Martin Egel, onverwachte hekkesluiter Festival
Halleluja gemengd koor met pasteltinten
Netwerk Schitterende Paul Coppens
1
FIRMA DELDI
Matthijs Piet
Fabricatie voor zuiderse gerechten, kroketten en
delicatessen
Specialiteit van diverse lasagne
Import verse ansjovis
Artisanaal bereid
Levering gratis
Oude Gentbaan 40, 9300 Aalst - tel. 053/77.45.66
20 Nieuwe Gazet van Aalst 8 oktober 1982
In de toegangshal van het stadhuis .hing op 28 september een met de hand geschreven bericht, dat de alt Julia Hamari
wegens ziekte niet kon optreden. Als deus ex machina hadden de organisatoren bariton Martin Egel naar Aalst gehaald. Dat
op de schouders van die man een zware taak lag, en het recital bovendien een ondankbare opdracht inhield, lijkt me nogal
vanzelfsprekend.
Bovendien niet alleen een naam, waarmee men al maanden staan flikkerogen had maar de nieuwe zanger bracht ook zijn
specifiek programma mee. Dag Mahler, dag Mozart. Welkom Schumann.
Een hele avoncf Schumann, is dat niet
van het goede teveel Voor mij niet.
het is en blijft zo'n mooie muziek. Ik
breng wel begrip op voor de mening,
dat het lied als kunstvorm zo rijk is dat
men wellicht meerdere schuifjes uit de
brede liederkast mocht opengetrok
ken hebben, als men voor die éne keer
aan deze discipline raakt. Maar ja,
over meningen...
Egel is eigenlijk een operazanger
(zoals Hamari trouwens). Een opera
zanger, niet alleen op papier maar ook
in werkelijkheid. Zijn stem leunt
bovendien duidelijk naar de baslijn
zodat een paar keer bij stille wendin
gen waar de melodie als een regen-
boogje boven de piano oprijst, niet
graatzuiver geïntoneerd wordt. De
volle kracht, d.w.z. het totale meester
schap en het ontroerende gebruik van
de stem is dan ook vooral maximaal bij
de forte-passages. Er zit ook een dui
delijk emotioneel verschil tussen de 2
cy.cli (Dichterliebe, Liederkreis,
Eichendorff). Vooral in deze laatste
bundel weet Egel een spanning op te
bouwen, die naar een paar echt
unieke ontroeringsmomenten leidt.
Merkwaardig is, dat de zanger af en
toe een ludieke duik in de partituur
maakt, door uit twee ruiven te eten. De
versies voor verschillende stemmen
worden met happen door elkaar
gehaald wat (door vooral het vermij
den van hoge noten) tot een onge
woon klankbeeld leidt (ich grolle nicht
bijv.).
Pianist Andres Soho, die zijn partij
heel afstandelijk hield, zou de hele
avond zijn bijdrage als een kanten
kraagje op een zomerkleed inkleuren,
(klassieke vraag uit de cursus muziek
geschiedeniswelke functie heeft de
piano bij Schumanns Liederkunst
Het publiek, dat er duidelijk diverse
meningen opnahield, (maar ook dat is
klassiek en duidt misschien op een rij
pende muzikale neus die verder reikt
dan de reclamefolder) vroeg en kreeg
2 bissertjes2 juwelen van Wolf. En
toen ging het Festival uit, en konden
de brommers, claxons, knalpotten,
schellen, bellen en toeters die de hele
avond op de Grote Markt bijzonder
knap gepresteerd hadden ook naar
huis gaan.
Het Festival heeft het in de staartuit-
voeringen niet meegehad, dat was
hoofdzakelijk aan onverwachte om
standigheden te wijten. Misschien is
het uitgerekend daarom nu de tijd en
de plaats om de inrichters en de vele
stille en luide medewerkers te felicite
ren.
Deze stad is blijkbaar toch nog iets
meer dan een karnavalsmoeras. (F.C.)
Martin Egel en Andres Soho. (O.JJ
The French Lieutenant's woman
1867. Lyme, een klein badstadje in het
zuiden van Engeland. Charles Smithson
rentenier en kollektioneur van zeefos
sielen is zich officieel komen verloven
met Ernestina Freemon. Tijdens zijn
verblijf raakt hij steeds meer gefasci
neerd door een misterieuze jonge vrouw
Sarah Woodruff. Zij heeft een kortston
dige liefdesaffaire gehad met een jonge
Franse luitenant. Hij beloofde haar te
trouwen maar kwam nooit terug over
zee. Dagen na elkaar brengt zij haar tijd
door aan de kust met zicht op oneindig.
Geen enkele man van reputatie wil met
haar gezien worden omdat ze door haar
omfloerste manier van doen als een
hoer uit de gemeenschap gestoten
werd.
Charles blijft zich hardnekkig verzetten
tegen de idee dat hij verliefd is gewor
den, maar hij kan niet meer uit haar om
geving wegblijven. Na herhaalde ont
moetingen met Sarah verbreekt hij de
verloving met Enestina, waarmee hij vol
gens de normen van de Viktoriaanse tijd
zijn naam kwijt was. Hij wenst haar uit
eindelijk te trouwen maar ze verdwijnt...
voor jaren.
1981Een filmteam draait «The French
Lieutenant's woman». Mike speelt de rol
van Charles, Anna die van Sarah. Ze
zijn op elkaar verliefd geworden tijdens
de opnamen. Mike is getrouwd en vader,
Anna heeft een vriend.
In 1966 publiceerde de Britse schrijver
John Fowles zijn boek «The French
Lieutenant's Woman» dat door de kritici
in de hoogste legioenen van de litera-
tuurhemel werd geschreven. Zinneman,
Pollack en Schaffner hadden reeds een
poging ondernomen om het boek te ver
filmen maar hadden zich een buil geval
len over het scenario, totdat Harold Pin
ter aan het werk werd gezet. Hij wist het
perfekt sluitende deksel op Fowles pot
te bedenken. Zijn scenario is meteen
een perfekte demonstratie geworden
hoe dialogen dienen op papier gezet.
Meryl Streep (Kramer vs. Kramer) is
heerlijk natuurlijk en speelt boordevol ta
lent de rol van een passievolle vrouw die
heelwat op haar tijd vooruit is maar door
niemand begrepen wordt. Jeremy Irons
is de jonge man die zijn leven bijna rui-
neert voor een «femme superbe».
Als U bij de kategorie mensen hoort die
wel van film houden, maar nog zelden
de weg vindt naar de bioskoop, dan is
deze film een zeer sterke aanrader.
Regie K. Reisz, Fotografie F. Francis,
metMeryl Streep. Jeremy Irons, Emily
Morgan e.a. Groot-Brittanië 1981. Kleur
123'.
The Border
Jack Nicholson is de halfgoede Cop die
toezicht moet houden over de grens met
Mexiko van waar nogal wat illegalen
Amerika proberen binnen te raken.
Porkey's
Aan beschimmelde sekssketches raken
we onderhand wel gewoon, maar van
ongelimiteerd geweld en blauw racisme
daar is onze buik al lang van vol.
II Gatto
II Gatto is een makabere komedie over
de rottigheid en de wantoestanden bin
nen het Italiaans politieke systeem of de
Italiaanse film op zijn best.
FILM IN DE STAD
Feestpaleis
The Border X
Confession of a driving Inspektor O
Honey O
Palace
Porkey's O
The French Lieutenant's Woman XXXX
Alien 2 O
II Gatto. Organizatie K.F.L. Palace op
14 oktober te 20.15 uur. (CAN)
Ik vind O onbelangrijk - X matig - XX
goed - XXX zeer goed - XXXX niet te
missen.
Deken C. De Vos en de Jezuïetenpaters Geniets en Doornaert vieren hun
vijftigjarig priesterjubileum, een niet alledaags feit voor niet alledaag
se mensen. Onze deken ging en gaat zijn eigen consequente weg,
pater Doornaert is als troost niet weg te denken uit kliniek en hospi
taal, pater Geniets is geruisloze dienstbaarheid. Het Hallelujakoor van
Gaston De Cock huldigt hen op zijn manier, met feestelijke klanken in
een concert vol afwisseling.
Wolken kunnen boeiend zijn. Rood of
donker dreigend zijn ze boeiender, laten
ze meer ruimte voor de fantasie dan
schaapjes-wit. Zo zijn ook kinderen.
Kwajongens lopen al eens over de grens
maar kleuren het leven. Die spankracht
mist het koor in zijn aanzet. Bachs mo
tet «Jesu, meine Freude» moet als een
stralenbundel opengaan. Vreugde en
sereniteit liggen symmetrisch rond het
kernthema «Ihr aber seid nicht fleisch-
lich, sondern geistlich». De sereniteit
heb ik gehoord in het verstilde moment
«Gute Nacht», de vreugde echter bleef
wat angstvallig in het notenbeeld steken
en wat een fel licht moest zijn werd een
zachte septemberzon. Ook de fuga bleef
wat vaal en de sopranen baanden zich
met moeite een weg door de andere
stemblokken. Maar bidden was het
Anton Van Duinkerken heeft in een
klein, maar onvergetelijk werkje, «De
mensen hebben hun gebreken», ge
schreven dat Homerus blind moet ge
weest zijn. Zijn poëtische taal zit vol ori
ginele beelden en langgerekte vergelij
kingen die het blote oog ontgaan. Is het
daarom dat Jozef D'hoir zo fijnzinnig
Bachs tweede Franse suite in re ver
tolkt? De verbinding van de diverse
stukjes zit in de toonsoort. Ze zijn ge
schreven, zoals Bach zelf het zegt, «tot
vermaak en troost van de liefhebbers»,
een nagerecht van gestileerde dansen.
In de Allemande mocht de puntigheid
wat scherper, maar van de andere delen
maakte D'hoir fijngeslepen juwelen,
vooral van de sarabande die de intimi
teit van een oud-Hollands interieur
ademt en de air met een prachtige dia
loog tussen stem en tegenstem, een to
verdoos vol ornamenten.
Herman Slagmulder heeft een andere
tijdrekening dan jij en ik. Gisteren was hij
regisseur, vandaag leraar, nu bariton die
ons komt verrassen met twee niet direct
populaire aria'seen uit Haendels
«Giulio Cesare», emotioneel geladen,
van lange adem, doorvoeld geschreven
en gezongen; een andere uit Mendels-
sohns oratorium «Paulus», «Gott, sei mir
gnadig», een smeekbede die duidelijk
onder Haendels invloed staatde zon
daar. de kleine man tegenover de grote
God. De aandrang maakt stil en ont
roert.
Zon is niet denkbaar zonder schaduw.
Alleen Vivaldi slaagt erin louter muzikale
vreugde te scheppen. Trillers en virtu
ose toonladders borrelen op uit trompet
ten en orgel. Geen plaats hier voor ge
pieker over de dag van morgen. Het le
ven is één feest.
Chris Crombeen verlegt het accent naar
de Brabantse barok. Abraham van den
Kerckhoven toont in zijn preludium en
fuga in re voor orgel iets van de zwierig
heid en de plechtstatigheid die spreekt
uit de herenhuizen op de Brusselse Gro
te Markt. Na een kort voorspel volgt een
doorgevoerde fuga op één thema met
op het einde een vreemde ritmeveran
dering en een mooi orgelpunt. Geen
Sweelinck meer, net nog geen Bach,
maar merkwaardig van opbouw, ook in
de uitvoering.
Begin- en eindpunt van het concert zijn
tegenpolen bezinning bij Bach tegen
over triomfalisme bij Charpentier, wiens
muziek zweeft tussen kerk en paleis,
dicht aanleunend bij mekaar, zelfverze
kerd. De psalm «Nisi Dominus» is er een
staaltje van monumentaal en werelds
en toch diep-gelovig. Er zijn een paar
onzekere inzetten in het koor maar de
lezing is goed en draagt de glans die
mensen als Lully en Charpentier niet
kunnen missen.
Ik wacht op een bisnummer. Teken van
waardering. W.D.B.
Een «one man show» heeft zo zijn voor- en nadelen de artiest houdt
alle artistieke touwtjes zélf in handen, wat de voldoening bij een succes
des te groter maakt, maar de verantwoordelijkheid voor een mislukking
komt ook op zijn schouders alleen neer. Wat Paul Coppens en «Bert, de
zot van 't Katteveld» betreft, is het eerste geval hier van toepassing.
Paul Coppens. (O.J
Paul Coppens is voor de Aalsterse
theaterliefhebber overigens geen onbe
kende meerhij richtte de cabaret- en
poëziegroepen «Mercurius», «Hobton»
en «Comsada» op, regisseerde diverse
poëzie- en cabaretavonden, speelde to
neel bij Nieuw Leven, Groep '75, Het
Land van Riem, Tejater 80, en schreef
zelf de éénakters «De Hervormer», «De
Grens» en het drama «Eilandzon». Ook
«Bert, de zot...» werd door hem ge
schreven en bovendien ook geregis
seerd. Ten slotte was hij ook de enige
acteur in dit stuk.
Paul Coppens, auteur
Als ondertitel kreeg «Bert...» de bena
ming «Oilsjters volkstoneel» mee, en in
derdaad dit is volkstoneel van het zui
verste water. Een uit het leven gegre
pen, eenvoudig verteld verhaal dat nu
eens de tragische, dan weer de komi
sche. vaak de tragi-komische toer op
gaat, en door het gebruik van het dialect
een heel apart élan verkrijgt. Dit dialect
doet de acteur overigens veel geloof
waardiger overkomen.
Het verhaal is eenvoudigAlbert De
Soomer, ook wel Bert of «de zot van
't Katteveld» genoemd, heeft een moord
begaan. Voor de onderzoeksrechter
moet hij het waarom en het hoe nu uit de
doeken doen. Hij vertelt hem dan ook
over zijn liefde voor Suzanneke, over
zijn verkering en hun trouwen, over hun
huisje met hun tuintje, en over Rikske,
zijn zoontje, waarvan hij zielsveel houdt
en die door de rijke meneer Verdonck
overhoop gereden wordt. Bert is een
simpele volksmens, genre ruwe-bolster-
blanke-pit, een beetje zonderling ook,
terwijl meneer Verdonck een geëerd
burger is. Bert kan de dood van zijn
zoontje bovendien niet te boven komen.
Zijn minderwaardigheidscomplex drijft
hem tot paranoiaalles en iedereen is
tegen hem, de wereld is onrechtvaardig,
Verdonck heeft zijn zoontje vermoord,
maar voor hem gaat het mooie leventje
door, terwijl Bert zich steeds dieper voelt
zinken. Ten slotte verstoot hij Suzan
neke en besluit hij het recht in eigen
handen te nemen.
Door middel van flash-backs waarin Bert
geconfronteerd wordt met de (onzicht
bare) personen die zijn leven deze rich
ting hebben uitgedreven, wordt ons in
feite het hele gamma van menselijke
emoties geschilderd liefde en haat,
vertedering en woede, geluk en verdriet,
hoop en wanhoop. Daardoor, én door de
schijnbare simpliciteit, verkrijgt het ver
haal een grote herkenbaarheid, en mag
«Bert...» zondermeer een geslaagd to
neelstuk genoemd worden.
Paul Coppens, acteur
Dat geldt ook voor de acteur Paul
Coppens. «Bert» is immers, ondanks de
schijnbare simpliciteit, een heel complex
en geconcentreerd stuk. In korte tijd
moet de acteur overschakelen van
dronken gelul op vreselijke woede, van
een verliefde-knul-type op een trotse-
vader-type. Het gevaar zat er dus dik in
dat Coppens niet zomaar van de ene op
de andere minuut een heel andere emo
tie zou kunnen overbrengen. De overtui
ging waarmee hij dit moeilijke stuk
speelde, deed hem echter deze gevaar
lijke klip omzeilen. Hierbij mogen we
echter ook de opbouw van het stuk niet
uit het oog verliezen tussen de flash
backs is immers steeds een rustpauze
voorzien, een overgangsperiode waarin
hij rëchtstreeks tot de onderzoeksrech
ter spreekt.
Bovendien slaagde Coppens erin, zowel
wat de tragische als de komische noot
betreft, méér dan overtuigend over te
komen. Bij de dronkemansepisode werd
er hartelijk gelachen, terwijl andere ge
deelten zondermeer naar de keel gre
pen.
Chapeau
Een stuk dat in al zijn eenvoud ingeni
eus mag geheten worden. Een regie
waarvoor hetzelfde geldt. En een ac
teursprestatie die niet van de poes was.
Paul Coppens mag dus drie grote plui
men op zijn hoed steken. Wat mij be
treft, behoort «Bert...» tot de drie beste
stukken die ik in dit toch al rijk geze
gende theaterjaar heb gezien, (pb)
