ONZE SAMENSPRAAK.
Vellenfabriek. Staking.
Nog het Werkeloozenfonds.
Trien. Ziedsar Doka, dit is hetcostuum
an mijn man, gekocht in Hand aan Hand.
t Doka (het nauwkeurecd onderzoekend). Het
5 mooi, en sterk waarlijk uw man moet uit—
t akken, met zoo een cosluum Mag ik weten,
oeveel ge dit hebt betaald
Trien. Zeker. Doka, maar liever zou ik
Is laten raden.
ka, bat is nogal moeiëliik.
en. Weihoe, dit is moeiëlijk, zegt ge,
als ge dan naar de markt gaat, of naar
vinkei, moet ge dan niet kunnen schat-
irelke waarde, dit kleergoed heeft
<a. Ja, dat is waar, maar ik ga bijna
altijd naar de markt, en ik zeg het u
uit, ik durf nog al afbieden, en zoo koop
jd, nog al zeer goedkoop,
en. Behalve de keeren dat ge gefopt
want daar waar het geen vasten prijs
ar eenieder, daar wordt ge gewoonlijk
;a Allo, done.
en. Wel dit is heel gemakkelijk om
pen, Doka
ia. Hoe dat?
en. eronderstel, dat ge bij dezen
en marktkramer of winkelier gaat, om te
n ge ziet uwe goesting, en men stelt u
irijs, bijvooi beeld o franken boven zijne
tlijke waarde, en ge biedt maar 4 fran-
zijl ge dan niet voor één frank gefopt,
ta. Ja, maar als ik nu 7 franken zou
Ier, hetgeen ik durf, dat verzeker ik u.
en. Wel dan zult ge het stuk niet
m, 't is heel verstaanbaar. Als ge min
dan de wezentlijke waarde, dan laat men
m biedt ge integendeel meer dan den
apprijs gesteld is en dien kent alleen
erkooper dan zal men het u laten, en
it ge boven den door 11 ongekenden ver
rijs betaalt, zi;t ge toch gefopt. Ge ziet
is gevaarlijk daar te koopen, waar den
f niet gefixeerd is, waar men mag af-
en
'elnu, denk nu, dat ge aan een kraam
i op de markt, en ge zoo een costuum
scht te koopen wat zou uw gedacht zijn
eel zoudt ge daarvoor willen betalen,
a
oka. Maar Trien lief, zulke schoone
imen heb ik nog nooit gekocht,
ien. Zeg maar eens uw gedacht, vol
den prijs, dat ge zoo gewoonlijk besteedt,
ika. Welnu, 4,50 franken de el
ien. Neen, Doka. dit heb ik betaald
fr. den meter met deel.
»ka. Weihoe, dit is dan maar 12,73
ien voor een geheel costuum
betaal voorzeker op de markt 18 franken
goed, veel min van kwaliteit,
aar Trien, g'hangt vodden aan mijn ooren
waar
ien. Neen, Doka, ik zeg u de juiste
beid. Overigens wat zou ik hebben met
geus wijs te maken als ge wilt kunt ge
ÏT het zelfde coslunm koopen, voorden
in prijs.
ba. Maar Trien, hoe is het mogelijk,
nen in Hand aan Hand zooveel min kan
open, dan op de markt of in een bijzon-
i winkel
en. Voor menschen die van samen-
ng niets kennen, zooals gij Doka, is het
rlijk onverstaanbaar, maar ik kan en zal
ook eens gaan explikeeren.
nd aan Hand, maakt deel van de Fede-
der Socialistische coöperatieven die
Hie heeft een akkoord gemaakt met een
fabriek van kleerstoffen, en ge ziet van
dat dit fabriek zijne prijzen heel laag
gesteld, omdat al die coöperatieven te
een eroot klienteel uitmaakt, dus
ks voor duizende en duizende franken
i en bovendien heel verzekerd is, van
haar geld, dus geene verliezen kan doen, het
geen met afzonderlijke klanten het geval niet
is.
Doka. Zoo al die cooporatieven koopen
dus samen, Trien
Trien. Toch align in het zelfde huis, en
dus van daar eerst en vooral aan een zeer
lagen prijs van het fabriek. Daar Hand aan
Hand, nu geene geheele stukken koopt zij
heeft enkel staalboeken, waarop den kooper
kiest zoo heeft zij ook geen stock geen
goed, dat van zijne waarde verliest, zooals bet
in alle andere winkels het geval is, en zoo
kan Hand aan Hand niets verliezen, en kan
zij dan ook verkoopen aan een zeer kleine
winst wat zeg ik, zij verkoopt zelfs zonder
winst, enkel de benefice die Hand aan Hand
heeft is den percent, die zij van 't fabriek ont
vangt.
Doka. Dus verkoopen zonder winst
Trien. Als ge 't zoo wilt, maar den
percent is de eigentlijke en eenige winst, die
Hand aan Hand heeft.
Doka. Dat is voorzeker voordeelig voor
den kooper
Trien. 'k Geloof het wel eerst en
vooral is den prijs van 't fabriek zoo laag
mogelijk gesteld, omdat al die coöperatieven
een groot klienteel vertegenwoordigen, en bo
vendien moet Hand aan Hand niets winnen
ze verkoopt enkel voor haren percent. Ver
staat ge nu, hoe het komt dal wij zoo goed
koop koopen
Doka. Ja, Trien, en ik verzeker u, dat
ik mij op de markt niet meer zal laten foppen,
want 't is nog al een groot verschil schoon
en sterk goed, aan een veel minderen prijs.
Trien. Wilt ge nu eens de proef doen,
g'hebt enkel naar Hand aan Hand te gaan, ge
vraagt destaalboeken, ge draagt ze mede naar
huis, en gij met uw man, kiest uwe goesting,
en twee dagen nadien, zijtge reeds in 't bezit
van uw goed.
Doka. Is er nog al te kiezen
Trien. Ten minste zijn er wel 1000
keuzen, in alle kleuren, in alle prijzen, elk
kan koopen volgens zijne beurs.
Doka. Trien, dat vertel ik heden avond
aan mijn man, en daar hij een costuum noodig
heeft, geven wij er niets aan uit, eens de staal
boeken te halen
Trien. En ge zult voorzeker koopen,
Doka, daar ben ik van overtuigd.
En nu toon ik u ook mijne schoenen, die
zijn ruim zoo goedkoop en zoo sterk.
(De naaste week vervolg).
In mijn artikel van Zondag laatst, heb
ik aangetoond hoe willekeurig sommige
bazen handelen. Ik heb mij niet bedrogen
door te zeggen, dat wij ons niet allen te
beklagen hebben over zulke feiten. In De
Vrijë Werker van Zondag 11., dus op het
zelfde oogenblik dat mijn artikel ver
scheen, staat een brief van de katholieke
vereeniging der pantoffelmakers, die over
hetzelfde klagen, een brief die zij gericht
hebben naar het bestuur van het Stede
lijke Werkeloozenfonds.
Elk zal zeggen, dat het niet langer duren
mag, dat werklieden van de voordeelen
van het Stedelijk Werkeloozenfonds be
rooid worden, door den wil van een
patroon, als een arbeider (ster) onschuldig
werkeloos gesteld wordt, moet dit erkend
en daarbij ondersteund worden.
Het is erg dat men broodeloos wordt
gesteld Moet het Werkeloozenfonds
dien patroon nog mede helpen, een on
schuldige werker te straffen, door allen
onderstand te ontzeggen
Ik koester de hoop, dat ons stedelijk be
stuur daar een einde zal aan stellen, en
het werkeloozenfonds zul inrichten op den
bazis der groote steden, zooals Antwerpen
Gent, enz.
Die hervorming is noodig, de feiten
bewijzen het, om alle stiefmoederlijke be
handelingen te beletten. H. F.
I
I L
Viijdag avond, den 21 dezer, zijn de trekkers,
40 in getal, in werkstaking gegaan. De reden
is verandeiing der werkwijze in het nadeel der
werklieden.
Tot heden trok men de groote en kleine vellen
ondereen aan 1 centiem per stuk, en de werk
lieden konden aldus tot 3 fr. per dag winnen.
Vrijdag namiddag is de meester bij de werk
lieden gekomen, zeggende, dat men de kleine
vellen, waar minder werk aan is dan aan de
groote, voortaan op daghuur moesten worden
afgewerkt aan 18, 20 en 22 centiemen per uur.
Hierdoor zouden de werklieden een groot loon
verlies ondergaan.
De werklieden kwamen hier tegen op. Een
hunner reklameerde tegen M. Maurice, die naar
de klachten der werklieden niet luisteren wilde.
Integendeel goot bij olie op het vuur, door den
werkman op straat te werpen. Dit maakte de
werklieden nog meer verontwaardigd, waarop
zij al den ai beid verlaten hebben.
Zaterdag morgend zijn een aantal werklieden
naar het lokaal gekomen en hebben ons de reden
der staking uiteen gezet.
De katholieken, liberalen en christene demo
craten, van wiens leden hunner vereenigingen
ook in de staking betrokken waren, zouden den
Zondag a3 dezer,zitting houden met hun bestuur
om de staking te bespreken.
Maandag morgend had er eene nieuwe verga
dering plaats der stakers. De liberalen hadden
geen vast besluit genomen, de algemeene verga
dering zou beslist hebben van den 6 September,
(dus 14 dagen daarna) of men de stakers zou ge
steund hebben, dit onder voorwendsel dat hun
nen bond gesticht was tegen werkeloosheid.maar
niet voor stakingen.
De christene democraten en katholieken had
ben besloten samen te werken, en te onder
handelen met den patroon, wat aangenomen is.
Flips, Van den Brulle en Van Schujdenbergh
zouden voor de stakers gaan onderhandelen.
De twee eerste waren op post. Van Schuylen-
bergh liet weten dat alles aan ons overgelaten
en zooals wij deden goed was. Wij zijn door
den heer Bestuurder op eene beleefde wijze af
geschept, op geene wijze wilde M. met ons spre
ken, zijne gasten moesten zelf komen. De gasten
zijn dan zelt gegaan, doch zijn door M. Maurice
ook afgeschept.
M. Daens, daarna de vriend De Smet van
Brussel en Nichels hebben ook gepoogd met de
heeren te onderhandelen, doch dit alles was
vruchteloos. Dinsdag namiddags had er eene
vergadering plaats voor de afgevaardigden der
verschillende vereenigingen. Van Schuylenbergb
liet ons terug geworden, dat wij de zaak maar
alleen zouden afgedaan hebben, waarop wij het
stakend lid der katholieke vereeriiging opge
merkt hebben, waarbij dit nu kwam, dat hij
eerst namens zijne vereeniging, de vraag gesteld
had een comiteit te vormen die de leiding der
staking in handen zou nemen, en nu niet mede
werkte
Er zijn nog herhaalde pogingen door het
comiteit der stakers aangewend, om de heeren
tot de goede zaak der stakers te winnen, doch
zonder goeden uitslag. De heeren zeggen dat zij
een voldoende getal weiklieden hebben en de
stakers als hunne werklieden niet meer aar zien.
De heeren zouden nu ook willen doen ver
staan, dat de werklieden altoos dit werk op dag
huur hebben afgewerkt. Dit wordt door de sta
kers stellig geloochend. Er zijn sooiten die
voor de tweede maal getrokken worden op dag
huur, doch deze vellen niet, die de oorzaak der
staking zijn.
Men verzekert ons, dat men heden in de voor
waarden laat werken, waaraan de werklieden
altoos hebben gewerkt. Waarom doet men dan
de oude werklieden aan nieuwe voorwaarden
werken Om daarna teiug het oud systeem in te
voeren.
Heeft men dan de werklieden willen verbitte
ren en in staking jagen, ofwel, is er een misver
stand in 't spel
Laat ons hopen, dat de heeren tot andere ge
dachten zullen komen, om met hunne werklie
den of afgevaardigden der vereenigingen te on
derhandelen, om aan het geschil aldus eene
goede oplossing te brengen, dit is wat de werk
lieden willen, wat ook in het belang is des
patroons. H. F.
