Aan de Redactie
van Recht en Vrijheid,
UIT NINOVE.
Uit Geeraardsbergen.
Wordl allen lid
uwer vereeniging
Provinciale Betooging
Ds strijd der Schrijnwerkers te Aalst,
Feest van 't muziek "De Verbroedering
Die vijf genoem le heeren maken den
beheerraad uit, samen met zoo men j
zegt twee liberale heeren Roos
Emile en Van Belle Jan Roos die om
dat zij liberaal ook goddeloos zijn, volgens
de katholieke bladen.
De beheerraad be taat dus uit zeven
leden en vijf er van nijn voorzeker door en
door ch:istelijk en snakken naar een tel
loo:ken lijstpip hiernamaals
Onder de aandeelhouders vinden wij
Mad. Wed. Moyersoen, moeder van
M. Remain
Mad. Wed Lié..art-Van den Broucke,
schoonmoeder van M. Romain.
M Romain Moyersoen zelf
Welnu, als er nu eene maatschappij in
de wei t ld is, die gehoor zou hebben moe
ien geven aan den we eidbrief van den
Paus. dan is het toch wel deze christelijke
maatschappij, waar de christelijke heeren
van den beheerraad reeds zooveel macht
bezitten, zoodat zij,ondanks die zoogezeg
de goddelooze heeren Roos en Van Belle,
alle veertien dagen een priester op 'ttabrnk
toelaten, om tot het werkvolk te spreken
over zijne christelijke plichten en ook over
die afschuwelijke socialisten
Welnu nergens wordt er meer den
spot gedreven met de pauselijke encycliek
Rerum Novarum. als bij die christelijke
iabrikanten
Inderdaad, wij hebben het in 't begin
van ons artikel gezegd dat de'Paus wilt,
dat den werkman recht heeft op een recht
vaardig loonwaarmede hij op eene waar
dige wijze kan leven met vrouw en kinderen
Welnu, nergens wordt den werkman
meer uitgebuit dar. bij die katholieke hee
ren, want ze winnen er waarlijk hongcr-
loonen.
En het ware nog te verstaan, indien
heeren. 't zij dooi de concurrentie, 't zij
door verliezen of tegenslagen, geene win
sten ver wezen tl ij ken, maar neen zij doen
daarenboven woeker winsten.
En om zulks aan te tonnen, hernemen
wij de globale winst, die, die brave chris
telijke heeren hebben gedaan, sedert bun
bestaan 't is negen jaar, dat zij samen
fabrikeeren en die som beloopt tot de on
gelooflijke som van 4 millioen jS6 duizend
franken.
Die heeren hadden zich gesticht rnet
een kapitaal van 3 millioen franken
Dus in negen jaar hebben ze geheel hun
kapitaal terug gewonnen en bovendien nog het
mooi sommeksn van 1 millioen i('6 duizend
franken op zak mogen steken
Ziedaar het uitwerksel van die vermaar
de encycliek van Leo XIII, weergegeven
naar den geest en de opvatting die de
aeer christelijke volgelingen van den Paus
over zijne encycliek hebben.
Christene Werklieden,
Men doet u die encycliek vieren, en hi
hebt ge het bewijs, hoe zeer uwe chri:
patroons er den brui overgeven.
Alle dagen winnen uwe christelijke heeren
achter ieder van u, 't zij hij manvrouw of
kind is, de som van 2.So fr. Zij betalen
u dus niet den helft van 't geen ge wint.
Ge leeft in kommer en ellende, g'hebt
te kort. g'heht armoede, maar toch zegt
den Paus dat ge behoorlijk moet kunnen
leven
Opent uwe ooren, wanneer den Deken
Roeiandls in de kerk tot u zal spreken
luistert aandachtig wanneer De Grève het
woord tot u zal richten, en ge zult onge
twijfeld een uitval op de socialisten te
slikken krijgen, maar uwe christelijke uit
buiters zullen zij in den vergeethoek laten
ofwel zullen zij hen roemen, omdat
een centiem opslag hebben gegeven
En mogelijk zal M Romain Moyersoen
u ook een van zijn beste en wel door
dachte redevoeringen laten hooi
zijne hulp beloonen, wanneer ge hem
mocht noodig hebben, u toeroepen dat hij
al zal doen wat mogelijk is om uwen toe
stand te verbeteren, maar kijkt dan goed
naai hem, hij zal de hand aan zijnen
broekzak houden en binnensmond mom
pelen hier zingen de gouden Louis, ge
wonnen op het zweet en den arbeid van
DAT volk, dat wij met een hongerloon
raar huis zenden, gewonnen op den hon
ger en de armoede der ontelbare vrouwen
en kinderen
En vergeet dan niet christene werklie
den in koor aan te heffen Geloofd
Jesus Christus woorden die M. Romain
uitriep, toen Hij zijne openingsrede be
gon, in 't congres der katholieken te Aalst.
Geloofd zij Jesus-Chris/us is het
der uitbuitende christene huichelaars.
AMEN.
Verleden week hebben wij 111 uw
blad gezien, dat het fabriek Roos-Geerinckx-
De Naeyer op 9 jaar eene winst gedaan heelt
van meer dan 4 miljoen, alhoewel hun kapi
taal maar3miljoen bedroeg.
Gij maakt daar de rekening van liet
jaar 1909, waarin gij zegtlaat ons aanne
men dat iedere werkman, vrouw en kind,
gemiddeld 2,50 IV. daags wint, dan nog heb
ben zij in hetzelfde jaar achter lederen werk
man, vrouw en kind, 2,50 fr. per dag ge-
011 nen.
Hewel, Mijnheer de Redacteur, ik zeg u,
dat liet ver overdreven is. Ieder van ons
heeft in 1909 geen 750 franken gewonnen,
r zij, onze christelijke heeren wel. Ik
noem liet een schandaal, maar aangezien gij
nu die w insten w eet af te kondigen, zoudt
gij niet de weg willen aanwijzen aan den
Secretaris van onzen vakhond, Mijnheer Van
Schuylenbergh, dan zou hij hem niet meer
moeten laten w ijs maken, dat onze heeren
geen opslag kunnen geven. Maar alzoo
iegl men de dutsen in slaap, niet waar
en zendt men ons wandelen met 1 centiem
opslag, want ik zie verder in uw artikel dat
M. Romain Moyersoen eender bijzonderste
aetionnarissen is. en die heeft vroeger voor
nze christene vereenigingwecst onderhan
delen.
Alzoo de werkmenschen op Ucsschen trek
ken dat is oprecht christelijk.
Waar is de tijd dai wij in hei socialistisch
syndicaat vercenigd en wij verplicht waren
ons ontslag te nomen, op gevaar op straat
geworpen te worden 1111 lieden w orden wij
er naar betaald; elk heeft in de laatste jaren
zijn loon merkelijk zien vermeerderen, bijna
zien verdubbelen wij blijven nog altijd veel
uren werken en worden hongerloonen he-
a a ld
Hewel, werk broeders, hier hoort gij mijne
stem. Ik weet- dat- er velen van 11 zijn, die
denken zooals ik, omdat zij behandeld w or
den zooals ik. Gaan wij op die haan voort,
dan zullen wij altijd dé mannen zijn van
ellende en slavernij.
Wij misdoen tegen onze vrouwen en kin
deren. omdat w ij ons lafhartig laten koelen
zonder schreeuwen. Ons eerste werk moet
zijn, terug in den vakbond der socialisten,
dan zal onze beweging niet meer gesmacht
worden zooals nu, dan zal het uit zijn mot
2,50 fr. daags te winnen achter ieder van
ons, terwijl wij armoede lijden. Men heeft
ons lang genoeg onder den hiel der verdruk
king gehouden, toonon wij mannen te zijn
en volgt mijn voorbeeld. Ik verhuis bij de
christene volksfoppers.
Een werkman bij De Naeyer en Cie.
tegen het school wetsontwerp
der
Heden Zondag grijpt dus de Provinciale
Betooging in de hoofdplaats onzer provinch
plaats.
Ue Stoet wordt gevormd om 3 uren nam id
dag' op de Vrijdagmarkt en n* de manifes
tatie lieel't er eene MONSTER-MEETING
plaats, in de groote zaal van den Casino dooi
de Kamerleden Van de Velde en Huysmans
Cam iel voor de Socialisten en Hymans en
Persöons voor de liberalen.
Het moet er stroomen in Gent. Immers,
het schandelijk schoulw etsontwerp der
regeering moet verdw ijnen, want de kloos
ters zijn al rijk genoeg, opdat er niet- 20
millioen w eer per jaar in hunne kas door de
brave heigen zou gestort worden.
De delegation der Socialistische partij van
Aalst vertrekken om 12,17 ure.
Deelnemers, op post
Er heerscht bij die koene strijders eene
algemeene ontevredenheid. Immers, de tus-
schenkomst van 't Schepencollege w as nul
en die heeren hebben de verdediging der
schrijnwerkers op zich niet genomen, veel
eer hingen ze langs den kant der bazen. De
eerste maal had T Schepencollege vergeten
de patroons uit te noodigen, een bewijs dat
dien strijd hun nauw aan 't harte ligt De
tweede maal hadden de heeren grooten
a pet ij thunne maag grolde en ze moesten
naar huis z'hadden zelfs vergeten dat de
delegatie der gasten, slond te w achten op de
beslissing van hunne hazen, die deze op
't. Schepencollege namen.
De katholieke bladen zwijgen den strijd
dood, 't is verre van de verdediging der
schrijnwerkers op zich te nemen, zelfs Van
Schilvlenbergh, die over drie weekbladen
beschikt, zelfs drie weekbladen die de be
langen der arbeiders zouden w illen verde
digen, drukte w el de plakbrievenderschrij
werkers waarvoor hij good wierd b
taald maar in zijne bladen geen verdedi
ging der stakers, ilijropter niet van. Men
verzekert ons, dat hi.j hierover een bezoe
heeft ontvangen van w ege afgevaardigden
der schrijnw erkerswij zullen nu zie
hij hunne zaak zal ter harte nemen.
Thans hegrijpen de schrijnwerkers heel
goed, dat zij op hunne ware plaats niet zijn,
want meesters en knechten dienen dom-
persrol dut pakt niet.
I)at zij middelerwijl toch maar moedig
volhouden, eendrachtig blijven, en dan is
hunne overwinning verzekerd.
De schrijnwerkers die naar Brussel trek
ken, w illen wij verwittigen dat er staking
is. in hot huis Damman-Washer. Oorzaak
verhooging van loon.
Geene onderkruipers bieden er zich dus
Een nieuwe Messias.
Hosannah De H. Geest is nedergedaald
in de Hcrlinckhovestraat en heeft in het ge
moed van Baasken den Makenden gloed van
den strijdlust ontstoken. Deze heeft, naar
het roemrijk voorbeeld der oude Belgen,
zich gehuld in een leeuwen vacht, het zwaard
omgord en is gereed ten strijde te trekken.
Houdt uwe knoken vast jongens, want't zal
er stuiven. Baasken, do betaalde wachthond
en aanwerver der Christene Vakvereeni-
ging, heeft het werken in '1 dak gestoken om
zich te wijden aan de edele taak hei ware
woord te gaan verkondigen op den buiten,
het goede zaad rond te strooien en het te
doen ontkiemen in de harten der buitenlie
den. Ad majorem di glorium Hi.j zal van
dorp tot dorp trekken, in den zomer door
hitte en zonnebrand, des winters door
sneeuw en ijs 0111 te spreken tot hen die tot
nu toe in onwetendheid liggen gedompeld
en hun onttrekken aan hun dierlijken pla.11-
tenslaap, en dankzij hem, zal welhaast de
fakkel der Christene Yakvorecniging zijne
lichtende stralen over het volk zenden en....
stillekens uitbranden. (Dat bewijst hunne
goed gelukte meeting van verleden zondag
in Ou'ltre, w aar vijf personen aanwezig w a
ren, Burgemeester en Champetter inbegre
pen).
Maar in het midden opgeleid waar zelf
zucht, kruiperij, huichelarij en haat den
scepter zwaaien, zal het den beklagens-
waardigen stakker moeilijk vallen het goede
te doen. Immers, door zijn mond zal de
klerikale troep spreken, 0111 ons te be
zwadderen en te bevuilen. Maar de vuile,
rassige modder waarin zulk zootje ploe-
ert, en die zij ons w ilt toewerpen, raakt
ons niet, wij slaan daarvoor te hoog en de
patten vallen terug op hun eigen Rodins-
gezicht. Wij storen er ons niet aan e.11 laten
hun voortwoekeren als giftige padden in
een moeras. Ann arm Baasken, wat zal
uwe toekomst zijn
Een vetbctaald postje hebt ge, maar eerst
zijn uwe hulpbronnen afgesneden en nu zijt
gij, onmeodoogend aan handen en voeten
gebonden, overgeleverd aan den willekeur
van Rome's kliek. Gij de slaaf uwer Over
sten. Want slaaf zijn zij die op een wenk
huns meesters ten gronde kruipen en zijne
voetzolen likken. Maar gelukkiglijk is dat
ras aan het uitsterven, clan zal liet ras der
verdrukkers ook spoedig verdwijnen, want
stuiten zij overal op fiere, kloeke borsten, op
nen die het hoofd niet buigen dan wan
neer ze gevoelen, dat ze naar rechten rede
moeten luisteren, dan worden de verdruk
kers begraven lien voet dieper onderden
jrond, met'n looden kruis op het graf
urn zinnebeeld
Konkelfoes.
Allons jappers, w ie konkelfoesde er tij
dens de staking. Wij hebben u dit ook op de
meeting gewaagd, tijdens den strijd.
Gij waart daar met 3 sprekers, hiervan
nog 2 beroemde uit Gent, maar de jappers-
helden hebben daar hunne leugens mogen
inslikken.
Zijt gij dan ook vergeten dat de werklie
den u iii volle meeting toeriepen, dat gij
uwe le(j,en slechts betaaldet na 3 a 4 weken,
en dit uit schaamte?
Wie is er gesteund door de rijken
De socialistische Twijndersbond Neen,
beste maatjes, zooals wij zegden konden wij
met eigen geld nog 6 weken onze leden hun
nen onderstand uitkceren. 't Is dit dat op
uwe maag ligt, hé manneken
Op uwe vuige lastertaal antwoorden wij
niet. Elke drie maanden is het algemeene
vergadering voor onzen twijndersbond, en
hier worden verslaggevers en ook control-
leurs benoemd 0111 de hoeken van den vak
hond na te zien. Onze loden weten dus, hoe
den vakbond bestuurd wordt en wat het
maatschappelijk kapitaal is.
Wordt dit bij de jappers zoo ook gedaan
Als er mannen door de rijke lieden ge
steund worden, dan zijn het niet wij, maar
wel de jappers. Dai belet hun eerlijk te han
delen en uit te voeren w at de werklieden
besloten en aannamen.
Bedanking
Deze Heeren hebben op de vraag der
werklieden, slechts aan 2 werklieden een
kleinen opslag toegestaan. Waarom den op
slag niet in '1 algemeen gegeven on grooter
gemaakt
Bij Stichelmans.
Hier ook hebben de bleekers aan de Hoe
ren de vraag gericht, om de ioonen die zij
betaald worden, te willen verhoogen.
De bleekers zijn hier nog aan 2,75 fr. be
taald. Andere werklieden in het fabriek
werkzaam, winnen 25 tot 50 centiemen meer
per dag, nogthans is het werk der bleekers
zoo lastig en verdienstelijk dan gelijk welk
ander werk.
De Heeren hebben reeds aan 4 bleekers
15 centiemen opslag gegeven. Wij durven
liepen dat den opslag algemeen zal worden,
en het loon tot 3 fr. komen.
Vergeet niet Heeren, eene goede daad
gaat nooit verloren.
Zeg eens domperkens, is het waar, ja of
neen, of Rioters leider der Christene Vak
bonden op zich genomen had, een brief te
schrijven van bedanking aan T Schepen
college, voor hunne bereidwillige tusschen-
komst
Al de spoelders weten dat bet zoo gebeur
de, en keuren de handelwijze der dompers
af
't Hebben de dompers gedaan.
.Ta, beste lezers, T staat zwart op wit in
T domporsbladje, dal dank aan de dompers,
de spoelders bij M. Stichelmans, zulken
.schoonen uitslag bekomen hebben
T Zijn die zelfde mannen ,die tot de spoel
ders in algemeene samenkomst, na de on
derhandeling lot, de Heeren zegden, dat een
onzer mannen, do zaak der spoelders
goed had verdedigd.
Hebben de werklieden niet gezegd en door
P. Van Schuylenbergh bevesiigd, dat het
best zou geweest zijn, 11a onze opmerkingen
nopens de voorstellen aan de Heeren gedaan
voor 't Christen Syndicaat, dat de boekjes
j ganscli w eg waren
j Wij zouden er nog wat kunnen bijvoegen,
doch dit ten gepaste tijde
De Bodts-Van der Schueren.
De bleekers hebben aan de heeren eene
vraag gedaan om een loonopslag te beko
men.
j Dit is met veel rede gedaan. De Hoeren
1 zullen dit wel verstaan, gezien de bleekers
het kleinste loon betaald zijn van ganscli
j het fabriek, voor liet lastig werk dat zij
meeten verrichten.
Onze fanfare lieel't een feestje gehouden
dat onder alle opzichten als wel geslaagd
mag aanzien worden. Zij vierde haar jaar-
lijksch feest en den Arbeidsdag.
Van 's morgends (en tl 1/2 ure was het uit
stap en bezoek hij de heden-herbergiers,
's Namiddags om 2 uren Bankethet lioeft
niet gezegd li- worden dal hei er zeer gezellig
toeging ook wanneer in aller naam, als be
wijs van genegenheid, aan onzen geachte»
en' onvermoeibaren Bestuurder eenen
bloemtuil werd aangeboden, was de geest
drift algemeen en eene maïsolie pint wierd
gedronken op den voorspoed onzer fanfare.
Lang sprak onzen Bestuurder over vroe
gere jaren en de wording van ons muziek
dat ondanks zware stormen nog zeer sterk
is gebleven. Hij liet zich ook uit in scherpe
bewoordingen voor de muziekanten die ons
in den siock lieten zonder reden en zicli
bij andere muziekmaatschappijen lieten in
lijven. wat tussclien haakjes gezegd niet
voorbeeldig was.
(till 5 ure trokken nog eenige moedige
jongelingen voorzien van hun muzicktnig*
'naar Onkerzele om aldaar de Mni-betooging
onzer vrienden te gaan opluisteren.
Onze Partij.
Wij willen spreken van onze partij-inrich
tingen, 'tis te zeggen onzo Coöperatieven,
Syndicaten, enz.
Wij moeten bijzonder aandringen bij onze
kameraden deze instellingen uit al hunne
krachten te helpen, te verdedigen en op te
beuren. Met genoegen zagen wij 11. week het
krachtig manifest verschijnen van den Siga-
renmakersbond, de onvereenigden aanwak
kerende in hel syndicaat te treden,en er hun
al de voordeden doen van kennende. Wij
kunnen niets anders dan deze pogingen toe
juichen en hopen dat do besturen der andere
syndikaten in die richting sullen volgen.
Laat ons dit op praktische wijze volvoeren
i wij zullen goede uitslagen bekomen. Ver
mijden wij alle persoonlijke
kwestiën aan te raken, want dit
brengt schering en inslag en bederft de
ernstige zaken.
Ais socialisten hebben wij voor plicht ons
ie pande te stellen voor de Partij en hare in
stellingen. aldus helpen wij meè voor de
ontvoogding onzer klas. Güstje.
Ons volle rechtof niets 1
De Vaandrig van I I Mei, spreekt in zijn
hoofdartikel over de Vlaamsche kwestie.
Hij geeft onverholen te kennen dat hij
weigert rekening te houden van hot wets
ontwerp neergelegd doorn klerikale Kamer-
loden, waaronder Woeste en den demo-
kraal.... Verliaegen.
Het voorstel waarvan hier spraak is, in
derdaad eene te grofgeweven truc, en met
J. p. van - De Vaandrig - zeggen wij Het
vlaamsche volk zijn voile recht of niets
De Sclioolbonswet.
Gelooven
van°aUe kanten toe, aan den Heer Hoofd
minister.
Overal waar men vergaderingen belegd,
wordt do wet mot de geestdriftigstedank
baarheid begroetzoo schrijft een sukke
laar.
Welnu, wij gelooven het. 't Is misschien
wel die stroom van gelukwenselien die onze
kadodders in de Kamer, deed besluiten, een.
nieuw ontwerp neer te leggen.
h is misschien wel de kazakkeerderij van
Minister Schollaort die den stroom van ge
lukwenselien dcedtontstaan. Immers in lSitó
zegde, dit heerschap betreffende de Scltool-
wij sommige oude klerikale
STROOMEN de Gelukwenselien
- Voor de verdeeling der gestemde credic-
- ten voor lager onderwijs,zou de regeering
- kunnen voorstellen ofwel de vergoeding
- per leerling,- ofwel de tegemoetkoming
per klas. Hel eerste zou aanleiding geven
- tot verscheidene moeilijkheden, en zóu als
- voornaamste bezwarigheid bijbrengen, de
- jacht, op leerlingen wat de schooloorlog in
- een groot getal gemeenten zou doen her-
- nemen. -
Onze Minister aanbid nu wat hij vroeger
verbrandde.
Ja, sommige klerikale krabbelaars zuilen
hunne lezers doen slikken, dal men overal
ten zeerste is ingenomen niotdcnieuwe wet.
Ingenomen Maar, 't is tocli wonder, dat
- Do Hulponderwijzer - orgaan dor KATHO
LIEKE onderwijzers, er volstrekt niet mede
ingenomen is en om niet gansch liet
schrijven van •- De Hulponderwijzer - te
moeien overnemen, beperken wij ons een
voudig, liet licteekenisvolle slot van bedoeld
schrijven aan te halen
