De Meeting
te Nieuwerkerken.
Toen wij ons zondag 11. naar de meeting bega
ven was het een oprecht hondenweer. Wij waren
zelfs verplicht door eene sneeuwvlaag op St. Job
in eene herberg wat te schuilen, wij wachtten
doch er kwam geene beternis. Dit bekommerde
ons zeer als wij dachten aan de meeting, die
hierdoor zou mislukt zijn. Wij hadden reeds
onder elkaar besloten de meeting uit te stellen.
Het was bijna 4 ure als wij op de plaats wa
ren waar de meeting moest gehouden worden,
en waren zeer verwonderd, ja en met recht
gansch de herberg was reeds vol volk en voort
durend komen er nog mannen binnen.
FLIPS opent de meeting en bedankt de tal
rijke opgekomene werklieden, die zich de moeite
hadden getroost, ondanks het slecht weder toch
naar de meeting te zijn gekomen. Ook maakte
hij bekend dat het woord vrij was en al deze die
wenschten te spreken, het woord zouden beko
men volgens beliefte.
De voorzitter van den katholieken bond van
NieuWerkerken, die op de meeting tegenwoor
dig was, zegde, het woord te zullen nemen wan
neer zijne vereeniging zou aangevallen worden.
FLIPS besprak vervolgens de dagorde en
wijdde breedvoerig uit, over de werkersbewe
ging. Hij bewees, hoe de kleine bazen van vroe
ger meer om meer verdwenen om plaats te ma
ken voor de naamlooze maatschappijen, trusten,
enz. waarin een aantal rijken hunne kapitalen
samen brachten, om zoo doende, op de voordee-
ligste wijze te fabrikeeren en groote winsten te
maken op den rug der werklieden.
De werklieden hebben klaar gezien, zij heb
ben door de handelwijze der bazen begrepen,dat
de bazen zich slechts hadden vereenigd om ten
koste der werklieden groote fortuinen te maken,
terwijl de arbeiders slecht genoeg een loon ont
vangen, om met vrouw en kinderen niet te moe
ten kreveeren
Van daar is het gedacht bij de werklieden ge
komen, het voorbeeld der bazen te volgen, en
ook vereenigingen te stichten om hunne belan
gen te verdedigen, 't Is dank aan die vereeni
ging dat de werklieden meermalen hunne loonen
hebben weten te verhoogen en van de bazen
betere werkvoorwaarden afgedwongen hebben.
De bazen zijn hierdoor woedend geworden er
hebben patroonsbonden gesticht met het doel,
de werklieden te dwingen te gehoorzamen aan
den wilder bazen. Van daar het uitroepen van
de lock-outs door de bazen.
Als de eerste iock-outs uitbraken in Engeland,
Amerika, Duitschland, enz. dachten onze werk
lieden, het is zoo ver van ons en legden zich nog
zeer geiust op de twee ooren te slapen.
Maar nu dat het vuurken zoo dicht tegen onze
voeten heeft gebrand en de kameraden van Ve'r-
viers, Antwerpen, enz. ook door de (uitsluiting)
lock-out zijn getroffen geweest, is er eene groote
klaarte in 't hoofd van het belgisch volk geko
men, waardoor de vereenigingen op eene buiten
gewone wijze zijn gestegen.
De lock-outs hebben aan de werkende klas
van België geleerd, hoe de framagons en kristene
bazen één en de zelfde zijn, hoe het duivels en
gewijwaterd hand zich krachtig samen drukt,
om hunne renten te verdedigen en tegen de ar
beiders slag te leveren.
Te Venders waren 2 a 3oo werklieden der
wallewasschsrijen in staking moeten gaan, om
dat zij zoo menschlievend onder elkaar waren
het verlet te deelen, door de zwakte der nijver
heid veroorzaakt. Dat wilden de bazen niet. Na
8 weken staking zijn de bazen van al de fabrie
ken in den omtrek samen gekomen en zij besl«-
tea in geval de werklieden het werk niet hervat-
teden zooals de heeren het wilden, 20 duizend
werklieden zouden op straat geworpen worden,
wat ook gebeurd is.
Twintig duizend werklieden moesten boeten,
omdat 200 werklieden zich niet wilden onder-
iawiTWiMTiv-ii n ii 11 imh m «r— r» ïaryri ui
werpen aan den wil der bazen. De framafons
deden hunne werklieden lijden zooals de kris
tene bazen hunne kristene werklieden met den
honger straften
FLIPS besprak vervolgens, hoe eendrachtig
de werklieden moeten zijn en optreden, om
tegen de macht der bazen, de macht der werk
lieden te stellen.
Doch de katholieken hebben zulks met leedig©
oogen aanzien, dat de werklieden zich meer om
meer vereenigden bij de socialisten, daarom heb
ben zij ook vereenigingen gesticht om de werk
lieden te verdeelen, maar niet om de belangen
der arbeiders ter harte te nemen.
De Voorzitter der katholieken van Nieuwer-
kerken nam dan het woord. Hij zegde een
briefje ontvangen te hebben, waardoor het be
stuur van hunnen bond tot deze meeting wordt
uitgenoodigd, waarin hij ook las dat de katho
lieke wevers van Nieuwerkerken het een en
ander onder den neus hadden te wrijven der
socialisten. Nooit hebben wij dit geschreven
riep hij uit Ziehier de bladen van de Vrijë
Werker waar ons artikels in voorkomen. Als dit
geschreven is komt dit van oss niet, maar wel
van de redactie. (Pie pakt vast).
Vervolgens bracht hij hulde aan de socialisti
sche vereenigingen die uitsluitelijk door werk
lieden waren samengesteld en goed werkten voor
de werklieden. (Wat zegt ge daarvan cheffen der
katholieke vereenigingen)
Doch, zegde hij, al de werklieden zijn niet
socialist, en de kristene werklieden moeten zich
ook kunnen vereenigen, ook kunnen er werk
lieden soms eene fout begaan waardoor zij uit
de vereeniging gesloten worden. Indien er nu
maar eene vereeniging bestaat zijn die werklie
den verplicht buiten de vereeniging te blijven,
doch als er meer zijn kunnen de werklieden dan
in eene andere opgenomen worden. Moest er
maar eene vereeniging bestaan, dit zou slecht
^tjn, juist gelijk er maar een fabriek zou zijn
voor de werklieden.
Hij roept de aanwezigen tot getuigen, dat
hunne vereeniging altijd hare plicht heeft
gedaan voor de werklieden.
Hij sluit met te zeggen, dat Recht en Vrijheid
slecht heeft gedaan tijdens hun werk voor het
bekomen van den opslag bij De Naeyer, door
eerst artikels af te kondigen, waardoor de aan
dacht der patroons is geroepen op het werk der
kristene vereenigingen en aldus slachtoffers
voor de werklieden zou kunnen medegebracht
hebben, want wij waren nog maar 3 weken aan
't werk, als er den 1 December door H. F. in
Recht en Vrijheid is geschreven.
FLIPS antwoordt met vast te stellen wat de
voorzitter der kristene vereeniging van Nieu
werkerken zegde dat zij niets hebben geschre
ven, dus wel den opsteller van De Vrije Werker
uit zijnen duim heeft gezogen, dat de wevers
ons het een en het ender onder den neus had
den te wrijven. En die man durft spreken van
leugenaars
Hij bedankt de voorzitter voor de hulde die
hij de socialistische vereenigingen brengt.
Wat er gezegd is dat men moet vrij zijn zich
te vereenigen waar men wilt is valsch De
werklieden worden door hunne katholieke bazen
gedwongen, bij de socialisten hun ontslag te
nemen, deel te maken der katholieke vereeni
gingen. Als da werklieden vrij moeten zijn,
waarom weigeren de katholieke bonden zulke
leden niet en komen zij Diet op tegen dien
patroonsdwang
Neen, dat doen de katholieke vereenigingen
niet, integendeel zij^helpen die bazen die de
kleinste loonen aan de werklieden betalen, en
't zijn ztllke bonden die zeggen de belangen der
werklieden te verdedigen
De kristene werklieden kunnen zich ook bij
ons vereenigen, want het meeste deel dor leden
onzer vereenigingen zijn kristenen, en juist
zooals er bij oos kristenen zijn, zijn er bij de
katholieke vakbonden ook leden, die fijn hunne
botten vagen aan den godsdienst, immers de
leider der katholieken heeft het in volle kamer
uitgeroepen dat onkristene menschen zich ook
bij hun kunnen vereenigen.
FLIPS sluit met te zeggen dat de voorzitter
mis is, dat hij slechts in Recht en Vrijheid
heeft geschreven, nadat de Vrije Werker
bijna al twee maanden daarvoren had laten hoo-
ren dat de kristene vereenigingen van Nieuwer
kerken, Aalst en Hofstade,zich met de belangen
der wevers bezig houden
Vervolgens maakte hij de historie van loonaf-
trokken en tyrannie die in dat fabriek gepleegd
zijn, zonder protest der katholieke vereenigin
gen. Het is hierdoor dat de werklieden tot ons
waren gekomen, en had dit nog eenen korten tijd
mogen voortsduren, voorzeker zouden die fabri
kanten, met geene 37 1/2 centiemen loonopslag
per week er van afgekomen zijn, dat wisten die
heeren, daarom moesten de werklieden zich bij
de kristenen vereenigen.
BOCQUE neemt daarna het woord, hij drukt
zijn spijt uit omdat er nog werklieden kunnen
gevonden worden zooais het nu gebeut de, die
komen veidedigen dat de werklieden, zich moe
ten verdoelen in verschillende vakbonden. Nu
zegt hij, dat de patroons bewijzen leveren meer
dan ooit eendrachtig te zijn,tegen de werklieden
te samen te strijden.
Ik zal bewijzen dat de werklieden wel allen
den zelfden bond moeten zijn en dat de veree
nigingen tot stand gekomen, onder de bescher
ming der burgerspartijen slecht werk doen.
Ga bij de werklieden in de huizen des middags,
heft het scheel van den pot, bij allen zult gij het
zelfde vinden, dikke patatten maar weinig of
geen vleesch, bij allen is er veel te kort.
Al de werklieden hebben dezelde belangen
en vijanden te bekampen, waarom moeten de
werklieden dan verdeeld zijn in verschillende
bonden
Bocqué bewijst hoe onrechtvaardig het is,
dat de werklieden armoede moeten lijden. Hon
derd jaren geleden zou men kunnen zeggen heb
ben, dat er niet voldoende voortgebracht wierd
om aan elk het noodige te bezorgen.
Door de uitvinding der mekanieken brengt
elke werkman heden 10 el 12 maal meer voorts
dan vroeger. Is den toestand der vveiklieden van
heden ook 10 a 20 maal meer verbeterd volgens
zijn meer voortbrengst
Neen de werkman is arm gebleven, en meer
maals worden de werklieden door crisis getroffen,
omdat zij te veel hebben voortgebracht waai zij
zelve, zooveel gebrek aan hebben, terwijl ande
ren er overvloedig van genieten
Zulks is in eene samenleving onrechtvaardig,
want/moest er een uitvinder komen meteen
groote trefter, die hij op de zon zou plaatsen om
zoo doende al het licht der zon voor zich te ne
men, en al het overige der aarde in de duisternis
te doemen, zeker zou men er tegen opkomen,
Eveneens moeten de werklieden er allen tegen in
verzet komen, dat de patroons bijna alles voor
zich houden, en de werkers slechts genoeg geven
om van honger niet om te komen.
Dat de werklieden allen in dezelfde vereeni
ging moeten zijn, en geen deel mogen maken der
katholieke vakbonden heeft de laatste werksta
king in Aalst ons bewezen.
De katholieken waren eerst 't akkoord met de
andere, doch na 7 weken strijd hebben wij bilans
bemachtigd, waarin wij gezien hebben, dat de
bazen groote winsten maakten, van daar den
eisch naar den algemeenen opslag, die al
de werklieden wilden, uitgenomen de katholie
ken die er tegen waren.
Van daar de terugtrekking der katholieke vak
bonden, en afzonderlijk optreden der katholieken
in den strijd, aldus aan de bazen bewijzende dat
de werklieden verdeeld waren.
De katholieken joegen de meisjes den 9chrik
in 't lijf om de proef te gaan doen, terwijl zij den
avond te voren nog verklaarden er tegen tc zijn.
De katholieken leverden onderkruipers met
den voorzitter hunner vereeniging van Hofstade
