waar de middelmaat onzer dagloonen, per
week opgenomen, is omtrent twee franken en
half per dag van 12 uren (5; en in deze
uren zijn inbegrepen den rusttijd van's mor
gens en den rusttijd van 's namiddags, en in
deze berekening worden de jonge knapen voor
volwassenen gesteld.
3° "-/oor wat aangaat den onuit-
staanbaren arbeid.
Den arbeid die meest lastig is, vooral in
den winter, is den arbeid der verwerij, om
rede dat er moeten openingen zijn in de daken
voor het ontsnappen van den doom. (6) Alle
andere werkplaatsen zijn gesloten engewarmd.
Het is ons onmogelijk de verwerij-plaatsen te
sluiten even als de andere plaatsen En dit
bestaat niet alleenlijk bij ons, maar het be
staat overal, en als gij daar eene remedie
tegen weet en ze bekend maakt, zult gij eenen
groolen dienst aan het menschdom hebben
bewezen. (7)
Welnu het werkvolk der verwerij wordt
niet betaald aan 17 en 18 centiemen gelijk gij
zegt bet wordt betaald aan 20, aan 22 en
aan 23 centiemen per uur, vervolgens het
■werk, en deze die op daghuur staan, winnen
ten minste 2 fr. 50 daags. Al het over
werk wordt betaalt van 25 tot 28
centiemen per uur. (8)
Maar is er dan niemand bij ons die maar
17 en i8 centiemen per uur wint Zekerlijk
er zijn pj zulke, en deze zijn jonge knapen die
aan gemakkelijk werk gebezigd worden.
Ziedaar wat er waar is van al de grove be
schuldigingen die gij ons ten laste legt. Uw
schrijven is enkel leugentaal en laster, waar
van uw weekblad zich overigens eene specia
liteit maakt (9) Gij kunt geene enkele regelen
schrijven, zonder ook uit te vallen tegen alles
wat godsdienstig is. Gij spot met de christenè
werklieden, met de ehristene patroons, met
de ehristene vakbonden de werklieden die
uwe commercie niet doen floreeren zijn chris
telijke slaven. Kn zulk geschrijfsel noemt gij
knappe antwoorden, die uwe tegenstrevers
den mond stoppen
Gij zegt ook nog, dat wij het loon onzer
werklieden altijd moeten verhoogen, omdat
wij goede en brave christenen zijn, en dat gij
niet gehoord hebt,, dat wij eenigen opslag ge
geven hebben in November 1905. Uw gehoor
is waarschijnlijk heel gebrekkig als wanneer
er van uwe tegenstrevers iets goed te verne
men is en daarom hebt ge niets gehoord van
onzen opslag in November 1905 (10) Nu
aangezien dat ge dan toch te dien tijde niets ge
hoord hebt, zullen wij u zeggen, dat wij in
November 1905, eenen algemeenen opslag
aan ons werkvolk hebben gegeven zonder
dat zij hel zelfs gevraagd hadden
Wij hopen dat wij geene vervolgingen zul
len moeten inspannen om u te verplichten dit
antwoord in uw eerstkomend nummer op te
nemen ware nochtans ons antwoord niet
opgenomen dan zullen wij ons rechtstreeks
tol het gerecht wenden.
Aanvaard in tusschentijd Mijnheer, onze
groeten issen.
MOENS Frères.
Ministerie van Geldwezen en Open
bare Werken.
Beheer der Registratie en Domeinen.
KANTOOR AALST.
De Ontvanger der Registratie en Domeinen
te Aalst, zal openbaarlijk verknopen, ter
plaats, in massa of per lot, bij middel van
gesloten biedingen op zegel en publieke op
boden, 251 boomen en plantsoenen van ver
scheidene houtsoorten, wassende op de gron
den aangekocht voor het leggen van den
ijzerenweg van Brussel zuid, naar Gent St.
Pieters, op het grendgebied der gemeenten
Erpe ter wijken Seskenskauter,Oostmeerschen,
Dorp, Welvaart, Kleiberg en Rommelslraat
en Nieuwerkerken ter wijken 't Streek, Broek-
meerschen, Terlingveld, Beirent, Cappelle-
veld, Pijpenbeek, Klaverdans en Grooten
Dries.
De verkooping is vastgesteld op
Maandag 25 Maart 1907,
om 8 1/2 ure voormiddag, zeer stipt.
Gewone voorwaarden.
10 verhoog. Zes maanden tijd van beta
ling mits borg.
Het lastkohier kan geraadpleegd worden
ten kantoore van voornoemde» ontvanger,
Houtmarkt
Vergadering te Erpe, Audenaardschea
steenweg, ten voete van koop 1
(1) De werkurenvei mindering wordt gevraagd
om de werkeloosheid te keer te gaan, en wan
neer elk van het princiep zou uitgaan wanneer
hij veel werk heeft, de werkmenschen maar altijd
langer en langer te doen arbeiden, dan zou de
werkeloosheid niet dalen, en de gezondheid der
werklieden niet kunnen gered worden. Van den
anderen kant door uwe overtollige werkuren
doodt ge het familieleven, iets waar-mede de
christelijke katholieke heeren zoo hoog oploo-
pen.
Uw personeel vermeerderen, desnoods eene
dubbele ploeg arbeiders nemen, in het drukke
saizoeR, is dus noodig, en dit zoo regelen, dat
deze menschen goed hun brood verdienen.
(2) Dit hebt ge twee weken gedaan en ook dit
is reeds verschillige jaren geleden. Dit deedt ge
op het einde van 't slechte saizoen en enkel om
dat den meester u verwittigde dat hij op het
punt stondt zijne beste werklieden te verlie
zen, Uwe werklieden wonnen alsdan
16 centiemen per uur of 1,92 fr. voor
12 uren arbeid
Uwe iiefde tot de werklieden, was dus enkel
den schrik hen kwijt te geraken.
Werkmenschen die bij u 5. 6 en 7 jaar arbei
den hebben het er nooit weten betalen
(3) Nooit raadpleegt ge hierover een enkelen
werkman. Werken zegt men, eenvoudig weg.
(4) In uw eigen belang zeker meest, dit be
wijst de kleine loonen die ge betaalt.
(5) Een normalen dag is in Aalst elf uren wer
ken, en er zijn genoeg getrouwde mannen die
ij centiemen per uur, dus op elf uren 2,09 lr.
winnen. De jonge knapen betaalt ge het groot
ste getal 17 en 18 centiemen per uur.
(6) Ge bekent de lastigheid van 't werk in de
verwerij, ge weet hoe ongezond het er is, daar
zij gedurig van den morgend tot den avond staan
in eene werkplaats, zoo dicht bedoomd, dat men
er elkander niet ziet op een halven meter af
stand.
Voeg daarbij dat zij er in werken zonder eene
rustpoos, dat zij al werkende moeten eten, zelfs
hun middagmaal koud moeten binnen spelen,
want zij moeten een gunstig oogenblik afwach
ten om te kunnen eten, en dan nog gedurig
al etende rondloopen. Het is een nat, vuil
werk, en des winters bevriest men er bijna.
En hiervoor betaalt ge aan de verwers 22 cen
tiemen en dezen die in dezelfde ongezonde
plaats aan de fixeermachienen arbeiden, winnen
19 centiemen per uur, en de jongelingen zelfs
18 En ge roemt u daarop
(7) Een franschman is op uw fabriek geweest,
omi dxt steisel te verandeien, ten voordeele dei-
gezondheid der werklieden, en omdat het te
duur kostte hebt ge het niet laten doen.
't Geld gaat dus boven de gezondheid uwer
werklieden 't Is mooi
(8) Het overwerk wordt aan 25 centiemen
per uur betaalt, dit enkel na de i3e uur. Men
moet eerst 13 uren werken, alvorens men het
aanziet als overwerk, 't Ziet er hem lekker uit
bij de heeren Moens
(9) Ge leest Recht en Vrijheid wekelijks
niet, want in 't begin van uw schrijven zegt ge
men zendt ons uw weekblad Recht en Vrij
heid enz Hoe weet ge dan, dat ons week
blad er zich eene specialiteit van maakt, enkel
te liegen en te lasteren
In die voorwaarden zult ge boeten in het
vagevuur M. Moens, want ge wordt hier op
heeterdaad van leugen betrapt... En't schijnt
dat ge schrik hebt van te branden. Zie, wij ver
geven u die zonde op voorwaarde dat ge uwe
werklieden, een paar centiemen per uur opslag
geeft. Aan uwe kas zal dit toch weinig verande
ring brengen.
(10) Ja, dan hebben uwe werklieden één cen
tiem opslag bekomen, of eene vermeerdering
van 1 x centiemen per dag. Boft daar zoo hard
niet op, want wij lezen in een katholiek blad
van Zondag dat Paus Leo XIII in zijne ency
cliek Rerum Novarum kapittel IV, para
graaf 4. geschreven heeft
Het is doelmatiger en heilzamer dat HET
GEZAG DER WETTEN het kwaad voor-
kome en het belette zich voor te doen door
met wijsheid de oorzaken weg te nemen.
En de Paus noemt als gewone oorzaken van
deze geschillen of werkstakingen een werk dat
al te zwaar of te langdurig is, ofwel nog een
werk dat te weinig betaald wordt.
Uw werk is te zwaar, te langdurig en wordt
ook te slecht betaald.
Uwe werklieden winnen per dag gewoonlijk,
voor 11 uren werken, genomen aan 20 centie
men per uur, 2,20 fr. per dag, of gerekend aan
6 dagen is 13.20 fr. per week en dan nog zon
der verlet
Welnu, uwen heiligen vader wil, dat ge uwe
werklieden betaalt om er behoorlijk mede te
leven, en dit doet ge niet. Nogthans gij die jaar
lijks geeft voor St. Pieterspenning, nieuwjaars
gift Voor den Paus, moet zijn waren volgeling
zijn. Dit zijt ge niet, en wij gaan het bewijzen,
door u de rekening voor oogen te leggen, van
een huisgezin met man, vrouw en vier minder
jarige kinderen.
Aan huishut* 2,25
10 Brooden van 1 1/2 kilo aan 32 cent" 3,20
Pleksel magarineboter 3/4 kilo aan 1,80 fr. 1,35
Koffie, 25o grammen 0,44
Sttikerij peën, 1/2 kilo 0,20
14 Kilos aardappelen aan 10 centiemen 1,40
Groerifeeien o,5o
Vleesch (voor een noenmaal den zondag 1,00
1 Kilo zout o,o5
Pepet, kruinoot, mostaard 0,06
Botermelk voor 3 avonden, i5 pinten o,3o
1/2 Kilo Boekweitbloem o,i5
1/2 Kilo rijst o,i3
Iets bij den boterham des avonds (4 maal) o,5o
3 Liters petrol 0,48
1/2 Kilo zeep voor den wasch 0,16
1/2 Kiio wasciipoeiër 0,16
Potlood en olie voor de stoof te kuisschen 0,10
Zand voor den vloer 0,06
50 Kilos kolen - 1,45
Blauwsel en ameldonk 0,06
Varkensvet voor saus 0,60
3 Pinten zoete melk o,3o
Voor begrafeniskosten (barmhartigheid) 0,08
Voor de ziekenbeuis (man alleen) 0,20
Zondagpreê (man) o,5o
Zondagpreê (kinderen) 0,08
Kleederen, onderhoud van huisgerief en
meubelen i,5o
Totaal fr. 17,20
Er is hier nu nog geen eenliem gerekend
voor den inleg der vakvereeniging, waarmede
men zich verzekert tegen werkeloosheid, werk
staking braak, brand, enz enz., cn nog geen
centiem vyoi 't pensioen ia den cuótn dag, iets
waarvoor onze katholieke en brave christelijke
regeerders ook de werklieden doen voor betalen.
Bij een goed nazicht komt uien tot ten
minste 18 franken uitgaaf en uw volk wint
voor elf uren arbeid 13,20 fr. of een tekort
van 4 franken per week.
Hoe moeten zij het aan boord leggen om
de twee eindjes aaneen te knoopen.
Wanneer ge nu die rekening zult goed over
zien, dan zult ge bekennen dat uw werkvolk
niettegenstaande het braaf, christelijk, verdul
dig is, al werkende honger moet lijden, en dit
zult ge verhelpen niet waar
Ge kunt dit, want ge beroept u zelfs op
Roubaix, waar men veel grootere loonen betaald
voor hetzeifde werk als bij u.
Welnu wij verlangen niets anders, dan dat
uwe werklieden ook verbetering zouden krijgen
in hun ongelukkigen toestand, en wij hopen dat
ons artikel Briefwisseling hiertoe het zijne
zal bijgedragen hebben, en ons wederantwoord
u nu de oogen zal openen.
Het is ons vurigste verlangen.
-JrwrwDKiMasxr, anannuauiauKiiriaan'isaM
