4 4e Jaar. iY 36.
Prijs per nummer 5 centiemen.
o September 1941.
Weekblad voor het Arrondissement Aalst
Koningdom en Socialisme.
Mathilde van Molenbeek
Socialistische droombeelden.
ANNONCEN
Rechterlijke i fr. per regel,
keklamen 20 centiemen per regel.
Annoncen dikwijls herhaald 10 cent. per regel.
Andere annoncen worden opgenomen met
tkkoord
Alle briefwisselingen of strijdpenning moe
ten elke week vóór Woensdag avond om 8 ure,
ingezonden worden.
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE
Maanstraat, 18, AALST.
Ongetcekende brieven worden niet opgenomen.
Betichten over werkstakingen en grieven moeten
door de Vakvereonigingen gestempeld zijn.
ABONNEMENTSPRIJS
3 maanden tr. 01
6 1
Een jaar 2 c
Büitbn Bei.gjf
Een jaar .5,1
Men abonneert zich op alle postbureekn.
Onze katholieke burgersbladen bewe
gen hemel en aarde, omdat de konings
gezinde liberalen het kartel sluiten met de
republikeinsche socialisten Hun doel is,
de behoudsgezinde kartellisten te doen
gelooven dat de overwinning der antikle
rikalen den troon van onzen koning in ge
vaar zal brengen en den val der katho
lieken de republiek voor gevolg zal heb
ben.
Voorzeker zijn wij aanhangers van de
sociale republiek en zullen wij er altijd
verkleeide strijders voorblijven.
Wij verklaren ons tegen keizerrijk en
koningdom, omdat we niet kunnen dul
den dat een enkel man als in Rusland,
Oostenrijk en Duitschland alle macht be
zit en alleen kan heerschen en besturen,
zelfs tegen den wil van 't volk, tegen den
zin eener gansche natie.
Wij blijven de tegenstrevers van keizer
rijk en koningdom, omdat alleen de ge
boorte, dus het bloote toeval, de opper
macht aan één persoon opdraagt die
kindsch kan zijn als een Othon van Beie
ren, zinneloos als een Joris III van Enge
land.
Wij zijn aanklevers der republiek omdat
zulke vorm van regeering altijd den ver-
standigsten en ontwikkeldsten man aan
't hoofd der natie kan stellen, die er dan
ook het best voor geschikst is, zijne moei
lijke zending raet klaar en diep doorzicht
in de beste voorwaarden te vervullen.
Wij zijn republikeinen, omdat ieder
burger die de verdienste bezit, voorzitter
eener republiek kan worden, omdat hij
rechtstreeks door de natie gekozen wordt
en hij door eene herkiezing kan afgesteld
worden, indien hij niet past of niet be
kwaam is
Wil dat nu zeggen dat onze eerste kamp
te voeren is teg"n het koningdom, en wij
alle koningen moeten neerhalen die wij op
onzen weg ontmoeten
Wij hebben belangrijker hervormingen
in te voeren en voornamer vooruitgang te
verwezend ij ken.
In Belgie, Holland en Engeland, die
een grondwettelijk koningdom bezitten,
waar al de macht uit het volk komt en het
NOVELLE
door ELIZE BAART.
2* Vervolg.
I11 gepeinzen verzonken, wandelde Lo-
monde de kamer op en neer. Hij schoofde
gordijnen weg, die den aanbrekende» dag
hadden buiten gehouden. Hij opende een
raam en de koele, verfrisschende morgen
lucht, die nog niet door den gouden gloed
der zon was verwarmd, woei hem te.ge-
moet Wanneer zou er over zijn leven een
helder licht opgaan
En weêr dacht hij aan Mathilde van Mo
lenbeek maar zijn verleden brak zijn droomen
af. Zijn verleden met zijn teleurstellingen
en bittere waarschuwingen voor de toe
komst; het verleden, dat hem voor altijd
vastgesnoerd hield aan een andere vrouw,
waarmee hij getrouwd was en die hij een
maal had lief gehad, maar... die door haar
valsch spel zijn liefde had gedood, en zijn
leven tot een hel had gemaakt, dat verleden
stond in heldere trekken voor zijn geest
Toen had hij op schoonheid en deugd ver
trouwd cn in woorden, tranen en beden ge
loofd en hij had zicli mede laten slejien door
Den booze, in het lichtgewaad,
Die 'tedel hart verleidt,
Den booze, met het zacht gelaat
Dat bidt of schreit
hoofd der natie weinig of niets te zeggen
heeft in de bestuurzaken van het land,
mag de aanval voor later verschoven wor
den.
Belgie vooral heeft geene onmiddelijke
regeeringsverandering noodig, waar een
koning Albert alle sympathie verworven
heeft door zijn oom Leopold II, slechte
koning onder aile opzichten, op te volgen,
met zijne vrouw Elisabeth te huwen en
met den overdragelijken en den achteruit
kruipenden Schollaert af te zetten.
De vorm van gouvernement is maar
eene oppervlakkige instelling naast eene
grondwet met alle macht. Het zou mis
plaatst zijn ons hier in Belgie warm te
maken en alle onze strijdkrachten te beste
den aan eene bijzaak, die ons niet in den
weg loopt en de volle ontluiking onzer ge
dachten en theoiiën niet tegen werkt.
In een grondwettelijk koningdom als
het onze, komt al de macht uit de meer
derheid der politieke vertegenwoordiging
van 't volk en we zouden wel beter over
eenkomen met koning Albert dan met
eenen voorzitter Schollaert ot Woeste van
een republiek.
De katholieken gebruiken het koning
dom als middel om hunne politiek te be-
voordeeligen. Ze dringen de liefde tot
koning en koninglijke familie bij het on
wetende volk op als een buitengewoon ge
voel, als eenen tweeden godsdienst, als een
tweede geloof.
De klerikalen kruipen voor eenen ko
ning, al ligt hij nog in de wieg, al is hij
dom ofonnoozel, al moord hij iu Congo,
al verrijkt hij zich op Suizende levens van
ongelukkige negers. Zij aanbidden koning
en koningdom zoolang zij er belang bij
hebben en bespuwen en bekladden koning
en koningdom als in 1879, als bij den val
Schollaert. Zij zullen nog koning en
koningdom aanvallen, telkenmale deze
zullen gericht zijn tegen hunne vuile,
slechte en onzedelijke politiek, die altijd
op laagheid, logen en laster steunt.
Wij zijn vereenigd met de liberalen in
gansch het land tegen de schoolwet en
voor Algemeen Stemrecht. Onze strijd is
hevig, onze houding klaar, gewettigd en
rechtvaardig. De katholieken zoeken alle
middelen uit om ons samengaan te doen
en waaraan liij zich door een onfeilbaar ver
klaarde wet had laten vastklinken. Korten
tijd was hij gelukkig geweest, maar (oen
bleek, dat de droom van zijn jeugd een leu
gen was, hebben ze elkaar verlaten en zij
had sedert met een lach op de Jipjien, in een
der groote badjilaatsen, zijn naam mis
bruikten met zfjn geld, gasten in haar
salons gelokt cn hij had met een diepe
smart '111 zijn ziel, in verre landen rondge
zworven zij had gejuicht en geleefd en hij
had geleden.
En 1111 hadden ze, sedert tien jaar, elkan
der niet gezien. Sedert tien jaar hadden
ze gescheiden geleefd en toch wilde de
wereld dat ze verbonden bleven Zijn gedachten,
neigingen, daden of levenswijze, hadden in
al die jaren niets met elkaar gemeen gehad
en toch gaf de wereld haar het recht zijn
naam te dragen en door 't slijk te sleuren
en toch ontnam de wereld hem zijn vrij
heid om te handelen, en sloeg zijn wil aan
banden, want... de wereld noemde deze twee
menschen... verbonden in alle eeuwigheid l
Zijn leven, met al zijn hoop, smart en
teleurstelling toog hem als in een droom
voorbij en schudde hem uit zijn gepeins.
Nog langen tijd staarde hij naar buiten.
Eindelijk sloot hij zijn raam en schelde om
zijn ontbijt cn de brieven, die met de mor-
genpost waren gekomen.
De berichten uit de mijnen waren slecht.
Nog steeds werden nieuwe lijken gevon
den en nog steeds vermeerderde de armoe
mislukken. Doch de twee anti-klerikale
partijen zullen wel de hoofdzaak voor
oogen houden en aile bijzaken verwijde
ren. Om ons doel te bereiken en niet te
misloopen, zullen wij trouw bij ons pro
gramma blijven en de koningsgezinde
liberalen met de republikeinsche socialis
ten zullen hand in hand het ALGEMEEN
STEMRECHT veroveren om den gemeen-
zamen vijand voor altijd van het bewind
te verwijderen.
Het is een gekend feit, dat de Socialis
tische droombeelden ziel' langs om mter
verwezentlijken. Wij willen werken zon
der bazen, voor eigen rekening, zonder
dat de gedane winsten in den zak vloeiën
van de rijke aandeelhouders
Zulks denken, wasvoorde burgerij en
onze tegenstrevers, het werk van droo-
mers, en de socialistische droombeelden
zouden zich nooit verwezentlijken.
En de socialisten begonnen met brood
te bakken voor eigen rekening, zij hadden
goede en zuivere waar, er wierd gezrngd
voor de zieke leden, hulp wieid verleend
bij de geboorte van een kind, bij een sterf
geval, men spaarde een appeltje tegen den
dorst vooreen pensioen in den ouden dag,
en dit alles geschiedde zonder een cen
tiemken inleg en terwijl men daarenboven
zeer goedkoop brood at.
En de overblijvende winsten dienden
tot uitbreiding en zoo bezitten de socia
listen reeds bakkerijen, brouweiijën, we-
verijën, schoenfabrieken, tabakfabrieken,
enz en nu is te Gent verleden Zondag
den eersten steen gelegd der socialistische
spinnerij, en deze zal gebouwd worden
door de socialistische metsersvereeniging
van Gent, die ook het lokaal Hand aan
Hand te Aalst bouwde.
Zulks is het klaarste bewijs, dat de
socialisten geen droomers zijn, zooals
tegenstrevers ons voorstelden, maar prak
tische mannen, die weten wat ze willen.
Zeker hebben wij met groote moeiëlijk-
heden te kampen wij zijn eene arme
partij en verkceren dikwijlsin geldgebrek
wij zijn onderhevig aan gioote en erge
concurrentie wij beialen de hoogste dag-
loonen en werken den kortsten werkdag
en de ellende.
Er moest goholgcn worden (leid alleen
kon hier weinig meer doen er was men
schen hulp noodig.
't Was ver in den namiddag voor Lionel
de Lomonde naar de mijnen uitreed. De
eerste, die hij zag, toen hij op de bepaalde
plaats aankwam, was Mathilde van Muien-
beek.
De instorting van de mijd bad vele men
schen het leven gekost, die hij hun hevigen
rnaar korten doodstrijd, gelukkig waren te
noemen in vergelijking van al die verminkte
en gekwetste lijders, die in zacht kreunen
en onderdrukte smart kreten om lmlj) smeek
ten.
Mathilde hielp waar ze kon en troostte
zooveel ze vermocht,
Voor hei eerst in haar leven, bezocht ze
de woningen der smart, en al het leed, al de
rouw, al de wanhoop, die ze hier zag, drukte
met schier verpletterende kracht op 't ver
goodde meisje
Vuriger dan ooit verlangde ze 't. oude
leven vaarwel le zeggen en met onwankel
baar ven rouwen op de toekomst zou ze de
nieuwe wereld intreden, die voor haar lag
en die haar vol liefde en vergeving zou vin
den, voor allen die leden.
Met gebogen houdingen duizelend hoofd,
stond ze aan 't bed van een stervende, en de
afscheidsgroet deelende die bij vrouw en
kinderen toeriep. In haar arm stierf de ruwe
man van 't volk, meteen bede op de lippen
wij geven vergoeding aan onze werklieden
die aan crisis (werkgebrek) lijden, terwij!
de rijke menschen, onze concurrenten,
hunne werklieden de langste werkdagen
doen arbeiden, de kleinste loonen betalen
en de meesten er zich niet om hekomme
ren wanneer hunne werklieden moeten
verletten.
En ondanks dit alles gaan wij vooruit
en toonen wij de kapitalisten dat ZIJ die
niets zijn zonder de arbeidersintegendeel
door de werklieden heel goed kunnen gemist
worden.
Anseele zegde verleden Zondag bij de
gelukkige gebeurtenis, bij het leggen van
den eersten steen onzer spinnerij heel
goed, heel juist het volgende
Wij gaan alles weven, uitgezon-
derd ons lijkkleed Maar wij gaan het
lijkkleed der kapitalisten weven heel
breed, heel kloek, opdat zij er niet meer
zi.uden uitgeraken.
En inderdaad wij weven aan dit lijk
kleed, sedert het ontstaan der socialisti
sche partij, want naarmate de socialisti
sche partij groeit en bloeit, verzwakt ook
dc kapitalisten klasse, die alleen leeft in
weelde en genot, zonder ai beid enkel en
alleen, dank het werk, dank de voort-
brengst van het zwoegende volk.
In fabiiekenen werkhuizen, in steen- en
mijngroeven, treft men enkel rijke men
schen aan. niet om mede te arbeiden,maar
om de vruchten van den arbeid, voor het
grootste gedeelte te plukken
Een boer ploegt, zaait, maait, dorscht
en dit alles zonder dat een kapitalist er
een handje aan toesteekt, m iar op 't einde
van 't jaar is hij daar om te oogsten, om
een groot gedeelte van de gewoi nen vruch
ten in den zak te steken.
Spinnen en weven, vaarten graven,
ijzerenwegcr. leggen, ijzererts en kolen
delven, huizen, kei ken en paleizen bou
wen- aardappelen planten, granen zaaiën
en oogsten, het vee hoeden en slachten,
paarden, zwijmn en hoenderen kweeken,
dat alles gebeurt do >r het werkende en
arbeidende volk en geen kapitalist zal
hieraan een handje medehelpen, tenzij
om zich het grootste gedeelte hiervan toe
te eigenen, en het te verbrass.n, tot groot
nadeel van dezen die het hebben voortge
bracht en meestal ieven in kommeren
tl'.ende.
voor dii kind van don rijke.
Nu word het baar te eng in dit klcin ver-
trek. Ze kon haar v ild vliegende gedachten
niet meer volgen. De frissdie lucht alleen
kon haar de kalmte weergeven.
Lionel de Lomonde zag baar naar buiten
komen en ving de wankelende gestalte in
zijn arm op.
ILL
Sinds dat oogenblik was er een ommekeer
in Matliilde's leven gekomen, ze voelde
kracht en wil genoeg om te breken met
oude overleveringen, die de vrouw hof recht
betwisten iets beters dan een speelpop te zijn.
Na lang spreken met baar vader, begreep
ook hij, dat Matliilde's helder hoofd en
warm hart een anderen werkkring verlang
den, dan dien, welken de zoogenaamde be
schaafde wereld onze meisjes en vrouwen
aanbiedt.
Een stortvloed van besjiottingen en sma
delijke oordeelvellingen brak er boven
hoofd varj Mathilde los. maarzij bleef vol
harden in lmar eenmaal genomen besluit.
Na haar voorbereidende studiën gemaakt te
hebben, had ze met het beste gevolg, liet
toelatingsexamen aan een buitenlandscho
hoogeschool gedaan, alwaar zeals student
in de medccijnen werd ingeschreven.
Alle vrienden en kennissen lachten nog
meer. De vrienden vonden hei vreemd, maar...
moedig de vriendinnen noemden liet dwaas
of erger nog 1
"Wordt voorigezet.
