«DE STAAT ZOU REGULEREND
MOETEN OPTREDEN»
DES I
ARCADES
Dr. De Loof en de farmaceutische industrie
DE NIEUWE RONDA.
DE MEEST GULLE WAGEN VAN EUROPA.
Café frituur snack
St. Annalaan, AALST
■»«- 3 77 57 30
Hotel-restaurant-café
8 Nieuwe Gazet van Aalst 27 april 1984
Eén van de weinige Aalstenaars die de voorbije 2 jaar
nationale bekendheid verwierf is ongetwijfeld dokter Jef
De Loof. Via zijn aktiviteiten bij de groepering Artsen
tegen Kernwapens werd hij één van de meest gerespek-
teerde boegbeelden van het verzet tegen de plaatsing van
nukleaire kruisraketten in België. Recent kwam hij terug
in het nieuws ten gevolge van een konflikt met de fel
gekontesteerde Orde van Geneesheren. Dokter De Loof
deed zijn verhaal aan de Nieuwe Gazet van Aalst.
Dr. De LoofTijdens de herfst van vorig
jaar werden in Brussel een aantal zak
boekjes van Kluwer voorgesteld. Men
had mij gevraagd om tijdens de perskon-
ferentie daarbij een korte speech te hou
den. Ik heb ginds gezegd dat er minstens
50 teveel geneesmiddelen voorge
schreven worden. Teveel, té krachtig en
soms zelfs verkeerde geneesmiddelen.
Een toen aanwezige redakteur van De
Standaard heeft me gevraagd of hij me
mocht komen interviewen. Ik had daar
geen bezwaar tegen en heb tijdens dat
interview mijn stellingen nog eens
herhaald. Toen dat gesprek in De Stan
daard verscheen deed het nogal wat stof
opwaaien. Het gevolg was dat de voorzit
ter van de Oostvlaamse vleugel van de
Orde van Geneesheren een klacht heeft
ingediend tegen mij. Hij heeft een aantal
verenigingen die hij ook voorzit
aangeschreven en gevraagd of ze ook
klacht tegen mij wilden indienen. Zijn
schrijven ging vergezeld van een model
klacht, die men enkel nog diende te date
ren en te signeren. Vervolgens zijn er 7
klachten opgestuurd naar de provinciale
raad en op die basis hebben ze me, ander
halve maand geleden, opgeroepen. Men
heeft zich dan beraad over de grond van
de zaak 50 teveel voorgeschreven
medicijnen en daarover was men het
eens. Maar de klacht was dat men zoiets
niet mag zeggen Het stoort de verhou
ding tussen arts en patiënt, meende men.
Na de ondervraging heeft het bureau
mijn dossier voorgelegd aan de raad en
die was van oordcel dat er gevolg diende
gegeven te worden aan de klacht. Veer
tien dagen geleden ben ik dus voor het
eerst voor de raad verschenen en daar
heeft de advokaat openbaarheid van het
proces gevraagd. Iets wat over hei alge
meen niet toegekend wordt, zeker niet in
eerste instantie, voor de provinciale raad.
Ten einde te beslissen over die al dan niet
openbaarheid heeft men het proces uitge
steld tot volgende woensdag (eergisteren,
WDG). Het is dus een betwisting en dat
vind ik erg want in andere landen zou
men er zoveel heisa niet rond maken.
Men betwist het feit zaken naar buiten te
brengen die waarheid zijn en heel veel
belang hebben voor de patiënt.
U zette zich ook af tegen de rechtsprak
tijken van de Orde. Men stelt eerst een
klachtenbundel samen, onderzoekt die
en velt er daarna zelf een oordeel over.
Men kumuleert als het ware de funkties
plaats van 5. Integendeel zelfs
Indien men de Belgische situaties verge
lijkt met Nederland... Ginds is onlangs
iemand gepromoveerd tot doctor op een
thesis over het overdreven gebruik van
antibiotica. Hij heeft o.a. beschreven
wat er gebeurde in een ziekenhuis in Nij
megen. Men was daar van mening dat
men teveel antibiotica gebruikte. Tijdens
een periode van 3 jaar heeft men hel
antiobiotica-gebruik herleid tot de helft.
Het gevolg is geweest dat het aantal
infekties drastisch daalde. Teveel is scha
delijk. Datgene waarvoor men het ge
neesmiddel gebruikt gaat zo zijn effekt
verliezen.
Is het ook niet zo dat de dokter het
slachtoffer is van een zekere overwaarde-
Geen enkele andere wagen biedt zoveel
waarde voor zo weinig geld. Vijf deuren, ver
stelbare .velourszetels met hoofdsteunen,
vast tapijt, 5 versnellingen, elektronische
ontsteking en zes jaar garantie tegen korro-
sie; het hoort allemaal bij de standaarduitrus
ting. Naar keuze benzine- of dieselmotor.
Hieronder vindt U de naam van uw dealer bij
wie U terecht kunt voor alle verdere informa
tie over de meest gulle wagen van Europa.
Garage-Carrosserie Felix VERSTRAETEN
Hoofdverdeler Gentsesteenweg 211, AALST
053/70 03 59
Pr loof (.IC)
van openhaar ministerie en rechter.
Dr. De Loof: Eender welke jurist zal U
direkt zeggen dat zoiets niet kan bij een
gewone rechtbank. Men heeft hier een
rechter die de mensen opmaakt, het
model van de klacht zelf doorgeeft en
achteraf het oordeel uitspreekt. Dat is
onvoorstelbaar in een normale recht
staat.
Men heeft me ook gezegd dat ik het arti
kel eerst had moeten lezen vooraleer het
gedrukt werd. Maar ik zou er weinig aan
veranderd hebben. Het enige dat er ver
keerd in stond en ik heb het nochtans
heel duidelijk anders gezegd was dat
de Vlaamse huisartsen teveel voorschrij
ven. Het zijn niet uitsluitend zij, maar
ook de specialisten en universiteitspro
fessoren die waarschijnlijk de kroon
spannen. En het probleem blijft zeker
niet beperkt tot Vlaanderen. Overkon-
ring De patiënt verwacht van hem een
ogenblikkelijke genezing. De dokter
heeft het recht niet meer om zich te ver
gissen.
Dr. De LoofDat is juist. Men neemt het
niet dat hij niet onmiddellijk een zekere
diagnose stelt. Er is nog iets. Van specia
listen eist men absoluut dat ze een dia
gnose stellen. De patiënt moei hel zie
kenhuis verlaten met een etiket opge
plakt. Dat zou een grove fout zijn. Ook
een huisarts voelt zich dikwijls niet op
zijn gemak als hij geen etiket kan opplak
ken. Van de andere kant ziet men, vooral
bij oudere mensen, dat er gekompli-
ceerde zaken zijn, waarbij diverse fakto
ren samenvallen. Die gevallen kan je nog
amper strikr typeren.
Soms zegt men wel eens dat de dokter
zich een aantal vragen zou moeten stellen
maceutische industrie. Er wordt dan wel
eens gezegd dat de dokter nog slechts de
kommerciële agent is tussen het genees
middel en de patiënt.
Dr. De Loof: Persoonlijk vind ik een
dergelijke bewering wel overdreven. Het
is wel zo dat een dokter er moet voor zor
gen dat hij niet manipuleerbaar of
omkoopbaar is. Er is wel een groot ver
schil tussen de firma's onderling. Men
heeft er die heel serieus tewerk gaan maar
men heeft er ook die weinig wetenschap
pelijk onderzoek doen en zich beperken
tot het afkopen van patenten en uitvin
dingen. En het is ook zo dat die firma's
werken op een winstbasis.
Dat is juist het ge'vaar. Bij de farmaceu
tische industrie primeert de winst, niet de
volksgezondheid.
Dr. De LoofWel ja, de winst is het
belangrijkst. Een farmaceutische firma is
geen liefdadigheidsinstelling. Ze zorgt
niet voor de volksgezondheid maar voor
de verkoop van geneesmiddelen. Het
probleem is momenteel dat de verkoop
steeds minder voorspelbaar wordt.
Indien men een raming kan maken van
de te verwachten winst, dan kan men op
een serieuze manier en met de nodige
gemoedsrust aan wetenschappelijk
onderzoek doen. Maar dat is niet meer
het geval. De jongste jaren is het echter
meermaals voorgevallen dat een nieuw
medicijn van de markt moest worden
genomen omdat men ontdekte dat er
serieuze bijwerkingen zijn. Dat maakt
dat de zaken onzeker geworden zijn
farmaceutische research is ontzettend
duur en daardoor trachten firma's
zich veilig te stellen. Dit door de prijzen
zo hoog mogelijk te houden, voor het
geval er moeilijkheden zijn met de ont
wikkeling van een volgend produkt. Men
zou dus kunnen zeggen, «maak van de
farmacie een staatsindustrie». Maar dat
geeft dan ook weer de nodige specifieke
problemen. Zoals bij veel zaken het geval
is, zou er meer kontrole moeten zijn. De
staat zou ergens moeten kunnen tussen-
Persoonlijk snap ik niet dal men er
zoveel kabaal rond maakt. Je hebt per
slot van rekening geen Heilig Huisje aan
diggelen getrapt.
Dr. De LoofVoor hen zijn het nog Hei
lige Huisjes. Als de Orde meem dat de
relatie arts-patiënt op die manier ge
schaad wordt, dan vind ik persoonlijk
dat die relatie heel wat meer geschaad
wordt, indien de patient weet dat de arts
nog heel wat te verbergen heefi. De
maatschappij is overigens momenteel
open genoeg opdal die zaken aan de
oppervlakte komen. En zelfs indien ze
niei bekend zijn, dan is het onze plicht
om ze openbaar te maken, leder genees
middel heeft zijn bijwerking en indien
men er teveel voorschrijft dan brengt
men de mensen daardoor in gevaar. Een
deel van het geld van de ziekteverzeke
ring wordt besteed aan overbodige
geneesmiddelen in plaats van het te beste
den aan nuttiger zaken. Eén van de rede
nen waarom ik openbaarheid van het
proces geëist heb is dat heel die materie
de mensen aanbelangt
Welke sankties kan men legen L' opleg
gen
Dr. De LoofMen heeft er verschillende.
De sankties van de Orde gaan van blaam,
naar berisping, schorsing voor 1-2-3
dagen, schorsing voor een week, voor het
leven. Daar zal natuurlijk geen sprake
van zijn. We moeten afwachten.
Hel merendeel van uw kollega's lieefl
niel gereageerd op hel verzoek om klachl
legen U in Ie dienen. Ik neem dus aan dal
de Orde van Geneesheren hel zich niel zal
durven veroorloven een zware straf op ie
leggen.
I)rDe LoofEen zware straf zal het
zeker niet zijn. Trouwens, indien er een
straf wordt uitgesproken ga ik in beroep
bij de nationale raad. En daar zal het
publiek moéten zijn, gelet op een bepaald
besluit van Straatsburg.
sumptie van geneesmiddelen komt overal
voor.
Wal kan men doen legen die overmedika-
lisalie van de maatschappij
Dr. De Loof: Informatie brengen over
die wantoestanden. We moeten patiënten
en artsen wakker maken. Het is in de
eerste plaats een kwestie van informatie.
Ik zou even Andrew Malleson willen site-
ren. Een lienlal jaren geleden schreef die
in zijn boek «De ziekte-industrie» hel
volgendede behandeling is voor hel
grootste deel een rilueel geworden. Hel is
de erkenning van de kant van de dokter
dal de patiënt ziek is en dal hij er graag
iels zou aan willen doen. Dus schrijfI hij
wal gekleurde pillen voor...».
De LoofWe komen van een mentaliteit
dat zowel de arts als de patiënt dacht dat
er ooit voor ieder kwaaltje een pil zou
komen. Beiden hadden een blind geloof
in geneesmiddelen. Een dokter konsulte-
ren en géén geneesmiddelen krijgen, dat
kon gewoon niet. Dat verandert stilaan.
Als een patiënt bij een dokter komt en er
zijn absoluut geen geneesmiddelen ver
eist, dan worden ze niet meer voorge
schreven. Men geeft meer en meer infor
matie omtrent het ongemak. Indien het
evolueert in negatieve zin, dan zal men
overgaan tot het voorschrijven van
geneesmiddelen. Maar vroeger moest
men met een geneesmiddel naar huis
gaan, al was het een pil met suiker.
Ik neem aan dal die mentaliteit loch nog
steeds beslaat. Hel staal me voor dal de
dokier in de lang genomen wordl door
zijn patiënt. Indien deze dokier niets
voorschrijft, is hij in de ogen van de
patiënt een slechte dokier en zal de
patiënl een andere arts raadplegen.
Dr. De LoofDat is juist de reden waar
om ik vind dat wij moeten zeggen dat er
teveel medikamenten voorgeschreven
worden. Een patiënt moet niet verwach
ten dat hij beter zal worden indien men
hem 10 geneesmiddelen voorschrijft in
vooraleer hij geneesmiddelen voor
schrijft. Welke verandering hoop ik in de
toestand van de patiënt Ie bereiken Kan
hel geneesmiddel dal ik ga gebruiken
deze verandering lol stand brengen
Welke kwalijke neveneffeklen zal hel
geneesmiddel hebben Weegt hel nuttig
effekt op tegen hel kwalijke
Dr. De LoofVooral dat laatste punt, de
lasten- en batenanalyse, is belangrijk.
Men zou daar altijd moeten aan denken,
maar men vergeet het dikwijls. Een voor
beeld, iemand met een verstuikte enkel
krijgt Tanderil voorgeschreven. Maar
een verstuiking geneest vanzelf, zij het
dat het wel een paar dagen langer zal
duren. Van de andere kant is Tanderil
een produkt dat een maagzweer kan ver
oorzaken.
Mocht men zich telkens vooraf die
vraag stellen dan zou in veel gevallen het
sop de kool niet waard zijn.
Hel is algemeen bekend dal er een over
vloed aan medicijnen op de markl is.
Sommigen zegen dal er van de 9.000
voorhanden zijnde medicijnen amper 300
echl zinnig kunnen gebruikt worden.
Dr. De Loof: Er zijn natuurlijk veel te
veel medicijnen. Er bestaan nog veel ver
ouderde, waarvan men weet dat ze geen
effekt meer hebben maar die men blijft
voorschrijven. Dit in navolging van het
denkkader waarover we het daar straks
reeds hadden «We moeten hen toch iets
voorschrijven». Dat er zoveel geneesmid
delen zijn deert mij persoonlijk niet. Wat
ik wel erg vind is dat men ze niet kritisch
bekijkt. Sommige firma's durven hun
produkten op een weinig kritische manier
promoveren en onjuiste zaken verklaren.
En er zijn dokters die dat dan slikken en
meer verwachten van het geneesmiddel
dan het kan geven. Indien we de genees
middelen echt kritisch kunnen benade
ren, dan is hun aantal niet zo belangrijk.
De overvloed aan beschikbare medicij
nen is hel gevolg van hel feil dal we er
hier Ie maken hebben met een echle far-
komen. Bvb. voor zeldzame ziekten zijn
slechts weinig geneesmiddelen op de
markt omdat men, wegens de beperkte
afzet, amper de produktiekosten kan
rekupereren. Voor griep bestaan dan
weer honderd middeltjes, want daar is
een groot afzetgebied. Waarom zou de
staat geen fonds oprichten ter bevorde
ring van de research van zeldzame ziek
ten Dat fonds zou gefinancieerd kun
nen worden met een deel van de winst die
de farmaceutische industrie maakt op
andere vlakken. De staat kan mechanis
men inbouwen die ervoor zorgen dat,
van de ene kant, de firma's een 'gewone'
winst maken en kunnen blijven verder
werken, en van de andere kant, dat het
terrein waarop de firma's zich niet enga
geren omdat het niet opbrengt, doen ont
gonnen wordt.
U gaat dus akkoord mei Ivan Illich die
ook pleil voor meer overheidskonlrole.
Hij had dan wel meer de artsen in zijn
achterhoofd.
Dr. De LoofOok op de artsen. De staat
heeft toch als funktie een zekere kontrole
uit te oefenen. De staat moét tussenbeide
komen. Niet zoals sommigen dat zouden
wensen, door verlieslatende bedrijven op
te kopen. Dat is iets anders. Wel bedoel
ik een regulerende werking. Daar waar
genoeg wordt verdient iets afnemen om
zo minder populaire en minder winstge
vende zaken te financieren. Zoiets ver
onderstelt wel dat de staatsmachine goed
funktioneert en daarmee zitten we weer
op een ander terrein. Men zou dan ook
een regulerende funktie moeten uitoefe
nen wat de artsen zelf betreft.
Ivan Illich sprak in dal verband over een
vast salaris, geloof ik.
Dr. De Loof: Er zijn al artsen die tegen
een vast salaris werken. Velen reageren
tegen werken in vast dienstverband.
Maar het zou de neiging tot bepaalde
overdrijvingen wel tegengaan. En andere
overdrijvingen versterken.
Ik heb ergens gelezen dat de farmaceuti
sche industrie meer en meer zelf de prij
zen van zijn produkten bepaald. Indien
een land daar niet mee akkoord gaat,
krijgt het hel geneesmiddel niel. Wal is
daar van aan
Dr. De Loof: Dat gebeurt maar het is
eerder uitzondering dan regel. Men is
maar al te blij om een geneesmiddel te
mogen leveren. Wat wel gebeurt is dat de
multinationals hun prijs bepalen en deze
dan voorleggen aan de diverse landen.
Die beslissen dan of ze akkoord gaan met
het prijsvoorstel. Vroeger waren er lan
den die klakkeloos iedere prijsofferte
slikten. In België hebben we echter nooit
reden tot klagen gehad. De ministeries
van Ekonomische Zaken en Volksge
zondheid onderzoeken prijsoffertes heel
nauwkeurig. Ook vergelijkt men de prijs
met die van gelijkaardige geneesmiddelen
uit dezelfde sektor.
Maar er loopt nog heel wat mank. Wan
neer men een merk deponeert verliest
men er na 20 jaar de rechten op. Tijdens
die periode kunnen vele bedrijven amper
hun produktie- en researchkosten reku
pereren. Men tracht de verkoopprijs dus
zo hoog mogelijk te houden. Valium is al
25 jaar op de markt. De kosten die de
ontwikkeling met zich meebracht zijn al
lang teruggewonnen en toch blijft
Valium vrij duur. Van de andere kant be
staan er medicijnen die geen winst ople
veren omdat de verkoopprijs té laag is.
Een voorbeeld een 30 jaar oud genees
middel wordt verkocht aan 77 frank. Op
een bepaald moment haalt men dat
geneesmiddel van de markt. De verpak
king is immers duurder dan de verkoops
prijs. Een jaar later gooit men dat
geneesmiddel terug op de markt, maar
nu onder een andere naam én met een
aangepaste prijs. Zo heeft men ooit
Negatol van de markt genomen om het
een klein jaar later opnieuw te introduce
ren onder de naam Lotagen. Gewoon een
omkering van de letters Zoiets zou niet
mogen gebeuren.
De slotvraag: Heefl U meer patiënten
sinds U de beroemde dokter De Loof
benl
Dr. De Loof: Ik denk het niet. Mensen
zijn zo verstandig om bij een dokter te
gaan omdat hij goed is en niet omdat hij
beroemd is. Sommige patiënten klagen
wel omdat ik zogezegd nooit te bereiken
ben vanwege mijn engagement met Art
sen tegen Kernwapens. Ik denk dat ik
eerder meer patiënten zou krijgen indien
ik mij met een voetbalploeg bezig hield.
William DE GEYTER
Stationsplein 8, Aalst
•3 053/77 32 96
Restaurant open alle weekda
gen en zondagmiddag.
Specialiteitscampis, paling.
