De triomfdag van 't Algemeen Stemrecht
1 le Jaar. Nr 54.
Prijs per nummer 5 centiemen.
20 Augusti 191
Weekblad voor
Mathilde van Molenbeek
het Arrondissement
Omtrent 200 duizend aanhangers van dit Heilig Recht manifesteeren in 's Lands hoofdstad.
De Betooging voor A. S. en
tegen de schoolbonswet
ANNONCEN
Rechterlijke i fr. per repel.
Reklamen 20 centiemen per regel.
Annoncen dikwijls herhaald 10 cent. per regel.
Andere annoncen worden opgenomen met
akkoord
Alle briefwisselingen of strijdpenning moe
ten elke week vóór Woensdag avond om 8 ure,
ingezonden worden.
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE
Maanstraat, 18, AALST.
Ongeieekcnde brieven worden niet opgenomen
Berichten over werkstakingen en grieven moeten
door de Vakvereenigingen gestempeld zijn.
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden tr. 0.6 j
6 1,20
Een jaar 2 00
Buiten België
Een jaar - 5,00
Men abonneert zich op alle postburcelen.
op 15 Oogst, te Brussel.
Nooit of nooit, is in Belgenland zulke
grootsche en indrukwekkende betooging
te zien geweest.
Van verre en bij, van het eene tot het
andere einde van 't land, van alle steden
en gemeenten waren er manifestanten op-
gekomen, zoo liberalen als socialisten, om
hunnen eisch te laten kennen voor wat
het Z A. S- betreft en om te betoonen dat
de schoolbonswet in geenen deele voldoet
en de oppositie er volstrekt niet van wil.
Wat volk Wat volk Wat een men-
schenzee
Zouden wij het beproeven, een kort
verslag van dezen merkwaardigen stoet te
geven Neen, dat is de taak der bladen
die dagelijks verschijnen, en over meer
plaats beschikken dan wij.
Maar om onze lezers die de manifes
tatie niet hebben kunnen zien of bijwonen
een gedacht te geven van de grootheid
der betooging. is het voldoende te zeggen,
dat zij vijf volle uren heelt geduurd, 't is
te zeggen, dat iemand die de manifestatie
geheel en al wilde zien, niet min dan vijf
uren mocht offeren om ze te zien voorbij
trekken
Verbeeldt u, 200 DUIZEND MANI
FESTANTEN die in reien van 8 en 10
man opmarcheeren, en't zal nog al een
groepje zijn, niet waar
Maar hoe kan het anders De stem
rechtbeweging vindt van dag tot dag meer
veld, de aanhangers er van vergrooten ge
durig en nu dat de liberale partij eindelijk
ingezien heeft, dat ze zich bij die recht
vaardige hervorming moest aansluiten, nu
is de dag nakend, dat het Zuiver Alge
meen Stemrecht zal zegevieren.
Waren er in 1890 maar 50 duizend be-
toogers, die in 't Park van St-Gillis zwoe
ren, niet te zullen rusten alvorens de ge
lijkheid der belgen op politiek gebied zou
zijn ingevoerd, thans waren er 200 dui
zend, om dien eed te hernieuwen, waar-
NOVELLE
door ELI ZE BAART
I.
Rijk, jong en schoon, wat wil ze meer
vroeg de wereld, wanneer ze van Mathilde
Van Molenbeek sprak en ze sprak dik-
van de rijke bankiersdochter, die altijd aller
aandacht tot zich trok.
Door den vroegen dood van haar moeder,
was Mathilde meesteres in huis. Haar
verkwistende levenswijze vond bij iedereen
den hoogs ten bijvaltoch had ze in aller
oog één groote onvergeeflijke karakterfout
die tegen alle convenance - streed zij
had gevoel en wat erger was, ze toonde dat
zoo dikwijls ze smart, miskenning of onge
luk op haar weg ontmoette.
Voor 't. overige was ze een kind van weel
de, dat in haar omgeving telkens werd afge
leid van de groote levensvragen, die zij bui
ten haar kring had opgevangen.
Toch was zij geen gewoon meisje. Zij
dacht en gevoelde meer dan anderen van
haar leeft ijk.
Ze was alleen in haar kamer. Zij staar
de half droomend, half denkend naar de
blauwe wolken en volgde baar wilde vaart
door de lucht. Ze gingen verder, verder,
onder een groot deel burgerij, die hunne
voorrechten willen offeren, om voorlede
ren belg politieke gelijkheid te eischen.
Was het getal betoogers van Aalst en
van 't arrondissement in 1890 klein, in
1911 was dit reeds een sterk leger, en De
Volksstem die voor Aalst 440 betoogers
aankondigde, zal goed doen bij den Statie
overste inlichtingen te nemen, om te ver
nemen dat er voor de liberalen 700, voor
de socialisten 56o coupons sociétaires zijn
afgeleverd geworden, zonder deze te reke
nen, die met gewone coupons zijn vertrok
ken, die van daags te voren weg waren en
met rijtuigen, char-a-bancs oi per rijwiel
zijn vertrokken-
Dit getal zou nog grooter geweest zijn,
ware het vertrekuur niet zoo vroeg ge
weest, en had M. Daens niet zoolang
tegen gewerkt, om geen deel aan de mani
festatie te nemen.
Want nu was hun groepje niet te tel
len.
Daags vóór de manifestatie om 7 uren
's avonds, hadden ze ter statie nog geen
enkelen coupon besteld, en men berichtte
ons, dat zij eerst om 8 uren vergaderden
om te besluiten welk uur ze 's anderen
daags zouden vertrekken
En hun laatste manifest
Wat beteekende dit Van wie was het
Het was een oproep tot de Christene
democraten om GEEN deel aan de betoo
ging te nemen en men verzekert ons dat
het uitgedeeld is geworden door een goed
geitenden lieutenant van M Daens.
Wat kluchtspelers.
Eerst geer.e deelneming aan de betoo
ging, 't Congres had het besloten, de be
tooging was anti-godsdienstig en al wie
er deel aan nam was geen democraat en
j/ooral geen christen.
Ondanks dit, doen Priester Fonteyne,
Plancquaert, Minnebo en andere hoofden
der Christene Volkspartij toch mede, en
dan komen de christene democraten van
Aalst tot het besluit, ook medé te gaan.
Z'hebben de verzekering gekiegen dat de
betooging niet anti-godsdienstig zal zijn.
Nu op 't laatste oogenblik een manifest
geteekend Voor de Christene Volks
partij Het algemeen Propaganda-Comiteit
om niet deel te nemer, aan de betooging,
want het manifest zegt het volgende
Noch handwasscherij, noch rond den
pot draaierij kunnen baten De betooging
is en blijft eene oorlogsverklaring aan het
Christen onderwijs en de schande valt
bijgevolg op al dezen, wie zij ook zijn, die
aan de anti-godsdienstige betooging zul
len deelnemen.
Dus eerst waren Priester Fonteyne,
Plancquaert, Minnebo en anderen, zoo
schreef M. Daens, geen democraten, geen
christenen, omdat zij toch besloten hadden
deel te nemen aan de betooging later
verandert dit, en de Aalstersche Cnnstene
democraten met M. Daens ook besloten
deel te nemen, maar nu, is ook M Daens
geen democraat, geen christen meer, vol
gens dit laatste manifest, want hij heeft
aan de betooging deel genomen
Wat kluchtspelers
Een vriend van Brussel zegde mij dat
er veel te veel behing aan dit groepje demo
craten gehecht wordt, cn dit is de waar
heid.
Ze. waren te Brussel allen bijeen, de
christene democraten hadden van 't in-
richtingscomiteit bekomen, dat ze ALLEN
mochten samen zijn in de manifestatie, en
ze waren met 300 voor het gansche
Ijknd.
Hct vertrek der betoogers
hier te Aalst is op de meest regelmatige
wijze geschiedt, en hier verdient het per
soneel onzer statie een woordje van dank.
Geen de minste vertraging noch in 't ver
trek, noch in het terugkomen
Ja, 's morgens was het wat vroeg, maar
zulks is toch niet gebleken, want om 3 1/2
ure was Aalst reeds in volle leven en be
weging en er waren geene telaatkomers
Ook een uitmuntend weer
Niet te warm, maar voor het grootste
gedeelte van den dag overtrokken lucht en
een koel windeken, en zoo was het niet te
altijd verder, vrij en ongedwongen sij, de
machtige, kan niet één lichtstreep' tegen
houden, niet één wolkje lot liet einde vol-
gen.
- Het einde t vroeg zij zich zelve af.
- Als er eens nooit een einde was. Als eens
alles eeuwig leefde ieder woord, iedere ge
dachte, iedere daad En als dan de som
onzer schoone denkbeelden, reine gevoelens
en edele werken, vergeleken met de som
onzer nietige en slechte daden, eens uit
spraak moest doen en de waarde van den
mensch bepalen. Wie zou er dan liooger
staan in de schatting der toekomst en in de
geschiedenis der menschheid zij die voor
en om zichzelven leefden, of zij wier geheele
bestaan één liefdevolle opoffering voor
't welzijn van anderen was geweest Wie
zouden hooger staan, aan welke zijde zou
de meerderheid wezen en, tot wie"ook zou
ik behooren
Mathilde huiverde voor haar eigen vraag.
Het altijd lachende kind zag ernstig en
somber voor zich.
- En als we eens alles konden wat we
wilden Als er eens geen enkel denkbeeld
gedacht kon worden, hoe schoon het ook
was, of de mensch kon het verwezenlijken
Maar, wat is dan het leven van hen, die nooit i
naar iets hoogers getracht hebben die nooit j
geleden cn geworsteld hebben, als do Peri j
om 't Paradijs. Mogen dan al die on verschil-
ligen en zelfzuchtigen zeggen dat ze ge
leefd hebben, waarachtig geleefd
Weer boog Mathilde het trotsehe hoofd
onder den zwaren slag van haar eigen
zwaard.
Op 't zelfde oogenbiik trad Louise Rand-
berg, Mathilde's vriendinnetje binnen.
Mathilde begroette haar met haar zacli-
ten, melodieuzen lach
Louise was veel jonger dan Mathilde en
roemde Mathilde's geluk hemelhoog
Mathilde's voorhoofd bewolkte toen ze
vroeg
Louise, hoe weet je, dal ik gelukkig
ben Wie zegt je, dat al dat verkwisten, dat
spelen met geld. die woelde waarop je ja
loerse h bent, en die je benijdt, geen bewij
zen zijn van do doodelijkc verveling, die me
verteert Wil je wel gelooven, dat ik verle
den week de kinderen uit het paardenspel
benijdde om hun vlugheid, kracht en behen
digheid Die kinderen staan hooger dan ik:
ik heb nog nooit gewerkt voor mijn brood
of in mijn eigen levensonderhoud kunnen
voorzien. O, waar ik zoek en wat ik vraag,
nergens vind ik iets anders dan een opheme
ling van hetzelfde leven, dat mij doodt. Is er
dan nergens iets voor mij te doen
Maar Mathilde mag jij zoo spreken, jij
die alles krijgen kunt wat je wilt
Luister eens Louise, als je eens heel
vrij waart, en je kondt kiezen watje wilt,
wat zou je dan van de toekomst vragen
Ik ja dat weet ik niet... ik, ik zou.
nu ja ik zou het heel gelukkig vinden,
als ik gauw trouwde en dan '1 liefst met een
vervelend om den langen en verren weg
af te leggen, die ons in stoet naar het
Park van St-Gillis leidde, waar we om
3 uren in den namiddag aankwamen, na
van af 10 uren 's morgens op onze plaats
van vertrek post te hebben gevat.
In het Park waren er zeven tribunen in
gericht. waarop gesproken is geworden
door i3 liberalen, i3 socialisten en 2
christene democraten.
De redenaars waren voor de liberalen
de HH. Mechelynck, Van de Wal'le,
Hymans, Masson, Buyl, Buysse, Buisset,
Lorand, Neven, Monviile, Giroul, Per-
soons en Franck.
V001 de socialisten spraken de gezellen
Royer, Anseele, Coppieters, Van de Velde
Denis, Terwagne, Huysmans, Demblon,
Furnemont, Maroille, Colard, Mansart en
De Bunne.
Voor de Christene democraten Pries
ter Fonteyne en Plancquaert.
Na al deze meetings zwoeren de ontel
bare aanwezigen, niet te rusten alvorens
het Z. A. S te hebben veroverd, eed die
we zullen getrouw blijven, omdat we we
ten, dat zonder Z. A. S. geene degelijke
en doeltreffende hervormingen zullen be
komen.
Zeggen wij tot de vijanden van A. S.
dat de dag zeer nakend is, wanneer we
geen voldoening bekomen waarop de ban
derol der gentsche vrienden zal bewaar
heid worden, die zegde
Gisteren VROEGIiN wij
Heden EISCH EN wij
Morgen NEMEN wij.
Vijanden van 't volk, vijanden der poli
tieke gelijkheid, houdt het u voorgezegd.
Stippen wij aan, dat alhoewel de dom
persbladen uitgebazuind hadden dat het
slechtste volk naar Brussel stroomde, er
niet het minste incident heelt plaatsge
had.
Als er geene katholieke uitdagers zijn,
blijft alles rustig. Zijn er Pourbaix's door
de dompers gezonden, dan zit het er op.
graaf, bijvoorbeeld, die rijtuig en paarden
houdi Mathilde, ik zie me al in 't bezit van
een prachtig span poneys Wat zouden de
menschen me benijden
Xu, en dan i
Dan, ja dan, dat wee! ik niet ik zou
gelukkig wezen, geloof ik
Hoe lang wel
O, altijd Mathilde, altijd
Arme Louise, rijkdom voldoet niet al-
jeen, die laat hei hoofd leeg 011 hel hart
koud als steen, dan zou er een tyd komen,
dat je naar vrijheid verlangde, evenals ik
vrijheid, om iels meer te zy 11 in «le wereld
dan een speelpop of een lastpostvrijheid
om te werken, te lecren en te denken vrij
heid om te leven voor een doel.
Bah wat al idealen, ik hen blij dat de
mijne uitvoerbaarder zijn. dan de uwe. Wat
moet jóu leven op zoo'n wijze moeielijk we
zen. nog véél moeielijker dan liet mijne, en
ik zii al zoo en peine over de keuze tusschon
die mooie blonde officier en die lange ma
gere student met zijn mclankolieke oogen.
Ik weet lieusch niet van wien ik het meeste
hou Ik hoop maar dat ze van avond allebei
op 't bal bij de familie Van der Bronder ko
men. Jij komt toch ook Mathilde i
Natuurlijk.
Het zal zoo'n prettige partij zijn. Maar
nu moet ik weg, adieu dan, tot van avond.
Ze gaven elkander de hand en scheidden.
Wordt voortgezet.