EEN DEBAT.
deel en nut de werklieden zelf hierdoor
hebben bekomen, hoe de werkersbeweging
van Gent, van in een kelder zich heeft
weten op te heffen, hoe zij, zoo klein be
gonnen, hedendaags nu reeds zoo groot is,
wat moeite, zorgen en kommer dit alles
heeft gekost, hoe velen dit alles hebben
geboet met vervolging, lijden en gevang,
om dit alles tot in de minste biizonder-
hexd^ te kennen moet men zich op dit
prachtig werk abenneeren.
De Geschiedenis der gentsche arbeiders
beweging in de XIXe eeuw, moet hoop en
troost in de harten der socialisten bren
gen het zal de ouden eens herinneren en
een teiugbiik laten nemen in hun verle
den, een terugblik in alles wat hun is
overkomen het moet de jongeren steun
en moed geven in het grootsch werk dat
zij te ondernemen hebben, namelijk de
vrijmaking der werkende klas.
Het is hierom dat wij een beroep doen
op onze lezers en ook op onze leden om
allen als een man op dit prachtig werk in
te schrijven.
Het is op groot formaat van 16 bladzij-
den, is daarenboven eengeillustreerd werk
en kost slechts io centiemen per afleve
ring verschijnende alle weken.
Ais premie ontvangt men gratis de
schoone groote portretten van Anseele en
Van Beveren, de twee koene-stichters van
het Socialismus in Gent
Schrijft in Schrijft in
Wie VOORUIT leest wordt een
ontwikkelde werkman, leert de sociale
toestanden kennen e» de middelen die
er moeten aangewend worden om ver
betering en verzachting van ons lot te
bekomen.
Werklieden, leestVOORUIT
Briefwisseling.
Schrijft in Schrijft in
Wij kunnen onze lezers niet genoeg
aanraden zich te laten inschrijven, op het
werk dat uitgegeven wordt door de gent
sche socialisten en getiteld is
Geschiedenis der gentsche arbeidersbewe
ging in de XIXC eeuw.
Voor allen die op de hoogte willen zijn,
der werkersbeweging., hoe zij is ontstaan
in armoede, gebrek en vervolging, hoe
zij zich heeft uitgebreid ondanks alle
tegenkanting en moeidijkheden, wat voor-
VRIEND ALFRED
Een goed propagandawerk van Zondag
met ons blad Rechten Vrijheid. Een puik
antwoord aan de Handelskamer, die nu mo
gelijk zal voldaan zijn, en buitengewoon iets
goed voor de werkmenschen zelf wiens oogen
hierdoor geopend worden, want wTanneer'de
heeren nu meer per dag achter iederen werk
man winnen als zij hem zelf betalen, dan is
dit toch wat wraakroepend.
Zoek zooveel mogelijk hierom de bilans op
der fabrieken, zelfs die van vroegere iaren
maak ze aan het volk bekend en eiken werk
man hoe onverschillig bij zich voor h*t oosen-
bhk ook moge toonenmoet zich op den duur
in de werkersbeweging zetten, omdat dit ook
ten goede komt van hem zelf.
Ge zult hierdoor met feiten bewijzen dat
den strijd der werklieden om meer loon meer
dan gerechtvaardigd is, en dat de fabrikanten
zich niet meer kunnen verschuilen, achter hun
oud stokpaardje wij kunnen niet meer
betalen door de hevige concurrentie
die onze winsten zóó klein maakt.
Het schijnt dat uwe taak nu gaat verloeh-
ten. dat ge een medehelper hebt gevonden
dal Petrusken in zijn nieuw bladje r,u ook de
grieven der werkmenschen gaat opnemen,
hun bijstaan in 't verdedigen en 't verhoogen
van hun loon.
Mij dunkt dat dit bladje meer geslicht is
om de socialisten in den rug te schieten want
den inhoud der reeds verschenen nummers
is om zoo te zeggen enkel schimpen op u, en
op de partij in 't algemeen.
Ik weet g'hebt nog al een goeden rug en ge
stoort er u niet veel aan ge zult er geene
hartziekte van opdoen van den anderen kant
uwe antwoorden zijs knap genoeg, omhei»
den mond testoppen.
Van Schuyieribergh en Nichels hebben verle
den Zondag eens gedebatteerd te Nieuwerkerken
over de vakverecnigingen, niet over hun nut,
want Van Schuylenbergh heeft de noodzakelijk
heid der vereenigingen zoo goed gepleten als
den besten socialist het zou kunnen doen, maar
wel of een vakbond christen moet genoemd wor
den of niet.
Dit debat heeft plaats gehad ter gelegenheid
van eene toespraak door Van Schuylenbergh
gehouden, vóór men tot de stichting van een
christen vakbond overging.
Wij zegden dus hooger dat Van Schuylen
bergh de wei kli'den heel goed het nut en de
noodzakelijkheid der vereeniging deed inzien en
hen wees op de vereenigingen der patroons die
te Verviers en !e Aalst zijn ontstaan, ondanks
de patroons reeds over hunne machtige kapita
len en een aantal voorrechten beschikken.
Wij zijn niet gewoon zegde Van Schuylen
bergh ons gedacht onder stoelen of banken te
steken en wij verklaren hier rechtuit dat wij een
christen vakbond zullen stichten om de christene
werklieden verre te houden van dezen die er op
uit zijn hun den kostelijken schat van het geloof
te onfrooven.
Het is dan dat wij het woord hebben gevraagd
om te doen uitschijnen dat Van Schuylenbergh
heel goed heelt weergegeven dat de patioons
elkander verstaan en dat wij niet begrijpen kun
nen waarom liet met de werklieden hetzelfde
niet kan gebeuien.
De samenspanning der patroons te Verviers
was eene samenspanning van goddelooze en
christene fabrikanten, van vrijdenkers en joden
en di; omdat het de belangen gold van hun kapi
taal; de samenspanning der Aa stersche patroons
in den stiijd van de spinnerij op de Vesten, was
eene samenspanning van christene en vrijden
kende pairoons, evenals te Verviers en tegen de
werklieden in 't algemeen al waren zij geloovig
of ongt-loovig, chiisten, protestant of schisma
tiek.
Daarbij de. belangen van den werkman zijn
één een christen werkman, hoe braaf, hoe
geloovig hij ook weze heeft zoowei re kort, heeft
z. owe! van de uitbuiting en schiapzucht der
fabrikanten'te lijden als een niet geioovige werk
man. Waarom htm dus verdeelen met de gods
dienstkweslie.
Als het goed is voor de pa'roons dat zij zich
vereenigen en hunne belangen verdedigen bui
ten allen godsdienst, waarom is het dan niet
goed voor de werklieden, waarom dezen dan op
dit gebied vevdeelen
Bij ons is er in de vakbonden geene spraak
van godsdienst; elkdqet hierover zijne goesting,
want wij gaan van dit standpunt uit en de socia
listen hebben het zelf opgenomen in hun pro
gramma dat godsdienst eene bijzaak is en een
ieder kan gelooven zooveel zij willen, maar dat
het ook maar rechtvaardig is dat deze die gelooft
er voor betaald en deze die niet gelooft niet
moet betalen voorde godsdiensten.
Van Schuylenbergh replikeerde nu en zegde
dat zij christene vakbonden stichten om het
geloof te vrijwaren, want dat wii in onze bladen
en schriften m-criria'en den godsdienst lasteren-
dat hij onlangs nog in Recht en Vrijheid
gelezen heeft dat er in de katholieke kerk van
alle zonden hoe groot of hoe zwaar zij ook mogen
wezen vergiffenis te bekomen is, zelfs zonder
restitutie te dc.en. Dit zijn lasteringen tegen het
geloof en de werklieden hiervan vrijwaren is
ons doel.
Overigens als het de algeraeene belangen der-
werklieden betreft kunnen de vakbonden der
christenen en socialisten heel goed samengaan
en dit ts zoo waar, voegde Van Schuylenbergh
er bij, dat wij heden moigerd nog eene zitting
hebben gehad met de twee vakbonden der espa-
drillenmakers van Aalst, om zoodoende tot het
invoeren van een algemeenen tarief te komen.
Wij antwoordden hierop dat wij enkel de mis
bruiken van den godsdienst willen uitroeiën en
het niet gemunt hebbenophetgeloofzelf.dat
wij de feiten laten kennen zooals ze zijn en niet
afschrikken om de misdaden die meermalen met
den godsdienst gebeuren aan te klagen en te
laten kennen en zonder namen te noemen som
den wij daar eenige feiten op hoe de geestelijk
heid fwt toms aan boord legt orn erfenissen bin
nen te palmen en hierom zich van de godsdienst
bedient hoe zij niet terugdeinst zelfs om gelden
achter te houden en dat dit alles bij middel van
den godsdienst gebeurthoe dieven, zonder het
gestolene terug te geven, deor de geestelijkheid
geacht, bemind en bevoordeeiigd worden als zii
aieh maar met de katholieke zaak bezig houden
Wat hut samengaan der bonden betreft dit is
waar, maar waarom dan ds werklieden 'van het
begin afin één bond niet vereenigd Overigens,
is dit nu het geval met de espadrillenmakers,
het is niet altijd zoo geweesi met de andere
katholieke vakbonden waar wij treurige voor
beelden van hebben.
Wat nu mijne meening over de vakbonden
betreft, die moeten weten dat, kan men langs
den weg der vakbeweging veel goed doen om
den toestand der werklieden te vei beteren, men
dit nog meer en beter kan langs den poiitieken
weg en hierom is den weg van 't socialismus de
beste
Minimum van dagloon, maximum van weik-
uren, goede pensioenen, belasting op het inko
men, verdwijning van inkomrechten, e -z., dit
alles moet langs wettelijken weg veroveid wor
den, komt ten goede van den werkenden stand,
zijn al punten van 't socialistisch programma en
hierom moeten de vakveieenigingen in 't belang
hunner leden mede doen aan die politiek.
Vereemgt ge. u nu in christeng vakbonden,
dan zal men u in tijd van kiezing komen vragen
om voor de katholieken te stemmen en dan ziet
ge op dien lijst achteruitkruipers als Woeste,
Bethune, die niets willen in 't voordeel van den
arbeidenden stand en ook katholieke vooruit
strevers in den genre Helleputte-Verhaegen, die
soms wel iets wilier, doen voor de werklieden
en telkenmale het de belangen der werklieden
berrelt zich verdeelen zooals het nu op dit
oogenblik in de Kamer gebeurt met het acht
urenwerk voor de koolmijners van Limburg.
Van Schuylenbergh gaf de verzekering aan
het publiek dat er in hunnen bond nooit van
politiek zou gesproken worden.
Onzen vriend Cornand vroeg nu aan Van
Schuyieribergh om de werkingen dei christene
vakbonden zelf eens te bespreken, om aan het
publiek te doen zien welke best hun rol vervul
len, de christene of de socialistische vakbonden.
Hij had geen tijd meer, hij moest om 5 uren
te Aalst zijn op eene vergadering en beloofde ons
stellig dit in 't kort eens te doen en af te kondi
gen in zijn blad.
Van Schtiylenbergh verklaarde ook nog dat
den onderpastoor zich bereid gevoelde orn aan
de leden ten gllen tijde de noodige inlichtingen
te verschaffen.
Dus aan 't hoold een geestelijke, zooa's het
overigens ten allen kante gebeurt en dit betee-
kent gewoonlijk AAN DEN BAND LIGGEN.
Men ging over tot het opschrijven en er waren
vijf leden voorde chiisten vakbond te stichten
en vijl nieuwe leden van Nieuwerkerken gaven
zich aan hij de socialisten voor onzen wevers-
bond.
Eene toekomende maal bespreken wij nu
eens de werkingen van de twee soorten syndi
katen.
N. B. Op het laatste oogenblik ontvangen
wij een manifest dat deze week is uitgedeeld
geworden teNieuwerkerken en waarin de wevers
en spinners uitgenoodtgd worden naar de verga
dering Donderdag avond, om S 1/4 tpen, bij
Joannes Van Herreweghe, (Zurendnes).
Dagorde Toezicht en bespreking van ons
reglement opname van bijtredende leden kic-
zingvan het bestuur en daarachter lezen wij de
volgende bemerking.
Die vergadering is uitsluitend voor de werk
1 lieden van Nieuwerkerken alteen en enkel
- om die dagorde ONDER ONS te bespreken.
Nieuwerkerken is geen exercitie-plein om
sommige mannen hier hunne welsprekend
heid en wetenschap in kwestie van Godsdienst
(dien zij toch niet kennen) ten toon te komen
spreiden.
Zou men misschien het DEBAT dat aangeno
men is, over de werkingen der christene vak
bonden, ontwijken
Het ware belachelijk en weinig moedig in
alle geval.
Wij zullen echter zien.
