OPTIEK
DELENS
Dr. Jef De Loof
Als het om heel belangrijke zaken gaat
zoals bewapening, hebben wij niks te vertellen
MOET ER 61 ZAAT OP?
NIEUWSTRAAT 60
AALST
Brief
de moeite waard
Geraardsbergsestraat 74 VRIJ IN UIT
het meest originele winkeltje van de stad
...aan de Zoutstraatpoort
Vredesagenda
Nieuwe Gazet van Aalst 29 oktober 1982
3
25 oktober 1981. In Brussel betogen zowat 200.000 mensen tegen de
kernbewapening en vóór de vrede. Benson schrijft zijn 'Vredesboek'.
Vele Belgische gemeenten roepen zich tot kernvrije zone uit. In Neder
land bepaalt het rakettenvraagstuk de verkiezingen en de regeringsvor
ming. Nooit voorheen is de roep om vrede, het protest en de woede
tegen een waanzinnige wedloop zó krachtig en zó massaal gehoord.
In maart van vorig jaar stichtten enkele
Gentse dokters, samen met de Aalster-
se huisarts, Dr. Jef De Loof, de
'Medische werkgroep tegen atoomwa
pens'. Steeds meer artsen en andere
gezondheidswerkers versterkten onder
tussen deze aktiegroep. Het is voor zijn
onbaatzuchtige inzet voor de vredes-
zaak dat Dr. De Loof begin dit jaar de
persprijs van de Persbond van de Den
derstreek werd toegekend. Nu verschijnt
van zijn hand "En niemand hoort je hui
len', een vaak pakkende en beangsti
gende wetenschappelijke studie over de
atoomdreiging die samen hij met zijn
dochter Mieke De Loof heeft geschre«
ven. Een schitterende bijdrage tot pre
ventie van een (kern)oorlog, "onze
enige kans op overleven", zegt Dr. De
Loof.
Wij zochten de auteurs thuis op en had
den een boeiende babbel over oorlog,
vrede, militaristische leugens en drogre
denen en over de strijd tegen de vernie
tiging van onze beschaving.
In het begin van het boek lees ik "Naïvi
teit ligt niet meer bij hen die zich inzetten
voor de vrede. Naief zijn veeleer zij die zich
veiliger voelen naarmate ze meer wapens
bezitten of die geloven dat men een vol
gende oorlog nog kan uitvechten zonder
onherstelbare schade toe te brengen aan
heel het mensdom". U doelt hier op politici
die de wil van de bevolking blijkbaar naast
zich neerleggen
Dr. De LoofNiet alleen politici, maar ie
dereen die met diplomatie, oorlog en
vrede bezig is en die een zodanige enge
denkwijze vertoont, dat men er niet meer
uitraakt. De naïviteit van de enge blik.
Wij hebben het probleem van alle zijden
op een wetenschappelijke manier bena
derd, zodat men ons zeker geen naïvi
teit moet verwijten. Dit terwijl de meeste
militaire beleidsmensen nog steeds hun
«spelletjes» spelen, met bondgenoot en
vijand, zet en tegenzet. Met een hele
boel levensbelangrijke facetten houden
zij, naief, geen rekening.
Mieke De LoofBeleidsmensen weige
ren hun verantwoordelijkheid op te ne
men. Uit vele gesprekken blijkt dat zij
zich zeer weinig informeren en dat zij
enkel datgene beslissen of verdedigen
wat in hun (politiek) kraam past, of wat
electoraal gunstig ligt.
Vandaar ook dit boek om het ware be
lang van de beslissing rond de plaatsing
van de raketten, duidelijk te stellen.
Jullie kunnen als medici ook boven de eng
partijpolitieke of ideologische polemiek
uitstijgen
Dr. De Loofledereen heeft uiteraard
een eigen politieke kijk op de zaken.
Maar dat hoeven wij, artsen, niet te ver
dedigen. Als men mij morgen bewijst dat
die atoomwapens nodig zijn. zal ik dat
onmiddellijk onderschrijven. Ons onder
zoek wijst echter een totaal andere rich
ting uit.
Tracht men U dan niet in een politiek hokje
te duwen
Dr. De LoofO ja, natuurlijk. Dat is een
vertrouwd middel wanneer men het
moeilijk heeft met een groep mensen.
D' n zegt men «O, dat komt uit die of
die hoek. Voor ons is het eenvoudig. Wij
trachten objektieve zaken vast te stellen
en het raakt ons niet voor welke partij
dat onaangenaam overkomt. Net door
die politieke benadering, door steeds te
beweren, «Dit is niet opportuun, daar
kunnen we niet over spreken», zijn we
tot de huidige situatie op het vlak van
atoomwapens gekomen.
U schrijft pertinent«Van enige bescher
ming tegen de bom is geen sprake. Hulp
zullen wij als artsen niet kunnen geven».
Niet erg geruststellend dus
Dr. De LoofDit willen we inderdaad ook
echt aanklagen. Men zegt de bevolking
dat er iets aan te doen is. Maar daarover
kunnen wij alvast formeel zijn Na een
atoomkonflikt hier, zijn ook wij dood of
gekwetst, niet bereikbaar, zullen we
geen materiaal hebben. Dit moeten de
mensen beseffen In kringen van de ci
viele bescherming of het leger geeft men
zelfs ronduit lachwekkende bescher
mingsmaatregelen, een voorbeeld men
zou onder een trap kunnen gaan zitten,
of nog zich met een schop (heb je die
bij als je op de trein zit ingraven. Ge
woon onvoorstelbaar. In de rampen
plannen maakt men bijvoorbeeld ge
bruik van gas en electriciteit, maar die
zal er na de bom gewoonweg niet zijn
Van naïviteit gesproken...
Dr. De LoofJa, men gaat uit van situ
aties zoals na een «gewoon» bombar
dement. Onze werkgroep vroeg staats
secretaris Aerts (nootvan sociale za
ken) een rampenplan voor te leggen, of
indien dit nóg niet zou bestaan, ons toch
laten mee te werken. Aerts' antwoorcj
begon al zeer eigenaardig «Als hier in
België atoomwapens gebruikt worden,
dan is er veel kans dat, gezien de grote
bevolkingsdichtheid, verwoestingen zul
len aangericht worden»... Nog erger was
zijn besluit«We zouden u die gege
vens wel willen bezorgen, mochten ze
geen geklasseerde elementen bevat
ten» (D.w.z. militaire geheimen). Dat
betekent ook dat al wie na een atoom
ramp, hulp zou moeten kunnen bieden,
gewoon niet op de hoogte is van wat te
doen valt. Totaal absurd.
OO
Jullie verzet tegen de oorlog en bewape
ning, kadert in een ruimer sociaal engage
ment, begrijp ik uit het boek. Het bestrij
den van ziekte, honger en armoede
Dr. De LoofHet erge is dat meer bewa
pening niet meer bewapening betekent,
integendeel. Dat meer bewapening ook
diefstal is t.o.v. diegenen die het geld
echt nodig hebben en tenslottemeer
bewapening is moord. Iedere dag ster
ven honderdduizenden mensen, die niet
zouden moeten sterven als men het geld
van de bewapening zuinig zou beste
den. In het boek haal ik het voorbeeld
aan van malaria, een ziekte die vandaag
opnieuw uitbreiding neemt.
Mag men ook de band leggen tussen jullie
aktiviteiten tegen atoomwapens en de
nieuwe geneeskunde, het protest tegen de
Orde der Geneesheren e.d.
Dr. De LoofIk geloof dat men de zaken
hier toch duidelijk moet onderscheiden.
Al zijn veel mensen die zich inzetten te
gen de atoomwapens, bijvoorbeeld ook
tegen de Orde. dan mag je dat zeker niet
veralgemenen. Maar er is overlapping,
ja-
In 1946 werd Einstein voorzitter van een
spoedcomité van atoomgeleerden. Hoofd
doel van deze groep was zoveel mogelijk
mensen het gevaar van atoomwapens te
doen inzien. Kan men zeggen dat men daar
na meer dan 35 jaar goed in geslaagd is,
vooral op beleidsniveau dan
Mieke De LoofHet is duidelijk dat Rea
gan een koude oorlog-sfeer creëert,
maar, en daarom is ook het boek ge
schreven, als de druk van onder uit groot
genoeg is. als we de mensen goed in
formeren, als ook de scholen aan vre-
desopvoeding gaan doen. dan kunnen
we via het beleid toch iets verwezenlij
ken, denk ik.
Dr. De LoofOok vroeger zijn er vredes
bewegingen geweest, maar nooit tevo
ren waren deze zo massaal en zo goed
theoretisch onderbouwd, nooit was de
groei zo tekenend. We mogen vooral nu
niet op houden. En dat dit alles geen
invloed zou hebben op het beleid, daar
geloof ik toch niet zo erg in. Ik weet uit
heel goede bron dat de betoging van vo
rig jaar een enorme indruk heeft ge
maakt op meerdere militaire kopstuk
ken. Sommige politici en partijen bleken
na de vredesmars plotseling veel genu
anceerder en gereserveerder.
Mieke De LoofWij moeten in de opvoe
ding van de jongeren het geweldelement
trachten uit te schakelen, andere waar
den gaan beklemtonen. Ik denk hier bij
voorbeeld aan het geschiedenis-onder
wijs in de humaniora. Waarom zou men
hier niet meer sociale verwezenlijkingen
beklemtonen i.p.v. militaristische of eng-
nationalistische aspekten van de kursus
te belichten Door steeds opnieuw in
zwart-wit termen te denken, in een
vriend-vijand verhouding, slagen wij er
op de duur nog moeilijk in om konflikten
op te lossen Men geraakt in een ge-
weldspiraal op die manier.
Dr. De LoofMen zegt«We leven in een
democratie». Akkoord, maar wat blijkt
Hoe belangrijker de zaken zijn, hoe min
der democratisch het er aan toe gaat.
Als het om heel belangrijke zaken gaat,
om buitenlandse aangelegenheden,
oorlog en vrede, bewapening, daar heb
ben wij niks in te zeggen. Wij hebben
hier bijvoorbeeld in militaire aangele
genheden even weinig te vertellen als
de mensen in de Sovjetunie
Hier komen we terecht bij element open
baarheid, het collectief recht op volledige
en juiste informatie. Hoe staan de media
tegenover uw akties
Dr. De LoofOm te beginnen, in een be
paalde conservatieve pers worden we
doodgezwegen. De lezer van de Gazet
van Antwerpen bijvoorbeeld weet nog
niet van ons bestaan afWat erger is
ook op de BRT-televisie worden we sys
tematisch geweerd. Dat kunnen we niet
zeggen van de BRT-radio, waar we al
een paar keer aan bod kwamen.
on nen aa schoelkamerood.
Beste Frans, ai pertank dammen vroeger in 'tschool attoyd «Fransken» zoyn,
want ge 'n wordt na pesies ni van de groestje, awei, Fransken, 'k hem van 'n
nacht van aa gedrumd... Ja, hoe da 't komt 'n weit ek ni, want, lotj ne kier tel
len, awei, t es al mier as twie-en-viefteg joor lein, da 'k a nog gezing hem. En
't kaan ni missen, want ik weit het nog zudoneg goed hein, 't was zjust op
den iesten dag dat den oerlog ooitgebroeken es Want goy gink nog nor 't
schoei, en ikke, ik gink al weirken. En denne vroydag, den tindje moy, noor
dat de Dosjge al bommenen lote vallen hooin on de Leideboon en noding
geer on t aad keirkbof op den Deiremonsge stieweg, was ekik ooitgeschien
op meh weirk, gelèk as allemaan en nor hoois gegoon. En onder de boon nor
hoois kwamp ek aa teigen. Goy kwampt ooit 't schoei en goy most nog nor
annen troyn, want goy 'n woendegen in Olsjt ni. En omdat dad dor on de
stoosje azoei nen annekesnest was, meh aal die sadoten die nor heer kazer-
nement mosten, meh kostums woor da ze nimmer in 'n kosten en meh valies
ken en vraan en kinjeren on heer gat, en dad aal die transj meh retaar reiten,
ajaa, hoe kost dad anders, hem ek tiegen aa gezeid, Fransken, kom jong,
komt iest nog ne kier mei tot oon onzet. En ge zè nog ne kier meigekommen.
En wajjer hemmen nog 'n betjen ston klappen on de deir. En wajjer hemmen
dor ston afspreiken dammen malgerei makanderen nog ne kier moste zing.
Want goy, goy kost gralèk goe tiekenen. En ikke, ik kost 'n betjen meh de
penne oeverweg. Want wajjer hooin in den toyd al ne kier geprobeird van
tegoor nen tiekenfilm te beginnen, mor doveir 'n hooimen ginne klas genoeg,
da kosten teveil. En domei zolle men naa ne kier probeiren van 'n tiekever-
hool onien te flansen. Naa zolle ze da ne «strip» noemen. En wajjer sproaken
af. Da most er deirkommen. Mor aal-meh-ne-kier begost de flooit, allei, de
sireen, verom t' hooilen. En goy stapten dad agaa af. 'k Goon maoken da 'k
on mennen troyn geraok, zadje. En ikke, ik trok nor onze keljer. En ienegte
menieten noding was 't kartasj As ek verom boeve kwamp stond er ginien
rooit nimmer in ons kot, gink er ginien deir nimmer goed oepen of toe en honk"
er boeven Olsjt 'n roei wolk va stiengroois. Op d' oyzere brigge oever den
Denjer honk er oeik 'n trantjen van zennen helles. Da was aa trantjen...
'k Hem noding verschillige kieren novraog gedoon ver te weiten of dat er dor
slachtoffers worden, 'k Ben 't noeit ni teweiten gekommen. En noding est "t
ienegste da 'k noor twie joor van aa te weiten gekommen ben, es dagge op
dienen moment dinsjt genoemen hodj ba de «zwerte»... Dad 'n hem ek noeit
ni goe verstoon, mor allei, eh gedacht 'n es ginne perestront hein. En onzjier
moe van elk zè getal hemmen... Noor den oerlog hem ek nog ne kier nor a
proche geweist en dor azoei verzichteg-goddeweg meh lantereken opgestoe
ken. Mor 't schein a dor nimmand nimier te kennen, of liete ze mor azoei En
as ek naa pe malheir nog ne kier adoor passeir, 'n zol ek allesj nimmer kenne
zeggen woor dagge zjust woendjen, want 't er es lanst alle kanten zuvei!
gebaad...
Fransken, ge 'n zetj neigenenneigeteg kansen op honderd noeit teis stiksken
ni leizen, 'k Weit allesj ni of dagge nog leeft... Mor most het na per malheir
azoei zen, zeg, lodj ne kier iet hoeiren hein
'k Zol geren nog ne kier klappen oever da tiekeverhool... PETJEN
Uit jullie boek spreekt een enorme be
zorgdheid om het Europese continent...
Dr. De LoofOnze thesis is als er ooit
A-wapens worden gebruikt, dan zal het
zeker in Europa zijn. Daarenboven kan
er nergens ter wereld zoveel schade
veroorzaakt worden als in Europa hier
staan zóveel wapens opgesteld, hier is
de bevolkingsdichtheid zó groot en
vooral, hier zijn enorm veel strategische
doelwitten.
Is de vraag naar het bestaande (on)even-
wicht inzake militaire macht tussen de
grootmachten wel relevant. Beide hebben
toch een «overkill»-mogelijkheid
Dr. De LoofInderdaad, als twee buren
ruzie maken en de ene bezit 10 geweren
en de andere 11 of 12, is de vraag naar
evenwicht niet van pas; ze zullen elkaar
«meerdere malen doden», als het ware.
Ik ben trouwens steeds meer tot het be
sluit gekomen dat het evenwicht tussen
de beide blokken zeker niet in het voor
deel van de S.U. slaat, noch evolueert.
Uit heel wat zaken blijkt trouwens dat de
V.S.A. streven naar een overwicht, voor
al sinds Reagan, om de andere partij op
de knieën te krijgen. De Russen hebben
bijvoorbeeld meer zware wapens, maar
dat is niet meer praktisch. Modern oor
logstuig moet vooral precies zijn, erg ge
sofisticeerd en hierin liggen de Amerika
nen dan weer voor. Beide staten hebben
ook zowat evenveel soldaten ongeveer
3,4 miljoen. Ik zou nog andere voorbeel
den kunnen aanhalen. Nee, dat eveh-
wicht, dat zijn praatjes.
Mieke De LoofDaarbij moet men nog
dat afschrikkingsdenken op zich in vraag
stellen. Meer wapens hebben ons niet
veiliger gemaakt, integendeel. Dit den
ken gaat er trouwens van uit dat men in
krisismomenten, rationeel zal handelen.
Men bouwt dus een dreiging op, maar in
krisissituaties gaat men juist irrationeel
handelen men zal hoogstwaarschijnlijk
naar zijn sterkste wapen grijpen, en niet
eerst een resem conventionele (zwakke)
middelen uitproberen, dat lijkt me toch
duidelijk.
Is de kans op een ongeluk met nucleaire
wapens even reëel als de oorlogsdreiging
zelf?
Dr. De LoofZeker, een atoomoorlog kon
ontstaan als gevolg van een gewoon
konflikt dat ongewild escaleert. Ook een
«toeval» behoort tot de mogelijkheden.
Zo was er ooit eens een 6-minuten du
rend luchtalarm in de VSA; de piloten en
raketbases waren al vertrekkensklaar,
toen men zag dat er iets was misge
gaan. En tenslotte de raketwapens zijn
zo precies geworden dat, wanneer de
ene partij onverwacht en massaal be
gint, zij de vijandelijke terugslag tot on
der het aanvaardbare vernietigingsni
veau kan houden. Merï kan namelijk vrij
wel alle bases op zeer korte tijd uitscha
kelen. Het is logisch dat men dan gaat
danken dat een atoomoorlog kan ge
wonnen worden
(Jan Van Gijseghem)
Je kan het boek «Én niemand hoort je
huilen», uitgegeven bij Kritak in Leuven,
reeds verkrijgen bij Oxfam-Wereldwin-
kel. Hopmarkt 11Prijs 290 fr
Dr. De Loof zal zijn boek op 11 no
vember na de VAKA-fakkeltocht voor
stellen in zaal Madelon. Grote Markt.
N PW-***1
