De Jaren 15
Zondag 2 October 1892
33,ts Jaargang.
40
GODSDIENST.
VADERLAND. VRIJHEID.
Loopende Nieuws.
OVERZICHT.
De Werklieden van Aalst
Briefwisseling.
Kerkelijk Nieuws.
MENGELINGSKENS.
DE SLAG VAN WATERLOO. (I)
BUREEL. ACHTERSTRAAT.
Gewone Annancen20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladzijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieuws. 1 frank den kleinen regel.
HET LAND
ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Pr. jaars. Vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des ja
genomen, rechtstreeks bij ons of door Post of Briefdragers.
AALST, 1 OCTOBER 1892.
O
Heil
Saluit aan ie
dereen die de
ze gazet in handen neemt. Lippen, nog een piköke,
zei Sixtus en hij mocht langs achter zijnen voorschoot
in zijn jilézakske gaan, Lippen, ge weet toch dat er nu
aile Woensdagen t'Aalst een Hopmarkt is... Hadden er
Woensdag 100 balen geweest,ze waren verkocht geweest
subito et presto... Lippen, zou de President zijn koei-
beest al verkocht hebben September, grillig en on
gewillig... Wij lezen over September in een ouden alma
nak
September in zijn 30 dagen
Zal geven al wat men kan vragen
Van eersten tot zesden veel zonneschijn
En dan tot den twaalfsten veel smarten en pijn;
De haan van den toren zal roepen koekloer
En Pietje de Dood is op toer.
Van dan tot den twintigsten, ander ptar mouwen,
Elk vreest voor den brand en elk vaagt zijn schouwen
Den een, twee, drie, vier, vijf en twintigsten dag
Is 't Kermis en wappert de vlag
Op 't einde der maand de studentjes
Ach armen zijn 't einde hun centjes,
Kaart, bol-train en pintjes zijn af
't Vakansje springt thans in het graf
Ja. en te Meldert daar gaat het iets zijn den 6 October,
te Meldert, nabij Moorsel en Afflighem, op 't gehucht
Kokerij, Mijnheeren, de gouden Bruiloft van d'echtelin-
gen De Batselier-Vander Perre, 50 jaren in Huwelijk
men is reeds volop bezig aan toebereidsels om huizen en
straten te versieren. Ten 9 ure de Solemnele Mis waarde
Jubilarissen zullen de plaats van Eer bekleeden met hun
kinderen en klein kinderen, met den Gemeenteraad, met
de Convivanten, in een woord met g'heel de Parochie.
En de Fanfaren-Maatschappij Sinte Cecilia zal't Feest
opluisteren met luisterrijk en zoet Muziekgespel Oc
tober, pas toch op van aan Meldert een schoonen dag te
te geven 't is ons verzoek. Te Welden op d'inhuldiging
der Grafkapel was ook nog 'ne parochiaan van Meldert.
Maandag, verloren Maandag, te Brussel vragen ze
wanneer de ijzeren Petrus zijn Conferencie zal geven
in 't Spiegelhof nver dc musschen die den lof van Sixtus
uitgaln en. Te Mechelcn is de October-Kermis uitge
steld en te Luik de October-foc"T-,r.c'""n
vc: v.. -- .;w bij Hooide n 1V
der Tooneelafdcelmg van de Congregatie ma&i C-A^iot
op St-Jozefs, da. zij-ander papieren daar is de Suisse
werkende lid van Vlaamsch Taalgilde 'zco hoog is de
Suisse van St-Martens nog niet geweest Om in Taal
gilde aanveerd te worden, men moet zijn stuk staan in
de Letterkunde en tot de Volkeren kunnen spreken op
letter. -- Te Mechelen vierde kannunik De Dekker zon
dag zijn Jubelfeest van 5o jaren Priester g'heel de ka
tholieke Parochie deed meê maar 's namiddags juist
na het Lof, Mr de kanunik komt thuis en krijgt een ge
raaktheid 'twas gedaan met d'ander festiviteiten don
derdag was de toestand veel beter. Uit Leuven schrijft
men, dat er inderdaad spraak is Leo Peltzer los te laten.
Dat 'ne katholiek ware, ge zoudt de liberale gazetten
hóoren katoen geven. Phlip van G©nt, de vermaarde
scamoteur, die geldstukskes kon uit eenen hoed balen,
nu is hij blij te Gent in 't Oud mannekenshuis te mogen
gaan. De Peêkens zullen er nog veel leute meê hebben.
In den kampstrijd voor 't Vlaamsch zijn 't 5 Walen
die met de 5 Eerste Prijzen weggaan... Taroef met den
Zot, z'halen er eere van Men rekent uit, dat de Rot
schilden rijk zijn 5ooo millioen franks.En 'tzijn de gazet
ten van die smousen, die uitvallen tegen de Kerken en
Kloosters. - Voor 90 plaatsen van Treinwachter in ons
Land waren er 2247 aanvragers... Veel teleurstellingen
en droefenissen T'HAALTERT, t'Haaltert. waar
zand en zavel gesteken wordt, van d'allerfijnste soort,
t'Haeltert is 't Weezenhuis geopend, reeds zijn er 9 oude
Vrouwkes, er is plaats voor 12 oude Mannekes... Het
gesticht is aangenaam gelegen en zeer gemakkelijk,nabij
de kerk indien ze sjoerden t'Aalst van onder hunnen
bril, op veel ander plaatsen wordt er ook gesjoerd en ge
loerd tegen dat men in dit stil, schilderachtig en deftig
Haaltert Kostkoopsters zal aanveerden. Hoe ver kan
de vrees van den Cholera den mensch toch drijven! Op
eene kermis kreeg er eenen uitgenoodigden niets anders
dan de korsten eener taarte, de griei was er zorgvuldig
uitgenomen, uit vrees dat Mijnheer O... de Cholera zou
kunnen krijgen hebbenl Dat gaat toch te ver over 'thoutl
niet waar, Th....?
Groote kalmte in Europa!... Al de Parlementen zijn in
vakantie.... Veel reizen zijn opgeschorst door de Ziekte,
die overal is en nergens; zegge, dixi, dat zij in alle Lan
den toont wat zij kan, doch maar éen punt ernstig aan
randt, te weten Hamburg, die groote, rijke, vrije Han
delsstad, thans gedijsterd en gesmijsterd door meester
Cholera.... Waarom zouden wij den naam niet Doemen!...
Zijn vijand kennen en er tegen gewapend zijn, is dat geen
groot voordeel?.. Hamburg, de verwoesting is er vreese-
lijk geweest; Hamburg heelt veel schatrijk Volk. tien.
twintig, vijftig keeren millionnair, maar nevens hooge
bergen ziju diepe dalen, en t'Hamburg is ook veel arm.,
ellendig Volk, wonende in vernepeDe en vuile wijken
Daar heeft de Ziekte haar neêrgezet en van daar is de be
smetting getrokken naar de rijke kwartieren.... Keizer
Willem heeft op tafel geslagen met zijn vuis\ hoorendo
dat er indie rijke stad zulke ontoepasselijke maatregels ziju
genomen.... Men dacht misschien: 't Is maar een arme-
menschen-ziekte!.. Wij trekken ons dat klein Volk niet
aan!... Gelijk er nog al gezegd wordt over den toestand
der Werklieden... Maar de Samenleving is éen lichaam;
als de voet ziek is, alles lijdt erdoor, eD past men de wonde
aan den voet niet op, 't kan bloedvergiftiging, kanker
worden, en 't is dan omnia cadunt! adieu, voor g'heel 't
Lichaam... D'ikzucht in 't Menschdom straft altijd haar
eigen zeiven. In Ierland gaat de zóak onderzocht wor
den der uitgedrevene Pachters. In Italië zijn Tplge-
raeene kiezingen aanstaande; ze spreken van 300 offici-
eele kandidaten... 't Gaat er stuiven; de oud-Minister de
Rudini is tegen de Regeering. In Amerika heeft Cleve
land aanveerd den kandidaat te zijn der demokrateD: hij
is voorstaander van een tariefshervorming; volgens hem
zijn de grondstoffen voor de Nijverheid te boog belast.—
In Argentina gaat men nu zien wat de nieuwe Voorzitter
voord'eeren de toekomst van dit Land zal weerd zijn.
Er zijn er, die een groote hoop stellen in dien man. D
onlusten in Frankrijk tegen Belgische Werklieden hebben": iirafc
voor eevc!? da* een zeker aantal!fcnzt Lan.ic >m.t»nih-
v'een, Stadsgenoten, neen Vrienden-Werklieden,
'V" Neen;.. Maar de lit.erale gazet beklaagt dc Werklieden
van Aalst omdat zij hun geld gaan naar den Dompers
kring dragen en door de Geestelijkheid verstompt wor
den cn uitgebuit.. Zelfde gazet riep overtijd tot de jonge
Werklieden Ja, draag liever uw geld naar d'Orgelbals,
dan naar de Kerk
De Werklieden dragen bungeld naar hunnen Kringlü
Welk dom ezels-gebalk is dat 1
En ze zeggen dat de meeste artikels van Dcndergalm
door officiéele Meesters geschreven worde- Wij geloo-
ven 'i Het dom pedantimus loopt eruit.
De Werklieden dragen hun geld naar den Kring
De Werklieden geven daar wekelijks 'ne eens; en daar
voor hebben zij Een schoon groot Lokaal met Hof,
vaar ze kunnen komen, zoijder iets tc moeten verteeren;
4 a S schoon Feesten per jaar voor g'heel de Familie;
veel Prijskampen naar kleêren en huisgerief; na hunne
dood een Mis; en in lastige tijden dc hulp, zoo veel het
mogelijk is.. In den harden Winter van over a jaar heeft
M. den Direkteur van den Kring, hij alleen, over de
4ooo fr. uitgedeeld.. En Dendergalm komt de Werklie
den beklagen, omdat zij hun geld naar den Kring dragen.
Burg?rs van Aalst, luistert verder;
Welke schoone stukken er omgaan
Dendergalm beklaagt de Werklieden nog, omdat zij
verstompt worden en uitgebuit door de Geestelijkheid
VERSTOMPT omdat de Werklieden in hun Geloof
bewaard worden In Godgelooven, in Hemel en Hel,
dat goemen de Vrijdenkers een verstomping I! Als 't a'-
zee is, ze zeggen de waarheid, want de Geestelijkheid
„werkt om 't Volk in de goede zalige Leering te houden;
opuat 'de wereld niet zou varen gelijk in de jaren g3, als
't Werkvolk van Frankrijk, goddeloos zijnde, samen
kwam en zegde Er is geen ander leven, neen laat ons
dus naar de Kasteelen en de Paleizen loopen laat ons
maar de koppen van de rijkc menscheD afsnijden!. Wij
zullen te naaste week eens dat boekske van de jaren 93
openslaan
UITGEBUIT I! Onze Geestelijkheid buit den wer
kenden man uit Werkmcnschen, hoeveelgeld draagt
naar de Kerken naar 't Geestelijk Is 't integendeel
tëefk niet dat e
Üo*
't'P iÏJL'lit IK*BnSgri
klaard had, recht voor de vuist, -dat hij de Protestaotsc. Priesterlijk hert. I
Ceremoniën niet zou opgeluisterd hebben... tZijn *.2
Schepenen van Londen die den Burgemeester noemeji,
alle jaren 'nen anderen, zoo kan er geen konkelafoes zift»
of geen hovelingerij, of ander nesterij, zoo hangen de Be
sturen Dietaf van éenen maD. Na deu keus, er stond vlêl
Volk buiten en een deel der slechte populas heeft geroep©:
No popery de oude wilde sententie van de boosaardige
Bette, dat bloeddorstig wangedrocht, die Koninginne se-
weest is. No popery! Weg met de papen!... 't Is tusschen
het slijk en het bloed van die tiranuieke Regeering dat ons
Vrijdenkers dit woord zijn gaan oprapen... Ze mogen het/
hebben, dat schandig, Vrijheidshateod woord! -
worden beklaagd in de gazet der liberale Progressisten,
namelijk in Dendergalm.
En waarom worden ze beklaagd
Is 't omdat de toestand van ons Werkvolk zoo sober is?
Omdat veel daghuurkes zoo klein zijn
Tc weinig om te leven en te veel om te sterven 1
Is 't omdat die klein daghuurkes nu nog verminde Icd,
vermits er op verscheide fabrieken maar 3 of 4 dagef in
de week wordt gewerkt
In plaats van 10 12 fr. 't is 7 fr. 't is 8 fr,
Leeft gij daar meê, vrouw koopt gij daarmeê al/wat
er noodig is voor uw huishouden
Worden de Werklieden van Aalst beklaagd, o ïdat
veel Ouders dan nog stank voor dank krijgen van hun
kinders omdat zooveel jonkheden thuis hun k sten
koopen en beerenmanieren hebben jegens hun Ou ers.
Worden de Werklieden van Aalst in Dendergaln be
klaagd, omdat hun lot toch zoo ellendig ja ondraj slijk
wordt
f f f 9 99 9
voor u rcndg<
f.-niLg J" .d'Ho.-vgir.'s eon der
-T,v - u :'de**
e. Ging net naar «&-:> w»nscj» van
u wat meer Kust en Welvaart
zijn We spreken daar van Mrj den Onderpastoor,
Proost des Werkmanskring; met al d'ander Geestelijk
heid, wat doen ze niet voor 't Werkvolk Dooi woord
en werk, door raad endoor daad Door wie zijn t'Aalst.
nevens het kwijnende St-Vincentius Genootschap, die
twee bloeiende Genootschappen van Sinte Elisabeth in
gericht, die te weeggebracht hebben dat rijke mevrouwen
cn juffer s naar d'arm huizekes gaan en er den toestand
van nabij kennen Is 't door de Geestelijkheid niet
^Wat is een Pastoor en Onderpastoor op zijn wijk? üc
Vader van al wie lijdt.. Werkmenschen, hebt gij al éen
^brooc kunnen koopen met al dien hoogmoedigen slechten
'W an DeÜaergaim, met den hollen en doiien praat
ddT Socialisten in de Meetingen? Neen, niet waar maar
inflien al de brooden door de Geestelijkheid en door de
Katholieke Menschen aan de Noodlijdenden gegeven,
op de Groote Markt van Aalst lagen, er zou niemand uit
ff in de naburige steaten kuDnen. Liberale Medeburgers,
pie een-hert hebt voor Orde en Vrede, let toch open ge-
jueft te bemerken hoe uw liberale gazet de verderflijkste
•leerstelsels onder ons Werkvolk verspreidt.
Aalst 24 Sept. 1892.
Heer Hoofdopsteller van 't Land van Aalst,
Er is in de laatste jaren veel gedaan geweest voor de
Gezondmaking der Stad, dat kan niet éen rechtzinnig
man ontkennen. Doch meer kan er en zou er nog moeten
gedaan worden, vooral in de volkswijken waar, onder
andere, de reinigingsdienst eene zeer ruime uitbreiding
vergt. Doch daartoe onbreekt het noodige geld, zooals
het ontbreekt voor talrijke andere werken, van nut en
verfraaiing. Eventwel is dit geen onoverkombare hin
derpaal, gelijk ge met ophoudt het in uw blad aan te
toonen, daar de Stad haar inkomen met duizenden frank
vermeerderen kan, enkel door het overnemen, voor ei
gene rekening, van don dienst der Verzekering tegen
Brandgevaar.
Dat cenc stad als Assurancie-Maatschappij zou optre
den voor hare ingezetenen, mag men geene nieuwigheid
noemen en wordt ook niet door eenige moeielijkhcid on
mogelijk gemaakt. In meer dan eene gemeente reeds,
in Zwitserland denamen komen mij niet onmiddelijk
in het geheugen, bestaat dergelijke dienst en is er,
tot ieders voldoening^ werkzaam.
In België heeft eene provincie, de provincie Luik, de
verplichtende Verzekering ingevoerd tegen de sterfte van
't vee'. Hetgeen door eene provincie kan ingevoerd wor
den, kan het ook door eene belangrijke gemeente als
Aalst er eene is; en hetgeen gedaan wordt tegen de sterfte
van 't vee, kan gedaan worden tegen brandgevaar. Tal
rijke gemeenten zijn er reeds in ons land waar meest al
de Boeren zich in een syndicaat vereenigd hebben om
zich onderling tegen de sterfte van het vee te verzekeren.
Dergelijk sijndicaat is als de kiem waaruit de verzekering
door de gemeente zelf opschieten kan.
't Zij me toegelaten hier ter loops een voordeeligen kant,
nog der verzekering door de gemeente aan testippen, een
zedelijk voordeel Wanneer dc gemeente zelf tegen
brand verzekerde, zou 't eiken ingezetenen duidelijker
zijn, meer dan nu, dat verzekering op het grondbeginsel
van solidariteit berust en het solidariteits- gevoel, onder
het menschdom verspreid, kan enkel goed stichten. Dit
gevoel heeft, inde Middeleeuwen, in het Vlaamsch Land,
de Gilden en Neeringen doen geboren worden, onze Ge
meenten rijk 'en machtig gemaakt, Vlaanderens roem
over gansch den wereld verspreid.
Gelijk gij 't maar al te wel schrijft, 't is niet op wande
ling of ia dc herberg, in een eng kringje van vrienden of
belanghebbenden in 't bestaan der Assurancie-Maat-
schappijen dat die zoo gewichtige zaak moet besproken
worden 't publiek, 't groot publiek moet van die be
spreking getuige zijn en na de bespreking uitspraak doen.
't Is ook niet btj middel van spotternijen of ronkende
holklinkende woorden dat de zaak moet beknibbeld wor
den, maar wel bij middel van bewijsvoeringen, door te
genwerpingen die op de gezonde rede berusten.
't Is erg te bejammeren .'at nahiieke onceniglvrid ia
Afeist zoo op iu perscotebke *iv.HxL .t. -en
•r l«st L-'-tnap --feSSt d-C,
6dH a lik b xica ten
1?.;
SCÜCC yriag «M g*-.iclu.
en veie endere nog, op reSematige wijze ku
ken en tot eene gezonde oplossing geleid 'wc.'.-.ei
ondanks die betreurlijkefeemte, vertrouw ik w
onverdroten ijver, uw onvermoeibaar aar•'.'ring'-n <ot
een zelfden uitslag zal geraken. Als burger cit '-i..* Staf
lief heeft, wensch ik het uit ganscher harte.
Aanvaard, Heer Hoofdopsteller, de verzekering mijner
ware hoogachting, Z. Z. Adv.
AalstMr den Pastoor van 't Gasthuis, E. H. De Raedt,
die ons verlaat, de goedhertige rondborstige Volksvriend!
Zeolaog 't Gasthuis üedieud! ge zult de Volkereu hooreu
bun Dankbaarheid uiidmkkmi p.n Kerklfleester-OntVaD-
g-^r geweest, de penningen der Kerk zoo wel bestierd
de werken zoo juist nagezien! we zien hjm daar nog
klimmen op de daken die vernieuwd wierden!... Van den
eenen kant heeft Aalst groot spijt; maar van den anderen
kant onze eerw. Vriend wordt Pastoor van Ruiterskerk bij
Waasmunster; de menschen gaan hem daar gulhartig iu-
halen; ge ziet de ruiters draven, hun hoofd bukkende om
onder de vlaggen te geraken; al 't Volk komt toegeloopeD;
elk roept uit hert en ziel: Viva! Viva! Lang leve Pastoor
De Raedt! Ook in Aalst, al 't Volk, de mannen van Chipka
eronder begrepen, reepen met ridderlijken geestdrift
Lang leve Pastoor De RaedtVeel geluk en zegeu op zijne
wegen!.... Ons Heer loone hem, van op deze aarde, voor
al den troost welken hij t'Aalst zoo geerne en zoo hertelijk
aan d'arme zieken heeft gebrachtRuiterskerk, houdt
diea Man wel in eere! Hij verdient hetMorgen, Zon
dag, Feestdag van den R00ZENKRANS;... een der groot
ste dagen van 't jaar, waarachtig Daarbij den Eersten
Zondag der Maand, algemeene Communie voor 't Mans
volk, dat groot Parochiaal werk, die deftige Vlaamsche
Traditie, eiken Eersten Zondag zijn Devotie houden me
(Vervolg op de 21® bladz. 4"1" kolom.)
Heer. Trien, is er nog veel water in
den regenbak Och, Mr, van onder is hij
nog vol, maar van boven is er in 't geheel
niets.
Felle Visschers. Frans, is de cog-
nak er Jar Stanf. En de sigaren
Ook En de broodjes met hesp - Ze
kerlijk, alles in orde. En d'haken en de
snoeren Oei, die heb ik vergeten
't Is niets... wij hebben toch- het bijzonder
ste het zal dus wel gaan.
Welnu, doktoor, d'ander week hebt gij
gezegd dat die zieke zou gestorven zijn, en
nu is hij genezen
Ho, versta mij wel, ik heb gezegd dat
hij zou sterven, maar ik heb niet gezegd
wanneer.
Een zonderling Veevoeder. In eene
gemeente werd onlangs het volgend zonder
ling veevoeder aangekondigd
Er wordt bekend gemaakt dat het vee
niet met kaarsen of brandende pijpen, maar
met lantaarns mag gevoederd worden. De
beesten zullen, is te denken, niet vet wor
den van dit zonderling voedsel.
Als mijn boofd is afgeschoren.
Ben ik sterker dan te voren
vos, os.
Daar stonden zij te gapen. Onlangs
bevond zich een boerken uit de Kempen te
Brussel. In eene der straten zag hij eenige
heeren voor esn in opbouw zijnde huis druk
in gesprek staan.
Nieuwsgierig te vernemen, welk voor een
gebouw dit moest worden, trad bij op de
heeren toe en vroeg het hun. Dat wordt
een zothuis voor de boeren. antwoordde
spottend een der heeren. Ons boerke, dat
niet op zijn tong gevallen was Dat had ik
ook al gedacht, zei 't boerkevoor de
heeren uit de stad zou het veel te klein zijn.
(Tableau)
Mataat, zegde Jantje. Wat blieft er u,
manneken Uw gezicht zou eens moeten
bij de Strijkster gaan. Mijn gezicht,
Jantje i Ja. matant, om er de rompelen
uit te stiijken, gelijk er met moeder haar
kleed gedaan is.
OF
XVI. GROUCHY EN MAURUS.
Grouchy!.. Napoleon ten 7 ure in 't heetste van 't vuur komen
de, vroeg altijd: Grouchy waar blijft Grouchy Twee uren na-
dieD, vluchtende op zijn hoog peerd, dan verzuchtte hij Waar is
Grouchy gebleven En 's morgends te Philipville komende, zoo
droef als een blind plakket en met uitpuilende oogen als een ge
pijnde rat, dan riep hij nog uitHoe is 't mogelijk dat Grouchy
niet gekomen is met zijn 33,000 man versche troepen zou ik
Pruis en EDgelschman geklopt hebben
Welbemind Lezers-gezelschap, denkt het u ook niet dat wij
Grouchy moeten gaan opzoekeD, vooraleer uit te zien naar ons
Weezekind Maurus, dat daar misschien tusschen de gekwetsteD
of de dooden ligt
GROUCHY EmmaDuël, geboren in 1766 te Parijs, nam in 1781
dienst bij de Artiljerie, wierd in 1786 officier, iD 1792 kolonel,
vocht in 1794 tegen de Vendejanen alüoewel edelman, bleef hij
de Republiek dienen'; in 1798 voerde hij een divisie aan iö Italië,
korts nadien in Alexandria, wierd daar gekwetst en gevangen,
doch uitgewisseld. Van 1800 tot 1813 voerde hij 't bevel in Prui
sen, in Oostenrijk, in Spanje en ün Rusland; te Moskowa wierd
hij gewond even als zijn zoonin 1814 bleef hij werkeloosdan
wierd hij uit Frankrijk gebannennauwelijks was Napoleon terug
uit het Eiland Elba, of Grouchy stond bij den Keizer en kreeg
35,000 man en 1000 kanonnen onder zijn bevel. Na den slag van
Waterloo wierd hij gebannen, ging naar Noord-Amerikain 1819
mocht hij terugkeeren, kreeg nog voorname bedieningen en stierf
in Mei 1837.
Het was een groote krijgsman, maar sterk op zijn punt van eer
en op zijn pointilje van Eêlmanniet willende tegengesproken
worden door zijn kolonels, hetgene den Slag van Waterloo aan
de Franschen heeft doen verliezen.
Den 16 JuDi had Napoleon de Pruisische verslagen te Ligny,
palende aan Waterloo's avonds deed hij Grouchy roepen en zegde
hem
Generaal
Ik geef u 35,000 soldatendaarmee zult gij het vluchtende
Leger achtervolgen, langs Waver;
Maak dat dit Leger nimmer in onzen weg loope
(1) Eigendom; verboden nadruk.
Trekt Blücher oaar den Rhijn al, takelt hem af, zooveel
schap
wel oj
op u
Wa
Hij
gelijk e laat hem dan gaan
D<&h maakt hij miene om bij Wellington aan te sluiten, dat
moet g) beletten, hos: v at kost; u tusschen de twee vijandelijke
(tellende en altijd door uw achterhoede met ons in gemeen-
lijvende. Generaal, den 18 val ik op Wellington, pas toch
dat wij met Blücher niet meer te doen hebben.
varbijik zal u altijd koeriers zenden, ik reken en ik tel
doet Grouchy?
'belooft alles stipt uit te voeren; maar den 17Juni, hij zoekt
de Pijiismans waar ze niet zijn; hij maakt voltefassen met zijn
35,000 man, doe', de jongens loopen rechts en links, en als de
avon( daar is, hij heeft zooveel appelen als peeren.
Na toleon doet hem zeggen dat hij 's anderdaags wel moet op-
passi 1 en sterk op zijnen kivi zijo, dat bet er dien dag zal spannen!
Den 18 Juni, als de Slag van Waterloo geleverd wierd, ge zoudt
zeggpn hoe is't mogelijk, maar het staat beschreven op de regis
ters in 't Ministerie van Oorlog te Parijs, dien 18 Juni, Grouchy,
in plaats van aan 't werk te vallen met 't krieken van den dag, om
4 ure, vermits zijn Volk niet vermoeid was, Grouchy staat op ten
5 ure, hij geeft zijn bevelen om ten 6 ure op te trekken; ten 7 ure
is 't eerste korps iu gang, ten 8 ure het tweede, ten 9 ure het
derde en de laatste piotjes worden in gelid gebracht ten 10 ure.
De gang was lastig en moeielijk, vermits het daags te voren
geregend had; men moest door vele dorpen, laugs smalle wegen;
op 't land gaan was verloren arbeid; de soldaatjes palotten er in
den vetten zeepgrond; weldra hadden zij eenfgewicht vau slijk
aan de voeten; de 1000 kanonnen schoven diep in den grond;
men nioest meermaals stil blijven; en 's middags was er nog niets
verricht; Grouchy bieef te Sart-lez-Walhain stil, om tespijsteren.
Hij had het spoor der Pruismans verloren, doch zag er geen groot
erg in, denkende dat ze langs Namen afgezakt waren.
Wij moeten erbij voegen, hetgene d'Engelsche boeken schrij
ven, dat Blücher den slimmerik had gespeeld; na den slag van
Ligny was hij gedurig in betrekking gebleven met Wellington;
twee legerkorpsen van 1800 man haa hij geplaatst, wijdopen
gespreid, het eene langs Namen, het andere langs Luik,om Grou
chy van den dalf te leiden; van 7 koeriers die Napoleon aan Grou
chy zond, had de vijaud er 5 aangehouden;.... Dat verzwijgen de
Franschmans, maar de feiten zijn bestatigd en dezelfde krijgslist
is gepleegd door het Duitsch Leger te Sedan.
Ondertusschen wierd het noen en 1 ure. Grouchy zijn twee ge-
ueraals Van Damme en Gerard worden ongerust; ze vreezeu kon-
tertoelje; zij hooren de kanoDs langs de kanten van Wavre; ze
ragen eenen krijgsraad in d'hotsteê waar v b aan zijnen dé-
•1 L." zit.
-eceraal Gerard, die 'neman van T Voil. /as. ronduit, krach-
e. h' roept uit: Wij worden misleide aan gang te
gen Wellington!... Mont-Saint-Jean is 't slagveld! langs dien kant
moeten wij ons richten!....
Van Damme ondersteunt hem;
Grouchy zegt dat zijn bevelen luiden van de Pruismans te vol
gen langs Waver;
Gerard roept: Maar g'hoort toch dat de kanons ons roepen Het
geschut vermeerdert!.... Laat ons daar naartoe gaan! wij hebben
nog al den tijd! De battalje zal lang duren! op 5 uren hebben wij
het schoon om daar aan te komen!
Grouchy komt altijd terug op zijn bevelen, van langs Waver de
Pruismans te volgen.
Verscheide kolonels, hem willende do mouw vagen, geven
hem gelijk.
Gerard roeptHeeren, ot te wel de Pruisische zijn langs Na
men en Luikwelnu laat ze daar gaanze kunnen er niemand
schadenofwel ze gaan Wellington ter hulp; in de twee gevallen,
wij moeten zijn waar onze Keizer Napoleon isin de twee geval
len, onze hulp zal hem kostelijk zijn
Grouchy was gestoord over den hoogen toon van Gerard Ik
weet, zegde hij, wat mij bevolen is, wij moeten ons d'Engelschen
niet aantrekken, maar de Pruismans Het is aan ons niet, de be
velen van den Keizer te veranderen
Gerard schoot heviger op en herhaalde zijn gezegde, dat men
in alle geval moest de richiiDg nemen waar men 't kanon hoorde;
Gerard vroeg, dat men hem zou laten alleen gaan met de ruiterij
en eenige stukken kanon; de Keizer, zegde hij, kan in groote
moeielijkheid zijnhet is genoeg dat de Pruisische onze voor
hoede zien, dan zullen zij hun leger moeten verdeelen..
Maar Grouchy hoorde langs dien kant niet; hoe is 't mogelijk,
da', hij zoo verblind is geweest en zoo verblind is gebleven 't Is
onbegrijpelijk Dan begon hij de kaarten open te leggen, Six
tus, versta wel de landkaarten, hij viel aan 't passen en aan 't me
ten, zijn hand op zijn voorhoofd te leggen en zijn geschrevene be
velen na te zien.
Van Damme en Gerard waren buiten gegaan; de kanons dom
melden in de verte, op afgrijselijke manier; de Soldaten stonden
daar bleek van onrustze vroegen waarom men de medebroeden
niet ter hulp snelde bij elke losbranding der kanons, gingen er
kreten op, van verontweerdigiDgmen riep zelfs van verraad
maar Van Damme en Gerard, die de tranen van spijt in d'oogen
hadden, deden de troepen zwijgen; tegen't bevel van den Aan-
vo erder mocht er niet gehandeld worden
Ondertusschen wierd het éen, twee, drij ure... Wat beleefden
die twee Generaals en nog anderen met hen, pijnlijke oogen-
blikken Maar spreken ot smeeken hielp niet Grouchy had zijn
vast gedacht en hij wilde naar Mont-Saint-Jean niet trekken
Van Damme en Gerard rekerden den afstand uitten 3 ure kon
f men nog in tijds zija; ja, zekerlijk, ten 6 ure op 't slagveld ko-
