f
DE VROUW
kJ
- - Ir den Transvaal.
47
ZONDAG 19 NOVEMBER 1899
Aflezing der
Bisschoppelijke Nota.
40"e Jaargang
BUREEL: EILAND CHIPKA, WERF.
Gewone Annoncen 20 centimen per regel; Annoncen op de 2** bladzijde 0,50
den regel; Berichten onder 't Nieuws 1 frank den kleinen regel.
HET LAND
ABONNEMENTSPRIJS
5 Fr. 'sjaars, vooraf betaalbaar. Inschrijvingen worden op alle tijdstippen
des jaars genomen, rechtstreeks bij ons oi door Post of Briefdragers.
(^odscUevwt - ader-Ecmb
Voorwaarts uaar
ELKE
't Is de Rechtveerdigheid 1
'Izuiver Algemeen Stemrecht!! j x?) j sop u c® pn
E MAN, zijn stem C/t^aan d&z \Zrjvi6te/vie
;A 't Is de redding van 't werkende Volk _JJJ
Zy is afgelezen, in de kerken van Aalst, 16 dagen na
dat zij door Mgr Stillemans aan de Bewaardersgazetten
twee dagen vóór de Gemeentebiezing als laatste Kraswi.-
fik werd overgeleverd; zij is afgelezen 14 dagen na de
biezing, als al de menschen ze reeds hadden gelezen in
gazetten, manifesten en strooibriefjes, nadat ze was aan
geplakt geweest op de muren der huizen en in al de cafés,
kringen, kroegen en holen der Woesten-Partij.
Elkeen vraagt zich met verwondering af, waarom die
Nota in de kerken van Aalst, in al de Missen werd afge
lezen 16 dagen na haar verschijnen
Is 't om een laatsten triomf, een onvergetelijke vreugd
te schenken aan de Woesten-Partij
Dat doel is bereikt..
Onder het aflezen der Bisschoppelijke Nota en gedu
rende het heilig Misoffer, de Bewaardersgezichten blon
ken van buitengewone blijdschap; in plaats van in den
tempel Gods ingetogen te zijn en te bidden, zij lachten en
lonkten op elkander en hielden vrolijke gesprekken.
En niet zonder reden; de Bisschop van Gent had nu al
les gedaan wat hij kon, en hunne wraaklust was eindelijk
verzadigd; Hij had aan Priester Daens een ongehoobde
straf opgelegd, de wezentlijke degradatie die, volgens
al de schrijvers van Kerkelijk Recht, volgens de lecring
van 't Seminarie van Gent, enkelijk toepasselijk is op
moordenaars, valschmunters, vruchtafdrijvers en som
mige schelmen van dien kaliber die onder 't Priesterkleed
zouden gevonden worden.
Sinds de Katholieke Kerk bestaat, is nog nooit die
maatregel toegepast op de feiten, waarvan Priester Daens
is beticht, te weten gaan spreken in woelige vergade
ringen waar het Priesterkleed zou blootgesteld zijn aan
den oneerbied der menigte, en het Volk te misleiden
op wegen door de Kerkelijke Overheid afgekeurd. J
(En elkeen weet dat Priester Daens overal, zelfs inTro-
testaatsche Landen, niets anders heeft gedaan dan de
Pauselijke Encykliek Rerum Novarum verkondigd en toe
gepast.)
Ziedaar de twee feiten waarom de uiterste kerkelijke
straf zou vallen op Priester Daens
Dat is ongehootd in de Kerkelijke Geschiedenis.
Daarenboven, al de vormen van billijke bechtsple-
•ino zijn gansch vergeten geweest, om niet te zeggen on
der de voeten getrapt.
Heeft men wel ooit gehoord dat een Rechter van eersten!
aanleg, (zoo als de Bisschoppen zijn,) zegt aan den per
soon dien hij veroordeeltHet is nutteloos dat gij in
BKBOEP gaat bij de hooge Rechtbank, ik heb hier in mijn
hand, op voorhand, de uitspraak van dit hooge Tribunaal.
Die uitspraak wil ik u aflezen, maar gij zelf moogt ze niet
zien, nog veel min afschryven. Uw pleit is verloren en uw
beroep nutteioos. Zoo iets gebeurde nog nooit.
Toen deAposte: Padoajopr eer. heiaensclie Rechtbank
Nu, volgens de verzekeriug van Mgr Stillemans, zou ik
door de Romeinsche Rechtbank veroordeeld zijn, en ik
ben niet aanhoord geweest, ik wist zelfs niet dat mijne
zaak vóór die rechtbank werd onderzocht 1
In waarheid, een moordenaar wordt beter behandeld,
en nooit heeft men de eerste regels van alle rechtvaardig
heid en menschelijkheid op zulke wijze miskend en ver
acht gezien.
Derhalve blijft er mij niets over dan het woord af te
wachten van den Oppersten Rechter in de Kerk, den Paus
van Romen.
Indien Paus Leo uitdrukkelijk verklaart dat ik, Pries
ter, aan mijn burgerrecht te weten kiezer en kies
baar te zijn verzaken moet, op pene als ik dat
recht handhavig van gestraft teworden met de grootste
kerkelijke straf de wezentlijke degradatie vol
gens 't kanonisch Recht voorbenouden aau eenige afschu
welijke en bepaalde misdaden; indien Paus Leo die
verklaring doet, alsdan verzaak ik aan mijn burgerrecht.
Zoo doende, ga ik nog zoo ver niet in de verdediging
van myn recht als de Katholieke Priester van Polen, Sto-
jalowsky, die in name dor Christene Volksparty van zijn
Land, deze dubbele verklaring te Rome deed.
1° dat de Christene Demokraten bereid waren te
schrabben uit huD Programma alles wat tegenstrijdig
mocht zijn met de katholieke Geloofs- eD Zedeleer en ook
met de rechten der Kath. Kerk
2* doch, moest men van Priester Stojalowsky verei-
schea zoo als de Bewaarders het begeeren en uit
strooien dat hij zou verzaken aau zijne politieke vrij
heid en aan de leiding der Christene Volkspartij, dat
kan niet ingewilligd worden omdat het eene zaak is, niet
van Godsdienst, maar van politiek belaBg.
Een laatste woord
Ware de maatregel van Mgr. Stilleraans gebleven tus-
schen tusschen Bisschop en Priester, ik zon over die
droeve zaak gezwegen hebben en er bet publiek niet meê
bemoeid; maar 't is Mgr Stillemans zelf die zynen maat
regel in 't worstelperk der politieke driften heeft gewor
pen met hem te verkondigen in de Bewaardersgazetten
alvorens ik zelf er iets van wist om te dienen als kies
wapbn voor de GemeeDtekiezing.
2° Die maatregel is teg6n mij uitoeleod in vele ker
ken op een hoonende on smaadvolle wijze, zoodanig
dat een Pastoor van 't kanton Sottegem in den Stoel Vaa
waarheid predikte dat die straf nog niet erg genoeg was,
dat Z. H. Bisschop Stillemans mij moest ontrukken, niet
alleen mijn priesterkleed, maar ook mijne bboek Op
zulke wijze wordt soms het woobd Gods gepredikt
3° Die maatregel is voor veel Bewaarders-gazetten de
oorzaak of gelegenheid geweest van smaadartikels tegen
mij; te Aalst en in veel dorpen heeft hij oorsprong gege
ven aan vuile, walgelyke, crapuleuze spotliedjes, plak
katen en transparanten.
Om al die redens moest ik in 't openbaar, vóór myne
medeburgers, mijne eer verdedigen.
Ik heb het gedaan met rede en bedaardheid, en ik
vertrouw ten volle in 't vonnis van alle eerlijke lieden.
Priester Daens,J
Christene Volkspartij.
Zondag 19 November, ten half 3, in den Plezanten
Hof, Vlaamsche steenweg, Brussel, Vergadering der Af
gevaardigden Manifest. De aanstaande kiesstrijd.
Congres over 't Werkerspensioen. Aansluiting van
nieuwe groepen.
De gazetten der oü Partij bekennen dat de Commis
sie voor 't Pensioen in slaap ligt.
Zondag 19 November, in Letterzetterskring, her
nieuwing van den helft van 't Bestuur des Muzieks.
Priester Daens trekt wederom Heiland in, voor een
derde omreis van Meetingen.
75 -Mitee -r Xta&i'rZ'
Aa
was maandag in vreugd en feest voor Jan Palsterman,
oud 14 jaar en Primus met de grootste onderscheiding,
in de klas van Muziekleer onzer Stad... Onze gelukwen-
schen aan den jongen ieverige Muziekkundige, aan zijne
achtbare Ouders en aan ons welbeminde Stad-Osbroek.
In 't kort wordt de algemeene Bond der vereenigde
Volkspartijen daar gesticht. Geen verdeeling. Eendracht
is macht. De Mannen van 't Stadhuis-Osbroek zullen te
samen den algemeenen Bond komen inrichten. Men
schen, 't is nog altijd droef in AalstDwingelandij, ope-
terijIn plaats van Hulp en {Verheffing aan de Stad!...
Maar schept moed, 't zal beteren! De jonge Geslachten
komen op, ieverig en manhaftig; de jonge Geslachten...
Na eea kort tijdstip, algemeene herkiezingen... In Aalst
moet 't Volk zegevieren... Bedrog en geweld hebben een
slecht einde. Een Woestist zei onlangs in een vlaag
van rechtzinnigheid Z'hebben 600 valsche stemmen op
den Lijst weggenomen; er stonden er ïnog 5oo op. Nu
zijn er wederom 440 fouten ontdekt... Parsonen die al
lang uit de Stad zija, blijven hier kiezers; men geeft val
sche eigendommen op.... Foei, een rijke machtige Partij
durft dat tegen 't werkend»; Volk
✓O He ere, zoo bad Salomon, be-
0/,t}C^TUCCï'/h'VlC|/,6''VV. waar mij van de groote weelde
en van de bittere armoede.
Te veel is slecht en te weinig deugt niet... Het ongeluk van't
menschelijk Geslacht in dezen tijd is juist de groote weelde en de
bittere armoede. Er is geld en goed genoeg in de wereld, maar 't
ligt tu veel op hoopen. Terwijl (zoo schrijft de Paus in zijn En-
cecliak) 1 terwijl de rijkdommen in d'handen van een klein getal
bezitters zijn samengestroomd, is de overgroote menigte dieper
in ellende verzonken en is aan TALLoozE menschen van de
lagere standen schier een slavenjuk opgedrongen.
Op dit uitdrukkelijk woord van het Opperhoofd der Christen
heid in eeeen Wereldbrief, bijzonder toepasselijk op Belgeniand,
(vermits 'tVolk hier zoolang zonder stemrecht bleef;) op dit hoog
verheven woord zijn wij, Christen Demokraten opgestaan, heb
ben wij ons ingericht en ontelbare aanhangers aangeworven; in
dien men elk vrij liet, de Christen Demokraten waren de over
groote, meerderheid; wij willen door wettige middelen de goede
ren der aarde redelijk en menschelijk ter beschikking stellen; wij
willen die talloozc menigte uit haar slavenjuk trekken...
En v/ij, wij worden veracht, bespot, vervolgd, gebroodroofd;
omdat wij een goed werk willen verrichtenZelfs worden wij
voor slechte Christenen uitgemaakt, met medehulp van eenige
Bisschoppen en in den naam van den Godsdienst, die ons opwekte
en aan 't werk riep.
Zou men durven zeggen dat het niet ernstig, niet gemeind is,
als de Paus eenen Wereldbrief rondstuurt voor de Werklieden
Dat op die uitdrukkelijke woorden geen krachtige werken moeten
volger. Wij, Christene Demokraten, vragen niets dan hetgene
ons door d'Encecliek werd opgelegd.... Toen Priester Daens nog
in de Kamers was, waren er Ministers die hem zegden Pastoor
Daens. wat gij vraagt is goed, doch ge zijt er t'haastig meè
T'haastig Wij Maar als de Behouders in de Regeering en
in de Besturen blijven, en handelen gelijk nu, zal binnen 20, bin
nen 5o jaar de toestand be^er zijn En kan, mag 't Volk zoo
lang wachten Zal de tallooze menigte de redding niet zoeken
in ongodsdienstige kampen en met geweldige middelen
Elk gelieve toch te overwegen Wilde Priester Daens zwijgen,
hij kreeg aanstonds een schoone plaatsDoch hij wordt ver
volgd tot in zijn Mis, tot in zijn Priesterkleed, omdat hij, gelijk de
Ridders van den Arbeid in Amerika, door krachtige middelen de
diepe ellende van 't Volk wil wegnemen en de tallooze menigte
uit de slavernij trekken.... De Kerk beleeft moeielijke tijden... De
Geldmacht wil alles blijven overheerschen.... De Paus is 88 jaar,
ziekelijk; de oude Pius VII, in zelfden staat zijnde, teekende een
stuk, waarover hij bijna stierf van droefheid.... De behouders
weten dat den Paus nooit of nooit den Priester-Demokraat zal
afkeuren; maar ze werken omdat Hij zou zwijgen en hem aan
zijn lot overlaten.... Een Persoon is niets, maar de CHRISTENE
VOLKSZAAK, de vernieuwing der wereld; goed doen, van nu
af, zoodra mogelijk, door de verandering der wetten, goed doen
aan het tegenwoordig geslacht en aan de volgende; dat is plicht
als mensch en als christen; indien ona Geloof waarachtig is (en
dat staat vast), dan moet elke Christen mensch voor dit goed-doen
ödjne mst opofferen, zijn fortuin en zelfs zijn levenDat men
toch eens ernstig op die gewichtige punten wilde nadenken.
P. Daens.
rit Ierland Weten ..-p
k «veet net; en Engeland moet daarvoor nog
gestrk' worden, publiek...
Ten" tweeden, de stad Ladysmith, Lijsemeel, zegt
't Volk, nauw ingesloten, beschoten langs 4 kanten,
maar nog niet ingenomen. Generaal White ligt in die
stad; hij heeft het kwaad; doch hij tracht het nog eenige
dagen uit te houden, omdat de Engelsche Generaal Bul
len hem ter hulp komt met 16,000 mannen, 't Is gelijk
in den slag der Gulden Sporen.
16,000 mannen
Geliefde Boers, weerdt utoch; haast u, om die stad
in te nemen; d'Engelschen willen u tusschen 2 vuren zet
ten. White zou eenen uitval doen, terwijl Bullen met
zijn 16,000 man afkomt.
De Boers belegeren Ladysmith en hebben een kamp
opgeslagen tusschen die stad en de Zeehave Durban,
waar Generaal Bullen met 16,000 man gaat aankomen.
't Is daar dat dc groote battalje zal plaats hebben en
misschien reeds aan gang is.
Maandag schreef men uit Kimberlay dat d'Engel-
sche troepen op weg zijn naar Ladysmith. Pcnsdag
schreef men dat de stad zich overgegeven beeft
Woensdag waren ontscheept 771 officieren en 14,814
soldaten. D'Engelsche Vloot was te Las Palmas ge
zien. Te Parijs spraken ze van 1500 mannen te zen
den, tot hulp van de Boers. Donderdag liepen de
geruchten dat de generaal der Boers, Joubert, doodge
schoten was in een gevecht voor Ladysmith. Die tijding
baarde overal veel droefheid; want ge komt geenen
mensch tegen of hij is voor de Boers, uitterharte; elk was
er droef om.. Zou dat toch waar zijn De Boers hunnen
aanvoerder verloren
Vrijdag werd dit gerucht geloochenstraft.. D'Engel
sche*! hadden het uitgevonden, als schrik-nieuws.
Veel menschen denken dat de Boers het niet zullen
kunnen uithouden tegen de groote macht van Engeland.
Die rijke Natie heeft een geschut van buitengewone
kracht..
Latere Berichten De Boers strijden manhaftig.. Er
is groote gisting onder de Afrikaa- ders van den Kaap..
D'Engelsche macht heelt er, van nu af, een groote krak.
In Holland voorziet en voorzegt men Dat Engeland,
als he? nog de Boers kan verpletteren, 50,000 soldaten
zal roodig hebben, voor Zuid-Afiika.. En wat zal er in
d'Indiën gebeuren De ongerechtigheid van Engeland
in Transvaal zal het begin zijn harer koloniale dood..
Men zal overal opstaan.. Spanje was vroeger veel mach
tiger dan Eugeland het nu is.. Er zal een Bondgenoot
schap ontstaan van alle Volkeren die in slavernij liggen.
Vrijdag. Zou Ladysmith ingenomen zijn Wij
hopen het innigliik.
Berlijn, 16 NovemberLadysmith is ingenomen
gisteren achternoen ten 4 ure.
Moge dit goed nieuws bevestigd worden!
Londen, 16 November. De b-jzondere wacht van den
Koninklijken Troon is naar Transvaal vertrokken. De Ko
ningin heeft d'hand gedrukt aan den Kolonel.. Zoodat
't Engelsch Gouvernement met alle geweld die kleine
eerlijke manhaftige Natie wil verpletteren.
Den Oorlog. Is 't waar
Kan Engeland 120 duizend man in den Transvaal
bijeenbrengen Het sterkste Leger, dat ooit den Oceaan
is overgetrokken. Met kanons zoolang als een Pasbaan,
en bommen gelijk de grootste botertobbens? Brave Boers,
ge zult het kwaad hebben, maar Engeland zal er naar
varen. 't Heeft al 't Volk tegen var. g'heel de wereld.
In Ierland kouien groote openbare Meetingen tegen den
Oorlog, met Optochten. In de groote Stad Limerick was
de Burgemeester -aan 't hoofd. D'Ierlanders raden hun
jonkheden aan, voortaan geen dienst moei te nf".r
- hHB* J Napoleon
feuijöeri v ..c j^oereh'; u tvuswisc r
en 't wordt hem verboden. In Oostenrijk is negro:
ten Haat tegen d'Engelschen.
De belegering ven Kimberley.
Een telegram uit Kimberley meldt dat generaal Cronje
aan kolonel Kekevitch te Kimberley de overgave der stad
eischte, vóór zes uur 's morgens, zooniet zou de stad
opnieuw worden gebombardeerd. De vrouwen en kinderen
blijven in de stad, onder de verantwoordelijkheid van ko
lonel Kekevitch.
De Boers bezetten Kimberley in groot aantal. Zij be
schikken over zwaar geschut.
Zoodat generaal Cronje, die men steeds te Mafeking
waande, de belegering van Kamberl^y leidt. Men ziet te-
j vens dat de Boers Ladysmith, Kimberley en Mafeking
willen tot overgave, door bezettingen en bombardemen-
j ten, ten einde zoomin bloed mogelijk te vergieten. Dit
getuigt tevens vaF de edelmoedige gevoelens waarmede
I zij dezen oorlog, tot denwelken men ze dwingt, leiden.
Den Oorlog in Transvaal
Heden zaturdag avond, ten half 9,
in de zaal-Wellekens,
groote Meeting van Protest.
Woorden ingang vrij aan iedereen
Het oude Aalst.
De oude kronieken maken ons bekend, dat er
in i36o te Aalst een zoo geweldige brand ont
stond, dat de assche eene mijl verre vloog en
men de vlammen tot in Gent zag. De stad was
door deze ramp bijna geheel tot een puinhoop
geworden. Ook in i556 woedde een andere felle
brand te Aalst, op het schutsblad van 't schepe-
nonboek dezes jaars door den toenmaligen grif
fier volgenderwijze aangeteekend
Om dergelijke ramp in het vervolg zooveel
mogelijk te verhoeden, zien wij het magistraat
omtrent dien tijd tot eenen waarlijk strengen
maatregel toevlucht nemen; het bepaalde, name
lijk, eene boet van 10 pond parisis tegen dengena
a uut wiens huuse tvier comt, en kon hij deze
som niet betalen, zoo mocht hij voor tien jaar uit
de stad gebannen worden. Ook vaardigden de
wathouders eene ordonnantie uit, waarbij het op
zware boet verboden was met keerslicht vlas te
zwingelen of te hekelen, of eenige ontvlambare
stof omtrent de plaatsen, waar vuur gemaakt
werd, neder te leggen, tevens bevelende, in ge
val van droog weder, water en ladders vóór de
deuren te stellen, ten einde op het eerste nood-
geklep hulpvaardig te wezen. De schouwpijpen
werden door daartoe aangestelde bedienden zorg
vuldig nagezien, en wie ze niet op tijd kuischte,
liep acht dagen, na daartoe vermaand te zijn,
eene boet invaa 20 schellingen parisis.
Niettegenstaande het herhaalde verbod om de
huizen te Aalst met stroo te dekken en houten
gevels te maken, zag het bestuur zich nog in 1700
genoodzaakt, het volgende voorgebod te doen
afkondigen
«Orame te verhoeden het perijckel vanden brand,
heeft heere ende wethgoetghevonden te verbieden
soo sij verbieden bij desen, dat niemand, wie het
§ij, eenighe huysen, stallen of schueren binnen
dese stede te decken ofte laten met stroy ofte an
dere huysen van haute gevels te repareren met
haut, op pene dat het selve werek ende reparatie
van den Boschwachter
uit Afflighem-bosch, met*d'aanhouding van Pater Lukas
te Moorsel.
heid God-Almachtig vertroost zijne Dienaren buiten
mate en verheerlijkt ze in zijn Eeuwige Glorie.. Christus
de Verlosser is ook gestorven in de uiterste armoede en
de grootste verlatenheid.
Den nacht der aanhouding van Pater Lukas te Moor
sel, hadden in Aalst ook zware gebeurtenissen plaats.
't Volk was hier tegen de Fransche Republiek; meermaals
had 't Volk de ruiten uitgesmeten in de Kerk van 't Be
gijnhof, waar men de Godinne der Rede aanbad en de
Feesten van Decadi vierde; al de schoolmeesters der stad, 5 manshuizen staan had men de beerputten
j Ducan, Paul Van de Biest, Pieter Wymeels en Roma-
nus Lixon hadden geweigerd met hun leerlingen naar het
Feest van den Decadi te gaan; zelfs hadden Wymeels en
Lixon den Brief der Municipaliteit verscheurd 't Volk
VII. T'AALST T'AALST
Priester Smet, de moedige Belijder van Moorsel, was
dus gered; eenige dagen later, hij keerde terug naar Brus
sel, om aldaar zijn liefdewerken te verrichten; maar Pa
ter Lukas wierd langs over Wieze en Denderbelle over
gebracht naar 't gevang van Dendermonde. Eenige dagen
later, eenige Moorselaars gingen om inlichting. Pater
Lukas was weg; men heeft er nimmer van gehoord.. van Aalst was kloekmoedig in dien hevigen strijd doch
Wat was er iret hem gebeurd Had men hem gesleurd i nergens had men rijke menschen en welstellende Burgers,
naar een der Rasphuizen van ons Land en aldaar bezwe- i 200 bevreesd, ja zelfs zoo laf hertig als t Aalstze waren
ken in armoede en onder de mishandelingen, gelijk Pa- j meester van 't Bestuur en voerden slafehjk al de bevelen
ter Van Ti'bnrg, Prior der Karmelieten van Aalst, die in ui*» der vijanden van hun Geloof en van hun Vaderland,
't Rasphuis van Gent stierf den 17 November 1799. Stierf (Zje de Geschiedenis van Aalst 4 deel bl. 169 het is
in 't gevang, eenzaam en verlaten, gelijk Christus aan j juist gelijk nu; t Volk van Aalst is manhaftig; maar ee-
zijn Kruis, maar in glorie en eer door God-Almachtig n*8c rijken en welstellende Burgers liggen geknield voor
ontvangen, gelijk al degenen die lijden en strijden voor Woeste, en voeren al de bevelen uit van den vijand der
de Rechtveerdigheid.. Bejgische Natie.
Het woord ZALIG door den God-Mensch uitgespro
ken, dit woord blijft in der eeuwigheid
Of was hij gestuurd naar een der Eilanden, van Rhé,
Cayenne, Olenon, Rochefort, gelijk zoovele anderen; op
die lange reis, behandeld veel slechter als vee, als vuilerri
ballast, zonder verschoon, vergaande van vuiligheid, stik
kende van dorst, bezwijkende van den honger, aangetast
door besmettelijke ziekten... Christene Ziel, verbeeldt u
toch dien toestand, verbeeldt u den toestand van die Pries
ters, van die Paters, vervolgd door de Geldmacht; in een
heete lucht, op een reis van verscheide maanden, wreed
In 1798 werden die vier Schoolmeesters op 't Stadhuis
gedaagd door deDeurwfiardersjmen las hun daar voor, dat
hun weigering een gemis van eerbied was en een teeken
van opstand; dat hunne school gesloten was; dat zij geen
partikuliere lessen mochten geven in de huizen der
citoyens van dees kanten (dus Broodroof); dat zij gesig
naleerd waren aan den Commissaris van Policie en aan
de Nationale Gendarmerie; dat deze moesten waken en
toezien in welke huizen zij gingen en met welke perso
nen zij spraken, (juist gelijk nu, tegen de Demokraten)
dat, indien zij rebel waren, al de strengheden der Wetten
bij dsn heere stadthauder deser stede sal »fg=bro- v00f on3 e£n korte doorpassa„;e,
„1.roste van dc. pene tzelvc neb-
en onbermhertig behandeld, gestooten, gestampt, be- j tegen hun zouden uitgevoerd worden, (dus gevang, de-
spuwd, berogcheld, overvloekt... 's Nachts, zonder lucht portatie of den kogel).
of licht.. Zonder eenige hulp aan de zieken!. Dikwijls! (Niets is nieuw onder de zon, zegt t Boekder Wrsheid)
dat er 's morgends lijken lagen tusschen de levende D""3 nacht van November 1798, 't was helle donker
Priesters!. Och, daar is iets afgezien.. Christene Demo - en öllI ^ta(I Aalst; alle herbergen en drinkhuizen
kraten, wat is ons lijden, in vergelijking van 't gene daar wai"en gesloten; de verlichting te dien tijde was op de
is afgezien?.. Die in tranen zaaien, zullen in vreugde kosten der Inwoners alle Edelen, alle geestelijke Per-
maaien.. Zalig zijn ze die lijden en weenen.. Deze wereld j sonen, alle licinciaten van rechten of medecijnen moesten
aan hun huis een lanteeme hangen en 's avonds ontste-
beade'doen^aeck.nf'ende^oveiid^n^verbeu- I Wij hebben hct aanVee^menschcn van Moor.el ge. ken; daarbij ook alle verdere huizen van zes tot zes,
ren eene boete van ses gr., te verdeelen inghe- vraagd.. Niemand weet waar of hoe Pater Lukas gestor- moesten onderlinge een lanteerne onderhouden....
▼olghe «ijue Majesteits placcaeten.
ven is; maar wat geeft hier de verstooting, de vergeten- Boerenkrijg had ook in Aalst zijn helden geleverd
en zijn Slachtoffers; maar sedert den nieuwen opstand
van 27 October 1798 was Aalst in staat van beleg.
Na de klok van 10 ure 's avonds mocht niemand uit
gaan; een buitengewone Patroelje deed haar ronde ei
ken dag vergaderde 't Municipaal; gedurig werden eraan.
g houden en veroordeeld.
Zoo waren de zaken gestaan en gelegen, toen Frans,
de Boschwachtei van Afflighem, de Stad Aalst binnen
stapte, langs Mijlbeek; destijds was dit gehucht uitslui-
telijk bewoond door Landbouwers; waar nu al die werk-
aan de Ver-
kensmarkt stonden eenige kleine arme huizekes.. De
Boschwachter ging 'ne goede slap aan, in d'hand eenen
kloeken stok, in den zak 'ne revolver.. Zoo geraakte hij
de St Anna-Brug over en meinde Molenstraat in te gaan,
als hij op de Patroelje liep en vastgegrepen werd.
't Wachtwoord riep men. 't Wachtwoord 1 Is
hier een wachtwoord noodig Ja zeker, ge weet het
toch wel, gi lompen Boer Wat zegde gij daar van
lompen boer I Waar staat het geschreven dat Aalst een
kasern of een kamp geworden is Doet hem meê, was
de ruwe antwoord; men zal u toonen waar het geschre
ven staat.
Twee mannen der wacht pakten hem vast en sleurden
hem de Molenstraat in, naar de Markt. In de keel of op
d'hoogte dier straat lag eenen steenput, waar al 't Volk
uit 't omliggende water kwam halen.
Aan dien steenput gekomen nabij de Kapellestraat, de
Boschwachter, die tot hiertoe gewillig was meegegaan,
blijft eensklaps stil, en zijn twee kloeke armen schok
kende Hoort, roept hij, ik heb niemand misdaan en wil
niemand misdoen Een stamp op zijnen buik kreeg hij
voor antwoord Ha 't is zoo, roept hij en loeiende als
eenen leeuw, spant hij al zijn jonge krachten te samen,
trekt zich los, grijpt een der Stadswachten bij de leen,
slingert hem en slaat ermeê den anderen tegen den sieen-
put, dat zij beiden, huilende van de pijn, neêrvallen als
lood., c En nu, roept hij, past open kust uw hand dat
ik u in dien steenput niet geworpen heb.
Daarmee was hij weg, de Kapellestraat in, over de
Graanmarkt, langs de Sint Sebastiaanstraat, de stad uit.
Gelijk alle Boeren van 't omliggende kende hij zeer wel
de Stad en vond gemakkelijk zijnen weg langs St Jobs
en de Zoutstraatpoort.
Die wijk, waar nu zooveel Volk woont, was over 100
jaar bewoond door eenige Hoveniers en een aantal sol
ferstekmakers.. In 't midden der straat stond het groot
en sterk gebouwd Huis-De Windt.. Dien nacht moest de
