Scout voor het leven
Uit «Wie is wie in
Vlaanderen»
Toestand in dienst 900
normaal
Gesprek met Etienne Geerinckx
Nieuwe Gazet van Aalst 7 oktober 1983 9
Etienne Geerinckx stamt uit een familie van Antwerpse reders. Wegens
de sluiting van de Schelde ingevolge het Verdrag van Munster in 1684
weken de familietakken uit naar Engeland, Limburg en Dendermonde.
Zijn grootvader richtte te Grambergen de dekenfabriek «La Dendra» op.
Zijn vader, tekstielingenieur na studies in Manchester, zou met Dr.
De Naeyer en de familie Roos de gedeeltelijk aalsterse fabriek «Roos,
Geerinckx en De Naeyer» leiden, en ook te Durban in Zuid-Afrika een
tekstielfabriek stichten, alwaar meerdere aalsterse arbeiders zich defi
nitief met hun gezin gingen vestigen.
Al ijd met de kamera op stap Behalve Austral heeft Etienne Geerinckx de ganse
wereld ber isd.
De man die ooit het kasteel Ter
Linden bezat, aan de stad Aalst
verkocht voor een prikje in de hoop
dat de rijke geschiedenis een rol
zou blijven spelen, woont thans to
renhoog in een dubbel apparte
ment vanwaar hij een onmetelijk
zicht heeft op de aalsterse streek.
We kregen de kans er te praten met
deze man, die vier hartinfarkten
achter de rug heeft.
Etienne Geerinckx is nu al vijftig jaar ak-
tief zaakvoerder, momenteel in zijn bure
len aan de Nieuwstraat. Ongetwijfeld is
hij de enige streekgenoot die tegelijk een
druk zakenleven leidde, daarbij zoveel
belangeloze inspanningen leverde voor
nijveraars en werknemers, en tevens zo
veel invloed had bij de opvoeding van de
jeugd via de jeugdbeweging. Dat hij zulke
uizonderlijke figuur is beseft hij blijkbaar
zelf niet, al verklaart hij terloops «Scou
tisme betekent voor mijopvoeding van
de jeugd, - leren jezelf trainen, - je nuttig
maken voor de gemeenschap».
Het scoutsideaal van Baden Powell be
heerst duidelijk gans zijn leven, in over
eenstemming met de leuze «Eens scout,
altijd scout». Vele honderden ondergin
gen zijn invloed en erfden een stuk van
zijn bezieling. Alle oud-scouts van bijna
twee generaties uit «zijn» distrikt Aalst-
Ninove-Geraardsbergen denken dank
baarterug aan zijn individuele kontakten
zijn karaktervorming, zijn jeugdkampen
en vergaderingen, zijn eerbied voor over
tuigingen en symbolen, zijn Sint Joris-
club. zijn kasteel Ter Linden waar zij on
telbare vreugdevolle uren beleefden.
Geerinckx vertelt boeiend over alles wat
hem in het hoofd schiet«Op Ter Linden
hebben scouts op een strozolder eens
een kaars aangestoken als verlichting;
- vijftig van mijn schapen werden er eens
de beek ingejaagd, en kwamen er groen
uit; - in Ter Linden werd veel kattekwaad
uitgehaald, en de scouts leerden daar
door dat ze dat elders niet mochten
doen».
Maar hij praat over veel andere dingen,
ook over...
van vóór de oorlog
Uit reaktie tegen politieke wantoestan
den sloot hij aan bij Rex, maakte per
soonlijk te Aalst 300 abonnees op Le
Pays Réel en was op zeker ogenblik
lijfwacht van Léon Degrelle lui-même
Dat hij hierdoor in konflikt kwam met zijn
oom baron Romain Moyersoen lag voor
de hand, maar Etienne Geerinckx liet
Rex in de steek zodra hij de evolutie in die
partij inzag.
In 1938 trok hij met twee vrienden dwars
door de Sahara en via frans Equatoriaal
Afrika naar Albertstad in het vroeaere
Belgisch Kongo. De autotocht startte in
Luxemburg, om in Marseille in te sche
pen naar Algiers. De helse woestijnreis
werd aangevangen met 250 liter water
250 liter benzine, 11 reserve-banden en
een sterke ontvangpost Philips die later
te Aalst zo nuttig zou worden. Zijn er
varing als scout en de bekende raad van
Baden Powell voorverkenners en spoor
zoekers hebben hem het leven gered, en
Albertstad werd behouden bereikt na
18.000 km.
Eind 1939 bezorgden de scouts aan de
aalstenaars tienduizenden zandzakjes
ter beveiliging van schuilplaatsen we
gens het dreigend oorlogsgevaar Op de
eerste oorlogsdag van 10 mei 1940 ging
Etienne Geerinckx de diensten van zijn
scouts aan het stadsbestuur aanbieden
Sommigen bleven dag en nacht op het
stadhuis De elektrische stroom viel uit
na de bombardementen maar met de
oude ontvangpost uit de Sahara-tijd kon
den alle berichten opgevangen worden.
Die werden in 't nederlands en 't frans
genoteerd voor het stadsbestuur maar
ook voor de militaire kommandant en de
scouts publiceerden eveneens een
muurkrant aan de gevel van het stadhuis
Anderen deden dienst in het Sint Jozefs
kollege waar dokter Goffaerts nood
operaties uitvoerde in een geïmprovi
seerd militair hospitaal
Toen de jongeren van 16 tot 35 jaar op
geroepen werden als dienstplichtigen
vertrok Etienne Geerinckx op 15 mei met
36 scouts richting Menen, op dezelfde
dag dat Pater Van Branteghem met 35
aalsterse KSA-ers (waaronder schrijver
dezes) dezelfde richting insloeg. In Tou
louse uiteindelijk beland zouden de
scouts er de leiding van vijf vluchtelin
genkampen krijgen Etienne Geerinckx
vertelt«Wij namen 685 man onder onze
hoede nadat we eerst organisatorische
hulp verleenden aan de vluchtelingen
Het moreel van die jongens was bijzon
der slecht Ook de hygiëne en de bevoor
rading Wij stelden onze universitairs als
een soort politie aan bouwden er vijf
zwemkommen en brachten orde op elk
gebied. De aalstenaars werden hiervoor
gefeliciteerd door zowel de franse als de
belgische instanties»
Oorlog 40 - 45
Ook over de oorlogsjaren zou onze gast
heer «een boek kunnen schrijven» Het
drama van zijn avontuurlijke broer en
oorlogsheld Jacques heeft diepe sporen
nagelaten Beiden waren lid van de
weerstand. Op 't kasteel Ter Linden lo
geerden meermaals neergeschoten en
gelse en belgische vliegeniers die door
Jacques dertien maal tot aan de spaanse
grens werden begeleid Hoe dynamisch
Jacques was bewijst bv het feit dat hij
onderweg ook nog joden zwemmend
over de Somme bracht. Uiteindelijk be
landde hij zelf in Engeland waar hij spi-
onage-opdrachten kreeg In april 1943
werd zijn vliegtuig op lage hoogte neer
geschoten te Snoy. Zijn parachute ging
niet meer open De duitsers vonden de
30 miljoen die voor de weerstand be
stemd was Etienne Geerinckx moest de
dood van zijn broer ook aan zijn moeder
verzwijgen tot na de bevriiding.
De «plakskenswacht» van april 1942 blijft
voor aalstenaars een sterk verhaal. Een
20-tal scouts worden door de duitsers
verplicht dag en nacht te waken bij de
duitse wegwijzers, omdat er daarvan al te
veel regelmatig gepikt werden. Daarover
vertelt Etienne Geerinckx. in samenvat
ting «Met de Kreiskommandant Karl-
Jozef Vollmer heb ik vele kontakten moe
ten- hebben wegens de aktiviteiten van
1.500 scouts van Aalst, Ninove en Ge-
raardsbergen. De aalsterse politieman
nen hebben mij eens opgehaald en in
den bak gestoken. Kommandant Vollmer
was een korrekt man. wat ik van herr
Werner van de Feldgendarmerie niet kan
zeggen. Ik zou Vollmer nog eens willen
weerzien. Aalst heeft veel te danken aan
burgemeester Victor Bocqué».
Ekonomische Expansie
Dat de stichter van de grootste aalsterse
jeugdclub, aanvankelijk Sint Jorisclub
geheten, weeral Etienne Geerinckx
noemt zal niemand verbazen. En dat hij
bij tal van gelegenheden onmiddellijk een
gedurfd initiatief nam, ligt eigenlijk voor
de hand Zo in 1956 bij de russische inval
in Hongarije, toen honderdduizenden op
de vlucht sloegen. Etienne Geerinckx
vertrok onmiddellijk per kamion voe
dingswaren met Caritas Catholica naar
Hongarije en hielp er 's nachts ontelba-
ren over de grens.
Maar zijn jarenlange aktiviteiten als se-
kretaris-generaal van de Kamer van
Koophandel zijn minder gekend Daarom
deze samenvatting
«Toen ik Prins Albert en zijn handelsmis
sie in New York ontmoette, ben ik ginder
een maand gebleven omdat de tijd mij rijp
scheen om amerikaanse bedrijven te
overtuigen in Aalst een fabriek op te rich
ten. Mijn beste argumenten waren dat er
in Vlaanderen weinig stakers zijn. en on
ze geografische ligging. Ik kreeg bijna
firma Grey Unds naar Aalst, doch zij ver
kozen uiteindelijk Brugge wegens de ha
ven Maar Tupperware liet zich overha
len om te komen kijken, en die vestiging
heb ik voor Aalst kunnen realiseren In
Tokio had ik kontakten met het konsu-
laat-generaal van België, werd tijdelijk
bevriend met de grote meneer Honda, en
kon een kleine rol spelen in de Honda-
vestiging in Aalst».
Afscheid
In een praatje met Etienne Geerinckx
komen bij deze verwoede imker onver
mijdelijk de bijen ter sprake Ook zijn bij
enfilmen waaraan enkele leden van de
aalsterse ciné-club hielpen en die aan
tientallen ambassades werden verkocht
Dan vraag ik mijn gastheer een paar na
men te noemen van de massa mensen
aan wie hij een blijvende indruk moet be
waard hebben De vraag komt onver
wacht Ook het antwoord
«Je kan zeggen, 't is zijn oom, maar
Romain Moyersoen blijft voor mij een on
vergetelijke politieke figuur van meer dan
lokaal formaat. En ik denk aan politie-
kommissaris Van de Winckel die zoveel
gezag en invloed had. zowel bij de bevol
king als bij zijn agenten. Ook aan
Bocqué. burgemeester tijdens de oorlog.
En aan burgemeester Alfred Nichels. Ik
zal het nooit vergeten. Tijdens die «plak
skenswacht» onder duitse bezetting
werd ik opgesteld aan de ingang van het
stadspark Die nacht komt daar Alfred
Nichels naar mij toe - hij woonde daar
niet ver vandaan. - en zei«Hier zijn een
beetje pillekens (klontjes suiker) om u te
verwarmen. Ik heb niets anders om u te
geven» Dat trof me zo. Burgemeester,
antwoordde ik dat is heel vriendelijk van
u En dat was het ook in die triestige
oorlogsnacht
Pol De Paepe
Geen enkel aalstenaar wordt met evenveel lijnen beschreven in deze biógrafische
encyclopedie van vooraanstaande Vlamingen als Etienne Geerinckx. Hierna een
greep uit zijn voornaamste titels en bezigheden
Geerinckx Etienne, Marie. Gustaaf. Beheerder van maatschappijen Geb te Aalst
9-5-1911Gehuwd met Quarré Micheline. Opleiding moderne humaniora, eerste
wetenschappelijke; hogere handelsstudies UFSIA: 2 jaar kursus verzekeringen
Gent; talen nederlands, engels, duits, italiaans; Doctor Honoris Causa van de
universiteit van Treviza in Italië Loopbaan militaire diénst, gewapend weerstan
den oorlogsvrijwilliger, lid Geheim Leger, lid dienst «Inlichtingen en Actie». Ge
sticht in 1932 zaakvoerder van Geerinckx Verzekeringen PVBA persoonlijke
zaak; gesticht in 1934 zaakvoerder Geerinckx Reizen PVBA; vanaf 1950 make
laar in immobiliën: lid beheerskomitee Generale Bankmaatschappij Aalst; beheer
der Bruxelloise de Gestion; beheerder Les Assurances du Crédit te Jambes;
beheerder en ondervoorzitter Intermedico te Sint Niklaas en Aalst: beheerder en
ondervoorzitter van de Kamer van Koophandel Aalst; lid Bestendige Confederatie
Handelskamer van de Europese Economische Gemeenschap: vertegenwoordi
ger voor België in de Studiekommissie voor de Beroepsvorming in de EEG:
korrespondent voor de Nederlandse Handelskamer voor België en Luxemburg te
Aalst; Consulaire Rechter aan de Handelsrechtbank; lid van de Fiskale Kommis
sie. oud-voorzitter van de Kring der Verzekeraars te Brussel: medestichter en
past-president van Rotary Club Aalst; medestichter en oud-voorzitter van Cine-
Club Kinova Aalst; medestichteren ere-voorzittervan Aero-club Aalst: medestich
teren erevoorzitter van VZW Scoutsvrienden van Aalst; ere-voorzittervan aalster
se Pentanque-club Apollo; ondervoorzitter Vrienden van de Poolse Luchtmacht
39/45 afdeling België; beheerder van de Internationale Hulp Caritas Catholica:
voorzitter van de kerkfabriek St.-Annaparochie Aalst; lid van de Club Velico te
Castiglione della Pescaia in Italië; lid van de Cercle Gaulois en de Cercle Africain
te Brussel; ambulancier en bloedgever van het Rode Kruis; lid Internationale
Imkersopzoekingsdienst; ere-ondervoorzitter Bijenmuseum Apicultura te Kalmt-
hout; medestichter scoutisme te Aalst; verwezenlijking twee wereldvermaarde
films 1Bijenteelt in België eerste prijs internationaal kongres Kopenhagen; 2.
Danses Vitales dans la Ruche eerste prijs kongres Bijenteelt te Madrid; eerste
prijs amateurfilmer Wenen; eerste prijs en gouden medaille van de afdeling
dokumentaires te Cannes.
Het type van de scou' voor he~ leven" Hier de grote Oubaas of Masteof Kom-
missaris. bij een plechtigheid achteraan h^t kasteel T r Linden
Patiënten worden naar dichtsbijgelegen ziekenhuis
vervoerd.
De Aalsterse dienst 900 kreeg binnenskamers meer maals kritiek te verduren, omdat men de
patiënten, die opgehaald worden niet steeds zou vervoeren naar het dichtsbijgelegen
ziekenhuis, of naar het ziekenhuis welke de zieken of hun familieleden zelf verkiezen.
Teneinde hierover meer informatie te hebben, informeerde VU-raadslid Willy Van Mosse-
velde in de gemeenteraad van 27 september naar de juiste toestand op dit vlak.
Volgens Van Mossevelde werd de ver- deze disproportie. Volgens hem diende
plichting om de patiënt naar het dichtst
bijgelegen hospitaal of ziekenhuis te ver
voeren in het verleden eerder soepel toe
gepast en kon de patiënt of familie zelf de
keuze doen. De leiding van de brand
weer, waaronder ook de dienst 900 res
sorteert heeft nu de opdracht gegeven de
wettelijke verplichting naar de letter toe te
passen zelfs indien de patiënt een ande
re instelling verkiest. Dit is volgens de
interpellant een weinig menselijk en de-
mokratische benadering van de patiënt
en betekent een beperking van zijn vrij
heid en keuzerecht Van Mossevelde
verwees hierbij naar een konkreet geval,
die eerst in het ene en dan in het andere
ziekenhuis terechtkwam, ondanks zijn
vooraf geuite voorkeur Later werd hij
echter verplicht tweemaal vervoerkosten
te betalen éénmaal voor de rit vanaf de
vertrekplaats naar het eerste ziekenhuis
en een tweede rit van het ene naar het
andere ziekenhuis. «Meh is er beter van
af met een taxi» aldus Van Mossevelde.
Volgens hem was er ook een groot opna-
meverschil tussen de twee Aalsterse zie
kenhuizen. In het hospitaal blijkt, on
danks de oprichting van een eigen per
manente dienst geen verandering opge
treden te zijn in het aantal spoedopna
men. Wegens dit alles vroeg het raadslid
een onderzoek naar het waarom van
men alleszins de gulden middenweg te
bewandelen.
Keuze
Burgemeester Uyttersprot antwoordde
allereerst dat er een onderscheid diende
gemaakt te worden tussen de dringende
hulpverlening en de normale. Bij de drin
gende kan de patiënt immers geen keuze
bepalen bij de normale wel Volgens de
wet moet de dienst 900 aldus de patiënt
naar het dichtsbijgelegen ziekenhuis
brengen. Normaal is er wel een verschil
in afstand maar in Aalst liggen de zie
kenhuizen zeer dicht bij elkaar
Na verduidelijkt te hebben dat het pro
bleem reeds vele besturen beziggehou
den heeft, en grepreciseerd te hebben
dat hij terzake geen dwingende richtlijnen
kan uitvaardigen voor de brandweer, gat
Raymond Uyttersprot enkele konkrete
cijfers over de jonste zes maanden
Hieruit bleek dat de 900 respektievelijk
200 slachtoffers dringend overgebracht
had naar het hospitaal en 172 naar de
kliniek Over de gewone hulpverlening
waren er geen statistieken beschikbaar
gezien hier de patiënt zelf kiest waar hij
wil opgenomen worden
De burgemeester was echter wel van
oordeel dat gans de problematiek nog
eens diende besproken te worden (MP)-
