FILflIÜBE FILTERIES REÜNIES
vensschool. Het brengt, in onmiddellijk gebeu
ren, een beeld van bet leven en spiegelt ons den
tragischen koers der raenscheu voor. Uwe Majes
teit beeft er de kulturccle waarde van ingezien.
Zij beeft dadelijk gevoeld boe voor een volk.dat,
in primitieven eenvoud argeloos zijn kinderlijke
lusten viert en moedig zijn kiudcrlijke weeën
draagt, bet tooneel een machtigen hefboom kon
ziju, juist aangepast bij den huidigen tijdgeest,
en die met zekerheid ter geestelijke opbeuring
zou werken.
Sire,
Wij kijken op naar onze belforten en onze
kathedralen, wij hooien over alle tijden onze
booge beiaarden zingend gaan, wij staan in de
volheid van onzen eigen aard eu ouze hoop reikt
naar den wenk van Uwe Koninklijke hand! Wij
zullen ouze heilige bronnen aanspreken en willen
grooter worden in een steeds wijder groeiende
vaderland
Luide toejuichingen begroetten deze met over
tuiging en ietwat ontroering uitgesproken rede,
die ecu modollos van literatuurgeschiedenis
daarstelt en een porei is van de mooiste woord
kunst.
Toespraak van den Koning,
De Koning spreekt vervolgens voor de recht
staande vergadering de volgende rede uit
Mijne Hoeren,
Het is mot de hoogste belangstelling dat ik
de schoone toespraak heb aanhoord van Mijnheer
Herman Toirlinck. Ik bedank Item diep voor de
behaaglijke woorden die hij mij heeft toegestuurd.
liet verheugt mij zeer te kunnen vaststellen
hoe vurig er om de verovering van het Landju
weel werd geijverd en gestreden. De Viaatnscho
Kcderijkkauiers van heden hebben hierdoor de
oudste en roemrijkste overleveringen van het li
teraire laanderen met waardigheid voortgezet.
Het laatnsclic volk is terecht zeer innig aan
zijn taal verknocht. Maar wil deze taal in hoogcr
leven bloeien, en wil zy onder de overige Euro-
pecsche talen de plaats innemen die haar toe
komt, dan moet zij iu het, dagclijksch verkeer,
door geestelijke loutering, haar rijke soepelheid
en vaste ecuhcid vrijwaren. Zoo betracht zij de
volmaaktheid van al haar uitdrukkingsmiddelen
en kan zij het veelzijdig streven vertolken van
hen, die haar met fierheid noemen hun moeder
taal, het goed ter wereld, waaraan zij met gaiisch
hun ziel zijn gebonden.
r De wederinstelling van het Landjuweel kan
in ruime mate de Ioantsche knltureele ontwik
keling bevorderen.
Ik wensch, dat zulke invloed zich verder
moge uitbreiden, iu denzclfden vaderlaudscheu
geest, als een typisch blijk van enze geheele na
tionale kuituur, eigen aan het gemeenschappelijk
België.
n Terwijl ik don beker aau ilo koninklijke too-
neelvereouigiug Voor Taal en Vrijheid van
Aalst uitreik, wensch ik haar geluk met de twoe
opeeuvolgeude zegepralen, waardoor zij hem
thans voor goed heeft gewonnen. Ik hoop, dat
haar voorbeeld oen aanmoediging zal zijn voor
haar talrijke zustervereenigingen, die iu de toe
komst du oer zullen najagen ook eenmaal met
dezelfde lauweren te worden bekroond.
Hierop drukt do Vorst, onder de toejuichingen
van dc geestdriltïgo vergadering den heer Robert
Klaes, voorzitter van Voor 'l'aal cn Vrijheid, gul
hartig de baud, zegt hem enkele aanmoedigende
•woorden iu do vriendelijkste termen eu overhan
digt hom don kostbaren beker.
Daarna bedankt de heer Klaes, den Vorst iu de
volgende bewoordingen
Antwoord van Robert Klaes.
Sire,
Toen l'wu Majesteit ons verleden jaar ten Pa-
leize heeft willen ontvangen en ons by die heug
lijke gelegenheid in edele bewoordingen Zijne
goedkeuring to kennen gat, ten aanzien van ouze
eerste overwinning iu den wedstrijd voor het
Koninklijk Landjuweel, dierven wij nauwelijks
hopen, dat wij ooit in staat zouden geweest ziju
onzen onvcrwachtscheu zege te bevestigen.
Tegenover de stijgende ijverzucht en de scher
per zich inspannende Imrduekkigheid van onze
mededingende zustermaatschappijen, verminder
den ouze kansen eu zakte ons vertrouwen. Allen,
die mee hebbengestredeu indoes kunstig tornooi,
schenen met eendere geestdrift bezield eu alleu
waren iuderdaad waardig om uit koninklijke
handen hel kostbare kleinood te ontvangen.Maar
indien wij het geluk mochten beleven ten tweede
male zegevierend uit liet perk te tredeu, dnu was
't omdat wy 't hebben durven wagen ooze pogin
gen te meten aan de booge inzichten, waarnaar
het vorstelijk initiatief werd gericht. De koning
heeft gewild, dat het LaudjuwecI zou zijn een
werk van Volksbeschaving en eeue aanmoediging
voor nationale literatuur. Laat Uwe Majesteit
verzekerd wezen, dat de invloed die, over geheel
Vlaanderen, van het horiogostoldc Landjuweel
uitgaat, eu waarvan in hot bijzonder te Aalst de
zoo gunstige uitslagen onder de bevolking voor
handen zyu, dieper eu dieper zal inslaan, en dat
de VJaamsche kamers van Rhetorika den edelen
arbeid van kulturöelc ontwikkeling en artistieke
volmaking dien ouze Koning voor baar heeft weg
gelegd, mot vastberadenheid te aanvaarden.
Sire,
De eer, die ons vandaag wordt aangedaan, is
grooter dan onze verdiensten. Wij zullen den
duurbaren beker voor allen tyd bewaren en de
herinnering aan deze onvergetelijke plechtigheid
zal pus steunen iu dc vervulling van de plichten,
die wij thans, meer dan ooit beseffen te hebben
tegenover ouze kunst,ons volk en ons vaderland!
Luide toejuichingen weerklinken andermaal
terwijl een Brabanconuc, uitgevoerd door de
stadsliarnionie van Brussel, rechtstaande wordt
aanhoord.
De plechtigheid is afgeloopen; 't is half twaalf.
De Koning verlaat de zaul onder het gejuich der
menigte...
In het Foyer.
Na afloop van de ollicieële plechtigheid onder
voorzitterschap van Koning Albert, werd Dr De
Gruvter, de spelleider van Voor Taal en Vrijheid,
in het Foyer van den schouwburg gehuldigd in
aauwczigheid van de Koninklijke Landjuweel-
commissie en de leden van den zegevierenden
kring.
Herman Teirlinck maakte in juist gepaste
bewoordingen den lof van Dr De Gruyter als ré
gisseur eu wees er op, welk groot aandeel bij ge-
bad heeft in het prachtig resultaat door Voor
Taal en Vrijheid bekomen iu de bijna vlekkeloo-
ze vertolking van Vondel's Jozef in Dothan.
Hij overhandigde hem ziju prijs van Besten
Tooncellcidcr onder het gulle handgeklap van de
aanwezigen. Deze ouderscheiding bestaat uit het
erkenuingsteeken van Voor Taal cn Vrijheid, in
puur goud.
Ilier wezè ook gezcgd.dat middelerwijl de ijve
rige eu onvermoeibare Alfred Kelders zich be-
ijvorde om het Gulden Hoek van Voor Taal en
Vrijheid door de vooraanstaande persouen, die op
het feest aanwezig waren, ter onderteekeniog
meliug handteekeningeu te verkrijgen, oeuig in
haar aard.
N'. B. We zien ons door plaatsgebrek, ver
plicht het vc-rvolg vau het verslag over deze
plechtigheden uit te stellen tot toekomenden
Zondag.
SOCIÉTÊ ANONYME, ALOST.
Le Conseil d'Administration cn execution de
Partiele 36 des statute, l'houneur d'mvitcr MM.
les actionnnircs a assistcr ?l l'assemblée générale
ordinaire, qui sera tenue au siège social a Alost,
Rue du Tragel, mardi 17 juin 1924, a lö hcures
du matin.
ORDREDUJOUR:
IV Rapport des administrateurs etcommissairc.
2") F.ramen et approbation du bilan et du comp-
te de pro/its et pet les arrétc au 31 mars 1921.
3°) Décharge a donner uu r administrateurs el
■i'J Nominations statutaires.
3') Tirage au sort de 194 obligations.
6°) Divers.
MM. Les actionnaires qui désireraient assistcr
a 1 assemblee peuvent déposei leurs titres soit h
la Bauqttc d'Alost, Alost ou aux diverses filiates
de cette b.inque.an Credit du Nord Beige ,Bruxcl-
les. a la National Bank of Scotland, Glasgow, it
the Clydesdale Bank Ltd, Glasgow, a The Bri
tish Linen Bank, Glasgow, it The Bank of Scot
land, Glasgow, a la Incasso Bauk, Amsterdam.
Le dépot aux Etablissements précités doit être
effectuc au moius cinq jours avant Rassemblée.
ANCIENS ETABLISSEMENTS
Van den Bossche frères C"
Société Anonyme a Ninove,
MM. les actionnaires sont pries d'assister it
l'assemblée générale ordinaire, qui se tientjra le
mardi 21 juiu, a 1 2 heitres, au siège social, rue
Burchtdnm, it Niuovc.
ORDRE DÜJOUR
1) Approbation ilu bilan et du comptc dc pro
fits e.tpartes de Vcxcrcicc cloture le 28 juin 1924
2) Déchargeiï donnet aux administrateurs et
coinmissaire pour leur gest ion
3) Nomination statutaire.
N.B. MM. les actionnaires, pour pouvoir
assistcr a eette assemblée, sont priés de se eon-
formcr a Particle 39 des statuts.
l i: ('onsi.il n'An.MI.KIsTRATMX.
FILTERIES A; BLANCHISSERIES
LA N I NO VIT E
Le Conseil d'Administration, un execution du
1 article 33 des statuts, a l'honneur d'inviter
MM. les actionnaires h assistcr a l'assemblée
générale ordinaire, qui sera tenue au siège social
a Ninove, le mardi 24 juin 1924, A 10 hem es du
ORDRE DU JOUR
IJ Rapport du Conseil tVAdministration el du
Commissaiic
2) Approbation du bilan et du compte de profits
el pertes au 31/3 24
3) Décharge d donner aux Administrateurs et
au Comm issa ire pour la gestion de Vexercice écoulc;
4) Nominations statutaires
i>) Divers.
MM. les actionnaires sont prévenus que, con-
forméiueut a Particle 38 des statuts, les proprie
taries d'actious nominatives out le droit d'assis
ter a Passembléo générale en justifiant que leurs
litres sont inscrits sous leur uom, cinq jours au
moins avant Passembléo les proprietaries d'ac
tious au porteur döivent, pour être admis a l'as
semblée générale, produire soit ienrs titres, soit
un certilicut attestant quo ceux-ci. sont déposés,
cinq jours au moins avant l'assemblée, au siège
social.
Feeslpalciskinema.
an Vrijdag 13 tot Maandag 16 komt de beurt
aan Vadertje Langbeen mot Mary Pickford in do
hoofdrol.
Vele onzer lezers kennen voorzeker het tooncel-
stuk, Vadertje Langbeen, dat in Amerika, iu En
geland en daarna op het vasteland duizenden eu
duizenden opvoeringen heeft gekeud en een reus
achtig sukses bekwam. Ze mogen dan ook deze
gelegenheid niet laten voorbijgaan om den film
van dcuzelfdcn naam te gaan zien in den Feest-
paleiskiucma.
Als rekening daarbij gebonden wordt van de
omstandigheid, dat de boofdvreuweurol vertolkt
wordt door de bekoorlijke prachtartiste, MARY
PICKFORD, dan mag gerust voorspeld worden,
dat de Fcestpalciskiuema de suksesdagen zal
kennen van Robijn der Bosschen en van Het Te
ken van Zorro.
Ontslag van M. DE WINDT,
als Schepen.
Onze liberale schepen heeft ontslag genomen:
onze lezers zullen dit nieuws voorzeker met spijt
vernemen, maar zullen hem toch goedkeuren als
ze de redenen van dit besluit zullen kennen.
Een woelige zitting van de Besturende Commissie
der Middelbare Scholen.
Eenige dagen geleden vergaderden de beide
bestuurlijke commission der Staatraiddelbare
Meisjes- eu Jongensscholen, waarvan deel uit
maken: katholieken, liberalen, socialisten en de-
mokraten. Twee puntcu stonden op het agenda
Ij Voorstel voor het inrichten alhier van c-ene
Alheueumafdeeling
2) Aankoop vau nieuwe banken voor de Jon
gensschool.
Een atheneum te Aalst.
Het 1° punt gaf aanleiding tot een levendige
discussie men besprak de voor- en nadeden vau
de atheneumafdueling de partijgangers deden
ervan de noodzakelijkheid uitschijnen, die er ligt
voor velen, in liet tot stand konten van een athe
neum. De socialisten ondersteunden de vraag. De
liberalen insgelijks. Geen besluit werd geno
men un du zaak werd op voorstel van M. De
Windt naar een volgende vergadering gestuurd
raeit zou middelerwijl uadcre inlichtingen nemen
nopens de fiuauciuele lasten die dergelijke in
richting voor de stad zou meebrengen.
Opmerkenswaardig is het geweest dat de heer
schepen De Valkcueer by do bespreking van dat
punt zich reeds zeer zenuwachtig eu opgewonden
aanstelde. Hij was natuurlijk tegen een atheneum
eu wel om do volgende reden Een atheneum
zoo beweerde hij. kan alleen ecnig nut meebren
gen voorde burgerij cn daar is het niet om le
doen we moeten veeleer zorgen voor 't verbete
ren der stadsscholen, dc scholen der volkskinde-
Er zaten daar socialisten. Zocht M. De Valke
neer een bloemekeu van hiiunen 't weger
Die zaak voor een definitieve beslissing
werd dus verschoven eu lokte geen verdere be
spreking meer uil.
Aankoop van sehoolmobilier.
Het 2' punt, aankoop ran banken kwam auu de
beurt. I)e heer bestuurder der jongensschool gaf
de noodige uitleggingen niemand betwistte de
noodzakelijkheid van den aankoop van het mate
riaal zelfs M. De Valkeuccr was ermede 't ak
koord.
Er werd onmiddellijk een kleine berekening
gemaakteene uitgave vau 25.000 fr. werd uoo-
dig geoordeeld.
Venijnige pijltjes.
M. De Vnlkenoer had hut echter weeral io den
loop der bespreking uooilig geoordeeld een gif
tig pijltje op M. I)e Windt te sturen. 11 Toen ik
schepen van Openbare Werken was, zei hij, wist
ik tot don laatsteu stool die outbrak eu kende ik
't laatste voorworp dat op den zolder van 't stad
huis stond
■M. De Windt liet die kleinzielige bemerking
ouopgemerkt voorbij gaan. M. De Yallteneer was
immers zeer zenuwachtig on opgewonden. .Maar
waarom toch
Do uitgave zou dus rond de 25.000 fr. bedra
gen bekommerd met den fiuauciëelcn kant dier
kwestie, spelde M. De Windt aan M. De Valke
neer de vraag neer, hoe hij dacht die som te kun
nen betalen. Niets is het. om 25.000 fr. lesse
naars te bestellen, maar als de leveranciers met
hun rekening komen, moeten die ineuschen be
taald worden, en we w eten dat de geldelijke toe
stand der stad verre vau rozekleuiig is. Eu hij
opperde de meeuing dat hetmisschicn wenschelijk
zou geweest ziju die uitgave over twee dienstja
ren le verdoelen.
Een heftige bespreking.
En hier ontsioud nu een heftige bespreking.
M. De Yalkeueer was ojigejaagd eu hittig, zonder
reden of verstand M. l)o Windt maande hem
aan met kalmte te redeneeren. Maar opeens riep
schepen De Valkeneer uit - Ja, M. De W'ïndt,
hier zijt ge niet - pingrc - hier ziet ge op de
uitgaven nietuu 'n is 't u niet te veel duizenden
franken uit te geven, maar op den boterham van
den u crkman u ilige 't wel sparen -
Heel de vergadering zag verwouderd en ont
hutst op Gesommeerd door M. De Windt zich
nader te verklaren, snauwde NI. De Valkeneer,
in eeu katteukoleire, rood lijk nen tikkenhaan,
M. De Windt toe: 4 Ja, GIJ zijt het, die tegen
den opslag der daghuren van 't werkvolk waart-
Een hatelijke bewering.
M. De Valkenecr was voorzeker bewust en
diep overtuigd in zich zelf dat hij daar een hate
lijkheid, eeu slechte daad beging, want hij weet,
en M. De Windt deed het hem opmerken, voor
't gene don laatsteu loonsopslag betreft, dat
1) M. I)o Valkunoer dien opslag heeft toege
staan zonder in 't schepencollege er van te spre-
2) Dat hij er. aan M. De Windt, schepen van
Openbare Werken, onder wiens bevoegdheid de
stadsworkliedeu staan, geuu enkel woord van
gezegd heeft
3) Dat dc lieer Burgemeester cn de heer sche
pen Van Opdenhosch er ook niet - de eerste let
ter - van wisten
•1) Eu, wat meer is, dat M. De Windt op de
gemeenteraadzittiug, waar.M. De Valkeneer den
opslag toostond, afwezig was, uit hoofde van
ziekte
Een gewettigd besluit
Onnoodig aan onze lezers te zeggen dat de han
delwijze van M. Dc Valkcncerde afkeuring heeft
verworven van al de personen die op de hierbo
ven vermelde vergadering tegenwoordig waren.
En we begrijpen maar al te goed.de gewichtige
beslissing van onzen vriend M. De Windt, die na
beraadslaging, over het voorval, met het bestuur
der liberale Federatie, zijn ontslag vao schepen
aan den heer Burgemeester stuurde,io een schrij
ven waarran we hieronder den inhoud overdruk
ken
Aalst, den 2 Juni 1924.
Heer Burgemeester,
Hot zal U met verwonderen dat, na de hate
lijke, kwaadaardige en oneerlijke aantijging, mij
door den hoer Schepen Dn Valkeneer, in de bij
eenkomst der Besturende commission van do
Staats Middelbare scholen,in 't aangezicht geslin
gerd, eu waartegen ik met spijt heb moeten be-
statigen, dat gij als voorzitter, geen enkel woord
vau afkeuring noch protest hebt geuit, het mij in
t vervolg onmogelijk is nog in volle vertrouwen
samen met M. De Valkeneer dc stadszaken te
helpen opdrijveu.
Ouze politieke strekkingen staan, we weten
het, totaal tegen elkaar, maar ik meen dat zulks
niet beletten moet, dat wanneer geen enkele par
tij over de meerderheid beschikt, de gekozenen
van verschillende deukwyzeu, iu "t schopencolle-
gie samen de algemeeue stoffelijke en zedelyko
belangen der bevolking, iu een breeden geest
van toegevendheid en overeenkomst, kunnen
verzorgen eu verdedigen.
Doch om dat doel met vrucht door te drijven,
moet er eeu zeer wederzijdsch vertrouwen bo-
Da t vertrouwen, sinds 't laatste voorval is bij
mij totaal verdwenen, en om die reden,'takkoord
met al mijne politieke vrienden, heb ik de oer
Ued te melden dat ik ontslag neem als schepen.
Aauvaard. Heer Burgemeester, de uitdrukking
mijner gevoelens van hoogachting.
Alb. DE WINDT.
Enkele losse bedenkingen.
liet ontslag van M. De Windt als schepen, zal
door vele onzer lezers vernomen worden met een
rechtzinnig spijt, omdat zijn heengaan ontegen
sprekelijk een verlies is voor een rechtzinnig, on
partijdig eu gewetensvol bestuurder stad.
Ditzclldc ontslag zal ook eeu groote opschud
ding verwekken in (ie raugen der liberale partij,
waar M. De Windt aangeschreven staat als
een knap redenaar, een bevoegd beheerder en
eeu onvermoeibaar voorman, die steeds koen c-u
dapper aan de s|>iis stond zijner gelederen, even
standvastig bij du nederlaag als verdraagzaam eu
grootmoedig hij de overwinning.
Maar niet alleen bij zijne partijgenooten, ook
hij alle andere rechtgeaarde Aalstenaars, die zich
uictlatcn verblinden door naijver olieverzuchtige
bedoelingen eu verder nog vooral bij vele recht-
ziuuige politieke tegenstrevers uit de katholieke
partij, zal inwendig dit aftreden diep betreurd
worden.
Immers, de ondervinding heeft hun geleerd,
dat schepen De Windt niet de politieke, hard-
vochtigo dweeper was, die zij misschien wel vroe
ger iu hem hadden vermoed, de onhandelbare
tegenstrever, do onverbiddelijke aartsvyand
maar wel eeu eerlijk, rechtschapen, rondborstig
eu oubaatzuchtig bestuurder, een flink maar
krachtdadig beheerder, waaraan de stad Aalstop
dit oogenblik zulke dringende behoefte heeft.
.Mijnheer D. W. was eveneens een talentvol
debatteiylic zijne tegenstrevers bet hootd wist te
bieden eu door locuscbe eu doortrapte drogrede
nen, het gras niet goedzakkig vau onder zijne
vooteu zou hebben laten wegmaaieh.
Eere aan wie ecre toekomt Schepen De
Wiudt was oen maD uit één stuk, die zich nooit
liet geleiden, noch door politiekcn hoogmoed,
noch door blinden partijgeest, noch door eigen
baat ol'naijver.
Hij was ook de man niet die zich liet bekoren
om hij ontvangsten of feestelijkheden met sluier
cn vergulde schcpeDfrak te kunnen pronken
Neen bij zag iu het schepenambt enkel en uit
sluitend eeu bestuurlijken post en bad dus slechts
de booge belangen der stad iu het oog. Aan die
edele zending was hij met harten ziel toegedaan
en hij besteedde dan ook graag aan die taak zijne
uitgebreide bestuurskeuuis, zijne hoogere be
voegdheid eu dc karig getelde rusturen waarover
bij beschikte op gev aar af, door lastig en aanhou
dend overwerk, zijne eigeue gezoudbeid te kren,
kop
Eu, als men dau, voor al de opofferiugsgeest,
voor die rustelooze, nooit stilstaande toewijding,
op den hoop toe nog dc zondebok is, niet alleen
lijk van politieke tegenstrevers wat te begrij
pen valt maar van zijne eigene partijgenooten,
n.l. vau dc Ridders der dolce far niente die
alles beknibbelen eu uiets opleveren, dan zou
men iu eeu oogeuhlik van ontmoediging den brui
aan Marten geven, wat M. De Wiudt niet deed
eu waarom wij hom des te meer waardeeren.
Maar het ambt van schepen in onze stad is niet
steeds met bloemen eu lauweren omlijst. Eeu
schepen heeft ook zijue eigenwaardighcid en mag
in geeueu dooie striemende en hatolyke kaaksla
gen ontvangen vau deze, die met hem in eenen
breeden geest van toegevendheid, van samenwer
king, van overeenkomst en wederzijdsch vertrou
wen zouden moeten leven.
Uitbot vorigYolaas hebben ouze lozers klaar
gezien, dat sommige collega's van Meneer De
Wiudt, uit het schepencollege, het alzóó niet
meenden. Doch hij, die een ezelstamp aan den
schcpene van Openbare Werken wilde toebren
gen, zal er misschien wel het eerst, en het meest
onder lijden...
Dc heer De Windt treedt dus als schepen af.
Hij mag fier en gerust met opgeheven hoofd heen
gaan, want hij besefte ten volle de waardigheid
van ziju verheven ambt en bij heeft het steeds
met wijs beleid, verkleefdheid en zonder partij
geestvolbracht. Uit den grond van ons hart zeg
gen wij hem hulde en dank Dat de bekuibbc-
laars, tot welke rangen zij ook behooren, het be
ter trachten te doen. ij verwachten hen aan het
werk
Db Redactie Vax Oxs Blad.
