Naklank der
Werkstaking Marchant.
De Loopbeweging in 't Groot Fabriek.
n PT ITT Cl
Verleden week hoorde ik bij toeval de
volgende samenspraak. Twee, nog jonge
vrouwen, stonden aan den hoek eener
straat te praten over de duurte van het
brood, groenten, enz. en van de moeilijk
heden om door de wereld te geraken.
Terwijl zij daar zoo aan 't parlementeeren
waren, komt eensklaps van achter den hoek
eene zonderlinge gedaante. Een jonge
man bleek als een lijk, mager als een graat,
met zijne klak diep in het aangezicht ge
trokken, met een zakdoek in de hand
welke hij bij wijlen gebruikte om zijne
oogen af te drogen, net juist alsof hij
weende wankelend met onzekere stappen
strompelde hij de vrouwen voorbij huis
waarts heen, en ziehier naar welke samen
spraak hen dit zien van dit beklagens
waardig wezen leidde.
Om goed te verstaan, noem ik de vrou
wen A en B.
A) Och erme toch, waarom zou dien
jongen mensch toch zoo vreenen
9
Pierken heeft in twee artikels trachten weg te
nemen, de afkeuringswaaidige houding van den
christen vakbond, of beter gezegd van hunne
leiders, in zake dezer stakingen en de uitspraak
van het gerecht, dat mij veroordeelde tot i
maand en So franken boet, (niet 6 maanden zoo
als Pierken den leugenaar schrijft).
Ik heb vastgesteld dat de christenen niet bij
sprongen om ons te verdedigen, wanneer wij
vervolgd zijn, en met eens de uitspraak van het
gerecht niet afkeurden. Wij die slechts handel
den door den wil van het Gemengd Comiteit,
dus ook van de christenen, in het voordeel van
al de werklieden, voegde er aan toe, dat de stil
zwijgendheid der chiistene leiders ons liet ver
onderstellen, dat het hun genoegen deedt, dat
wij veroordeeld werden, om het gevaaflijk werk
te doen waarin de christenen achteruit zijn ge
bleven, en waarvan zij de dringende noodzake
lijkheid kenden om te doen uitvoeren
Om deze feiten weg te praten, geeft hij twee
artikels in 't prullebladje, om de goede dutsen
die in hem gelooven als de grootste waarheid
spreker, dat hij met liefde en de meeeste offer
willigheid hunne belangen verdedigd Hij
zegtde christene vakbonden hebben wel hun
plicht gedaan, en hij somt eenige feiten op.
(Hierover zoo hard niet geroepen, manneken
Wacht nog een beetje)
Coppens was ook aangeduid, zegt hij, om
naar Waesmunster te gaan, maar hij kon niet
Dus in het heetste van den strijd, laat een ffi-
cier zijne soldaten alleen in volle vuur, overgele
verd aan de geweldige aanvallen zijner vijan
den
Maar tot verschooning nemen wij nu aan, dat
het voor Coppens gansch onmogelijk was mede
te gaan, waren er dan geene andere der chris-
tt-ne vakbondleiders, om hem te vervangen, om
de onderkruipers van Waesmunster te gaan
spreken, het werk der stakende wevers niet lan
ger in te nemen
P. VAN SCHUYLENBERGH.de algemeene
schrijver der christene vakbonden van Aalst,
deze kon ook niet mede gaan zeker Tweemaal
is Pierken geroepen door mannen hunner ver-
eeniging, waaronder de genaamde Temmerman,
om met ons de vreemde onderkruipers die in de
stad op logist waren, te gaan spreken. De eerste
maal gaf hij uitstel de tweede maal zegde Pier,
dat wij, socialisten, het alleen ook zouden goed
gedaan hebben
De derde maal, toen er dreigden een 25 tal
wevers van We'teren te komen, om het werk
der stakende wevers in te nemen, ben ik zelf
mede gegaan met Temmerman, een lid des
christenen weversbonds, naar de woning van
Van Schuylenbergh, en is hij mede gegaan met
mij naar Wetteren. Daar heeft hij met bestuur
leden der christene wevers gesproken er. hen
over het gebeurde ingelicht Om 7 ure 's avonds
heb ik Van Schuylenbergh met nog een 5 tal
mannen van Wetteren aan de s*atie gevonden.
Ik had reeds al de namen van deze die naar Aalst
zouden gaan werken hebben, (zij, de christenen,
hadden nog niets) wij hebben ons de namen ver
deeld, de christenen en wij, socialisten, zouden
er elk een deel gaan van bezoeken ten hunnen
huize
Van Schuylenbergh lieert dan gezegd tot zijne
vrienden van Wetteren. schrijfr mij dezen avond
nog een kaartje, hoe het onderzoek afloopt en
hij vertrok teiug naar Aalst.
Ik zegde dat ik bij mijne kameraden bleef
en aan 't werk zou mede helpen, dat ik aldus de
zekerheid zou gehad hebben, dat het werk goed
gedaan wordt.
Wij, socialisten, hebben denzelfden avond
3 coupons afgekocht, dat de wevers kosteloos
ontvangen hadden, ook eene kaart van den heer
Marchant aan Bogaert afgeleverd, om 20 wevers
te zoeken in Wetteren om naar Aalst te komen
werken. Een dag daarna zijn er nog 3 coupons
door onze mannen afgekocht Zeg nu eens
Pierken, hoeveel er door uwe mannen afge
kocht zijn, en het getal onderkruipeis die door
uw werken zijn weggebleven
Dat is geene stoefferij zooals Pierken doet, die
het werk van anderen laat doen. De coupons en
kaart hebben wij nog in ons bezit en op het
gemengd Comiteit gebracht. Als Pierken wilt
kan hij ze komen zien.
En juist omdat wij aldus gewerkt hebben ten
voordeeie der stakers, zijn wij veroordeeld,
waarvoor Pierken geen afkeurend woord vindt,
om de eenvoudige rede, dat hij deze zou moeten
aanpakken wiens knecht hij is, de klerikale
regeering die een strafartikel in zwang houdt,
die dezen treffen welke de onderkruipei s hunne
misdadige handelwijze doen inzien, hij mag niet
op het feit wijzen, dat artikel 310 tegen de werk
lieden is gericht in 't voordeel van de bazen. In
de plaats van de werklieden hunne oogen te
openen, op het gevaar dat hun dreigt, dat zij
moeten opkomen tegen het tergend artikel van
het strafwetboek, zegt hij schijnheilig, dat zij de
feiten niet kennen waarvoor ik gestraft ben, en
er dus oók geen oordeel kan over vellen
Kan men slechter Waarom is hij niet
mede gegaan met mij naar Waesmunster
Pierken zou dan alles gehoord en de feiten ge
kend hebben
Heef; Coppens getuigd voor Cldat zou er
nog mi eten aan ontbreken, dat men een jongen
zou laten veroordeelen, beticht voor feiten op
eene plaats waar hij niet was, en hij op 't zelfde
oogeeblik met Coppens zitting had in het Ge
mengd Comiteit.
Maar denkt gij niet dat er voor een gemengd
werk ook de kosten samen moeten betaald wor
den Welnu, niet alleen zijn de proceskosten
m ar ook het dagloon aan Coppens moeten be-
t»aid worden door onzen vakbond. En zoo heb
ben de socialisten voor hun ieveng werken al de
gebtoken potten mogen betalen.
Zegt nu ook eens Pierken, wie van u heeft de
onderkruipeis van Nieuwerkerken t'huis gehou
den. waarover gij ook spreekt, en gij weet im
mers wel dat onze mannen dit hebben bewerkt.
Zegt ons erbij, hoeveel vergaderingen gij tij
dens de i3 weken strijd met de wevers hebt ge
houden Waren uwe leden niet verplicht bij
ons naar de vergadering te komen, zooniet ken
den zij weinig of niets van den strijd elke dag
dikwijls hielden wij 1 uren en nog meer verga
dering met de stakers.
Wij zouden aldus nog kunnen voorts gaan,
om te doen zien met feiten die gjj vraagt,
wat de socialisten in den strijd zooals in vroe
gere stakingen gedaan hebben, om de overwin
ning voor de werklieden te bezorgen, en o ik wat
de christenen (katholieken) gedaan en niet ge
daan hebben.
Nog iets willen wij er bijvoegen nopens de
staking der wevers. Voor de staking verschenen
er nog al hevige artikels in 't prullebladje, die
de leden van den christenen weversbond tegen
over onze leden zetteden, die met geduid maar
krachtig wilden werken, en als er niets anders
te doen was den strijd tot het uiterste zouden
voeren. Hierom wierden verwijtsels naar het
hoofd onzer leden geslingerd, dat er geen geld
bij ors in kas was, en zij Nichels met hun centen
bockskens moesten laten drinken en sigaren
smooren, (de gewone prietpraat van 't prulle
bladje).
Zeg eens, Pierken, zijn onze wevers niet 13
weken vollen trok betaald En zijn deze van uwe
bonden, in 't bijzonder de wevers van Nieuwer
kerken, tot het laatste hun vollen trok betaald
De staking brak 14 dagen daarna uit en in
de 14 eerste dagen van den strijd verscheen er
niets in 't prullebladje over de staking. Dit is
natuurlijk opgemerkt, en Temmerman sprak
hierover met P. Van Schuylenbergh, de
laatste antwoordde dat hij in 't blad der chris
tene vakbonden plaatste, wat hij wilde
Ik zelf heb dit opgemerkt op een Zaterdag
morgend, in algemeene vergadering der stakers,
waar Coppens en nog een ander bestuurlid tegen
woordig was van den christenen weversbond.
Ook Bocqué heeft dit in eene zitting opgemerkt,
dan heeft Coppens gezegd, dat er voor den vol
genden zondag zou over geschreven worden in
't prullebladje, maar toch niet veel, gezien er
plaatsgebrek was.
Dus een man heeft het recht te handelen, met
een blad die door de christene vakbonden zeer
duur betaald wordt.
Wat zegt gij daarvan lezers, van den man die
zich aanstelt als de redder der werklieden en al
dus met hunne belangen omspringt. Doet de
handelwijze van die mannen kennen aan de
werklieden die verdwaald zijn, in de christene
zoogezegde vakbonden. H. F.
Meermalen waren de werklieden ons komen
kennis geven van sommige werkplaatsen van
het groot fabriek, dat er nieuwe en verbeterde
machienen wierden geplaatst, en de oude ver
snelt, die van de werklieden meer vlugheid
èischten. en hierdoor eene grootere productie
voortbrengen.
Dit heeft het bestuur aangezet, van wat ons
ter kennis was gebracht nader te onderzoeken,
waardoor wij vaststelden, dat er in een groot
getal werkplaatsen eene meerdere voortbrengst
door de werklieden geleverd wordt, dan voor de
staking 2 jaar geleden.
In 6 bestuurzittingen en ig afzonderlijke zit
tingen met werklieden per werkplaats opgeroe
pen, alsook in 2 vergaderingen voor aide werk
lieden van het fabriek, is de kwestie van meer
voortbrengst, en ook de manier van werken,
waar een deel van het personeel zeer over te
klagen heeft, besproken het oordeel van al de
werklieden is, dat de tijd er is om een opslag
van loon te vragen aan de heeren.
Gansch het onderzoek is nog niet gedaan, zoo
als het behoort, nog van twee plaatsen moet
men ons nader kunnen inlichten, doch de cijfers
die wij nu in handen hebben, laten ons toe te
zeggen, dat er op 2 jaren tijd eene besparing op
de loonen is gedaan van iedere week, circa 1900
franken, dit te verdeelen aan 1100 werklieden
(zoo schat men het getal) maakt voor ieder
werkman of vrouw, jongen of meisje, 1,72 fr.
per week die de heeren aan hunne werklieden in
meer loon zouden kunnen geven, zonder een
centiem minder winsten voor hun, volgens de
loonen betaald 2 jaren geleden.
Er zijn reeds 74 mannen die gezamenlijk een
opslag hebben bekomen van 72,30 fr. per week,
dit maakt nog niet een frank per werkman en
per week. Gezien de meerdere winst, hopen wij,
dat de reeds gegeven opslag nog zal verhoogen
en al de werklieden eene loonsverhooging zul
len bekomen in evenredigheid van de meeidere
voortbrengst.
Op de algemeene vergadering der katoenbe
werkers van heden Zondag, zal de loonsbewe-
ging besproken worden. H. F.
---
