Paul Kiekens
Woonbehoefte sterk overschat
voor ontvolkend Aalst
Ondanks slechte weertoch
geslaagde kermis te Herdersem
Molenstraat 68 AALST
•S 053/21 65 75
IIIVAAM KM
10 Nieuwe Gazet van Aalst 16 september 1983
Dorre cijfers kunnen soms verrassende konklusies opleveren. Dit is beslist het geval voor
wie de «woonbehoefte» in de Denderstreek onderzoekt in het licht van de jongste demo
grafische evolutie. In elke gemeente, maar vooral te Aalst geldt dat het gewestplan té rood
gekleurd werd, d.w.z. teveel ruimte gereserveerd heeft voor de woonfunktie. Dit uiteraard
ten nadele van andere funkties zoals op de eerste plaats de landbouw. Er blijkt geen enkele
reden te zijn om het zgn. «woonuitbreidingsgebied» aan te spreken, en ook voor de
eigenlijke «woongebieden» is zuinigheid troef. Zelfs bij een onverwachte stijging van de
bevolking, zitten we nog jaren met een overschot aan bouwpercelen... Aldus de statis
tieken.
Hoe meer woonzone, hoe meer... geld.
Zeker in het kleine Vlaanderen is elke
«morzel grond» belangrijk geworden.
«Ruimte» werd een schaars goed, waar
zuinig en oordeelkundig dient mee om
gesprongen De funkties waarvoor op die
«ruimte» een beroep gedaan wordt zijn
immers vaak niet of moeilijk met mekaar
verenigbaarwoon- en produktieruimte,
voor vlugge transportmogelijkheid, voor
rekreatie, voor instandhouding van
ekosystemen. enz. Je zou bijgevolg ver
wachten dat de «gewestplannen» (die
netjes die funkties op kaart gebracht heb
ben met vele kleurpotloden) een zo ob-
jektief mogelijke weergave zijn van die
onderscheiden funkties.
Dit is echter niet zo. De gewestplannen
die in de zeventiger jaren het licht zagen
zijn eerder uitingen van politieke be
schikkingen dan van puur-wetenschap-
pelijke bevindingen. Zo is (om bij ons on
derwerp te blijven) het woongebied in
vergelijking met andere zoneringen
(agrarisch gebied, reservaten, rekreatie-
zones...) overdreven groot. Verwonder
lijk is dat niet. «Bouwgrond» levert im
mers meer winst op dan landbouwgrond
of natuurgebied, en méér (belasting
plichtige) inwoners in een gemeente
brengen ook meer inkomsten mee. Ten
koste van andere behoeften, maar die
rekensom wordt nooit gemaakt. Althans
niet metterdaad door diegenen die mee
aan deze pap zitten gemeentebesturen,
sociale en private bouwmaatschappijen,
grondeigenaars, interkommunale aller
hande...
We hebben er de kranten op nageslagen
uit de tijd dat de gemeenten zich dienden
uit te spreken over de ontwerp-gewest-
plannen. Zowel in het gewest Aalst-Ni-
nove-Zottegem-Geraardsbergen ais
Dendermonde schreeuwen alle ge
meentebesturen om meer woonzone.
Zelfs de krantekoppen spreken al boek
delen. Zo bv.«Aalsters advies Gewest
plan vooral pleidooi voor woonzones»
(Het Nieuwsblad 5.5.76) en «Geringe be
zwaren tegen Gewestplan; Baardegem
wil slechts bouwzone uitbreiden» (ib.
10.3.76). Argumenten? De zone of
straat is reeds geheel of gedeeltelijk be
bouwd, er is reeds een verkaveling ge
pland. er bestaat een BPA, het gebied is
bijna volledig omsloten door woonge
bied, de weg is reeds uitgerust... Géén
overwegingen zoals de te verwachten
bevolkingsdruk. Géén afspraken ook met
buur- of andere gemeenten in het gewest
zodat men tot de idiote situatie kwam dat
elke gemeente (en dit niet enkel in de
Denderstreek) op inwijking rekent, en
zich aan geen uitwijking verwacht. Re
sultaat veel te veel woongebied. «Après
nous Ie déluge» zei Lodewijk XIV reeds.
Woonuitbreiding versus -inbreiding en
vernieuwbouw
Even de gewestplannen laten rusten om
er «stads- en dorpsherwaardering» tus
sen te vlechten. De hedendaagse trend
waar minstens lippendienst aan bewe
zen wordt houdt als essentieel kenmerk
in de herwaardering van bestaande
(leefbaar te houden) buurten en wijken.
Waar vroeger de woonbehoefte bijna uit
sluitend beantwoord werd door onge
breidelde uitbreiding van het woonge
bied (door nieuwbouw op voormalige
weiden, kouters e.d.) wordt nu gepleit
voor wooninbreiding (invulbouw op per
celen binnen reeds bestaande woonge
bieden) of vernieuwbouw van bestaande
woningen. Voordelen de woonruimte
als dusdanig neemt niet toe, extra-weg-
infrastruktuur (tussen de afgelegen
nieuwe wijken en het centrum) is niet no
dig, de wijken blijven levendig...
In deze zin is de interesse van een socia
le bouwmaatschappij voor het braaklig
gend terrein in de Keyserstraat (achter C
A) - zoals door schepen Doorns op de
jongste gemeenteraad aangekondigd -
toe te juichen. Dit neemt echter niet weg
dat woonuitbreiding nog een belangrijke
realiteit is; zie bv. het woningprojekt op
de gronden De Biolley (nabij Affligem-
dreef). Dit alsmede de eerder geruisloze
private nieuwbouw in de zgn «woonzo
nes» op feitelijke landbouwgrond staat in
tegenstrijd met de herwaarderingsinten
ties.
Ontnuchterend demografisch materiaal
Klap op de vuurpijl om «woonuitbreiding»
kost wat kost tegen te houden zouden de
gegevens van de volkstelling van 1.3.81
moeten zijn. Waar het gewest Dender
monde (Berlare, Buggenhout. Dender
monde, Hamme, Lebbeke, Wichelen en
Zele) nog in elke gemeente een - zij het
geringe - stijging vertoont (samen 4967
inwoners méér dan op 31.12.70) geeft
Aaist-Ninove-Geraardsbergen-Zotte-
gem een totaal ander beeld te zien (zie
tabel 1).
Tegenover de bevolkingsaangroei in het
gewest Dendermonde van 2 vertoont
ons gewest een gemiddelde achteruit
gang van 1 Er is weliswaar een na
tuurlijke bevolkingsaangroei (meer ge
boorten dan overlijdens)maar er is meer
uitwijking dan inwijking. Vooral in
Vlaams-Brabant voelt men zich thuis...
Merken we echter de grote onderlinge
verschillen op. Zo stijgt het bevolkings
aantal in alle Aalsterse buurgemeenten
(met uitzondering van Haaltert). Oorza
ken laten zich niet uit de beschikbare cij
fers aflezen, maar wellicht spelen mee
het gebrek aan goedkope woningen, de
milieuvervuiling (lucht en Dender), de
hoge belastingvoet. gebrek aan werkge
legenheid (hoewel velen dan toch nog
het pendelen blijven verkiezen)
Tot de verbeelding spreekt misschien dat
waar (het latere) groot-Aalst op 31.12.70
nog 83.246 inwoners telde, het er op
1.3.81 nog slechts 78.938 had en - als die
trend zich doorzet - er in 1991 nog amper
74.201 zullen zijn. De kip met de gouden
eieren wordt met het badwater in de
Dender gegooid...
Raming bouwpercelen
Door de Administratie voor Ruimtelijke
Ordening en Leefmilieu van het Ministe
rie van de Vlaamse Gemeenschap is
enige tijd terug een «inventaris van de
onbebouwde percelen in het woonge
bied» in de computer gestopt. Gegevens
werden bekomen via het Kadaster en de
gemeenten. Volgens drie verschillende
berekeningswijzen werd een raming van
de bouwpercelen uitgewerkt
Het betreft vanzelfsprekend een «ra
ming». Wie z'n huis een meter breder of
smaller wil dan wat geraamd werd be-
invloedt uiteraard het voorziene aantal
bouwrijpe percelen We besparen U de
technische details over op grond van
welke hypothesen men tot de betrokken
cijfers kwam. U kan deze steeds op aan
vraag bekomen via ons redaktie-adres.
Het moge volstaan erop te wijzen dat
men realistisch tewerk willen gaan is (zo
is de perceelbreedte groter in landelijk
woongebied dan in woongebied, groter in
rurale dan in verstedelijkte gemeen
ten...)
De cijfers die U in tabel 2 vindt spruiten
voort uit de derde hypothese (die het
grootst aantal bouwmogelijkheden ople
vert, nl. via de restbreedtes).
Het is zonneklaar dat het woonuitbrei
dingsgebied (dat volgens de toelichtings
nota bij het gewestplan als een «reser
vegebied» te beschouwen is) niet aange
sproken hoeft te worden. Daarmee is -
voor Aalst - een ruimtebesparing van
4,27 gemoeid (dit percentage is het
grootst van gans de Denderstreek), hetzij
333 ha. Zonder dit woonuitbreidingsge
bied blijven er nog steeds 5.086 vrije
bouwpercelen over (8.456 percelen, zo
men diegene zou meetellen die bv. via
BPA's niet mogen bebouwd worden),
goed voor zowat 20.000 inwoners.
Gelet op de hoger geschetste demogra
fische evolutie zouden deze percelen
enkel mogen aangesproken worden in
het kader van invulbouw (zie hoger),
maar vraag is of deze logika politiek haal
baar is.
Globale visie vereist
Een degelijk ruimte-, grond- en woonbe
leid hoeft zich niet noodzakelijk neer te
leggen bij demografische gegevens,
maar moet er wel rekening mee houden.
Men zou bv. op een ernstige wijze wat
kunnen doen aan de negatieve migratie
cijfers (tewerkstelling bevorderen, hin
derende bedrijven doen herlokaliseren.
verlaging der opcentiemenZo zou de
ontvolking kunnen gestuit worden. Toch
is naast een degelijk gemeentelijk beleid
ook koördinatie op gewestelijk (of arron
dissementeel) vlak geen luxe. Zoniet is
het niet ondenkbaar dat het toch tot een
overaanbod komt aan bouwrijpe perce
len en mekaar tegensprekelijke beleids
inspanningen (bv. twee sociale woonwij
ken in buurgemeenten, mikkend op de
zelfde bevolking).
Specifiek voor het gewest Aalst geldt
tenslotte dat hier sedert langere tijd een
belangrijke demografisch-ruimtelijke
evolutie aan de gang is. In funktie van de
Grote Werkverschaffer (Brussel) zijn
slaapsteden en -gemeenten ontstaan.
Pogingen om werk in eigen streek te ver
schaffen zijn in zoverre onvruchtbaar ge
bleken, dat deze tendens nog aanwijs
baar is. Zo stijgt (zie tabel 1het bevol
kingsaantal nog steeds op de meest toe
gankelijke zones naar Brussel; dit is een
neveneffekt van de pendel. Enkel Aalst
maakt hierop een uitzondering. Het is
aan de beleidsverantwoordelijken om uit
te maken of deze evolutie in de hand
dient gewerkt te worden (bv. via het
geplande NMBS-intercity-plan) of inte
gendeel moet bestreden worden (bv.
door aanbod van werkgelegenheid in
ontvolkende gemeenten).
Hoewel men uiteraard ook alles rustig
kan laten betijen en zijn' gang laten
gaan... (P.D.)
Wie behalve deze samenvatting toege
spitst op Aalst het 22 blz. tellende dossier
«De woonbehoefte in de Denderstreek in
het licht van de jongste demografische
evolutie» wenst, kan dit bekomen aan 80
fr. op eenvoudige telefonische vraag
(053/21.66.60) of via het redaktieadres.
Tabel 1demografische evolutie gewest Aalst-Ninove-
Geraardsbergen-Zottegem.
bevolkingsaantal
index
dichtheid/km2
aangroei
31.12.70
1.3.81
'70
'81
in eenheden
Aalst
83.246
78.938
94
1065
1010
- 4308
Denderleeuw
15.507
16.497
106
1117
1188
990
Erpe-Mere
17.977
18.930
105
528
556
953
Geraardsbergen
31.160
30.461
97
390
382
- 699
Haaltert
17.071
16.787
98
565
555
- 284
Herzele
15.704
15.826
100
331
333
122
Lede
16.450
17.249
104
554
581
799
Lierde
6.219
6.078
97
238
232
- 141
Ninove
32.990
33.393
101
454
460
403
St.Liev.-Hout.
9.397
9.279
98
352
348
- 118
Zottegem
24.340
25.109
103
429
443
769
Balegem
3.434
3.295
96
285
273
- 139
Gewest
273.495
271.842
99
562
559
- 1373
Arronddissement
263.842
262.469
99
562
559
- 1373
Tabel 2: raming bouwpercelen
Zottegem-Geraardsbergen
in gewestplan Aalst-Ninove-
woongebied
landelijk
gebied
woonuitbrei
dingsgebied
totaal
totaal zonder
w.v.g.
Aalst
3.672
1.414
6.622
11.708
5.086
Denderleeuw
2.555
148
354
23.057
2.703
Erpe-Mere
1.294
937
509
2.740
2.231
Geraardsbergen
2.509
1.234
1.151
4.894
8.743
Haaltert
1.187
863
1.199
3.248
2.049
Herzele
969
978
783
2.670
1.887
Lede
2.218
632
542
3.392
2.850
Lierde
1
599
154
754
600
Ninove
2.092
1 707
1.585
5.384
3.799
St.Liev -Hout.
610
465
588
1.663
1.075
Zottegem
1.174
1.046
471
2.691
2.220
Balegem
138
150
119
407
288
Gewest
Arronddissement
18.419
18.280
10.206
9.364
14.120
13.803
42.745
42.447
28.625
27.644
Zelfs na een zomer die zoveel goeds heeft gegeven dat geen mens nog kan ver
moeden dat er slecht weer bestaat, zit de kans erin dat de weermaker roet in
het eten strooit.
Deze ervaring heeft men alvast opgedaan op vele plaatsen in Vlaanderen waar
men de jongste weekends kermis te vieren had. Zo ook te Herdersem
Zaterdag 3 september, zondag 4 september, maandag 5 september en het
voorbije week-end zijn er desalniettemin toch nog geslaagde kermisdagen te
beleven- geweest op Herdersem.
Een overzicht geven van al de aktivitei-
ten op Herdersem gedurende deze
dagen zou ons echtte veel plaats vra
gen, toch kunnen we stellen dat te
Herdersem jong en oud op de voorbije
kermis aan zijn trekken is gekomen.
We zullen ons beperken tot de meest
in het oog lopende evenementen om
de kermissfeer weer te geven.
Zaterdag 3 september was er in zaal
«Clubhuis» de opening van de jaar
lijkse tentoonstelling, ingericht door
het «Werk der Volkstuinen». De ope
ning van deze tentoonstelling werd
met enig ceremonieel verricht door
niemand minder dan burgemeester
Raymond Uyttersprot.
_Ln een. toespraak verklaarde de burge
meester blij verrast te zijn (net de
prestatie die door het 140 leden tel
lende «Werk van de Akker» wordt
neergezet. Hij vond het hoopvol dat
men hier kon aantonen dat in deze tijd
zinvolle vrijetijdsbesteding als tuinie
ren zelfs tot kunst kan verheven wor
den. Voorzitter Gustaaf Arts beklem
toonde nadien dat de tentoonstelling
het resultaat was van het vele werk,
door al de leden van de vereniging ver
richt.
Zaterdag, zondag en maandag zijn er
op deze tentoonstelling werkelijk vele
honderden mensen over de vloer ge
lopen, de scholen inkluis.
kluis. Maandagavond 5 september
werden al de tentoongestelde groen
ten en fruit op een zeer humoristische
manier door «Veilingmeester» Robert
Van der Stockt verkocht aan de meest
biedende.
Lot per lot ging vlot van de hand.
Iedere verkoopsstunt deed ook een
beetje meer de ludieke sfeer in de zaal
groeien.
Deze werkelijk zeer ludieke verkoop is
gekend als een van de echte kermis-
hoogtepunten
Een grote meevaller op deze kermis
dagen werd ook de «Troeteldierenpa
rade» waar ongevee£75 kinderen hun
lievelingshuisdieren van allerhande
slag tentoonstelden en lieten keuren.
De keuring gebeurde door het ge
oefende oog van landbouwir. De Wael.
leder deelnemend kind kreeg ook
dank zij de Herdersemse Dorpsraad
een mooie geldprijs toebedeeld.
Zondag 11 september werd her nar-
dingplein vorobehouden aan de kinde
ren Door de dorpsraad werden in
zeer goede samenwerking met de
bond van grote en jonge gezinnen,
kinderspelen en kinderanimatie inge
richt. Het echt barslechte weer kon de
geestdrift en de kamplust van vele
tientallen kinderen niet teniet doen.
Hoogtepunt van de namiddag was wel
het feit dat de pakweg 150 a 200 aan
wezige kinderen "door de Dorpsraad
werden getrakteerd op de aanwezig
heid van hun TV-vedetten uit de BRT-
jeugdreeks Merlina Het slechte weer
heeft hier werkelijk roet in het eten
gegooid daar de geplande Paradrop
ping door de Paraclub uit Wetteren
niet kon doorgaan. Wegens het
slechte weer moesten de judomensen
uit Moorsel hun demonstratie in He
zaal van het Parochiaal Centrum uit
voeren. Door de aanwezigheid van
Merlina werd dit dan toch nog voor de
vele jonge aanwezigen een zeer ge
slaagde namiddag.
Herdersem-kermis is nog lang niet
aan doodbloeden toe. Jos
Leo de Bethunelaan 45
Tel. 053/21 47 26
Rijke keuze aan antieke en landelijke meubels in eik,
olm, fruithout en alle soorten den
o.a. vitrine-, boeken- en kleerkasten, commodes,
dressoirs, tafels, stoelen en banken, bedden, enz...
uw dienst
elke dag van 10 tot 12 en van 14 tot 19
uur, behalve op zondag.
SWEDISH DESIGN
mAllp/t
AIIVAIWA
SWEDISH DESIGN
