De Jaren 15
29
Zondag Juli 1892
33"te Jaargang,
Spreekplaats.
.avachol.
sm
I
GODSDIENST. VADERLAND. VRIJHEID.
ff Loopende Nieuws.
St. L. Essche-Steeiihuyse. t f.Trd
Kerkxken
DENDERMONDE.
Mengelingen.
DE SLAG VAN WATERLOO.
BUREEL. ACHTERSTRAAT.
Gewone Annoncen 20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel.
LAID
abonnements-prijs.
5 Fr. 8 jaara. vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des jaarr
genomen. m-hL-u tck> H :n-- of dt-or Post of Briefdragers.
YAM AELST
AALST, 16 JULI 1892.
o
Moge de dag en de week voor alle
goedgezinde Lezeressen en Lezers
aangei aam wezen 1 en 't Is Oogst
daar is de Oogsttijd Moge de Arbeid der Landbouwers
rijkelijk beloond worden, dat Van der Schuren den lof
van Van de Velde moge uitspreken. De Suisse van
St-Martens is naar Parijs bij zijn Familie voor eenig-- da
gen... Inde groqte kerken van Parijs zd hij twee Suis-
sen zien, in elke kerk, gekleed gelijk de Casimirs van 't
Hof op hun beste. De Suisse van St-Jozefs heeft nu
een nieuwen tenue, maar de felle slaatsiemanieren der
Suissen van hr t hij toch niet gezien... 't Is spij
tig Te Meciielen is Zondag 17 Juli een groote Werk
manskringen-Feest met Lande ag. ten 3 ure Lippen
en van Gonzaga, hoe jammer dat de deur openging en
dat er g .roepen werd a Mooón 'teéten es gereed, het
bifstik zal uitdroegen ge zoudt: anders iets gehoord
hebben. Te Mechelon zal Zondag veel Volk zijn uit
Antwerpen, en misschien ook uit Vlassenbroeck, waar
manhaftige werkzaamheid en onverpoosde zelfopoffering
gevonden worden, en te Mechelen zijn dander week op
de Botermarkt 7 Boerinnen aangehouden, wegens ver-
valschte Boter... Dat Aalst op zijn Botermarkt wake I..
Er is daar geen kwestie van lossen slechten klap te ver
tellen tegen 't Buitenvolk, maar van de Markt wel na te
zien en beleefd en gedienstig te zijn... Ze kunnen toch
in Aalst onderzoeken of de Boter vervalscht is... Dat
Aalst wake op zijn Botermarkt. Dat is de groote zaak
Tot Erwetegem is plechtig ingehaald alsSpoor-
huis Overste M. Louis Van Malderen, een Aalstenaar..
ProficiatTe Basel was onlangs een Franciscanen-
Feest en Beveren-Waas trok er naartoe met 600 man op
45 wagers Te S p a is de Jockey William Rotteril
van zijn peerd gevallen en r>a eenige uren was hij dood
T A a 1 s tin 't Collegie is woensdag avond een
Vuurwerk geweest als traktement aan de Leerlingen voor
den Feesdag van Pater Rektor... En Chipka doet de
groetenissen aan Middelkerke Zachte rust en verkwik
kende wandelingen - Wij moeten d'echt Vlaamsche
woorden zoeken Programma, uitvoeringsorde, feest*
orde, feestkaait, gelijk men zegt spijskaart. Condo
léance, rouwbeklach, rouwbetuich, deelneming 'in 'den
rouw. - Menschen menschen ge moet dat verder
lezen Weêral een wreede ramp in Zwitserland langs
Chamoiy^x, veel slachtoffers meest Renteniers, schat
rijke persünen ir millioen per dag kost de 'Leger
macht in Europa... Een opeterij in 't groot.
der heeren Volksvertegenwoordigers, zal hun plechtige
Belofte aan de Kiezers onvervuld blijven Kiezers,
zijt gerust, de Mallpost is u toegestaan het is zelfs niet
noodig dm gij nog voetstappen doet voor uwem Mali-
post..
)1<kI-1VmIIw'L Men vraagt daar bij drin-
miJlUCIke. gendheiu eene passerelle
sif eer an Ondervapeurschen weg 2^^ rtePontstraatpoct.
De Volkeren moeten er dikwijls en lang wachten.
Men vraagt ook op Mijlbeke of dat Geuzen-kasteel daar
blijft staan voor de ratten en de muizen, zonder eenig
nut, ja met groot gevaar van later een Plaag en een Pest
voor Mijlbeek te worden Kan dat niet verkocht wor
den of ten profijte gebracht vpon der T andbxiw
Heeren Burgemeester, Schepenen en Raadsheeren, lat
groot gebouw daar op Mijlbeke gelieft er toch eens uan-
dacht op te nemen.
sproken, bijzonder gericht tegen Italië, dat preutelde
op de versterkingen van den Gothardus-berg. Wij wil
len onafhankelijk blijven, sprak de Voorzitter en
die daartegen opkomt, is onze vijand. In Washing
ton heeft't Senaat beslist dat de Tentoonstelling van
Chicago zal gesloten zijn de zondagen.. Dat is anderen
thé. Te Gent, in de Vlaanderenstraat, Café Rubens,
zijn twee groote muurschilderingen van Montald
Krachtig, levendig, vernuftig Montald wordt een dei-
grootste Schilders onzer Eeuwe. Te Parijs, op de
Feesten van 14 Juli, bedreigd met r gen maar toch veel
Volk naar't Boulonjer-woud voorde Trcepcrij, te Pa
rijs zag men veelvuldig de Russische Vlag nevens il
Fransche.. Ja, ja, ge zult dat zien Frankrijk en Rus
land zullen samen hunne ratatjoel koken en hun poêr v.:
schieten.
Zondag is Mr B°» Öethune al
daar eei: Voordracht gaan gsven
over de Maatschappijen van Ou
derlingen Bijstand Is dat geen goede Inrichting ma.
kaar bijstaan en onderrichten, is dat niet voordeclig ja
noodzakelijk geworden En zou Voorui; niet moeten
toejuichen, als cr voor zulke Instellingen gesproin
word*, indien Vooruit het geluk van Lindbouw en
Werkman behertigde Maar de Vrijdenkerij is de groote
zaak van Vooruit Wij kennen niets dan zinnelijk ge-
not gelijk Ravachol zegde De Voordracht te Kerx-
ken is bijzonder wel gelukt, maar de Socialisten zijn er
tusschen gesprongen, om er hun god delooze gazetjes uit
te deelen. Ze waren daar niet gevraagd of niet toegelaten;
't was een Vergadering van Katholiek Volk waarom
moesten ze dat gaan s ooren Dat de Katholieken
eensmaar hun bijzondere Vergaderingen komen Die
Socialisten zijn gelijk alle ketters Roepen Vrijheid!
Vrijheid en als ze meester zijn, 't is wreede dwinge
landij 1. Onder de Werklieden van Vooruit, hoeveel mo
gen er nog naay de Mis gaan Zou er nog éenen zijn
De Ketters der i6e eeu -■ wierden Beulen en Moorde
naars!.. De Fransche Jacobijnen, niemand mocht an
ders denken dan zij En de Communards der jaren
1871 (Vooruit maakt er heiligen afschoon heiligen, die
boeven en moordenaars !jrde Communards, wat wac
hunne Vrijheid Als ze te Parijs meester waren, een
Winkelier ziet 's morgends dat er een plakkaat op zijb
venster hangt Hij scheurt ze af; de Communards zien
het; hij werdt aangehouden Op een ander plaats staat
er Volk rond een affiche; een heer maakt met zijnen
mond een preutelingske van afkeuringhij wordt vast
gegrepen en meêgedaan naar den Amigo.
Dat is hunne Vrijheid, menschen dat is
de Vrijheid der Kerkhaters; de Vrijheid
der kinderen Gods is iets anders.. O er de
zaak van Kerxken moeten wij aanmerken dat Vooruit
liegt als eenen peerden-dief; och kunnen dè liberale ga
zetten iets anders LIEGEN, gelijk de Vogels vliegen;
liegen tegen Mr den Pastoor en tegen Mr den Burge
meester; afschuwelijk liegen; schrijven dat de Socialister
mishandeld, geslagen wierden en dat die Heeren è^e'
met genoegen zagen; Valschheid en leugen die Heer er.
waren 3oo meters vooruit; de Socialisten zijn >ffiesteiiff-
het Dorp afgeleid, dat is alles en al wat Vooruit schrijf
isVALSClili LEUGENTAAL". Ho.,
ren Over veel jaren, de Katholieken werden te Meche
len aangerand, aan de Statie stonden liberalen die met
messen staken, verradelijk, en de liberale gazet stak alles
op de Katholieken. Na den slag van Oostakker, de Fran
Zondag is er veel Volk geweest op d'Esplanade of
St-Josefsplaats voor den kampstrijd van Velocipeden, De
Wiel manen, zeer talrijk, hebben hun beste gedaan
Eere aan d'Inrichters 't Is een schoone dag geweest
voor Aalst,. Veel Volk en goede Neering I
Inden Gouw ra ad van Oost-Vlaanderen is de ver
plichtende Veeverzekering verworpen. De Heeren die er
Vlaamsch spreken, worden met eere opgemerkt. Te
Londen is de Typhus geweldig erg. Mgr Namèche,
oud-Rektor van Leuven, 83 jaar, ligt onder kerkerech-
ten. In Rusland doet de Ziekte voortgang, en nog
meest in de streken van Hongersnood. In Zwitser
land heeft de Voorzitter een flinke Redevoering uitge-
eiskanen waren d'aanranders geweestna die Verrader q
van /««a September, vullens de liberale «>•-' y&.f
ren 't de Katholieken die 't gespuis van Brussel hadden
aangerand.. Liegen, liegen, stout liegen, om 't Volk te
bedriegen,. En waarom zouden ze niet liegen gelijk
Ravachol zegde dat alle middels goed zijn om aan geld
te geraken, zoo zijn voor de liberale gazetten alle wapens
goed om hun slechte leerstelsels door te drijven.
M. Jacobs, van Leuven, die kriekversche jonkheid,
nauwelijks benoemd te Dendermonde, wordt substutuut
t'Antwerpen en is vervangen door eenen jeugdigen
Brusselaar... Ach, Sinte Pieter, ge moogt de katholieke
Aalstenaars een goed boontje voordeel doen, want om-
dewille der katholieke Eendracht en in afwachting van
den Pol die alleen 'iwaar kiezersschap geeft, ze doen veel
water in hun bier, en moeten veel valsche half frankskes
wisselen.
Land van Aalst
Ons reverencie, achtbare Lieden, en wat is er de
beliefte
Land, is de Politie dan toch zoo slecht in Aalst
Ja> ja» Ja> de klachten zijn algemeen, men laat de
Wetten van Stad en Staat overtreden dronkaards lig
gen in de groote straten langelings neèr in vollen dag
hoort men slechte, vuile geroepen 's nachts tot 3 ure is
't gehuil en gezang.
De wereld is slecht, Land
Ja> geliefde Menschen, doch als er geen boeten en
straffen gegeven worden, dan komt t Volk in bandeloos
heid men denkt 't mag alzoo zijn En 't kwaad zet
voort als vuur... Onze geachte confrater, Denderbode,
schreef het zoowel, overjaar Vele Wetten en Regle
menten worden in Aalst niet uitgevoerd,
Land, M. de Burgemeester kan toch zijn bedde niet
maken op straat... Wat zoudt gij doen in zijn plaats
Wat ik zou doen Puur en simpel 't volgende
Mijnen Commissaris roepen en hem zeggen Mr, of Col
lega, of Vriend Jan-Baptista, ge ziet daar dat reglement
op d Orgels, op de Dro kenschap, op de Nachtrust, ge
zijt gij VERANTWOORDELIJK voor d'uitvoering
hoor ik klachten, het zal voor uwe rekening zijn« Niets
verderfelijker in een Huis, Fabriek, Sch:ol of Pensionaat,
als de reglementen laten overtreden... Dat 'ne Princi
paal van 't College, of 'ne Vader Rektor, of 'ne Meester
gast op een Fabriek of Werkhuis eens d'oojen toedoe op
de Wetten en reglementen, ge zult op korten tijd iets heb
ben in dat Collegie of Werkhuis.
Land van Aalst, g'hebt gelijk maar ze* 'ne keer
dat Oratorio «Sinte Cecilia»...
Welnu, Menschen
Is dat waarlijk wel
Het is een meesterwerk, dat zou moeten gedrukt
worden; en zeer dienstig zou 't zijn voor Feesten en Prijs-
deelingen, een Oratorio van een klein uurken en dc rol
van Sinte Cecilia gaat heel wel voor een soprano.. Alzoo
een stuk vertoond voor een Prijsdeeling of 's avonds of
een Feesthoe hertroerend en luisterrijk I
En d'Uitvoering?
De Leden van 't Beiersch Hof waren er met hert en
ziel in zekerlijk met orkestiatie en met meer macht van
stemmen zou Cecilia sterk aanwinnen, maar die Eerste
Uitvoering is zeer wel geweest, wij moeten die Heeren
bedankenen wanneer ze van den Winter eens een schoon
Feest willen in den Werkmanskring voor de Katholieke
Burgerij en de Werkmansklas, men weze niet verlegen
al wat waarlijk schoon is, wordt door 't Volk gesmaakt en
gevoeld geen mensch als hij in de groote kerk den Ru
bens ziet, of hij staat pal van bewondering men zou de
Heeren van 't Beiersch Hof erkentelijk zijn, wilden zij 't
Meesterstuk van M. De Mol eens in een groote zaal voor
veel Volk uitvoeren.
En M. Wilfried De Clippele?
-Och .ja,
G heb; een schoon artikel geschreven op zijn af
Sterven
Och, Menschen, voor zulke personen, 't is gemak
kelijk men moet maar 't Volk hooren spreken en lucht
geven aan de gevoelens van 't hert spijtig dat zulke
menschen zoo vroeg sterven
En de Begraving en Lijkdienst 1
Treffend, bewegelijk! Een gazet van Gent heeft
gelijk van te schrijven dat het bijna was gelijk als M.
Albert Liénart, van duurbare gedachtenis, ons ontrukt
werd. Ge weet dat M. De Clippele gestorven is te Wee-
rishofen?
Ja, bij Pastoor Kneipp zal dat geen kwaad doen
aan de Waterbehandeling
Kwaad doen 1Wie zou dat gaan peizen Als
de Groote Meesters der Geneeskunde uit Leuven of Gent
geroepen worden, 't gebeurt zoo dikwijls dat hun zieken
sterven, en is er iemand dom genoeg van tegen de Pro
fessors uit te vallen M. De Clippele zijn ziekte heeft
haren loop gevolgd te Wcerishofen, gelijk zij het hier
zoude gedaan hebben; nooit had Vater Kneipp gezegd hem
te zullen genezen, maar verzachting, verfrissching is een
groote zaak d'hoop doet leven de geheimen van le
ven of dood zijn den sterveling niet onisluierd hoe dik
wijls gebeurt het niet, dat een Consult van Doktoors de
schouders optrekt en dat de Kranke geneest.
Zoodat Vater Kneipp wanhoopte
Dat juist niet, doch hij zag niet veel licht en wist
tcch dat de Waterbehandeling altijd den moed opbeurt
en 't lichaam verfrischt en verkloekt Onze duurbare
Stadsgenoot is gestorven op de kamer van eencn Vlaam-
schen Jcsuiet Er was veel droefheid te Worishofen;
Vater Kneipp kwam aansto ids toegeloopen veel Gebe
den z' n gestort; als het lijk naar de Statie vervoerd
wierd, is het vergezeld van Pastoor Kneipp en van een
ontelbaar Getal Vreemdelingenhet Absolvo aan de
Statie was hertroerend maandag ond 7 ure kwam het
Lijk in Aalst tie; d'Heeren van St-Cecilia waren aan de
Statie, om met de bedrukte Familie het Christene Lijk
af te halen; met veel rouwplecht werd het naar't Sterf
huis ve: voerd in de Nieuwstraat; rond 10 ure stond de
Nieuwstraat zwart van 't Volk, voor 't Rouwbeklach in
't Sterfhuis; zeiden of nooit is dat in Aalst gezien; de
Lijkdienst was indrukwekkend; zooveel Volk! en hetgeen
ze'den gebeurt, een groote menigte die bleef zitten en
g heel den Dienst ^ii'hoorde; men bemerkte een zeer
groot getal Geestelijken uit de Dekenij en Arrondisse
ment: veel oüd-Onderpastoois der Stad; 't was rond den
middag, toen dc lange n aandoenlijke Rouwstoet naar
t kerkhof trok, te midden van den eerbied en de droef
heid van al de standen der Bevolking.
Er zijn ongetwijfeld Lijkreden uitgesproken
Ja, achtbare Lieden, drij, dc eerste door Mr Paul
Leirens, in den naam der Jonge Wacht, de tweede door
Mf Bön Leo Bethune. in den naam van den Katholieken
Kring de derde door Mr St Van den Brempt, in den
naam der Koorinaatschappij Sinte Cecilia, allen in tref
fende bewoordingen en met alle waarheid Hulde bren
gende aan dit deftig, christelijk, trouwhartig leven en
den algemeen Rouw uitdrukkende, met de zalige onwan
kelbare Christelijke Hoop en Verwachtingen.. Menschen,
al te saam den po' .n Dag.
Ravachol is dood en ingedolven op zijn Vrijdenkers
Gelijk hij geleefd heeften gelijk hij gestorven is.
't Monster
De laffb vaddige prij
Moordenaar van Grijsaards en van Vrouwen die hij in
hunnen slaap ging verrassen
Die, gelijk als eene hyena 's nachts op de Kerkhoven
ging de lijken bestelen
Ravachol. de Anarchist, die te Parijs 's nachts dina-
miet ging werpen in huizen waar 70 a 80 personen slie
pen vrouwen, grijsaards, kinderen
Ter dood veroordeeld zijnde
Fin als verstokte Vrijdenker gestorven, voor zijne over-
tuiging (gelijk de liberale gazetten schrijven) getrouw aan
zijn overtuiging willende sterven
Ik zal op het Christusbeeld spuweD, zegde hij tot
den Almoesenier
Maandag morgend, ten half 3, werd Ravachol wakker
gemaakt reeds stond de Guiljotien te Montbrissoo om
ringd door de gewapende machtGendarms en bataljons
soldaten in al d'herbergen was veel Volk d'Anu. -lis
ten brulden als tiegers ten kal; 3 wordt Ravachol wak
ker geschud en ziet den direkteur<- Ravachol, bet nood
lottig uur is geslagen Is't voor heden Ja,
*mL 4 ure. - - Na eene kwilikt- 1 Ravachol moed
te scheppen en wordt bereid tot de halsrechting de Al-
moesenier verstoot bijtwee glazen genever drinken doe',
hijden hansworst vertooneu dort hijmeêgeleid wordt
hij de Beul teekent den Register af in 't gevang, tot be
wijs dat hij den veroordeelde meódoetRavachol wordt
in 't ijzeren koetsken gedaan, eu vloekt daar zoo wreed
in dat men hem tot buiten hoortop 't schavot gebracht,
hij wil spreken maar de Beulsknechten grijpen hem
rast, leggen hem op de plank... en de menschelijke Justi-
cie is voldaan...
Ravacholslachtoffer van 't lezen der slechte boeken...
Hij, Dief en Moordenaar, dierf vragen: wat heb ik ge
daan Ik geloof aan God noch Eeuwigheid Alles ein
digt hier wij moeten toch genieten wij kunnen niet
genieten zonder geld en is 't ons plicht niet van dit geld
door alle middelen te zoeken
Dorus: Kom, moe-
hoed maar
Zoo'n ongeluksvogel. Drie verwersknech-
ten zitten op het dak van een huis. kaart te
spelen. Door een onvoorzichtige beweging
valt een hunner naar beneden.
Hebt ge nou ooit zoo iets gezien, zegt
een der andere twee, «precies als ik een mooi
spel heb, tuimelt bij naar beneden.
Voorzorgsmaatregel.
der, geef mij mijn
aan.
Moeder: Maar beste Theodoor, 't is van
daag toch Zondag.
Dorus: «Ja mrar als ik thuis kom, is het
zeker Maandag.
Zelfkennis. Zuster, Zijt ge niet bang,
Karei, om naar zee te gaan? Als er eens een
storm komt en het schip vergaat!
Karei, Och dan zal de zee mij wel weer
uitwerpen; ik ben Loveral buitengesmeten.
Advertentie van een barbier. Daar mijne
zaak des Zondags morgens slecht van 7,10
uur open is, verzoek ik mijne geachte clien
tèle, die des Zondags geschoren wil worden,
des Zaturdags avonds te komen om zich te
laten inzeepen.
Hij wist cr raad op. Bediende. Wat
moet gel
Buurman. Doe mijne groeten aan uw
heer en zeg hem, dat 't mij spijt, maar ik
kan van avond onmogelijk op den soupé ko
men. Vergeet uw boodschap niet, want ik
stel er prijs op dat uw heer het weet.
Bediende. U is in het geheel niet uitge
noodigd.
Buurman. Ziet ge, daarom kan ik juist
niet komen. Zult ge het zeggen? Dag mijn
heer de knecht.
Yankee's op re\s. Eerste Yankee. Hebt
ge heel Rome kunnen zien in drie dagenl
Hoe is 't mogelijk
Tweede Yankee. Ja maar ge moet be
denken, we waren met ods drieën. Mijn
vrouw nam alle kerken voor haar rekening,
-k bezocht alle restaurants en café's af.
Is Avonds kwamen bij elkaar en vertelden
onze indrukken.
Boer tot 'ne winkelier, bij wien hij
inkcopen komt doen Zeg, rekenen ze bij
u ook met den Grintweg-tijd?
OF
(1)
VIII. DE SLAG VAN LIGNY.
Napoleon stak zijn zweerd omhoog en deed den aanval blazen,
ten half drij van den achternoen.
Generaal Van Damme moest eerst optrekken naar het dorp
St-Amands, dat in 3 wijken verdeeld en in een diepte ligt.. In
't midden van het dorp achter de kerk is een beek, bijna een ri
vier, waarachter boomen, landijen en hofsteden, die het Pruisisch
leger verschuilden.
Ten tijde van oorlog, niets wordt gespaard: Noch'vruchten,
noch boomgaards, noch hofsteden Generaal Van Damme trok dus
over dik en dun met zijn Volk naar bet dorp St-Amand maar
nauwelijks eenige stappen gedaan hebbende, daar begint het ko
gels en bommen te regenen, en in d'eerste gelederen de eene
man valt achter den andereneen enkele kanonbal nam 8 mannen
weg zonder schieten trokken de Fransche Soldaten vooruit, aan
gehitst door 't getrommel, door 't geroep hunner overheden, en
ook voortgedreven door de troepen die achteraan altijd marcheer
den de aanval met de bajonnet wordt bevolendaar zijn zij
handgemeen, de twee legerskorpsener wordt geschermd, ge
kerfd en gestoken de Pruisische troepen wijken achteruitze
verschansen zich in het dorp; uit alle vensters en daken wordt er
op de Franschen geschotener vallen veel dooden en gekwetsten
maar de Franschen zijn niet in te houdenze loopen voorwaarts,
ze zijn meester van het dorp, zij achtervolgen den vijand, ze jagen
hem door de beek, ze gaan er overtrekken, maar eensklaps zien
zij een ontzachlijk korps van Pruisische verschijnen, de divisie
Steinmetz; het regent en bliksemt kogels van raitraille, de Fran
schen moeten terug naar het dorp St-Amand, dat zij blijven be
zetten.
Daar is generaal Steinmetz met zijn Volkhij wil het dorp
St-Amand hernemen en rukt er op af, doch wordt teruggeslagen
hij herneemt deL aanval met g'heel zijn legerkorps, doet de ka
nons werken, maar Van Damme houdt hem manhaftig tegen en
een derde maal moet Steinmetz met groot verlies achteruit trek
ken.
Terzelvertijde waren twee ander fransche generaals op de twee
wijken van St Amandsdorp gevallen, Generaal Gerard en Generaal
(1) Eigendom; verboden nadruk.
Lefol, en hadden ze na veel moeite veroverd; maar zij ook konden
niet verder; daar, achter de drij wijken stond het gros van 't Prui
sisch Leger 60,000 man sterk; Blücher, de aanvoerder der Pruisi
sche, alhoewel reeds een Grijsaard,was niet werkeloos gebleven
al zijn troepen bad hij op behendige wijze bijgebracht en zijn
plan was ook door het dorp St-Amand te dringen, de Fransch-
raans in tween te scheuren en hun legers te vernielen.
Twee zijner beste generaals Henkei en Jagow zond hij af om
het dorp St-Amand terug te nemen, terwijl een eskadron ruiters
langs eeneri zijweg aan de kerk van St-Amand zou aankomen.
Schrikkelijk was de aanval, razend het gevecht; van weers
kanten wierd geen genade gegevende Pruisische soldaten wa
ren genaderd tot aan den grooten weg van St-Amand, een baan
zoo breed als de Markt van Deinze en de breedestraat vanEekloo
arme pachthoeven en huizen, droeve velden en boomgaards, al
't Volk is het dorp ontvlucht, de stallen zijn leêgmen hoort niets
dan geschut en gedaver, getrommel en gejuich, geschreeuw en
gekerm. Van weêrskanten zijn de generaals aan 't hoofd elke
kolonel marcheert voor zijn Volk; de beek is rood van 't bloed,
de grond liet bezaaid van gekwetsten en van lijkeugeneraal
Gerard heeft reeds het derde van zijn Volk verloren. Henkei en
Jagow moeten achteruit; Generaal Blücher voegt er nieuwe ver-
sche troepen bij en de aanval herbegint met meer woede; aan de
kerk van St-Amand zijn de gevechten in hun wreedste woedede
Franschen staan op 't kerkhofschieten van uit den toren en van
uit een oud kasteel terwijl op den grond de troepen met de bajon
net tegeneen liggenGirard krijgt het kwaad drij zijner gene
raals zijn üöou Villiers, Piat en Sebastianide dood werkt vree-
selijk in zijn Volk; hij zendt een zijner jonge Adjudanten naar Na
poleon, om hulp te vragen.
Napoleon wist alles wat er gebeurde zijn plan viel uit; aide
legermacht van Pruisen op het dorp St-Amand brengen, dan hun
nen zwakken kant zoeken en hij met zijn lijfwacht daarin vallen;
Napoleon hoorde 't kanon grollen langs Quatre-Bras, 't was Ney,
die aan gang was; doch het Leger der Engelschmans kon daar
niet zijn; daar was Napoleon zeker vau; daarom stuurde hij een
vliegende Bode naar Ney, dat hij Generaal Eylonmet 10 a 12,000
man zou laten naar Ligny komen; dit gedaan zijnde, Napoleon
zond zijn jonge wacht naar Van Damme; hij zocht een zwakke
plaats in het Pruisisch leger, vond een kleine opening, deed zijn
kanons daar komen en rechts en links vuren op de Duitsche ba
taljons, waar men de soldaten zog vallen bij honderdenjuist ge
lijk een oude muor die afgebroken wordt en dat er groote brok
ken steen ner
Ondertusschen iiad Bi -.herin persoon zich aan't hoofd van
zijn leger gesteld en r. r aftegen Van Damme, die zou versla-
gen geweest z a jonge wacht van den Keizer hem niet
ter hulp gesneld ze kwam juist goed bij tijdsde Franschen kre
gen meer hoopze schoten in hun vuur en de Pruisische wierden
achteruit geslagen.
Doch, 't was daar alles bijvan weêrskanten verloor men veel
Volkover de -1000 lijken lagen reeds te St-Amand het geschut
van Napoleon bracht dood en vernieling in 't Pruisisch leger;
maar men kon niet verder dan de beek..
Keizer, sprak Generaal Friant tot Napoleon, de Pruisen ver
liezen veel Volk, maar wij verliezen veel tijd, iets datergeris.
Inderdaad, nog eenige uren en de schaduwe van den nacht
zou die ijselijke moorderij komen bedekken. Oorlog, grouwelijken
oorlog hoe maakt gij de menschen ongevoelig en wreed
Napoleon, daar te peerd zittende, antwoord't niet op zijnen Ge
neraal, doch hij beraamt een nieuw plan om een einde te stellen
aan dien wreeden toestand. Kan hij de Pruisen niet verslaan, mor
gen zijn d'Engelschen teQuatre-Bras en hij zit tusschen twee vuren
Indien, zoo denkt Napoleon, indien wij langs eenen omweg
over Ligny konden geraken, en daar de 60.000 Pruisische die
St-Amand bestormen, van achter aanvallen, de Slag ware gewon
nen voor ons
En aanstonds zijn plan in uitvoer brengende, doet hij zijn oude
Lijfwacht in dien zin werken.
Er bleef maar weinig tijd over
Zelfs rnet de jonge Lijfwacht versterkt, had Van Damme het
schrikkelijk kwaad tegen de Pruisische, die langs drij kanten
St-Amands-dorp bestormden. Tegen den fransche generaalHebert
stormden de ruiters van Jurgas, de kloekste soldaten van Duitsch-
landmachtig in getal, goed uitgerust; ze twijfelden niet of gin
gen doorbreken en dan de divisie van generaal Van Damme in
d achterflanken vallen. Meer en meer liet men ze naderen.. De
Fransche Soldaten waren bijna niet te zien.. Ze zaten verschuild
in d hooge granen en toen de Pruisen op half scheut waren,wier
den zij overvallen door eenen regen van kogels, zoo sterk onder
houden, dat de eene ruiter getroffen wierd achter den anderen,
dat er eiken oogpink peerden neervielen, over welke d'ander rui
ters niet meer konden, zoodanig dat er een verwarde vlucht ont
stond.
Napoleon trok nu met zijn Lijfwacht, in drij korpsen verdeeld,
langs achter het dorp Lignyde Sapeurs gingen voorop met hun
hijlen en Napoleon toonde waar en toi hoever zij de boomen en de
hagen moesten wegkappen, om aan de compagniën vrijen door
tocht te laten. Zoo trok men vooruit en geraakte de beek over
achter het dorp Ligny.. Nopoleon had zijn doel bereikt. Drij bat-
taljons plaatste bij ter linkerzijde het dorp Ligny; G battaljons
grenadiers hield hij in 't midden dicht bijeen gedrukt en 4 bat
taljons jagers moest de rechterzijde beschutten. Meer dan 4 uren
duurde 't gevecht; achter den molen van Brije ging de Zon ver-
