in 't Viaarasch
rom in t F ituch 1 hadden ze nog de twee talen gc
voor Aalst en voor Vlaanderen Wij zenden een hartelijk
Proficiat naar de Staticstraat.
KERMISFEESTEN De nieuwe Vischmarkt zal niet ge
reed zijn, 't ijzerwerk was ten achteren. Is 't waar dat
de Gidsen i/cc fr. vragen, in steé van 500 en dat ze nu niet
zullen komen 't ware spijtig, maar t too fr. 'tis boven ons
macht.. Kermisfeesten inrichten is zoo gemakkelijk niet; ze
kosten aan de S'ad 6 00 fr, 's jaars; men tracht elke wijk t«
voldoen en bijwijlen ie»s nieuws te hebben.. De uitvoering
van S1" Cecilia, een nieuw gevrocht van Meester Peter De
Mol, die muzikale glorie. Sl" Cecilia zal uitgevoerd worden
doe5 de Koorrr.aatschappij onzer stad, thans haar lokaal
hebbende ter Groote Markt, in 't Hof van Beveren. ook ge
noemd Café Riche, bij den vriend Jean, nevens 't Paviljoen,
die oude vermaarde Herberg.
ïlnftcf <1 rif* De nieuwe Statie achter 't Gemeen-
tehuis, waar de straat al ligt met
kalseiken, de nieuwe Statie op die hooge welgeschikte
plaats, komt zc laar niet, 't is t en teeken dat de macht
onzer heeren Volksvertegenwoordigers zeer klein is in
't Ministerie of dat zij de Vraag van Hofstade niet heb
ben willen ondersteunen.. Twee treurige kapittels..
Van verscheide getuigen hebben wij gehoord dat in
1890 dcheeten Volksvertegenwoordigers Van Wambeke
en De Sadeleer verklaard hebben t'Essche aan de Kie
zers (i Vrienden, uwen Mallpest is verzekerd ge moet
er zelfs geen moeite voor doen 11ij giat er onverwijld
komen I We zijn 1892 en die Mallpost is er nog niet...
Zullen die achtbaar Heeren hun woord van eer laten
schenden en loochenen
ijL i SSs> - van Vek-cipedas of
j fjonui drijwielerr, terwi 1 die raekatieken hier beterkoop
j zijn als te Gent, Antwerpen eu Brussel, u-.U» r;,-.- Ver «vJ»
awe reparation ey. heistellingen verricht die nier. u Lüussel
den duren dan* moet betalen, WAAROM op dit plakkaat,
met Stadsgei^i betaald, een Huis van Brussel aanbevelen
niemand moet verstooten worden, maar de rechte regel is
toch altijd De Stadsgenoten vóór de Vreemdelingen Voor
't zelfde drijwiel betaalt men te Brussel en te Gent 5 a 80
fr. meer dan t'Aalst.. En wat t'Aalst gekocht is, wordt t'Aalst
rap en goedkoop hersteld, als er iets ontbreekt: anders ge
moet het naar Brussel of Gent zenden, (en hoe zendt gij dat
op naar Brussel of Gent zenden en VEEL meer van repa
ratiekost betalen.. Het is dus een onbedachtheid geweest en
eeD onrecht van vreemde Huizen op de Stadsplakkaten be
keud te maken, Is dat waar of niet, achtbare Medeburgers
Mr DOKTOR BaUWENS, onze welbeminde Stadsgenoot,
die van in de jaren 70, nog kleinen Student zijnde, Vlaming
was in hert en ziel, Six'us weet er van te spreken, thans
Voorzitter van Viaarasch Taalgilde en Schrijver van voor
name letterkundige en wetenschappelijke Werken, geroemd
tot in Holland toe, M* Dr Bauwens komt in de Taaikamer van
Vlaande*en, te Gent zetelende, uitgeroepen te worden als
Briefwisselend Lid.. Wel gegeven! wel verdiend een eer
J I Menschen menschen
zaak!... D'Aardappels vervriezen in't midden van den
Zomer, nadat wij die Bengaalsche hitte gehad hebben...
Eerst verzengd, dan vervrozen, 'k vraag het u... Een
vreeselijke ramp en bijna algemeen in ons Land; dien
nacht van x6 tot 17 Juni zal lang onthouden worden...
Weet er iemand te spreken van zulke ramp!... Zou dat
al gebeurd zijn sedert 't jaar 1690, als d'Aardappels hier
eerst algemeen geplant wierden? Van in 1573 waren zij
uit. Amerika gebracht en als liefhebberij in de bloemtui
nen gezet, voor een rare plant. In 1775 viel op d'aard-
appels de plaag den Krul genaamd, welke i5 jaar duurde
en d'eze kostelijke plant met den ondergang bedreigde...
Doch men deed uit Amerika nieuw Aardappelzaad bren
gen en met de nieuwe soorten verdween de plaag... In
1845 op 't einde van Juni verscheen, bijna geheel Europa
door, eene ziekte onder de Aardappels die dezelve deed
verdroegen, eer dat de vrucht haren volkomen wasdom
had gekregen. Er volgde een groote hongersnood op;
deze ziek e hernam de volgende jaren met min of meer
hevigheid... Zij duurde ook omtrent 15 jaren tot in 1866
en heden schijnt zij op sommige plaatsen verdwenen te
zijn Is dat vervriezen een nieuwe plaag Wie weet
het! In alle geval, de schade is ontzachlijk groot; ze re
kenen 1/3 van der. Ocgst aangMast; en niemand weet te
zeggen wat er cp die vervriczing van 't kruid zal volgen..
't Is m :st in dc diepten dat d'aardappc!? vervrozen zijn,
maar al d'andcr landijen hebben ook geleden. Er zijn
plekken die maar goed zijn om uirgekaptte worden... Op ;v.
Mijl' s{'tekev. a --ItnddJte
f er ander zal uitschieten, maar gaat de' 1dU -
.ri.ei niet gekrenki zijnEo welke opb»Ujgs? ra! mtn
rv bbcr.?.een v<-« ttcring voor veel geringe Lan^
"Bouwers; d'Aardappels! 't was hun ètcu voor-den winter
Men vreest op den Buiten en niet zonder rede; terwijl
'Huismoeders dor steden in geen kleine bekommernis
leven...-Men zegt dat langs Hulst de schade vervee.rlijk
is en ook langs Somergem... 't Zijn waarlijk treurige;?
ren voor den Landsman... Dat d Heeren van 't Gouver
nement cr toch wel aandenken!.... Voor 1845 waren de
bes'e aardappclsd'tte ronde, vroege ronde en bonte zaai
lingen... Na de Plaag zijn ze begonr.en met Patatten die
den naam van Matthysen hadden en later met Barons en
later nog dc witte vossen eu blauwpijlkes en de roö,
langs de kanten van Lede. (Nota van Sixtus, volgens de
traditie van zijn memorie De dullekoppen of verkens
patatten, (zoo groot als 'ne pronkappel) bestaan nu niet
meer.
D'Aardappels zijn vervrozen langs alle kanten, gedeel
telijk, op d'een streek min, op d'ander meer. Brabant,
langs Mechelen en Antwerpen hebben er veel af.
Boft dan al
Een Engelschman, den grooten willende
vertoonen, zegde tegen eenen Zoeloe dat de
zon in 't rijk der Koningin Victoria nooit
ondergaat.
Ha, ik versta het, zei de Zoeloe, Ons
Heer berouwt de Engelscbmans niet en laat
ze nooit in den donkeren.
Die spoedig geeft, geeft dubbel
Gast in een hotel. Garcjon, men wordt
hier rap bediend, maar de porties zijn ver
duiveld klein.
Garcon. M. dat is volgens t spreek
woord Die spoedig geeft, geeft dubbel.
Amerihaansche trots.
Muster in een School van Amerika
Hoe heette de eerste measch
Washington, meester, Washington.
Neen, Adam was de eerste mensch.
O ja, als gij d'uitlanders meêtelt.
Aan alles komt een einde.
(Een Vader aan zijn zoon, een eerste dom
kop. altijd den laatste zijner klas)
Nu, ge zijt vandaag zeker wederom
een plaats achteruitgeschoven
Neen, Vader, de bank was niet langer!
Goede uitvlucht.
Baas, zeide een Duitsche student, uit
d'herberg gaande, wees zoo goed mij te her
inneren als ik morgen weêrkeer, dat ik heden
vergeten heb te betalen. Haben sie dieGüte,
mich bei menein Wiederkommen daran ze
erinnern, dass ich heute zu zablen vergessen
habe.
Verre gezocht
Een Boer moest in Niederwalt boomen
opladen en bij een eersten eikenboom, die
hij op legde, brak zijnen wagen Verdui
veld verduiveld, riep de boer, de duivel
moest het zwijn halen, dat dien boom niet
opgeëeten heeft, als hij neg een eikel was.
Een Schoolmeester wilde zijne leerlingen
duidelijk maken de vergelijkenis van den
goeden Herder en zegde dus Kinderen, ge
nomen nu dat gij allen hier kleine schaapkes
waart, wat zou ik dan zijn 1 En allen rie
pen in chorus: Een groot schaap, meester.
Wie meent dat liegen redt uit nood,
Hij maakt de misdaad dubbel gioot.
OF
v. uw PLICHT! DAT IS UW PLICHT!
Den 15 Juni 1815.
Wij bevinden ons in Aalst;
Alwaar, gelijk in gansch Vlaanderen,
Een onbeschrijfbare ontroering was;
Napoleon terug gekeerd uit 't Eiland Elba
Meester van Frankrijk!
Wederom aan 't hoofd van zijne Legers;
En die Legers in Belgeniand, rond Brussel, alwaar de groote
slag aanstaande was.
In elke stad, in elk dorp van Frankrijk, schrijft Thiers, was
strijd en woeling tusschen de Napoleons-gezinden en de Vrienden
der g'Allieerden. De Napoleonisten, sederteeD jaar onderliggende,
verhieven nu stoutmoedig hun hoofd, in de zekerheid dat hun
Keizer ging zegepralen; het was overal twist en verscheuring; op
verscheide plaatsen hadden gevechten plaats.
Gelijk t'Aalst; de Kronijkeu vermelden er niets van, maar de
Traditie heeft het bewaard en voortgezet, dat in d'herbergen rond
de Kerk, Markt en aan den Dender, hevig gesproken wierd over
Napoleon; d'eene noemden hem Bloedhond en vervloekten zijnen
naam; d'oudgediende soldaten vereerden hem als eenen held en
gedoogden geen oneerbiedig woord in hunne tegenwoordigheid,
Onder de heetste koppen in Aalst was de champetter en toren
wachter Luyckx; in zijn opgewondenheid en op 't Stadhuis zit
tende, schoot hij van uit den toren op de Russische soldaten als
zij voorbij de Groote Markt reden; de woedende Russen dreigden
de Stad te vuur en te zweerde te verdelgen; de Bevolking broeb-
belde samen; men tierde en men dronk; men zag reeds de Stad
aan haar vier hoeken in brand; zulke voorbeelden waren er nog
geweest in oorlogetijden; de vrouwen spraken reeds van te vluch
ten met hun kinderen, om toch in leven te blijven; Luyckx had de
poort van 't Stadhuis gesloten; men liep ze in met eenen boom; er
moest een slachtoffer zijn; Luyckx zou sterven! zoo riep de stem
van 't Volk; te vergeefs kwam den Deken van St-Martens Mr Van
Voorde toegesneld, te vergeefs smeekte en bad hij voor 't leven
van den onvoorzichtigen Stadsbewaker; zeggende dat |hij tot de
Russische Generaals zou gaan; de stem van den Herder wierd niet
(1) Eigendom; verboden nadruk.
aanhoord; de schuldige zat daar gekropen iu eenen hoek van 'l Ge-
biêhuiseken en nadat Mr den Deken zijne Biecht had gehoord en
hem tot de dood versterkt, wierd champetter Luyckx daar ver
pletterd... Zoo verhaalt de Traditie.
Den 15 Juni 1815,'t was nog geen 6 ure van den morgend,
reeds stond er Volk op de Markt; er wierd niet gewerkt; de Stad
liep over van Soldaten; de eene vliegende Post verwachtte de an
dere niet; in d'Hotels der Stad, de Vetzak op de Groote Markt, de
Drij Koningen eu 't Hotel der Nederlanden op de Veemarkt, in
het Hotel van Oostenrijk op de Kaslanje Vesten, in d'Hotels van
Clercq en Heli achter de Kerk, op de Vlasm'arkt, waar nu de De
kenij is, nergens was het nacht geweest; gedurig moest er eten
opgediend worden aan de hooge Militairen; op de koeren en op
straat hoorde men bijna niet van 't getrappel der peerdeD; bijna
geen Rijk-of geen Burgershuis dat geen soldaten had; dag en
nacht marcheerden de troepen.. Op de Markten en Pleinen,
't krielde van Volk; die iets kon afluisteren van de Koeriers 0! de
Postiljons, liep ermeê naar d'Huizen en naar d'Herbergen.. 't Was
iets en 't ging iets zijn.. Napoleon kwam met zijn i.Leger tegen de
g'Allieerden; de grootste slag, die ooit geleverd was, ging plaats
hebben... Waar Men wist het niet Hoe zou 't Volk vau Aalst
het geweten hebben Zelfs Lord Wellington wist niet dat Napo
leon met zijn 130,000 man op eenige dagen 100 mijlen had afge
legd en nu den steenweg van Namen op Brussel ging bezetten
Doch, gelijk het op zulke tijden gaat, alle nieuws wierd voor
gangbaar geld aangenomen en men ging over, van d'een ver
baasdheid naar d'andere..
Den 15 Juni 1815 't was 6 ure geslagen; de Koster en Kerk
bedienden van St-Martenskerk, als zij een oogenblikske tijd had
den, staken hunnen kop uit hun kerk en gingen op straat of in
d'herbergen hooren wat de Tijdingen waren, of 't waar was dat
de slag ging geleverd worden rond Aalst, 't was 0 ure geslagen,
zeggen wij, toen er géklopt wierd aan 't Gasthuis bij Mr den Pas
toor, er waren dan nog geen bellen, maar ijzeren hamers aan de
deureD; de meid kwam de deur met een groebbeken opendoen en
zag voor haar staan 'nen Boerenmensch van in de 50 jaren.
Mijnen Vriend, 't is zeker voor Mr den Pastoor dat gij komt?
Hij is niet thuis, hij is bezig met Mis-lezen.
En de meid, misschien haastig of verschrikt, in die beroerde
tijden, ging de deure weêr toe doen, toen de Landsman ze vast
hield en zegde Uffra, 't is Pater Colombanus (1) die ik moet heb
ben; hij is hier; ik ben in zijnen thuis geweest.
Maar Vriend, hij zal hij ook in de Kapelle zijn of in 't Gast'
(x) Pater Colombanus, in de wereld M. Ignatius DE CRAE-
KER, geboren t'Aalst in 1751, uit eene der aanzienlijkste Fami-
liën, Religieus geworden en Priester ter Abdij van Affligcm, in
1792 aldaar Novicie-Meestergenoemd, in November 96 met d'an-
huis, bezig met de zieken te biechten; komt eensj weêr, op 'nen
anderen keer.
Uffra, 't is onmogelijk; ik ga niet weg.
En 't is zoo vroeg
Ik kom ik hier voor pressante zaken, juftra, om Pater Co
lombanus te spreken; en zijt niet verveerd; zegt hem maar, dat
Jan Baptist Van Scharre hier is, van Bouchout, Hekelgem; ik ben
ik zoo dikwijls in d'Abdij bij hem geweest.
Maar mijnen vriend, op dees uur d'Heeren en zijn niet
Ijeerne gestoord.
Juffra, om de liefde Gods, roept den Pater, als hij eenigzins
kan komen en hij zal u zeggen dat gij wel gedaan hebt.
Als 't alzoo is, mijnen vriend, ik zal gaan zien..
Tien minuten later zat de Landsman in de spreekplaats met den
Affligemheer, 'ne Religieus van bejaarden ouderdom en deftig,
ja statig voorkomen..
Wat wilt gij, mijn Vriend had de Monnik gevraagd..
Och, Mijnheer, och Pater, ik kom tot u, niet wetende waar
gaan, en gelijk ik vroeger naar d'Abdij zou gekomen zijngelief
mij toch tc aanhooren.. Ge kent mij toch wel
Mij dunkt mij u nog gezien te hebben... Uw wezen staat
mij voor.. En waarin kan ik u van dienste zijn, mijn vriend
Pater Colombanus, ik ben eenen armen droeven dompelaar
die u vraagt van zijn biecht te willen hooreo; er zijn twee men
schen te redden, Pater; herinnert gij u nog Maurusken, 't Weeze-
kind, over 18 jaar schielijk verdwenen
Waarschijnlijk door Bohemers ol ander gevaarlijke zwervers
gestolen, mijn Vriend. Maurusken, zijn Ouders waren goede vrien
den van d'Abdij en 't was ter eere van Vader Benedictus dat zij
un eenig kind den naam van Maurus gaven.
Pater, dat kind was niet gestolen, maar ge ziet hier voor
u eenen rampzaligen zondaar, die zijn ziel aan den duivel had ver
pand om te konnen drinken, die beloofd had Maurus te vermoor
den, maar 't kind leeft nog. Pater, het is tegenwoordie op Bou
chout; nu zijn die twee uiteinden u bekend de oogenblikken zijn
der Paters verjaagd, na een kort verblijf op Overhair. terug naar
zijn Ouderlijke woning gekeerd in Aalst, aldaar gevangen den 1
Januari 1799 door de Franschmans, met nog 11 ander Priesters
gevangen gezet te Gent, daarna te Brussel; door het toedoen zij
ner Familie, die zeer rijk was, in vrijheid gesteld; na d'herope-
ning der Kerk in Aalst aangesteld als Biechtvader in 't Gasthuis,
Prefect der Congregatie van de H Catharina en Kerkmeester
van St Martens; t'Aalst overleden den 21 Meert 1825. Een Man
van groote geleerdheid en diepe godsvrucht; een Eer voor Affli-
gem en voor zijn Familie. Een andere Pater DeCraeker, ook van
Aalst, is Abt geweest t'Affligem in 1696, na ook Novicen-Meester
geweest te zijn.
