f
Zondag 18 I ruari 1894
35"* Jaargang
VER 100 JAAR
Een Generaal va 1793*
GODSDIENST. VAD1UL1ND. VRIJHEID.
Loopende Nieuws.
Aalst-Gent-Weverij
Parijs. - Een tweede Vaillant
AALST.
i)E\'.ii;iujvtTi;M.
HET VOLK
en de Bewavende Kringen.
WREEDE LOTGEVALLEN
-(C)-
BUREEL: EILAND CHIPKA, WERF.
Gewone Annoncen 20 centiemen per regel; Aononcen op de tweede bladzijde 50 c.
den regel; Berichten onder 't Nieuws, 1 trank den kleinen regel.
HET LAID
ABONNEMENTS-PRIJS.
5 Fr. 'sjaars, vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen des
jaars genomen, rechtstreeks bij ons ol door Post of Briefdragers.
VAN AELST
Men verze
kert dat in de
Walen veel
meer Postkantoren zijn dan in Vlaanderen dat veel
klein Waalscbe Parochiën, zonder handel of nijverheid,
een Postkantoor hebben van 4de klas. 't Is zeer spijtig
dat een groot deel van Mijlbekenu maar éen postuitdee-
ling per dag heeft, zelfs op de zaterdagen. Dat is het
zondagwerk verzwaren. Brugge maakt eenen Tram
naar Swevezele en Gent naar Meirelbeke... Dat Aalst
toch niet aan den steert kome Nihil sine labore en de
aanhouder wint. Quod praeclarum, idem arduum. Hoe
moeite meerder is, hoe meerder gloriestaf.Herenthout
heeft het kapitaal gestemd, noodig voor 5 kilometers
buurtspoorweg of 83,000 fr.
Mannen die niet verder zien dan de lengte van
hun reukorgaan en die de Katholieke Partij wil
len ontredderen:
Mgr Abbeloos, Rektor der Hoogeschool van Leuven, Mgr
Carthuy veis, Vice-Rektor en bijna al de Hoogleeraren hebben
een krachtig Verzoekschrift onderteekend VOOR het Even
redig Stelsel.
Men wordt ongerust in Antwerpen over 't groot ge
tal Echtscheidingen... Droeve stukken Het Huis
Anneessens en Zonen, thans gevestigd te Halluin (Fran
krijk), met sukkursaal te Meenen (België), heeft onlangs
een groote Orgel geleverd aan d'Hoofdkerk van Poitiers.
Er zijn twee dagen van inhulding geweest. Den eersten
Maart wordt de kerkorgel te Tulle, een ander fransche
stad, beproefd en ingehuldigd. De werkhuizen van den
Vlaamschen Orgelmaker zullen dees jaar orgels leveren
aan de kerken van Fontenay bij Parijs, van Versaillen
en menige andere Fransche steden Te Brussel,
zondag avond, de Brouwersgast Robrecht zit met de
kaart te spelen in een herberg; hij wint juist een abon
dance, maar wordt kwalijk en valt dood Of de kaar
ten neêrgelegd wierden I Te Grootenberg is met de
Loting nog al erg gevochten door de schuld van een zat
wijf.. Onder 't oud strafrecht stond een exemplaire straf
tegen de Vrouwen die openbare stoornissen gaven door
Dronkenschap. Wie door valsche berichten en leu
gens iemand schade doet, is dat Diefstal ja of neen en
moet er geen restitutie zijn De menschen kunnen
zwijgen en vergeten, maar er is Iemand die alles weet
cn die alles zal oordeelen. T'Aalst wierd woensdag
een kind gedoopt in St Martens, onder den naam van
Leo en 't was juist den i3 der Maand, dus Leo XIII;
moge de groote Paus, de Vader der Werklieden voor
dit kind en zijn brave Ouders, een bijzondere zegening
aanbrengen De Gouverneur van Limburgrheer Gou-
py de Beauvolers, lag woensdag op zijn uiterste. De Dok-
toors trokken hun schouders op en schreven suikerwater
Ei, te Quaregnon, inde Walen,is Doktor Manceuvrier
subiet gestorven, als hij aan de bedsponde van een ziek
kind een recept schreef,.. Wat hoort men toch veel van
subiete dooden! Die Dokteur was 72 jaar. Te Je
meppe is een oude bedelaar doodgevallen, op de Kerk-
plaats, juist als hij van den tram stapte. Hij laat 8000 fr.
achter aan zijns vrouw en zijnen zoon, van welke hij ge-
ücheidsD leefde.. In dezen tijd ziet men rijke bedelaars
en arma 'itjschen. Te St Nicolaas heeft een
tnaVaekeri van 90 centimete-s ;cngte. t v&bouter-
uvïÜwest. Tc iwo.sE-'i'. 13 Wes. Vi 13 de
'/lok kork geborsten en M. Teirlinck, van Segelsem,
heeft ze hersteld, dat ze zoo goed is a's nieuw.. Keizer
Karei zou er zijn vreugd in gehad hebben zulke Mannen
het Eerekruis te zenden van zijn Gulden Vlies.. Ja, dat
zouhij.. De klok van Erembodegem die geborsten lag,
wreed bij wreed, dat elk er compassie meê had, Mr Teir
linck heeft ze hersteld over eenige jaren en z'is beter als
een nieuwe.
De weverij De Weze-Brabant was hier weggegaan; en
wij wierden toegeroepen Ziet ge wel 1 ge schrijft altijd
voor 't Werkvolk, en die Fabriek gaat hier weg, omdat
ze te Gent hun werk beterkoop kunnen gedaan hebben 1.
De weverij is naar Gent vertrokken; van d'eerste dagen
was er werkstaking; de Wevers zegden dat ze geen droo-
gen Brood konden verdieneD... Na eenigen tijd zijn er
ander Wevers gekomenjdie tweede Wevers lieten ook na
eenige dagen hun werk staan en verklaarden dat ze nooit
zulken arbeid hadden moeten verrichten voor zoo een
schandalig laag loon, voor zoo een schandalig laag loonl
nAn Markt kalm, zeer kalm; men denkt niet meer aan
■TUJJ. opslag, tenzij er groote vraag kome of de Oogst
van 1894 in gevaar zou wezen. Hop van 1894 70 75 fr.
Ja, geliefde Menschen, ge zult verschieten. Vaillant h<-
gezegd als hij naar 't schavot ging Ik zal gewroken worder
Nauwelijk is hij 8 dagen dood als Parijs het slachtof'e-
wordt van eene tweede Moorderij, in een groot Hotel -
er zijn 2 dooden en 20 gekwetsten schrik en schroo
heerschen te Parijs men vraagt al bevende Waar gaan
wij naartoe Welke Wereld gaat dat worden Menschen l
Vrienden, wat heeft Voltaire geschreven? «Men zou eerde
een Stad in de lucht bouwen als een goed orde bewaren zon< e«- f
Godsdienst En wat was 'i woord van Napoleon, dat grot t j
vernuft -** Laat een Stad of een Dorp 10 jaar zonder Kerk
Geestelijk en't is een Wildernis.Och, de geestelijke mach- 1
op da zielen is een allernoodzakelijkste macht de geestelijke
macht voor alles wat Geloof en Zeden aangaat.
PARIJS. Maandag laatst, ten 9 ure, Parijs was in blaa;
en in zwaai, 't krioelde op de Boulevards van rijtuigen, van
charabans en van wandelaars men zag 't Volk naar de Thea
ters loopen alles blikkerde en flikkerde; toen eensklaps een
vreeselijke slag knalde
EEN ONTPLOFFING DOOR DINAMIET
Wat was er gebeurd Nabij de Statie van Saint-La.-.p.
om naar Versailles te rijden, daar is een groot Hotel-Ro
huis, Hotel Terminus, alzoogeiijk de Mille Colonnes te Brus
sel, waar veel groot Volk komtmen is er gediend in vol en
gloria-mundi, doch een tsjoorekenbier kost er 12 eens; iD ;e
zalen ziet ge niets dan lusters en spiegelsDaar speelde
maandag avond een Muziek er was veel Volk aan de tafels
eensklaps er wordt iets geworpon, men roept: «Een born
men heeft den tijd niet er iets bij te voegen d'ontplod ng
heeft plaats lusters, spiegels, marmeren tafelbladen, pinten,
tsjoorens, flesschen, 't springt al in stokken, terwijl men cie
ziet van den rook en dat er brand ontstaat't was loopen.
roepen, huilen en kermen, verwenschen en vermaledij en i
roepen Cos Anarchistes Exécrable Infernal Oü va-t-on
avec ces démons Ach, menschen van Parijs, als ge den He
mel sluit, wat blijft er over dan een aardsche helle!.. Doet
toch uw Fransche oogen open... 20 menschen gekwetst en twee
dood 'ne werkmanden een werkvrouw...
EN DE ANARCHIST DE MOORDENAAR k.
Hij was weggeloopen maar gelukkiglijk, reed er juist een dier
charabans vooroij er zat 'ne champetter [op van Parijs; hij ziet ie
mand vluchten hij beent er achter doch met zijn groote leerzen kon
hij niet wel voortde vluchtende man keert zich om, schiet drij maai
op den Champetter hij is gekwetst, maar toch springt hij in een
Fransche koleire naar den Anarchist, pakt hem bij de keel, wilt hem
den kop doorklieven, als er volk en hulp bijkomt... Er stond veel Volk
rond men wilde den Anarchist in stukken en brokken trekken maar
de gewapende macht beschermt hem.
WIE IS 'T 'Ne jonge Manskerel van voren in de 20 jaar mei
een stout frank gezichthij heeft al 3 valsche namen opgegeven, en
spreekt zoo bot als 'ne Cipier Van waar komt ge vroeg de Com
missaris. Wat gaat u dat aan (O gi onbeleefderik). Waar
Fj Overal en nergens. gi stommerikis 't alzoo dat men
obcie antwoordt ?j Wanrooi hebt gij dien aan «lag -
ga, T- -• :-.s auders
Vu, 1 .r Wc n der. ougen vu«unpetter van Aalsi. tdzoo moesien g .-.ut,
woord hebben, er zou een afranseling geweest zijn;. Hebt gij mede
plichtigen Dat zeg ik niet. Hoe lang zijt gij te Parijs Riekt
er naar
Het was vruchteloos verder te vragen. De gast bleef gesloten als
een slijkmossel.
't Is een magere Fransche rat, gekleed in donker kostuum hij was
gewapend gelijk een brigand van Griekenland, met revolver van. zeven
scheuten, dolk en Amerikaansch kneukelijzer hij zegt Leon Breton
teheeten en 20 jaar te zijn soms geeft hij ander namen. Hij was ver
gezeld van 2 verdachte kerels die ontsuapt zijn... Men denkt dat hi;
regelrecht van den Trein gekomen is om zijn schelmstuk uit te voeren.
DE WARE NAAM VAN DEN ANARCHIST is eindelijk gekend
die kerel staat al lang op de politie haar boeksken men wist cL.t h:j
te Parijs verbleef. Zijn ware naam is Emile Henry, geboren te Barce
lona den 26 september 1873, van Fransche Ouderszijn Vader is Coic
munard geweest in 1870 te Parijs; na d'herstelling van de orde vluchtte
hij naar Parijs. Vroeger is Henry nog bediende geweest bij eenen
Beeldhouwer en bij eenen wijnkoopman. Een Broeder van Henry zit
in 't gevang voor 3 jaar, wegens opruiing tot moord... Goed bloed kan
niet liegen, zei de moeder van Jan De Licht. Henry is nog iets of wat
letterkundige en heeft nog geschreven in een gazet van Anarchisterij...
Nog een minuut later, zegde hij, en ik ontsnapte tusschen 't Volk...
Dat geeft niets ben ik in 't net gevallen, anderen zullen gelukkiger
zijn men moet niet denken dat het daarmeê gedaan is het is maar
een begin.
AAN DEN GENEESHEER, die hem verbond, want de prij is ge
kwetst, aan den Geneesheer zegde Henry, dat hij de dood gezworen
hi<d .iau al de Burgers (door Burgers verstaan zij al die iets
lf i,i- j). Mijne dood ook, vroeg de Doktoor, mijne dood
ook, die u verzorg Ja, ja, 't is mij al gelijk, gij behoort
vol if Burgermaatschappij en gij moet verdwijnen met al de
ai. leren I
T- ONDEN, in de sfad Londen, 't is daar dat d'Anar-
ïhisten tcgare komen en hunne aanslagen beramen te Lon-
d r. hebben zij een algemeene openbare Bijeenkomt gehouden,
om wi aak te nemen over d'halsrechting van Vaillant s3 ge
profeste Anarchisten waren uit Londen gekomen naar't vaste-
•ind van Europa om wraak te nemen over't Vonnis tegen
Vaillan er werd ook een pak gevonden met vliegende blad-
es tegc-n Voorzitter Carnot: Moordenaar Carnot. zoo'stond
!r ji, i 2 schriften te lezengij hebt het hoofd van Vaillant,
v wij zullen het uwe hebben.
I a 'on is te allen tijde de schuilplaats geweest der Samen-
~.w-;e: mts. 't Was te Londen dat Mazzini zich schuil hield,
»r*. ij! ijn hoofd op geld werd gesteld door de Koningen en
zs" van 't vasteland.. Nu heeft Mazzini een hoog marme-
cbl r dbeeld te Genua.
->• O
ESTEN VAN ZALIGVERKLARING. J
iS
oacag, maandag en dijnsdag aanstaande; er zijn
ichilderijen aangekomen; de Kerk van 't Collegie
rret heilige pracht versierd zijn... Vrienden van den
tv ten ge moet komen zien; 't zal de moeite weerd zijn;
1 't c ie dagen van Zaligverklaring worden altijd groote
■rbare gratiën verleend aan de Christene menschen,
de kerk voor d'eerste maal die Broeders in O0
komen vereeren en aanroepen [Ziehier het orde der Ker
kelijke Diensten
y.oac* 18 Febr., ten 8 ure, plechtige Mis, ten half 4 Plechtig Lof en
Lofrede ran de Gelukzaligen, in 'tFransch door E. P. Van
Vo!ck«om; ten 5 ure, plechtig Lof en Sermoen orer de Geluk
zaligen, door E. P. De Boosere.
M&aaJag 19 Febr., ten 8 ure Mis met zang; ten Sure LofenFransch
Sermoen; ten 6 ure Lof en Loirede der Gelukzaligen, in't
Vlaamsch, door E. P. Carie.
1 i es iïg20Febr., ten Sure, MismetZang; ten 5 ure LofenFransch
Sermoen; ten S ure plechtig Lof en Lofrede van de Gelukz.
door E. P. Caris.
Drij groote Plechtige Dagen... De eerste Gelukzalige
Pater Antonius BaldiDUcci,geboren teFlorentië in i665,
Pr'ester geworden en Kloosterling, was'ne Man gelijk
'St Antonius van Padoua, gelijk St Franciscus Rcnimo,
?e!ijk Bisschop Lambrecht, gelijk Pastoor De Maeyer,
van eldergem, gelijk de Pater Bernard dtr Redempto
risten; 'ne Volkspredikant bij uitmuntendheid gedurende
3c jaren, in ontelbare steden en dorpeD, ziekelijk, maar
'och manhaftig en onvermoeibaar, niets kennende dan
Gods glorie en de Zielen, niets vriezende, bijzonderlijk
feeder en goed voor de armen en de lijdende; in een
werkzaam, heilig en verstorven leven gestorven als hij
een Missie gaf. Mogen zulke Helden niet verheven wor
den? En de Martelaars van Salzette ind'Indiën? Pater
.Vuaviva, zoon van eenen hertog, nog kind zijnde, naar
gelijk vroeger, mits niet gesloten te zijn voor de Werk-
lieden.
Dat de Katholieken moeten eensgezind blijven om te
strijden tegen de vijanden der Katholieke Kerk, om hare
vrijheid en rechten te verdedigen; dat lijdt geenen
twijfel, en men zou geen katholiek meer zijn, indien men
dat punt loochende.
Maar die eensgezindheid der Catholieken in de gods
dienstige kwestie belet toch niet dat er op 't stoffelijk
gebied verschillende, ja zelfs tegenstrijdige belangen
bestaan.
't Is om zijne bijzondere belangen te verdedigen, dat
men aan 't Volk het stemrecht heeft verleend; bijgevolg
het Volk moet zijne bijzondere verdedigers en Vertegen
woordigers hebben. Andeis is 't nutteloos cn dwaas dat
de nieuwe Grondwet aan 't Volk het stemrecht toekenne.
Te Gent heeft men dat reeds begrepen, en de Bond
der Antisocialistische Werklieden heeft zijn recht zien
erkennen van zijne eigene Candidaten voor tc stellen.
De Landbouwers zullen natuurlijk hetzelfde eischen
en bekomen.
Dat is geene scheuring, maar dat is de orde, het recht
en de ware eendracht.
De eenheid mag niet bestaan in de versmelting of op*
slorping van de eene klas door de andere; neen, elke klas
der Catho'ieke Partij moet haar eigen leven, haar eigene
werking hebben; en bijgevolg hare bijzondere Vertegen
woordiging.
De Bewarende Kriogen mogen niet zeggen De Ka
tholieke Partij, dat ben ik Neen, ze zijn daar maar
een deel van; tot hiertoe bezat dat deel al de politieke
macht en rechten alleen, maar nu zijn de tijden en de
Grondwet veranderd; 't Volk heeft ook zijn politiek
rrebt gekregen, en dat recht moet loyaal erkend worden
of de menigte zal overgaan naar 't Socialism.
't Volk verstaat zeer wel dat de Vertegenwoordigers
der hoogere klassen zijne vertegenwoordigers niet kun
nen zijn; elke mensch verdedigt natuurlijk zijn eigen
belang, en de belangen van 't Volk zijn verschillend van
de belangen der hoogere klas.
Dat heeft men klaar gezien en toegepast in al de regee*
ringsvormen waar de vrijheid niet uitgesloten was.
In de Christene middeleeuwen ziet men overal drie
Orden optreden: de Geestelijkheid, de Adel en 't Volk;
't zijn drie Staten die gezamenlijk werken op't Gods
dienstig gebied, maar afzonderlijk op 't stoffelijk gebied.
De belangen van den derden staat, van 't Volk, warea
immers verschillend van de belangen der Ede.mans en
der Prelaten.
't Is dus onmogelijk dat de Werkman;;kringen, oIks
bonden en Boerenbonden zich versmelten op politiek sxx
stoffelijk gebied met-de zoogezegde Bewarende Cercle»
Catholiques; riat wa«"j de dood van Christene Volks-
en Boerenbonden A^Daens.
dijnsdag, hebben
eea welgelukte meeting bijgewoond in de zalen der
faar woont ^'Hospitalen gaande, Priester en Kloosterling; in r 5)3 c ,0: ^rnotw van volk De eerste spre-
a? {C 'Cf trekken naar de Missiën; aldaar he!dua?i:g gewerkt. té- iade i_. II. Vau de Pufte, paatour der gemeente. Daar
T** -> V'rvo.r» 't GeïÖÖl. als M' p.?r p r ..-f leweikor, de he» r ?f'.-*okaat De -:k?r net
A&.W met e rz ...nr»';er -rnogeenifct QOr-
avtcivjus, Pacheco en met den Broeder Aranee. en
zal hooren in hun Lofrede met weiken kalmen helden
moed zij de wreedste pijnen onderstonden... Als wij
^aanhaalden de verhevene Deugden van Pastoor De
Maeyer, van Heldergem, een liberale gazet moest uit
roepen: Voor zulke mannen langen wij onzen hoed afl..
Welnu, elk rechtzinnig hert die hoort wat de Gelukzali
gen waren, zal zeggen Voor zulke verhevene Helden
zetten wij ons eerbiedig op de kniën. Pater De Broosere
ken len wij niet, maar Pater Caris, die hier nog de Rhe-
torij a leeraarde, staat bekend als een der keurigste en
beste Viaamsche Predikanten... 't Zal die 3 dagen een
Processie zijn naar de kerk van 't Collegie, die aller
prachtigst versierd is.
Onder dien titel schrijft M' Wobste in de Revue Gé
nérale een wijdloopig ar tike), waarvan men den inhoud
kan vatten in deze woorden
De Katholieke Partij moet ééns blijven om de libe-
ralen en de Socialisten te bestrijden; bijgevolg moeten
de Bewarende Krin~en en Komiteiten meest; r blijven
n tot het uitbreiden der maatschap
pi; wd ondertfapeh bijs:and en tiet_ oprechten van andere
maatschappelijke werken, Bekwaam om" den zettelijken en
stoffelijken toestand der werkende volksklas te verbeteren.
Goed na te volgen voorbeeld dat, hopen wij, waardig zal be
kroond worden. (Klokke Roeland).
Heer De Backer, een der Mannen van de Christene Volks
partij, heeft te Denderhautem gesproken, juist gelijkte Mel
der t, met een kracht van redeneering het Socialismus ont
maskerende, den oorsprong toonende van die Sekte en de
middelen om dat dreigende gevaar af te keeren en wederom
tot Vrede en Welvaart te klimmen.... Eere en dank zij hem!..
Het is van zulke Mannen, dat de Bisschop van Luik schrijft
Laat ze werken in tegenwoordigheid van de aanhoudende
pogingen der Socialisten, als zij op veel plaatsen zóó machtig
worden, als de Werklieden over de brandende vraagpunten
onder elkander spreken, het is niet geraadzaam te zeggen
Ervan spreken, is de Werklieden ophitsen en den klassen-
oorlog aanvuren!... Als er te ver gegaan wordt in woord of
schrift door Christene Demokrat en, de Bisschoppen zullen
spreken.
Het is nu twee jaar en half dat de oproep uit 't Vatikaan
is gekomen; hij wierd ontvangen met bewondering; maar
helaas 1 als er spraak gekomen is van aan 't werk te vallen,
dan zijn geweldige redetwisten opgerezen. Mgr Doutreloux,
Bisschop van Luik.
van eenen Buiten-Pastoor in Ierland.
XIX. OVERVLOEDIGE BERMHERTIGHEID.
Hugh kreeg een uur respijt of uitstel; Mrde Pas
toor ging met hem terug in 't gevang, recht naar de
Kapel.
Vriend, sprak de Pastoor hem toe; er staat ge
schreven Bij den Heer is overvloedige bermhertig-
heid En dat is niet geschreven voor de zuivere zie
len, voor de brave menschen, maar voor de zondaars
en voor de booswichten.. Bij den Heer is overvloedige
bermhertigheid Denk op den verloren Zoon op den
goeden Moordenaar De dood is daar Zoo zullen wij
allen eens sterven; want wij allen zijn ter dood ver
oordeeld.., Wat geven eenige jaren min of meer Dank
God die u deze schoone gelegenheid geeft u tot de dood
te bereiden... Ge kent nog uw gebeden Onze Vader,
Wees Gegroet, laat ons die te samen op zeggen... En
die goddelijke woorden van den Onzen Vader die tee-
dere verzuchtingen van den Wees Gegroet weêrgalm-
den in de kamer.. Bidt voor ons, nu en in de uur onzer
dood. Amen...
Hugh lag geknield voor de voeten van den Priester,
nu niet meer schijnheiliglijk, maar in alle oprecht
heid en daar beleed hij ootmoediglijk zijn lang zon-
darig leven, beschuldigde zijn eigen in alle waarheid..
Vriend, sprak M. de Pastoor hem toe; ge zijt mis
dadig geweest; het bloed van den Rechtveerdige roept
om wraak ten Hemel; vraag vergiftenis aan den God
van Bermhertigheid..
Och ja aan hem en aan u
Veel menschen hebt gij in druk gebracht en in
armoede; ge weet Er is herstelling noodig.
Ik wil alles herstellen; dat oen Notaris kome
ik wil alles afstaan..
En nu, Hugh, de hand der Wet gaat u treffen
maar de Hand Gods vergeeft en zegent u Hugh, be
ween uwe zonden... Gij hebt den goeden God ver
gramd; uw Vader en uw Weldoener..
De veroordeelde viel aan 't snikken;,., hij moest
weenen of breken...
Och God och God 1 bad hij, wat heb ik misdaan!.
Nooit had ik rust M. de Pastoor, ik was toch zoo on-
relukkig Och, dat de menschen wisten, hoe onge-
ukkigdat d'ondeugd iemand kan maken.. Och M. de
Pastoor, zeg het toch voort, dat ik zoo wreed onge
lukkig ben geweest.. Dat mijn voorbeeld toe les diene
Die geldzuchtVan't geld mijnen God gemaakt en
door 't geld ongelukkig geworden..
En Bello, die brave dochter
Ze bidt voor u en ze zal voor u blijven bidden.
En gij., gij., ik, die..
De Priester drukte hem in zijn armen
Gij omhelst mij., mij... gij omhelst mij.. Ach, nu
zie ik dat God goed is en dat hij zijn Dienaren heeft
op de wereld Ach laat mij plat op den grond, op de
steenen liggen, om mij voor God en voor u te verne
deren... O kon ik mijn leven herbeginnen Het is mij
leed dat ik gezondigd hebt.. O God, ik geloof in J, ik
hoop in U, het is mij leed U vergramd te hebben....
Och God, als ik het nog weerdig ben, ik wil U bemm-
nen.
En de Misdadiger klopte rouwhertig op zijn borst,
terwijl een vloed van tranen zijn wezen bevochtigde.
Nogmaals beleed hij zijne grofste schelmstukken,
geknield liggende veor den Priester, waarna de Dienaar
Gods, in heftige ontroering, zijn hert ten hemel ver
hief en sacramenteel de woorden van vergiffenis uit
sprak.
Ego te absolvo a peecatis tuus, in nomine Patris
et Filii et Spiritus Sancti
Amen! Amen! bad Hugh.
Mijn Vriend, ga nu in vrede; sterven in elks lot;..
ge zijt verzoend met den Oppersten Rechter... Kom',
laat ons gaan
Neen,$Mrde Pastoor, laat hier eens 'ne Man der
Wet komen mtt twee getuigen; dat ze mijnen laatsten
wil hooren en aan teekenen!
Als de Man der Wet daar was met deGetuigen, dan
verklaarde Hugh dat hij alles wilde teruggeven wat
door Woeker in zijn handen was gevallen; men ver
schoot van hem zoo veranderd te zien... Hij noemde al
de personen die hij benadeeligd had en zeide welke
Huizen en welke stukken Land zij moesten terug
hebben.
was gekomen.» En als de Pastoor weigerde iets te aan
voerden: «Ach, sprak Hugh, al tranen losberstende,
hebt gij dan mijn misdaden niet vergeven Zekerlijk,
zekerlijk, maar ik kan die goederen niet aanveerden
gij hebt mij daarvoor geld gegeven. Mr de Pastoor
Mr de Pastoorzult ge mijne laatste bede verstooten
alles wat ik u geef, is toch voor den Armen
Wat kon de Pastoor doen Hij liet den berouw-
vollen zondaar geworden en Hugh toekende alles af,
gelijk hij het daar voorgenomen had. Dan zeidehij met
vaste stemLoat ons gaan ik ben gereed
De Priester wilde hem ondersteunen.
Och Mrde Pastoor, zeide Hugh, 't en zal niet
noodig zijn; ik en ben denzelfden mensch niet meer;
vroeger zag ik in de Dood niets dan torment en
schande... Nu is ze voor mij een noodzakelijke uitboe
ting.. Ik onderwerp mij aan die Dood
't Is we', mijn Broeder, sprak de Pastoor.. Ik
verlaat u niet meer.
Welk tafereel als de poort van het gevang een
tweede maal openging!.. O bovennatuurlijke kracht
van den GodsdienstGij alleen kunt den haat lot
zwijgen brengen, overal de onderwerping, den vrede,
de hoop, de vreugde in de herten verspreiden...
Hugh was dezelfde mensch niet meer hij zag naar
de menigte met berouwvolle oogen hij volgde den
beul zonder schrik of haat hij keerde zijn wezen
naar den Priester en ontving zijn W( orden als een
hemelschen «lauw.
Het Volk ook was veranderd zij die gekomen wa
ren om hem verachting en afkeer te toonen, stonden
nu vol medelijden, met de tranen in d'oogen.
Als de Broeder van den Vermoordde vergiffenis
schonk, als hij den misdadiger behandelde als een
vriend, als hij hem met de teederste woorden volgde
in zijnen doodstrijd, wie zou dan den steen hebben
durven werpen
Daar stond de Galg met haren be Ireigenden houten
arm... De Galg Hugh ging sterven... Hij zag in de
menigte veel menschen van zijn dorp Vergiffeni
riep hij, vergiffenis Ik heb misdaan ik vraag ver
giffenis
Dan viel hij op zijn knieën voor den Priester... De
menigte, over eenige stonden nog zoo verbolgen, de
menigte door ontroering getroffen, knielde ook ten
Aan u, Mr de Pastoor, zegde hij, schenk ik alles
I terug wet ven het goed uwer Ouders in mijae benden B Mf de Pa8toori die moedige Held, gaf een laatste
Absolutie aan den bekeerden Moordenaar, dan zegende
hij de Volkeren dan beklom Hugh de ladder de
zwarte muts schoof over zijn oogen de koorde wipte
hem in de ruimte... Mr de Pastoor knielde, riep nog
eenige woorden, bad voor de ziel en na eenige oogen-
blikken was de menschelijke Justicie voldaan... Zijne
liefderijke taak willende volbrengen tot het einde,
dan begroef hij het geschandvlekt lichaam, ter eere
van do vrijgekochte ziel... Jaren en jaren nadien, ja,
tot den dag van heden spreekt men in Ierland met
eerbied en ontroering van den heiligen Pastoor, Held
en Belijder van het geheim «Ier Biecht.
Vooraleer ons groot Dramatiek Verhaal te beginnen De
Zoon van den Beul of de Slag der Hertsage, zullen wij
uit de Traditiön van over 100 jaar, eenige hertrocrende Ver
halen meédeelen. De jaren 1793 tot iSoo, als Frankrijk in
•uur en bloed lag en dat hier ook de kerken 7 jaren gesloten
bleven, terwijl hier Helden opstonden en Martelaars vielen;
Goddeloosheid en Zedebedeif hadden 5o jaren schrikkelijk
gewerkt; er was groote Weelde en vreeselijke Arrroede; de
menschen wierden zoo wild als fluwijnen, en zoo wreed als
tiegers; eerst veel afzonderlijke Moorden en dan een alge
meene Moorderij... We zullen opvolgentlijk meêdeelen
Een Generaal in 1793;
Een Priester Geneesheer tegen zijnen dank;
Het spook van Meldert;
Mr den Onderpastoor van Nederbrakel;
Boom geplunterd en afgebrand;
f o>
I.
In October 1793;
Terwijl Marie-Antoinette uit de armen barer kin
deren was ontrukt en te Parijs in 't gevang La Con-
ciergerie opgesloten zat, dag en nacht bewaakt, als
ware zij een gevaarlijk schepsel goweest; de Dochter
van Maria-Theresia'
Terwijl Frankrijk, die aloude Catholieke Natie,
maar zoo wreed afgevallen, onder de slavernij lag van
Marat en Robespeer, van de Clubs der Jacobijnen;
Laat ons gaan naar den Elzas; nn aan Duitschland
