f
en OE VOLKSEEUW I
Be gevolgen
Kamer
ragen en
antwoorden
HOOGMOED
V
Nummer 52
Zondag 25 Beoember 1910
50"e Jaargang
Orgaan der Christene Volkspartij
Godsdienst - Vaderland - Vrijheid
jH
6 1
olksvertegenwoordiger zijn
In de VOLKSGAZET ™de(^
van Volksvertegenwoordigers
Leerpncnx. oordeele? Onlangs w
Een Ylaamsche Iloogesehool
Briefwisseling.
Xieuwj aarbriefje
I V 3 3 i 4 ik if -J 5 s H
%-
BUREELEILAND CHIP KA, WERF, AALST
Gewone Annoncen 20 eeatiemen per regel; Anaoaeen oc de SH* 50
Rechterlijke Anconeea 1,00 yr regel
HET
ABONNEMENTSPRIJS
I Fr. Jun réjf 4e Stad; -8,50 Fr. veer den Httat;MO reef J ie
lase^önt^eB worde» 09 tHe tyiitigpea im hi
HOOGER NIEUW LEVEN
L A N D YM
A
l
EERLIJKHEID EK VRIJHEID
Wat nieuws, Daens
Och, wat zal ik zeg
gen
Ge peinst, ge dubi-
neert
Inderdaad, ja lieve
menschen, dat een jaar
toch zoo rap voorbij is, per
expiestrein, ottomobiel,
vliegmachien ik zie 1910
nog beginnen, korts nadat
de oude Leopoldus zijn
hoofd had neêrgelegd ik
zie Koning Albert nog zij
nen Ec-d afleggen in 't Vlaamsch en in 't Fransch en
sihoon treffelijke woorden ui'spreken ik zie ons nieuw
Lokaal aankoopen en beginnen, straks is 't gereed ik
zie mij daar nog een korte zoete rust genieten in ffli-
ghem-Abdij, bij oude Vrienden ik zie rrij dikwijls naar
't Kerkhof, waar Priester Daens zoo heerlijk begraven
ligt ik zie de Kristene Volkspartij in opklaring en bloei
en machten nu gaat het wcdeiom Kerstdag zijn en
einde jaar.
KERSTDAG, de grootste en merkweerdigste van alle
dagen... Wie twijfelt eraan? Wie herinnert zich niet,
van als hij geheugen kan, uit de eerste jongste jaren, dat
stalleken van Bethlehem, die Engelkes, die Herderkes,
die blinkende Sterre in den Hemel, Maria en Jozef ge
bogen over het Kindeke Jesus wie is aan d'hand zijner
Ouders niet gegaan door sneeuw en ijs, in bijtende
koude, naar de Kerstnacht, naar d'Herderkesrnis, naar
d'Hoogmis, naar 't Lof van Kerstmis, over veel jaren ze
keren nacht ik ging met een groote menigte 's nachts te
11 ure van Enghien naar Halle. De lucht weerga mde
van 't gezangen 't gebed En van den eenen Kerstdag
tot den anderen is de Ouderdom gekomen door eenige
schoon dagen, maar tegenspoed, storm en lijden de
wereld'ne Kruisweg is voor elk; men ondervindt dat
alles hier ijdelheid is, elk sleept achter zich de lange
keten zijner ontgoochelingen het geluk is op deze we
reld niet te vinden maar grijs, oud wordende en versle
ten, de Kerstdag blijft altijd even jong en frisch. men
vindt er nog altijd dezelfde Almacht Mensch geworden
uit liefde »ot ons allen...
En goed, rechtzinnig in ons hart gaande, we moeten
zeggen met den ouden Rus Tnlstoï0 De Mensch kan
niet leven zonder Godsdienstons ziel is geschapen voor
het Eeuwige indien er geluk kan zijn op de wereld dan
is het in de oefening der Leering Kristien die is g-
makkelijk, noodzakelijk en aangenaam.
Een goede en gelukkige Feestdag aan iedereen, een-
pariglijk... De oude Rus Graai ïolstoï schreef: In
d'hooge standen is de Godsdienst dikwijls een zaak van
belang en van wellevendheid.-(Hoe handelden Herodus
en zijn Hovelingen jegens den Zaligmaker) bij de wer
kende menigte is de Godsdienst rechtzinnig en diep Inge
drongen.
En het is om de werkende menigte in die gevoelens te
houden, dat Priester Daens, De,Backer, Smid Lambrecht,
Sterck, Dr Candron en anderen de Kristene Volkspartij
hebben ingericht... Zestaai er, ondanks storm en orkaan,
ondanks Broodroof en zielsdwang!; ze staat er rotsvast,
vrij en onafhankelijk, gesteund door duizende.:en uit
de rangen der Vervolgers van.vroeger komt het Lotge-
zang tot Priester Daens
Priester Daens, brave, edele ziel, gij die 't waar en
echt op hadt met ons Katholiek Geloof en met ons Volk
van Vlaanderen, gij zijt te vroeg opgestaan, uw stem
heeft te vroeg geklonken 1 Thans dat net bruischt in de
hoofden en ziedt in de harten, o nu het vuur uwer woor
den en de kracht van uw wilien 1 Sta weêr op, o Volks
geliefde, en, bij God alleen zult ge niet staan en ons
oud pruikerige belagers zullen de groene vlag volgen
het groen, kleur van vrede, kleur van,hoop 1 of zullen
niets zijn
Aalst, 21 December 1910. Pieter DAENS,
Volksvertegenwoordiger.
VAN DEN
eenige tafereelen uit het Leven van den Vrou
wenbeul Koning Hendrik-den-Achtslen, van
Engeland
VI. - KONINGIN.
Afgrijslijk afgrijselijk riep Catharina
sidderende uit, en zonk bezwijmend neder.
De Koning nam haar in zijn armen en droeg
haar voor de opene venster.
Open uwe oogen, dat mijne stem machtig
zij, Catharina Catharina opende langzaam
weder hare oogen.
Ziet en hoort gij mij vroeg Hendrik.
Ja, antwoordde zij.
Herinnert gij u alles
ja, sprak zij. Ik ben in het paleis van
White Hall, daar staat den troon, gij zijt de
Koning Hendrik VIII, en aan dezen vinger
ontbreekt een ring.
Daar is hij behoud hem voor altijd, her
nam Hendrik, haar den ring aan den vinger
stekende.
En aldus vernieuwt gij aan de levende de
beloften, welke gij aan de doode gedaan hebt
O, doe het mij nog eens hooren, sprak Catha
rina, een sleutel die zij in de hand hield, be-
schonwende.
Luister, zeide Hendrik mijn paleis en
mijnen troon zult gij met mij deelen in weelde
en macht gezeten, zult gij alleen in mijn hart
heerschen en gelukkig zijn.
Ik zal dan Koningin zijn
Nog heden zal den Aartsbisschop ons
vtceenigen, en morgen met den koninklijken
is een eervol, zwaarwichtig, verheven en schoon ambl
bekleeden. Er zijn 166 Man om de 7 mtllioen Belgen te
vertegenwoordigen in de Wetgevende Kamer. Een Volks
vertegenwoordiger moet altijd aanwezig zijn, aliijd waak
zaam, altijd werkzaam hij moet rijn eigen verzaken en
vergeten, bijzonderlijk voor den minderen man geen
onrecht mag hij zien, zonder tegenstand aan te bieden.
In plaatsen en bedieningen, als een Volksvertegen;
woordiger naar Familie en Vrienden ziet, handelt hij
EERLIJK? Wie kan zeggen JA?.. Als de plaats van
Distrikt Kummissaris aan hoog achtbare en weerdige
Aalstenaars is ontsnapt, dit is de schuld der Katholieke
Volksvertegenwoordigers. Nu is weêr een plaats van No
taris open er zijn twee zeer jonge Kandidaten, de heeren
Eeman en Moyersoen. Er is een derde Kandidaat M- De
Vis, hij is mijn politieke vriend niet, doch ik moet zeggen
dat hij langdurig en onredelijk achteruit werd geste
ken, omdat men hem niet vreesde. Doch ik zeg het vol
gende Als M. Woeste voor den jongen heer Moyersoen
werkt, indien M. De Saedeleer Minister De Lantsheere
lastig valt voor den jongen heer Eeman, vei vullen zij
getrouw en eerlijk hun ambt van Volksvertegenwoordi
ger Zouden de Kiezers het recht niet hebben voortaan
i hun stem te weigeren Wat M. Volksv. Moyersoen aan
gaat, als hij zegtIk moet voor mijn Broeder staan, dan
handelt hij niet als Volksvertegenwoordiger, maar als
i Man van Nepotisme. Hoe weerdig en hoe schoon voor
hem, indien hij zegde Die plaats komt nu aan mijn
Broeder niet toe hij heeft tijd van wachten ik ga mijn
stem geven aan den oudsten en den verdienstrijksten...
De Wet van dezen Tijd vraagt Eerlijkheid en Recht in
j alle openbare Ambten. P. DAENS.
I Pol/Gr* lk ben Donderdag in't Pa-
j III X I d101S leis VJm dén Koning ge
weest mocht ik weigeren?
I De ontvangst was er luisterlijk, volle gaz, pandaar var.
gloria mundi. In de groote Kaffé-zaal deed Koning Al-
brecht mij door een Generaal bij hem roepen en sprak
5 mij over üe werkende menigte. Ik heb gesproken tot den
Koning gelijk ik spreek tot mijn Kierers Eenvoudig en
rechtzinnig. In 't volgend Nr breederen uitleg.
matie gericht tegen mij, NAAMLOOS. Kan dat tellen
Er is spraak van Kiezingen. /Maar elk weet toch dat de
Geldmacht van alle kleur nog altijd dwingt; zooveel mo
gelijk. Wat Priester Daens aangaat en de Liberalen, alles
staat opgeklaard in zijn Leven...,Tot op de laatste dagen
zijn vast woord was Vrij, gansch vrij, Kristen maar
Democraat. En dit blijft mijn woord en 't woord var. nl e
Democraten Over persoonlijke vriendschap heb ik
geen rekening te geven.
P. D.
Zitting van Woensdag 7 December 1910.
De Voorzitter. Mijne Heeren, we gaan vooit tot
het Amendement-Daens die voorsteltDe Arbeidsrege
ling in Fabrieken en Werkhuizen het minimum van
loon vooral in alle Staatsdiensten, om tot het Familieloon
te komen, alsook de verhooging van alle Pensioenen
burgerlijke en nvlltaire
La parole est M. Daens
De heer Daens (in'1 Vlaamsch). - Zoo de Rechter
zijde braaf is en wil luisteren, zal ik zeer kort zijn.
Al wat ik voorstel, is noodzakelijk en wordt dringend
gevraagd door de werkende klas De regeling van den
arbeid in fabrieken en werkhuizen, de vaststelling van
het minimum dagloon, bijzonderlijk voor de Werklieden
van den Staat, ten einde het Familieloon te berejken, en
ook de verhooging van alle Pensioenen, burgerlijke en
militairlijke.
Het is immers ongelooflijk en ongehoord dat in onze
eeuw, in de XXe eeuw, onder eene Katholieke Regeering,
mantel en de kroon op het hoofd, zai ik u aan
geheel het Hof als mijne echtgenote doen ken
nen. Dat Hof, Europa, ja geheel de wereld, zal
u dan toeroepen Gelukkig de Koningin van
Engeland I.. Maar wat doet gij, vroeg de Ke
ning. haar iets door het venster in het water
ziende werpen. (Het was de sleutel van Dier-
ham's graf).
Niets, sprak zij luid maar zachtjens
voegde zij er bij ik maak mij Koningin.
Na nog eenige woordenwisseling, bracht de
Koning, zelf bedwelmd doorzijn geluk, haar in
eene der bijgelegene kamers, en liet haar ver
volgens alleen.
Toen de Koning vertrokken wa'bekwam zij
als uit eenen diepen slaap. Is liet een droom
of is het waarheid, zegde zij naar langdurig
overdenken Klim ik nu waarlijk ten troon?
Welk eene foltering in mijn beproefd hart
Wee over u, Dierham Ach, indien ik we-
zentlijk ben, wat ik tot eiken prijs wenschte te
worden, dat er dan iemand kwame, die mij
zegde Het is zoo; gij zijt de echtgenote van
Hendrik VIII. Engeland begroet u als zijne
Koningin.
Ik het eerst begroet u als mijne Koninginl
sprak eensklaps eene bekende stem, en Catha
rina stond als vernietigd want voor haar stond
Dierham, die eenen vasten blik op haar ves
tigde.
Gij ziet het, sprak Dierham, de wenschen
eener Koningin worden oogenblikkelijk vol
bracht.
Dierham stamelde Catharina.
Het graf, vervolgde Dierham, is een on
getrouw verblijf. Gij dacht het zwijgender en
dieper.
Maar leeft gij, of zijt gij een geest
Voor de wereld ben ik dood maar voor u
leef ik
En wie heeft u den grafkelder geopend
Gij hadt vergeten dat er twee sleutels en
ook twee Vrouwen waren De eene beminde
ik niet, maar zij beminde mij ik beminde de
de Werklieden van den Staat moeten zeggen Wij wer
ken en sla en twaalf, dertien en veertien uren daags en
wij moeten honger lijden En na dat wij alzoo, gedurende
tal van jaren ten dienste geweest zijn van den Staat, dan
krijgen w.j een onvoldoend Pensioen dat ons in eenen
ellendigen toestandJaat.
Wanneer wij ten voordeele van het werkvolk een beter
Stemrefiht eischen, dan is het niet, om den Godsdienst
kwaad te doen, of de goede orde te stooren, inleg ndeel,
het Ran onder godsdienstig oogpunt niets dan voordeel
bijbre. ;en. M3ar het is om het ellendig lot van den
werkman te verbeteren, opdat de groote menigte enzer
arbeiders een hooger en beter leven zouden hebben. Bij
ons, cp den Buiten, gebeuren toch zooveel misdaden en
schelmstukken, waarvan de oorzaak eerst en vooral in
onwetendheid en armoe Ie te zoeken s.
Heeren der Rechterzijde, en gij bijzonderlijk die u
als Katholieke Democraten ^ilt uitgeven waart gij met
ons gebleven, waarschijnlijk zoudt gij ook vervolging
gel'den hebben, maar wij zouden hier toch de stemming
der Volkswetten bekomen hebben, die gij betracht in uw
hart.
Het is iïiet zonder schaamte dat ik bestatig hoe gij,
die vroeger met ons het Volk hebt bemind, nu geschaard
zijt rond den heer Woeste, de wilde ve: volger der Demo
cratie.
Maar hetgeen gij niet met ons hebt willen betrachten,
weest er zeker van, wij, de ware Democraten zullen het
uitvoeren. Het Volk kom', meer en meer tot ons en onze
macht zal gedurig aangroeien.
Gij kor.it inroepen dat u -e stem aan het Ministerie
noodig is, dat van uwe houding liet besiaan en de toe
komst der Regcering afiiangt. Is uw Ministerie dan toch
zoo zwak en zou het erdoor te lijden hebben, indien gij
de ware Volkswetten stemdetLeerplicht en Rechtvcer-
diglieid in de kieswetten.
Want de onvolmaaktheid van het Onderwijs en de
onrechtveerdiglieid in de stemmingen zijn de grootste
oorzaken van den toestand waarover onze werkende klas
met recht te klagen heeft. De ongelijkheid in het toeken
nen van het stemrecht is de vergiftiging van Ue bron van
rechtvaardigheid welke een kiesstelsel zou moeten uit
maken.
Moest iedereen zijn kiesrecht kunnen uitoefenen zooai:.
het behoort, dan zou ons Volk in de Gemeenten meer en
meer mach: hebben op al de Besturen, Hospice.: Arm.
besturen enz. Overal zou er meer rechtveerdighei
schen en iedereen weet dat daar het ideaal is da v.je
mocraten, betrachten door het invoeren *an zuiver alge
meen Stemrecht.
Wat waren de Werklieden toch vroeger, wanneer zij
niet het minste stemrecht hadden Het zai alleen dank
zijn 1 het algemeen Stemrecht dat al de noodige Volks
wetten, waarvan wij de stemming vragen, éindelijk zullen
verwezenlijkt wotden.
Stemt ma r tegen onze voorstellen maar wij wacKter.
u af. Gij hebt beloofd de toestand der Onderwijzers <n
ook deze van een groot getal Bedienden te veibeteren.
Het zal niet meer lukken uitvluchtselen te zoexen na
eenige weken, nog in dezen zittijd, zult gij moeten uwe
beloften houden. Indien gij nogmaals uitstelt, wacht u
van de volgende stemming. Ons Volk wordt meer en meer
wakker er: ontwikkeld, vraagt met ons dat gij de groote
voorschriften van nen Godsdienst wat meer zoudet in
dachtig zijn. Deze voo'r:c!.:::en loeren ons dat wij in
alles de rechtveerdigheid, bijzonderlijk de broederlijke
liefde moeten betrachten en in het *erK stellen.
Gij, Katholieken, zegt iederen dag in uw gebed Geef
ons heden ons dagelijks brood. Waar gij, in grooten over
vloed, gij denkt aan uw arme Kristene Broeders niet
volgens uw werken gij bidt, ikzuchtig en hardvochtig:
geef mij heden mijn dagelijks brood 1
Uwe plicht is het deze vraag in ie willigen en doet gij
het niet, wij wachten u af op de volgen le kiezing.
j Vraag gericht door PIETER -DAENS tot den lieer
Minister van Spoorwegen, Post en Telegraaf,
j Weet de heer Minister dat bij de rijtuigpoetsers Brtis
i sel-Noord er in December 44 zijn zonder Z,i: dagrust
Dat die reurive toestand enkel kan verbetert wotden
door vermeerdering van personeel Wat de rust en eel-
plaats aangaat, welke men voor honden zou te klein en
j te ongezond vinden, hoelang moet de studie van dit hoogst
dringend W erk nog duren? Pieter Daens.
andere maar deze beminde eene kroon. De
j eerste was prinses Margaretha de tweede
C: tharina Howard. Deze vrouwen hebben hare
rellen verwisseld j zij, die zich herrinneren
moest, heeft vergeten zij, die vergeten moest,
heeft zich herinnerd nu weet gij alles
Genaderiep Catharina, weenende
vluchten wij van hier! verberg mij in eenen
hoek der aarde.. O laten wij vluchten
Mevrouw, hernam Dierham, ieders nood
lot moet hier beneden worden vervuld.. Het
mijne zoowel als het uwe. Het was u niet ge
noeg Markiezin van Derby, Hertogin van
Dierham en de Vrouw van eenen Pair van En
geland te wezen gij hebt gezegd ik wil Ko
ningen zijn. Welnu, gij zult het zijn !l
Heb medelijden, kermde zij.
Gij begeerdet eene kroon Zij zal uwe
hairen doen grijzen Gij verlangdet eenen
scepter hij zal uwe hand doen verdorren I...
Gij wildet eenen troon Hij zal u verhetfentot
het schavot
O mijn God snikte Catharina.
Op het bed, dat gij beklimt, sliepen'Ivoor
u reeds vier Koninginnen, ging Dierham voort.
Binnen 8 dagen zal ik naar uw geluk komen
vernemen.
Ik zal u dus wederzien vroeg Catharina
bevende.
Dc dood alleen, antwoordde hij, kan
scheiden wat de Priester des Heeren verbond.
Ja, gij ziet mij weder alle doorgangen van dit
Paleis zijn mij bekend Catharina Howard is
nu Koningin van Engeland, maar blijft event-
wel Markiezin van Derby.
Gij kunt, zegde Catharina, niet mij, zon
der ook u zeiven verderven.
Zoo is het, hernam Dierham mijn lot is
in leven en sterven het uwe. Wij stegen in
hetzelfde huis, wij klimmen op hetzelfde scha
vot, en wij dalen in hetzelfde grat 11 Dit zeg
gende verdween hij door eene verborgene deur.
I AAMnli'itU Is zij er niet noodig
Huweliik od een Gemee
Dat elk
was een
Huwelijk op een Gemeente van
Oost-Vlaanderen, en van de 7 personen was er maar éen
enke'e die zijn naam kon zeitcn. Een Katholieke
Volksvertegenwoordiger uit de Waien mij onlangs zegde:
lk heb aan den Kardinaal-Aartsbisschop van Mechelen
gez-gd dat men heel slecht doet met het wereldlijk Ka
tholiek Onderwijs te vernietigen en overal te doen geven
door Religieusen. Het kleed maakt den monnik niet en
een wereldlijke Katholieke Onderwijzer of Onderwijzeres
dringt veel dieper in het Volk dan een Kloosterling.
De werking en beweging wordt machtig en alge-
meen Een Vlaamsche Hoogeschool, om den afgrond
te sluiten tusschen Wetenschap en Volk. T'Antwer-
pen is een Meeting geweest van 5000 man, in ophef
en geestdriftongehoord Te Brussel, eveneens.. Het
is een vuur dat voortloopt van Stad tot Stad.- In Aalst
is ook een Komiteit gevormd, onpartijdig.. Wie heeft
eerst van al in de Volkskamer de Vlaamsche Hooge
school gebracht Advokaat De Backer ran Dender-
houtem... Wie heeft een Wetsontw^Jp neêrgelegd
voor een Vlaamsche Hoogeschool Vhester Daens,
in-1905.
Heer en vriend Daens.
Helaas wat gaat er van onzen H. Godsdienst alhier
in Belgiö geworden Dit is de vraag of beter de jammer
kreet die ieder rechtzinnig hert ontspringt.
Ja, binnen eenige jaren hebben wij de «Ontvolkte
Kerk door den H. Molachios vóórzegd. Buiten de libe
ralen en de socialisten komt er eene derde partij de on
verschilligen, die wel is waar de Godsdienst niet bevech-
.Tn, maar hem ook toch niet beoefenen of belijden en
'.it tretal is overgroot. De oorzaak van het onts'aan de
zer secfe is goed gekend: Het is de vereroernis van
zoovele SCHijNGOEDEN cn de verdrukkino van zoovele
waregoeden
BOER CIS.
Waarde Heer Daens,
Gij hebt in de Kamer gezegd dat de Onderwijzers in
Belgie een hongerloon ontvangen. Nooit ij er eene groo-
tere waarheid uitgesproken, bijzonderlijk voor de Katho
lieke Onderwijzers en Ondeiwijzercssen. Geen enkele
Katholieke Ond rwijzer kan voort met zijne jaarwedde;
alleen de Liberale in groote Steden kunnen dat.
Ik wensch U geluk en bedank U voor uwe kranige
woorden. Geven «ie Katholieken niet. ze moeten het (och
hooren I Kristus'Leering volgen zij niet.
Een GemeenteHoofd-onderwijzer.
VOOR DE KINDEREN VAN DEN LAOEREN GRAAD.
Lieve Vader, Lieve Moeder,
Goed en za'ig nieuwejaar
Ik bid God de Albehoeder
Dat Hij U van ziekten spaar,
Dat Hij U nog lange jaren
Vol geluk, door elk bemind,
Op de aarde zou bewaren
Voor het welzijn van
Uw kind
N.
nï Te bekomen op ons Bureel
te beginnen van 1 fr. het 100op srhoonen ivcorJL
tantaisie-kaartjes in alle soorten
Proper werk. Spoedige bediening
ning.
Hij liet Catharina ter prooi aan angst en wroe
ging achter.
Acht dagen later ontwaakte Catharina uit
eenen onrustigen slaap toen zij de oogen
opende, stond Dieiham voor haar, en vroeg
Zijt gij gelukkig
Hoe komt gij hier riep zij verschrikt ik
zelf sloot deze deur.
Gij vergeet altijd, sprak Dierham, dat
elke deur twee sleutels hebben kan.
Deze toch niet, hernam zij, de achterdeur
grendelende.
Arme Catharina, sprak Dierham, gij
neemt nu tegen den Koning zoo vele maatrege
len voor mij, als ik vroeger nam voor u.
Als de Koning ons bijeen zag, waren wij
verloren, zeide zij.
Dat heb ik toen ook gezegd, hernam Dier
ham.
Om Gods wil, wat begeert gij van mij
Ik kom vernemen of gij gelukkig zijt.
Ik gelukkig 1 Ach I mijn God In den dag
beef ik op het minste gerucht, en des nacht9...
O Dierham gij zijt vreeselijk gewroken
Gij zijt treurig, mevrouw ik zal u eene
ballade zingen.
Dit zeggende, nam Dierham eene gitaar van
den muur en speelde.
Herkent ge, vroeg hij, deze melodij nog
Wees barmhartig smeekte zij.
.En deze woorden zegde Dierham
Spreek, en gij zijt Koninginne,
lk ben Koning, wets de mijn,
Edgards kroon zal de uwe wezen.
Edgards scepter de uwe zijn
Neem de kroon van Koninginne,
Schoone Elfride 1 wees inijn ra
Wilt gij Koninginne wezen
—Ja, o, ja.
('t Vervolgt).