Aalst.
De Jaren 15
m
39
Zondag 25 ptember 1892
33BU Jaargang.
LOOPENDE NIEUWS.
AALST
Vater Kneipp.
Zóó zult gij leven.
GODSDIENST. VAM RLAND.
VRIJHEID.
f
ajst. De Verzekering legen Brand.
saBüür*
Nederbrakel zS;rb2r5ak;i'
Ditjes en Datjes.
DE SLAG VAN WATERLOO.
BUREEL, ACHTERSTRAAT.
Gewone Annancen 20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
&0 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws, 1 frank den kleinen regel.
"m-ir
HET
LAND
ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Pr. 's jaars. vooraf betaalbaar. Inschrijvingen verden op olie tijdstippen des jaar»
genomen, rechtstreek» bij ons of door Post of Briefdragers.
VAN AELS P
.v
Elk
eenpa-
riglijk den vriendlijken goeden Dag en de vervulling van
alle redelijke wenschen. De Woensdagsche Hopmarkt
van Aalst lukt zeer weldoch Aalst zou moeten eenen
tram hebben op Assche en Oordegem; eenen stoomtram.
Dit moet g. ld «eosten, maar d'Heeren van 't Stadhuis kun
nen Geld hebben in overvloed door de Verzekering op
den Brand. Katholiek zijnis wel, maar bij 't Katholiek
moet zijn de Neerstigheid en den IJver voor de Belangen
en Voordeeien der Stad.. Anders is 't van lapt-de-broek
en kan niet blijven duren. Bismarck durft uit zijn kas
teel niet komen, pro causa de ziekte. Morgen te Brus
sel het groot Congres van 't Werkvolkde Grondwet der
Werkmanskringen zal daar opgesteld worden. Pater
Bauweus gaat een derde Boekdeel uitgeven over Noord en
Zuid... Vlaanderen komt boven en die in Vlaanderen zijn
taal niet en kent, wordt meer en meer een droeve en arme
veDt. Te Leuven is maandag 'ne luchtbal opgegaan
met 7 reizigers erin en een reizigster. De Boeken uit
Chipka worden tegenwoordig verkocht in alle steden van
Vlaamsch-België. Aalstenaars, weet ge 't nieuws al
Vooruit heeft Meetingen gegeven in de Danszaal der
Hoogstraat en Vooruit schrijft dat geheel het verstandig
ste deel van Aalst daar aanwezig was. Te Lokeren gaat
aan de Statie een Bloemhof komen en op de Groote Markt
gaat men Boomen planten... Groen, frisch groen in de
stad, niets aangenamer en gezonder... En ons groot sta
tieplein t'AalstEn zou op de Groote Markt een driesken
Boomen misstaan? Geheime onkosten brengeu tot ge
heime geldverduisteringen, en tot geheime geldaftrutse-
lingen. De slaven hunner driften zijn de ongelukkigste
aller schepselen. Hun leven wordt een schriktooneel en
een treurbeeld; zelfs in rijken toestand en hoogverheven,
de slavernij der driften brengt hen in eenen toestand ge
lijk Bilderdijk schrijft
Wat de aard verrukklijkst heeft, totijsbren folter maakt.
De uitvinder der rijwielen is een Priester uit Dauphné
(Frankrijk) 'ne man van 70 jaren. Christoflel Colombus,
dat groot vernuft, die door zijn studiën en navorscbiDgen
Amerika ontdekte, hij was ook een Domper, een god
vruchtig, Christelijk man, dagelijks mis hoorende en den
Roozenkrans biddende.
Den 12 october 1492, de eerste eilanden van Amerika ontdekkeude,
knielde bij erneér kuste den grond en dankte hij God, die hem tot hier
had gebrachtop denhoogsten heuvel deed hij een Kruis planten, en
wanneer het versierd was met het blinkend jeugdig groen der boomen
en met de bonte bloemen der velden, knielde hij met al ïijn volk neder
en soDg de Vexilla regishet groote christen danklied, dc Te Deum
volgde er op. Het eerste ontdekte eiland noemde hij San Salvador het
tweede Saucta Maria de laConceptione, welke namen zijn behouden ge
bleven, Zie het boek Christoffel Colomb, door Davidafonds uitgegeven.
Er zijn 100,000 soorten van PlaDten op het Aardrijk,
van welke 80,000 tot de zichtbaar bloeiende en 20,000
tot de bedekt-bloeiende behooren. Zondag de i'rijsdee-
ling der I eekenschool in Aalst, met tentoonstelling der
werkec. De algemeene wensch is deze Prijsdaling op
«f-rmic h.M o- motir.«os,
ligt ziek; een r.warc borstvallmg. Te Gent en in d'Ar-
denen hemerkt men dat er boomen zijn die nieuwe bla
deren krijgen; 't is dus oprecht een Wonderjaar. Een
schrikkelijk Onweêr met wolkbreuk, gebliksem en gedon
der is woensdag over Aalst en omstreken gevallen; ge-
lukkiglijk zijn er geen rampen te belreuren; hier en daar
eenige boomen dia verdonderd zijn; te Dendermonde was
de regen zoo afgrijselijk dat de Reizigers van St Nikolaas
uit den trein niet konden stappen; te Assche stond de sta
tie overstroomd en moesten er planken brugskes gelegd
worden voor de Reizigers; in de richtiDg van St Marteos-
Bodegem zag men er den gloed van een hevigen brand.
De Christelijke Familie Belpaire van Antwerpen heeft
een kasteel geschonken om t'Antwerpen een uieuw huis
te openen voor de Zusterkes der Armen. Men gaat begin
nen met 40 Ouderlingen.... Dat is ware Volksliefde.
Vriend Lippen, Chipka groet u en Sixtus laat u weten dat
piko 'ne pire-lik is, bij den baas uit de gebroken ruit wa
ren er vier die samen piko gingen en Sixtus, alreeds'ne
slag hebbende, ging een aas uit. LippeD, dees week trekt
Sixtus op, naar 't Oosten van Aalst, tegen een wild ko
nijn... 't Zal er op ziju dezen keer. Betalen, zei Clercq of
niet meêrijden.
iin om de jonge herten te helpen bederven, dan om alle
.'erdrukking en afpersing tegen 't Volk goed te keuren;
dm applaus te doen als de Zondngsche Vrijheid hier zoo
TEN EERSTEN, de Kiezing voor Werk ën Nijvci wraakroepend werd gezonden; de gazet die geschreven
heid is afgeloopen gelijk al de Kiezingen van g. heeft D'Orgelbals zijn 't leven en de beweging der stad;
tijden... Die verloor, 't was troef met zot en ne! voor o j demannen die in den grooten crisis zelfs den Oproep tot
reklamatiën... Wierd alles onderzocht, men zoj bev; liefdadigheid niet wilden opnemen; die, onder hun Mi-
den dat de Socialisten veel meer pratijk en listen h. isterie NOOIT spraken van Kiesrecht of van 'Bcscher-
gebruikt dan hun tegenstrevers..,. En veronder-;t :i c:. rnng des Arbeids, nu rotpen zij't Werkvolk bijeen; op
cr tegen de wet gezondigd ware geweest, in veeman r.un Vaandel schrijven zij
VOOR ONDERWIJS EN OPVOEDING DES VOLKS
punten, die den uitslag der kiezing zouden veranderen,
is dat een rede van nog meer t°gen de wet te zondigen
Liberale Stadsgenoten, die gelijk geeft aan uw Picgr<"
sisten en aan de Socialisten, denkt er toch wel op
Onze Policie is tegen 't Werkvolk NIET dc he*, i
Policie-Commissaris heeft in meer dan een gevat in
strenge onpartijdigheid getoond, ja zijn genegc
voor den zwakken en nederingen Werkman; onze P
VOOK VRIJHEID EN WELSTAND I
En boe gaan ze 't Volk tot Vrijheid en Welstand bren-
"~x\ 1 Door drinken, zwieren, lawijten en dansen l! 't Is
stokken dood te vallen. Laat ons verhopen dat die
Q- a onbezonnene liberale Progressisten, zelfs in
licie is tegen 't Werkvolk niet; doch moest zij de err (.jUNNEpartij, geenen bijval zullen hebben. Aalst heeft
niet handhaven De Socialisten stormen uit den .c-m meertjei-jjgj d Van werkende Bevolking; er vallen an»
d Egmont op de Groote Markt; roepende Bedrog, etiv - za]jen jQ verrichten dan de Werklieden in tweevech-
verij, cn opgestookt door de jonge liberale Progress's.en. f u nde kampen te brengen; de Winter nadert; de levens-
Wij veronderstellen nu dat de Policie blij", in a? onpi4w,n.
Wacht; maar d'Anti Socialisten k<
woorden komt het tot vechten Zou
het Werkmansbloed niet gestroomd
zulke schoone spektakels 's avonds is Mr de Burge
meester in den Katholieken Kring gaan verzoeken var.
niet uit te gaan, uit vrede-wille, om gevechten er proces
sen te vermijden. Onze Werklieden zijn in hnnnen u.*ing
gebleven en Dendergalm schrijft dat zij in hun Mocht
gebleven zijn .beschaamd zijnde van hunnen zegeprat.1 te
vieren.. Dendergalm schreef ook dat ze wilden akkoord
- rr tddelen zijn goedkoop; ja, maar cr komt wreed nieuws
komen ook op; v«u de wereid der Fabrieken en der Ambachten; ze spre-
'u°P^f GrooM P a fn vanaftro{C) van 3 dagen per week te werken de
d hebben f. A-ijn i -«Winter van i8q2-q3 kan grouwzaam wezen voor Aalst...
inter van 1892-93 kan grouwzaam wezen voor
iel hulp zal er noodig zijn... Doch, Liberalen en Katho-
ken, wij richten ons tot U allen Moeten wij 't Werk-
lk niet weerdig maken van die hulp door hunnen geest
van Orde en van Gespaarzaamheid Is ^t nu de tijd
/oor 't Werkvolk bijeen te trommelen, alle maanden of
aile weken in 't voorportaal der Socialisterij, om er hun
v, zuurgewonnen penningskes te verteeren en tegen de Me
maken, zeker zijnde van onder te liggen. d„burgers te bulderen, van welkezij Hulpen Steun mie-
TEN TWEEDEN, welke schande voor Aa>s>. Dat hebben? Wij, Land van Aelst, vragen iets heel an-
de gazet der liberalen, de Dendergalm, recht gehot af o jcrs jje Werkende Klas in een deftige krachtdadigheid
door de groote liberale kopstukken, dat ze nu -u ee«' houden, om op te komen tegen overdrevene geldzucht
slavinne den Vooruit volgt,juist schrijvende gelDv _e 0 i onmenschelijke uitputtin". Hebben wij gelijk, ja of
cialisten van Gent; onze brave, ordelievende, deluge, ,^en p
Christelijke Werklieden worden in Dendergalm ge. loemd
DOMPERS; eenen boel van pilaarbijters, paU 5-'; IJ. Deze week in de zitting van den
krakers, dompelaars, kniekruipers bollekmkker,. Dir /XglJ.S'fc Gemeenteraad heeft Mr Dr Van
schoon namen aan ons braaf lijdende WerkvoL. eze.. XiCblOV» der Hagen in krachtige woorden
wij in Dendergalm van Zondag... Zou t missen.- protesteerd tegen de vreemde Advokaten die zoo dik
zijn, indien al de Werklieden van Aalst naar u ho vQQr Aa]gt leiten> G-heel de stad zal M Van der
straat liepen om naar de Socialisten van Gen n _agen dank weten, voor zijn woorden: Dat een Stad
ren Zoudt gij liever zien, Stadsgenoten, datzij a. en t
de Marseillaise zengen en 't rood vaandel volgden De
taal van Dendergalm is lasterend, schandalig, onrcc|
veerdig en lafhertig.
STADSGENOTEN,
gij bijzonderlijk, liberale Stadsgenoten, die niet g-.n^ch
verblind zijtdoor den partijdriftvergeet toch niet w:e.
de Socialisten van Gent zijn; laat u toch niet wil maken
dat de strijd in Aalst niet is tusschen SocialistajJtj^i
Anti Socialisten; 'ten zijn niet de Progressisten, 't
Vooruit die uw Werkvolk aanvoert.^
En wat wilt Vooruit f
De VERBEESTING van t Werkvolk.
Vooruit zal we! van goede zedt-prid
--•er-li'.'"--' ~rv-' T'~' ko- •«-
spreken van treffelijkheic! - Vooruit zal wel van goeue
zeden spreken; maar alle vuile nieuwskes staan in Voor
uit; en die de geheimen van Parijs, door Sue, in d huizen
der Werklieden brengt, wat is hij c
Is er vrede mogelijk met de Socialisten d Anti Socia
listen vragen met den Paus een deftig Bestaan; maar de
Socialisten, die God ei Eeuwigheid loochenen, kunnen
geen vrede hebben of geen vrede bréngen Hun woord
is Noch God noch Meester Niets dan zinnelijk ge
not Dat ras van Fabrikanten dat ras van dieven 1
Wee u rijke menschen cn wee uw kinderen, als wij aan
't hoofd komen 1 Hun heiligen zijn Robespeer en Marat;
zij tressen bloemen rond d'hoofden der afschuwelijke
schelmen die in 1870 te Parijs vermoord hebben Den
Aartsbisschop, veel ander Priesters, benevens Rechters,
Bankiers, Kooplieden. Gendarms en Policie Agenten.
Schrijven wij hier een letterken te veel
Dat men kome en ons antwoorde;.
Maar, menschen lief, overjaar als deDinamiette Parijs
en in de Walen werkte en Slachtoffers maakte, de Socia
listen hebben die moorderij GOEDGEKEURD.. Ver
geet toch den Dinamiet niet.
TEN DERDEN, wat bemerken wij in Aalst? De
i mannen die nooit iets over hadden voor t Werkvolk,
'e ia advokaten onder hare Ingezetenen telt, naar Gent
i .:,et moet loopen om eenen Advokaat te hebben en hem
,n dobbel en dik betalen 1 Wij hopen nu toch wel
it dit schandaal zal voor goed geëindigd zijn.
er nog zijn die durven zeggen in d'Herbergen of
r"--J-'ing, dat het onmogelijk is of zeer moeilijk
die Verzekering tegen Brand in te richten,
verzocht, ja, uitgedaagd hun ge-
k-jy a n- A a 1 s t of eon ander Week
en te vcrdedig&u.
Opening der St-Jorisschool Maandsg 20 September.
Schoolgeld 16 fr. 's jaars of 4 fr. per kwartaal... Wij
kunnen onze achtbare Lezers en Lezeressen niet ge
noeg aanzetten om voorzichtig te zijn in den keus der
Scholen voor hun kinderen... Hoogdravende en hevige
woorden zijn hier onnoodig... Elk weet hoe slecht de
tijden zijn... Nooit was de wereld zoo vol gevaren voor
de Kinderen en voor de Jonkheden... Wat baten ge
leerdheid. geld en goed, als de Jonkheden later van den
goeden weg afdwalen en tot verdriet dienen van hun
Ouders ja, dikwijls tot ondergang Goede zeden
verloren, alles verloren... Al de groote Staatkundigen,
al de Meesters van Opvoeding zijn het eens om te ver
klaren dat de Godsdienst aan 't hoofd moet staan van
het Onderwijs... Al de liberale kopstukken hielden dit
woord staande tot in de jaren 50: Verre van ons, zeg
den zij, een Onderwijs te willen zonder Godsdienst; dit
zou het verderf zijn van Staat en van Huisgezin....
De partijschap is verder en verder gegaan; de Vrij
denkerij is meester geworden in de liberale Partij en
thans zien wij in de grooto steden een menigte scho
len, Athenëes en Ecoles Moyennes, waar de Vader-
landsche Godsdienst geloochend wordt, ja bevochten;
uit die Scholen komen de Jonkheden die aan Mis, aan
Biecht,aan l'aschen-houden verzaakt hebben... Gelieft
te onderzoeken, aohtbare Ouders, of de zaken niet ge
legen zijn, gelyk wij U schrijven... Al geeft gij nog uit
partijschap uw stem aan't Liberalismus, slachtoffert
toch uw kinderen tuet, uw duurbaarste pauden... Ge
zoudt het U beklagen als het te laat is.. Het grootste
ongeluk ter wereld is van zijn Geloof te verliezen...
Wat is men, wat aoet men dan toch in de wereld?....
Welke rampspoedigheid van in een Christen Land de
kinderen te laten in Scholen komen, waar de Leeraars
Yrijdenkers zijn en zich als Vrijdenker toonen'.. Over
20 jaren zouden zulke Scholen geen enkele Leerling ge
had hebben!... Dat alle Overheden en Ouder> toch wel
uit hun oogen zien; en dat zij zorgen voor Scholen
waar alle Gezag wordt geëerbiedigd en allereerst 't
Opperste Gozag!... De schrikbare aangroei der Misda
den komt voort door 't nieuw Onderwijs... Prins de
Ligne, die gematigde liberaal heeft het voorzegd....
Eere en Dank en goeden Moed aan al de Scholen van
't oud deftig Gedacht!... De goede Scholen in Aalst zijn:
Voor de Latijnsche studiqn: 't Collegie der Paters Je-
suieten; voor 't Middelbaar Onderwijs Sint Martens-
Geslicht, de Bisschoppelijke School; dat Aalst t-ch
het geluk besefte zulke Inrichting te hebben!... Dan de
St Jorisschool, bestuurd door de Broeders der Chris
telijke Scholen; voor de Dochterkes, de School der Me
vrouwen van Maria, met Pensionnaat; en verschelde
andere bijzondere Scholen, door deftige en achtbare
Juffers onzer Stad... Er is hier geen zaak van partij
schap, maar van Bewaring en versterking der goede
gevoelens en van geluk en welvaart voor d'Huisgezin-
nen.
Meer dan ooit wordt er gesproken en geschreven over Va
ter Kneipp. zijne wonderbare gcedheid voor 't werkvolk, zijne
onbaatzuchtigheid, zijne werkzaamheid, den grooten toeloop
te Wrtrishofen, de schoone genezingen, de watergestichten die
in alle Landen der wereld komen, bestuurd door Geneeshee-
ren en waar het stelsel Kneipp wordt toegepast.
Tegenwoordig spreekt men veel van den Cholera in
Duitschland bijzonderlijk, wegens die wreede uitbersting te
Hamburg, alwaar er dagelijks over d'honderd menschen ster
ven. Hier in België zijn ook eenige enkele gevallen, doch voor
dit jaar is, om zoo te zeggen, geen besmetting te vreezen...
Vermits g'heel Duitschland over de ziekte spreekt, heeft Va
ter Kneipp er over een voordracht gehouden en gaf de vol
gende Raadgevingen, die elk zal wel doen te bewaren zie
hier de geestkracht van die Voordracht
Vrienden, zegde Vater Kneipp, geen vrees, de vrees kan
u tot niets baten, maar integendeel alles verslechten.. Meer
dan 40 cholerieken heb ik genezen. Als de ziekte daar is,
val" ér riet te- drr.k-"-want opa uren kan zij dea kloeksten
m'u plat leggen. 'der ziekte Zeèr jmoeid z-jn
et rat. -f- "n als of de kou in nzsrea
volg der krampen met stoelgang en brakingen.
Zekeren nacht wierd ik geroepen bij een jonge dochter
die al 20 keeren gebraakt had en zeker was dat ze ging ster
ven.. De Geneesheer woonde t*eeuren van daar.. De zieke
haar handen en voeten waren als ijs. de kniêen bijzonderlijk
haar wezen was bleek, ze wierd getrokken van de krampen,
reeds was zij ste:vende als ik twee lakens vroeg van grof
lijnwaad -, ik stak ze in kokende water, zoo heet als mijne
handen het konden verdragen ik vernieuwde dit dobbel,
trippel en legde het zoo heet mogelijk op de borst en den
buik der zieke, onder de zieke legde ik een laken in ko
kende azijn gedopt, en dan gedekt, gedekt met alles wat
men vond. 1$ minuten nadien keerde de warmte terug. 20
minuten nadien begon de zieke te zweeten en was geTed.
Voor inwendige verwarming had ik genomen een tas zeer
warme melk met vinkei, een lepel gemalen vinkei in een
tas, 3 minuten laten koken cn lepelswijze gegeven... De
zieke was buiten gevaar en genas volkomen.
WENKEN EN RAADGEVINGEN
aan Gezonden en Zieken voor eene eenvoudige, ver
standige levenswijze en eene Natuurlijke Genees
methode door Sebastiaan Kneipp.
PRIJS: 3,50 FR.
Katholieke
Werkmanskring
De behoudenis,
de treffelijkheid der
Stad;
Indien men de goede gezindheid niet
kon vergaderen in dien Kring, wat zou
er van Aalst geworden
VOOR GOD EN VADERLAND
strijdt dien Kring; en de Vakvereenigin-
gen zijn er gevestigd; de Voorwacht; de
Kurassiers die strijden in den zin van
den Pauzelijkcn Brief en gelijk 't Con
gres van Brussel zal spreken.
AALST. Katholieken Werkmanskring
MAANDAG, Prachtig Concert door
den vermaarden Kring Caritas van Ant
werpen; maandag 26 September ten 6
ure stipt. Dat de Liefhebbers van prach
tige Vertoonirg en fraaie uitspraak maar
afkomen 1 ze zullen verwonderd staan
het Feest bestaat, uit De welgeborene
Familie Staar Brendel en Morgenraad;
blijspel in 2 bedrijven; tusschenspel
MALBROUGH; - 'T SPOOKT ER
yuchtspel in éen bedrijf. i9t« Plaats 2 fr.
half 5, 't Groot Concert, Muziek en Too-
neel, wonderbare klucht ver tooningen..
Zondag naar Nederbrakel. Eerste pl.
2.00; 2de pl. 1 fr. derde pl. o,5o.
In Amerika leest men op een kerkhofHier tal
rusten M. Jan Spinnael, meester schoen- en leer-
renmaker, Washingtonstraat n° 28. Schoenen op
maat in 24 uren, vaste prijzen, concurentie onmo
gelijk.
Waar schreeuwde de ezel dat g'heel de we
reld het hoorde? In d'ark van No£.
Kerel, g'hebt wild geschoten, hazen en pa>
trijzen? Ja, Mr President. Hebt gij verzach
tende omstandigheden? Ja Mr, 't ben ik die wild
lever aan d'Heeren van den Tribunaal, als de jacht
gesloten is.
Een Vrijdenker ziet Kloosterzusters voor
bijgaan en zijn onbeleefdheid niet kunnende be
dwingen, zegt hij t Wat men op straat moet zien!
Waartoe dient dat Volk toch Waartoe? ant
woordt men hem, om d'ezels te doen roepen.
Sis, zijt ge naar de Feesten geweest?
Neen ik, Nardus, er was te veel gedrom.
al die FeesteD, ziet ge, iadien er zulk gedrom niet
waar, er zou veel meer Volk nrartoe gaan.
OF
(1)
XVI. DE CARNAGIA
Terwijl Napoleon vluchtte naar Genappe, alwaar hij ten 11 ure
's nachts toekwam en doorreed naar Charleroi, tusschen de wan
hopige vlucht van zijn Leger
Terwijl op 't Slagveld hier en daar nog troepkes Franschmans
vochten, dien dag niet willende overleven;
Onder andere het tweede battaljon van het Derde Grenadiers,
van 500 op 300 gesmolten,op hoopen lijken staande en de wapens
niet willende neêrleggeii...
Langs vier kanten worden zij aangevallen en in de woede van
't gevecht schieten zij en doen met honderde ruiters neervallen.
Ledeganck zingt met zooveel rede
O he'.llooze menschheid
O vreeslijk, wanneer zij.uit wraak ongenadig,
Op 't bloedige slagveld zichzelve verscheurt.
Men kan die 300 Grenadiers niet wegkrijgen men doet de ka
nons komen om op die levende lorteres te vuren de Grenadiers
vormen nu eenen driehoek: namate er vallen, sluiten d'andere
dichter bijeen, de gekwetsten in't midden Wij geven ons niet
over, roepen ze; ze schieten en kappen en vallen allen, tot den
laatsten man.
Ney, die den laatste van al, de hoogten van Mont-Saint-Jean
had verlaten, Ney ontmoet op zijnen weg eenige honderde man
nen van Durutte Komt zien, roept hij, hoe een maarschalk van
Frankrijk sterftZe keeren zich om, trekken ten aanval en wor
den bijna allen neêrgesabeldNey is zijn peerd kwijt, hij sukkelt
daar te voetmaar de Dood wilde van hem nieteen onderofficier
dwingt hem zijn peerd te bestijgen en Ney is op den steenweg
van Charleroi...
Kijkt nu, menschen, en weest aandachtig... 't Is 9 ure, den
avond valtvan den eenen kant ziet gij op bergen van lijken en
van gekwetsten;de Legers van Pruisland en van Engeland,en van
den anderen kant, niets, niets dan vluchtelingen met duizende
soldaatjes, uitgeput en radeloos zoeken een uitvlucht; al loopende
en wegrijdende, schieten zij nog bijwijlen eens een flauwe ge
weerscheut of schermen met hunnen sabel, om dan weêr rapper
een redding of een uitkómst te zoeken...
0 nacht die gaat aanbreken
(l) Eigendom; verboden nadruk.
Sterrekens die gaat blinken
Zijt ge niet beschaamd van dit Menschdom
Zoo wreed zoo bloeddorstig
Hebt gij geen medelijden met de duizenden en duizenden die
daar liggen, 't zijn toch iemands kinderen, ze liggen daar gewond
en gekwetstze vragen hulp en lafenisde wouden branden en
knagende pijnen worden onuitstaanbaar; de dorst is afschrik-
kelij'keen druppelke water op hun tong zou een zaligheid zijn
de armen en beenen liggen gebroken of afgekapteiken oogen-
blik zijn er daar die bezwijken en sterven... Ze roepen en kermen
om hulp;.. Doch er wordt op de gekwetsten niet gepeisd, dan
om die arme schepselen te vermorzelen en te overtrappelen.
Van Pest en Oorlog, libera nos Domine
Wellington en Blücher staan met hunnen wederzijdschen stat
op den steenweg van Charleroi, rechtover de steenen Hoeve
Sainte AHian,!', nu een herberg, waar wij over 3 weken met de
menschen zaten te klappen, 0. a. met een oud Meêken thans 91
jaren, en die op die Hofsteê woonde met haar Ouders in de jaren
15. 't Oud Walinneken, nog goed hoorende en klappende, maar
blindsloeg haar armen omhoog, als zij sprak over die vreese-
lijke dagen. Ze was van daags te voren met haar Ouders in de
bosschen gevlucht, en daar hoorden zij de sabels rammelen, de
peerden sterremen, de kanons dommelen en de gekwetsten huilen
en schreeuwen.
Wellington en Blücher zijn de twee overwinuaars;
Z'hebben eindelijk den reus Napoleon geklopt en neergeveld
Ze stappen van hun peerd af, en in hunnen geestdrift omarmen
zij malkander, terwijl hun Generaals en Adjudanten met trotsche
ontroering opkijken.
Dan is de vraag Wie het vluchtende Leger zal achtervol
gen En de oude maar sture en hartlooze Blücher vraagt dat hij
met dit werk zou gelast worden, want, zegde hij, Wellington, uw
soldaten staan in 't vuur van 1 ure nanoen, terwijl de mijne maar
ten 6 ure op 't Slagveld zijn verschenen Wellington geeft teeken
van jaBlücher steekt zijn zweerd in d'hoogte, zijn Generaals
roepen Fürwharts En in het donker van den avond rukken
de Pruisische battaljons het veld in, op jacht naar de vluchtelingen
In de Frausche Kronijken staat te lezen dat de Pruisische solda
ten met een ongehoorde wreedheid te werk gingen, dat zij alles
vermoordden wat onder hun handen viel, zelfs de gekwetsten
niet sparende, en ja, den Generaal Duhesme vermoord hebben.
Laat het nog wezen dat de Franschmans de zaken wat overdre
ven hebben, zeker is het toch dat het Pruisisch Leger de Vluch
telingen achtervolgd heeft een groot gedeelde van dien nacht tot
aan Genappe, alwaar de rivier de Dijle loopt, eenredelijk breed
wateral de Franschmans die daarover konden, waren gered;
de Overwinnaars hadden werk genoeg in den breeden omtrek,
waar nog duizenden en duizenden een uitkomst zochten.
Ongelukkiglijk, er zijn weinige Huizen of Pachthoeven in die
streekals ge daar staat op die hoogte van 226 trappenwaar
den metalen Leeuw van Waterloo prijkt, ge ziet onder uw voeten
tot aan Braine-l'Alleud geen twintig huizen, geen tien Pachthoe
ven al d'huizen staan op den steenweg van Waterloo naar Brus
sel, en hier en daar hebt gij een overgroote patriarkale Hotstede.
Oei, daar zal dien nacht gekapt en gekerfd zijn, geloopen en
afgezien.. Ge zijt gij vluchteling g'hebt uw geweer weggewor
pen; ge valt van vermoeienis, uw voeten liggen in stukken, ge
ziet een helsche pijn af; en g'hoort den vijand afkomen ge ziet
naar uw compagnonskes kappen en stekeuge ziet 'ne gracht,
een driesken boomen, een pachthol; ge loopt er naar toe gelijk
eenen gevangene naar zijn vrijheid; ge zoudt willen'ne mol zijn
om in den grond te kruipen, want 't leven is eêl en het valt nog
droever te sterven in den donkereu nacht, dan in vollen dag op
een slachveld.
Ze zeggen dat Blücher bijzonderlijk het vluchtende Leger had
doen najageD, om d'eer te hebben van Napoleon te vangen en hem
daarna door den kop te schieten.
Maar Napoleon was ten 11 ure te Genappe, van daar reed hij
naar Charleroi, alwaar geen ziel dien nacht sliepde stad was als
bestormd en overrompeld van vluchtende soldaten, uitgeput en
uitgehongerd, die al staande eten en drinkeu vroegen en dan
voortliepen, onmiddelijk gevolgd door andere.
Te Charleroi bleef Napoleon eenige oogen blikken stil en zond
eenen officier naar Grouchy, om hem de Ramp meê te deelen en
bevel te geven op Namen te trekken. Napoleon stelde prins Ro-
minius met maarschalk Soult aan 't hoofd des Legers, met bevel
van zooveel mogelijk de troepen bijeen te trekken en bij hem naar
Laon te komendan trok hij op Philipville met een twintigtal
ruiters, kwam aldaar toe den 19 Juni 's morgends, reed spoedig
naar Laon, bleef daar tot 's anderdaags om raad te scheeren met
zijn Generaals;., zijn droefheid was oneindig; van Grouchy
wist hij niets; waren die 35,000 Soldaten ook kapot gekapt en
verdreven Grouchy Grouchy riep de Keizer in zijn wanhoop
waar zijt gij gevaren waarom zijt gij nie* gekomen Grouchy
en mijn arm Leger Ja, hij mocht zeggen Mijn arm Leger
te nauwernood zag hij in den allerellenaigsten toestand 3,000
soldaatjes van verschillige Legerskorpsen te Laon aankomen!...
Zoo gaat het in den Oorlog ten strijde trekkende, men is opge
hitst door den drank, door de trommels, de klaroenen, door den
poeierreuk, men is als razendigmaar na de gevechten, overwon
nen zijnde, men wordt dobbelmensch, men werpt de wapens
weg, men vlucht rechts en linksmen is blij van in een hut of in
e*n schuur, of in een uitgedroogde beek, of in een hofsteê te kun-
I nen rusten en slapen.. De Geschiedenis heett aangeboekt, dat al-
