Ellendige toestanden in Arm Vlaanderen.
Wij knippen uit het verslag eene voor
dracht gehouden door gezel Alberic De
Swarte, advokaat te Brussel, voor eene
vergadering der Handelsreizigers van
Antwerpen het volgende
De statistieken der armen die van
den disch genieten (die door de
officiëele liefdadigheid ondersteund
worden) in West-Vlaanderen alleen
geven het cijfer op van 75,450 of het
tiende der gansche bevolking,
Het aantal nooddruftigen die be-
stendige hulp ontvangen,bereikt 53,314
de overigen komen slechts gedurende
een gedeelte van 't jaar bij 't armbe-
stuur aankloppen.
Zoo men nu de kinderen van de on-
dersteunde behoettigen mede rekent,
komt men tot een totaal van 140,000
menschen die in West-Vlaanderen
leven moeten van de openbare liefda-
digheid.
Brugge heeft 9000 behoeftigen op
eene bevolking van 50,000 inwoners.
Veurne met 6,000 zielen heeft 1,285
nooddruftigen en Pervijse een dorp van
1,396 inwoners telt er 3:37, 't zij het
vierde gedeelte der bevolking, zon-
der de kinderen mede te rekenen,
Kortom, het vierde gedeelte, nage
noeg der provincie West-Vlaanderen,
heeft geene andere hulpbronnen dan die
der openbare liefdadigheid.
In Oost-Vlaanderen, Antwerpen en
Limburg is het maar weinig beter ge-
steld.
De heer De Swarte is een welspre
kend man. maar hij heeft zich bedwon-
gen nm zelfs den schijn te vermijden op
de sentimentaliteit zijner toehoorders
te werken I letgeen hij onsechter zegde,
met bedwongen toorn, over het leven
op de koordenbanen van Vlaanderen,
waar men kinderen van vier jaar aan
den arbeid ziet, in de fosfoorfabrieken
waar de kanker zijn slachtoffers zoekt,
iu de kantwerkscholen, kweektuinen
van bloedarmoede en verzwakking voor
arme meisjes,in de vellenkuisscherijën
van Lokeren, waar de oogziekten on-
genadig niemand sparen, over de vlas-
bewerkers van Gent, die op 1,000 ge-
boorten 600 kinderen verliezen, onder
den ouderdom van een jaar, maakte
de ontroering algemeen en dachten een
tafereel te hooren voordragen uit de
Hel van Dante.
En niet eene bevestiging, niet een
cijfer, of zij waren ontleend aan offi-
ciëele bronnen
Ieder feit. iedere toestand werd ver-
geleken bij den toestand op hetzelfde
gebied in het Walenland en telkens
pleitten zij tegen ons Aim Viaan-
deren
Het Walenland overtreft ons in alle
goede zaken en Vlaanderen komt voorop
in onwetendheid, armoede, misdadig-
heid, onzedigheid, en hun treurigen
stoet van ziekte en sterfte.
In het Walenland zijn de socialisten
zeer sterk, in Vlaanderen de katholieken.
Een klaar bewijs, dat de dompers re-
geeren op de onwetendheid en armoede
van 't volk, en daarom trachten zij het
volk onwetend.en arm te houden.
Werklieden, begrijpt dit.
Is dal Chrislene liefde
Op 't fabriek La Georgie toebehoo-
rende aan rijke christelijke heeren, besta-
tigde er een meisje, dat zij bij het ont
vangen van haar loon, te kort had, en zoo
men zegde wel 7 franken op een quin-
aaine.
Wij vernemen dit, uit den mond van
andere werkmenschen, en zelfs zonder te
weten wie het meisje was, schrijf ik een
brief aan de heeren van 't fabriek, waarin
ik huo zeg, dat de wet zulke handelwijze
verbiedt, en vraag het tekort te willen
bijleggen.
En weet ge wat er gebeurde
Men gaf het meisje haren tekort die
werkelijk vijf franken en centiemen was
maar ook terzelfdertijd haren werk
boek, alsook dien van hare zuster en dien
van haren vader
Dus, omdat wij die heeren niet vrij en
vrank het loon hunner werklieden
laten achterhouden, omdat zulke deug-
nieferijtn aan 't licht komen, daarom wer
pen die brave katholieken, vader entwee
dochters aan de poort.
En voor reden gaf men op, dat zij het
waren, die het aan Nichels hadden ver
teld, iets wat onwaar is.
Maar inde veronderstelling dat zij het
mij nu zouuen verteld gehad hebben, was
dit dan eene misdaad
Strijden om uw loon, willen hebben
wat men gewonnen heeft, dit is in de
oogai dier brave christelijke heeren eene
misdaad Als lammekens moeten die
Godvreezende rijke menschen de werklie
den mogen scheeren, zonder dat zij zich
verweren 1...
In 't midden van den winter, vader en
twee dochters uit één gezin de straat op
werpen, is eene-laffé daad van wege die
christelijke uitbuiters, die openbaarlijk
dient geschandvlekt te worden.
Wie VOORUIT leest wordteen
ontwikkelde werkman, leert de sociale
toestanden kennen en de middelen die
er moeten aangewend worden om ver
betering en verzachting va* ons lot te
bekomen.
Werklieden, leestVOORUIT
Op korten tijd is het tweemaal dat wij
die brave 1. heeren betrappen, in over
treding der werkerswetten.
De wet op vrouwen- en kinderarbeid,
wierd in «La Georgie met de voeten
getreden, en wij vernemen dit.
Wij zenden een schrijven aan de hee
ren van 't fabriek, waarin wij hen verzoe
ken op te houden te zondigen tegen de
werkerswetten, zoo niet dat wij ons zullen
genoodzaakt vinden, den werk inspecteur
ter hulp te roepeo.
M. Leo Borreman, administrateur,komt
ons opzoeken, en belooft ons het te doen
ophouden, omdat wij er aan hielden, dat
de wet nageleefd wierd,
Het heeft dan opgehouden,
Nu is het gebeurde met het meisje,
over haar loon, enkel 't gevolg van het
ni»t uithangen van den tarief, hetgeen ook
de wet gebiedt.
M. den directeur is een man die gaarne
den tarief in zijn bureel houdt, om her*
te kunnen veranderen naar goeddunken,
en hierom hangt hij hem niet in 't bureel
Welnu, den tarief moet i-n de werk
plaats hangen, of den werkinspecteur
zal er hem toe verplichten.
En de katholieke vereenigingen die
moeten dit alles maar geduldig toezien,
zij kunnen er niets aan verhelpen
't zijn nochtans de hoofden der katho
lieke partij.
Leest allen Recht en Vrij
heid weekblad aan 2 cen
tiemen.
DE WERKSTAKING
in de Filature et Teinturerie d' A lost.
Debat Anseele-Woeste.
Het laatste middeltje is nu door de heere-n
ter hand genomen om nu de stakers schrik op
't lijf te jagen, hebben zij al hunnen werkboek
gehad, maar 't middeltje lukt niet
t Is triestig voor M. Marchali, dieu kuppigaard
en nog triestiger voor de liberale heeren, die
nogthans als werkmansvrienden zoo gaarne
doorgaan.
Door de hulp van een onderkiuiper, trachtten
zij zich te redden, of trachtten die liberale hee
ren de strijd te verlengen, aldus speculeerend#
op den honger van de werkstakers.
Gansch hun fabriek is ontredderd Zij kunnen
de drie vierde hunner klanten niet gerievenjmea
maakt slecht werk de werklieden hebben gedu
rig vei let, en toch willen die brave heeren niet
toegeven.
Neen, zij zoeken liever troost bij de katholieke
fabrikanten, met wien zij overeenkomsten slui
ten, om hunne gemaakte slachtoffers geen werk
te vei schaffen.
Vrouwen der werkstakeis zijn reeds geweigerd
op 't fabriek Jelie's en in La Georgie en nu
was er deze week een anderen jongen die in
La Georgie mocht beginnen, wanneer hij
een briefje had van den diiecteur Marchali,
hetgeen dezen natuuilijk niet wilde geven.
Ge ziet, men tracht enkel te overwinnen, men
tracht enkel de werkmenschen te doen toegeven,
gekweld door den honger.
Wij wijzen het volk ook hier nog op.
Het is nog niet lang geleden,waren den heer
directeur van de Filatuie et Teinturerie met de
zen van La Georgie de ergste vijanden.
Men zou alles gedaan hebben, om elkander
een werkman te ontnemen en het ging zelf zoo
ver, dat Marchali al wie maar verdacht wierd
opgeschreven te zijn in La Georgie on-
middeffjk buiten zette.
Nu is de kaart gekeerd.
Er is werkstaking en van dien oogenblik wor
den het de beste vrienden.
De belangen der rijke menschen staan op
het spel, de werklieden moeten geknakt worden,
er is strijd om meer loon, om beternis en de
rijke liberale en de rijke katholieke heeren,
spannen onmiddelijk samen, vergeten alle vroe
gere moeiëlijkheden, en trachten elkander te
redden.
Ziedaar wat de werklieden nog meer moet
aanzetten, eendrachtig onder elkander te zijn
en te blijven, want voor eene nietigheid ver-
deelen zij ot laten zich soms door behendige
opgezonden wachthonden der rijken vardeelen.
Dat moeten de werklieden inzien en begrij
pen, want zulke kerels spelen een gemeenen en
vuilen rol, en hebben niets goed in hun bin-
nenste.
Die zijn veel slechter dan de onderkruipers,
want zij doen dit van den i Januari tot den
3i December.
Medewerken om de werklieden te helpen over
winnen is onze duurzame plicht.
Geeft, sieunt, want ook eens wordt het uwe
beurt.
Was er veel volk loen Ansede niet is kunnen
komen, er zal nu nog meer volk zijn, op Zondag
27 Januari, om 3 1/2 ure namiddag, in de Zaal
Weüekens, waar het Debat plaats heeft.
Immers, Anseele is een gekenden goeden spre
ker, en zal het Vrij verkeer der Kamerleden op
de Belgische spoorwegen goed verdedigen,
-evenals hij de Werkerseischen met zijn groot
redenaarstalent zal uiteenzetten.
'1 Ware te hopen, dat Woeste eens durfde
komen.
Vau nu af, propagande gemaakt, omdat er
op 27 Januari, veel volk zoo zijn.
Er is altijd zooveel in te here-».
