De Jaren 15
42
Zondag 16 October 1892
33"to Jaargang.
Ons Taal en ons Volk
GODSDIENST. VADERLAND.
VRIJHEID.
Önijlingskfr.s,
DRINKWATERS.
Hunne Woorden. I!os™,e" 'f
DE SLAG VAN WATERLOO. (I)
BUREEL, ACHTERSTRAAT.
Gewone Annancen 20 centiemen per regel. Annoncen op de tweede bladïijde
50 centiemen den regel. Berichten onder 't Nieowa, 1 frank den kleinen regel.
HET LAND
ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Fr. 'a jaars. vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des jaar»
genomen, rechtstreeks bij one of door Post of Briefdragers.
YAN
AALST, 15 OCTOBER 1892.
In 't Belfort dezer
maand schrijft een Ant
werpschc Letterkundige «ver de Geschiedenis van Moor
sel door advokaat Reyntens, dat ze belangrijk en leer
zaam is voor elk en vo°gt erbij Het werk, opgeluis
terd door teekeningen van oude gedenkstukken en wa
penschilden, is in e.ne duidelijke taal geschreven, met
zorg en nauwkeurigheid opgesteld en verdient met lof
vermeld te worden in de EERSTE rij onzer dorpsge
schiedenissen. Te koop in ons Bureel 2,75In de ge
buurte van Aalst 3 Huwelijken d'ander maand, in 3 aan-
eenpalende gemeenten en in elke Gemeente een der
Schepenen, oud in de 6o jaren... Het Stapelhuis van
Aalst gaat geopend worden en de Vischmarkt is gereed
een schoon nuttige gerieflijke plaats, dat durven wij
ronduit zeggen de toekomst zal leeren dat de Stad mag
roem dragen op die Vischmarkt, terwijl Mr Bouwmees
ter Goethals den grond allerbest heeft benuttigd en eere
haDlt van zijn werk Het gebouw is kloek, frisch en oog
strelende... En't Houten Huis is vervangen door een
nieuw gebouw in Vlaamschen stijl dat Houten Huis
had nog een ijzersterk geraamte van eiken balken en
ribben.
De Bakkerij van Vooruit tAalst heeft weinig bijval.
Men is er den anderen keer veel te slecht meê uitge
speeld. 't Is koers tussschen Antwerpen en Brussel
voor een Wereld-Tentoonstelling in 1894... Antwerpen
is ver voren en Brussel trekt een gezicht gelijk een galg.
T'Hofstade zegden de menschen donderdag morgend
aan de Reizigers naar Dendermonde, dat het gewater-
rijmd had. Uit Londen schreef men ons maandag,
dat het er een aanhoudend regenen en zabberen was, tot
groot bezwaar van het uitdoen der Aardappels. Bo
ven Hofstade, op dien machtig schoonen kouter, wat
steken ze daar feilen zavelMaar t'Haaltert is er fijn wit
zand bij.. Ze zullen er nog omkomen tot uit 't Land van
Cadsand toe, daar moet er wit zand op den vloer zijn,
of de menschen leven er niet. Op 't grondgebied van
Audegem, de kerk van Gijsegem staat daar als een ver
rukkelijk vertoog I De Statie van Aalst is zoo donker
als een spelonk en op de Treins zou men 's avonds toch
moeten kunnen lezen. Gezel Anseele en Vooruitzitten
nu tot over den kop in don franschen Theater van Gent.
Daar is de plaats voor Volksmannen Vriend Lippen,
Sixtus groet u; slecht weêr voor hem en het hopbitter
was zoo vuil en zoo demster als den loop van de kara-
bien. Zijn er veel musschen in uw planterij Wij den
ken te moeten herhalen dat er in den Gemeenteraad van
Aalst UITDRUKKELIJK is gestemd De vaste Brug
van Hertsage mag geen belemmering zijn voor de Scheep
vaart naar den Moutmolen. Op dit punt mag de Stad
haar niet laten betrekken. Te naaste jaar deestijd is
't groote Gemeentekiezing; voor het besluit in 1890 ge
nomen van dadelijk een nieuw Reglement te maken, zijn
een paar bijeenkomsten geweest; het stelsel der Afge
vaardigden is afgeschaft; verders zijn de Vertegenwoor
digers der Sektiën niet meer bijeengeroepen, omdat men
ifrst wille weten wat de nieuwe Kieswet ons geven zal.
Dat men een Reglement make van Eerlijkheid en Vrij
heid; alle Kiezers gelijk gesteld en geen offlciéele Kan
didaten! Is 't waar dat Mr Coomans gevaarlijk ziek
ligt? Die man moet al hoog van jaren zijn. Ei, 't brandt!
't brandt!,.. De geruchten loopen dat er aan de Kamers
zal gevraagd worden om 't Congoland op de rekening van
België te nemen.... Ja, om gansch en geheel getierlafijt
te worden... Er is veel vrees dat den Congo ons geen
voordeel zal bijbrengen... En is't een fijn patrijske, het
ligt daar 2000 uren ver, tusschen de domeinen van Fran
krijk en Pruisen... Met dit groot Leger en die dwaze
Maasforten zijn wij geen onzijdig Land meer... Veron
derstel dat Frankrijk en Pruisen handgemeen worden.
Wij houden 't Fransch Leger tegen; wij schieten erop;..
zal Frankrijk geen wraak nemen op ons stukske Congo?
Die rede is te klaar en te gezond, om van d'hooge Staats-
mans verstaan te worden.
HAMBURG. Vreeselijke Cijfbrs.
De Ziekte heeft daar geheerscht van 20 Augusti tot
3o September. Ziehier de nota der overlijdens. Europa
huivert ervan: Van Pest en Cholera, verlos ons Heerel...
Dat men overal de goede maatregels neme! dat men op-
houde de Straffen en de Plagen op de wereld te trekken;
als ge dat hoort van de liberale Volksbladjes: Strijden
Leste Nieuws en Vooruit willen aan de Volkeren leeren
dat er geenen God is en al d'ander gazetten, zelfs Deu-
dergalm, spotten met al wie de Almacht vereerd... Napo
leon sprak anders: Op Sint Helena zittende in diepe over
weging, dan zegde hij
Eerbied heb ik voor allen mensch die op zijn kniën
zit voor God... Alle zondagen deed hij Mis lezen in zijn
huis; niemand dwong hij erheen te gaan; doch de minste
spotternij wilde hij niet hooren.... Hamburg, ziehier nu
de opsomming
De Ziekte is begonnen den 20 Oogst met S5 zieken en
36 overlijdens; 's anderdaags waren er 83 zieken en 22 ov.
den 22 aug. 200 zieken en 70 overlijdens
23 272 1-11
21 363 114
23 671 192
26 995 317
27 1002 433
28 1028 428
29 980 393
30 1081 484
31 857 395
-1 sept. 842 394
2 810 479
3 780 440
Dan is de Ziekte aan 't verminderen gegaan; den 4 sept.
293 ov.; den 5, 282; den 6, 258; den 7, 225; den 8, 157;
den g, 155; den 10, 178; van 11 tot 20 van 150 tor.S7; dan
van 55 tot 22 en op 1 october 12 sterfgevallen... Oei, 't is
een slachveld geweest
T'Aalst heeft het Stadsbestuur op de Kat een lo
kaal ter beschikking gesteld, waarin de arme Fabriek
werkers 's middags hun noenmaal mogen gaan gebruiken.
Zij zijn er bevrijd van koude en regen, en hebben twee
stoven om hun eten warm te houden... Een voortreffelijke
maatregel!... Want het hert van eiken menschenvriend
doet zeer, als men die werklieden daar in alle weêren, op
straat ziet hun noenmaal nemen.
TT—Men kwot. Aalst van 1891 fr. 000,00
I QTj» 00,000 nieuwen oogst Okt-Nov. fr. 87 1/2
■Ia a 90 per 5o k. Poperinge. Stilte
zooals voor een onweder. Men tracht de hoppe te krijg.n
bij den boer van 90 tot g5 fr., doch aan die prijzen zijn
er weinig verkoopeis. De prijs van iod fr. klinkt nog en
blijft klinken in de ooren der verkoopers, en zoo meer
zijn zij sterk dat er eene groote helft verkocht is alreeds.
TTmilllfirk't Aardige markt. Van den eenen kant
hooreu wij dat er veel aanvraag is
uit Engeland, en van den anderen kant is de prijs verminderd
en was de markt van woensdag in Aalst verflauwt: 18 balen
traagzaam verkocht aan 85 tot 90 fr.
Tot heden zijn er door de zoigen van den Heer Frans
Bogaerts, in 't Laboratorium der firma Eeman en O onzer
stad, 40 ontledingen van drinkwaters uitgevoerd, waarvan
de uitslagen alsvolgt
a7 stalen zuiver;
4 twijfelachtig;
9 onbruikbaar;
drie dezer laatste kunnen nog drinkbaar worden met de
voorzorgen te nemen, die, in sommige gevallen, door het
onderzoek aangewezen worden.
Hieruit moet men zekerlijk niet veronderstellen, dat de
twee vijfdens onzer waters ondrinkbaar zijn; neen, het kan
wel, dat er onder die 9 ontledingen, die het water als on
bruikbaar klasseeren, enkele tusschen komen, waarvan de
twijfelachtige natuur van 't water reeds door den vrager
der ontleding gekend was.
Nochtans verdient dit alles een ernstig nadenken.
De bijna kostelooze ontleding heeft Mr Bogaerts willen op
zich nemen, ten einde het zijne bij te dragen in war de
openbare gezondheid betreft.
Hij zal voortgaan met de ontleding der wr.ters op zelL"
voet te doen en dat tot einde dezer maand,
wone tarief (5 fr,) toegepast worden.
Daar het nemen van het staal doorgaans veel ie wenscben
laat, is het van eerste noodzakelijkheid de volgen la voor
schriften na te gaan:
Het water ter ontleding bestemd, moet in eene
nieuwe glazen flesch gedaan worden, met een nieuw stop
sel voorzien. Alvorens de flesch te vullen, zal men deze
herhaalde malen spoelen met het water der bron, waarvan
men de ontleding eischt. Altoos zal men het water dat in
de darmen berust, laten afloopen. Ten dien einde pompe
men eenige malen, alvorens de flesch te reinigen en te
vullen.
Rivierwater neemt men, noch van boven, noch van on
der, maar zooveel mogelijk in 't midden der diepte.
Daar het soms voorvalt dat eene ontleding moet herbe
gonnen worden, zal de scheikundige over minstens x liter
water moeten kunnen beschikken.
In die voorwaarden, zal de ontleding zekere en vaste uit
komsten opleveren.
EI 3IÏ1 bil Til ^et worc^t besta tigd dat de Ziekte
«5 zoo wreed is losgeborsten, omdat er
van "t begin af geen maatregels zijn genomen.. Men heeft
GEZWEGEN om den Handel niet te doen lijden, om
't Volk niet ongerust te maken.. Men meinde de Ziekte
DOOD te zwijgea en nu ziet men de gevolgen.
Dees jaar, maandag 24 Octo-
'ber viert de Zondagschool van
Aalst de 25jarige inrichting van
het Toonee! der Zondagschool van St Martiuus. Te dezer
gelegenheid buitengemoon luisterrijk Avondfeest, in den
kring De Vriendschrp. Verdere berichten in volgend Nr.
Zoo wij onzen naam van Vlaming en Belg gingen
verruilen tegen eenen vreemden en geleencien naam, elk
zou het als een dwaasheid en een schelmstuk uitkreten 1.
En ons eigen Taal verloochenen, met die Taal onze Ge
schiedenis, ons eigenaardig leven; de jonkheid opbren
gen in de verachting en de miskenning der eigen Taal;
op Feesten en in Gezelschappen ons niet toonen als Vla
ming en Belg, is dat een geringene dwaasheid, een min
der schelmstuk En welke taal neemt men aan welke
taal, in zooveel Collegiën, Pensionnaten en Familiën
De taal der verwufte en bedorvene Fransche Natie, van
een Volk waar 't bederf afzijpelt, dat dagelijks dieper in
de rottering zingt, dat ons altijd zoo spotachtig en zoo
vijandig was...
Voor de jaren 3o had de Hollander misschien het
Neêrlandsch een weinig doen overheerschen; maar sedert
die scheiding van Noord en Zuid werd ons Neêrlandsch,
ons Vlaamsch als een vijandelijke taal aanzien, mishan
deld en verstooten.. 60 jaren zijn verloopen en de twee
Landstalen zijn in België verre van op gelijken voet te
staan.. Waarom Omdat de Walen in d'overheersching
van 't Fransch veel eer behalen en groot profijt hebben.
Waarom nog Omdat wij, in Vlaanderen, inwendige vij
anden hebben, het verfranscht Onderwijs der hoogere
klassen en der welhebbende Burgerklas; cn als gevolg
daarvan De verfranschte Huisgezinnen. Wij, Vlaamsch
Volk, wij zijn nog een verdrukte stam in Europa, omdat
wij in de kiezingen zoo dikwijls onze stem en onze vol
macht geven aan de slachtoffers van een verfranscht On
derwijs.. O, voor de kiezing, ze zijn Vlaamschgezind,
ze beloven met ons en voor ons te strijden Maar eens
aan't hoofd, ze gaan met wankelende schreden; en bij
't eer6te woord van a Vlaamsche overdrevenheden ze
blijven staan, als zij ons niet toeroepen Maar wat wilt
gij al uw taalrechten zijn hersteld n
Dezen toestand overwegende
Ingezien de bittere teleurstellingen
Dj. bii in aandacht nemsnde '.atce macht der Staats-
.i vuwuaii ga*.c betu ten op 1 v'olk, Op '1 ktctu
t'c-l.c, di t gansch Vlaamsch is gebleven;
-Zcojè.de vraag opgeworpen; O* de Vlamingen, de
ocarijvers en de Spiekers dei Katholieke Partij, niet ge
noodzaakt zijn zich aan te sluiten bij een Vlaamsche
strijdende Volkspartij
Gewichtige vraag, die in 't Fondsenblad twee belang
rijke Hoofdartikels heeft doen verschijnen; gewichtige
vraag Gij, verfranschtte Katholieken, wat kunt gij op
de Burgers, op de Landbouwers, op 't Volk De tijd van
dwang is uit, door de geheime kiezing; de macht der ko-
miteiten verzwakt; daar staat het Vlaamsche Volk, dat
morgen zal kiesrecht hebben; wat kunt gij op dit Volk,
door schrift en door woord?
Gewichtige vraag Geen Scheuring onder 't Katho
liek, Voorzeker neen integendeel, sterkere éendracht
Maar de Vlaamsche Taal moet op gelijken voet staan met
de Fransche.. Zonder langeren uitstel Dat de Aan
voerders een Bijeenkomst houden I.. 't Is noodig De
menschen van de Vlaamsche Provinciën zijn met hert
en ziel aan hun taal verkleefd; we zien 't in de Vergade
ringen waar Vlaamsch wordt gesproken of gezongen; hoe
er hertelijk en geestdriftig wordt toegejuicht. Te Gent,
te Leuven, te Brugge, te St-Nicolaas, t'Aalst, de Volke
ren vragen hetgeen Mr Coremans van Antwerpen, het
geen Mr Van Helleputte eisschen, noch min noch meer l
En wat zijn, wat doen de Vertegenwoordigers van dat
Volk DaAr ligt ons zwakheid in een zwakke verte
genwoordiging, die haren oorsprongheeft in 't verfranscht
Onderwijs en de verfranschtte Huishoudens., 't Is altijd
parlé-fransé in die huizen; ze moeten zelfsfransche kinder-
meissens hebben; hoe kunnen ze dan in de Kamers de
Rechten van 't Vlaamsche Volk manhaftiglijk en koppig-
lijk verdedigen
Taxil, twee bekeerde
grootmeesters der vrijmetselarij, hebben over deze ver
foeilijke secte onthullingen gedaan die van afschuw doen
ijzen. Dat zij niet alleen eene school is van goddeloosheid,
maar ook eene school van zedenbederf, dit wordt door
het boek Les sceurs maronnes, door Leo Taxil in het
licht gegeven, overvloediglijk bewezen, Doch wij hebben
meer dan dat. Eertijds was de dolk en de sluipmoord het
bijzonderste regeeringsraiddel van vele Logiën doch
weldra lieten zij dit middel varen, en zij zochten door het
zedebederf gansche volkeren in eens te dooden volgens
hen was dat vooruitgang. Leesten oordeelt:
In het jaar 1838 hield het besturend Comiteit van al de
vrijraetselaarslogiën van Europa zijnen zetel in Italië ge
vestigd. Twee aanzienlijke leden gaven zich de namen
van Vindexen Nubius- Een brief door Vindexaan Nubius
geschreven, en bij geval gekomen in de handen van den
katholieken schrijrer Crétineau-Joly, veropenbaart ons
ten volle de helscbe wijze waarop de vrijmetselarij beslo
ten had het volksbederf na te jagen, Ziet hier een uittrek
sel van dit schrift
De moorden waaraan onze mannen zich plichtig ma
ken, soms in Frankrijk, soms in Zwitserland en altijd in
Italië, zijn voor ons ©ene schande en eene knaging... Wij
zijn te ver vooruitgegaan, om ons met zulkdaaige midde
len te vergenoegen... Onze voorgangers kenden hunne
macht niet. Het is niet in het bloed van eenen afzonderlij
ken mensch, of zelfs van eenen verrader, dat wij onze
macht moeten uitoefenen, maar wel in de volksscharen.
Wij moeten geene afzonderlijke misdaad bedrijven wij
moeten de misdaad algemeen makeo, om haar te verheffen
tot de hoogte van de vaderlandsliefde en van den haat te
gen de Kerk... Het Katholicisraus, zoomin als de koning-
dommen, vreest de punt van den degen nietmaar deze
twee grondvesten van de raaatschapprlijke orde kunnen
vallen onder het zedenbederf
LAAT ONS NOOIT OPHOUDEN TE
BEDERVEN.
Tertullianus zegde met reden dat het bloed der martelaars
nieuwe kristenen voortbrengt. Het is beslist in onze
raadsvergaderingen, dat wij geene kristenen meer gedoo-
gen laat ons dan ook geene martelaars maken MAAR
LAAi O.Sb Z .-ÖE L'.iD; ONLEUK 0?*rF? pr
VOLKSMENIGTE GEMEEN V'OF.DF dat zij ha.i langs
ervan verzadigd worden. MAAKT uMDF 'EN DÉ
HE? EN en gij zult geene katholieken meer hebben...
Het is het bederf in het groot dat wij ondernomen hebben,
het bederf van het volk door de geestelijkheid, en van de
geestelijkheid door ons; en het is dit bederf dat ons moet
doen lukken om eens de Kerk in het graf te leggen... Ik
hoorde onlangs eenen onzer vrienden met onze ontwerpen
lachen; ik hoorde hem zeggen dat wij, om de Kerk te ver
nielen, moesten beginnen met de vrouw af te schaffen.
Het woord is waar in zekeren zin maar vermits wij de
vrouw niet kunnen afschaffen, BEDERVEN WIJ HAAR
met de Kerk... De beste dolk om de Kerk in het hert te
treffen is het zedenbederf. Aan het werk dus,tot het einde
toe.
Welke schaamtelooze bekentenis En welke les voor
het kristen volk Het is dus met voorbedachten raad, op
stelselmatige wijze en naar een van hoogerhand komende
ordewoord, dat het volksbederf wordt ingericht. Ziedaar
het geheim ontsluierd van die helsche woede waarmede
wij de Logiën bezield zien, om door scholen, schouwtoo-
neelen, boeken, printen en gazetten de zeden van het
volk te bederven.
MENGELINGEN.
Een dorpsschoolmeester onderhield
zich dikwijls in de herberg met een eenvou-
digen smid, en bood hem van tijd tot tijd
een snuifje aan. Zoo dikwijls nu de smid
niesde, had de schoolmeester, om te laten
hooren dat hij fransch kon, de gewoonte te
zeggen
Que Dieu votes bénisse
De smid hoorde dat geruimen tijd onver
schillig aan. Eindelijk vroeg hij aan eenen
student, dien hij in dezelfde herberg aantrof,
wat die spreuk beteekende.
De student, een schalk, had bemerkt dat
de smid rood hair had. Vriend, zeide hij,
dat zal ik u wel zeggen, maar gij moet mij
het niet kwalijk nemenhet wil in 't Vlaamsch
zeggen rosse schobbejak
g. Saperloot, mompelde de smid, dat zal ik
hem afleeren, dien ouden schoolvos.
Den volgenden dag kwamen ze als naar
gewoonte in de herberg bij elkander. De
schoolmeester biedt den smid een snufje aan;
de smid niest.
Que Dieu votes bénisse zegt de schoolmees
ter naar gewoonte.
Alle gekheid aan een zij, antwoordde de
smid, dat heb ik mij nu lang genoeg laten
zeggen. Fluks gaf hij den schoolmeester een
paar oorvijgen, zeggendeGij moet maar
goed weten dat desmeders ook Fransch ver
staan!
Een Elzasser had een lotje gekocht van
de groote loterij van Strasburg. Om hei niet ie
verliezen plakte hij het op zijne kamerdeur
met stijfpap.
De trekking heeft plaats, en... hij wint
'tgroot lot. - Geen middel van 't briefje les te
krijgen. Hij neemt dan de deur op zijn
schouders en trekt ermeê naar Strasburg,
waar hij zijn kluiten ontvangt. Of hij die deure
weêr meêgepakt heeft, wordt niet gezegd.
Om een gepeisde getal te raden.
manier.
Zegt aan iemand Peist een getal, voegt
er 7 bij, vermenigvuldigt door 4, trekt er 6
vanaf, verdeelt door 2, voegt er 5 bij, ver
menigvuldigt door 3, trekt er iS van af. ver
deelt door 6. voegt er 5 bij, vermenigvuldigt
door 10, trekt er 60 van af, verdeelt door 5
hoe veel hebt gij over
N. B. Trekt 8 af van hetgeen overblijft en
daarna verdeelt door 2, gij zult het getal
hebben dat men gepeisd had.
OF
XVIII. SLOT.
T'Hekelgem op Bouchoutberg,.. terwijl Napoleon de zee uit
vaart naar St Helena, terwijl Lodewijk XVIII te Parijs hervestigd
is, terwijl de Krijgsraad vergadert en dat Maarschalk Ney gaat
veroordeeld worden tot den'kogel, terwijl rond de 20 fransche
sterke steden door de troepen d'er g'Allieerden bezet worden voor
verscheide jaren, op de kosten en tot de schande van Frankrijk,
want Oostenrijk, Pruisen, Rusland en Engeland willen niet meer
genoodzaakt zijn met hun Legers naar Frankrijk te komen,., ter
wijl Europa geschokt wordt door die groote gebeurtenissen,
t'Hekelgem op Boucboutbejg heeft iets plaats dat ons bijzonder
In'thuis van den wrek Brutus;
de vervaarlijke geldprij, die zijn ziel
door een moord aan den Duivel had
verkocht, om een rijk man te zijn
die onrechtveerdig veel geld had
verkregen, maar met dit geld, veel
smart en veel ongeluk Het is vier
ure van den namiddag, de Zonne,
dat eeuwig wonder, daar hangende
20,030,700 geopraphische mijlen
van ons, 11,800 maal de opper
vlakte hebbende der aarde, de Zonne
prachtig en machtig, geeft aan
Bouchoutberg een overheerlijk schouwspel Die
die rijke landijeu, die boscbjes van hopplantingen, aan uw voeten
de Torens der Stad Aalst en de roode en witte wemeling der hui
zen...
Maar ons hier niet op te houden in 't huis van Brutus moeten
wij zijndaar vinden wij de Personen met welke ons Verhaal aan
vang neem;; in de kamer die als kantoor dient, zijn ze vergaderd:
daar hebt gij Brutus, vastgeklemd asn zijnen stoel en de twee
handen voor zijn oogeu, roepende als een verdoemde zielBer
gen verplettert mijDaar zien wij Tist Van Scharre, zijn
knecht; nevens hem, een bleeke en ziekelijke jongeling; en wie
staat daar recht, wie heeft daar 't woord Een Geestelijk Man,
die niemand anders is dan Pater Colombanus, uit d'Abdij van
(i) Eigendom; verboden nadruk.
7 -Wfl
boomen.
Affligem, een Aalstenaar, M. Ignatius De Craecker, thans Pastoor
in 't Gasthuis van zijn gebortestad en Bestierder der Congregatie
van de H. Catharina; (voor de Fransche Revolutie had elke Pa
rochiekerk verscheide Congregatiën), 't Is 'ne man van diep in de
60 jaren, me't een krachtig maar tevens goedaardig wezen, nu
spreekt hij met mannelijke verontweerdiging
Ja, ja, roept hij, de rechterhand uitgestrekt naar Brutus; uw
schelmstukken zijn ijselijk uit geldzucht de dood beramen van
uw neef. dat weezekind Maurus!... Voogd zijn en moordenaar
worden!!. Gij meindetdat uw schelmstuk onbekend zou gebleven
zijn;.... uw slachtoffer was gered door menschen die hun Land
moesten ontvluchten... Uw slachtoffer wordt opgevoed aan den
Rhyn;.... over eenige maanden het komt terug als soldaat;.... uw
knecht, hier aanwezig, die uw medeplichtige was,
Eilaas! roept Tist Van Scbarre, eilaas ja
Vooralle zonden is vergiffenis, Vriend, daarbij, g'hebt uw
misdaad hersteld; uw knecht erkent in den jongen Duitschen sol
daat uw slachtoffer Maurus; uw knecht komt tot inkeer!... maar
gij, gij, Brutus, gij vervoordert in boosheid!... gij gaat eeaen
moordenaar opzoeken! gij belooft 10,000 fr. als het weezekind
Maurus van kant wordt gemaakt!... die arme jongen wordt ge
kwetst te Waterloo; men verzorgt hem in een boerenhuis;... twee
menschen zoeken hem op uw knecht om hem te redden; uw be
taalde moordenaar om hem te vermoorden... Op het oogenblik dat
uw betaalde moordenaar zijn slachtoffer wil treffen, Tist Van
Scharre is daar om Maurus te redden en eenige oogenblikken na
dien uw bandiet wordt op bevel der Pruisische Overheid door den
kop geschoten... Brutus, Brutus, uw euveldaden zijn gekend!
Wij hebben maar den woord te spreken, de hand der Justicie ligt
op u; en uw hoóld valt op de Markt van Assche!
De rampzaligaard trok zijn handen op en dan zag men zijn we
zen, doodsbleek en getrokken, zijn oogen vol schrik en angst,
terwijl het hem onmogelijk was eenige woorden te stamelen.
Moeten wij, vroeg de gewezen Aftlighem-heer, moeten wij
u overleveren aan de Justicie?
Och, gilde de wrek, zijn oogen van Maurus af keerende,
och... ik ben in uw handen.... doch spaar mijspaar mijl... Op
't schavot sterven!... ik heb het verdiend; maar sterven! sterven!
Ja, ja, man, sterven en in d'handen vallen van den reebt-
veerdigen God.... Na de Dood. d'eindelooze Eeuwigheid, de straf
fen der Hel, vergeet het toch niet!... Gij wilt dus dat wij hier over
uw lot beslissen?...
Och, ik ben bereid tot alle herstelling....
Wij zullen dan na eenige oogenblikken terugkeeren; kom,
Maurus, gij zijt het slachtoffer geweest; u wilde men bestelen en
vermoorden; gij zult hier de Rechter zijn
En de Man Gods verlaat de kamer, gevolgd van den jongeling.
Bleek was hij en diep ontroerd, door al de schokkende gebeurte
nissen In Belgenland komen met de soldaten van den Rhyn; daar
de levendige herinnering terugvinden zijner eerste kinderjaren;
ja, dien Bouchoutberg herkende hij aanstonds; dat huis!... die
Vlaamsche taal had hij nog gehoord!... 't Was als een doek die van
voor zijn oogen schoof!... Naar Waterloo getrokken; gekwetst op
den Mont-Saint-Jean, een kogel in zijnen arm; gelukkiglijk opge
nomen, verzorgd en gered; een tweede maal de dood voor oogen
zien; nogmaals gered; na verscheide maanden goede verzorging
door den knecht Van Scharren naar Aalst gebracht bij den Pastoor
van 't Gasthuis en aldaar ingelicht over alles... Nu, terug in zijn
Oudershuis, bij zijnen Oom en Voogd door de geldzucht, die hel
sche geldzucht
Daar zijn ze terug
Brutus, zegt Pater Colombanus, uw leven zal gespaard wor
den;... wij willen genadig en bermhertig zijn;... de Wet kent uw
schelmstukken niet; door ons zal ze niet ingelichf worden; wij
sparen uw leven; maar denk toch dat het maar is voor eenige ja
ren... Straks komt de Dood voor u zoowel als voor mij, en aan
den Oppersten Rechter is niets onbekend.... Dat huis en deze Pe-
rochie zult gij verlaten voor altijd en al uw titels van eigendom
aan den wettigen Eigenaar overlaten.... Voor uw bestaan zal ge
zorgd worden; wij willen u tot den bedelzak niet brengen... Nog
een laatste woord: Zijt gij ooit gerust geweest in uw misdadig le
ven? Neen, nooit! Daarom stel uw bekeering niet uit;.... denk dat
de Dood u schielijk kan treffen;... uw leven is mij bekend; en
mijn huis staat altijd voor u open om u den pijnlijken last at te
nemen.... Wij zijn goed geweest voor u, Brutus; maar God-Al
machtig heeft nog honderdduizend maal meer goedheid voor den
rouwhebbenden Zondaar.... Verstoot toch die goedheid niet; want
na het graf volgt de onverbiddelijke Rechtveerdigheid.
Dienzelfden avond, rond 7 ure reed een rijtuig JBouchoutberg
af naar de stad Aalst... In dit rijtuig zaten Pastoor de Craecker en
den jongen Maurus.... Vooraleer de Brabantsche Gemeente te
verlaten had de Pastoor van 't Aalstersche Gasthuis twee bezoeken
willen doen: een aan 't Graf van den laatsten abt, Beda Regans, te
Ilekelgem overleden in april 1808 en aldaar begraven nevens den
Calvarieberg, en dan, naar de droevepuinen zijner geliefde Abdij.
Dit laatste bezoek had zijn ziel met weemoed geslagen en het
deed zijn hert deugd in gezelschap te zijn van eene jonge jeugdige
ziel, die troost en sterkte van hem moest ontvangen.... Brutus
had met drift al de voorwaarden aanveerd en wierd tot aan zijne
dood mildelijk bijgestaan.... EINDE
