Het doodend Werk.
Het volgende Manifest
WERKLIEDEN EN BURGERS,
DE SOUDE
De Sulfuralie.
DE SPINNERIJ.
Wasscherij en Bleeksrij.
DE VROUWEN EN DE MEISJES
mogelijk
Dompers
d'ergste, en
mede. en dit
werkstaking meer worden ofwel, zij zul
len hun geld zelf sparen ofwel, men mag
ten allen tijde op hen rekenen, nooit zullen
zij den stok trekken, maar ook geen cen
tiem willen van de vereeniging, enz. enz
Welnu, eene andere maal moeten wij
met treurnis bestatigen hoe deerlijk die
menschen zich bedriegen. Waar zijn dezen
die denken dat het geene staking meer zal
worden Z'is nu nog uitgebroken, tegen
ons en ondanks wij hen aanspoorden nog
wat geduld te hebben, om de zaak zoo
der minne af te handelen,
en onvereenigden waren
ze sleepten onze soldaten
nogmaals zonder toelating
noch van hun syndikaat, noch van hunne
federatie.
Nogthans wij begrijpen dit, de gemoe
deren waren niet meer te bedaren de
werklieden onderhandelden reeds maan
den, en 't bestuur van't fabriek liet niet
de minste goede inzichten blijken.
Waar zijn nu dezen die zelf hun geld
hebben gespaard Hebben zij geene ver
eeniging noodig Welja, want een werk
man kan onmogelijk sparen, en toch moet
hij het doen bij middel van zijnen vak
bond, te meer, omdat hij in strijd, niet
alleen staat, maar achter zich een syndi
kaat heeft, en bovendien eene nationale
federatie, waar hij desnoods op Interna
tionale hulp mag rekenen.
Kijk wat er niet moet gedaan worden,
om de onvereenigden te kunnen steunen.
Omreizen 't doet wel goed om overal
den strijd te laten kennen, maar toch wa
ren er geene onvereenigden, men zou zoo
spoedig niet moeten loopen om gelden in
te zamelen, voor dezen die niet gespaard
hebben.
Wij doen het tot geen verwijt, maar wij
halen dit aan, omdat het noodig is er op
te wijzen, opdat in de toekomst dit tot
les zou strekken.
Onvereenigd is men niets, kan men niets
veroveren vereenigd is men sterk en
machtig. Volgen wij de bazen, die zich
vereenigen en zelfs van geen godsdienst
gewagen in hunnen bond, omdat dit
hunne macht verzwakt.
is deze
worden
De
week in onze stad verspreid ge-
Werkstaking
in 't Viscose-Fabriek.
De staking is van Dinsdag laatstleden
zijne 4e week ingegaan 480 werklieden
zijn in den strijd betrokken, waaraan er
noch de minste verandering is vast te
stellen de Heeren blijven koppig tegen
de werklieden hunne zoo rechtvaardige en
gewettigde vragen.
Wij zeggen ue vragen der werklieden
zijn rechtvaardig en gewettigd, dit zullen
wij in dit manifest uitleggen, om aan de
bevolking te toonen dat de eischen der
Viscosebewerkers in niets overdreven zijn.
De VISCOSE is een onbekend fabrikaat
voor ons land, het eerste werkhuis is hier
in Aalst, waar, met eene soort papier,
bewerkt met acide, sulfuur, soude enz.
allen chimieke stoffen, waarvan de kunst
zijde vervaardigd wordt, uiterst nadeelig
werken op de gezondheid der werklieden.
is de eerste plaats waar men het papier
in bakjes plaatst en zoo door de mannen
in SOUDE te week gestoken wordt.
Deze werklieden hebben handschoenen
in caoutchouc om de handen niet te ver
branden. (1) Dit werk is lastig, ongezond
en gevaarlijk, wanneer er van dit vocht op
de kleederen spat, verbrandt dit, (wat de
werklieden veel noodig hebben). Soms
gebeurt het zoo erg, dat de mannen hunne
broek moeten uitdoen, om hun lichaam te
besproeiën met overvloed van water om
aldus te beletten dat zij groote brandwon
den bekomen.
In deze werkplaats wordt het papier
voorts bewerkt en maakt men er eene
soort pap af. De machienen, boratte en
mixeurs bewerken dit met SULFUUR en
SOUDE, dus eene opnieuwe versterking
door de chimieke stoffen, die, het werk
nier (in een woord gezegd) onmenschelijk
maakt.
Dit is een uiterst ongezond werk, als de
boratten uitgetrokken worden kan men er
onmogelijk blijven voor staan. De werk
lieden worden dan dronken van de slechte
geuren zij lijden ook veel aan bloedstui-
pen die vloeien uit den neus en den mond,
dit hebben de werklieden gewoonlijk als
zij zich wasschen, ook gebeurde het dat
werklieden hun hoofdkussen des mor-
gends vol bloed vonden die des nachts in
den slaap uit mond en neus vloeide.
Deze mannen hebben bij het eindigen
hunner werktaak zulke verzwaringen in
de beenen, dat hun allen lust ontneemt
zich met hun gezin te vermaken of een
woordje met vrouw en kinderen te spre
ken.
DE KELDER,
Hier wordt de Viscose bewaard in
vergaarbakken en rijpt er. Er heerscht daar
ook een verpestende stank, van de Viscose
die in de greppen van den vloer blijft.
De grond is er zeer vochtig en trekt hard
naar zich toe, hetgeen de werklieden bang
maakt het rhumatisme te kweeken de
werklieden omwinden hun lichaam met
linnen, om ervan bevrijdt te blijven. De
salpeter hangt soms 5 centimeters dik
aan de muren, daaraan kan men oordeelen
wat het werk is in den kelder. De werklie
den in deze drie plaatsen winnen gemid-
del o,3o fr per uur, dit voor zoo een on
gezond en gevaarlijk werk die de werk
lieden veel kosten medebrengt aan kleede
ren, dokters, apotheker en hierbij nog door
hun ziek worden, loonsverliezen onder
gaan plus de ondermijning hunner ge
zondheid.
In deze werkplaats wordt de VISCOSE
samengebracht met de bains.
De bains zijn eene vloeistof samenge
steld uit amoniaque, sulfate d'amo-
niaque en acide sulfurique
Met de twee samengestelde stoffen wordt
op dé spinmolens de draad kunstzijde ge
vormd, dit moeten de spinners aangieten,
doch dit is zoo een gevaarlijk vocht dat de
werklieden met caoutchouc-vingerlingen
werken dit belet niet dat de handen der
werklieden opgevreten worden en bij de
minste kwetsuur dringt zulks door tot op
het been.
Het samenbrengen van de VISCOSE
en BAINS verwekt eene soortjvan GAS
die naar boven stijgt en een verpestende
stank verspreid in de werkzaalde werk
lieden hebben die gas in het aangezicht,
ook het minste dat in de oogen komt der
werklieden, krijgen zij de ergste pijnen en
het water loopt er dan in groote hoeveel
heden uit, zij worden onbekwaam voorts
te werken en worden dan door hunne
makkers weggeleid, om de oogen te doen
besproeien met spruitwater (Eau gazeuse).
De werklieden wasschen iederen mor-
gend hunne oogen met zoete melk, niette
genstaande die voorzorgsmaatregelen zijn
er geene werklieden die bevrijd blijven
van de oogziekte, bijna iederen dag moe
ten mannen het werk verlaten, gewoonlijk
is dit voor een, twee of meer dagen, dit is
zoo erg dat er soms met gansche dozijnen
mannen onbekwaam worden hun werk te
verrichten de laatste acht dagen voor
de staking zijn er op 121 werklieden
der spinnerij 47 gevallen vastge
steld.
Hier wordt de gemaakte kunstzijde ge-
wasschen en gespoeid, elk zal begrijpen
dat het niet aangenaam is iets te wasschen
of te zuiveren, waar zulk vocht in vermengd
is de slechte geuren hebben de werklie
den in te ademen, hierbij staan deze met
de kleederen en voeten nat, waardoor men
kan flerecijn kweeken. Ook krijgen deze
mannen er een soort blijnen tusschen de
teenen, eigen aan de werklieden van het
Viscosefabriek.
die in verschillende werkplaatsen werken
worden dikwijls getroffen door ziekten (onpas
selijk).
In de maand Juli was het zoo erg dat op
den Dendermondschersteenweg (huizen Borre-
mans) de vrouwen op de straat gekomen wa
ren en de beweging volgden op den koer van
het fabriek. Zij bespraken op de scherpste
manier het werk in het fabriek, terwijl er
moeders waren die de tranen wegpinkten, het
eene achter het andere meisje bracht men weg
uit de werkzalen op den koer, ofwel leidde
men ze naar huis.
Men is dan in Hand aan Hand de secretaris
ervan komen verwittigen die zich spoede om
ter plaatse te zijn en de meisjes ondervroeg
vaD wat er gebeurde. Deze antwoordden dat
er vele meisjes sinds twee dagen ongezond ge
worden waren. Zij weenden bij het verhaal,
dat zij pijnen hadden in den Luik ou hoofd,
hun aangezicht was zoo bleek als een gekalkte
muur. De werktoézicbter is alsdan verwittigd
en heeft een onderzoek ingesteld, doch hier
van kennen wij noch niets
Een feit de meesters trachten zooveel mo
gelijk de onpasselijke vrouwen en mannen in
het fabriek te houden, dan heeft men zijn loon
zeggen de meesters, zonder te werken dit
gebeurt om geene opspraak in de stad te ver
wekken.
Ook zijn de werklieden in het algemeen
onderworpen aan huid- of velziekten
(brand) genaamd. Niettegenstaande dit alles,
wat de heeren toch zouden moeten weten,
loochenden zij voor de staking dat het werk in
de fabriek ongezond was. De meesters dreven
het zoover te schelden op de zieke vrouwen
en mannen dat het plantrekkers waren. Zulke
brutale verwijfsels kunnen natuurlijk niet
anders dan de geesten der werklieden verbit
teren, die van geneesbeeren zelf hoorden dat
al de Viscosebewerkers aan de zelfde kwaal
lijden, en menige viouwen en mannen voor
raad gaven het Viscosefabriek te ontvluchten,
zooniet dat zij er het slachtoffer zouden van
worden en het met hunne gezondheid zouden
bekocht hebben.
Het zijn die voorvallen die ons doen hande
len hebben, om een onderzoek in te stellen
daar waar nog zulke fabrieken zijn. Dit ge
beurde in Arques-la-Bataille, Frankrijk.
Dit onderzoek heeft ons bewezen dat de
loonen daar hooger zijn, voorde vrouwen de
werkdag korter met betere werkvoorwaarden
en er meer maatregelen ganomen worden,voor
de gezondmaking der werkplaatsen.
in
(1) Het volk van Aalst weet hoe daar 3 maanden geleden
een werkman zoo erg verbrand is, dat het zijn leven in
gevaar bracht.
