In het Groot Fabriek.
EEN EN ANDER.
Hewel Pier dat misjonnen wij hem niet.
Enkel zouden wij willen dat alle werkers het
geluk hadden, alle jaren een paar weken
vacantie te nemen in Oostende of andere ge
zonde plaatsen, maar als de werkersklasse door
u, dompers, daar moet aan geraken, dan zal
het in 'tjaar ééa zijn als d'uilen preêken.
Wat zijne 12 duizend franken per jaar be
treft, als loon van schepene der stad Gent en
volksvertegenwoordiger, dit is 60 a 70 jaren
lang door rijke menschen alleen binnenge
palmd of deden die het soms voor niets Dat
hij daar niet op aast, dat bewijst heel zijn op
offeringsleven ten voordeele der verdrukten.
Of denkt gij soms dat hij zoo goed niet weet
als gij, dat er meer te verdienen is met de
zeilen naar den wind te keeren, dan zoudt gij
hem eens kunnen zeggen, dat GIJ den oud
luitenant van Priester Daens uit pure over
tuiging weer naar de katholieken overgewaaid
zijl en reeds van in den Osbroek, (het armste
deel der stad) op de Keizerlijke plaats (het
Oostende van Aalst) versukkeld zijt.
En nu, lekkere Pie, wil ik u eens op mijne
beurt iets vragen, hetgene gij hoop ik, ook
zult beantwoorden
Waarom in plaats van met uwen bode bij
uwe arme leden doen rond te gaan met eene
bus voor de werkstakers, waarom wendt gij
niet liever naar de kerken, waar men soms
aan houten beelden die prachtige gouden en
diamanten sieraden ziet hangen Of waarom
richt gij uwe schreden niet naar de talrijke
kloosters onzer stad, die hunne rijkdommen
niet kunnen weten door er te veel te hebben
en waar de doode hand heerscht, die moeten
dan nog niet benauwd zijn dat zij van hel
hunne zullen geven, niet waar, Pier, en
meteen zullen zij dan nog het gebod van
Christus volgen, dat luidt de hongerigen
spijzen en de raakten kleeden. Allons, Pie
jongen, un bon mouvement.
(Vervolg).
Wij laten nu het vervolg voortgaan, van
onze artikels verschenen in de nummers
van 22 en 29 Oogst, hetwelk wij door over
last van kopij hebben moeten verschuiven.
DROOGMACHIENEN.
7 mannen bewerkten te samen 3550
kilos. Er moest aan loon betaald worden
17'5° fr- per dag. De voortbrengst is tot
388o kilos gestegen en de loonen blijven
dezelfde, welke hierdoor met 1,62 tr. per
dag zouden moeten verhoogen of nagenoeg
voldoende om aan deze werklieden, door
hunne meer voortbrengst, den gevraagden
opslag te geven.
BIJ DE LLJSTREERDERS
is men sinds lang op zoek om de molens
sneller te doen draaien,natuurlijk om eene
grootere voortbrengst te bekomen. Aan de
molen van Cumont, met 300 spillen, zal
de voortbrengst voornamelijk in ruime
mate toenemen. Met juistheid kan men tot
heden hierover weinig zeggen ook zijn
er nieuwe lustreermolens geplaatst die
eene grootere voortbrengst geven.
Dat zulks niet gebeurt zonder meer
krachtinspanning der werklieden, zal de
lezer wel begrijpen, en bovendien is zulks
slechts mogelijk door de werklieden te
doen arbeiden soms in eene temperatuur
van 3o a 35 graden, hetwelk het laatste
druppeltje zweet uit het iichaam der werk
lieden perst.
BOLLEKENS.
In deze werkplaats hebben tot 70
A 80 meisjes gewerkt, nu zijn er nog
hoogstens een 3otal. Men heeft bolle-
kensmachienen geplaatst, ook het getal
tubenmachienen is vermeerderd welke eene
ongeloofbare meer voortbrengst geven,dit
zonder eenige verbetering van loon aan de
meisjes.
BOBIJNENPLAATS.
Het getal CoRNAND-machienen die nage
noeg eene dubbele voortbrengst geven op
de handmachienen, is hetzelfde gebleven
door de kleinere tarief doet de firma hier
een i2otal fr. loonsbesparing per week
Het getal groote WiLD-mrtchienen,waar
van de voortbrengst sinds enkele jaren be
stendig is toegenomen, heeft men in den
laatsten tijd verdubbeld er wordt voort
durend plaats gemaakt om nieuwe mafhie-
nen bij te brengen. Op de hand hebben de
groote WiLD-machienen eene meerdere
voortbrengst, minstens gerekend, van
4 maal meer voor 500 yards; 4 1/2 maal
meer voor de 400 yards; 4 maal meer voor
de 200 yards 4 maal meer voor de i5o
yards 5 maal meer voor dc 100 yards.
De tarief is voor deze machienen 4 tot
6 maal kleiner dan voor de handmachie
nen. Hierdoor wordt er gerekenu dat de
heeren minstens (1000) duizend franken
loonsbesparingen doen
KOLENVOERDERS.
Deze twee mannen moeten nu voor 8
in plaats van voor 7 ketels, of iederen dag
10 wagonskens kolen van 5oo kilos meer
bijbrengen. Door het meer werk zouden de
heeren iederen werkman per dag 52 cen
tiemen opslag kunnen geven.
Nu spreken wij nog niet over verschil
lende andere plaatsen waarvan de werklie
den ons geene juiste inlichtingen konden
verschaffen,betreffen de de meerdere voort
brengst. Ook spreken wij niet over de tal
rijke plakkers en bobijnenpolierders die,
in een woord gezegd, door de machien
verdwenen Ook niet over de katoenschei-
ders, wiens getal zoo sterk gedund is, dat
gepaard ging met groote loonsbesparingen
voor de heeren.
De meerdere voortbrengst heeft de loo
nen niet doen stijgen zooals het moest, in
tegendeel is den arbeid der werklieden
verzwaard. De heeren alleen hebben er de
grootste voordeelen van genoten.
De arbeiders hebben hun getai zien ver
minderen en hierbij door de grootere
voortbrengst zich zelf het slachtoffer ge
maakt, wat hun met grootere snelheid en
dieper in de crisissen dompelt, met hun
nasleep van wee en smarten
Wij vragen nu aan de heeren den begeer
den opslag te willen onderzoeken, alsook
hetgene wij aanhalen in onze 3 artikels
indien het juist is denken wij,met de werk
lieden,dat zij het recht hebben eene loons-
verhooging te vragen, die ook door de
heeren niet zal kunnen geweigerd worden.
Immers de vlijt en bezorgdheid der
werklieden is voor de heeren van groote
waarde. Eene vraag, hierop gesteund, kan
niet afgewezen worden, te meer als men
weet dat de werklieden er tweemaal de tol
moeten van betalen 1. door zwaarder en
meerder werken 2. door de krisissen en
werkeloosheid die er het gevolg van zijn.
Mijnheeren, de opslag van 10 ten hon
derd voor de stukwerkers en 25 centiemen
per dag voor de daghuurwerkers zijn gee
ne zotte vragen dat de werklieden zulks
verdienen, dit toonen wij hierboven, want
moesten al de loonsbesparingen aan de
werklieden uitgekeerd worden dan zou den
opslag bijna het dubbel kunnen zijn.
Wij rekenen op den goeden wil der
heeren en hopen dat zij zullen denken aan
hunne werklieden, voor wien heden door
de dure levensmiddelen het leven zoo las
tig is.
Heeren, gedenk zooals voorheen eene
goede daad gaat nooit verloren. H. F.
P. S. 't Schijnt dat men op zoek is ge
weest om de juistheid mijner cijfers vast tfe
stellen. Ik wil er bijvoegen dat men op di|e
oogenblik dat ik schrijf, de voortbrengs
nog hooger zal bevonden hebben
bewijs dat ik onder de waarheid bleef.
f<
E
eejjer,
er.
im
ra
luizen
Pierken den overgeloopenen maakt rassemei
vooruitgang, sedert hij bij de dompers is in
gelijfd
Het is nog niet heel lang, dat hij zich eene
nieuwe drukpers kon aanschaffen, nu ook
verhuist hij naar een groot pracbthuis, op de
Keizerlijke Plaats, vroeger de woning van den
Heer Notaris De Pauw.
In die woning zal hij aan buur en lasten
minstens jaarlijks 1200 franken betalen of
zoo een i tal franken per werkenden dag,
het loon van dezen, die hij reeds zoo menig
maal als vetlegger heeft uitgescholden.
Pierken moet dus heel rijkelijk betaald zijn,
door dezen die hij vroeger zoo zeer bekampte,
en ook in de gelegenheid gesteld worden veel
geld te winnen op datgene wat hij mag leve
ren.
Hiervan hebben wij het klaarste bewijs,
sedert het onderzoek heeft plaats gehad over
het betalen van Recht en Vrijheid en De Vrije
Werker. Het verschil was schromelijk en DAT
geld wordt door de Christene Vakbonden zoo
weg geworpen.
Pierken verrijkt zich dus heei ras, en hij
levert het bewijs dat de velleggers bij de dom
pers huizen. Pierken zwijgt nu ook over de
vetleggers. Of hij gelijk heeft
er
Kunt g'het gelooven 1 De dompers
hebben een manifest verspreid, vol laster op
onzen moedigen kampioen en strijdmakker
JOZEF COOLE
wiens in vrijheidstelling verleden Zondag in
Kortrijk is gevierd.
Jozef Coole, die om de grieven der werklie
den van Kortrijk te hebben bekend gemaakt in
de bladen, is hierom vervolgd en veroordeeld
geworden, door de burgerlijke rechtbank, die
hem het bewijs niet heeft laten leveren van
't gene hij had geschreven en den Cbrislelijken
Heer De Kien, betaalde zelf om hem 6 maan
den in '1 gevang te doen opsluiten.
En nu komen de dompers dien armen ge-
devoueerdeu werkersjongen belasteren en be
spotten Foei, voor zulk gemeen en vuil ras,
dat moet handelen op 't bevel der rijke men
schen.
COOLE zal zich daaraan niet stooren, want
de duizende en duizende werklieden, die hem
zondag zijn gaan groeten in Kortrijk, die hem
hebben gefeest en gevierd voor zijn moedig
karakter, de menigvuldige geschenken en pal
men die hem zijn overhandigd, zijn de klaarste
bewijzen dat hij den vriend, den held is der
werkende klasse, en dus onvermijdelijk den
vijand moet zijn der knechten van de
rijke menschen, die de dompers zijn.
Leve Jozef Coole, en al den laster en ver
dachtmakingen der dompers kunnen hem niet
treffen
e
le
ril
iii
ir
on
te
de
pe
ge
te
de
w;
n
de
va
ra
lii
ze
van belang aan te stippen dat de
Volksgazet van verleden Zondag
't Is
liberale
niets schrijft tegenover de strijdende Viscose-
bewerkers.
Is er dien werkliedenfretter misschien een
muilband opgezet
Ln alle geval zijn wij benieuwd om te zien,
of de Volksgazet van heden, niets zal antwoor
den op onze uitdaging, die wij verleden Zondag
haar hebben gedaan, namelijk te weten wat
haar oordeel is «ver de ongezondheid ia
8 t
ie<
)U
je
le
et
