I
X
ERPE,
46
ZONDAG IS NOVEMBER 1903
44"' jaargang
Organn dor Chrlstene Volkspartij
m
Godsdienst - Vaderland - Vrijheid
Prijskampen
-a~
IjOOPENBE Nieu
Opening der Kamer
Frankrijk. Armentiers.
BUREEL EILAND CHIP KA, WERF, AALST
Gewone Anuoneen 20 centiemen per regel; Annoncen op de 2de Bladzijde 50 centiemen per regel
Rechterlyke Annoncen 1,00 per regel
HET LAID
HOOFDOPSTELLJïR-JJKSTUURDER
P. DA KNS-MAYART.
ABONNEMENTSPRIJS
8,00 F*. Jeers toot Stad;—8^0 Fr. voor den Buiten;—6,50 roor al de vreemde Lande*
Inschrijvingen worden op &He tijdstippen des Jaars genomen
VAN AELST
DE BRIEF
VAN KARDINAAL MERRY andere overeenkomst loopt uit op de verdruk- "lig tegea M. Cooman geweest; op deaeersten rang j Onderpastoor van Sinte Gudula, de hertoe is
eTrrTtcveoc-TiBre ,k,ng eener Partij en bijgevolg op twisten en 'n 1893 •_d° °m.' een zeer eodvruehtie man
DEL VAL, STAATSSEKRETARIS VAN
DEN PA US PIUS X.
partij hielp stichteD. Maar droomen zal bedrog zijn. We
lezen mot genoegen in De Klok dat vriend Buydens in den
De Voorzitter M. Verhaegen is in naam des
Belgischen Volksbond naar Rome gereisd om
hulde te breugen aan den nieuw gekozen Paus.
Aan zijn huldebewijs van gehoorzaamheid en 1
verknochtheid aan den Pauselijken Stoel, heeft
de Kardinaal Secretaris geantwoord met eenen
tamelijk langen brief die hevig besproken wordt
in Conservatieve en Democratische dagbladen.
De brief komt hoofdzakelijk hierop uit dat de
Christen Democraten mogen strijden op politiek j
gebied met eigene candidaten, doch in veree- 1
niging met de Katholieke Bewaarders.
king eener Partij en bijgevolg op
krakeelen.
De geleerde en ieverige Katkolieke Kurth j Rand gevraagd heeft hoe het staat met d'Apostelhuizen
van Luik, heeft het zoowel in deze laatste da- in 1 Hospitaal, waarop Schepene Kuipe antwoordde <lat
gen gezegd 't is noodzakelijk, riep hij uit, dat wel,dr? do hand gast aan *t werk slaan bravo
-- -- -- -• -- v Nitove had eerstt de,Gaz, hi move heeft eerst den elek-
triek en Ninove zal eerst Apostelhuizen bouwen, onder
een Bestuur van Evenredig Stelsel, met een meerderheid
van liberalen, demokra'.en en socialisten.
En Dendebbode staat daar te roepen Het Evenredig
Stelsel is den ondergang van Kerk en Staat... G'hebt
menschen die moeten karotten trekken of z'en leven niet.
wij een Christen Volkspartij vormen, (un parti
ouvrier chrétien.)
Dat is het eenig middel om de rechtvaardige
volksbelangen te doen zegepralen, en ook om de
massa werklieden tot Christus' Kerk te doen
wederkeeren; 't is gevaarlijk en rampzalig de
arbeidende klas te stellen tusschen haren gods
dienst en hare belangen; men moet aan de ar
beiders toelaten al hunne belangen in volle
vrijheid en onafhankelijkheid te verdedigen,
ook op politiek gebied 't is eene fout en
°P
De Christen Democratie wordt dus eens te ,aa"de arbeidef te zeggenwilt
meer erkend van den Paus als een politiek werk- S'J'^tholrek zijn, gij moet vereemgd zijn met
tuig, en opkomende inde Kiezingen met hare Bewaarders, en aan dezen de verdediging van
l uwe rechten en belangen overlaten.
r-, j jp En die ongelukkige woorden zijn uitgespro-
Overigens 't ware onmogelijk dat de Paus ken a)s men6 t aasn ,!e Candidatin derSChris-
dat burgerlijk en politiek recht niet erkende_van ten Democratif. t candidaten
de Christen Democraten de Democraten heb- zijn dan met de tdstemming en goedkeuring
ben zooveel recht als de Bewaarders, en de Be- - van de leidcrs der Bewaarderspart.j, Woeste en
waarders werKen en strijden, als Katholieken, qc r
op politiek gebied.
Maar de Kardinaal-Sekretaris voegt daarbij
dat de Christen Democraten op dezelfde kjes-
lijst moeten verschijnen ais de Katholiekê"0e-
waarders.
Op zijn eigen beschouwd is die raad zeer
wijs; 't ware te wenschen dat al de Katholieken
en Christenen t'akkoord waren, niet alleen in de
Godsdienstkwestie maar in de politieke en so
ciale zaken.
Ongelukkiglijk op dit laatste terrein verschil
len zij hemelsbreed.
Reeds dikwijls hebben wij bewezen dat al de
hoofdpunten hunner politieke programmas te
genstrijdig zijn.
Het is onmogelijk Democraat te zijn zonder
de burgerlijke gelijkheid aan te kleven; en die
burgerlijke gelijkheid bestaat eerst en vooral in
de gelijkheid van stemrecht, of eenvoudig Alge
meen Stemrecht.
Als men dat princiep niet aankleeft, kan men
geen Democraat zijn, gelijk Priester Gayraud,
lid der Fransche Kamer, het duidelijk bewijst;
en als men voor 't Algemeen Stemrecht is, dan
houdt men op Bewaarder te zijn.
Dus, dat eerste punt reeds delft eenen af
grond tusschen Katholieke Bewaarders en Chris
ten Democraten; en hoe wilt gij dat zij tesamen
op eene kieslijst verschijnen
Dat ware eene belachelijke comedie en eene
hatelijke volksfopperij.
Hetzelfde moet gezegd worden voor al de an
dere hoofdpunten der twee programma's
Hetgeen de Kardinaal-Secretaris vraagt en
Overigens^ zelf in 't belang van den Gods
diehsf, is 't te wenschen dat die twee partijen
zelfstandig'blijven en afzonderlijk 'strijHém
Op godsdienstig gebied zullen ze altoos te
samen werken om de rechten der Kerk en de
gewetensvrijheid te verdedigen; maar op ekono-
misch gebied zal elk alleen strijden om zijn
programma te doen zegevieren.
Ziedaar de eenige overeenkomst, het eenig
vredesverdrag dat mogelijk en eerlijk is; alle
En nochtans, dat kan verstaan worden in
den brief van den Kardinaal Sekretaris.
Gelukkigliik dat die -rief.:voor on§ geen be-
vel bevat, maar eenen wensch, eenen raad dien
wij eerbiedig aanhooren, maar die door de fout
en koppigheid der katlofièke Bewaarders niet
gevolgd kan :worden. Priester Daens.
A
heve-j,.Lt'i -• zaïlêL .c:*- M' -EeraaE te«en; d,u' Bnr^cxpe^erfaad
beri van den Paus, buiten nllc partijschap, voor het .V„.MoïuaénKVu Vc 5 #4
Vale et fruere, gelijk meester Liaven ons schreef in
februa 1875 Vale et fruere, 'Jen goeden dag en de wel
varendheid. Eb w'hebben goed zacht en gematigd weêr,
alhoewel er Bakkers zijn in Aalst, die huDnen paal uit
steken ais 'ne Verrekijker, en die de menschen pijnigen
met te zeggen Het gaat een Winterko zijn, gelijk over
14 jaar, ie't jaar 7o Alsdan vroos het 13 weken ach
tervolgen», dat de Schelde zoo vaat toelag al-s eenen
dorschvloer; ze bakten te Temscbe wafelen en schoteu
naar de wip op Schelde. T'AALST, Deken Roelandt
heeft zondag in 'i Lof een schoon sermoen gedaan, ver-
v„. buiten alle partyschap, voor het
Kristen Geloof; hij zal zijn Hoogmis doen aanwinnen gelijk
Deken Van Doren, van duurbare gedachtenis.
Sprekende van den Paus, de gazetten brengen
't nieuws aan Dat er dijnsdag in 't Vatikaan een groote
Vergadering was; dat de Paus een aanspraak deed, na
welken er geroepen werd
Leve de Paus-Demokraat
Broedersin da Volkspartij, ge ziet 'tis avanti... In
Mgr Ireland hadden wij een Aartsbisschop-Demokraat;
Pius X is de Paus-Demokraat.
In SPANJE zijn de kiezingen uitgevallen ten
voordeele der Republiek. Spanje moet, van onder tot
boven opgeschud worden. Onder 't oud Katholiek Bestuur
wordt het een der armste en onwetendste Landen vau
Europa.
HOFSTA HF, E al TAn Burgemeesters
dal men daar spreekt. M.
Possemiers is in den smaak niet meer der Bewaarders.
Te naaste week verdere iulichtingen daar over.
NINOVE warea vrÜda£> °P don steenweg
L naar Gent op 't groudgebied Erpe
eu een Boerken zegde ons daar Dat Katholiek zit in
't bedrog' tot o*or den kop.. Zoo is't\oor de vrijheid
en 't geluk der wereld 't zijn de Kristene gedachten die
moeten bovenkomen. Wat Nenove aangaat, de Minder
heid droomt dear van eenen Burgemeester t'hebben. Als
droomen geen bedrog ware, wie zou 't zijn M. De Coo-
man D'oude Partij heeft hem begraven. M. De Clercq
OE PATATTEN sIaan °p Engeland doet
hier groote aankoopen in
de soort der verkenspatatten; die groot zijn bijna gelijk
rapen en zeer blommig; ze maken daar bloera af, in
Engeland.
Als de kaarten bij ons
gedrukt zijn wordt de
Prijskamp kosteloos
aangekondigd 'tls de ruchtbaarheid die't Volk aanbrengt,
't Land tan Ablst wordt gedrukt op meer dan 2000 Nrs, is
overal verspreid en wordt door elk gelezen.
F TT ft A \f Oordegem-Aalst en vico versa zal ge-
44r*.-ïi reed zijn met Nieuwjaar; den 9 De
cember is d'aanbesteding van den Tram Aalst-Assche, aiover
den Montecitorio; al die over dezen berg komt aan de Pont-
straatpoort, zegtBuono, bella-vista; doch 't is op den Monte
di Sospiri, aan 't Moutmolengat dat men de lippen laat han
gen en dat elk zegt Welk monstrueus werk De naam
van Burgemeester Gheeraerdts moest er op staan gelijk op al
d'ander Kemels onder zyn bestuur gemaakt.
BIJ AALST Er begint daar leven te komen,
maar 't zal eerlijk lsven zijn.. Nu, de gebeur,
tenissen Dijnsdag 3 Nov. was de Gemeen
teraad vergaderd in openbare zitting... Aan 't dagorde stond
de verpachtingkler Prochiegoedcren,
Terwijl de^Èkretaris lezing gaf van die verpachting vroeg
de Demokrjwft Alfons Dumont
.Miywie gaat nu de verkooping doeü
Waarop de Burgemeester bitsig riep
Hebt ge 't niet gehoord
Neen Mr, zei Dumont. heel beleefd, ik heb dat niet ge
hoord.
Mr Notaris Eeman zegde dat niemand het gehoord had.
Daarop wilde de Sekretaris graraoesjkes maken, maar
Alfonp Dumont deed hem op zijn plaats blijven en als waro
Demcikraat verdedigde hfj hier het recht voor iedereen.
Tot hiertoe werd die verpachting gedaan door den Notaris
van Erpe em nu is men deo Notaris van Oordegem gaan vra
gen.. 't Heeft geweldig gestoven in de Raadzaal en nog meer
in d'hèrberg. Nu,verleden dijnsdag moest die zaak weérora
voor den Gemeenteraad van Erpe komen. Men zegt op de
Procbie dat er twee gendarms in de zaal waren. Leefde Pee
Visjnog, hij zou er ook wel geweest zijn mot zynen haan.
Op di - tweede zitting nogmaals gesprokeir over de ver
pachting Een iastkohier is gestemd met 5 3t. tegen 4.
M. Ai;'. Dumoat, M. Ali'. De Sw&ef. Al. OustaefDe Boeck ec
HISTORIEK DRAMATIEK VERHAAL
TT IT IDE IQ EEUW
IV. In Tenebris.
't Is te zeggen in donkere droeve dagen ver
zonken.
Zonder moed en zonder hoop.
Ge zoudt zeggen«Hoe kan 'ne mensch zoo
valsch zijn
Cromwell, de materialist, bijgevolg de geluk
zoeker en valschaard, g'hebt gehoord, Lezers
en Lezeressen, dat hij zegde aan Hendrik Peri
Ik zal voor u zorgen; ga gerust voort! Verlaat
Londen vandaag nog; niemand mag weten dat
gij hier geweest zijt... Laat mij geworden; ik zal
op 't gemoed van den Koning dusdanig werken,
dat AnnadeBoleyn weldra uw teergeliefde Echt
genote is... Zij is aan u verloofd en ze behoort
u toe.
Waarop de jonge hertog van Northumberland
hem hartelijk bedankte, hem mildelijk begif
tigde en denzelfden dag nog de terugreis onder
nam naar het hooge Noorden van Engeland,
waar zijn uitgestrekte Domeinen gelegen waren.
Het Huis van Northumberland was een der
bijzonderste van Engeland, door macht, aanzien
en rijkdom.
De jonge Hertog keerde met meer moed en
vrolijkheid terug dan hij gekomen was... Hij i
was eerlijk van hart en kon siet denken dat I
iemand zoo walgelijk valsch zou handelen.
Braye jongelingSchatrijk, maar alleen op
de wereld, die uw hert gegeven hebt aan een
joage maagd, ook van hoogen eêldom, braaf en
uwer waardig; wistet gij wat die magere bleeke
slang aan Koning Henricus is gaan zeggen, als
gij vertrokken waart.
Sire, zegde hij, lachende als de Duivel uit
't Verloren Paradijs, Sire, hij is weg, ik heb
hem doorgezonden met schoone beloften.
En hoe zag hij eruit, mijn Cromwell?
- Gelijkkig, Sire
Gelukkig, ach is er geluk op de wereld!
ik ben altijd vol onrust
Sire, het is omdat uw Majes'eit te goed is,
ge maakt u te veel gewetensbezwaar. Ik zou
voor 8 dagen in uw plaats willen zijn.
En wat zoudt hij doen, Cromwell
Wat ik doen fzon, Sire? Mij boven alles
stellen; ge zijt hier de meester; wat uw Majes
teit wil, moet geschieden. Toon eens uw ko
ninklijken wil; {uw huwelijk met Catharina was
onwettig; niet alleen gij kunt, maar gij moet
met Anna de Boleyn trouwen. Eens dien groo-
ten stap gedaan, de rust zal in uw hert weder
keeren en elk zal uw koninklijk gezag eerbie
digen.
j De vleiers der Koningen zijn 't verderf der
j Volkeren.
j Verleid en meêgesleept door Cromwell, zoo
viel de Koning van afgrond tot afgrond, altijd
dieper.
Den 14 November i532trouwde hij met Anna
de Boleyn, zonder luister of plechtigheid, op
'ne zolder. Cromwell had een Priester omge
kocht die de Mis las; aan de Nutting zijnde en
als hij dit huwelijk moest gaan inzegenen, die
Priester kreeg knaging en zegde
Sire, het is mij niet geoorloofd, ge zijt ge
trouwd
Ik heb dispensatie uit Roomen, zoo sprak
de Koning leugenachtig.
Sire, mag ik de stukken zien
Gelooft gij mij op mijn woord niet? De
zager zoo wreed uit, in die twee zittingen alt op dvij Kruis
weg En om tot een besluit te komen, Mr de Notaris is verre
van onzen Vriend te z\ju, alhoewel 't Lavd meer Lezers
heeft dan al d'ander gazetten van Aalst te samen, toch blijft
hfj hardnekkig in zyn weigering van Aankondigingen te
doen plaatsen in 't Land, maar toch in deze zaak moeten wy
hem gelijk geven en onderstennen, lijj is immers Parochiaan
van Erpe en 't is onredelijk en ongehoord met de Vorkoo-
pingen of Verpachtingen naar een ander Parochie te gaan.
P. D.
Volgens de verordening der Grondwet zijn de
Kamers geopend den 2en Dijnsdag van Novem
ber.
Senaat en Kamer hebben hun bureel gekozen.
In 't Senaat is met eenparige stemmen her
kozen de hertog van Ursel, die nu te Strom-
beek op zijn sterfbed ligt, geslagen door een
geraaktheid. De Doktors zeggen dat alle hoop
niet verloren is, maar of d'Ursel wel ooit zijne
vorige krachten van geest en lichaam zal her
winnen, daar valt grootelijks aan te twijfelen.
Hij is te Strombeeck berecht door eenen
dispensatie uit Roomen ligt in mijn Bureel. Ge
zult ze straks zien.
Met die valsche leugen werd hij getrouwd
voor de Kerkna eenige dagen deed hij zijn hu
welijk afkondigen, en alle Beambten, zoo gees
telijken als wereldlijken, moesten, op straffe
des doods, den Koning goedkeuren in al zijne
slechtigheden. Zoo ging het in die tijden, als
't Volk geen kiesrecht had.
Ondertusschen zat Hendrik Persi in zijn
graafschap het nieuws uit Londen af te wachten.
Vol hoop en betrouwen.
Dagen en weken verliepen.
Toen kwamen d'eerste geruchten op de vleu
gelen van den wind, duister, met nevels omge
ven.
Die geruchten vielen als loodzwaar op 't hart
van den jongen Hertog, doch hij wilde ze niet
gelooven, hij keerde ze af, gelijk iemand die 'ne
zware slag afweert.
Eindelijk toch werden ze bevestigd, ze kon
den niet meer geloochend worden
Anna de Boleyn had aan 't hof van Enge
land de echte Huisvrouw en Koninginne ver
vangen; ze was openbaar herkead als Konin
ginne van Engeland
Zij, die Hertoginne van Northumberland
moest worden
Toen viel de teêrgevoelige jongeling in diepe
mistroostigheid
Zulke valschheid in de wereld
Valschheid bij zijne Anna
Valschheid bij Cromwell
Valschheid bij iedereen
Hendrik Persi bleef verscheide dagen opge
sloten in zijne kamer; hij wilde niemand ont
vangen; hij leefde daar als in een graf.
En terugkomende in de wereld, hij was
MENSCHENHATER geworden.
een zeer godvruchtig man.
In de Kamer der Volksvertegenwoordigers is
j 't gansch Bureel herkozen geweesi; de Voorzit-
1 ter Schollaert met een zeer groote Meerder
heid, omrede dat hij zijn beste doet om ^onpar
tijdig te zijn, en de debatten tracht v. uchtbaar
te maken zoo veel het in zijne macht is. -
Dees jaar, om wille der kiezingen van Mei,
zal de zittijd zeer kort zijn, en bijna gansch
verloopen in 't grondig onderzoek der budiet-
ten, voornamelijk van 't Inwendige, 't Onder
wijs en dat der ijzerenwegen.
Woensdag en donderdag werden de budjet-
ten in de sektiën onderzocht of liever doorbla
derd. In de 5 eerste sektiën waren de Bewaar
ders in meerderheid en keurden natuurlijk al
de budjetten goed, mits eenige opmerkingen
en beknibbelingen.
In de zesde sektie lagen de Bewaarders
onder, en al de budjetten werden daar verwor
pen, behalve het budjet van Justitie, van Land
bouw en dat van Werk en Nijverheid.
Priester Daens vroeg aan den Minister van
Landbouw (die ook in de 6de sektie was) wat
er ging gedaan worden om onze hopplanters te
helpen en te redden
Het krachtig redmiddel is onze hopplanters
niet te slachtofferen aan de vreemde voort
brengers, maar hun ten minste in hun eigen
land de gelijkheid te geven met de vreemde
lingen. De verbetering der Jhopteelt bescher
men door subsidiën etc. dat Jis een bijmiddel
dat wenschelijk is maarj[den|toestand {niet red
den zal.-;
Vrijdag, in de opent>are zitting, wordt het
geval onderzocht van den socialist Hubin die
in 't gevang zit te Hoei, om weerstand aan de
Gendaimen tijdens de politieke onlusten van
verledeh jaar.
Van der Velde en Feron vragen, krachtens
art. 45 der Grondwet, dat hij vrij gelaten worde
gedurende den zittijd der Kamer; maar Minis
ter Van den Heuvel, die dikwijls een mugge-
zifter is, beweert dat het art. 45 anders moet
uitgelegd worden, en dat Hubin zijne straf
moet uitdoen tot in Januari 1904.
arme 9 .:tns tegen
hun hart geven, de Bewaarders, 't Woord Bewaarder
zegt het immers alles beware», hun oude veorrechten,
hun geld, niets willen geven, gelijk den rijken wrek
Zelfs wit de Staatskas, door 't Volk gevuld, alles iw hun
voordeel, niets voer den armen wroeter... Op veel plaat
sen is de eerste termijn van 't Pensioen nog niet betaald.
En k ben wel zeker dat al de vette militaire justiciaire
Pensioenen fix betaald worden; en dat de 200,000 fr. van
den rijken graaf van Vlaanderen lang op voorhand gereed
geteld zijn...'t Roept wraak gelijk men met d'oude werk-
menschen durft spotten.
M. Jaurês heeft de zaak voor de Kamer gebrachthet
recht der werklieden, de weigering van een scheidsge
recht door de Fabrikanten. M. JaurÈs sprak kalm, rode-
lijk en deftig. Met 5i2 stemmen tegen 2 is.'zijn voorstel
aanveerd. De vraag van M. Devèze om 100,000 fr. aan
de werkstakers van *t Noorden, is naar de Komissie van
't Budjet gezonden. Aanstonds heeft Minister Combes
aan den Prefekt van 't noorden getelegrafeerd dat hij er
zou tusschen komen en zonder uitstel bij de Fabrikanten
gaan. Dit is handelen volgens d'Encecliek van Paus Leo.
Hij, bloeiende jonkheid, leefde in zijn groot
rijk Kasteel als een Kluizenaar.
Hij bleef daar opgesloten als in een gevang;
hij ontving niemand; niemand; al de
brieven van jachten en feesten bleven •nbe-
antwoord; de oude dienstknecht Tom had
streng order aan elk te zeggen dat de jonge
Hertog niemand ontving; het was zelden
dat hij in de schoome dagen nog in zijn Park en
in zijn Howingen kwam; hij was zonder
lust of leven.
De menschen vroegen Wat heeft die
Hertog toch
jonge
Wat heeft hij Zijn hert is geknakt, zijn hert
is gebroken.
Eene zaak, eene zaak houdt hem nog recht;
zijn oude brave dienstbode heeft last niemand
weg te zenden die aalmoesen of hulp komt
vragen; het is een processie naar 't Kasteel, een
processie van arm noodlijdende Volk; en Tom
moet geven, altijd geven en erbij voegen dat ze
zouden bidden, ter intentie van den Hertog-
en zijn intentie is Anna de Boleyn Haar
blijft hij dus beminnen, de ondankbare]!
Ondertusschen komt het nieuws uit Londen
regelmatig toe.
Cromwell die naast den Koning praait met
macht en gezag; Cromwell, die Koning Hen
ricus in een kerkscheuring brengt; Kerken en
Kloosters die vervolgd worden; bijna al de
Bisschoppen die zwijgen en toegeven, om hun
rijkdommen te behouden; Bisschop Fisher
van Rochester en Thomas Morus die gevangen
worden en onthoofd in 1534; Koning Henri
cus die Anna de Boleyn begint te verachten-
die haar verstoot Anna de Boleyn die aan-
gehouden is, in 't gevang geworpen; onder be
schuldiging van hoog-verraad tegen den
Koning.
Bij die laatste tijding, Hendrik Persi ge-
raakte eensklaps in een koortsige werking;
hij gaat rond bij Joden en ander geldleenérs,
tracht geld bijeen te krijgen zooveel mogelijk^
neemt een zijner beste peerden en vertrekt te
via/voet naar Londen.
't Vervolgt.
