Recht en Vrijheid
VAN ALLES WAT.
KINA FOUASSIN
Eene Werkerswet.
vriend lezer, verschijnt heden voor de laatste
maal in 1908 Toekomende Vrijdag begint er
een nieuw jaar, en weeral zullen al de beste
wenschen uit den hoek worden gehaald, om
ze zijne vrienden en kennissen toe te sturen.
Wenschen is gemakkelijk wenschen kost
niets, en misschien van daar ook wel hun
veelvuldig gebruik. Doch beste vrienden,
wanneer ge een jaar terug blikt, en u al her
innert wat geluk en voorspoed u dan is toe-
gewenscht geworden, dan zult ge cok wel zien,
dat er van al die wenschen niet veel terecht is
gekomen, en het veel beter is, de handen aan
't werk te slaan om beternis in ons lot te
brengen.
Inderdaad, geachte lezers en lezeressen, de
werklieden moeten eendrachtig onder elkan
der zijn zij moeten samen werken, elkander
helpen, want zij hebben te strijden tegen de
kapitalisten, die op elk gebied en onder wel
ken vorm altijd eens zijn gezind, wanneer hel
maar het pluimen der werklieden betreft
Verleden week zegde onzen vriend Anseeie,
het nog in de Kamer, dat hij WEL ziet, dat
de katholieken Christene vakbonden stichten
van werklieden om deze te verdeelen, maar
dat hij MET ziet, dat ze ook Christene bon
den sticbit'D onder de kapitalisten, om deze
klasse te splitsen. De kapitalisten hebben
geen geloof te verdedigen of te behouden,
enkel hunne éénheid, enkel hunne macht, is
de hoofdzaak omdat zij die noodig hebben, om
den scepter te zwaaiën.
Die woorden van Arseele hebben eene
groote beteekenis en bevatten eene onnoem
bare waarde voor de werkende klasse.
Als wij een wensch zouden moger, uiten
dan was het dezen, dal al de werklieden aan
één zeelken zouden trekken, omdat zij weldra
zich zouden kunnen vrij vechten, en hunne
rechten veroveren doch daar nu wenschen
niets baat, zoo is het aan ons werklieden,
klaar te zien, en evenals de kapitalisten, 't Ge
loof, Hemel en Hel van kantte zetten, om
block te vormen, tégen de klasse die ons ver
drukt en uitbuit.
Daarom moeten wij alien werken, om onze
verdwaalde bioeders te doen inzien, dal
hunne plaats is, met in de dompers syndika-
ten waarde fabrikanten zelfden baas spelen
en het hooge woerd voeren, maar wel in O.NZE
syndikaten die bestuurd worden, alleenlijken
uilsluitelijk door werklieden en die niet ge
domineerd worden door kapitalisten.
Doch, wij weten, dat alles niet zoo in ééns
geschiedt, dat het volk hierom nog niet ge
noegzaam is ontwikkeld en dien gang dan
ook geleidelijk moet gaan, en de werkersver-
deelers nog een tijdje lang in de kaart der
heeren zullen kunnen spelen, iets wat hen
een goed leven bezorgt, maar toch ten koste is,
van de armoede en verdrukking van T voik in
't algemeen
Het is hierom, geachte lezers en lezeressen,
dat bet ons aller plicht is, op onze lauweren
niet te slapen, maar met hart en ziel te wer
ken, om onze medebroeders en zusters, te
overtuigen, en hen hunne belangen te dpen
inzien
Een werkman, die, ziin eigene. belangen
voorstaat en behartigt, en die daarenboven
wil medehelpen, aan de verlossing zijner
andere werkgezellen, heeft voor plicht:
1. Zich niet tevreden stellen, met lid te
?ijn zijner vakvereenigmg, maar het nut en
de werkingen er van kennen, om dit aan zijne
vrignden te. kunnen mededeefen en, he.n te
overtuigen, dat de vakvereeniging onontbeer
lijk is.
2. Deze die geleerd zijn, moeten wekelijks
en zoo mogelijk bet socialistisch dagblad
lezen, dit om zich op de hoogte te houden van
den politieken en economischen toestand van
't land en den vreemde.
3. Lid zijn van zijn ziekenbond, om de
armoede zooveel mogelijk te kunnen afweren,
wanneer ge door ziekte wordt geteisterd
i Lid en getrouwen verbruiker zijn van
de coöperatie geen brood nemen, dan dit
van uwe samenwerking geene waren ver
bruiken dan deze in Hand aan Hand gekocht
geen costuum of schoenen knopen, dan deze
^an onzen winkel, waarom?
Wel eenvoudig, omdat men er hel best en
goedkoopst is gediend, en omdat men er nog
een potje vindt, wanneer men het meest noo
dig beeft.
In geval van ziekte, in geval van kraambed,
in geval van sterfte vindt men altijd de coöpe
ratie Hand aan Hand om mild te helpen. In
derdaad, 'l zijn enkel al arme drommels, die
aan zich zei ven weten, hoe tristig het is, in
gebrek te verkeeren, en van daar de hulp,
dan, wanneer het meest noodig is.
Over deze voordeden verder uitwijden is
voor dezen oogenblik niet zeer noodig, maar
wij willen onze vrienden er op wijzen, dat er
buiten de bioodbakkerij in Hand aan Hand
nog een winkel is, waar men allerhande wa
ren en kleedingstukken kan verkrijgen.
Is het noodig te zeggen de beste waren aan
buitengewone lage prijzen
Neen Evenals het brood van de beste
hoedanigheid is, zoo ook is het met al de
andere waren, en hierop heeft men bovendien
nog 3 ten honderd deel,'tis te zeggen, een
nieuwjaar, die men ontvangt, van 3 centie
men per frank of 3 fr. per honderd franken,
die men heeft op de gekochte waren.
Het is i. u bijna nieuwjaar; in Hand aan
Hand zijn er merschen die ll), 12, 15 en
meer franken als nieuwjaar zullen ontvangen,
terwijl er zoovele buisgezinnen zijn, die al
hoewel, al hunne benoodigheden koopende in
de een óf andehén* bijzonderen winkel, er-
worden gepaaid met een voorschool, een pak
chocolat of iets in dien aard
Moest daarbij nog gerekend worden, wat
ze jaar in, jaar uit, meer betalen op hunne
waren, dan zou die som heel hoog kunnen
stijgen.
Het is hierom, dat wij onze lezers er attent
op maken, en hun zeggen, dat willen ze
eoedkoope waren, een schoonen percent, dus
veel boni, dat zij zich enkel te richten hebben
naar Hand aan Hand, hun eigen winkel, hun
eigen inlichting.
Wij tieden een nieuw jaar in, geachte lezers
en lezeressen, en wij rekenen op u, eerst en
vooral, dat gij in uw eigen belang, in 't belang
van al onze leden, al wat ge noodig hebt. zult
koopen in Hand aan Hand dat ge u terzelf
der tijd zult bezig houden tot het aanwinnen
van leden, tot het overtuigen van vrienden en
kennissen, tot het vergrooten van 't leger
Socialisten, dat geroepen is om de wereld te
regeeren
Laat ors dus zorgen, dat wij toekomend
jaar kunnen wijzen op de verdubbelirg van
onze lezers, op de verdubbeling van het
ledental, op de verdubbeling van ons zaken-
cijfer, omdat wij alsdan nogmaals in de gele
genheid zullen zijn, nieuwe voordeeien te
schenken, want vergeet die overgroole waar
heid niet
t Hoe grooteren hoop,
Hoe beteren koop.
I
Bijzondere goede en versterkende Wijn voor
zieke menschen. Te koop in Hand aan
i Hand en Roode Leeuw
Men zegt dat na drie jarerr toepassing
regeering nog de statistiek niet kan afieverei
welke toelaten zou de uitslagen der wet van
1903, op de behelping der werkongevallen, ti
beoordeelen en zulks bij gebrek aan volledige
inlichtingen.
Er zijn nogthans zeer belangrijke uitslagen,
weike men van nu af aan de openbare meening
zou kunnen onderweipen.
Vreest men ons te toonen dat de ware be
schermden door deze wet, niet deze zijn welke
men meent
De bilans der aangenomen maatschappijen
hebben bewezen dat voor de eerste zaken, de
posten c algemeene onkosten en commis
sieloon van 20 tot 3o per honderd der vei ze.
kerings-premi&n opslorpen.
Het is te zeggen, dat, op een millioen door de
bazer. gestort voor de verzekering van hunne
werklieden, 2 a 300,000 franks dienen om de
bestuurskosten der maatschappijen te dekken
en om de tusschenpcrsonen te vergoeden
Besluit nu hieruit seffens niet dat 7 a 800,000
fr. als schadeloosstellingen aan de gekwetste
werrclieden ten goede komen.
Het ministerie van het werk zou ons kunnen
zeggen hoeveel nu per millioen de doktoors en
apothekers irekken, en tot hoe hoog de gerech
telijke en andere kosten beloopen welke op
lekening van het reglement der rampen ge
bracht worden.
En aangezien de maatschappijen alles behalve
met eene menscblievende bedoeling werken,
maar enkel winstbejag in het oog hebben, het
reeds zoo zeer aangetaste millioen zal nog door
de gezochte winst moeten verminderd worden.
En hier onderwei pen wij u eene der uitslagen
van de wet van 1903
Een werkman, vader van een huisgezin, heeft
volkomen het gebruik van den rechterarm ver
loren ten gevolge van een ongeval.
g'h
bel
uw
sch
is
Oc
't i
zet
me
vr<
ve'
aa
vil
rei
aa
■w;
de
Di
Men
heeft op 70 p. h. het verlies van be
kwaamheid tot werken geschat.
Deze werkman won 900 franks per jaar (3 fr.
per dag)de levensrente w aarop hij recht heeft
is daaromtient 80 centiemen per dag
Wat kan een vveikman, een arme metsendie-
ner, welke den rechterarm kwijt is, nog uitvoe
ren wanneer hij r iet een baas vindt die voor
hem door de vingeren ziet
De plaaisjes die men aan zulk een gebrekke-
lijke kan bezoteen zijn meer dan zelden.
Hi t is dus de nood, de ellende welke een huis
gezin wacht dat zijn hoofd door een weikonge-
val komt te verliezen.
Het ware wel belangrijk tegenover deze
ellende, de toestand te plaatsen welke de wet
aan zoovele niet werklieden bezorgd heeft
Men zou zonder twijfel besluiten dat die bijzon
dere wet voor velen eene zaakwet is geweest, en
dat de ware bevoordeelden dezer wet niet deze
zijn welke men denkt.
't Is bijna nieuwjaar besle lezers en lezeres
sen laat ons hopen dat het dan zal beter zijn
voor het werkende volk, dat het wat min zal
veilettcn en dus ook wat min zal lijden dat
het Stedelijk Werkeloczenfonds ook den bijleg
zal betalen en zooveel complementen niet eischen
om die vergoeding te geven. Wieden week
hadden wij niet minder dan EEN EN-TWIN
TIG (21) werkeloozen die van het Stedelijk
Werkeloozenfonds niet konden genieten, omdat
zij in het begin der week geen drie dagen verlet
hadden voorzien, of van't begin der week gee»
briefje kunnende krijgen, niet hadden weest tee
kenen. Ja, en de stad heeft ook den naam dat ze
de werkeloozen helpt I... Katholieke werklieden,
