IK
MH
m
De landschappen van de stad
VAN DER WAERDEN
BIEDT MEER
Liüike
ps™«l
f
Van onze Cis
gevallen...
INTERIEURVERZORGING
12 Nieuwe Gazet van Aalst 24 augustus 1984
Alhoewel het de voorbije anderhalve maand nooit echt heeft stilgele
gen trekt het Aalsters tentoonstellingscircuit zich momenteel terug
fors op gang. Vorige vrijdag had in het stedelijk centrum «Oud-
Hospitaal» de vooropening plaats van de tentoonstelling «Kunst in
stadsbezit». Schepen van Kuituur. Chris Lievens-Borms, verzorgde
de openingstoespraak.
Daarin stelde ze o.a. dat de ten
toonstelling in kwestie er kwam,
ten einde de Aalstenaars in staat
te stellen zich een beeld te vor
men van het stedelijk kunstbezit.
Veel van de gepresenteerde schil
derijen verlaten anders zelden of
nooit de schepenkabinetten en
administratieve gebouwen waar
ze hun dekoratieve funktie ver
vullen, Voorts is de momenteel
in het «Oud-Hospitaal» lopende
expositie de eerste van een the
matische reeks. Deze tentoons
telling heeft als leidraad «land
schappen». De schilderwerken
die in het bezit zijn van de stad
werden, aldus Lievens-Borms,
veelal toevallig verworven. Een
doelgerichte aankooppolitiek
heeft Aalst op dat vlak nooit
gevolgd.
Aan de rol van de overheid als
kunstmecenas heeft de befaamde
kunstfilosoof Herbert Read ooit
lezenswaardige bladzijden
gewijd. Volgens hem kan er op
langere termijn nooit sprake zijn
van een adekwate en voor de
kunst bevorderlijke politiek.
Alleen al het feit dat beleidsamb
tenaren slechts gedurende een
beperkte periode hun funktie
uitoefenen, staat dat in de weg.
Op langere termijn zal men
gewoon van de hak op de tak
springen. Nieuwe beslissingsne
mers brengen nieuwe voorkeuren
met zich mee.
Wanneer men, in naam van de
gemeenschap, iets aankoopt,
kiest men door de regel een werk
waaraan niemand aanstoot
neemt omdat de enige kwaliteit
ervan is dat het geen kwaliteiten
heeft. Verder zou men ook,
'aldus nogsteeds Read, van alles
iets kiezen ten einde iedereen
tevreden te stellen. Zodoende
komt men nooit tot een koherent
beschermheerschap en wordt de
kunst nooit echt gestimuleerd.
Men moet toegeven dat Herbert
Read het bij het juiste eind heeft.
Mocht de stad ooit beginnen met
het aankopen van extravagante
avant-garde kunst, dan zou ze
vanuit brede lagen van de bevol
king verweten worden van geld-
verkwisting. Het gevolg is dat
men zich, wijselijk, op de vlakte
houdt en een kollektie verdiens
telijk vrijetijdsschilderwerk op
de kop tikt.
Voor de tentoonstelling «Kunst
in stadsbezit» werden 57 werken
van een dertigtal schilders bijeen
gebracht. De oudste werken
Vrij m en uit elke weekdag van 10 tot 12 uur en
Valerius de Saedeleer. (JO
dateren vanuit het begin van
deze eeuw en eerlijk gezegd heb
ben de meesten van hen de tand
des tijds niet bijster goed door
staan. Veelal laten ze zich, anno
1984, kennen als hopeloos
oubollig.'Dat geldt ook voor de
meeste van de 10 hier aanwezige
doeken van Valerius De Saede
leer. Inderdaad, spijtig maar
helaas, de in deze kontreien zó
geroemde Valerius De Saedeleer
valt onverbiddelijk door de
mand met «De Leiebocht»
(1904) als absoluut dieptepunt.
Indien de hier aanwezige werken
representatief zijn voor De Sae-
deleers oeuvre, dan is het voor
mij niet direkt begrijpelijk op
grond van welke verdienste naar
hem een Aalsterse straat
genoemd werd. Tijdens haar
speech stak schepen Lievens-
Borms nogal de loftrompet over
de 10 doeken van onze illustere
stadsgenoot. Het heeft er veel
van weg dat men hier de troef
kaart van de «merknaam» uit
speelde een slechte «De Sae
deleer» blijft toch nog altijd een
«De Saedeleer».
Het toonbeeld van wansmaak
komt echter voor rekening van
Lodewijk s.j. Taeymans. Zijn
«Oud buitengoed van de paters
jezuieten» (1919) slaat veel, om
niet te zeggen alles. Beschrijven
waarom het zo slecht is, ga ik
niet doen. Woorden schieten te
kort om dat te verwezenlijken,
gaat U zich daar maar zelf van
vergewissen...
Wat bij veel werken opvalt is dat
ze niks uitstralen. Er werd nooit
enige ziel in gelegd. Het land
schap werd destijds gepenseeld
zoals de schilder het zag maar er
werd niks aan toegevoegd. Sim
pel kopieerwerk, met andere
woorden. Wie van mening is dat
ik te hard ben in mijn oordeel,
moet zich maar eens de tijd
nemen om een landschap van
Jacob Ruysdael of Jan van
Goyen te bekijken. Dat is
natuurlijk absolute wereldklasse,
waarmee je de schilderijen uit
het «Oud-Hospitaal» niet mag
vergelijken, maar dan zie je toch
onmiddellijk het verschil tussen
kaf en koren. Het versteend
maniërisme dat het werk van De
Saedeleer, Frans Pereboom,
Jozef Meganck en andere dood
drukt, is daar van geen kanten te
bekennen. Techniek kan je ver
werven, talent niet.
Eén van de weinige schilderijen
dat op een elegante manier oud
werd is «Koeien» van Ernest Van
Den Panhuysen. Dit werk is ten
minste niet wars van enige dyna
miek. Maar het blijft zeer de
vraag wat het komt doen in een
expositie met als thema «het
landschap».
Hoe recenter de werken worden,
hoe beter ze meevallen. Dat zal
wel komen doordat ze meer aan
sluiten bij de hedendaagse
smaak. Van Fons Macharis zijn
2 mooie doeken aanwezig. Ge
schilderd in felle tinten vormen
ze een hele verademing tegenover
de monotone kleurkombinaties
van de meeste andere schilderi
jen. Het luchtige aquarel «Pano
rama» van Jef Van Den Steen
weet zich om soortgelijke rede
nen te onderscheiden.
Van de stad kan je niet verwach
ten dat ze een topkollektie kunst
werken aanlegt. Toch overvalt
de vraag je of men bij aankopen
niet beter wat meer geld zou be
steden aan werk dat na een paar
decennia niet kompleet verou
derd overkomt. Kan dat echter
Deze tentoonstelling toont aan
dat veel schilderwerken onher
roepelijk erg tijdsgebonden zijn.
De in het «Oud-Hospitaal» geëx
poseerde werken die ons nu
aanspreken, zullen dat waar
schijnlijk binnen, 25 jaar niet
meer doen.
m
We hadden ons aan een kruising
van Sus en Wis of tenminste aan
meer André Hazesachtige toe
standen verwacht bij het bekijke
van «Ciske de rat», maar geluk
kig bleef de smartlap hoofdzake
lijk beperkt tot de superslijme-
rige intro-hit «'k Voel me zo ver
domd alleen». En alleen waren
we niet, in zo'n volle zaal op een
doordeweekse donderdag.
Wonderwel geen «Annie-ma-
lieën» in de vorm van overvloe
dige naïeviteit en vals sentiment
dus, maar helaas wel hét euvel
van de Nederlandse speelfilm
een onverstaanbaar «sjonge
sjonge, wat zegt ie nou weer ?»-
taaltje. Zeker voor een kwart
van de dialogen wordt het dus
raden of liplezen...
Maar geen nood: het verhaal
staat niet bepaald bol van de
ingewikkelde intriges, en is dus
vrij gemakkelijk te volgen. Ciske
is een dreumes met een hoerige
moeder (Willeke Van Ammel-
rooy) en een verre zeemansvader
(Peter Faber). Qua karakter is
hij zowat te vergelijken met De
Witte (van de gelijknamige pro-
dukten een goeie jongen, die
niet altijd zo onschuldig is, maar
in elk geval altijd de dupe wordt.
Dat moet dus foutlopen... En ja
hoor... Moet je je moeder ver
moorden om bij de rijkswacht te
mogen aansluiten Zoja, dan is
Ciske reeds in zijn ingangsexa
men geslaagd... Getreiterd of
niet, hij raakt opgepakt bij een
voorloper van de «jongeren-
mars»-rellen, hij takelt klasmaat
met zakmes even toe en hij keelt
moeder losjesweg met een aard
appelmes... Al praat de film
nogal veel van dat gestoei goed
door z'n sociale achtergrond en
tegenslagen dik in de verf te zet
ten.
Zeer goed in deze toch wel
boeiende trilogieverfilming zijn
ongetwijfeld de vertolkingen,
met in de eerste plaats verrassend
Herman Van Veen als de onder
wijzer ('t speelt zich af in 1934;
zou Hilversum 3 dan al bestaan
hebben Verder zijn ook
Linda Van Dyck, Rijk De Gooi-
jer, Petr Faber en Willem Nij-
holt bijzonder overtuigend in de
hun toegemeten rollen. Het
Wat velen met mij waarschijnlijk
wel zullen willen weten is volgens
welke kritieria de stad een kunst
werk aankoopt. En wie de uitein
delijke keuze maakt. Misschien
kan schepen Lievens-Borms hier
één en ander verduidelijken
(WDG)
De tentoonstelling «Kunst in
stadsbezit landschappen»
loopt nog tot 30 september.
Het Oud-Hospitaal is iedere
weekdag (behalve op vrijdag)
open van 14 tot 18 uur. Zondag
van 10u.30 tot 12u.30 en van 14
tot 18 u.
akteertalent van Danny De
Munck als Ciske lijkt lichtelijk
overroepen en een heldenstatus
komt hem zeker (nog niet toe.
Toch kunnen we ondanks het
vrij positieve beeld dat we hier
ophangen, onmogelijk de beden
kingen schrappen die onze be
oordeling zeker voor een erg
jong publiek, al heel wat onfris
ser zal maken. «Ciske de Rat»
wordt voorgesteld als een kinder
film, terwijl het er nauwelijks
een is. Geweld en ruwe scenes,
plus de bijna onvoorwaardelijke
toejuiching van de moeder
moord, doen zware twijfels rij
zen. Is het verantwoord om een
moedermoordenaartje (al dan
niet met zware gezinsproblemen)
als volksheld naar voor te schui
ven Is een kind als toeschou
wer rijp genoeg om de ontbre
kende moraal zelf aan te vallen
Dat grote mensen moorden, wist
het al uit nieuws, Dallas en poli
tieseries maar leeftijdsgenootjes
(die er nog sympatiek uitkomen,
ook) Wacht maar, mama,
als je me nu mijn zin niet geeft 1
Ach ja, kinderfilm Maar wat
komt het zeer wrede promotie
filmpje van Bronson dan vlak
vóór «Ciske de Rat» vertonen
Veel verschil lijkt er niet te zijn
beiden doden ze uit naam van de
zogezegde rechtvaardigheid...
Wanneer vinden zé eens de kwo-
tatie TNT uit Toeschouwers
Niet Toegelaten...
(LDC)
Programmatie
Palace
1. «Ciske de Rat» (KT)zie be
spreking.
2. «The big chili» (KT)over de
begrafenis van de «sixties». Veel
besproken prent van Laurence
Kasdan, met «gouwe ouwe»-
soundtrack.
3. «Risky Business» (KNT)als
de kat van huis is. Een jongeman
maakt van de afwezigheid van
ma en pa gebruik om het huis
«uit te baten». Wellicht een vol
treffer bij wie de KNT-grens net
over is...
4. «The evil that men do»
(KNT)dit biosgerecht zou
«gerechtigheid» als dekmantel
hebben om heel wat geweld op U
los te laten. Met Charles Bron
son.
Feestpaleis
1. «Scarface» (KNT)vrij harde
en bloederige gangsterfilm met
Al Paccino als heerser van de
onderwereld.
2. «Footloose» (KT)zelfs de
soundtrack is (helaas) beter.
Tegenvaller.
3. «White dog» (KNT)na
«Cujo» een andere hondenfilm;
met een ultra-racistische blaffer
in de hoofd-drol... Hij moet
heropgevoed worden, en daarom
is dit misschien een aanrader
voor extreem-rechts...
VAT
)EN
Steenweg op Ninove 6 - B 9470 DENDERLEEUW - Tel 053 66 86 45
MEUBEL- KEUKEN- BADARCHITECTUUR
Internationale Wohneinrichtungen
van 14 tot 20 uur; zaterdag en zondag van 10 tot 12 en van 14 tot 18 uur - maandag gesloten
